Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 19 - Trường THCS TT Ba Tơ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ văn 8. Tuaàn 20. Tiết 73,74: Nhớ rừng; Tiết 75: Câu nghi vấn. Ngày soạn: 10/ 1/ 2009 Ngày dạy:12 /1/ 2009 Tiết: 73, 74: Văn bản:. NHỚ RỪNG Thế Lữ. A.Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét sâu sắc cái cảnh thực tại tù túng tầm thườnggiả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú. - Thấy được bút pháp lãng mạn đầy truyền cảm của nhà thơ qua bài thơ “Nhớ rừng”. Chuẩn bị: - GV: giáo án, SGK, SGV, bảng phụ, tranh tự làm: - HS: Đọc – Soạn bài trước khi đến lớp . C. Tiến trình lên lớp: I. Ổn định: (1’) II. Kiểm tra bài cũ: (5’) GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh. III. Bài mới: 1.Giới thiệu bài mới: (1’) 2.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: Hoạt động của Thầy Hoạt động 1: GT phong trào thơ mới và các tác giả, tác phẩm: GV giới thiệu chung về thơ mới và phong trào thơ mới. Lúc đầu: gọi tên một thể thơ = thơ tự do => sau năm 1930 chủ yếu gọi một phong trào thơ có tính chất lãng mạn tiểu tư sản gắn với Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Hàn Mặc Tử, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên, Nguyễn Bính… P trào phát triển mạnh mẽ rồi bế tắc trong vòng 15 năm. ? Hãy nêu khái quát những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Thế Lữ. ? Em hiểu gì về bài thơ Nhớ rừng ? Bài thơ Nhớ rừng viết theo thể thơ 8 chữ, gieo vần liền, vần bằng vần trắc. H. động của Trò. Nội dung I/ Tìm hiểu chung:. Chú ý theo dõi. Ghi chép những ý chính cần thiết. 1/Thơ mới:. 2/Tác giả, tác phẩm: (SGK) Phát biểu, trả lời về -Thế Lữ: Nguyễn Thứ Lễ, quê tác giả Thế Lữ trên c ở B Ninh, là nhà thơ tiêu biểu sở kiến thức đã trong phong trào thơ mới… có chuẩn bị công đầu đem lại chiến thắng cho thơ mới lúc ra quân… Là người 1. Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS TT Ba Tơ hoán vị đều đặn => thể thơ mới xuất hiện và được sử dụng rộng rãi trong phong trào thơ mới… Bài thơ là lời con hổ trong vườn bách thú …nói lên tâm sự đầy đủ của một lớp người đương thời, đó là “ thế hệ 1930” … Nhưng đó cũng là tâm sự của những người dân VN mất nước lúc bấy giờ… cảm hứng chủ đạo của bài thơ là cảm hứng lãng mạn, ý nghĩa tư tưởng của bài thơ trước hết là vẻ đẹp của tâm hồn lãng mạn… Hoạt động 2:HD đọc, tìm hiểu chú thích, Hd học sinh đọc - đọc trước 1 lượt → gọi 2-4 học sinh đọc bài thơ K tra việc tìm hiểu chú thích của học sinh… Hoạt động 3: Bài thơ được viết theo thể thơ 8 chữ Đây là sự sáng tạo của thơ mới trên cơ sở kế thừa thơ 8 chữ truyền thống… Gọi học sinh đọc câu hỏi 1 và phát biểu trả lời. GV: Cấu trúc 2 cảnh tượng đối lập… tự nhiên phù hợp với diễn biến tâm trạng hổ, vừa tập trung thể hiện chủ đề. ? Hãy phân tích khổ thơ thứ nhất để thấy được tâm trạng của hổ.. ? Cảnh vườn thú hiện ra dưới con mắt của hổ như thế nào ở khổ thơ thứ 4. - Hướng dẫn học sinh nhận xét →kết luận vấn đề.. ? Giọng điệu những câu thơ này có gì đáng chú ý?. Giáo án Ngữ văn 8 tiêu biểu nhất cho phong trào thơ mới lúc buổi đầu. Lắng nghe, chú ý II/ Đọc, tìm hiểu chú thích: sắc thái tình cảm… Đọc diễn cảm bài thơ Nêu ý nghĩa của các từ Hán Việt III/ Phân tích bài thơ: Lắng nghe, ghi nhớ, 1/ Thể thơ, bố cục: qsát bài thơ và đối Đ1,4: Cảnh hổ ở vườn bách chiếu. thú. Đọc câu hỏi-phát Đ 2,3: Con hổ tronng chốn biểu giang sơn hùng vĩ của nó Đ 5: Nỗi khát khao và nuối tiếc những năm tháng hào hùng của một thời ngự trị. 2/ Cảnh con hổ ở vườn bách Suy luận, trao đổi, thú: phân tích, phát biểu. *Đoạn 1: Tâm trạng của hổ trong cảnh ngộ bị tù hãm: Từ Chúa tể…loài → bị nhốt trong cũi trở thành thứ đồ chơi của đám người nhỏ bé ngạo mạn, ngang bầy với bọn dở hơi, vô tư lự  Căm uất, ngao ngán không có Đọc khổ thơ 4 cách thoát → đành nằm dài Suy luận, trao đổi, …dần qua phát hiện, phát biểu. * Đoạn 4: Cảnh vườn bách thú Nhận xét, bổ sung … thật đáng chán, đáng khinh, đáng ghét, tất cả đơn điệu buồn tẻ “ những…đổi” đều do bàn tay con người sửa sang, tỉa tót tầm thường “ Hoa …âm u” Suy luận, trao đổi, càng cố học đòi bắt chước rừng phát hiện, phát biểu. đại ngàn hoang vu càng lộ rõ sự (giọng giễu nhại, từ tầm thường giả dối. 5. Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS TT Ba Tơ GV: Cảnh tầm thường giả dối tù túng dưới con mắt hổ chính là thực tại XH đương thời được cảm nhận bởi những tâm hồn lãng mạn, thái độ chán ghét ngao ngán … đ/v vườn bách thú …cũng chính là thái độ của họ đối với XH .. Giáo án Ngữ văn 8 ngữ liệt kê liên tiếp, cách ngắt nhịp ngắn, dồn dập ở những câu thơ đầu, những câu thơ tiếp theo đọc liền như kéo dài ra→giọng chán chường khinh miệt. Gọi học sinh đọc khổ thơ thứ 2&3. Đây là đoạn thơ hay nhất trong bài… Phát hiện, trao đổi, ? Đoạn thơ miêu tả cảnh sơn lâm & h. suy luận – phát biểu nhận xét. ảnh chúa sơn lâm như thế nào?. ? Trên nền rừng núi đó hình ảnh con Đọc, phát biểu Phát biểu hổ hiện ra như thế nào? Nhận xét Đoạn 3 của bài thơ có thể coi như bộ Đọc lại đoạn 3 tứ tranh đẹp lộng lẫy… Hãy hình dung Suy luận, tưởng tượng, phát hiện, 4 cảnh ấy. phát biểu. Nhận xét. ? Nhận xét việc sử dụng từ ngữ, hình ảnh giọng điệu các câu thơ trong hai đoạn này. Nhưng đó chỉ là dĩ vãng huy hoàng hiện ra trong nỗi nhớ đau đớn da diết của con hổ…. Suy luận, trao đổi, phát hiện, phát biểu. Từ ngữ minh hoạ: bg cả cây già, gió gào ngàn, nguồn hét núi, thét…dội, hoang vu, bí mật , chốn ngàn năm cao cả âm u, cảnh nước non hùng vĩ, oai linh, ghê gớm…dõng dạc 6. Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net. 3. Con hổ trong chốn giang sơn hùng vĩ: Cảnh sơn lâm: cảnh rừng đại ngàn cái gì cũng lớn lao, dữ dội, phi thường: bóng cả, cây già, gió gào ngàn, giọng nguồn hét núi, … dữ dội, hoang vu bí mật… là cảnh rừng ghê gớm không tả xiết. Con hổ hiện ra với vể đẹp oai phong lẫm liệt… khi rừng tấu lên khúc trường ca dữ dội, con hổ cũng bước chân lên với tư thế dõng dạc đường hoàng Đoạn 3: Cảnh những đêm vàng bên bờ suối diễm ảo với hình ảnh con hổ say mồi…tan đầy lãng mạn Cảnh ngày mưa… ngàn với con hổ trong dáng dấp đế vương lặng ngắm giang sơn… mới Cảnh bình minh…gội chan hoà ánh sáng rộn rã tiếng chim ca hát cho giấc ngủ của chúa sơn lâm. Cảnh chiều..rừng thật dữ dội → cảnh nào cũng đẹp, hùng vĩ thơ mộng và con hổ nổi bật lên với tư thế lẫm liệt…  Từ ngữ phong phú diễn đạt được cái lớn lao mạnh mẽ phi thường của giang sơn … và tư thế của hổ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ văn 8. đường hoàng, uống trăng tan, điệp ngữ” nào đâu, đâu những”… ? Những điệp ngữ…có tác dụng gì? Suy luận, trao đổi, ( giấc mơ huy hoàng đã khép lại trong phát hiện, phát biểu. Suy luận, trao đổi, tiếng than u uất “ Than ôi! …còn đâu”) phát hiện, phát biểu. ? Qua hai cảnh tượng trên, tâm sự của Nhận xét con hổ ở vườn bách thú được thể hiện như thế nào? Hướng dẫn học sinh nhận xét →Kluận ? Tâm sự này có gì gần gũi với tâm sự Dựa vào phần g của người dân Việt Nam đương thời? thiệu hoàn cảnh l sử … tình hình VN đương thời → suy luận, trao đổi, phát biểu? ? Vì sao tác giả mượn lời con hổ ở Suy luận, liên tưởng vườn bách thú? trao đổi, phát biểu ( h ảnh con hổ … ? Việc mượn lời con hổ có tác dụng cũng giống h ảnh dân VN như thế nào trong việc thể hiện nội người đương thời… và tâm dung, cảm xúc của nhà thơ ? sự của tác giả) ? Hãy nhận xét về cảm hứng chủ đạo Suy luận, trao đổi, của bài thơ. phát hiện, phát biểu. Hướng dẫn học sinh nhận xét→ chốt Nhận xét vấn đề. Liên hệ → đặc điểm này của văn bản biểu cảm, thơ trữ tình. ? Em có nhận xét gì về hình ảnh, ngôn Suy luận, trao đổi, ngữ của bài thơ phát hiện, phát biểu. Hướng dẫn học sinh nhận xét, kết luận. Y cầu học sinh thống kê những từ ngữ Dựa vào đoạn 1,4 nói về sự tù túng, tầm thường giả thống kê các từ nói dối… về sự tù túng tầm thường , giả dối… ? Hình ảnh con hổ có phù hợp để thể Suy luận lý giải → hiện chủ đề của bài thơ không? Vì phát biểu. sao ? ( Chúa sơn lâm… bị tù túng, tù hãm trong cũi sắt là biểu tượng thích hợp về người anh hùng chiến bại mang tâm sự u uất… cảnh rừng là biểu tượng của thế giới khoáng đạt tự 7 Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net. - Các điệp ngữ … diễn tả thấm thía nỗi tiếc nuối khôn nguôi của hổ với những cảnh không bao giờ còn thấy nữa - Bất hoà sâu sắc với thực tại, khao khát tự do mãnh liệt - Đây chính là tâm sự của người dân VN mất nước đương thời đang sống trong cảnh bị nhục nhằn tù hãm … và tiếc nhớ những chiến công chống ngoại xâm vang vẻ trong lịch sử dân tộc. -Mượn lời hổ thể hiện thành công n.dung cảm xúc … được công chúng say sưa đón nhận 4. Những nét đặc sắc về nghệ thuật: - Cả bài thơ tràn đầy cảm hứng lãng mạn, mạch cảm xúc sôi nổi. - Hình ảnh thơ giàu chất tạo hình, đầy ấn tượng (hình ảnh sơn lâm hùng vĩ…) - Ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm, thể hiện đắt ý thơ. Âm điệu dồi dào, cách ngắt nhịp linh hoạt… - Hình tượng con hổ bị nhốt trong vườn bách thú là một biểu tượng thích hợp và đẹp đẽ thể hiện chủ đề bài thơ..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ văn 8. do…) ? Bài thơ cho ta thấy được tâm sự gì ? Suy luận lý giải, Em có nhận xét gì về bút pháp của nêu tâm sự của bản tác giả thân về bút pháp … → Hướng dẫn học sinh nhận xét, rút ra trong bài thơ kết luận các ý trong Ghi nhớ: SGK Nhận xét Gọi học sinh đọc Ghi nhớ: SGK. * Ghi nhớ: SGK. IV. Củng cố: (4‘)- Gọi học sinh đọc diễn cảm bài thơ. V/ Hướng dẫn học bài: (1’) * Về nhà học kĩ bài, học thuộc lòng bài thơ . -Đọc, ngghiên cứu soạn bài Quê hương – Sưu tầm tranh ảnh về làng cảnh ven biển và cảnh đánh cá. -Chuẩn bị cho tiết sau học bài TV: Câu nghi vấn. D.Đánh giá rút kinh nghiệm:. Ngày soạn: 10/ 1/ 2009 Ngày dạy: 13 /1/ 2009 Tiết: 54 Tiếng Việt:. CÂU NGHI VẤN. A.Mục tiêu cần đạt: Giúp hs: -Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn. Phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác -Nắm vững chức năng của câu nghi vấn: dùng để hỏi.. B.Chuẩn bị: -HS: Tìm hiểu trước bài ở nhà. -GV:giáo án, bảng phụ. C. Tiến trình tổ chức dạy và học 8 Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ văn 8. I.Ổn định: (1phút) II.Kiểm tra bài cũ: III.Bài mới: 1. Giới thiệu bài.(1') 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy-học: Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò *HĐ1:(20') Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn: -Giáo viên treo bảng phụ đoạn trích. -Gọi học sinh đọc. -Đọc, nhận xét. -Trong đoạn trích. -Chú ý các chú thích sgk tr 910. -Trong đoạn trích trên câu nào -Học sinh trả lời (Câu 2, 5, 6) là câu nghi vấn ? -Có những cặp từ -Dựa vào những đặc điểm hình "Có...không" "Cứ...không" thức nào cho biết đó là những "Hay..." câu nghi vấn ? "Làm sao" -Những câu nghi vấn trên dùng để làm gì ? -Dấu hiệu hình thức có đặc điểm gì ? -Em hãy đặc một số câu nghi vấn ?(GV hướng dẫn, sửa chữa) -Gọi học sinh đọc ghi nhớ, GV nhấn mạnh. *HĐ2:(20')Hướng dẫn học sinh làm bài tập(GV hướng dẫn học sinh làm bài tập theo yêu cầu SGK). -GV: gọi học sinh đọc, hướng. -Dùng để hỏi.. Nội dung I.Đặc đểm hình thức và chức năng chính . 1.Tìm hiểu bài tập sách giáo khoa trang 11. -Đoạn trích " Vẻ ... quả" - Tác phẩm :Ngô Tất Tố. -Câu nghi vấn :câu 2,5,6 -Đặc điểm :Có những từ nghi vấn + Có...không... (làm ) sao ... hay (là) ... -Chức năng :dùng để hiểu (sự hỏi ). -Kết thúc bằng đấu chấm hỏi.. -Kết thúc bằng đấu hỏi. -Học sinh đặt. -Học sinh nhận xét bổ sung. -Đọc (HS về nhà chép vào vở) ( 25phút ). 2.Kết luận: (ghi nhớ sách giáo khoa trang 11 II.Luyện tập: -Đọc 3 đoạn trích (SGK trang Bài tập1:trang 12. 11-12) tìm câu nghi vấn và đặc -.Xác định câu nghi vấn và đặc điểm hình thức của nó . điểm hình thức của mổi câu. +Trả lời... a. Câu 2 (phải không ?) +Nhận xét... b. Câu 1(tại sao ?) c. Câu 1 (gì ?) Câu 3 (gì?) d. Câu 2 (không ?) Câu 3 (gì ?) Câu 7(gì ?) Câu 2 (hả ?) Bài tập 2 / trang 12: -Học sinh đọc yêu cầu,thảo *Căn cứ xác định câu nghi 8. Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS TT Ba Tơ dẫn học sinh làm.. Giáo án Ngữ văn 8 luận +Đại diện trả lời +nhận xét,bổ sung. vấn :từ " hay" *Trong câu nghi vấn không thể thay từ "hay" bằng từ "hoặc" được ,vì nếu ta thay thì câu trở nên sai ngữ pháp,trở thành câu trần thuật và nội dung ý nghĩa cũng thay đổi. Bài tập 3 / trang 13 : *(a) và (b) đều có những từ vấn -Học sinh đọc yêu cầu,thảo nghi "có...không","tại...sao" nhưng luận GV:Kết luận, mở rộng: chỉ làm bổ ngữ trong *Ai biết ? *Ai cũng biết ? +Trả lời *Nó làm gì ? *nó không làm +nhận xét,bổ sung câu=>không phải dùng để gì cả ? hỏi=>không đặc câu (?) *Anh thích cuốn sách nào ? *(c) và (d) có tổ hợp .......=>ý *Cuối nào tôi cũng thích ? nghĩa khẳng định tuyệt đối *Cá bán ở đâu ? (.........,nào...là một từ phiếm *Ở đâu cũng bán cá ? định , không phải là nghi vấn) *Chúng ta không thể nói tiếng ta đẹp như thế nào ? *Tiếng ta đẹp như thế nào ?.... Bài tập 4/ trang 13 : *Khác nhau về hình thức a) Có...không ? (Nếu đều giả định này không b) đã ...chưa ? -Học sinh đọc yêu cầu, suy *Ý nghĩa : đúng thì câu hỏi => vô lí GV :cho học sinh phân tích nghĩ trả lời a)không giả định tính chất đúng/sai những câu b)giả định là người được sau : hỏi trước đọc vấn đề về sức -cái áo này có cũ(lắm) không -(đúng). khoẻ ? -cái áo này đã cũ(lắm) chưa ? -(đúng). -cái áo này có mới (lắm) không -(đúng). Bài tập 5/trang13 ? -cái áo này đã mới ( lắm) So sánh hai câu a và b không ? - (sai). *Hình thức :trật tự từ khác GV : hướng dẩn bài tập còn nhau lại. -Học sinh thực hiện ở nhà. *Ý nghĩa : a)Tương lai (là động) b)Kết quả khác Bài tập 6/trang 13 a)đúng:không biết bao nhiêu kg (đang phải hỏi)=cảm nhận được xe nặng b)Sai :chưa biết gì (....) =>không biết rẻ hay đắt 8 Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS TT Ba Tơ. Giáo án Ngữ văn 8. IV.Cũng cố: (2 phút) -Nhấn mạnh lại nội dung ghi nhớ sách giáo khoa trang 11 -Nhấn mạnh lại nội dung bài tập 3,4,5,6. V. Hướng dẫn học bài: (1 phút) -Học bài cũ -Thực hiện bài tập còn lại -Chuẩn bị trước tiết tập làm văn "Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh" D. Đánh giá rút kinh nghiệm:. 8 Giáo viên: Nguyễn Văn Thân Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>