Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 105: Sống chết mặc bay (tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt105. sèng chÕt mÆc bay. ( Ph¹m Duy Tèn) I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được: Giá trị hiện thực, nhân đạo và những thành c«ng nghÖ thuËt cña t¸c phÈm. - Mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n ®­îc coi lµ më ®Çu cho thÓ lo¹i truyÖn ng¾n ViÖt Nam ®Çu thÕ kØ XX. 2. Kĩ năng: Đọc, tóm tắt truyện, phân tích nhân vật qua cảnh đối lập tương ph¶n vµ t¨ng cÊp. 3. Thái độ: Giáo dục tinh thần phê phán, lên án những thói vô trách nhiệm trong phận sự, nhất là ở cương vị như viên quan trong truyện. II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o SGV, T×m hiÓu néi dung tranh SGK. HS: §äc, t×m hiÓu bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức ( 1 ph) 7B:………… 2. KiÓm tra bµi cò( 4 ph) ? Mục đích của bài văn giải thích là gì? ( - HS tr¶ lêi môc ghi nhí SGK - 71) ? ở lớp 6 các em đã được học truyện trung đại, em hãy kể tên một số truyện đó? ( - Con hæ cã nghÜa, MÑ hiÒn d¹y con...) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung * Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu tác I. Tác giả, tác phẩm ( SGK). gi¶, t¸c phÈm. ( 4 ph) - HS đọc chú thích SGK. ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - HS tr¶ lêi, GV chèt: ( Ph¹m Duy Tèn quª.... - Ph¹m Duy Tèn thuéc líp trÝ thøc " T©y häc" «ng viÕt cho nhiÒu b¸o trÝ ®­¬ng thêi. TruyÖn cña Ph¹m Duy Tèn gåm cã Bùc m×nh( 1914) Sèng chết mặc bay( 1918) Con người sở khanh.( 1919). ¤ng ®­îc coi lµ c©y v¨n xu«i truyÖn ng¾n ®Çu tiªn trong dòng văn chương hiện thực đầu thế kỉ XX.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - TruyÖn ng¾n " Sèng chÕt mÆc bay" ®­îc viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷, in trªn tạp trí Nam Phong( 1918). Khi đó phong trµo s¸ng t¸c b»ng ch÷ quèc ng÷ míi b¾t ®Çu. V× vËy truyÖn ®­îc đánh giá cao.) * Hoạt động 2. HD đọc, kể, từ khó, bè côc. ( 11 ph) - GV hướng dẫn đọc, đọc to, rõ ràng, mạch lạc, thể hiện ró thái độ của nhân vậtqua những lời đối thoại. - GV đọc một đoạn, 2 HS đọc nối tiÕp. - Nhận xét, uốn nắn cách đọc. - §äc ph©n vai. - KÓ tãm t¾t1 lÇn ( ng«i kÓ thø 3) ? Truyện kể về sự kiện gì? ( vỡ đê) ? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? ( Quan phô mÉu) ? GV gäi HS gi¶i thÝch mét sè tõ khã SGK. 1, 2, 3, 7,8... ? Qua theo dõi đọc, em hãy cho biết v¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy ®o¹n? ý chÝnh cña mçi ®o¹n? - HS nªu ý kiÕn, NhËn xÐt, GV chèt.. II. §äc, t×m hiÓu chung v¨n b¶n. 1. §äc.. 2. Tõ khã.( SGK) 3. Bè côc: ( 3 ®o¹n) - Đoạn 1-> hỏng mất: Nguy cơ vỡ đê và sự chống đỡ của người dân. - §o¹n 2 -> §iÕu mµy: C¶nh quan phủ đánh bài trong khi đi hộ đê. - Đoạn 3 -> còn lại: Cảnh đê vỡ, nh©n d©n r¬i vµo c¶nh th¶m sÇu. III. T×m hiÓu v¨n b¶n.. ? Theo em trong t¸c phÈm nµy träng t©m miªu t¶ n»m ë ®o¹n nµo? (®o¹n 2) * Hoạt động 3. HDHS tìm hiểu văn 1. Hai cảnh tương phản trong truyện. b¶n. Nhân dân hộ đê Quan lại trong ( 20 ph) đình. - HS đọc câu hỏi 2 SGK- 81, 82. - Dựa vào định nghĩa trên em hãy chỉ - Thời gian: gần - trong đình ra hai mặt tương phản cơ bản trong 1 giờ đêm trời vững chãi. m­a tÇm t·.. truyÖn: Sèng chÕt mÆc bay? ( Cảnh nhân dân hộ đê - Quan lại - nhốn nháo, - tĩnh mịch, c¨ng th¼ng trang nghiªm, trong đình) nhµn nh·, nguy ? Hai mặt tương phản trong. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> truyÖn®­îc miªu t¶ trong thêi ®iÓm nào? (vỡ đê) ? Nhân dân hộ đê vào thời gian nào? Kh«ng gian? ? Cảnh hộ đê được miêu tả từ hai phÝa ra sao? ? T×nh tr¹ng trªn cho ta thÊy søc người so với sức thiên nhiên ntn? ? Quan phủ đi hộ đê thì ra sao? ? Cảnh ngoài đê bị vỡ thì trong đình nh­ thÕ nµo?. nga...đồ dïng sinh ho¹t quý ph¸i... - ch¬i bµi ung dung, cười nói vui vÎ.... - T×nh huèng: §ª s¾p vì, d©n c¬ cùc bÊt lùc trước thiªn nhiªn. - D©n kªu rÇm rĩ, nước chảy ào µo.. - quan g¾t, qu¸t... - §ª vì råi! -> d©n c¬ cùc - xoè bài cười " ï th«ng t«m" => V« tr¸ch nhiÖm, niÒm vui tµn b¹o phi nh©n tÝnhcña quan phñ.. ? Thái độ của tên quan hộ đê cho ta thấy tên quan với trách nhiệm hộ đê nh­ thÕ nµo? =>chi chi! Quan lín vç t·yuèng sËp kªu to: §©y råi ! ... ThÕ chø l¹i ! ...miệng vừa cười vừa nói..." - Dông ý cña t¸c gi¶ dùng lªn c¶ch tượng này làm câu truyện càng thêm hÊp dÉn , m©u thuÉn ®Èy tíi cao trµo. T©m lÝ, tÝnh c¸ch nh©n vËt cµng thªm râ nÐt. 4. Cñng cè( 3 ph) - Tư tưởng, nội dung của truyện? - Quan s¸t 2 bøc tranh trong SGK. Em cã nhËn xÐt g×? ( Hai mặt tương phản của truyện...) 5. HD häc ë nhµ( 2 ph) - KÓ tãm t¾t truyÖn. - §äc, so¹n tiÕp bµi theo c©u hái 3,4 ( 82). ChuÈn bÞ giê sau häc tiÕp.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TiÕt 106. sèng chÕt mÆc bay Ph¹m Duy Tèn.( TiÕp theo) I. Môc tiªu. 1. Kiến thức: Giúp HS thấy được: Tác giả đã xây dựng thành công hình ảnh viên quan phụ mẫu vô trách nhiệm, ham cờ bạc, bỏ mặc đê vỡ, cốt thắng ®­îc v¸n bµi ch¬i dë. 2. KÜ n¨ng: Ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn ng¾n. 3. Thái độ: Giáo dục tinh thần phê phán, lên án những thói vô trách nhiệm trong phận sự, nhất là ở cương vị như viên quan trong truyện. II. ChuÈn bÞ. GV: Tham kh¶o SGV, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng Ng÷ v¨n 7. HS: T×m hiÓu bµi theo hÖ thèng c©u hái SGK. III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. ổn định tổ chức ( 1 ph) 7B:………… 2. KiÓm tra bµi cò( 4 ph) ? Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn: " Sèng chÕt mÆc bay" ? ( HS kÓ tãm t¾t nh÷ng ý chÝnh cña truyÖn) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV - HS Néi dung III. T×m hiÓu v¨n b¶n ( TiÕp) * Hoạt động 1. HDHS tìm hiểu tính 2. Tính chất tăng tiến của sự việc. chÊt t¨ng tiÕn cña sù viÖc trong a. Sù t¨ng cÊp trong viÖc miªu t¶ møc truyÖn.(20 ph) độ của trời mưa. ? Sù t¨ng cÊp trong viÖc miªu t¶ møc độ của trời mưa, của độ nước sông dâng cao, của nguy cơ vỡ đê, của - Mưa tầm tã như trút xuống. cảnh hộ đê vất vả, căng thẳng của - Nước sông Nhị Hà mỗi lúc một người dân là thế nào? d©ng cao. - ¢m thanh: TiÕng trèng, tiÕng tï vµ, ? Âm thanh được miêu tả tăng cấp tiếng người gọi nhau hộ đê mỗi lúc nh­ thÕ nµo? mét Çm Ü. - Sức người mỗi lúc đuối. ? Miêu tả sự tăng cấp của nguy cơ vỡ - Nguy cơ vỡ đê mỗi lúc một đến gần đê? và cuối cùng đã đến. ? Sù t¨ng cÊp trong viÖc miªu t¶ møc độ đam mê bài bạc của tên quan phủ ntn? - HS quan s¸t h×nh ¶nh quan phô mÉu. b. Thái độ đam mê tổ tôm gắn liền víi b¶n chÊt v« tr¸ch nhiÖm, v« lương tâm của tên quan phủ mỗi lúc mét t¨ng.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cùng sai nha trong đình đánh tổ tôm. * Hoạt động nhóm( 2-4 em.) - GV nªu yªu cÇu nhiÖm vô. ? H·y nhËn xÐt t¸c dông cña sù kÕt hợp 2 nghệ thuật tương phản và tăng cÊp trong viÖc v¹ch trÇn b¶n chÊt " Lßng lang d¹ thó" cña tªn quan phô mẫu trước sinh mạng của người dân? - Hoạt động nhóm ( 5 ph) - NhiÖm vô: C¸c nhãm tËp trung gi¶i quyết vấn đề, đại diện nhóm trình bµy. - Nh©n xÐt, GV chèt: ( Lµm râ thªm tÝnh c¸ch xÊu xa cña tªn quan phô mÉu...) * Hoạt động 2. HD tìm hiểu giá trị cña t¸c phÈm " Sèng chÕt mÆc bay"( 15 ph) - Ph¸t biÓu chung vÒ gi¸ trÞ hiÖn thùc, nhân đạo, nghệ thuật của truyện: Sèng chÕt mÆc bay?. 3. Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm: Sèng chÕt mÆc bay. a. Gi¸ trÞ hiÖn thùc. - Phản ánh sự đối lập giữa cuộc sống sinh m¹ng cña nh©n d©n víi cuéc sèng cña bän quan l¹i. b. Giá trị nhân đạo. - Thể hiện niềm thương cảm của tác giả trước cuộc sống lầm than cơ cực của nhân dân do thiên tai và thái độ v« tr¸ch nhiÖm cña bän cÇm quyÒn ®em l¹i. c. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt. - Nghệ thuật tương phản tăng cấp, ? Nghệ thuật tiêu biểu của truyện là ngôn ngữ sinh động, câu văn sáng gän. g×? * Ghi nhí ( SGK - 83) ? Nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí trong bµi? - HS đọc ghi nhớ sgk. 4. Cñng cè( 3 ph) - Néi dung, nghÖ thuËt trong bµi? - Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm? 5. HD häc ë nhµ( 2 ph) - Häc thuéc ghi nhí. - Thùc hiÖn phÇn luyÖn tËp bµi 1,2. §¸nh dÊu céng vµo cét cã: Ng«n ng÷ tù sự, miêu tả, biểu cảm, người dẫn chuyện, nhân vật, đối thoại. - Soan tiÕt 107. C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>