Giáo án môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 57 đến tiết 60

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày25 tháng 11 năm 2009. Tiết: 57 Tên bài dạy: Mét thø quµ cña lóa non : Cèm I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - Cảm nhận được phong vị đặc sắc, nét đẹp văn hoá trong một thứ quà độc đáo và giản dị của dân tộc b. Kĩ năng: - ThÊy vµ chØ ra ®­îc sù tinh tÕ, nhÑ nhµng mµ s©u s¾c trong lèi v¨n tuú bót cña Th¹ch Lam c. Thái độ:Trân trọng giá trị của cốm. II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên:Bảng phụ. b. Của học sinh: Soạn bài. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời gian 5 Tiếng gà trưa. Nội dung kiểm tra. Hình thức kiểm tra miệng. Đối tượng kiểm tra Tb,khá. c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời gian 5. 15. Hoạt động của giáo viên * Giới thiệu bài. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu chung - Dùa vµo chó thÝch *, tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?ThÓ lo¹i cña VB? - Em hãy xác định nội dung và phân đoạn tương ứng? Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu. Hoạt động của học sinh. Nội dung ghi bảng. - ThÓ tuú bót : thiªn vÒ biÓu c¶m, chó träng thÓ hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m suy nghÜ cña t¸c gi¶. + §o¹n 1 : Tõ ®Çu  “ chiÕc thuyÒn rång” : tinh tuý cña thiªn nhiªn vµ sù khÐo lÐo cña con. I. T×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ : sgk 2. T¸c phÈm sgk - ThÓ tuú bót : thiªn vÒ biÓu c¶m, chó träng thÓ hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m suy nghÜ cña t¸c gi¶. - Bè côc : II. Ph©n tÝch 1. Sù h×nh thµnh cña cèm - Cảm hứng được gợi lên từ hương thơm của lá sen trong làn gió mùa hạ lướt qua vùng sen của. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 10. 10. ND vµ NT cña v¨n b¶n - C¶m xóc cña t¸c gi¶ ®­îc gîi lªn tõ nh÷ng h×nh ¶nh vµ chi tiÕt nµo? - H¹t cèm kh«ng chØ ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng tinh tuý cña thiªn nhiªn mµ còn từ sự khéo léo của con người. Em hãy tìm những chi tiết và hình ảnh để nói lên điều đó? - C©u më ®Çu cña phÇn 2 : “ Cèm lµ thøc quµ riªng…” cho ta biÕt ®iÒu g×? - Tác giả đã nhận xét ntn về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nh©n d©n ta? - Sự hoà hợp, tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích trên những phương diện nào? - Tác giả đã dùng những từ ngữ nào, chi tiết nào để nói về cách thưởng thức cốm? Qua đó, em có cảm nhận gì về thái độ của tác giả đối với thức quà đặc biệt này? Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết * Kh¸i qu¸t ND vµ NT cña VB * Gọi HS đọc GN (SGK) Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập Tr¶ lêi c©u hái 6 (SGK, 163). người. + §o¹n 2 : TiÕp theo  “ kÝn đáo và nhũn nhặn “ : giá trị của cèm. + §o¹n 3 : TiÕp theo  hÕt : Bµn về sự thưởng thức cốm hương thơm của lá sen trong làn gió mùa hạ lướt qua vùng sen cña mÆt hå. - Cèm h×nh thµnh tõ tinh tuý cña trời đất. - Cèm h×nh thµnh tõ bµn tay khéo léo của con người, từ nghệ thuật chế biến độc đáo, cốm làng vßng næi tiÕng c¶ ba k×. - Lời đề nghị : Nhẹ nhàng, trân träng thø s¶n vËt quý th× “ sù thưởng thức… sẽ được trang nhã và đẹp đẽ hơn ”. IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC:- BTVN : 1,2 (SGK, 163) V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:. Lop7.net. mÆt hå. + C¶m nhËn tinh tÕ vµ thiªn vÒ c¶m gi¸c : thÞ giác và đặc biệt là khứu giác + Từ ngữ miêu tả tinh tế : Lướt qua, thấm nhuÇn… + C©u v¨n cã nhÞp ®iÖu gÇn nh­ mét ®o¹n th¬.  Quan s¸t tinh tÕ, c¶m nhËn tµi hoa, c¸ch viÕt nhÑ nhµng, biÓu c¶m vµ ®Çy chÊt th¬. - Cốm hình thành từ tinh tuý của trời đất. - Cèm h×nh thµnh tõ bµn tay khÐo lÐo cña con người, từ nghệ thuật chế biến độc đáo, cốm làng vßng næi tiÕng c¶ ba k×. 2. Gi¸ trÞ cña cèm - “ Cèm lµ thøc quµ…” lµ kÕt tinh mäi thø quý báu, tốt đẹp nhất của quê hương, rất bình dị, khiêm nhường. - Là lễ vật sêu tết làm cho tình yêu đôi lứa thêm bền chặt : Cốm + hồng : hoà hợp tốt đôi, hạnh phóc l©u bÒn - Sản vật cao quý, kín đáo, nhũn nhặn của truyÒn thèng d©n téc. 3. Cách thưởng thức cốm - ăn từng chút ít thong thả và ngẫm nghĩ để tận hưởng “ cái mùi thơm của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ ”, cảm nhận được “ cái tươi mát của lá non cái dịu dàng thanh đạmcủa loài thảo mộc - Mèi quan hÖ gi÷a l¸ sen vµ cèm : “ Trêi sinh ra lá sen để bao bọc cốm cũng như trời sinh ra cèm n»m ñ trong l¸ sen ”  Sù tinh tÕ, c¸i nh×n v¨n ho¸ trong Èm thùc. - Lời đề nghị : Nhẹ nhàng, trân trọng thứ sản vật quý thì “ sự thưởng thức… sẽ được trang nhã và đẹp đẽ hơn ” III. Ghi nhí (SGK, 163).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngày25 tháng 11 năm 2009. Tiết: 58 Tên bài dạy: Ch¬i ch÷ I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ ch¬i ch÷ b. Kĩ năng: - Hiểu được một số lối chơi chữ thường dùng c. Thỏi độ:- Bước đầu cảm thụ được cái hay của lối chơi chữ II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên:Bảng phụ. b. Của học sinh: Soạn bài. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời gian 5 điệp ngữ. Nội dung kiểm tra. Hình thức kiểm tra miệng. Đối tượng kiểm tra giỏi. c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời gian 10. Hoạt động của giáo viên * Giới thiệu bài. Hoạt động 1 : Hướng dẫn tìm hiểu kh¸i niÖm ch¬i ch÷ * Gọi HS đọc bài ca dao (1) Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña nh÷ng tõ “ lîi ” trong bµi CD? ViÖc sö dông tõ “ lîi ” ë c©u cuèi bµi CD là dựa vào hiện tượng gì của từ ngữ? (2) ViÖc sö dông tõ “ lîi ” nh­ trªn cã. Hoạt động của học sinh. Nội dung ghi bảng. I. ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷ ? 1. VD :  Hiện tượng đồng âm nhưng khác HS đọc bài ca dao nghÜa. - Tác dụng : “ đánh tráo ngữ nghĩa ” để - Lîi 1 : thuËn lîi, lîi léc ám chỉ : bà đã quá già rồi, tính chuyện - Lîi 2 + 3 : bé phËn c¬ thÓ, n¬i chång con lµm g× n÷a. ch©n r¨ng c¾m vµo 2. Ghi nhí (SGK, 164) ám chỉ : bà đã quá già rồi, tính II. Các lối chơi chữ chuyÖn chång con lµm g× n÷a.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 10. 20. t¸c dông g×? * Gọi HS đọc GN (SGK) Hoạt động 2 : Hướng dẫn tìm hiểu c¸c lèi ch¬i ch÷ * Gọi HS đọc lần lượt các VD trong SGK, tr. 164 (3) ChØ râ lèi ch¬i ch÷ trong c¸c c©u đã học ? *Gọi HS đọc GN 2 (SGK) Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập. a. Ranh tướng  danh tướng  đồng âm lêi nãi  giÔu cît Na – va  Tương phản, châm biếm, đả kÝch b. §iÖp phô ©m ®Çu “ M ” c. Nói lái : cá đối  cối đá mÌo c¸i  m¸i kÌo d. Dïng tõ nhiÒu nghÜa vµ tr¸i nghÜa sÇu riªng 1 : tr¹ng th¸i t©m lý tiªu cùc c¸ nh©n sÇu riªng 2 : chØ mét lo¹i qu¶ ë Nam Bé - Vui chung : Tr¹ng th¸i t©m lÝ tÝch cùc tËp thÓ. IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC:- BTVN : BT3 (SGK, 166) V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:. Lop7.net. 1. VD (SGK) 2. GN 2 (SGK, 165) III. LuyÖn tËp BT1 (SGK, 165)  Chơi chữ đồng âm, dùng các từ thuộc cùng một trường từ vựng : liu điu, rắn, hæ, löa, mai gÇm, r¸o, l»n, tr©u lç, hæ mang. BT2 (SGK, 165)  Chơi chữ gần nghĩa và đồng âm : a. ThÞt, mì, nem, ch¶ b. Nøa, tre, tróc BT4 (SGK, 165)  Chơi chữ : sử dụng từ đồng âm : + Cam 1 : Danh tõ chung chØ lo¹i qu¶ + Cam 2 : Vui vẻ, hạnh phúc, tốt đẹp + Thµnh ng÷ : “ Khæ tËn cam lai ” : bÊt khổ sở tới lúc sung sướng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày25 tháng 11 năm 2009. Tiết: 59-60 Tên bài dạy: Lµm th¬ lôc b¸t I.MỤC TIÊU BÀI DẠY. a. Kiến thức: - HiÓu ®­îc luËt th¬ lôc b¸t b. Kĩ năng: tËp lµm th¬ lôc b¸t c. Thái độ: thể hiện tình cảm trong thơ. II. CHUẨN BỊ. a. Của giáo viên:Bảng phụ. b. Của học sinh: Soạn bài. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. a. Ổn định tổ chức 1 phút. b. Kiểm tra bài cũ: Thời gian 5 kiểm tra việc chuẩn bị. Nội dung kiểm tra. Hình thức kiểm tra miệng. Đối tượng kiểm tra Y, tb. c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng. Thời Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh gian (*)Hoạt động 1:Giới thiệu bài 5 ở lớp 6 các em đã được làm quen với c¸ch lµm th¬ 4 ,5 ch÷.N¨m nay c¸c em sÏ ®­îc lµm quen víi c¸ch lµm th¬ lôc b¸t. (*)Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm 40 hiÓu luËt th¬ lôc b¸t GV:CÆp c©u th¬ lôc b¸t mçi dßng cã HS:Theo dâi tr¶ lêi mÊy tiÕng? V× sao gäi lµ lôc b¸t?. Lop7.net. Nội dung ghi bảng I. LuËt th¬ lôc b¸t 1. VD 2. NhËn xÐt : Lôc b¸t : - dßng 6 tiÕng - dßng 8 tiÕng B B B T B B(V) T B B T T B(V) B B T B T T B B(V)th¬ T B T T B B(V) B B.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 45. GV: Kẻ lại sơ đồ trên bảng vào vở và ®iÒn c¸c ký hiÖu : B (thanh huyÒn [-] vµ kh«ng dÊu ), T (thanh s¾c, hái, ng·, nÆng), V (vÇn) HS tù kÎ vµo trong vë GV: Nªu nhËn xÐt vÒ luËt th¬ lôc b¸t?  Có khi ngược lại + NhÞp 2/2/2 hoÆc 3/3  c©u 6 + NhÞp 2/2/2/2 hoÆc 4/4  c©u 8 (*)Hoạt động 3:Hướng dẫn luyện tËp GV gîi ý c¸c bµi tËp ,yªu cÇu HS đứng dậy trả lời. 3. Ghi nhí (SGK, + VÇn : TiÕng 6 c©u 6 b¾t vÇn tiÕng 6 c©u 8 (vÇn b»ng) + TiÕng 1, 3, 5, 7 kh«ng b¾t buéc theo luËt b»ng tr¾c Tiếng 2 thường là thanh bằng Tiếng 4 thường là thanh trắc. II. LuyÖn tËp BT1 (SGK, 157) : KÎo mµ, cho nªn con người, âm thanh xao động con tim học trß. BT2 (SGK, 157) : -bßng  xoµi -tiÕn lªn hµng ®Çu  quyÕt dµnh ®iÓm cao BT3 (SGK, 157). IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC:- Giao cho häc sinh lµm mét ®o¹n th¬ lôc b¸t kho¶ng 6 c©u -ChuÈn bÞ bµi :ChuÈn mùc sö dông tõ V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>