Giáo án Ngữ văn 8 tiết 1 đến 12 - Trường THCS Giao

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 TuÇn 1 Ngµy so¹n: 28/08/2006 Ngµy d¹y: 04/09/2 TiÕt 1+2 V¨n b¶n T«i ®i häc -Thanh tÞnh-. I-Môc tiªu: gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” ë buæi tùu trường đầu tiên trong đời. - Ngßi bót v¨n xu«i ®Çy chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸t cña Thanh TÞnh. II- ChuÈn bÞ: Tivi, đầu đĩa, đoạn băng về ngày khai trường; ảnh chân dung tác giả. III- TiÕn tr×nh lªn líp: A- ổn định tổ chức. B- KiÓm tra: SGK, vë ghi… C- Bµi míi: GTB: Tháng năm trôi đi, con người đối mặt với thời gian và càng thêm tuổi tác. Có bao nhiêu sự việc trên đời làm ta nhớ, ta quên. Nhưng quên sao được tuổi học trò với ngày tựu trường đầu tiên vào lớp Một. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. I) Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm - GV yêu cầu HS đọc chú thích * - HS đọc. trong SGK ? Tr×nh bµy ng¾n gän vÒ t¸c gi¶? - Tªn khai sinh lµ TrÇn V¨n Ninh, lªn 6 tuổi đổi là Trần Thanh Tịnh. Mặc dù viết nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau nh­ng Thanh TÞnh thµnh c«ng h¬n c¶ ë lÜnh vùc th¬ vµ truyÖn ng¾n. TruyÖn ng¾n Thanh TÞnh ®Çm th¾m, trong trÎo, dÞu ªm, thÓ hiÖn một tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp con người và quê hương. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ - Lµ truyÖn ng¾n xuÊt s¾c cña Thanh TÞnh, VB trªn? in lÇn ®Çu trong tËp Quª mÑ- 1941. - GV:§©y lµ truyÖn ng¾n giµu chÊt tr÷ tình. Thông qua dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”, tác giả đã làm sống lại “nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trường” II) §äc- hiÓu v¨n b¶n 1)Hướng dẫn đọc, giải thích từ khó, t×m hiÓu bè côc vµ thÓ lo¹i.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 1 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Giao GV hướng dẫn đọc: + Đ1 (từ đầu đến “… trên ngọn núi”: đọc nhẹ nhàng, thể hiện tâm trạng bâng khu©ng, ngì ngµng cña nh©n vËt “t«i” khi nh×n c¶nh vËt c¸i g× còng l¹ trªn đường mẹ dắt tay đến trường. + Đ2 (tiếp theo đến “…được nghỉ cả ngày nữa”: đọc giọng thẻ hiện sự lạ lẫm, ngì ngµng. + Đ3 (còn lại) : đọc với giọng thể hiÖn t©m tr¹ng ngì ngµng, võa xa l¹, võa gần gũi với sự vật, với người bạn ngồi bªn c¹nh. Toàn bài đọc với giọng nhẹ nhàng, hoµ t©m tr¹ng cña m×nh vãi c¶nh, cö chỉ, hành động của nhân vật “tôi”. - GV cùng 2 đến 4 HS đọc. ? “Ông đốc” là danh từ chung hay danh tõ riªng? ? “Ông đốc” là ai? ? “Líp 5” ë trong truyÖn cã ph¶i lµ líp năm mà các em đã học cách đây 3 năm kh«ng? - Theo dâi v¨n b¶n vµ cho biÕt: ? Cã nh÷ng nh©n vËt nµo ®­îc kÓ l¹i? ? Trong đó nhân vật chính là ai? Vì sao đó là nhân vật chính? ? Qua đây xác định kiểu văn bản, thể loại, phương thức biểu đạt. ? Kỉ niệm ngày đầu tiên đến trườngcủa “t«i” ®­îc kÓ theo tr×nh tù kh«ng gian vµ thêi gian nµo? ? Tương ứng với trình tự ấy là các đoạn v¨n nµo cña v¨n b¶n? ? §o¹n v¨n nµo gîi cÈm xóc th©n thuéc, gÇn gòi nhÊt trong em? V× sao? 2. §äc – hiÓu chi tiÕt v¶n b¶n. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. N¨m häc 2006-2007. - HS đọc, nhận xét cách đọc của bạn. - Lµ DT chung. -… - Kh«ng…. - Tôi, mẹ, ông độc, những cậu học trò. - Nh©n vËt chÝnh lµ “ai”. - V× nh©n vËt nµy ®­îc kÓ nhiÒu nhÊt. Mäi sự việc đều được kể từ cảm nhận của “tôi”. * KiÓu v¨n b¶n: VB nhËt dông. * ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n tr÷ t×nh. * PTB§:Tù sù cã kÕt hîp MT vµ BC. - Theo tr×nh tù: + C¶m nhËn cña “t«i” trªn ®­êng tíi trường. + Cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường. + C¶m nhËn cña “t«i” trong líp häc. - §1: “Buæi mai h«n Êy… trªn ngän nói” - Đ2: tiếp đến “..được nghỉ cả ngày nữa”. - §3: PhÇn cßn l¹i. - (HS tù béc lé). 2 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 2.1. C¶m nhËn cña “t«i” trªn đường tới trường. - GV yªu cÇu HS theo dâi phÇn ®Çu. ? Kỉ niệm ngày đầu tiên tới trường của + Thời gian: buổi sáng cuối thu (một nhân vật “tôi” gắn với không gian, thời buổi mai đầy sương thu và gió lạnh). giam cô thÓ nµo? + Kh«ng gian: trªn con ®­êng dµi vµ hÑp. ? V× sao kh«ng gian vµ thêi gian Êy trë - §ã lµ thêi ®iÓm , n¬i chèn gÇn gòi quen thµnh kØ niÖm trong t©m tr¸ cña t¸c gi¶? thuéc g¾n liÒn víi tuæi th¬ cña t¸c gi¶ ë quª hương. - Đó là lần đầu được cắp sách tới trường. - Tác giả là người yêu quý quê hương tha thiết. ? Trong câu văn “Con đường này đã - Trong tình cảm nhận thức của cậu bé đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự có sự đổi khác: tự thấy mình đã lớn lên, nhiªn thÊy l¹”. T¹i sao t¸c gi¶ l¹i cã c¶m thÊy con ®­êng lµng kh«ng cßn dµi vµ rộng như trước nữa… gi¸c “quen” mµ “l¹”? ? Chi tiết “tôi không lội qua sông thả - Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản diều như thằng Quý và không đi ra đồng thân- cậu bé tự thấy mình đã lớn lên. Điều đó cho thấy nhận thức của cậu bé nô đùa như thằng Sơn nữa” có ý nghĩa vÒ sù nghiªm tóc häc hµnh. g×? ? T×m ®o¹n v¨n nãi vÒ viÖc häc hµnh - §o¹n v¨n “Trong chiÕc ¸o v¶i dï ®en… gắn liền với sách vở, bút thước bên mình lướt ngang trên ngọn núi”. học trò mà tác giả đã nhớ lại? ? Qua đoạn văn này ta thấy nhân vật - Cảm giác “trang trọng” và “đứng đắn”. “t«i” cã c¶m gi¸c g×? ? MÆc dï hai quyÓn s¸ch kh¸ nÆng - Nh©n vËt “t«i” cã ý chÝ häc, tÝnh tù lËp nh­ng nh©n vËt “t«i” vÉn cè g¾ng “xãc ngay tõ ®Çu, muèn ch÷ng ch¹c nh­ b¹n, lªn vµ n¾m l¹i cÈn thËn” vµ muèn thö kh«ng thua kÐm b¹n… sức mình tự cầm bút thước. Em hiểu gì vÒ nh©n vËt “t«i” qua chi tiÕt trªn? ? Trong nh÷ng nhËn thøc míi mÎ trªn * ThÝch häc, yªu mÕn b¹n bÌ vµ m¸i con đường làng đến trường, nhân vật trường quê hương. “tôi” đã tự bộc lộ đức tính gì của mình? 2.2. C¶m nhËn cña nh©n vËt “t«i” lúc ở sân trường. - GV yªu cÇu HS quan s¸t ®o¹n v¨n tiÕp. ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí đã + Trước sân trường: Rất đông người lưu lại trong trí nhớ của tác giả có gì (trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả næi bËt? người), người nào cũng đẹp (Người nào quần áo cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.). ? Em có nhận xét gì về cảnh tượng ở * Phản ánh không khí đặc biệt của ngày Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 3 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Giao ®©y?. ? Khi ch­a ®i häc nh©n vËt “t«i” nh×n ngôi trường này như thế nào? ? Còn lần đầu tới trường thì sao? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ biÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y? ? Em hiÓu ý nghÜa h×nh ¶nh so s¸nh nµy nh­ thÕ nµo?. ? Khi t¶ nh÷ng cËu häc trß nhá tuæi lÇn đầu tiên đến trường học, tác giả dùng h×nh ¶nh so s¸nh nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch miªu t¶ ë ®©y? ? Qua chi tiÕt trªn, ta thÊy t¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× víi chóng ta?. N¨m häc 2006-2007 hội khai trường thường gặp ở nước ta. ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n ta. Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ. - Nhìn thấy ngôi trường Mĩ Lí “cao ráo và s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng”. - “Trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà ấp”. - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh. - So sánh lớp học với đình làng- nơi thờ cóng tÕ lÔ, n¬i thiªng liªng, cÊt giÊu nh÷ng ®iÒu bÝ Èn. - PhÐp so s¸nh nµy diÔn t¶ xóc c¶m trang nghiêm của tác giả về mái trường, đề cao trí thức của con người trong trường học. * Nhìn trường khác trước. - Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nh×n qu·ng trêi réng muèn bay, nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. - Sö dông biÖn ph¸p so s¸nh. - Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường học. - Đề cao sức hấp dẫn của nhà trường - ThÓ hiÖn kh¸t väng bay bæng cña t¸c gi¶ đối với trường học.. - GV yªu cÇu HS chó ý do¹n tiÕp, tõ “Ông đốc….được nghỉ cả ngày nữa”. ? Hình ảnh ông đốc được nhân vật tôi - Ông nói : các em phải cố gắng học để nhí l¹i qua nh÷ng chi tiÕt nµo? thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng - Nh×n chóng t«i víi cÆp m¾t hiÒn tõ vµ cảm động. - Tươi cười nhẫn lại nhìn chúng tôi. ? Từ các chi tiết trên cho chúng ta thấy + Quý trọng, tin tưởng, biết ơn người tác giả đã nhớ tới ông đốc bằng tình thầy. c¶m nµo? ? Khi nghe gäi tªn m×nh, nh©n vËt “t«i” - Håi hép, thÊp thám chê nghe gäi tªn thÓ hiÖn t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? mình: Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật m×nh vµ lóng tóng. - C¶m thÊy sù khi ph¶i rêi bµn tay dÞu dµng cña mÑ: T«i bÊt gi¸c quay l­ng l¹i råi dói ®Çu vµo lßng mÑ t«i nøc në khãc Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 4 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Giao ? T×m ®o¹n v¨n nãi vÒ tiÕng khãc cña c¸c cËu häc trß bÐ nhá khi xÕp h·ng vµo líp?. ? Em nghÜ g× vÒ tiÕng khãc cña c¸c cËu học trò bé nhỏ khi xếp hàng để vào lớp trong ®o¹n v¨n trªn?. N¨m häc 2006-2007 theo. - C¸c cËu l­ng lÎo nh×n ra s©n, n¬i mµ c¸c người thân đang nhìn các cậu vớ cặp mắt lưu luyến. Một cậu đứng đầu ôm mặt khóc. T«i bÊt gi¸c quay l­ng l¹i råi dói ®Çu vµo lßng mÑ t«i nøc në khãc theo. T«i nghe sau lưng tôi, trong đám học trò mới, vài tiÕng thót thÝt ®ang nhËp ngõng trong cæ. - Khãc mét phÇn v× lo sî- do ph¶i t¸ch rêi người thân để bước vào một ngôi trường hoµn toµn xa l¹. Khóc một phần vì sung sướng- lần đầu ®­îc tù m×nh häc tËp. Đó là những giọt nước mắt báo hiệu sự trưởng thành, những giọt nước mắt ngoan chứ không phải là những giọt nước măt vòi vĩnh như trước nữa…. - GV: Ai mà chẳng hồi hộp khi chờ đợi gäi tªn m×nh vµo líp häc. Nh©n vËt “t«i” còng tr¸nh sao khái sù lóng tóng, giËt mình. Giọt nước mắt của tuổi thơ với tiÕng khãc “thót thÝt” lµ dÔ hiÓu, v× ph¶i rời bàn tay mẹ để vào lớp với trường míi, líp míi, thÇy míi, b¹n míi. §ã lµ c¶ thÕ giíi kh¸c vµ c¸ch xa h¬n bao giê hÕt. ? H·y nhí vµ kÓ l¹i nh÷ng c¶m xóc cña - (HS tù béc lé) m×nh vµo lóc nµy, trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc nh­ c¸c b¹n nhá kia. ? Đến đây em hiểu gì về nhân vật “tôi” ? + Giàu cảm súc với trường lớp với người th©n. Có những dấu hiệu trưởng thành trong nhËn thøc vµ t×nh c¶m ngay tõ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. 2.3. C¶m nhËn cña “t«i” trong líp häc. ? T×m nh÷ng cö chØ, chi tiÕt, h×nh ¶nh - Nh©n vËt “t«i” c¶m thÊy võa xa l¹, võa thể hiện tâm trạng của nhân vật “tôi” gần gũi với mọi vật, với người bạn ngồi khi đón nhận giờ học đầu tiên? bªn c¹nh: + Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì treo trên tường tôi cũng thÊy l¹ vµ hay hay. T«i nh×n bµn ghÕ chç t«i ngåi rÊt cÈn thËn. + Tôi nhìn người bạn tí hon ngồi bên tôi, Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 5 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Giao. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ c¸ch miªu t¶ nµy cña t¸c gi¶ ?. ? H·y lÝ gi¶i t¹i sao l¹i cã “c¶m gi¸c l¹” vµ “kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹” cña nh©n vËt “t«i” ?. ? Những tình cảm đó cho ta thấy tình cảm nào của nhân vật “tôi” đối với lớp häc cña m×nh? ? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã hai chi tiÕt: + Một con chim con liệng đến đứng bªn bê cöa sæ, hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao. T«i ®­a m¾t thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim. + Nh­ng tiÕng phÊn vña thÇy t«i g¹ch mạnh trên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thËt. T«i vßng tay lªn bµn ch¨m chØ nh×n thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc. Những chi tiết đó nói thêm điều gì về nh©n vËt “t«i” ? III- Tæng kÕt ? ChØ ra néi dung chñ yÕu cña v¨n b¶n nµy? ? “Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng” n¶y në trong lßng nh©n vËt “t«i” lµ nh÷ng c¶m Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. N¨m häc 2006-2007 một người bạn tôi chưa hề quen biết, nh­ng lßng t«i vÉn kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ chót nµo. + Một con chim non liệng đến đứng bên bê cöa sæ, hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao. + Nh­ng tiÕng phÊn cña thÇy t«i g¹ch mạnh trên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật. - C¸ch miªu t¶ nµy rÊt ch©n thËt. T©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” hiÖn lªn trong dòng hồi tưởng giúp người đọc, người nghe liªn hÖ víi chÝnh m×nh. T©m tr¹ng của nhân vật “tôi” được liên tưởng như con chim con “hãt mÊy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao”. §©y lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ, miªu t¶ vµ béc lé c¶m xóc. §iÒu nµy t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh cho t¸c phÈm. + C¶m gi¸c l¹ v× lÇn ®Çu vµo líp häc – một ngôi trường sạch sẽ, ngay ngắn. + Kh«ng c¶m thÊy sù xa l¹ víi bµn ghÕ vµ b¹n bÌ, v× b¾t ®Çu ý thøc ®­îc nh÷ng thứ đó đã gắn bó thân thiết với mình từ b©y giê vµ m·i m·i. * T×nh c¶m ch©n thËt, trong s¸ng thiÕt tha. + Mét chót buån khi tõ gi· tuæi th¬. - Bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và viÖc häc hµnh cña b¶n th©n. - Yªu thiªn nhiªn, yªu tuæi th¬, nh­ng yªu cả sự học hành để trưởng thành.. + ND: Nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng vÒ ngày đầu tiên được đến trường đi học. - T×nh yªu, niÒm ch©n träng s¸ch vë, b¹n bÌ, bµn ghÐ, líp häc, thÇy c«, g¾n liÒn víi 6. Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Giao gi¸c nµo? ? Từ đó em cảm nhận được những điều tốt đẹp nào từ nhân vật “tôi”, cũng chính lµ cña t¸c gi¶ Thanh TÞnh? ? Em hãy nêu những nét đặc sắc của truyÖn ng¾n nµy?. N¨m häc 2006-2007 mẹ và quê hương. - Giàu cảm xúc với tuổi thơ và mái trường quê hương.. + NT: Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh; kÓ chuyÖn kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ vµ gîi c¶m. ? Em häc tËp ®­îc ®iÒu g× tõ nghÖ thuËt - (Häc sinh th¶o luËn tr¶ lêi) kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n Thanh TÞnh trong truyÖn ng¾n “T«i ®i häc”? (C©u hái th¶o luËn) - GV yêu cầu HS đọc nội dung Ghi nhớ - HS đọc. trong SGK. D- Cñng cè- luyÖn tËp. ? Trong truyÖn ng¾n “T«i ®i häc” cã 12 lÇn Thanh TÞnh sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ so s¸nh. H·y chØ ra. TT 1 2 3 4 5 6 7. C¸i so s¸nh Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i T«i kh«ng léi qua s«ng th¶ diÒu và không đi ra đồng nô đùa ý nghÜ Êy tho¸ng qua trong trÝ t«i nhÑ nhµng Nhà trường cao ráo và sạch sẽ Trường Mĩ Lí trông xinh xắn và oai nghiªm S©n nã réng, m×nh nã cao. Tõ SS nh­. T«i. còng nh­ nh­. Hä 8 9 10 11 12. nh­ nh­ nh­ h¬n nh­. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. nh­ nh­. trong nh÷ng buæi tr­a hÌ ®Çy v½ng lÆng mÊy cËu häc trß míi bì ngì đứng nép bên người thân Con chim con đứng bên bờ tổ, nh×n qu·ng trêi réng muèn bay, nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. t«i đá một của ban tưởng tượng. nh­ nh­. qu¶ tim t«i ngõng ®Ëp lÇn nµy. nh­. Nh÷ng cËu bÐ vông vÒ lóng tóng HÕt co mét ch©n, c¸c cËu l¹i duçi m¹nh T«i c¶m thÊy T«i ch­a lÇn nµo thÊy xa mÑ t«i. C¸i ®­îc so s¸nh mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. th»ng Quý th»ng S¬n n÷a. một làn mây lướt ngang trên ngän nói c¸c nhµ trong lµng cái đình làng. 7 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 E- Hướng dẫn về nhà: - §äc kÜ vµ tãm t¾t v¨n b¶n. - Häc néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp 1, 2 trong SGK. - So¹n tiÕt tiÕp theo. * Hướng dẫn làm bài tập: 1. C¶m nghÜ vÒ dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” trong truyÖn ng¾n “T«i ®i häc”: + Đó là dòng cảm xúc bồi hồi, xúc động trước sự biến thái của thiên nhiên và cảnh vật: thời tiết vào mùa thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bµng b¹c. + Thời gian và không gian ấy gợi mở những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường đầu tiên trong đời: từ con đường, cảnh vật vốn quen thuộc nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, nhân vật “tôi” cảm thấy trang trọng và đứng đắn; ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi vui và sáng sủa; ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường. Nhân vật “tôi” từ cảm giác thấy mình bé nhỏ, lo sợ vẩn vơ đến gật mình và lúng túng khi nghe gọi đến tên mình; cảm giác trống trải khi sắp phải rêi bµn tay dÞu dµng cña mÑ. + Bước vào thế giới khác, vừa gần gũi vừa xa lạ. + Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin khi bước vào giờ học đầu tiên. Dßng c¶m xóc cña nh©n vËt “t«i” hoµ quyÖn gi÷a tr÷ t×nh (biÓu c¶m) víi t¶ vµ kÓ võa mượt mà, vừa tạo nên sự xao xuyến khôn nguôi. 2. Để viết bài văn ngắn nghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lÇn ®Çu tiªn, cÇn chó ý: + Kể lại tâm trạng khi đến trường. + Khung cảnh thiên nhiên, cảnh vật xung quanh hôm đó. + Cảm nhận về hình ảnh trường ( sân trường, lớp học, các bạn, thầy cô). + ấn tượng về sự đón tiếp của thầy cô. + ý nghÜa vÒ buæi häc ®Çu tiªn.. Ngµy so¹n: 28/08/2006. Ngµy d¹y: 06/09/2006. Tiết 3 - cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ I- Môc tiªu. Gióp HS: - Hiểu rõ cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát nghÜa cña tõ ng÷ . - Th«ng qua bµi häc, rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 8 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 II- ChuÈn bÞ: §Ìn chiÕu, giÊy trong ,bót d¹… III- TiÕn tr×nh lªn líp A- ổn định tổ chức: B- KiÓm tra: ? ở lớp 7, đã học về 2 mối quan hệ giữa nghĩa của từ, đó là những mối quan hệ nào? - Quan hệ đồng nghĩa và quan hệ trái nghĩa. GV: Hôm nay, chúng ta học bài nói về mqh khác về nghĩa của từ ngữ- đó là mqh bao hµm. C- Bµi míi: Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. I- Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp - Gv chiếu sơ đồ lên bảng, yêu cầu học - Học sinh quan sát. sinh quan s¸t. ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay - Phạm vi nghĩa của từ động vật rộng hơn hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó, chim c¸? nghÜa cña c¸c tõ thó, chim, c¸. V× sao? Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hµm nghÜa cña c¸c tõ thó , chim, c¸. ? Nghĩa của từ thú rộng hơn hay hẹp - Voi, hươu là động vật thuộc thú, phạm vi nghÜa cña hai tõ nµy ®­îc bao hµm trong hơn nghĩa của các từ voi, hươu? ph¹m vi nghÜa tõ thó- nghÜa cña c¸c tõ voi, hươu hẹp hơn nghĩa của từ thú. ? NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n hay hÑp h¬n - NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n nghÜa cña c¸c nghÜa cña tõ tu hó, s¸o? T¹i sao? tõ c¸ r«, c¸ thu, nh­ng l¹i hÑp h¬n nghÜa của từ động vật. GV: Sự khái quát có mức độ từ nhỏ đến lín nh­ vËy gi÷a c¸c tõ ng÷ gäi lµ cÊp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - GV chiÕu BT lªn b¶ng: - Thùc vËt > c©y, cá, hoa > c©y am, c©y BT1: a) Cho c¸c tõ: c©y, cá, hoa. b) Yªu cÇu: T×m c¸c tõ cã ph¹m vi dõa; cá gµ, cá chØ; hoa cóc, hoa lan. nghÜa cña tõ hÑp h¬n c©y, cá, hoa vµ cã nghĩa rộng hơn ba từ đó ? VËy c¸c em hiÓu nh­ thÕ nµo lµ mét tõ - (HS dùa vµo SGK tr¶ lêi) cã nghÜa réng vµ mét tõ cã nghÜa hÑp? ? Mét tõ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa - Mét tõ cã thÓ võa cã nghÜa réng, võa coa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? V× sao? nghÜa hÑp . V× tÝnh chÊt réng hÑp chØ lµ tương đối. - GV chỉ định HS đọc Ghi nhớ trong SGK. II- LuyÖn tËp Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 9 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Giao. N¨m häc 2006-2007. 1- BT1/10/SGK: Lập sơ đồ thể hiện a) cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ. Y phôc quÇn. quần đùi. ¸o. quÇn dµi. b). ¸o dµi. ¸o s¬ mi. Vò khÝ bom. sóng. bom ba càng bom bi súng trường đại bác 2- BT2/11/SGK: Tìm từ ngữ có nghĩa a- Từ ngữ có nghĩa rộng là chất đốt. réng so víi nghÜa cña c¸c tõ ng÷ ë mçi b- Tõ ng÷ cã nghÜa réng lµ nghÖ thuËt. nhãm. c- Tõ ng÷ cã nghÜa réng lµ thøc ¨n. - GV yêu cầu HS đứng tại chỗ trả lời. d- Tõ ng÷ cã nghÜa réng lµ nh×n. e- Từ ngữ có nghĩa rộng là đánh. 3- BT3/11/SGK: 4- BT4/11/SGK: D- Cñng cè *BT bæ sung: H·y xÕp c¸c tõ sau ®©y - V¨n häc: truyÖn, th¬, kÞch. thành các nhóm từ ngữ cùng thuộc một - Toán học: số học, đại số, hình học. phạm vi nghĩa, sau đó chỉ ra từ có nghĩa - Phấn khởi: vui, hí hửng, mừng. réng bao hµm c¸c tõ cßn l¹i trong nhãm: văn học, số học, đại số, vui, hí hửng, to¸n häc, truyÖn, mõng, h×nh häc, th¬ kÞch, phÊn khëi. - GV yêu cầu đọc lại nội dung ghi nhớ - ( Học sinh đọc) trong SGK D- Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc néi dung ghi nhí. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK vµ BT 6,7 trong S¸ch bµi tËp. - Gîi ý BT 5: + Cần đọc kĩ đoạn văn để tìm những từ ngữ chỉ hoạt động/ trạng thái thuộc mét ph¹m vi nghÜa. + H·y t×m c¸c tõ ngh÷ chØ tr¹ng th¸i “khãc” cã trong ®o¹n v¨n.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 10 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Giao. Ngµy so¹n: 28/08/2006. N¨m häc 2006-2007. Ngµy d¹y: 08/09/2006. Tiết 4 - tính thống nhất về chủ đề của văn bản I- Môc tiªu. Gióp HS: - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề; biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, lựa chọn, sắp xếp các phần sao cho văn bản tạp chung nêu bật ý kiÕn, c¶m sóc cña m×nh. II- ChuÈn bÞ: Nghiªn cøu tµi liÖu, s¸ch tham kh¶o… III- Tiến hành hoạt động: A. ổn định tổ chức B. KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. C. Bµi míi: Hoạt động của giáo viên. I- Chủ đề của văn bản. - GV yêu cầu học sinh đọc thầm lại văn b¶n “T«i ®i häc” ? V¨n b¶n “T«i ®i häc” kÓ vÒ nh÷ng viÖc đang xảy ra (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi tưởng, kỉ niệm) ? ? T¸c gi¶ viÕt v¨n b¶n nµy nhÇm môc đích gì? ? Vậy tác giả đã nhớ lại những kỉ niệm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh? ? Những kỉ niệm đó gợi lên cảm giác nh­ thÕ nµo trong lßng t¸c gi¶?. ? Em hãy thử phát biểu chủ đề của văn b¶n Êy trong mét c©u? ? Tõ c¸c nhËn thøc trªn, h·y cho biÕt : Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. Hoạt động của học sinh. - Häc sinh quan s¸t. - Văn bản kể lại những việc đã xảy ra- đó là những hồi tưởng của tác giả về ngày ®Çu tiªn ®i häc. - §Ó ph¸t biÓu ý kiÕn vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh vÒ mét kØ niÖm s©u s¾c tõ thuë thiÕu thêi. + Nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c: mÑ dÉn ®i häc, đến trường, ông đốc gọi tên, xếp hàng vào líp, bµi häc ®Çu tiªn. + Cảm giác: Thấy mình đã lớn lên thành người lớn, đến trường lạ, bỡ ngỡ, rụt rè, sợ h·i, xÕp hµng vµo líp c¶m thÊy xa mÑ nh­ng dÇn dÇn l¹i thÊy quen víi líp míi, b¹n míi, thÇy míi. + Chủ đề: Nhớ và kể lại buổi tựu trường ®Çu tiªn trong thêi th¬ Êu, t¸c gi¶ nªu lªn ý nghÜa vµ c¶m xóc cña m×nh trong buæi tựu trường đó. * Chủ đề của văn bản là đối tượng và 11 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 Chủ đề của văn bản là gì? vấn đề chính mà văn bản diễn đạt. II- Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n . ? căn cứ vào đâu mà em biết văn bản - Căn cứ vào nhan đề: Tôi đi học. “T«i ®i häc” nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña - C¨n cø vµo c¸c tõ ng÷, c¸c c©u trong v¨n tác giả về buổi tựu trường đầu tiên? bản viết về buổi tựu trường đầu tiên. ? Em hãy tìm các câu nhắc đến kỉ niệm - Các câu nhắc đến kỉ niệm: của buổi tựu trường đầu tiên trong đời + Hàng năm cứ vào cuối thu… lòng tôi cña t¸c gi¶ ? l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buổi tựu trường. + T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy. + Hai quyÓn vë míi ®ang ë trong tay t«i đã bắt đầu thấy nặng. + T«i bÆm tay g× thËt chÆt, nh­ng quyÓn vë cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất. + Nh­ng mçi lÇn thÊy mÊy em nhá rôt rÌ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường… + H«m nay t«i ®i häc. - GV: V¨n b¶n “T«i ®i häc” tËp trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong buổi tựu trường đầu tiên. ? H·y t×m c¸c tõ ng÷ chøng tá t©m tr¹ng - Hµng n¨m cø vµo cuèi thu… lßng t«i l¹i đó đã in sâu trong lòng nhân vật suốt nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi cuộc đời? tựu trường. T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy… Nh­ng mçi lÇn thÊy mÊy em nhá…, lßng t«i l¹i t­ng bõng rén r·. ? T×m c¸c tõ ng÷, chi tiÕt nªu bËt c¶m - Trªn ®­êng ®i häc: gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt + C¶m nhËn vÒ con ®­êng: con ®­êng “tôi” khi cùng mẹ đến trường, khi cùng quen bỗng thấy lạ, cảnh vật chung quanh đều thay đổi. c¸c b¹n ®i vµo líp ? + Thay đổi hành vi: không lội qua sông thả diều, không đi ra đồng nô đùa -> đi häc, cè lµm nh­ mét häc trß thùc sù. - Trên sân trường: + Cảm nhận về ngôi trường: nhà trường cao r¸o vµ s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng -> xinh xắn, oai nghiêm như cái đình làng. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 12 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Giao. N¨m häc 2006-2007 + C¶m gi¸c bì ngì lóng tóng khi xÕp hàng vào lớp: đứng nép bên người thân, chØ d¸m nh×n mét nöa, chØ d¸m ®i tõng bước nhẹ; muốn bay nhưng còn ngập ngõng e sî… - Trong lớp học: cảm thấy xa mẹ. Trước ®©y cã thÓ ®i ch¬i c¶ ngµy còng kh«ng thÊy xa nhµ, xa mÑ chót nµo hÕt / giê ®©y, mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ, nhớ nhà.. - GV: Những điều trên đã làm nên tính thống nhất về chủ đề của văn bản. Từ viÖc ph©n tÝch ë trªn, h·y cho biÕt: ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề * Tính thống nhất về chủ đề của văn bản cña v¨n b¶n ? là sự nhất quán về ý đồ, ý kiến, cảm xúc cña t¸c gi¶ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n . ? Tính thống nhất về chủ đề của văn bản * Tính thống nhất thể hiện ở những thể hiện ở những phương diện nào? phương diện sau: - Néi dung: + Biểu hiện qua sự xác định của đối tượng mà văn bản phản ánh (đề tài). + Biểu hiện qua mục đích của chủ thể. - CÊu tróc- h×nh thøc: + Biểu hiện qua nhan đề của văn bản . + BiÓu hiÖn ë tÝnh m¹ch l¹c cña v¨n b¶n . ? Vậy làm thế nào để có thể viết một văn - (Học sinh dựa vào phần Ghi nhớ trả lời). bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề? - GV chỉ định học sinh đọc to mục Ghi nhí trong SGK. III- LuyÖn tËp 1) BT1/13/SGK: Ph©n tÝch tÝnh thèng nhất của chủ đề văn bản . - GV yêu cầu học sinh đọc văn bản - ( Học sinh đọc) “Rõng cä quª t«i”. ? Văn bản trên viết về đối tượng nào và a- Văn bản trên viết về rừng cọ quê tôi về vấn đề gì? (đối tượng) và sự gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ (vấn đề chính). ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng - Thứ tự trình bày: và vấn đề theo một trình tự nào? + Giíi thiÖu rõng cä (®o¹n 1). + T¶ c©y cä (®o¹n 2). + T¸c dông cña c©y cä (®o¹n 3,4). + Sự gắn bó giữa con người với rừng cọ (®o¹n 5). ? Theo em, có thể thay đổi trật tự sắp - Đó là trình tự hợp lí không thể thay đổi Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 13 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 xÕp nµy ®­îc kh«ng ? V× sao? ®­îc. V× ph¶i biÕt rõng cä nh­ thÕ nµo th× mới thấy được sự gắn bó đó. ? Nêu chủ đề của văn bản trên? b- Chủ đề: rừng cọ quê tôi (đối tượng) và sự gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ (vấn đề chính). ? Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn c- Điều đó thấy rõ qua cấu trúc văn bản. văn bản , từ việc miêu tả rừng cọ, đến - Câu ca dao sau đã trực tiếp nói về tình cuộc sống của người dân. Hãy chứng cảm gắn bó giữa người dân sông Thao với rõng cä: minh điều đó. Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là người sông Thao. ? Tìm các từ ngữ, các câu tiêu biểu thể d- Các từ ngữ thể hiện chủ đề như: cọ hiện chủ đề của văn bản . (®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn: rõng cä, c©y cä, th©n cä, bóp cä, l¸ cä, chæi cä, nãn l¸ cä, lµn cä,…), g¾n bã, nhí, c¬m n¾m l¸ cọ, người sông Thao. - Các câu thể hiện chủ đề của văn bản : Cuéc sèng quª t«i g¾n bã víi c©y cä. Người sông Thao đi đâu về đâu rồi cũng nhí rõng cä quª m×nh. 2. BT2/14/SGK: GV yªu cÇu häc sinh - (Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi) + Nªn bá hai c©u (b) vµ (d). đọc BT2, thảo luận để trả lời. 3. BT 3/14/SGK: - GV yêu cầu học sinh đọc thầm, thảo - Có những ý lạc chủ đề: (c), (g) luận nhóm, gọi đại diện các nhóm trình - Có nhiều ý hợp chủ đề nhưng cách diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề. bµy. - ChØnh l¹i: a- Cø mïa thu vÒ, mçi lÇn thÊy c¸c em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn rã, xốn xang. b- C¶m thÊy con ®­êng “®i l¹i l¾m lÇn” tù nhiên cũng thấy lạ, nhiều cảnh vật thay đổi. c- Muèn thö cè g¾ng tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù. d- Cảm thấy ngôi trường vốn qua lại nhiều lần cũng có nhiều biến đổi. e- Cảm thấy gần gũi thân thương đối với lớp học, với những người bạn mới. D. Cñng cè: - GV kh¸i qu¸t l¹i bµi. - GV yêu cầu học sinh đọc lại nội dung - Học sinh đọc. Ghi nhí trong SGK. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 14 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Giao E. Hường dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng phÇn Ghi nhí/ SGK. - Lµm BT 3, 4/ SBT. - Gîi ý BT3: §Ó t¹o thµnh mét ®o¹n v¨n (văn bản nhỏ) cần đảm bảo tính thống nhất về chủ đề. Muốn vậy, các câu trong đoạn văn cần tập trung nói về một đối tượng xác định, được sắp xếp hợp lí. C¸ch lµm bµi nµy nh­ sau: + XÕp c¸c c©u thµnh hai nhãm: mét nhãm nói về tinh thần yêu nước của nhân dân ta, một nhóm nói về vẻ đẹp của tiếng Việt. + S¾p xÕp c¸c c©u cïng nhãm thµnh mét ®o¹n v¨n.. TuÇn 2 Ngµy so¹n: 30/08/2006. N¨m häc 2006-2007. Ngµy d¹y: 11/09/2006. TiÕt 5 + 6 V¨n b¶n trong lßng mÑ (TrÝch håi kÝ “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” ) -Nguyªn hång-. I-Môc tiªu: gióp HS: - Hiểu được tình cảm đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình thương yêu mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù nhiªn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. II- ChuÈn bÞ:. - TËp truyÖn “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”. - Ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång. - Bøc tranh phãng to tranh minh ho¹ c¶nh bÐ Hång n»m trong lßng mÑ. III- TiÕn tr×nh lªn líp: A- ổn định tổ chức. B- KiÓm tra: ? V¨n b¶n “T«i ®i häc” ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo? V× sao em biÕt? Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 15 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Giao N¨m häc 2006-2007 ? Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña viÖc thÓ hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng cña Thanh TÞnh trong bµi T«i ®i häc lµ biÖn ph¸p so s¸nh. Em h·y nh¾c l¹i ba so s¸nh hay trong bµi vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña nghÖ thuËt cña nã. C- Bµi míi: GTB: Tuổi thơ cay đắng, tuổi thơ ngọt ngào; tuổi thơ dữ dội, tuổi thơ êm đềm. Tuổi thơ của các em, tuổi thơ của tôi. Ai chẳng có một tuổi thơ, một thời thơ ấu đã trôi qua và không bao giờ trở lại. Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng đã được kể, tả, nhớ lại những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại mà thấm đẫm tình yêu- tình yêu mẹ. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động của học sinh. I) Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm - GV yêu cầu HS đọc chú thích * trong SGK. ? Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Nguyªn Hång? ? Nªu xuÊt sø cña v¨n b¶n ? II)§äc hiÓu v¨n b¶n . 1. Hướng dẫn đọc, giải thích từ khó, tìm hiÓu bè côc vµ thÓ lo¹i. * Hướng dẫn đọc và luyện đọc: + Đoạn 1 (từ đầu đến “người ta hỏi đến chứ”: đọc với giọng thể hiện sự giả dối, cay độc trong lời nói của bà cô, đồng thời đọc với giọng thể hiện sự chua chát, cay đắng của chú bÐ Hång. + Đoạn 2 (còn lại): đọc với giọng thể hiện cảm giác sung sướng cực điểm của chú bé Hồng khi gÆp mÑ. - GV đọc mẫu một đoạn, gọi 2-4 HS đọc tiếp, nhận xét cách đọc. * Gi¶i nghÜa tõ khã: ? “Giç ®Çu” cã nghÜa lµ g×? T×m tõ tr¸i nghÜa víi tõ “giç ®Çu”? ? Tìm từ đồng nghĩa với từ “đoạn tang”? ? Theo dõi văn bản và cho biết: chuyện gì đã ®­îc kÓ trong håi kÝ nµy?. - (HS đọc.) - (Học sinh dựa vào phần chú thích * để trả lêi). -. - Học sinh đọc và nhận xét cách đọc của bạn. - “Giç ®Çu” tr¸i nghÜa víi tõ “giç hÕt”.. - “§o¹n tang”- m·n tang, hÕt tang, xong tang... - Chuyện bé Hồng là đứa trẻ mồ côi bị hắt hủi nhưng vẫn một lòng yêu thương kính mến người mẹ đáng thương của mình. ? Nh©n vËt chÝnh trong håi kÝ nµy lµ ai? - Nh©n vËt chÝnh lµ bÐ Hång. Quan hÖ gi÷a nh©n vËt chÝnh vµ t¸c gi¶ cÇn - Nh©n vËt chÝnh trong håi kÝ nµy chÝnh lµ t¸c ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? gi¶- nhµ v¨n Nguyªn Hång. ? Trong hồi kí này, tác giả đã sử dụng phương * Phương thức biểu đạt: TS kết hợp với BC. thức biểu đạt nào để kể về bhân vật bé Hồng? ? Theo em, sức truyền cảm của văn bản phụ - Phụ thuộc vào cả hai phương thức trên. Vì đó. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 16 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Giao thuộc vào một phương thức biểu đạt nổi bật nµo hay phô thuéc vµo sù ®an xen cña c¶ hai phương thức đó? ? Dùa vµo m¹ch truyÖn, theo em v¨n b¶n nµy nªn chia thµnh mÊy ®o¹n? VÞ trÝ cña tõng ®o¹n? ? VËy näi dung cña hai ®o¹n trªn lµ g×?. 2. §äc- hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n . 2.1.Tâm địa độc ác của người cô . ? Người cô xuất hiện trong hoàn cảnh nào?. N¨m häc 2006-2007 lµ mét c©u chuyÖn vÒ mét sè phËn Ðo le cña bÐ Hång vµ mÑ em, cïng víi c¶m xóc m·nh liÖt của tình yêu thương trong tâm hồn chú bé. * Bè côc: hai phÇn. - Đ1: Từ đầu đến “người ta hỏi đến chứ? ”. - §2: ®o¹n cßn l¹i. - Đ1: Cuộc đối thoại giữa người cô cay độc với chó bÐ Hång. - §2: Cuéc gÆp l¹i bÊt ngê víi mÑ vµ c¶m gi¸c vui sướng cực điểm của chú bé Hồng. - Người cô xuất hiện trong hoàn cảnh rất thương tâm của chú bé Hồng - Tôi đã bỏ cái khăn tang bằng vải màn ở trên ®Çu råi. Kh«ng ph¶i ®o¹n tang thÇy t«i mµ v× t«i míi mua ®­îc mét c¸i mò tr¾ng vµ cuÊn b¨ng ®en. Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hoá vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa. - Chỉ hai chi tiết đã làm rõ hoàn cảnh của chó bÐ c¬ cùc: må c«i cha, mÑ ®i tha phương cầu thực.. ? Chi tiết nào nói nên hoàn cảnh đó?. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ hai chi tiÕt nµy? - GV: Theo dõi vào cuộc đối thoại giữa người cô và bé Hồng, hãy cho biết: ? Nhân vật người cô có mối quan hệ như thÕ nµo víi bÐ Hång? ? Trong khi hai c« ch¸u nãi chuyÖn víi nhau, em thÊy bµ c« cã biÓu hiÖn g×?. - Quan hÖ ruét thÞt (lµ c« ruét cña bÐ Hång). - Bà luôn cười: cười hỏi, cười mà nói rằng, tươi cươi kể các chuyện. - Giäng nãi ngät ngµo: C« t«i hái lu«n, giäng vÉn ngät. Hai tiÕng em bÐ mµ c« t«i ng©n dµi ra thËt ngät, thËt râ... - X­ng h«: mµy- tao mét c¸ch gÇn gòi, thân mật với người cháu. ?Em có nhận xét gì về những biểu hiện * Thái độ: dịu dàng, thân mật, gần gũi trªn cña bµ c«? với người cháu. ? Hãy tìm và đọc những câu nói của người - Hồng, mày có muốn vào Thanh Hoá chơi cô khi kể về người mẹ của chú bé Hồng? víi mÑ mµy kh«ng? - Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t l¾m, cã như dạo trước đâu! - Mµy d¹i qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y cho tiÒn Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 17 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Giao. N¨m häc 2006-2007 tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa vµ th¨m em bÐ chø. ? Thái độ của người cô rất thân mật, nhưng - Không phù hợp- mâu thuẫn với nhau. khi kÓ vÒ mÑ bÐ Hång, em thÊy cã phï hîp với thái độ đó không? ? Vì sao hồng lại cảm nhận được trong - Vì trong những lời nói của người co chứa những lời nói đó là những ý nghĩ cay độc, đựng sự giả dối, mỉa mai, hắt hủi- thậm chí độc ác dành cho người mẹ đáng thương của Hồng. nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn? ? Qua những lời lẽ đó đã bộc lộ tính cách * Tính cách: hẹp hòi, tàn nhẫn. nào của người cô? ? Trong những lời lẽ đó của người cô, lời - (Hs tự bộc lộ). nào cay độc nhất? - GV: Trong cuộc đói thoại này, bé Hồng đã bộc lộ những cảm xúc, suy nghĩ của m×nh. ? Em hãy tìm những chi tiết bộc lộ cảm - Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng nghĩ của bé Hồng đối với người cô? nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô. - Nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miÖt vµ ruång rÉy mÑ t«i. - Hai tiÕng em bÐ mµ c« t«i ng©n dµi ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoáy chặt lÊy t©m can t«i nh­ ý c« t«i muèn. - Giá những cổ tục đã đầy đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mÈu gç, t«i quyÕt vå ngay lÊy mµ c¾n mµ nhai, mµ nghiÕn cho k× n¸t vôn míi th«i. ? ở đây phương thức biểu đạt nào đã được - Phương thức biểu cảm. - Béc lé trùc tiÕp vµ gîi tr¹ng th¸i tÇm hån sö dông? Tác dụng của phương thức biểu đạt này là gì? đau đớn của bé Hồng. ? Qua đây, em hiểu thêm điều gì về bé - Cô độc, bị hắt hủi. Hồng qua trạng thái tâm hồn đó? - Tràn ngập tình yêu thương đối với mẹ. - Căm hờn cái xấu, cái độc ác. ? Cảm xúc của em khi đọc những tâm sự - (Học sinh tự bộc lộ) đó? - GV: Khi kể về cuộc đối thoại của người cô với bé Hồng, tác giả đã sử dụng nghệ thuật tương phản. ? Hãy chỉ ra phép tương phản này? - Hai tính cách trái ngược nhau: Tính cách hẹp hòi, tàn nhẫn của người cô - Tính cách trong sáng, giàu tình thương yêu của bé Hồng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ý nghÜa cña phÐp - Lµm næi bËt nªn tÝnh c¸ch tµn nhÉn cña tương phản này? người cô. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 18 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Giao. N¨m häc 2006-2007 - Khảng định tình mẫu tử trong sáng cao c¶ cña bÐ Hång.. 2.2.Tình yêu thương mãnh liệt vô bờ của chú bé Hồng với người mẹ bất hạnh. - Gv yêu cầu học sinh đọc đoạn 2. ? §o¹n nµy nãi nªn t©m tr¹ng g× cña Hång? ? Khi tan buổi học, nhìn thấy một người giống mẹ, Hồng đã có hành động và lời nãi g×? ? Nếu người ngồi trên xe không phải là mẹ m×nh th× Hång cã t©m trang g×? T×m c©u văn nói nên điều đó.. ? Câu văn trên đã sử dụng biện pháp nghệ thuËt g×? Nªu t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuật đó? ? Tiếng gọi bối rối cùng với hành động đuổi theo, một lần nữa khảng định điều gì vÒ chó bÐ Hång? ? Khi đã nhận ra mẹ mình, Hồng đã có cử chỉ và hành động gì? ? Những hành động trên thể hiện tâm trạng g× cña bÐ Hång lóc nµy? ? Khi ở bên mẹ, Hồng đã có cử chỉ và cảm gi¸c g×?. - (Học sinh đọc). - Hång khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ. - Hång ®uæi theo vµ bèi rèi gäi: Mî ¬i! Mî ¬i! Mî ¬i! - NÕu kh«ng ph¶i mÑ th× Hång sÏ thÑn vµ tñi. - Và cái lầm đó không những làm tôi thẹn mµ cßn tñi cùc n÷a, kh¸c g× c¸i ¶o ¶nh cña một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc. - NghÖ thuËt so s¸nh. - Td: để diễn tả khát vọng mong muốn ®­îc gÆp mÑ. Vµ diÔn t¶ nçi thÊt väng, ®au khæ cña Hång nÕu kh«ng gÆp ®­îc mÑ th× sÏ gôc ng·. * Trong lßng Hång lu«n khao kh¸t ®­îc gÆp mÑ. - §uæi theo, thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, ch©n røu c¶ l¹i. Oµ lªn khãc råi cø thÕ nøc në. * Xúc động mạnh mẽ khi được gặp mẹ.. - Đùi áp đùi, đầu ngả vào cánh tay. - Cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng l¹i m¬n man kh¾p da thÞt. - H¬i quÇn ¸o…h¬i thë… th¬m tho l¹ thường. ? Bên cạnh cử chỉ và cảm giác trên, Hồng - Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ… cßn cã suy nghÜ g×? mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng. ? Em thấy tâm trạng của bé Hồng lúc này * Sung sướng, hạnh phúc khi ở bên mẹ. nh­ thÕ nµo? ?? Chúng ta thấy rằng, nhân vật người mẹ - Hình ảnh người mẹ hiện lên cụ thể, sinh được kể qua cái nhìn và cảm xúc tràn ngập động, gần gũi, hoàn hảo. yêu thương của người con. Điều đó có tác - Bộc lộ tình cảm yêu thương kính trọng người mẹ. dông g×? ?? Từ đó Hồng đã có một người mẹ như - Người mẹ yêu con, đẹp đẽ, cao cả, can thÕ nµo? đảm, kiêu hãnh vượt lên mọi lời mỉa mai Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 19 §ç V¨n Binh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Giao. N¨m häc 2006-2007 cay độc của người cô.. ? Em có nhận xét gì về phương thức biểu đạt của đoạn văn trên? Nêu tác dụng của đoạn văn đó. ?? C¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bÐ Hång từ những biểu hiện tình cảm đó?. - BiÓu c¶m trùc tiÕp. - Td: Khơi gợi cảm xúc của người đọc. - Néi t©m s©u s¾c. - Yªu mÑ m·nh liÖt. - Khao khát yêu thương.. III) Tæng kÕt- ghi nhí: ? Học xong bài này, em hiểu thế nào là thể - Hồi kí là thể văn xuôi trong đó tác giả hồi håi kÝ? tưởng và kể lại những chi tiết, sự việc có thật trong cuộc đời của mình hoặc mình chứng kiến. ? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n ? * Néi dung: T×nh yªu mÑ ch¸y báng vµ niÒm h¹nh phóc v« bê khi ë trong lßng mÑ. ? Qua đoạn trích trên, em hãy nêu nét đặc * Nghệ thuật: s¾c vÒ nghÖ thuËt? - Tù sù kÕt hîp víi tr÷ t×nh, kÓ chuyÖn kÕt hợp với miêu tả và biểu cảm, đánh giá. - C¸c h×nh ¶nh so s¸nh tiªu biÓu. - Lời văn tha thiết, cảm động. D- Cñng cè: ? Qua ®o¹n trÝch trªn, em h·y chøng minh - Nguyªn Hång viÐt nhiÒu vÒ phô n÷, trÎ Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ trÎ em bÊt h¹nh, nghÌo khæ. - Nhµ v¨n dµnh cho phô n÷ vµ trÎ em sù em. n©ng niu, tr©n träng. - Nhà văn chân trọng vẻ đẹp tâm hồn, đức tính cao quý của người phụ nữ và trẻ em. ? Em h·y tãm t¾t ng¾n gän l¹i ®o¹n trÝch - V× hoµn c¶nh bè chÕt, mÑ ph¶i ®i lµm ¨n xa, nµy. bÐ Hång ph¶i sèng trong hoµn c¶nh thiÕu thốn tình cảm. Người co nói chuyện với bé Hồng. Bà tìm mọi cách để chia lìa mẹ con. Nhưng bé vẫn luôn luôn thương nhớ, kímh yªu mÑ. Råi bÐ ®­îc gÆp l¹i mÑ m×nh víi những cảm giác sung sướng khi thoáng thấy bóng mẹ, đặc biệt là niềm hạnh phúc vô bờ khi được mẹ ôm vào lòng và được tận hưởng những cảm giác sung sướng hạnh phúc. - Giáo viên yêu cầu học sinh đọc Ghi nhớ - (Học sinh đọc). trong SGK. E- Hướng dẫn: - BT: ViÕt mét ®o¹n v¨n ghi l¹i nh÷ng Ên tượng, cảm giác rõ nhất, nổi bật nhất của bản thân về người mẹ của mình. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 20 Lop8.net. §ç V¨n Binh.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>