Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 3: Từ ghép (Tiếp)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Cầu Khởi. Tieát: 03 Ngaøy daïy : 17 / 08/ 2011. Giáo án Ngữ văn. TỪ GHÉP. I. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức - Cấu tạo của từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập, - Đặc điểm về nghĩa của các từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập 2. Kó naêng - Nhận diện các loại từ ghép - Mở rộng hệ thống hoá vốn từ - Sử dụng từ: dùng từ ghép chính phụ khi cần diễn đạt cái cụ thể , dùng từ ghép đẳng lập khi cần diễn đạt cái khái quát, 3. Thái độ - Giáo dục kĩ năng sống: Cần chú ý sử dụng từ ghép sao cho phù hợp với hồn cảnh giao tiếp II. CHUAÅN BÒ Giaùo vieân : Baûng phuï, giaùo aùn Học sinh : Bài soạn, sách vở . III. PHÖÔNG PHAÙP Phân tích ngôn ngữ, rèn luyện theo mẫu, thảo luận nhóm, nêu vấn đề IV. TIEÁN TRÌNH 1. Ổn định tổ chức : Kieåm tra só soá hoïc sinh 2. Kieåm tra baøi cuõ : Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh 3. Giảng bài mới : Giới thiệu bài : Ở lớp 6 các em đã biết được khái niệm của từ ghép. Đó là những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. Bài này học về cấu tạo và nghĩa của các loại từ ghép Hoạt động của thầy - trò. Noäi dung baøi daïy. * Hoạt động 1: Các loại từ ghép ( Hợp tác nhóm 3 phút ) Giaùo vieân duøng baûng phuï ghi baøi taäp 1 Học sinh đọc bài tập 1 Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net. I. Các loại từ ghép. 1. Từ ghép chính phụ:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn.  Trong các từ ghép bà ngoại, thơm phức tieáng naøo laø tieáng chính, tieáng naøo laø tieáng phuï boå sung nghóa cho tieáng chính?  Bà ngoại bà tiếng chính - Coù tieáng chính vaø tieáng phuï ngoại: tiếng phụ Thơm phức Thơm:tiếng chính phức :tiếng phụ  Em có nhận xét gì về trật tự của các -Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ tiếng trong những từ ấy ? đứng sau  Trật tự :tiếng chính đứng trứơc, tiếng phụ đứng sau  Cho học sinh so sánh từ : bà ngoại và bà noäi  Gioáng nhau : Coù moät neùt chung nghóa laø baø Khác nhau : Do tiếng phụ nội, ngoại bổ sung nghóa cho tieáng baø - Tieáng phuï boå sung nghóa cho  Vai troø cuûa caùc tieáng nhö theá naøo ? tieáng chính  Tieáng phuï boå sung nghóa cho tieáng chính  Thế nào là từ ghép chính phụ ? Điểm ghi nhớ 2 mục I SGK Ví dụ: thước kẽ, bút chì, mưa rào… Cho ví dụ: Học sinh đọc bài tập 2 2. Từ ghép đẳng lập  So sánh sự khác nhau giữa hai nhóm từ : Bà ngoại, thơm phức với quần áo trầm boång?  Khaùc nhau : Bà ngoại, thơm phức có tiếng chính, tieáng phuï - Khoâng phaân bieät tieáng chính, Quaàn aùo, traàâm boång khoâng phaân bieät tieáng phuï. Bình đẳng về ngữ pháp tieáng chính, tieáng phuï, coù vai troø bình ñaúng về ngữ pháp  Thế nào là từ ghép đẳng lập ? Điểm ghi nhớ 3 mục I SGK Cho ví dụ Ví dụ: giày dép, mặt mày, bàn ghế,..  Có mấy loại từ ghép ? Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn.  Có hai loại từ ghép : Từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập * Ghi nhớ 1: SGK/ 14 Học sinh ghi nhớ 1 SGK * Baøi taäp nhanh Tìm 5 từ ghép đẳng lập, 5 từ ghép chính phuï Nhà cửa, bàn ghế, ruộng vườn,… Xanh ngắt, cá thu, xe đò * Hoạt động 2: Nghĩa của từ ghép II. Nghĩa của từ ghép Học sinh đọc câu 1, mục II  So sánh nghĩa của từ: 1. Từ ghép chính phụ: Bà ngoại với bà Thơm phức với thơm  Bà ngoại: chỉ người phụ nữ sinh ra mẹ Bà: chỉ người phụ nữ sinh ra ba hoặc meï Thôm: coù muøi nhö höông cuûa hoa, deõ chịu, làm cho thích ngửi. Thơm phức: có mùi thơm bốc lên mạnh, haáp daãn  Từ nào có nghĩa có nghĩa rộng hơn ?  Từ thơm, bà Hẹp hơn nghĩa của từng tiếng. Coù  Vậy nghĩa của từ ghép chính phụ như thế tính chất phân nghĩa. nào so với nghĩa của từng tiếng ?  Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của từng tiếng. có tính chất phân nghóa 2. Từ ghép đẳng lập  So sánh nghĩa của các từ: Quần áo với quần, áo Trầm bổng với trầm, bổng  Quaàn aùo: quaàn vaø aùo noùi chung Quần, áo nghĩa cụ thể từng cái riêng lẻ Traàm boång: aâm thanh luùc traàm luùc boång, nghe raát eâm tai Rộng hơn khái quát hơn. Coù tính  Nghĩa của từ ghép chính phụ như thế nào chất hợp nghĩa so với nghĩa của từng tiếng ? Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn.  Khaùi quaùt hôn nghóa cuûa caùc tieáng taïo neân no Học sinh đọc to phần ghi nhớ 2 SGK/ 14 Học sinh đọc toàn bộ ghi nhớ. * Hoạt động 3: Luyện tập Học sinh đọc bài tập 1 Neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp Học sinh hoạt động cá nhân. Học sinh đọc bài tập 2 Xaùc ñònh yeâu caàu cuûa baøi taäp Học thực hành trên bảng. Thaûo luaän nhoùm ( 3 phút ) Vì sách vở là danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể Sách vở là danh từ tổng hợp. 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net. * Ghi nhô 2: SGK/14 * Lưu ý: Không suy luận một cách máy móc nghĩa của từ ghép chính phụ từ nghĩa của các tiếng. Có hiện tượng mờ nghĩa, mất nghĩa của tiếng đứng sau ở một số từ ghép chính phụ. III. Luyeän taäp Bài 1: Xếp các từ ghép - Từ ghép chính phụ: suy nghĩ, lâu đời, xanh ngắt, nhà máy, nhà ăn - Từ ghép đẳng lập: chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuôi, cười nụ Bài 2: Điền thêm tiếng để tạo từ gheùp chính phuï - Bút chì, thước kẽ, mưa to, làm thueâ - Aên phở, trắng phau, Vui tai, nhát gan Bài 3: Điền thêm tiếng để tạo từ gheùp ñaúng laäp Núi non, núi đồi, ham mê, ham muoán Xinh đẹp, xinh tươi, mặt mũi, mặt maøy Baøi 4: Giaûi thích: coù theå noùi moät cuốn sách, một cuốn vở mà không thể nói một cuốn sách vở Baøi 5: a. Mọi thứ hoa màu hồng không gọi laø hoa hoàng vì hoa hoàng laø teân moät loài hoa.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Cầu Khởi. Giáo án Ngữ văn. - Thế nào là từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lậpï ? * Từ ghép chính phụ: + Coù tieáng chính vaø tieáng phuï + Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau + Tieáng phuï boå sung nghóa cho tieáng chính * Từ ghép đẳng lập: Bình đẳng về ngữ pháp. Không phân ra tiếng chính, tiếng phụ - Nghĩa của từ ghép chính phụ như thế nào ? * Có tính chất phân nghĩa. - So sánh nghĩa của những từ : mát tay, nóng lòng với nghĩa của những tiếng tạo nên nó. * Mát tay: dễ đạt được kết quả tốt. Mát: có nhiệt độ vừa phải gây cảm giác dễ chịu Tay: một bộ phận của cơ thể nối liền với vai * Nóng lòng: có tâm trạng mong muốn cao độ Nóng: có nhiệt độ cao hơn mức bính thường Lòng: bộ phận trong bụng của cơ thể 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : Nắm vững các loại từ ghép, nghĩa của từ ghép Làm BT 5b,c,d, BT6,7 Vở BT Chuẩn bị : Soạn Từ láy Các loại từ láy – Nghĩa của từ láy V. RUÙT KINH NGHIEÄM : Noäi dung .......................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Phöông phaùp .................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Tổ chức ............................................................................................................................. ........................................................................................................................................... Giaùo vieân Nguyeãn Thò Phuïng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>