Giáo án Mĩ thuật 5 - Tuần 1 đến 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 TuÇn 1 TiÕt 1 NS:20-8-2010 ND:8A 23/8/2010 V¨n b¶n: T«i ®i häc (T1) (Thanh TÞnh) A. Mục tiêu cần đạt: - VÒ kiÕn thøc: Gióp HS: Hs c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên của cuộc đời. + NhËn biÕt ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh, man m¸c cña Thanh TÞnh. - Về kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm với văn bản hồi ức- biểu cảm. - Về thái độ: Giáo dục tình cảm tha thiết về mái trường, bạn bè, tuổi thơ. B. ChuÈn bÞ: - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu, ch©n dung t¸c gi¶ Thanh TÞnh - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. C. Tiến trình các hoạt động dạy-học: 1. Tæ chøc: 8A 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. - Bài đầu tiên của chương trình Ngữ Văn 7 I. Giới thiệu chung.(3') lµ bµi g×? Cña ai? Néi dung bµi Êy nãi vÒ 1. T¸c gi¶. chuyÖn g×? ThÓ hiÖn t©m tr¹ng g×? Cña ai? - Tªn thËt lµ TrÇn V¨n Ninh ( 1911 – 1988 V¨n b¶n Êy thuéc kiÓu v¨n b¶n g×? ). - Gv: dÉn d¾t ®i vµo t¸c phÈm. - Ông quê ở xóm Gia Lạc, ven sông Hương, Hoạt động 2: Giới thiệu chung về văn bản. ngoại ô thành Huế. - Mục tiêu: HS nắm được những nét khái - Những sáng tác của ông đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm dịu êm, trong sáng. qu¸t vÒ v¨n b¶n. 2. T¸c phÈm. - Phương pháp: Trực quan, vấn đáp. - V¨n b¶n ®­îc in trong tËp “ Quª mÑ” xuÊt - Thêi gian: 3 phót - Theo dâi vµo chó thÝch vµ nªu ng¾n gän b¶n n¨m 1941. vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh. ? T¸c phÈm ®­îc in trong tËp nµo? - Gv giíi thiÖu ¶nh ch©n dung t¸c gi¶. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú 1. Đọc – chú thích- Bố cục(6’) thÝch, bè côc: - Mục tiêu: HS biết đọc, hiểu các từ ngữ khã, bè côc. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua tri gi¸c ng«n ng÷ - Thêi gian: 6 phót - Gv: Nêu yêu cầu đọc:- Giọng chậm, dịu, Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 1 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 h¬i buån, l¾ng s©u, chó ý nh÷ng c©u nãi cña nhân vật “tôi”, nhân vật người mẹ và nhân vật ông đốc. - Gv: Đọc mẫu-> Gọi hs đọc-> Nhận xét. - Gv cïng hs gi¶i thÝch mét sè chó thÝch trong sgk. ? Ông đốc là danh từ chung hay riêng? ? Líp 5 ë trong truyÖn cã ph¶i lµ líp 5 mµ em häc c¸ch ®©y 3 n¨m kh«ng? ? Cã thÓ xÕp v¨n b¶n nµy vµo kiÓu lo¹i v¨n b¶n nµo? V× sao? -> V¨n b¶n biÓu c¶m v×: Toµn truyÖn lµ c¶m xóc t©m tr¹ng cña nh©n vËt trong buæi tựu trường. ? Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng cña nh©n vËt t«i theo tr×nh tù cña buæi tùu trường, vậy ta có thể ngắt thành những đoạn nh­ thÕ nµo? - §o¹n 1: Tõ ®Çu -> rén r·: kh¬i nguån nçi nhí. - §o¹n 2: TiÕp -> trªn ngän nói: T©m tr¹ng và cảm giác của “tôi” khi cùng mẹ đến trường. - §o¹n 3: TiÕp -> nghØ c¶ ngµy n÷a: C¶m nhận của “tôi” lúc ở sân trường. - §o¹n 4: Cßn l¹i: C¶m nhËn cña “t«i” trong líp häc. ? §o¹n nµo cña v¨n b¶n gîi cho em c¶m xóc th©n thuéc nhÊt trong em ? - Hs tự bộc lộ, gv nhận xét và định hướng c¶m xóc. Hoạt động 4: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết v¨n b¶n. - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n - Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, so sánh, đối chiếu. - Thêi gian:29 phót - Gv gọi hs đọc đoạn 1 của văn bản. ? Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được kh¬i nguån tõ thêi ®iÓm nµo? V× sao? ? T×m nh÷ng tõ miªu t¶ t©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” khi nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm cò? ? Những từ đó thuộc từ loại nào? ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña 4 tõ l¸y t¶ c¶m xóc Êy? Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. N¨m häc 2010- 2011 - KiÓu v¨n b¶n: BiÓu c¶m.. - Bè côc: 4 phÇn.. 2. Ph©n tÝch:(29') a. Kh¬i nguån kØ niÖm: - Thêi ®iÓm: cuèi thu. - N¸o nøc, m¬n man, t­ng bõng, rén r· -> Tõ l¸y => C¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng.. b. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña “t«i” khi cùng mẹ tới trường. - Thấy trang trọng, đứng đắn. 3. Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án Ngữ văn 8 ? Những cảm xúc ấy có trái ngược, mâu thuÉn nhau kh«ng? V× sao? -> Kh«ng. mµ gÇn gòi bæ sung nhau. N¨m häc 2010- 2011 - ThÌm ®­îc tù nhiªn, cÇm hai quyÓn vë mµ thÊy nÆng, ph¶i bÆm tay, gh× chÆt, xãc lªn, nắm lại, muốn cầm bút thước nữa. -> Nhiều động từ. - Chú ý những câu đối thoại giữa 2 mẹ con. => Ngộ nghĩnh, ngây thơ, trang trọng. - T¸c gi¶ viÕt: “Con ®­êng nµy....t«i ®i häc” -> Miªu t¶, so s¸nh => Giµu chÊt th¬. tâm trạng đó thay đổi cụ thể như thế nào? ? Nh÷ng chi tiÕt nµo trong cö chØ, hµnh động và lời nói của nhân vật “tôi” khiến em chó ý? ? V× sao? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ë ®©y vµ t¸c dông cña nã? ? C©u “ý nghÜ Êy..trªn ngän nói” t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông? III. LuyÖn tËp:(3') Hoạt động 5: Hướng dẫn luyện tập - Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua tri gi¸c ng«n ng÷ - Thêi gian: 3 phót - §äc diÔn c¶m ®o¹n “Buæi mai h«m Êy-> trªn ngän nói” - NhËn xÐt vÒ bè côc truyÖn ng¾n “T«i ®i häc” -> Mang ®Ëm mµu s¾c kÝ vµ mang tÝnh chÊt tù truyÖn. Toµn bé t¸c phÈm lµ “nh÷ng kØ niệm mơn man của buổi tựu trường” qua dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”. Kết hợp hµi hoµ gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh 4. Cñng cè: (2’) - Gv: Kh¸i qu¸t l¹i néi dung giê häc. 5. Hướng dẫn về nhà: (1’) - Tãm t¾t tr×nh tù, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” trong t¸c phÈm. - So¹n tiÕp v¨n b¶n: “T«i ®i häc”. ************************************************************************. Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 4 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 TuÇn 1 TiÕt 2 NS:20-8-2010 ND:8A 25/8/2010 V¨n b¶n: T«i ®i häc (T2) (Thanh TÞnh) A. Mục tiêu cần đạt: - TiÕp tôc thùc hiÖn yªu cÇu T1. - VÒ kiÕn thøc: Hs c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt t«i trong buổi tựu trường đầu tiên của cuộc đời. - VÒ kÜ n¨ng: NhËn biÕt ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giÇu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh, man m¸c cña Thanh TÞnh. - Về thái độ: Giáo dục tình cảm tha thiết về mái trường, bạn bè, tuổi thơ. B. ChuÈn bÞ: - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy-học: 1. Tæ chøc: 8A 2. KiÓm tra bµi cò:(5’) ? Tâm trạng và cảm giác của “tôi” trên đường đến trường được miêu tả như thế nào? Trong đoạn đó hình ảnh so sánh nào được dùng mà em cho là hay nhất, hãy phân tích? 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết 2. Phân tích: (32') v¨n b¶n. c. Cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường: - Mục tiêu: HS nắm được giá trị nội dung, - Trường: đông người, người nào cũng đẹp. nghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n - Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nêu và -> Không khí đặc biệt của ngày hội trường, tinh thÇn hiÕu häc. giải quyết vấn đề, so sánh, đối chiếu. - Thêi gian:32 phót - Quan s¸t phÇn v¨n b¶n tiÕp theo cho biÕt: ? Cảnh sân trường làng Mỹ Lý lưu lại trong tâm trạng tác giả có đặc điểm gì nổi bật ? ? Cảnh tượng được nhớ lại có ý nghĩa gì? ? Trong con mắt của “tôi” trường Mỹ Lý hiÖn ra nh­ thÕ nµo? -> Xinh xắn, oai nghiêm như cái đình làng Hoµ Êp. ? Em hiÓu ý nghÜa cña h×nh ¶nh so s¸nh trªn nh­ thÕ nµo? -> C¶m xóc trang nghiªm cña t¸c gi¶ vÒ Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 5 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 mái trường. ? Khi t¶ nh÷ng häc trß nhá tuæi lÇn ®Çu tiªn đến trường, tác giả dùng hình ảnh so sánh nµo? -> Họ như con chim non đứng trên bờ tổ, nh×n qu·ng trêi réng muèn bay, nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. ? Em đọc thấy những ý nghĩa nào từ hình ảnh so sánh đó? -> Miêu tả sinh động..., đề cao sức hấp dẫn của nhà trường; thể hiện khát vọng bay bæng. ? §Æc biÖt, t©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vật “tôi” khi đứng ở sân trường được tập trung ë nh÷ng tõ ng÷, chi tiÕt nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ? T¸c dông? - Gv: Håi trèng ®Çu n¨m còng vang lªn nh­ mäi n¨m, mäi lÇn nh­ng víi c¸c cËu häc trß míi, nã vang déi, rén r·, nhanh gÊp, giôc gi· lµm sao.... ? Lần đầu tiên đến trường em có tâm trạng nh­ vËy kh«ng? ? Khi nghe ông đốc đọc bản danh sách mới, t©m tr¹ng cña “t«i” nh­ thÕ nµo?. - T©m tr¹ng : Lo sî, vÈn v¬, võa bì ngì võa ­íc ao thÇm vông, ch¬ v¬, vông vÒ, lóng tóng: tonµ th©n cø run run, cø dÒnh dµng, ch©n co ch©n duçi. -> Các tính từ, động từ, từ láy. => Diễn tả sinh động.. - Khi gäi tªn t«i: “lóng tóng cµng lóng tóng hơn”, “người tôi thấy nặng nề”, “dúi đầu vµo lßng mÑ nøc në” -> C¶m gi¸c nhÊt thêi: Võa lo sî võa sung sướng -> Báo hiệu sự trưởng thành. - Tôi là cậu bé rất yêu trường lớp, thầy cô, đặc biệt là cậu đã trưởng thành nhiều trong ? V× sao nh©n vËt “t«i” bÊt gi¸c dói ®Çu vµo nhËn thøc mÆc dï míi ®i häc. lòng mẹ khóc nức nở khi bước vào lớp? ? Cã thÓ nãi chó bÐ nµy tinh thÇn yÕu ®uèi hay kh«ng? ? Trong đoạn có miêu tả tiếng khóc, em - Hình ảnh ông đốc: khuyên trò cố gắng nghÜ g× vÒ tiÕng khãc? học, có ánh nhìn hiền từ, cảm động, rất tươi ? Qua nội dung đã phân tích giúp em hiểu cười và nhẫn nại. g× vÒ nh©n vËt t«i ? - Ông đốc chính là hiện thân cho hình ảnh ? Hãy nhớ và kể lại cảm xúc của chính người thầy hiền từ, bao dung để học trò quý mình vào lúc này, trong ngày đầu tiên đi trọng, tin tưởng, biết ơn. häc nh­ c¸c b¹n nhá kia? d. C¶m nhËn cña “t«i” trong líp häc: - Hs tù béc lé. - C¶m thÊy võa xa l¹ võa gÇn gòi nghiªm ? Hình ảnh ông đốc được miêu tả ntn ? trang. ? Hình ảnh ông đốc gợi cho em liên tưởng đến ai ? - Hs đọc phần cuối của văn bản . ? Nh÷ng c¶m gi¸c mµ nh©n vËt “t«i” nhËn 7 Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án Ngữ văn 8 được khi bước vào lớp học là gì? ? Hãy lí giải những cảm giác đó của nhân vËt “t«i”? - L¹ v× lÇn ®Çu ®­îc vµo líp häc, mét m«i trường sạch sẽ,học tập ngay ngắn. ... - GÇn gòi v×: b¾t ®Çu ý thøc ®­îc nh÷ng thø đó sẽ gắn bó thân thiết với mình... ? Những cảm giác đó cho thấy tình cảm nào của nhân vật “tôi” đối với lớp học của m×nh? ? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã chi tiÕt: “Mét con chim non...bay cao” có phải đơn thuần chỉ cã ý nghÜa thùc tÕ hay kh«ng? V× sao? -> Không đơn thuần có ý nghĩa thực, mà còn có dụng ý nghệ thuật, có ý nghĩa tượng tr­ng: Nh÷ng ngµy trÎ th¬... ? Dßng ch÷ kÕt thóc truyÖn: “T«i ®i häc” cã ý nghÜa g×? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÕt thóc nµy? - Dòng này thể hiện chủ đề của truyện ng¾n. ? Em thấy toàn bộ văn bản đều nói về vấn đề gì? - Đó chính là tính thống nhất chủ đề của v¨n b¶n.. N¨m häc 2010- 2011 => T×nh c¶m trong s¸ng, tha thiÕt.. - “T«i ®i häc”: Võa khÐp l¹i bµi v¨n, võa më ra mét thÕ giíi míi, mét bÇu trêi, mét kh«ng gian, mét t©m tr¹ng míi, mét giai ®o¹n míi. -> KÕt thóc tù nhiªn, bÊt ngê.. 3. Tæng kÕt: - Phương thức tự sự xen miêu tả và biểu cảm. Trong đó nổi bật là phương thức biểu c¶m. - Kỉ niệm buổi đầu đi học thật ấn tượng, sâu sắc, khó phai trong cuộc đời cậu trò nhỏ.. Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập - Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua III. Luyện tập: (4') tri gi¸c ng«n ng÷ - Thêi gian: 4 phót ? V¨n b¶n trªn cã sù kÕt hîp cña c¸c phương thức nào? ? Phương thức nào trội lên để làm thành sức truyÒn c¶m nhÑ nhµng mµ thÊm thÝa cña truyÖn ng¾n nµy? ? Truyện ngắn “Tôi đi học” đã ghi lại được nh÷ng néi dung g×? ? Em häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n Thanh TÞnh trong truyÖn ng¾n nµy? - Muèn kÓ chuyÖn hay cµn cã nh÷ng kØ niệm đẹp và giàu cảm xúc. ? Thái đọ cử chỉ của người lớn (ông đốc, thầy giáo, phụ huynh) đã nói lên điều gì? Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 8 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 4. Cñng cè: (2’) ? Dòng cảm xúc của tác giả được diễn đạt theo trình tự nào ? Trình tự đó góp phần thể hiÖn néi dung v¨n b¶n ntn ? ? H·y nªu t©m tr¹ng cña em trong buæi khai gi¶ng n¨m häc 2009 – 2010 ? 5. Hướng dẫn về nhà: (1’) - VÒ nhµ häc bµi, ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt. - Chuẩn bị bài “ Cấp độ khái quát nghĩa của từ ”. ************************************************************************ TuÇn 1 TiÕt 3 NS:20-8-2010 ND:8A 26/8/2010. cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A. Mục tiêu cần đạt: - Về kiến thức: Giúp học sinh: hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. - VÒ kÜ n¨ng: RÌn t­ duy trong nhËn thøc gi÷a mèi quan hÖ trong c¸i chung vµ riªng. - Về thái độ: Giáo dục ý thức dùng từ ngữ đúng nghĩa khi viết. B. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu, b¶ng phô - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy – học. 1. Tæ chøc: 8A 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Hoạt động 2: Giới thiệu chung về từ ngữ I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp. nghÜa réng vµ tõ ng÷ nghÜa hÑp.. (21') - Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm của từ ng÷ nghÜa réng vµ tõ ng÷ nghÜa hÑp.. - Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, so sánh, đối chiếu. 1. VÝ dô.(Sgk) - Thêi gian: 21 phót - Gv: Treo bảng phụ có vẽ sơ đồ, học sinh 2. Nhận xét. - Nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của quan s¸t. ? Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp các từ thú, chim, cá. Vì thú, chim, cá đều là hơn nghĩa của các từ: Thú, chim, cá. Tại động vật. - NghÜa cña tõ: sao? +Thú rộng hơn nghĩa của từ voi, hươu. ? NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp h¬n +Chim réng h¬n nghÜa cña tõ Tu hó, S¸o. Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 9 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án Ngữ văn 8 nghĩa của các từ voi, hươu ? Tại sao? ? NghÜa cña tõ chim réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ tu hó, s¸o ? T¹i sao? ? NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ c¸ thu, c¸ r« ? T¹i sao? ? C¸c tõ thó, chim, c¸ cã ph¹m vi nghÜa rộng hơn nghĩa của các từ nào, đồng thời hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? * Bµi tËp nhanh: Cho c¸c tõ : c©y, cá, hoa - Yªu cÇu: t×m c¸c tõ cã ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n: c©y, cá, hoa vµ nh÷ng tõ ng÷ nµo cã phạm vi nghĩa rộng hơn 3 từ đó.. N¨m häc 2010- 2011 +C¸ réng h¬n nghÜa cña tõ c¸ thu, c¸ r«. - C¸c tõ thó, chim, c¸ hÑp h¬n nghÜa cña tõ động vật nhưng lại rộng hơn nghĩa của từ voi, hươu, sáo, tu hú, cá thu, cá rô.. 3. Ghi nhí (SGk) - Tõ cã nghÜa réng khi nghÜa cña nã bao hµm nghÜa cña c¸c tõ kh¸c. - Tõ cã nghÜa hÑp khi nghÜa cña nã bÞ bao ? Qua vÝ dô vµ bµi tËp, em hiÓu nh­ thÕ nµo hµm bëi nghÜa cña c¸c tõ kh¸c. - Mét tõ võa cã nghÜa réng võa cã nghÜa lµ 1 tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp? ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng võa hÑp. cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng? V× sao? * Gv khấn mạnh: Đó là cấp độ khái quát nghÜa cña tõ. - Gv: Gọi Hs đọc ghi nhớ -Sgk Hoạt động 4: Luyện tập - Môc tiªu: Hs vËn dông kiÕn thøc vµo bµi II. LuyÖn tËp.(20') tËp thùc hµnh. 1. Bµi tËp 1 - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo - Sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa luËn nhãm. tõ ng÷. - Thêi gian: 20 phót ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ cã nghÜa réng vµ tõ cã nghÜa hÑp? Y phôc ? Sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa tõ ng÷ trong mçi nhãm tõ sau ®©y?. QuÇn. ¸o. quần đùi ¸o dµi quÇn dµi ¸o s¬ mi 2. Bµi tËp 2 a. Chất đốt: xăng, dầu, than, củi. b.NghÖ thuËt: héi ho¹, v¨n hoc, ®iªu kh¾c. ? T×m tõ ng÷ cã nghÜa réng so víi nghÜa cña c. Thøc ¨n d. Nh×n e. §¸nh c¸c tõ ng÷ ë c¸c nhãm sau ®©y? 3. Bµi tËp 3 C¸c tõ cã nghÜa bao hµm. a. Xe cộ: xe đạp, xe máy, ô tô. b. Kim loại : vàng, bạc, đồng ,nhôm ? Tìm các từ ngữ có nghĩa được bao hàm c. Người: anh, em, cô, chú, cậu trong ph¹m vi nghÜa cña mçi tõ sau? d. Hoa qu¶: xoµi, mËn, æi, sÇu riªng Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 10 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 e. Mang: x¸ch, khiªng, g¸nh. 4. Bµi tËp 4 a. Thuèc lµo b. Thñ quü c. Bót ®iÖn d. Hoa tai ? ChØ ra nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi 5. Bµi tËp 5 nghÜa trong mçi nhãm tõ sau? - Mét tõ cã nghÜa réng: khãc - Hai tõ cã nghÜa hÑp h¬n: nøc në, sôt sïi. ? Tìm 3 động từ cùng thuộc 1 phạm vi nghÜa? 4. Cñng cè: (2’) ? Thế nào là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ ? Ví dụ ? ? Khi nào thì dùng các cấp độ khái quát nghĩa ? 5. Hướng dẫn về nhà: (1’) - Häc bµi, lµm hoµn thiÖn c¸c bµi tËp - Chuẩn bị bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. ************************************************************************ TuÇn 1 TiÕt 4 NS:20-8-2010 ND:8A26/8/2010. tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. Mục tiêu cần đạt: - Về kiến thức: Giúp HS: Hs nắm được chủ đề của văn bản và tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n. - Về kĩ năng: Biết tạo lập một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề: xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiÕn, c¶m xóc cña m×nh. - Về thái độ: Giáo dục ý thức tạo lập văn bản, trình bày vấn đề phải có tính thống nhất. B. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy – học. 1. Tæ chøc: 8A 8C 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Hoạt động 2: Đặc điểm của chủ đề văn I. Chủ đề của văn bản: (6') b¶n. 1. VÝ dô. - Mục tiêu: Hs nắm được đặc điểm của - Văn bản: Tôi đi học – Thanh Tịnh Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 11 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án Ngữ văn 8 chủ đề văn bản.. Từ đó biết xác định chủ đề trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Phân tích giải thích, đối chiÕu, so s¸nh - Thêi gian: 6 phót - Hs đọc và quan sát kĩ ví dụ để trả lời câu hái nhËn xÐt. ?Đối tượng được nhắc đến nhiều nhất trong v¨n b¶n lµ g× ? ?Thông qua đối tượng ấy tác giả muốn nêu lên vấn đề gì ? * Gv nhấn mạnh: Đó là chủ đề cuả văn bản. ? Vậy em hiểu ntn là chủ đề của văn bản? - Hs đọc ghi nhớ sgk Hoạt động 3: Tính thống nhất về chủ đề của v¨n b¶n. - Môc tiªu: Hs n¾m ®­îc thÕ nµo lµ tÝnh thống nhất về chủ đề của văn bản. Từ đó biÕt x©y dùng v¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt, m¹ch l¹c.. - Phương pháp: Phân tích giải thích, đối chiÕu, so s¸nh - Thêi gian: 20 phót ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiên đi học, tác giả đã đặt nhan đề của văn b¶n vµ sö dông tõ ng÷, c©u nh­ thÕ nµo? Hãy đọc các từ ngữ và câu đó lên? ? Văn bản “Tôi đi học” tập trung hồi tưởng l¹i t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ chøng tá t©m tr¹ng đó in đậm trong lòng nhân vật tôi suốt cuộc đời? => §ã chÝnh lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nh©n vËt t«i ë buæi tùu trường đầu tiên. Các chi tiết, các ngôn từ đều tập trung tô đậm cảm giác này? => Nh­ vËy v¨n b¶n trªn cã sù thèng nhÊt về chủ đề. ? Qua ph©n tÝch, cho biÕt: ThÕ nµo lµ tÝnh thống nhất chủ đề của văn bản?. N¨m häc 2010- 2011 2. NhËn xÐt. - Đối tượng: kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiªn cña nh©n vËt t«i. - Vấn đề: tình cảm trân trọng, nâng niu kỉ niÖm trong s¸ng cña tuæi häc trß trong cuéc đời mỗi con người. -> Chủ đề là đối tượng và vấn đề mà văn bản biểu đạt. 3. Ghi nhí 1. II. Tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n:(20') 1. VÝ dô: - V¨n b¶n: T«i ®i häc 2. NhËn xÐt. - Nhan đề: Tôi đi học - Néi dung: ChuyÖn ®i häc cña “t«i” - §¹i tõ “t«i”, c¸c tõ ng÷ biÓu thÞ ý ®i häc được lặp lại. Các câu đều tập trung làm nổi bËt nh÷ng kØ niÖm. - Sự thay đổi tâm trạng: + Con ®­êng: Quen – l¹ + Hµnh vi: léi qua s«ng th¶ diÒu -> §i häc thËt thiªng liªng + Trên sân trường: lo sợ, ngỡ ngàng, lúng tóng khi xÕp hµng vµo líp. + Trong líp: b©ng kh©ng, xa l¹ => Tính thống nhất chủ đề của văn bản là sự nhất quán về ý đồ, ý kiến, cảm xúc của t¸c gi¶ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. - Tính thống nhất thể hiện ở các phương diÖn: + Hình thức: Nhan đề văn bản. + Néi dung: m¹ch l¹c. tõ ng÷ chi tiÕt, tËp trung. + Đối tượng: xoay quanh vấn đề (nhân vật) 3. Ghi nhí (Sgk-12). Hoạt động 4: Luyện tập - Môc tiªu: Hs vËn dông kiÕn thøc vµo bµi III. LuyÖn tËp:(11') Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 12 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 tËp thùc hµnh. 1. Bµi tËp 1 - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo a. - Đối tượng: rừng cọ quê tôi. - Vấn đề: ca ngợi, trân trọng cây cọ để thể luËn nhãm. hiện sự gắn bó của cây cọ đối với tôi và - Thêi gian: 11 phót người sông Thao. - Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo thứ tự không gian: Nói về cây cọ của gia đình, nhà trường, quê hương. - Làm thế nào để có thể viết 1 văn bản đảm - Không thay đổi trật tự sắp xếp này được vì văn bản có tính thống nhất về chủ đề. bảo tính thống nhất về chủ đề. b. Chủ đề của văn bản: Sự gắn bó và tình - Hs: §äc ghi nhí. cảm tha thiết tự hào của tác giả đối với rừng cọ quê hương. - Hs: đọc bài tập 1 c. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản – ? Văn bản viết về đối tượng và vấn đề gì? Th«ng qua bè côc 3 phÇn d. C©u v¨n, tõ ng÷: ? Các đoạn đã trình bày đối tượng và vấn đề 2. Bài tập 2 theo thø tù nµo? ý: b. Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiÖn biÓu hiÖn. d. Văn chương giúp ta yêu cuộc sống, yêu ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp cái đẹp. ®­îc kh«ng? V× sao? 3. Bµi tËp 3 - Những ý lạc chủ đề: c, g ? Nêu chủ đề của văn bản trên? - Những ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nên thiêu sự tập chung vào chủ đề: b,e - Phương án có thể chấp nhận được: a. a. Cø mïa thu vÒ, cø mçi lÇn thÊy c¸c em ? ý nào sẽ làm cho bài viết trở nên lạc đề? nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn rã, xốn xang.. ? Bæ sung lùa chän, ®iÒu chØnh l¹i c¸c tõ, các ý cho thật xát với yêu cầu đề bài? 4. Cñng cè: (2’) ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? ? Tìm chủ đề của văn bản “ Sài Gòn tôi yêu ” ? Tính thống nhất của chủ đề thể hiện ở: A. Nhan đề, đề mục. B. Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n C. C¸c tõ ng÷ then chèt ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i D. C¶ ba ý trªn. 5. Hướng dẫn về nhà: (1’)- Về nhà học bài, làm bài tập Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 13 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 - So¹n bµi: Trong lßng mÑ.. TuÇn 2 TiÕt 5 NS:28-08-2010 ND:8A30/8/2010 V¨n b¶n. trong lßng mÑ(T1) (TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”- Nguyªn Hång ) A. Mục tiêu cần đạt. - Về kiến thức: Giúp HS: hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mênh mông của chú bé Hồng đối với mÑ. - Về kĩ năng: Bước đầu hiểu được văn hồi kí và nét đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyªn Hång : thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. - Về thái độ: Giáo dục tình mẫu tử, sự cảm thông với những số phận bất hạnh. B. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu, ch©n dung t¸c gi¶ Nguyªn Hång - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy – học. 1. Tæ chøc: 8A 8C 2. KiÓm tra bµi cò:(5’) ? Nªu nghÖ thuËt vµ néi dung chÝnh cña v¨n b¶n “T«i ®i häc” ? Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña viÖc thÓ hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng cña Thanh TÞnh trong v¨n b¶n “T«i ®i häc” lµ biÖn ph¸p so s¸nh. Em h·y nh¾c l¹i 2 h×nh ¶nh so s¸nh hay trong bµi vµ ph©n tÝch. 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Tuổi thơ cay đắng, tuổi thơ ngọt ngào, tuổi thơ dữ dội, tuổi thơ dịu êm. Tuổi thơ của em, tuổi thơ của tôi. Ai chẳng có một tuổi thơ, một thời thơ ấu đã trôi qua và không bao giờ trở lại. Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng đã được kể, tả lại với rung động cực ®iÓm cña mét linh hån trÎ d¹i mµ thÉm ®Ém t×nh mÑ. Hoạt động 2: Giới thiệu chung về văn bản. I. Giới thiệu chung:(5') - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc nh÷ng nÐt kh¸i 1. T¸c gi¶. Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 14 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 - Nguyªn Hång (1918 - 1982) quª ë Nam qu¸t vÒ v¨n b¶n. §Þnh nh­ng l¹i lín lªn ë H¶i Phßng . - Phương pháp: Trực quan, vấn đáp. - Ông có một tuổi thơ rất cay đắng nên hầu - Thêi gian: 5 phót hết các tác phẩm của ông đều thể hiện một - Gv gọi hs đọc chú thích * sgk . ? Em hiểu gì về cuộc đời của tác giả qua trái tim nhạy cảm, dễ xúc động. - ¤ng ®­îc mÖnh danh lµ nhµ v¨n cña líp đọc phần chú thích ? ? Những trải nghiệm trong cuộc đời tác giả người "dưới đáy" xã hội bởi ông luôn cảm có ảnh hưởng ntn đến phong cách sáng tác thông sâu sắc với cuộc sống nghèo khổ của họ và tìm được những vẻ đẹp ẩn sâu trong còng nh­ c¸c t¸c phÈm cña «ng ? ? Nêu hoàn cảnh ra đời và vị trí của đoạn tâm hồn tưởng như khô cằn đó. 2. T¸c phÈm. trÝch? - Håi kÝ " Nh÷ng ngµy th¬ Êu " s¸ng t¸c ? Tác phẩm gồm bao nhiêu chương? ? Nội dung của tác phẩm này kể về việc gì? năm 1941 ghi lại quãng đời tuổi thơ cay đắng của tác giả. TP gồm 9 chương - Gv: Cho hs quan s¸t ch©n dung t¸c gi¶. - §o¹n trÝch " Trong lßng mÑ " thuéc chương IV của tác phẩm. Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chú II. Đọc - hiểu văn bản. thÝch, bè côc: 1. §äc - chó thÝch - bè côc:(9') - Mục tiêu: HS biết đọc, hiểu các từ ngữ khã, bè côc. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua tri gi¸c ng«n ng÷ - Thêi gian: 9 phót - Gv nêu yêu cầu đọc:- Khi đọc phải chậm, râ thÓ hiÖn nçi ®au néi t©m vµ kh¸t khao, yêu mến trong tình cảm của bé Hồng đối víi mÑ. Giäng ch× chiÕt mØa mai khi thÓ hiÖn lêi nãi cña bµ c«. - Cho học sinh đọc phân vai - KiÓm tra mét sè tõ khã (SGK) ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×? ? T¸c phÈm cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c kiÓu v¨n b¶n: tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m kh«ng? ? Cã thÓ chia ®o¹n trÝch nµy thµnh 2 hay 3 ®o¹n? ý mçi ®o¹n? --> Đoạn 1: từ đầu--> “Người ta hỏi đến chø?”: cuéc trß chuyÖn víi bµ c«. --> §o¹n 2: Cßn l¹i: Cuéc gÆp gì gi÷a 2 mÑ con bÐ Hång. ? So víi bè côc, m¹ch truyÖn vµ c¸ch kÓ chuyÖn bµi “Trong lßng mÑ” cã g× gièng, kh¸c bµi “T«i ®i häc”? - Gièng: + KÓ, t¶ theo thêi gian, trong håi tưởng + BiÓu hiÖn c¶m xóc. Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. *ThÓ lo¹i. - TiÓu thuyÕt tù truyÖn. - Hồi kí là thể văn được dùng để ghi lại những truyện có thật đã xảy ra trong cuộc đời một con người cụ thể. * Bè côc: 2 ®o¹n. 15 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - Kh¸c: + “T«i ®i häc” liÒn m¹ch trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n, kh«ng ng¾t qu·ng. + “Trong lßng mÑ” kh«ng thËt liÒn m¹ch: cã 1 g¹ch nèi nhá vÒ thêi gian vµi ngµy khi ch­a gÆp vµ khi gÆp mÑ. Hoạt động 4: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết v¨n b¶n. - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n - Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, so sánh, đối chiếu. - Thêi gian:29 phót ? §äc truyÖn em thÊy bÐ Hång cã c¶nh ngé nh­ thÕ nµo? -> Bố mất...., mẹ sống tha hương....sống với bµ c« trong sù h¾t hñi tµn nhÉn. * Chú ý đoạn đối thoại giữa bé Hồng và bà c«. ? H×nh ¶nh bµ c« bÐ Hång ®­îc kh¾c ho¹ qua nh÷ng chi tiÕt kÓ, t¶ nµo? ? Nh÷ng chi tiÕt Êy kÕt hîp víi nhau nh­ thế nào? Nhằm mục đích gì? ? Néi dung c©u hái ®Çu tiªn cña bµ c« lµ g×? Có phản ánh đúng tâm trạng và tình cảm cña bµ c« víi bÐ Hång kh«ng? ( Kh«ng ph¶i nghiªm nghÞ, lo l¾ng hái) ? Vì sao em nhận ra điều đó? ? Từ ngữ nào biểu thị thực chất thái độ của bµ c«? ? “RÊt kÞch” nghÜa lµ g×? ? Vì sao bà cô lại có thái độ và cách cư xử nh­ vËy? -> Bµ c« ®ang b¾t ®Çu mét trß ch¬i tai ¸c víi... ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång, bµ c« l¹i hái gì, nét mặt và thái độ của bà cô thay đổi ra sao?. N¨m häc 2010- 2011. 2. Ph©n tÝch:(29') a. Nhân vật bà cô trong cuộc đối thoại víi chó bÐ Hång:. - Cử chỉ: cười hỏi: “Mày có muốn vào Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng?” -> Cã vÎ quan t©m.. -“RÊt kÞch”: gi¶ dèi, gi¶ vê. - “ Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi lắm, có như dạo trước đâu!”- Con mắt long lanh nh×n ch¸u ch»m chÆp. -> Giäng b×nh th¶n, mØa mai. => Kéo dài trò chơi độc ác - Vỗ vai cười: “Mày dại...em bé chứ”. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu nµy? ? Điều đó thể hiện điều gì? ? Sau khi nhËn thÊy bÌ Hång im lÆng cói -> Ch©m chäc, nhôc m¹. ®Çu muèn khãc, bµ c« l¹i khuyªn ®iÒu g×? ? Đến câu này, người nói không chỉ bộc lộ sự ác ý mà còn chuyển sang chiều hướng khác, đó là chiều hướng gì? ? Lúc này cậu bé rơi vào tình trạng như thế - Vẫn tươi cười kể tình cảnh túng quẫn của Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 16 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 nµo? mÑ “t«i” ? Khi thấy cháu như vậy, người cô đã chịu => Lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm, đại diện bu«ng tha ch­a? nh÷ng thµnh kiÕn cæ hñ. ? Tất cả những điều đó làm lộ rõ bản chất gì cña bµ c«? ? H×nh ¶nh bµ c« mang ý nghÜa g×? -> Tố cáo hạng người sống tàn nhẫn khô hÐo c¶ t×nh m¸u mñ trong x· héi thùc d©n nửa phong kiến cổ hủ phi nhân đạo. Hoạt động 5: Hướng dẫn luyện tập - Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua tri gi¸c ng«n ng÷ III. LuyÖn tËp: (5') - Thêi gian: 5 phót - §äc diÔn c¶m ®o¹n: “C« t«i hái lu«n. giäng vÉn ngät...mét c¸ch giÊu giÕm” 4. Cñng cè: (2’) ? Cảnh ngộ của bé Hồng có gì đặc biệt? Em có nhận xét gì về thân phận của bé ? ? BÐ Hång lµ cËu bÐ ntn qua phÇn ®Çu cña ®o¹n trÝch ? 5. Hướng dẫn về nhà: (1’) - VÒ nhµ häc bµi. - Soạn phần còn lại để giờ sau tiếp tục tìm hiểu. ************************************************************************ TuÇn 2 TiÕt 6 NS:28-8-2010 ND:8A1/9/2010 V¨n b¶n. trong lßng mÑ(T2) (TrÝch “Nh÷ng ngµy th¬ Êu”- Nguyªn Hång ) A. Mục tiêu cần đạt. - Về kiến thức: HS hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng, cảm nhận được tình yêu thương mênh mông của chú bé Hồng đối với mẹ. - Về kĩ năng: Bước đầu hiểu được văn hồi kí và nét đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyªn Hång : thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. - Về thái độ: Giáo dục tình mẫu tử, sự cảm thông với những số phận bất hạnh. B. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy – học. 1. Tæ chøc: 8A 2. KiÓm tra bµi cò:(5’) ? Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ Nguyªn Hång? ? Ph©n tÝch lµm næi bËt b¶n chÊt cña bµ c«? Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 17 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết v¨n b¶n. - Môc tiªu: HS n¾m ®­îc gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt, ý nghÜa cña v¨n b¶n - Phương pháp: Vấn đáp, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, so sánh, đối chiếu. - Thêi gian:31 phót - Gv: Nhắc lại nội dung tiết học trước. ? Trước câu hỏi ngọt ngào đầu tiên của bà cô, Hồng đã có thái độ như thế nào? ? V× sao nh­ vËy? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch øng xö cña bÐ Hång? ? Sau lời hỏi thứ hai của người cô cùng lời khuyên đã tác động đến tâm trạng của bé Hång nh­ thÕ nµo? T×m dÉn chøng? ? Chi tiết: “tôi cười dài trong tiếng khóc” có ý nghÜa g×? -> Sù k×m nÐn nçi ®au ®ang d©ng trµo. ? Khi người cô tươi cười kể về mẹ mình, bé Hång r¬i vµo t×nh tr¹ng nh­ thÕ nµo? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ë ®©y? T¸c dông? ? Kể về cuộc đối thoại giữa bé Hồng và bà cô tác giả đã sử dụng NT gì? ? NT tương phản đó có tác dụng gì?. 2. Ph©n tÝch: (31') b. Nh©n vËt bÐ Hång víi nh÷ng rung động cực điểm của một linh hồn trẻ thơ: b1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång trong cuộc đối thoại với bà cô: - Cúi đầu không đáp, cười, từ chối dứt kho¸t. -> Sím nhËn ra sù gi¶ dèi, øng xö th«ng minh. - “Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa...” -> Đau đớn, tủi nhục, thương thân, thương mÑ. - “Cæ häng nghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng. Gi¸ nh÷ng..míi th«i” -> Dùng hàng loạt động từ, tính từ. => C¨m tøc tét cïng. - NT: tương phản - tính cách trái ngược nhau: hÑp hßi, tµn nhÉn cña c« >< trong sáng giàu tình thương yêu của bé Hồng. => Lµm næi bËt tÝnh c¸ch tµn nhÉn cña c«, khẳng định tình mẫu tử trong sáng cao cả cña bÐ Hång. b2: DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp mÑ: - Gäi th¶ng thèt.. ? Khi tho¸ng nh×n thÊy mÑ, bÐ Hång cã ph¶n øng nh­ thÕ nµo? - Cái giả thiết mà tác giả đặt ra: “Nếu người xoay mÆt l¹i...ng· gôc gi÷a...” ý kiÕn cña em vÒ t©m tr¹ng cña bÐ Hång vµ hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña biÖn ph¸p so s¸nh Êy nh­ thÕ nµo? -“Cuèng cuång ®uæi theo xe, thë hång héc, - Cực tả xúc động tâm trạng. rÝu c¶ ch©n, oµ khãc nøc në..” ? Cử chỉ, hành động của bé Hồng khi bất ngờ gặp đúng mẹ mình được miêu tả như -> Nhịp văn nhanh, gấp. Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 18 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> thÕ nµo?. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 => Vui mõng, h¹nh phóc. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nhÞp v¨n ë ®©y? ? Theo em giọt nước mắt lần này của bé Hồng có giống giọt nước mắt khi bé Hồng trả lời người cô không? ? C¶m gi¸c cña bÐ H«ng khi ®­îc sµ vµo lßng mÑ ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ nh­ thÕ nµo? ? §ã lµ c¶m gi¸c g×? - Gv b×nh... ? Có người nói đoạn văn có thể dễ dàng chuyÓn thµnh phim hay kÞch nãi. ý kiÕn cña em thÕ nµo? ? Qua đó em thấy chú bé Hồng là người nh­ thÕ nµo? - Chó ý ®o¹n v¨n: “mÑ t«i lÊy v¹t ¸o n©u.. tho lạ thường”, em thấy các từ: mắt, mặt. gò má, da đùi, đầu, cánh tay, miệng ...có nét nghÜa g× chung? -> Cùng chỉ một bộ phận con người (gọi là trường từ vựng) ? Đây là chương tự truyện hồi kí có sự kết hợp của các loại phương thức biểu đạt nào? ? Néi dung cña ®o¹n trÝch lµ g×? Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập - Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm. - Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện thông qua tri gi¸c ng«n ng÷ - Thêi gian: 5 phót ? Em h·y so s¸nh nÐt chung, nÐt riªng so víi chÊt tr÷ t×nh trong bµi håi kÝ tù truyÖn “T«i ®i häc”. - “C¶m gi¸c Êm ¸p, m¬n man kh¾p da thịt...thơm tho lạ thường” -> H¹nh phóc tét cïng. => Giàu tình cảm, yêu thương mẹ hết lòng.. 3. Tæng kÕt - SGK. III. LuyÖn tËp (5’) - Chung: + Nhân vật- người kể- Ngôi thứ nhÊt + Tình huống phù hợp, đặc sắc, điển hình cã ®o¹n kÕt béc lé t©m tr¹ng c¶m xóc. + Nh÷ng so s¸nh míi mÎ, hÊp dÉn. - NÐt riªng: + T«i ®i häc: - T©m tr¹ng c¶m xóc cËu häc trò hiền dịu, êm đềm hơn. - So sánh của Thanh Tịnh hiền lành đơn gi¶n - ChÊt tr÷ t×nh: nhÑ nhµng, ngät ngµo (bót ph¸p l·ng m¹n) + Trong lßng mÑ: - T×nh huèng phong phó, d÷ déi , bÊt thường. - T©m tr¹ng, c¶m xóc bÐ Hång phíc t¹p h¬n, nång nµn m·nh liÖt. - So s¸nh: dån dËp, tÇng tÇng líp líp. - ChÊt tr÷ t×nh: nÆng nÒ, thèng thiÕt, nång nµn (bót ph¸p hiÖn thùc). 4. Cñng cè (2’) Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 19 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 ? T¹i sao nãi: " Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô n÷ vµ thiÕu nhi " ? ? Theo em mét VB tù sù t¹o ®­îc sù cuèn hót cÇn cã nh÷ng yÕu tè nµo ? 5. Hướng dẫn về nhà: (1’) - VÒ nhµ häc bµi. - Chuẩn bị bài: Trường từ vựng. TuÇn 2 TiÕt 7 NS:28-8-2010 ND:8A /9/2010. trường từ vựng A. Mục tiêu cần đạt. - Về kiến thức: Giúp HS:hiểu được thế nào là trường từ vựng, biết xác lập các trường từ vựng đơn giản. - Về kĩ năng: Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa, trái nghĩa, ẩn dụ, hoán dụ, giúp ích cho việc làm văn và häc v¨n. - Về thái độ: Giáo dục ý thức dùng từ đúng nghĩa tạo tính nghệ thuật cho văn bản. B. ChuÈn bÞ. - GV: Sgk, sgv, gi¸o ¸n, tµi liÖu, b¶ng phô - HS: §äc v¨n b¶n vµ tr¶ lêi c©u hái sgk C. Tiến trình các hoạt động dạy – học. 1. Tæ chøc: 8A 2. KiÓm tra bµi cò:(5’) ? ThÕ nµo lµ tõ cã nghÜa réng, tõ cã nghÜa hÑp? Cho vÝ dô? ? Lµm bµi tËp 6 (Sbt) 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình. - Thêi gian: 1 phót. Hoạt động 2: Đặc điểm của trường từ I. Thế nào là trường từ vựng:(19') vùng.. 1. VÝ dô. - Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm của 2. Nhận xét. trường từ vựng.. - Phương pháp: Trực quan, vấn đáp, so sánh, đối chiếu. - Thêi gian: 19 phót - HS đọc và quan sát ví dụ ? Các từ in đậm trong đoạn trích dùng để - Các từ in đậm đều có chung một nét nghĩa Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 20 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 chỉ đối tượng là người, động vật hay sự vật? là: chỉ bộ phận của cơ thể con người. ? Tại sao em biết được điều đó? -> Ta biết được điều đó vì các từ ấy đều 3. Ghi nhớ.(Sgk-21) n»m trong nh÷ng c©u v¨n cô thÓ, cã ý nghÜa xác định. ? VËy nÐt nghÜa chung cña nhãm tõ trªn lµ g×? - > Những từ như vậy gọi là trường từ vựng. ? Vậy em hiểu thế nào là trường từ vựng? - Trường từ vựng: tập hợp những từ có một nÐt chung vÒ nghÜa. + Cơ sở để hình thành trường từ vựng là đặc điểm chung về nghĩa. + Không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ vựng. * Bµi tËp nhanh:: Cho nhãm tõ: cao, thÊp, lïn, lßng khßng, x¸c ve, bÞ thÞt... ? Nếu dùng nhóm từ trên để miêu tả người thì trường từ vựng của nhóm từ là gì? -> chỉ hình dáng con người - Gv: treo b¶ng phô cã ghi vd ë môc 2: ? Trường từ vựng “mắt” có thể bao gồm những trường từ vựng nhỏ nào? Cho ví dụ? - TiÕp tôc xem c¸c vÝ dô ë môc a. ? Trong một trường từ vựng có thể tập hợp nh÷ng tõ cã tõ lo¹i kh¸c kh«ng? - Xem vÝ dô c ? Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau kh«ng? Cho vÝ dô? - LÊy thªm vÝ dô tõ “lµnh” - Gọi học sinh đọc đoạn văn phần d (Sgk) ? Những từ in đậm thường dùng để chỉ gì? ? Nhưng ở đây được dùng để làm gì? - > ChØ con chã ? Dïng nh­ vËy cã t¸c dông g×? -> T×nh c¶m L·o H¹c víi con chã. §Ó nh©n ho¸, t¨ng tÝnh nghÖ thuËt vµ kh¶ n¨ng diÔn đạt -> Cách chuyển trường từ vựng. Hoạt động 4: Luyện tập - Môc tiªu: Hs vËn dông kiÕn thøc vµo bµi tËp thùc hµnh. - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, thảo Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 4. L­u ý: a. Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vừng nhỏ hơn hơn. b. Một trường từ vựng có thể bao gồm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i. c. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau VÝ dô (sgk). d. Trong th¬ v¨n, cuéc sèng, dïng c¸ch chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghÖ thuËt cña ng«n tõ vµ kh¶ n¨ng diÔn đạt.. II. LuyÖn tËp: (17') 1. Bµi tËp 1 - Các từ thuộc trường từ vựng chỉ người ruột thÞt: + Hång ( t«i), thµy t«i, mÑ t«i, em t«i, c« 21 Trường THCS Yết Kiêu. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - N¨m häc 2010- 2011 luËn nhãm. t«i, bµ, hä… - Thêi gian: 17 phót 2. Bµi tËp 2 a. Dụng cụ đánh thuỷ sản . - Học sinh đọc bài tập 1 SGK ? Đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy dưới b. Dụng cụ để đựng. c. Hành động của chân. ®©y? d. Tr¹ng th¸i t©m lÝ . e. TÝnh c¸ch . g. Dụng cụ để viết. 3. Bµi tËp 3 ? Các từ in đậm trong đoạn trích sau thuộc Trường từ vựng thái độ: trường từ vựng nào? - Hoài ghi, khinh miệt, ruồng rẫy, thương yªu, kÝnh mÕn, r¾p t©m 4. Bµi tËp 4 ? Xếp các từ sau vào đúng trường từ vựng Khøu gi¸c ThÝnh gi¸c cña nã? mòi, th¬m, tai, nghe, ®iÕc, râ, ®iÕc,thÝnh thÝnh. ? Tìm các trường từ vựng của mỗi từ sau?. 5. Bµi tËp 5 a. Lưới - Trường dụng cụ đánh bắt thuỷ sản: lưới, n¬m, c©u, vã... - Trường đồ dùng cho chiến sĩ: lưới (chắn đạn B40), võng, tăng, bạt, ... - Trường các hoạt động săn bắn của con người: lưới, bẫy, bắn ,đâm.. b. Tõ l¹nh: - Trường thời tiết và nhiệt độ: lạnh, nóng, hanh, Èm. - Trường tính chất của thực phẩm: lạnh (đồ lạnh); nóng (thực phẩm nóng có hàm lượng đạm cao) - Trường tính chất tâm lí hoặc tình cảm của con người: lạnh (tính hơi lạnh); ấm (ở bên chÞ Êy thËt Êm ¸p).. 4. Cñng cè: (2’) ? Phân biệt trường từ vựng và cấp đọ khái quát của nghĩa từ ngữ xem có đặc điểm gì khác nhau? Cho vÝ dô minh ho¹? - Trường từ vựng - Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ Lµ tËp hîp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt Lµ mét tËp hîp tõ cã quan fÖ so s¸nh vÒ ph¹m vi chung về nghĩa, trong đó các từ có thể nghĩa rộng hay nghĩa hẹp, trong đó các từ phải cïng kh¸c nhau vÒ tõ lo¹i. tõ lo¹i. VD: trường về cây: VD: - đánh (nghĩa rộng); - đá (nghĩa hẹp)-> Cïng - Bé phËn cña c©y: th©n, rÔ, cµnh...DT lµ §éng tõ. - H×nh d¸ng c©y: cao, thÊp, to, bÐ...TT - bµn (nghÜa réng); - bµn gç(nghÜa hÑp)-> Gi¸o viªn: Vò ThÞ Thu HiÒn. 22 Lop8.net. Trường THCS Yết Kiêu.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>