Đề cương ôn Ngữ văn 8 HKI

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ĐỀ CƯƠNG ÔN NGỮ VĂN 8 HKI 2009 – 2010 I-VĂN HỌC: 1. Tuyện kí Việt Nam : Những kỉ niệm trong sáng về ngày đầu tiên được đến trường ( Tôi đi học – Thanh Tịnh ) Ngạc nhiên, bỡ ngỡ, vì sân trường hôm nay thật khác lạ, đông vui quá - Nhớ lại trước đâythấy ngôi trường cao ráo sạch sẽ hơn các nhà trong làng. Nhưng lần này lại thấy ngôi trường vừa xinh xắn, oai nghiêm đĩnh đạc hơn – Chú lo sợ vẩn vơ, sợ hãi khép nép bên người thân – Chú cảm thấy trơ trọi, lúng túng, vụng về.... – Khi nghe ông đốc gọi tên, chú bé giật mình, lúng túng , tim như ngừng đập ... oà khóc nøc në. Khi vµo líp häc, c¶m xóc b©ng khu©ng, håi hép d©ng lªn man m¸c trong lßng cậu . Cậu cảm thấy một mùi hương lạ bay lên. Thấy gì trong lớp cũng lạ lạ hay hay rồi nhìn bàn ghế rồi lạm nhận đó là của mình. T¸c gi¶ Thanh Tịnh ( 1911-1988) ë HuÕ. Tõ n¨m 1933 vµo nghÒ d¹y häc vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n, lµm th¬ V¨n b¶n “Tôi đi học” In trong tËp ''Quª mÑ '' 1941. Nỗi cay đắng, tủi cục và tình yêu thương mẹ của bé Hồng ( Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng ) Bé Hồng luôn hiểu và bênh vực mẹ: Mẹ dù đi tha hương cầu thực, phải sống trong c¶nh ¨n chùc n»m chê bªn néi . Bµ c« lu«n soi mãi, dÌm pha t×m c¸ch chia cắt tình mẫu tử . Với trái tim nhạy cảm và bản tính thông minh, Hồng đã phát hiện ra ý nghĩ cay độc trong giọng nói khi cười rất kịch của bà cô. Em biết rất rõ bà cô cố gieo rắc vào đầu óc em những ý nghĩ để em khinh miệt và ruồng rẫy mẹ. Bằng tình yêu thương mẹ, bé Hồng đã rất hiểu , thông cảm với cảnh ngộ của mẹ nên em đã bênh vực mẹ . Càng thương mẹ bao nhiêu, em càng ghê tởm, căm thù những cổ tục phong kiến đã đầy đoạ mẹ . Một ý nghĩ táo tợn như một cơn giông tố đang trào d©ng trong em. Bé Hồng luôn khao khát được gặp mẹ. Khao khát đó của Hồng chẳng khác nào khao khát của người bộ hành trên sa mạc khao khát một dòng nước, và em sẽ gục ngã khi người ngồi trên chiếc xe kéo kia không phải là mẹ . Em đã ung sướng vµ h¹nh phóc khi ®­îc ng«i trong lßng mÑ . Khi mÑ gäi, em trÌo lªn xe, mõng rÝu cả chân lại. Em oà lên và cứ thế nức nở. Đó là giọt nước mắt của sự tủi thân bàng hoang. Trong cái cảm giác sung sướng của đứa con ngồi cạnh mẹ, em đã cảm nhận được vẻ đẹp của mẹ. Em mê man, ngây ngất đắm say trong tình yêu thương của mẹ. T¸c gi¶ Nguyên Hồng - 1918- 1982, quª ë Nam §Þnh nh­ng sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng. - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN. V¨n b¶n “Trong lòng mẹ” ( trÝch: nh÷ng ngµy th¬ Êu ) Tố cáo xã hội phong kiến , vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân (Tức nước vỡ bờ - Nguyễn Tất Tố ) Trong tác phẩm “Tức nước vỡ bờ” tuy chưa chỉ ra cho người nông dân cách đấu tranh CM nhưng đã làm toát lên cái chân lí hiện thực của cuộc sống: tức nước ắt vỡ bờ, ở đâu có áp bức ở đó có đấu tranh và con đường tự giải phóng cứu lấy mình là một con đường tất yếu của người nông dân dưới chế độ cũ. Hành động liều mạng vùng lên của chị Dậu đã khơi dậy cho những người nông dân đang sống trong cảnh lầm than, cực khổ trước CM ý thøc s©u s¾c h¬n vÒ nh©n phÈm, gi¸ trÞ cña m×nh. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> T¸c gi¶, t¸c phÈm ng« tÊt tè (1893 - 1954), §«ng Anh - Hµ Néi. - Là nhà văn xuất sắc nhất của trào lưu VHHT trước cách mạng. - Đề tài trong các sáng tác của ông chủ yếu viết về người nông dân. - Đoạn trích nằm ở chương XVIII của tác phẩm ( trích: tắt đèn ) Số phận đau thương , phẩm chất cao quí của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng tám , thái độ trân trọng của tác giả (Lão Hạc – Nam Cao ) Đối với ông giáo người mà Lão Hạc tin tưởng quý trọng , cũng luôn giữ ý để khỏi bị coi thường . Dù đói khát cơ cực, nhưng lão dứt khoát từ chối sự giúp đỡ của ông giáo , rồi ông cố xa dần vì không muốn mang tiếng lợi dụng lòng tốt của người khác. Trước khi tìm đến cái chết, lão đã toan tính sắp đặt cho mình chu đáo. Lão chỉ có thể yên lòng nhắm mắt khi đã gửi ông giáo giữ trọn mảnh vườn, và tiền làm ma. Con người hiền hậu ấy, cũng là con người giầu lòng tự trọng. Họ thà chết chứ quyết kh«ng lµm bËy. Trong x· héi ®Çy rÉy nh¬ nhuèc th× tù ý thøc cao vÒ nh©n phÈm nh­ lão Hạc quả là điều đáng trọng. T¸c gi¶, t¸c phÈm. - Nam Cao(1915 - 1951) quª ë Hµ Nam, lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c. - Đề tài chủ yếu trong sáng tác của ông là viết về người nông dân và trí thức tiểu tư s¶n. - ''Lão Hạc''l à truyện ngắn xuất sắc về người nông dân, đăng báo 1943. 2. Văn bản nhật dụng : Thông tin về trái đất năm 2000 Những nguyên nhân dẫn đến việc hạn chế và không dùng bao bì ni long. - Ô nhiễm môi trường do tính phân hủy Plastic. - T¹o ra nhiÒu t¸c h¹i kh¸c. - BiÖn ph¸p: + Ch«n. + §èt. + T¸i chÕ. . Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ dïng bao ni l«ng. - Các biện pháp nêu lên ở thông tin là hợp lí vì chủ yếu tác động đến ý thức của người sử dụng. - Tuy nhiên nó vẫn chưa triệt để. ý nghĩa to lớn trọng đại của vấn đề. - NhiÖm vô: + Hãy cùng nhau quan tâm đến Trái Đất. + Bảo vệ Trái Đất trước nguy cơ ô nhiễm môi trường. - Hành động: ''Mçi ngµy kh«ng dïng bao b× ni l«ng'' - NghÖ thuËt: Sö dông c©u cÇu khiÕn. - Lượng thông tin đưa ra phải khách quan, chính xác, có ích. - Trình bày vấn đề rõ ràng, chặt chẽ. Ôn dịch thuốc lá Thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ. - Phương diện sức khoẻ, lối sống, đạo đức, cá nhân và cộng đồng. + Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể người hút. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> + ChÊt h¾c Ýn. + ChÊt «xÝt cac bon . + ChÊt ni-c«-tin. - Đầu độc những người xung quanh. - §ã lµ c¸c chøng cí khoa häc, ®­îc ph©n tÝch vµ minh häa b»ng sè liÖu cô thÓ nªn có sức thuyết phục bạn đọc. Huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ con người. Thuốc lá ảnh hưởng đến lối sống đạo đức của con người . - Sö dông biÖn ph¸p so s¸nh: + So s¸nh tØ lÖ hót thuèc cña thanh thiÕu niªn c¸c thµnh phè lín ë VN víi c¸c thµnh phè ¢u MÜ + So sánh số tiền nhỏ (một đô la Mĩ mua một bao 555) và số tiền lớn 15.000 ở VN. Dụng ý cảnh báo nạn đua đòi hút thuốc ở các nước nghèo, từ đó nảy sinh các tệ n¹n x· héi. * Huỷ hoại lối sống nhân cách người VN nhất là thanh thiếu niên KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸. ChiÕn dÞch thuèc l¸. - B»ng sè liÖu: + ë BØ n¨m 1987.... + Chỉ trong vài năm chiến dịch chống thuốc lá đã làm giàu .... + Nước ta nghèo hơn châu Âu. Bài toán dân số Sự gia tăng dân số chính là nguyên nhân dẫn đến nghèo nàn chậm phát triển cña mçi quèc gia Vì chính cuộc sống của chúng ta, hãy nhận thức đầy đủ về vấn đề dân số, cùng cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè. §©y chÝnh lµ ®iÒu mµ t¸c gi¶ của bài viết mong muốn ở người đọc. 3. Thơ yêu nước :  Cảm tác vào nhà ngục Quảng Đông : Qua ciệc tìm hiểu bài thơ học sinh cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của những nhà nho yêu nướcvà cách mạng nước ta đầu thể kỉ XX - những người mang chí lơn cứu nước cứu dân dù trong hoàn cảnh tù đầy khốc liệt vẫn hiên ngang phong thái đường hoàng, ung dung, bất khuất, kiên cường,với niềm tin son sắt vào sự nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. - Giọng thơ, khẩu khí, tỏ chí, tỏ lòng sảng khoái, khoa chương, có sức lôi cuốn, xúc động sâu sắc - Đó là hình ảnh cụ Phan Bội Châu. Đập đá ở Côn Lôn-Phan Châu Trinh : Làm rõ sự chịu đựng mãnh liết cả về thể xác lẫn tinh thần của con người trước thử th¸ch gian nan. - Bất khuất trước gian nguy. - Trung thành với lý tưởng yêu nước. - Những người có gan làm việc lớn, khi phải chịu tù đầy chỉ là việc nhỏ, không có gì đáng nói.  Muốn làm thằng cuội – Tản Đà : Thế gian ở đây là xã hội thực dân phong kiến- Chắc hẳn nhà thơ buồn chán trước cảnh nước mất nhà tan, xã hội có những kẻ đua tranh, bon chen tiến thânmà quên đi nỗi nục mất nước. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Buồn vì bản thân ông là người có tài hoa nhưng vẫn lận đận. Ông trung thực nên kh«ng thÓ hoµ nhËp víi cuéc sèng nhè nh¨ng. ¤ng muèn tho¸t khái cuéc sèng Êy để đến cuộc sống thanh cao, trong sáng và nhìn đời bằng cái cười khinh bỉ, chua ch¸t.  Hai chữ nước nhà – Trần Tuấn Khải : Đây là lời trăng trối của người cha với con trước giờ vĩnh biệt, trong bối cảnh nước mất nhà tan. Nó nặng ân tình và cũng tràn đầy nỗi xót xa, đau đớn. Người cha hoàn toàn tin tưởng và trông cậy vào con trai sẽ thay mình rửa nhục cho nhà, cho nước. Đó là nhiệm vụ trọng đại vô cùng, khó khăn vô cùng, thiêng liêng vô cïng: "Giang s¬n sau nµy cËy con ". II-TIẾNG VIỆT : 1. Ngữ pháp : a) Lý thuyết :  Trợ từ - thán từ : Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ, đánh giá sự vật, sự việc được nói đến. Trợ từ thường do các từ loại khác chuyển thành. Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.  Tình thái từ : Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu theo mục đích nói (nghi vấn, cầu khiến, cảm thán) và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người đó.  Câu ghép: C©u ghÐp lµ nh÷ng c©u do hai hoÆc nhiÒu côm Chñ - VÞ kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mçi côm C - V nµy ®­îc gäi lµ mét vÕ c©u.  Dấu câu : Dấu chấm Được đặt ở cuối câu trần thuật, miêu tả, kể chuyện hoặc câu cầu khiến để đánh dấu(báo hiệu) sự kết thúc của câu. Dấu chấm hỏi Được đặt ở cuối câu nghi vấn, hoặc trong ngoặc đơn, vào sau 1 ý hoặc từ ngữ nhất định, để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếng đối với ý đó hoặc nội dung của từ đó. Dấu chấm than Được đặt ở cuối câu cầu khiến, cảm thán hoặc trong ngoặc đơn vào sau 1 ý hoặc 1 từ ngữ nhất định, để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếng đối với ý đó hoặc nội dung từ đó. Dấu phẩy Được sử dụng để đánh dấu ranh giới giữa các biện pháp của câu. Cụ thể lµ: Gi÷a c¸c thµnh phÇn phô cña víi chñ ng÷ vÞ ng÷, gi÷a c¸c tõ ng÷ cã cïng chøc vô trong c©u ; Gi÷a 1 tõ ng÷ víi bp chó thÝch cña nã ; Gi÷a c¸c vÕ cña 1 c©u ghÐp. Dấu chấm phẩy Được dùng để đánh dấu ranh giới giữa các vế của 1 câu ghép có cấu tạo phức tạp hoặc đánh dấu ranh giới giữa các biện pháp trong phép liệt kê phức t¹p. Dấu gạch ngang Được ở giữa câu để đánh dấu B P chú thích, Giải thích trong câu, đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật. Hoặc để liệt kê, nối các từ n»m trong 1 liªn danh. Dấu ngoặc đơn Được sử dụng để đánh dấu phần có chức năng chú thích(giải thích, thuyÕt minh, bæ sung thªm) cho 1 tõ ng÷, 1 vÕ c©u trong c©u hoÆc cho 1 c©u, chuçi c©u trong ®o¹n v¨n. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Dấu hai chấm Được sử dụng để đáng dấu(báo trước) thần giải thích thuyết minh cho 1 phần trước đó, hoặc sử dụng để đánh dấu(báo trước) lời dẫn trực tiếp(dùng với dấu ngoặc kép) hoặc lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang). Dấu ngoặc kép Được sử dụng để đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp ; đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hoặc có hàm ý mỉa mai, đánh dấu tên tác phÈm ; Tê b¸o ; TËp san...§­îc dÉn trong c©u. b) Thực hành :  Trợ từ - thán từ : Bµi 1: Lùa chän ®©u lµ trî tõ. a) LÊy: Kh«ng cã (1 l¸ th­ ...). b)''Nguyên'': riêng tiền cưới đã qúa cao. + '' §Õn'': tÊt c¶. c)''cả'': nhấn mạnh việc ăn qúa mức bình thương. d) ''cø'': nhÊn m¹nh sù viÖc lÆp ®i lÆp l¹i. Bµi 2: Gi¶i thÝch nghÜa cña trî tõ. C¸c th¸n tõ : a. Nµy, ¸ d. chao «i. b. Êy e. hìi ¬i. c. V©ng. Bµi 5 . §Æt c©u víi th¸n tõ. - Ôi! bông hoa đẹp qúa. - V©ng! Em biÕt ¹. - ¸i ! §au qóa.  Tình thái từ : Bµi tËp 1. T×nh th¸i tõ : b, c, e, i. Bµi tËp 2. a) chứ: nghi vấn dùng trong trường hợp điều muốn hỏi đã ít nhiều khẳng định . b) chứ: nhấn mạnh điều vừa khẳng định cho là không thể khai thác được. c) ư: hỏi về thái độ phân vân. d) nhỉ: thái độ thân mật. Bµi tËp 3. - Nã lµ häc sinh giái mµ! - Đừng trêu chọc nữa, nó khóc đấy! - T«i ph¶i gi¶i b»ng ®­îc bµi to¸n Êy chø lÞ! - Em chỉ nói vậy để anh biết thôi! - Con thÝch b«ng hoa kia c¬! - Thôi, đành ăn cho xong vậy!  Câu ghép: Bµi 1: a. U van DÇn, u l¹y DÇn! ChÞ con cã ®i, u míi cã tiÒn... chø (nèi b»ng dÊu phÈy) - Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần như thế ....không? (dấu phẩy) - Nếu Dần không buông ...nữa đấy. (dấu phẩy). b. C« t«i ch­a ... ra tiÕng (dÊu phÈy). - Gi¸ nh÷ng hñ tôc .... míi th«i (dÊu phÈy) Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> c. T«i l¹i im lÆng ... cay cay (nèi b»ng dÊu hai chÊm) d. H¾n lµm nghÒ ¨n trém... qu¸ (nèi b»ng quan hÖ tõ '' bëi v×''. 2. Từ vựng : a)Lý thuyết : a. Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ - Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c + VÝ dô: Thùc vËt >c©y, cá, hoa >c©y cam, c©y t¸o - Tính chất rộng hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối vì nó phụ thuộc vào phạm vi nghÜa cña tõ. b. Trường từ vựng - Trường từ vựng là tập hợp tất cả các từ có một nét chung về nghĩa - Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ nói về mối quan hệ bao hàm giữa các từ ngữ cïng lo¹i. - Trường từ vựng là tập hợp tất cả các từ có một nét chung về nghĩa nhưng khác nhau vÒ tõ lo¹i c. Từ tượng hình, từ tượng thanh. - Từ tượng hình gợi tả hình ảnhdáng vẻ, hoạt động trạng thái của sự vật + Từ tượng thanh m”tả âm thanh của tự nhiên, con người. - Tác dụng: Gợi được hình ảnh âm thanh sinh động có giá trị biểu cảm cao thường dïng trong v¨n miªu t¶ vµ biÓu c¶m. d. Từ địa phương và biệt ngữ xã hội - Từ địa phương: là từ ngữ sử dụng ở một địa phương hoặc một số địa phương nhất định. - Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định. e. C¸c biÖn ph¸p tu tõ. - Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ quy m”tính chất của sự vật hiện tượng được miêu tảđể nhấn mạnh gây ấn tượng tăng sức biểu cảm. - Nói giảm nói tránh là phép tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị uyển chuyển tránh gây c¶m gi¸c qu¸ ®au buån ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc thiÕu lÞch sù Nh÷ng tõ cã nghÜa hÑp: TruyÖn d©n gian: + TruyÒn thuyÕt: TruyÖn d©n gian vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö xa x­a cã nhiÒu yÕu tè thÇn kú. + Truyện cổ tích: Truyện dân gian kể về cuộc đời số phận của một kiểu nhân vật có nhiều yếu tố, chi tiết tưởng phong phú + Truyện ngụ ngôn: Truyện dân gian mượn chuyện loài vật đồ vật để nói chuyện con người Tõ ng÷ chung trong phÇn gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ng÷ trªn lµ truyÖn d©n gian f) Nói quá : Nói quá là phép tu từ phóng đại quá mức, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. - Nói quá còn được gọi là ngoa dụ, phóng đại, thậm xưng, khoa trương.. g)Nói giảm - Nói tránh : Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách biểu đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây c¶m gi¸c qu¸ buån ®au, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh thæ tôc, thiÕu v¨n hãa. b)Thực hành : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Bµi tËp 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> a.. Y phôc QuÇn. quần dài, quần đùi b. Vò khÝ Sóng. ¸o ¸o dµi, ¸o s¬ mi. Bom. súng trường, đại bác bom bi, bom ba càng Bµi tËp 2: từ có nghĩa rộng a. Chất đốt c. Thức ăn e. §¸nh. b. NghÖ thuËt d. Nh×n Bài tập 3: Tìm 3 động từ cùng thuộc môt phạm vi nghĩa, trong đó một từ nghĩa rộng và hai từ nghÜa hÑp, trong 2 c©u v¨n sau: " MÑ t«i võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i hái, th× t«i oµ khãc, råi cø thÕ khãc nøc në. MÑ t«i còng sôt sïi theo" (Nguyªn Hång) Gîi ý: - Khóc, nức nở, sụt sùi  là 3 động từ thuộc cùng 1 phạm vi nghĩa. - Khãc cã nghÜa réng h¬n; nøc në, sôt sïi cã nghÜa hÑp h¬n, biÓu c¶m h¬n..  Trường từ vựng : Bµi 4: Khøu gi¸c: mòi, th¬m , thÝnh ThÝnh gi¸c: tai, nghe, ®iÕc, râ Bµi 5: a. Lưới - Trường dụng cụ đánh bắt thuỷ sản: lưới, nơm, vó, câu - Trường các hoạt động săn bắt của con người: lưới, bẫy, bắn, đâm. b. L¹nh . - Trường thời tiết và nhiệt độ: lạnh, nóng, hanh, ẩm, mát. - Trường tính chất của thực phẩm: lạnh( đồ lạnh, nóng ) - Trường tính chất tâm lí hoạch tình cảm của con người: lạnh , ấm. c. TÊn c«ng: - Trường tự bảo vệ bằng sức mạnh của chính mình: tấn công, phòng thủ, cố thủ. - Trường các chiến lược, chiến thuật hoặc phương án tác chiến: phản công, tấn c«ng, tæng tÊn c«ng. Những từ in đậm được chuyển từ trường quân sự sang trường chiến sĩ. Từ tượng hình- Từ tượng thanh: Bµi 1 - Từ tượng hình: soàn soạn, rón rén (a), lẻo khoẻo, chỏng quèo(d). - Từ tượng thanh: bịch (b), bốp (c). Bµi tËp 2: Đi: lò dò, khật khưỡng, ngất ngưởng, lom khom, dò dẫm, liêu xiêu. Bµi tËp 3: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Ha hả: tiếng cười to, tỏ ra khoái chí. - H× h×: võa ph¶i, thÝch thó cã vÎ hiÒn lµnh. - Hô hố: cười to và thô lỗ, gây cảm giác khó chịu cho người khác. - H¬ hí: to, h¬i v« duyªn..  Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội :. Bµi 1 . - Từ ngữ địa phương: ngái (Nghệ Tĩnh); Mận (Nam Bộ); thơm; ghe; mè. - Tõ ng÷ toµn d©n: xa; qu¶ roi; qu¶ døa; thuyÒn; võng. Bµi 2. - Không nên học tủ: đoán mò để học không ngó ngàng đến bài khác. - H«m qua, m×nh bÞ x¬i gËy: 1 ®iÓm. - Nã ®Èy con xe ®i víi gi¸ qu¸ trêi: B¸n. Bµi 3. - Nên dùng từ ngữ địa phương: d, a. - Không nên dùng từ ngữ địa phương: b, c, e, g ..  Nói quá : Bµi 1. a, ''Sỏi đá cũng thành cơm'' : có sự kiên trì, bền bỉ sẽ làm được tất cả . b, ''đi lên đến tận trời'' vết thương chẳng có ý nghĩa gì, không cần phải bận. c, ''thét ra lửa'': kẻ có quyền sinh quyền sát với người khác. Bµi tËp 2: a, Chó ăn đá, gà ăn sỏi. b, BÇm gan tÝm ruét. c, Ruột để ngoài da. d, Në tõng khóc ruét. e, V¾t ch©n lªn cæ. Bµi tËp 3: a, Thúy Kiều có vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành. b, §oµn kÕt lµ søc m¹nh gióp chóng ta dêi non lÊp biÓn. c, Công việc lấp biển, vá trời ấy là công việc của nhiều đời, nhiều thế hệ mới có thể lµm xong. d, Những chiến sĩ mình đồng da sắt đã chiến thắng. e, M×nh nghÜ n¸t ãc mµ vÉn ch­a gi¶i ®­îc bµi to¸n nµy. VD: Nãi qu¸ Có chồng ăn bữa nồi mười Ăn đói ăn khát mà nuôi lấy chồng  Nói giảm - Nói tránh : Bác đã đi rồi sao Bác ơi! Bµi 1: a,§i ngñ. b, chia tay nhau. c, khiÕm thÞ. d, cã tuæi. e, đi bước nữa. Bµi 2: a, a2. b, b2; c, c1; Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> d, d1; e, e2. Bµi 3: - Đừng cười to Xin cười nho nhỏ một chút. - Giäng h¸t chua loÐt Giäng h¸t ch­a ®­îc ngät l¾m.. 3. Tập làm văn : a)Lý thuyết : I. Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu lé t×nh c¶m trong v¨n b¶n tù sù. * Các yếu tố trên không đứng tách riêng mà đan xen vào nhau, vừa kể, vừa tả, vừa biÓu c¶m. * NÕu bá yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m th× ®o¹n v¨n sÏ trë nªn kh« khan, kh«ng kh¬i gîi tình cảm từ người đọc. * Tác dụng: Làm cho việc kể chuyện thêm sinh động và sâu sắc hơn. - NÕu bá yÕu tè kÓ th× ®o¹n v¨n kh«ng cßn lµ c©u chuyÖn v× kh«ng cã nh©n vËt vµ sù viÖc. II. Dµn ý cña bµi v¨n tù sù. 1. T×m hiÓu dµn ý cña bµi v¨n tù sù. 2. Dµn ý cña mét bµi v¨n tù sù. - MB: Giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt, t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn. - TB: Kể diễn biến câu chuyện theo một trình tự nhất định (kết hợp miêu tả - biểu c¶m). - KB: Nêu bố cục và cảm nghĩ của người trong cuộc. III. Phương pháp thuyết minh. *. Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh. 1. Quan sát, học tập, tích luỹ tri thức để làm bài văn thuyết minh. - Các tri thức về: sự vật (cây dừa), khoa học (lá cây, con giun đất), lịch sử (khởi nghÜa), v¨n hãa (HuÕ). - Cần quan sát: tìm hiểu đối tượng về màu sắc, hình dáng, kích thước, tính chất. - Häc tËp: t×m hiÓu qua s¸ch b¸o, tµi liÖu, tõ ®iÓn. - Tham quan: tìm hiểu trực tiếp, ghi nhớ qua các giác quan, các ấn tượng. Có vai trò quan trọng là cơ sở để viết văn bản thuyết minh. 2. Phương pháp thuyết minh. a) Phương pháp nêu định nghĩa. - Từ “Là” dùng trong cách nêu định nghĩa. Cung cÊp kiÕn thøc vÒ v¨n hãa, nghÖ thuËt, vÒ nguån gèc xuÊt th©n (nh©n vËt lÞch sö). Giúp người đọc hiểu về đối tượng. - M« h×nh: A lµ B. A: đối tượng cần thuyết minh. B: tri thức về đối tượng. b) Phương pháp liệt kê. - Cách làm: kể ra lần lượt các đặc điểm, tính chất của sự vật theo một trật tự nào đó. - Tác dụng: giúp người đọc hiểu sâu sắc, toàn diện và có ấn tượng về nội dung được thuyÕt minh. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> c) Phương pháp nêu ví dụ. - Cách làm: dẫn ra những VD cụ thể để người đọc tin vào nội dung được thuyết minh. - Tác dụng: tạo sự thuyết phục, khiến người đọc tin vào những điều mà người viết đã cung cấp. d) Phương pháp dùng số liệu (con số). - Cách làm: dùng số liệu chính xác để khẳng định độ tin cậy của các tri thứcđược ung cÊp. - Tác dụng: nếu không có số liệu ấy người đọc chưa tin vào nội dung thuyết minh, cho rằng người viết suy diễn. e) Phương pháp so sánh. - Cách làm: so sánh hai đối tượng cùng loại hoặc khác loại nhằm làm nổi bật đặc điểm, tính chất của đối tượng cần thuyết minh. - Tác dụng: làm tăng sức thuyết phục và độ tin cậy cho nội dung được thuyết minh. g) Phương pháp phân loại, phân tích - Cách làm: chia đối tượng ra từng mặt, từng khía cạnh, từng vấn đề để lần lượt thuyÕt minh. - Tác dụng: giúp cho người đọc hiểu từng mặt của đối tượng một cách có hệ thống. b)Thực hành : §Ò 1: Chẳng may em đánh vỡ một lọ hoa đẹp. - Em ngồi thẫn thờ trước lọ hoa đẹp vừa bị vỡ tan. - ChØ v× mét chót véi vµng mµ em ph¶i tr¶ gi¸ b»ng sù nuèi tiÕc ©n hËn. - Lä hoa vì thµnh tõng m¶nh. - Ngắm nghía mân mê vì mảnh vỡ có hoa văn rất đẹp. - Bè, mÑ, anh chÞ... vÒ vµ chøng kiÕn. - Suy nghĩ của mình, thái độ của mọi người. - Bµi häc kinh nghiÖm vÒ sù cÈn thËn. §Ò 2: Hãy kể về thực trạng môi trường ở địa phương em khi làm kinh tế phát triển . Từ hàng triệu năm nay, loài người đã xuất hiện trên Trái Đất. Chúng ta được đất nuôi dưỡng, được hít thở bầu không khí trong lành,... Có thể nói, con người đã được hưởng lợi rất nhiều từ thiên nhiên, môi trường. Tuy nhiên, nhiều người không ý thức được rằng: rất nhiều những vật dụng phế thải của chúng ta đang dần dần huỷ hoại tự nhiên, đầu độc và làm ô nhiễm môi trường sống của chính chúng ta. Nguồn ô nhiễm môi trường quan trọng nhất là rác thải, bao gồm rác thải c«ng nghiÖp vµ r¸c th¶i sinh ho¹t. Tr¸ch nhiÖm xö lÝ r¸c th¶i c«ng ngiÖp thuéc vÒ các nhà máy, xí nghiệp, các cơ quan nhà nước. Rác thải sing hoạt gắn chặt với đời sống mỗi người nên cần có sự hiểu biết tối thiểu về nó để cùng tham gia xử lí nó mét c¸ch cã hiÖu qña. ChÝnh v× vËy, n¨m 2000 lÇn ®Çu tiªn VN tham gia ''Ngµy Tr¸i đất'' dưới sự chủ trì của bộ khoa học công nghệ và môi trường, 13 cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ đã nhất trí chọn một chủ đề thiết thực , phù hợp với hoàn cảnh VN, gần gũi với mọi người mà có ý nghĩa to lớn đó là: Một ngày cả nước kh«ng dïng bao b× ni l«ng. Hãy bảo vệ ngôi nhà chung, bảo vệ Trái Đất thân yêu - lời kêu gọi đó đã được cả thế giới hưởng ứng, và ngày 22 tháng 4 hàng năm đã trở thành Ngày Trái Đất . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> §Ò 3: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh mà em yêu thích HuÕ lµ mét trong nh÷ng trung t©m v¨n ho¸, nghÖ thuËt lín cña ViÖt Nam. HuÕ lµ mét thành phố đẹp. Huế đẹp của thiên nhiên Việt Nam. Huế đẹp của thơ. Huế đẹp của những con người sáng tạo, anh dũng. Huế là sự kết hợp hài hoà của núi, sông và biển. Chúng ta có thể lên núi Bạch Mã để đón gió biển. Từ đèo Hải Vân mây phủ, chúng ta nghe tiếng sóng biển rì rào. Từ đây buổi sáng chúng ta có thể lên Trường Sơn, buổi chiều tắm biển Thuận An và ban đêm ngủ thuyền trên sông Hương. Huế đẹp với cảnh sắc sông núi. Sông Hương đẹp như một dải lụa xanh bay lượn trong tay nghÖ sÜ móa. Nói Ngù B×nh nh­ c¸i yªn ngùa næi bËt trªn nÒn trêi trong xanh cña HuÕ. Chiều đến, những chiếc thuyền nhỏ nhẹ nhàng lướt trên dòng nước hiền dịu của sông Hương. Những mái chèo thong thả buông, những giọng hò Huế ngọt ngào bay lượn trên mặt sóng, trên những ngọn cây thanh trà, phượng vĩ. HuÕ cã nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc næi tiÕng ®­îc Liªn hîp quèc xÕp vµo hµng di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi. HuÕ næi tiÕng víi c¸c l¨ng tÈm cña c¸c vua NguyÔn, víi chïa Thiªn Mô, chùa Trúc Lâm, với đài Vọng Cảnh, điện Hòn Chén, chợ Đông Ba,… Huế được yêu vì những sản phẩm đặc biệt của mình. Huế là thành phố của những mảnh vườn xinh đẹp. Những vườn hoa, cây cảnh, những vườn chè, vườn cây ăn quả của Huế xanh mướt như những viên ngọc. Những chiếc nón Huế càng làm cho các cô gái Huế đẹp hơn, duyªn d¸ng h¬n. HuÕ cßn næi tiÕng víi nh÷ng mãn ¨n mµ chØ riªng HuÕ míi cã. Huế còn là thành phố đấu tranh kiên cường. Tháng Tám năm 1945, Huế đã đứng lên cùng cả nước, chế độ phong kiến ngàn năm sụp đổ dưới chân thành Huế. Huế đẹp và thơ đã đi vào lịch sử của những thành phố anh hùng. §Ò 4: Giới thiệu con giun đất . Con giun đất Giun đất là động vật có đốt, gồm khoảng 2500 loài, chuyên sống ở vùng đất ẩm. Đầu giun đất có cơ phát triển và trơn để đào chui trong đất. Mình giun đất có chất nhờn để da luôn ướt, giảm ma sát khi chui trong đất. Giun đất có màu nâu khi ở trong lòng đất, có màu rêu trên lưng khi sống trong rêu. Giun đất có sức sống mạnh, dù bị chặt đứt, nó vẫn có thể t¸i sinh. Giun đất có tác dụng đào bới làm xốp đất. Phân giun đất là thứ phân bón rất tốt cho thực vật. Giun đất được dùng làm phương tiện xử lí rác, làm sạch môi trường. Giun đất dùng để chăn nuôi gia súc. Người cũng có thể ăn giun đất vì nó có 70% lượng đạm trong cơ thể. Giun đất có thể dùng làm thuốc chữa bệnh. Giun đất là giống vật có ích. §Ò 5: Giới thiệu về trường em . 1)Mở bài: - Trường THCS Nguyễn Đức Ứng nằm ở trung tâm thị trấn Long Thành - Trường có bề dày về thành tích học tập và các phong trào khác. 2)Thaân baøi : Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Trường thành lập ngày 31 – 8 – 2001, mang tên vị lãnh binh Nguyễn Đức Ứng. - Trường được xây dựng theo kiến trúc hiện đại, cơ sở vật chất đầy đủ. - Trường được công nhận là trường đạt chuẩn quốc gia. + Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tận tâm, yêu nghề, yêu trẻ, nhiều giáo vieân gioûi Huyeän , gioûi Tænh. + Đa số HS ngoan, có nề nếp; HS khá, giỏi chiếm 2/3 HS tòan trường; nhiều HS đạt HS giỏi Huyện , giỏi Tỉnh. + Các phong trào tham gia tốt: bóng đá mi ni ; tuyên truyền phòng chống ma túy trong học đường …. + HS có tinh thần tương thần, tương ái, giúp đỡ bạn nghèo, ủng hộ đồng baøo thieân tai …. 3)Keát baøi: - Tự hào về truyền thống nhà trường. - Cùng nhau học tập, xây dựng trường ngày càng vững mạnh. §Ị 6 : Giới thiệu về chiếc áo dài Việt Nam. 1). Mở bài: - Giới thiệu khái quát về chiếc áo dài Việt Nam: Đó là trang phục rất riêng, rất đẹp và cũng rất Việt Nam. 2) Thaân baøi: Thuyeát minh veà ñaëc ñieåm, vai troø, giaù trò thaåm myõ cuûa chieác aùo daøi.  Chiếc áo dài có những đặc điểm nổi bật: + Veà nguoàn goác, chaát lieäu, kieåu daùng, maøu saéc …  Vai trò, tác dụng, giá trị thẩm mỹ của chiếc áo dài trong đời sống sinh họat của người Việt Nam. 3) Keát baøi: - Nêu cảm nghĩ của người viết đối với chiếc áo dài Việt Nam: là trang phục truyền thống của phụ nữ Việt Nam. Dù màu sắc đậm chói hay dịu mát, bằng vải thô hay tơ gấm, áo dài vẫn là niềm kiêu hãnh của người Vieät Nam.. ĐỀ 7 : Kể lại một việc em đã làm khiến bố mẹ rất vui lòng . Bài làm Đầu năm học này , em đã hứa với ba mẹ em cố gắng học và chăm chỉ làm việc nhà để cha mẹ yên tâm công tác . Mẹ và ba em thường xuyên theo dõi và động viên em . Em rất vui , ngoài giờ đi học ,lúc nào em cũng lấy sách ra làm bài tập , soạn bài , học bài và tranh thủ giúp mẹ việc nhà . Một hôm , cha mẹ em bận hội giảng về trễ , em ở nhà học và làm hết mọi việc , dọn sẵn bàn ăn ngồi chờ cha mẹ . Ba mẹ về , thấy vậy mừng lắm , ba mẹ em ôm em vào lòng và kêu to “Ôi con gái tôi đã lớn ” . Tuy việc nhỏ đã làm ấm lòng cha mẹ , em vui lắm và tự hứa với minh “hãy luôn cố gắng về mọi mặt và làm nhiều điều tốt ” để cha mẹ , thầy cô yên lòng .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>