Kế hoạch ôn tập Ngữ văn 8 giai đoạn I (10 buổi- Hết tuần 9)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>KÕ ho¹ch «n tËp Giai ®o¹n I ( 10 buæi- HÕt tuÇn 9) - Có tất cả 8 VB trong đó có 2 VB biểu cảm trữ tình, 2 VB hiện thực phê phán và 4 VB nước ngoài. GV phải cho HS thấy được bước đầu ở các bài văn lớp 8 đã đưa các em vào một giai đoạn lịch sử văn học mới, Hs phải biết con người của đất nước chúng ta đầu thế kỉ XX- 1930- 1945. - Việc ôn tập là để hiểu rõ hơn bài mới vì vậy khi phân tích Vb cần chú ý đến các yếu tố có liên quan đến tiết Tiếng Việt và tiết TLV. Khi dạy Tiếng Việt cần lấy thêm các ví dụ từ bài văn để hình thành khái niệm và luyện tập. Khi d¹y TLV, cÇn vËn dông mÉu tõ bµi §äc – HiÓu, còng nh­ cã ý thøc d¹y cho hs c¸c tõ ng÷ h×nh thµnh trong bµi tiÕng viÖt vµo viÖc luyÖn tËp dùng ®o¹n v¨n. Bµi «n cô thÓ theo buæi Buæi 1 Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A, LÝ thuyÕt 1, Tõ cã nghÜa réng khi nµo? Tõ cã nghÜa hÑp khi nµo? TL: Từ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. B, Bµi tËp GV hướng dẫn Quan sát VD sau:. VËt nu«i. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gia sóc. Tr©u. Bß. Gia cÇm. MÌo. Chã. Mèo mun, mèo mướp, mèo tam thể, mèo nhị thể Nhìn vào sơ đồ ta thấy: Nghĩa của từ mèo khái quát hơn nghĩa của từ mèo mướp vì nó bao hàm mèo mun, mèo tam thể, mèo nhị thể. Theo đó nghĩa của từ gia súc khái quát h¬n nghÜa cña tõ mÌo, nghÜa cña tõ vËt nu«i kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña tõ gia súc. Sự khái quát có mức độ từ nhỏ đến lớn như vậy giữa các từ gọi là cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. CH 1: Lập sơ dồ thể hiện cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ trong mỗi nhóm từ sau ®©y: A, Y phục, quần, áo, quần đùi, quần dài, áo dài, áo sơ mi. B, Vũ khí, súng, bom, súng trường, đại bác, bom ba càng, bom bi. §¸p ¸n: Sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ.. A,. Y phôc. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> QuÇn. Quần đùi. ¸o. QuÇn dµi. ¸o dµi. ¸o s¬ mi. Vò khÝ. B,. Sóng. Súng trường. Bom. §¹i b¸c. Bom ba cµng. Bom bi. CH2: Tìm từ ngữ có nghĩa rộng so với nghĩa của mỗi nhóm từ ngữ dưới đây: a. X¨ng dÇu, khÝ ga, ma dót, cñi, than b. Héi ho¹, ©m nh¹c, v¨n häc, ®iªu kh¾c. c. Canh, nem, rau xµo, thÞt luéc, t«m rang, c¸ r¸n. d. LiÕc, ng¾m, nh×n, ngã. e. Đấm, đá, thụi, bịch, tát. §¸p ¸n: a. Chất đốt b. NghÖ thuËt c. Thøc ¨n d. Nh×n e. §¸nh. CH3 §äc kÜ ®o¹n th¬ sau “ Hoan h« anh gi¶i phãng qu©n. Kính chào anh con người đẹp nhất Lịch sử hôn anh, chàng trai chân đất. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Sống hiên ngang, bất khuất trên đời Như Thạch Sanh giữa thế kỉ hai mươi” (Tè H÷u) C¸c tõ cã chung ph¹m vi nghÜa trong c©u th¬ trªn? 1. Anh 2. Con người 3. LÞch sö. 4, chµnh trai CH4: §äc kÜ ®o¹n v¨n sau: “Ông đốc nhìn tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động. Mấy cậu học trò chung líp 3 còng ®ua nhau quay ®Çu nh×n ra. Vµ ngoµi ®­êng còng cã mÊy người đứng dừng lại để nhìn vào. Trong những phút này chúng tôi được người ta ngắm nhìn nhiều hơn bao giờ hết. Vì vậy đã lúng túng chúng tôi lại cµng lóng tóng h¬n” ( T«i ®i häc). a. Tõ ng÷ thÓ hiÖn chung ph¹m vi nghÜa trong ®o¹n v¨n. A, HiÒn tõ B, Cảm động C, Nh×n nhau. D, §ua ( Nhau) E, Lóng tóng b. Các từ cùng phạmvi ngữ nghĩa với từ cảm động chỉ cảm xúc con người: A, Xúc động. B, Dòng c¶m C, Håi hép. D, Kiên cường. E, Lo l¾ng. TL: CH3: Anh, con người, chàng trai CH4: a. Hiền từ, cảm động, lúng túng b. Xúc động, hồi hộp, lo lắng.. Trường từ vựng. LÝ thuyÕt ? Thế nào là trường từ vựng? Cho VD? GV l­u ý:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Tuỳ theo ý nghĩa khái quát mà một trường từ vựng có thể bao gômg nhiều trường từ vựng nhỏ VD: Trường từ vựng Tay bao gồm các trường từ vựng nhỏ: + Bé phËn cña tay: c¸nh tay, khuûu tay, c¼ng tay, bµn tay, ngãn tay… + Hoạt động của tay: chặt, viết, ném, cầm, nắm… + §Æc ®iÓm cña tay: dµi, ng¾n, to, nhá, khÐo, vông… Các trường từ vựng nhỏ trong trường từ vựng lớn có thể thuộc nhiều từ loại kh¸c nhau. VD: Trường từ vựng các bộ phận về mắt: lông mày, lòng đen, lòng trắng…đều là danh từ Trường từ vựng hoạt động về mắt: liếc, trông, nhìn, thấy…đều là động từ. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau. Vd: Chua. Trường mùi vị: Chua, cay, đắng, ngọt…. Trường âm thanh: chua, êm, dịu, ngọt, chối tai… Bµi tËp: CH1: Có bao nhiêu trường từ vựng trong các từ in đậm có trong đoạn văn sau: “ Vào đêm trước ngày khai trườngcủa con, mẹ không ngủ được. Một ngày kia, còn xa lắm, ngày đó con sẽ biết thế nào là không ngủ được. Còn bây giờ giấc ngủ đến với con dễ dàng như uống một li sữa, ăn một cái kẹo. Gương mặt thanh thoát của con tựa nghiêng trên gối mềm, đôi môi hé mở vµ thØnh tho¶ng chóm l¹i nh­ ®ang mót kÑo. ( LÝ Lan) Y/c: Các từ in đậm thuộc các trường từ vựng sau đây: a. Trường từ vựng quan hệ ruột thịt: mẹ, con b. Trường từ vựng hoạt động của con người: ngủ, ăn, uống. c. Trường từ vựng hoạt động của môi người: hé mở, chúm, mút. CH2: Từ nghe trong câu sau đây thuộc trường từ vựng nào: Nhµ ai võa chÝn qu¶ ®Çu Đã nghe xóm trước vườn sau thơm lừng - ở câu thơ này do phép chuyển nghĩa ẩn dụ, nên từ nghe thuộc trường từ vùng khøu gi¸c. CH3: Các từ sau đây đều thuộc trong trường từ vựng “động vật”, hãy xếp chúng vào những trường từ vựng nhỏ hơn. Gà, trâu, vuốt, nanh, đực, cái, kêu, rống, xé, nhai, hót, gầm, đầu, mõm, sña, g¸y, lîn, m¸i, bß, ®u«i, hÝ, ró, mæ, gÊu, khØ, gÆm, c¸, nhÊm, chim, trèng, c¸ch, v©y, l«ng, nuèt. GV gîi ý: Các từ trong bài tập này thuộc các trường từ vựng sau đây: Trường từ vựng giống loài. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường từ vựng bộ phận cơ thể của hoạt động. Trường từ vựng tiếng kêu của động vật. Trường từ vựng hoạt động ăn của động vật. Mẫu: Trường từ vựng giống loài: gà, lợn, chim, cá, trâu, bò, khỉ, gấu. HS tù lµm nh÷ng bµi tiÕp theo. CH4: Tìm các từ thuộc các trường từ vựng sau: Hoạt động dùng lửa của người; trạng thái tâm lí của người; trạng thái chưa quyết định dứt khoát của người; tính tình của người; các loài thú đã được thuần dưỡng. Mét sè gîi ý: - Hoạt động dùng lửa của người: châm, đốt, nhen, nhóm, bật, quẹt, vùi, thæi… - Trạng thái tâm lí của người: vui, buồn, hờn, giận - Trạng thái chưa quyết định dứt khoát của người: lưỡng lự, do dự, chÇn chõ… - Tính tình của người: vui vẻ, hiền,dữ… - Các loài thú đã được thuần dưỡng: trâu, bò, dê, chó… HS tù t×m nh÷ng tõ tiÕp theo. CH5: §äc ®o¹n v¨n sau: “Nứơc mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở c»m vµ cæ. Hai tiÕng “em bД mµ c« t«i ng©n dµi ra thËt ngät, thËt râ, qu¶ nhiªn xo¾n chÆt lÊy t©m can t«i nh­ ý c« t«i muèn. Nh­ng kh«ng ph¶i v× thấy mợ tôi chưa đoạn tang thầy tôi mà chửa đẻ với người khác mà tôi có những cảm giác đau đớn ấy. Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì sợ hãi những thành kiến tàn ác và xa lìa anh em tôi, để sinh nở một c¸ch giÊu giÕm…” ( Nguyªn Hång – Nh÷ng ngµy th¬ Êu) a. Các từ cùng trường nghĩa với từ đau đớn? A, thương E, sî h·i B, t©m can G, sinh në C, đau đớn H, tµn ¸c D, c¨m tøc I, đầm đìa. b. Các từ cùng trường nghĩa với từ đau đớn dùng để chỉ? A, Các bộ phận cơ thể người. B, Trạng thái tâm lí, tình cảm, cảm xúc của con người C, Nỗi khổ của con người. Gîi ý: a. Các từ cùng trường nghĩa với từ đau đớn? A, thương C, đau đớn D, c¨m tøc E, sî h·i H, tµn ¸c b. Các từ cùng trường nghĩa với từ đau đớn dùng để chỉ: B, trạng thái tâm lí, tình cảm, cảm xúc của con người.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Buæi 2 VB T«i ®i häc · Thanh TÞnh. GV: Bµi v¨n lµ mét truyÖn ng¾n viÕt vÒ mét kØ niÖm thêi th¬ Êu, thiªn vÒ c¶m xúc nên truyện mang chất trữ tình cao. Liên tưởng kỉ niệm với kỉ niệm là mét c¸ch trÇn thuËt ®Èy håi øc ®i xa h¬n trong kh«ng gian vµ thêi gian lµm t¨ng thªm søc biÓu c¶m cña kØ niÖm ®ang nhí l¹i. C©u hái 1: Trong truyện tác giả đã dùng rất nhiều những hình ảnh so sánh hay và đặc sắc để nói lên kí ức tuôn trào của tuổi thơ. Em hãy tìm 1 số những hình ¶nh mµ em cho lµ tiªu biÓu vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ bÓu c¶m cña chóng? Y/C TL: Có 3 hình ảnh so sánh đặc sắc: - T«i quªn thÕ nµo ®­îc nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh­ mÊy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãg - ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí nhớ nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trªn ngän nói. - Họ như con chim con dướng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay nh­ng cßn ngËp ngõng e sî. Những hình ảnh so sánh độc đáo ấy góp phần làm cho câu văn trở lên nhẹ nhµng, l·ng m¹n, phï hîp víi viÖc thÓ hiÖn mét dßng c¶m xóc thÊm ®Ém nh÷ng kØ niÖm th¬ ng©y. CH 2: Hình ảnh “ Một con chim con liệng đến đứng bên bờ của sổ, hót mấy tiÕng rôt rÌ råi vç c¸nh bay cao” cã ý nghÜa g×? TL: §©y lµ h×nh ¶nh kh¸ch quan võa t¶ thùc võa lµ h×nh ¶nh so s¸nh ngÇm có ý nghĩa tượng trưng. Con chim ấy hay chính là người học trò ấy, trong một buổi mai “ đầy sương thu và gió lạnh” đã ngập ngừng cất cánh vào bầu trêi cao réng víi nh÷ng ­íc m¬ vµ hi väng. CH3: H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ghi l¹i suy nghÜ cña em vÒ chÊt th¬ trong truyÖn T«i ®i häc.? GV gîi ý: §o¹n v¨n HS viÕt ph¶i chØ ra ®­îc biÓu hiÖn cña chÊt th¬ trong truyÖn: chất thơ chứa đựng ngay trong tình huống truyện: Buổi tựu trường đầu tiên; chất thơ trong dòng hồi tưởng đẹp đẽ, mơn man; chất thơ trong tình cảm ấm áp, trìu mến của mọi người dành cho các em nhỏ lần đầu tiên đến trường( phụ huynh, ông đốc, thầy giáo trẻ); và chất thơ được thể hiện qua những dòng viết về cảnh thiên nhiên, hình ảnh ngôi trường, hình ảnh các em häc sinh…. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> -C¶m nghÜ ph¶i ch©n thµnh, tha thiÕt tr¸nh liÖt kª dÉn chøng mét c¸ch m¸y móc( có thể liên hệ chút ít về buổi tựu trường đầu tiên của mình) - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kh«ng nªn triÓn khai thµnh bµi v¨n nªu c¶m nghÜ vÒ c¶ t¸c phÈm T«i ®i häc.. V¨n b¶n Trong lßng mÑ – Nguyªn Hång. CH1: Phân tích nhân vật người cô trong cuộc đối thoại với chú bé Hång? TL: - Mở đầu đoạn trích người đọc có thể nhìn ngay ra cảnh ngộ của chú bÐ Hång: Bè chÕt ch­a ®o¹n tang( “T«i bá c¸i kh¨n tang b»ng v¶i mµn ®i råi. Kh«ng ph¶i ®o¹n tang thÇy t«i mµ t«i míi mua ®­îc chiÕc mò tr¾ng cã quấn băng đen”), mẹ phải đi làm ăn xa và cũng chẳng khá giả gì và đã lâu råi chó bÐ kh«ng ®­îc gÆp mÑ… - Bµ c« xuÊt hiÖn víi cö chØ ©u yÕm, lêi nãi nhÑ nhµng tá ra quan t©m đến tình cảm của đứa cháu lâu ngày không được gặp mẹ( cử chỉ có vẻ thân mật: cười hỏi, giọng ngọt, hai con mắt long lanh nhìn chằm chặp, vỗ vai nh­ng lêi lÏ th× xoi mãi, m¸t mÎ: Sao l¹i kh«ng vµo, mî mµy ph¸t tµi l¾m…Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa cho vµ th¨m em bÐ n÷a chø). Vốn nhạy cảm, nặng tình thương yêu và lòng kính trọng mẹ, chú bé Hồng đã nhận ngay ra đằng sau những lời nói ngọt ngào, cử chỉ thân thiện ấy là một tâm địa đen tói( ý nghĩ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch; nhắc đến mẹ tôi cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ; hai tiếng em bé mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ…đã xoáy chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn; tôi cười dài trong tiếng khóc còn cô tôi vẫn tươi cười kể các chuyện( về cuộc sống túng quẫn của người mẹ) cho tôi nghe. Đối lập với trạng thái tâm hồn đau đớn, xót xa như bị cào gai xát muối của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người cô. Tình cảnh túng quẫn, hình vẻ gầy guộc, rách rưới của người mẹ được bà cô miêu tả một cách tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ rệt. - Cử chỉ vỗ vai nhìn vào mặt đứa cháu rồi đổi giọng làm ra nghiêm nghị của bà cô sau đó thực sự là sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dường như đã đánh đến miếng đòn cuối cùng, khi thấy đứa cháu tức tưởi, phẫn uất đến đỉnh điểm, bà cô mới hạ giọng tỏ sự ngậm ngùi thương xót người đã mất. Đến đây sự giả dối, thâm hiểm, trơ trẽn của bà cô đã phơi bày toàn bộ. Bà ta đã chủ động lôi kéo chú bé vào câu chuyện đã chuẩn bị sẵn với ý đồ độc ác: châm chọc chú bé, xúc phạm người mẹ tội nghiệp, đáng thương của chú bé, người mà chú vo cùng yêu quí và trân trọng. Hình ảnh bà cô được miêu tả với bản chất của một người lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. Bà ta chẳng yêu thương gì đứa cháu ruột của mình, đem cháu ra hành hạ bằng cách châm chọc vào vết thương lòng của chú và tình thương và nỗi khát khao được gặp mẹ của chú. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, bất chấp cả tình máu mủ ruột rà. CH2:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đói với người mẹ bất hạnh cña m×nh ®­îc thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? TL: - Cậu bé Hồng là người nhạy cảm trước những mưu mô thâm độc của bµ c« vµ cã t×nh yêu mãnh liệt đối với người mẹ đáng thương. Lúc đầu nhận ra thái độ cay độc và giả dối của người cô, chú bé chỉ im lặng cúi đầu và hồi tưởng lại hình ảnh người mẹ buồn rầu và hiền từ của mình. Sau chú đã đối đáp rất nhanh b»ng c©u nãi “Kh«ng! Ch¸u kh«ng muèn vµo, cuèi n¨m thÕ nµo mî cháu cũng về” để chấm dứt trò chơi của bà ta. Tuy nhiên bà ta vẫn không tha, vÉn tiÕp tôc hµnh h¹ b»ng c¸ch kÓ l¹i rÊt th¶n nhiªn, hØ h¶ sù tóng quÉn của người mẹ. Chú bé đau đớn , uất ức đến cực điểm khi nghe bà cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình “nước mắt tôi ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và cổ”. Nguyên Hồng bộc lé lßng c¨m tøc tét cïng ë nh÷ng gi©y phót nµy b»ng c¸c chi tiÕt ®Çy Ên tượng. Lời văn lúc này dồn dập với các hình ảnh, các động từ mạnh mẽ: “C« t«i ch­a døt c©u cæ häng t«i nghÑn ø khãc kh«ng ra tiÕng. Gi¸ nh­ những cổ tục đã đầy đoạ mẹ tôi như hòn đá hay cục thuỷ tinh hay đầu mẩu gç t«i quyÕt vå ngay lÊy mµ c¾n mµ nhai mµ nghiÕn cho k× n¸t vôn míi th«i”. - Chú bé Hồng đã có cảm giác sung sướng cực điểm khi ở trong lòng mÑ cö chØ véi v· bèi rèi lËp bËp ch¹y theo chiÕc xe cña mÑ; lêi gäi mÑ thiÕt tha; “Mî ¬i! Mî ¬i! Mî ¬i!”; c¶m gi¸c rÝu c¶ ch©n khi trÌo lªn xe; sù “oµ khãc råi cø thÕ nøc nở” lúc được ngồi lên xe cùng mẹ. Giọt nước mắt lần này khác hẳn với lần trước( khi trả lời bà cô): dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện. Chú bé Hồng nằm trong lòng mẹ với cảm giác vui sướng “phút giây rạo rùc”, “Êm ¸p”, “ªm dÞu v« cïng”, kh«ng m¶y may nghÜ ngîi g×. Chó h·nh diện khi cảm thấy gương mặt mẹ vẫn tươi sáng, đôi mắt trong, làn da mịn, gò má hồng, miệng xinh đẹp, hơi thở ấm áp,… Những lời cay độc của bà cô, những tủi cực vừa qua bị chìm trong giữa dòng cảm xúc hạnh phúc, tươi sáng khi dược ở trong lòng yêu thương của mẹ . Đoạn văn cuối bài tả cảm gi¸c trong lßng mÑ cña chó bÐ Hång lµ mét ®o¹n v¨n hay, mét bµi ca ch©n thành cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. CH3: Qua ®o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”, h·y chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh. TL: Qua ®o¹n trÝch, cã thÓ thÊy chÊt tr÷ t×nh thÊm ®­îm ë néi dung c©u chuyện được kể, ở những cảm xúc căm giận xót xa và yêu thương lên đến cực độ và ở cách thể hiện của tg qua giọng điệu lời văn. Người đọc có thể c¶m nhËn chÊt tr÷ t×nh qua c¸c ®iÓm sau: - Tình cảnh đáng thương của chú bé Hồng: cha chết, mẹ phải bỏ đi tha hương cầu thực, chú phải âm thầm chịu nhiều cay đắng, chú bé sống với bà cô cay nghiệt đã lâu chú không gặp mẹ.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - DiÔn biÕn t©m tr¹ng cöa chó bÐ Hång trong suèt ®o¹n trÝch: tõ nçi tñi hên v× hoµn cảnh sống thiếu thốn tình ấp ủ, đến sự phản ứng quyết liệt dối với những lời châm chọc của bà cô; đến những suy nghĩ, lòng xót xa, tình yêu thương nång nµn, th¾m thiÕt dµnh cho mÑ. - Cảm giác sung sướng hạnh phúc khi được nằm trong lòng mẹ của chó bÐ Hång. - C¸ch thÓ hiÖn cña tg: Sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a kÓ víi béc lé c¶m xóc; viÖc sö dụng các hình ảnh thể hiện tâm trạng, các so sánh cụ thể, sinh động gây ấn tượng; những lời văn được viết trong dòng cảm xúc dạt dào…cũng góp phần tạo nên chất trữ tình cho chương hồi kí... Buæi 3. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản. GV: - Chủ đề của văn bản là ý đồ, ý kiến, cảm xúc của tác giả. - Văn bản phải thống nhất về chủ đề. Tính thống nhất này thể hiện ở chỗ vb có đối tượng xác định, có tính mạch lạc. Tất cả các yếu tố của vb đều tập trung thể hiện ý đồ, ý kiến, cảm xúc của tg. - Để tìm hiểu tính thống nhất về chủ đề của vb, cần đặc biệt lưu ý tìm hiểu nhan đề, quan hệ giữa các phần của vb, phát hiện các câu các từ ngữ tập trung thể hiện chủ đề đó nth. Bµi tËp cô thÓ. Bµi1: H·y nªu c¸c phÇn trong vb T«i ®i häc cña tg Thanh TÞnh theo c¸ch hiÓu cña em? V× sao em chia nh­ vËy? Y/c: V¨n b¶n ®­îc chia lµm 4 phÇn P1: Từ đầu đến “rộn rã”: Cứ đến cuối thu lại hồi tưởng ngày đầu tiên đi học. P2: Tiếp theo đến “ngọn núi’: Nhớ kỉ niệm trên con đường làng tới trường. P3: Tiếp theo đến “được nghỉ cả ngày nữa”: Nhớ kỉ niệm trên sân trường” P4: §o¹n cßn l¹i: Nhí lØ niÖm buæi häc ®Çu tiªn. * C¸c phÇn ®­îc chia nh­ trªn lµ c¨n cø vµo tr×nh tù thêi gian kÕt hîp víi kh«ng gian. - Tõ hiÖn t¹i nhí vÒ qu¸ khø. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Trong quá khứ kỉ niệm lần lượt hiện lên theo không gian: trên con đường đến trường, trên sân trường, buổi đầu tiên trong lớp học. Bµi2 ( Bµi1 SGK phÇn III/ 13). V¨n b¶n “Rõng cä quª t«i” GV gîi ý: a. Văn bản “Rừng cọ quê tôi” nói về cây cọ ở vùng sông Thao, quê hương cña tg. Thø tù tr×nh bµy: miªu t¶ h×nh d¸g c©y cä, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ của tg, tác dụng của cây cọ, tình cảm gắn bó giữa cây cọ với người dân s«ng Thao. Khó thay đổi trật tự sắp xếp vì các phần đã được bố trí theo một ý đồ đã định. Các ý này đã rành mạch, liên tục có thể đổi vị trí ý 2 và ý 3 cho nhau. b. Chủ đề của vb: Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi. c. Chủ đề được thể hiện trong toàn vb: qua nhan đề của vb: “Rừng cọ quê t«i” vµ c¸c ý cña vb miªu t¶ h×nh d¸ng, sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ tg, tác dụng của cây cọ và tình cảm giữa cây cọ với người. d. C¸c tõ ng÷ ®­îc lÆp l¹i hiÒu lÇn:rõng cä, l¸ cä vµ c¸c ý lín trong phÇn th©n bµi. - Miªu t¶ h×nh d¸ng cña c©y cä - Nªu lªn sù g¾n bã mËt thiÕt gi÷a c©y cä víi nh©n vËt t«i. - Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sống. Bài3: Cho đề văn sau: “Kể lại kỉ niệm ngày đầu tiên di học lớp Một của em” Có 2 bạn triển khai bài theo2 hướng như sau: * Hướng 1: a. Chú em cho em một chiếc cặp sách rất đẹp khi em sắp vào năm lớp 8. Chiếc cặp đã gợi nhớ những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học lớp Một. b. C¸ch ®©y 8 n¨m ngµy ®Çu tiªn ®i häc líp Mét, bµ n«i ®­a em ®i, v× bè mÑ em ®i c«ng t¸c xa. c. Bà đã già nên không kịp ra phố mua cặp mới cho em, em đựng sách trong tói v¶i rÊt to cña bµ, tr«ng rÊt ngé. d. Hai bà cháu đi đò qua sông sang trường học. Trên đò rất nhiều các bạn và các bậc phụ huynh. Không khí như ngày hội, ai cũng mặc quần áo đẹp. Giá nh­ mäi ngµy em sÏ gÊp chiÕc thuyÒn giÊy th¶ tr«i s«ng. Nh­ng h«m nay em đứng thật nghiêm chỉnh trên đò. e. ấn tượng của buổi học đầu tiên là hình ảnh cô giáo em. Cô rất hiền và đặc biệt cô có hai bím tóc thật dài tới tận khoeo chân . Lời nói của cô; “Con đưa mũ để cô cất nào” và nụ cười của cô đến tận bây giờ em vẫn chưa quên. * Hướng2: a. Hôm nay sang trường dự khai giảng năm học lớp 8, em đã tự đi xe một mình. Em bỗng mỉm cười nhớ lại cái ngày đầu tiên ở lớp Một mẹ đưa em đến lớp. b. Tõ nhµ em ë phè Mai H¾c §Õ,®i qua phè T« HiÕn Thµnh, ®i th¼ng rÊt l©u mới đến trường cấp 1, 2 Vân Hồ. Em rất ghét mấy chị lớn hơn em một chút, tháy em lũn cũn cắp cặp đi học, cứ đùa doạ bắt trói em và đem đi nhốt. Cái n¨m “ngí ngÈn “ Êy em rÊt sî c¸c chÞ.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> c. Vào lớp học cô giáo đi thu mũ nón của các bạn trong lớp để lại một chỗ cho gọn. Em đã thật thà hỏi cô: Lát nữa con về cô có trả mũ nón không ạ?”. Cô giáo bật cười xoa đầu em và bảo: “Có chứ con!” d. Cô giáo em có giọng nói rất hay, cô viết chữ mẫu lên bảng rất đẹp, nhưng c« l¹i cã c¸i tªn kh«ng hay, nghe c¸c b¹n gäi c« lµ Ch­ng. e. Khi về nhà sau buổi học đầu tiên, em đã hãnh diện nó với bố mẹ và chị của em là em hcọ lớp cô Chưng. Lập tức em đã bị chị em cười rất to và giÔu; “§ã lµ c« H­ng. ThËt lµ ngí ngÈn. Tªn c« gi¸o còng nghe nhÇm.” (Chị em học lớp 3 cùng trường mà). Thật là ngượng nhớ đời! ? Theo em hai hướng triển khai của hai bạn học sinh trên về đề văn đã cho, bạn nào đúng, bạn nào sai? Vì sao? Có điểm nào hai bạn cùng giống nhau không? Em thích triển khai theo hướng nào? ? Hãy trình bày hướng triển khai đề văn của riêng em và viết thành bài văn cô thÓ. Y/c: Hai hướng triển khai của hai bạn Hs đều đúng. Vì các sự việc các chi tiết nêu ra đều hướng tới làm rõ ý cơ bản của đề bài là kể về buổi đi học đầu tiên của em (Tức là bài văn đã xác định được sự thống nhất của chủ đề văn b¶n). - Dµnh thêi gian cho Hs triÓn khai bµi v¨n cña riªng m×nh. * Gv cñng cè vµ nh¾c l¹i nh÷ng ý chÝnh cña buæi «n tËp thø nhÊt.. Bè côc cña v¨n b¶n. GV giíi thiÖu: Bố cục của vb là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề. Bố cục của vb thường gồm 3 phần: MB, TB, KB. Đây là kiểu bố cục phổ biến cho nhiÒu lo¹i vb kh¸c nhau. Tuy nhiªn trong thùc tÕ cã mét sè lo¹i vb thuéc lÜnh vùc v¨n häc nghÖ thuËt. Cô thÓ nh­ mét sè bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt. Kh«ng thÓ lµm phÇn th©n bµi mµ l¹i t¸ch khái phÇn më vµ kÕt. C¶ 3 phÇn ®­îc coi nh­ mét chØnh thÓ. PhÇn më bµicã tÝnh chÊt giíi thiÖu ®­îc néi dung cÇn triÓn khai trong phÇn th©n bµi; phÇn kÕt lµ phÇn chèt lại phần đã triển khai đó. Ba phần đó liên quan chăt chẽ với nhau theo m« h×nh sau:. Më. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Th©n. KÕt Bµi tËp BT1 SGK/ 26 Gv gîi ý cho hs lµm phÇn b cña bµi tËp 1: V¨n b¶n “Vêi vîi Ba V×” cã hai phÇn. Ranh giíi: më ®Çu( c©u ®Çu), phÇn th©n( 2 ®o¹n tiÕp theo). Kh«ng cã phÇn kÕt. PhÇn Më nªu kh¸i qu¸t vÎ đẹp của Ba Vì . Đoạn đầu của phần thân tả vẻ đẹp theo thời gian( sáng – chiều – hoàng h«n – tr¨ng mäc), Đoạn hai của phần thân tả vẻ đẹp của Ba Vì theo không gian(bao quanh đồng bằng, hồ, suối - đi sâu vào (rừng keo và đảo)- trên hồ nước (với thuyÒn, ca n« du kh¸ch). GV dµnh thêi gian cho Hs lµm c¸c bµi tËp phÇn a vµ c CH2: Có nhà nghiên cứu nhận định “ Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng”. Nên hiểu như thế nào về nhận định đó? Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hãy chứng minh nhận định trên? 1. Nªu dù kiÕn dµn bµi 2. Dùa vµo dµn ý viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh Gv hướng dẫn: 1. Dù kiÕn dµn ý phÇn th©n bµi: A, Làm rõ nội dung: Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng ( gi¶i thÝch). - Trong tác phẩm của ông: nhân vật thường gặp là phụ nữ và nhi đồng. - Ông thường thể hiện thái độ cảm thông với những khổ đau, bất hạnh cña hä. - Ông thường bênh vực và đứng về phía họ. Đồng thời ông đem đến cho nh©n vËt bÊt h¹nh cña m×nh nh÷ng gi©y phót h¹nh phóc. B, Dùa vµo ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ ( trÝch håi kÝ Nh÷ng ngµy th¬ Êu của Nguyên Hồng) làm rõ nhận định của đề bài: - Người mẹ của Hồng: là người phụ nữ bất hạnh: goá chồng, túng quẫn phải đi xa kiếm sống ( Thanh Hoá); đi bước nữa, không dám về thăm hai đứa con nhỏ, người mẹ là nạn nhân của hủ tục phong kiến dưới chế độ cò. ( T×m dÉn chøng…) - BÐ Hång nå c«i cha, 10 tuæi ë nhµ víi em QuÕ 8 tuæi; mÑ ®i kiÕm sèng ë Thanh Ho¸,. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> lấy chồng sinh con không dám về thăm hai đứa nhỏ. ( T×m dÉn chøng) - Tuy vậy, bé Hồng rất yêu thương mẹ, thông cảm với nỗi bất hạnh của mÑ, dï ë bÊt cø hoµn c¶nh nµo. ( T×m dÉn chøng) - Nhà văn đã đem đến hạnh phúc cho hai mẹ con Hồng. Ông miêu tả gi©y phót hai mÑ con sau một thời gian dài xa cách nhau, giờ đây sung sướng trong tình mẫu tö thiªng liªng. ( T×m dÉn chøng) 2. Dựa vào dàn ý đã lập, cho hs thời gian viết thành bài văn hoàn chỉnh CH3: Theo em, trong c¸ch t×m bè côc bµi Trong lßng mÑ sau ®©y, em cho cách bố cục nào là hợp lí nhất. Đánh dấu vào bố cục đó. A, - Cảm xúc của Hồng khi nghĩ đến mẹ trước ngày giỗ bố. - C¶m xóc cña Hång khi bµ c« khuyªn Hång ®i th¨m mÑ vµ mêi mÑ vÒ. - C¶m xóc cña Hång khi bång nhiªn mÑ vÒ. B, - Hồng mua được mũ trắng có băng đen để thay cái khăn tang. - Hång nãi chuyÖn víi bµ c« vÒ viÖc ®i th¨m mÑ. - Hång gÆp mÑ. C, - C« Hång khuyªn Hång ®i vµo th¨m mÑ. - C« Hång khuyªn Hång vµo th¨m mÑ vµ em bÐ cña mÑ. - Cô Hồng khuyên Hồng đánh giấy cho mẹ về.. *. D, - Hång mong gÆp mÑ trong ngµy giç ®Çu cña bè. - Hång tiÕp xóc víi bµ c« vÒ viÖc ®i th¨m mÑ. - Hång ®­îc gÆp mÑ. CH4: Cho đề văn sau: “ Tả cảnh mùa thu trên quê hương em” a. Dựa vào những hiểu biết về bố cục, hãy lập dàn ý cho đề văn trên. b. Nãi râ tr×nh tù s¾p xÕp ý cña phÇn th©n bµi. Gv gîi ý: a. Dµn ý ph¶i thÓ hiÖn ®­îc bè côc 3 phÇn: Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. - ë phÇn më b×a vµ kÕt bµi, cã thÓ tr×nh bµy mét sè ý kh¸i qu¸t ng¾n gän. - Phần thân bài phải được triển khai thành một đoạn ý có nội dung hướng tới chủ đề Cảnh mùa thu về trên quê hương. Việc sắp xếp trình tự các đoạn ý ph¶i thËt hîp lÝ. VD: PhÇn th©n bµi: 1, C¶nh bÇu trêi khi mïa thu vÒ: Vßm trêi – m©y trêi - ¸nh n¾ng. 2, Cảnh cánh đồng vào thu: lúa chin( sắc màu, hương vị) – gió thu – cảnh lao động. 3, Cảnh trong vườn: Sắc màu của toàn khu vườn trong nắng thu – không khí trong vườn – những trái cây chín về mùa thu( màu sắc, hương vị) – là c©y chuyÓn mµu – tiÕng chim hãt… b. Tuú thuéc vµo tõng th©n bµi cô thÓ mµ nhËn xÐt vÒ tr×nh tù s¾p xÕp ý.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ch¼ng h¹n nh­ trong VD nªu ë phÇn a, c¸c ý thuéc phÇn th©n bµi x¾p xÕp theo tr×nh tù kh«ng gian. Còng cã thÓ s¾p xÕp ý theo tr×nh tù thêi gian ( khi mïa thu chím vÒ – khi mùa thu đã về thực sự…) Dùa vµo nh÷ng gîi ý trªn Hs h·y tù lµm bµi tËp. CH5: Gv ph¸t cho hs mçi bµn mét phiÕu häc tËp: Cã mét c©u chuyÖn nh­ sau: “Chúng là 2 anh em sinh đôi, giống nhau như đúc, cùng có nước da màu nâu tươi, cùng có thân hình ưa nhìn. Đặc biệt là chiếc mũi tròn mọng luôn hếch lên vẻ hãnh diện trước lũ đồ vật chưa bao giờ được làm kẻ có mũi. Vâng! Chúng chính là một đôi giầy. Chúng chỉ khác nhau ở chỗ: Một đứa là giầy bên phải, một đứa là giầy chân trái. Sẽ yên ổn biết bao khi giÇy ch©n ph¶i lu«n ë bªn ch©n ph¶i vµ giÇy ch©n tr¸i lu«n ë phÝa bªn tr¸i. Êy vËy mµ chóng l¹i kh«ng muèn thÕ. Chóng c¶m thÊy c¶m thÊy gß bã khã chÞu khi ph¶i ®i trªn phè, còng nh­ nh÷ng lóc n»m khÓnh ë gầm giường vì cứ luôn phải đúng vị trí của mình vì thế chúng sinh ra bệnh: cựa quậy. Một hôm Giầy Chân Trái hỏi Giầy Chân Phải: “Này đằng ấy ơi! ở bên phải có sướng không?” Giầy Chân Phải buồn bã lắc đầu: “Ngán lắm! Mái ª Èm. ThÕ cËu ë bªn tr¸i cã kho¸i kh«ng?” “Kho¸i g×. §ang vÑo c¶ cæ nh×n sang bªn ph¶i ®©y”. “õ, m·i ch¼ng cã g× míi c¶, ch¸n thÕ!”. “Hay lµ chúng ta thử tìm trò mới xem sao..”. “A! Tớ nghĩ ra rồi! Mình sẽ đổi chỗ cho nhau xem sao!”. “ Hay lắm!”. Nghĩ sao làm vậy, chúng len lén đổi chỗ cho nhau và cảm thấy vô cùng sung sướng khi ở vị trí mới. Cậu chủ của đôi giµy míi n¨m tuæi. Buæi chiÒu h«m Êy, nghe tiÕng lò b¹n rñ ®i ch¬i cËu cuống cuồng xỏ chân vào giầy mà không biết có sự đổi chỗ của hai chiếc giầy. Kết quả là cậu bị vấp vào ngưỡng cửa ngã lăn quay xuống đất. Giầy Ch©n Tr¸i vµ GiÇy Ch©n Ph¶i còng ®­îc mét phen hó vÝa. §øa suýt r¸ch mũi, đứa suýt vẹo cổ. Mấy tháng liền chúng không dám ho he “tìm cái míi” n÷a. Nh­ng råi ngµy th¸ng qua ®i, dÇn dµ chóng l¹i ngøa ng¸y kh«ng yªn. Vµo mét buæi tèi, sau mét giÊc ngñ dµi trong gÇm ghÕ, chóng tØ tª vµ lại ngầm đổi chỗ cho nhau để hưởng sự mới mẻ. Buổi sáng ngủ dậy, nhìn vào đôi giầy xếp lệch chỗ, cậu chủ liền đảo lại, rồi cẩn thận xỏ chân vào. Cậu khẽ huýt sáo và nhẹ nhàng bước qua bậc cửa. Lần này thì lũ giầy điên khùng đừng hòng qua mặt cậu. ( Theo Hå Thuû Giang – B¸o Ho¹ Mi). 1, Do sơ ý bạn An đã viết câu chuyện này liền mạch, làm cho trình tự câu truyÖn kh«ng râ, viÖc tr×nh bµy c©u chuyÖn thiÕu m¹ch l¹c. Em h·y söa l¹i giúp bạn An về bố cục câu chuyện. Hướng sửa của em thế nào? Căn cứ vào ®©u mµ em söa nh­ vËy? 2, Hãy đặt tên cho truyện. 3, Ph©n tÝch c¸i hay cña c©u chuyÖn vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. GV hướng dẫn: 1, Bè côc cña c©u chuyÖn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> - P1: Từ đầu đến “một đứa là Giầy Chân Trái”. Giới thiệu Giầy Chân Trái vµ GiÇy Ch©n Ph¶i. - P2: Tiếp đến “không dám ho he tìm cái mới nữa”: Việc đổi vị trí giữa hai GiÇy vµ có ng· cña cËu chñ do kh«ng cÈn thËn. - P3: Phần còn lại: Bọn Giầy lại đổi vị trí, nhưng do cẩn thận nên cậu chủ kh«ng bÞ ng·. * Căn cứ vào trình tự thời gian: Trước – sau mà ta chia bố cục như trên. 2, Mét dù kiÕn: GiÇy bªn Ph¶i vµ GiÇy bªn Tr¸i. 3. Ph©n tÝch c¸i hay cña truyÖn: Dùa vµo viÖc ph©n tÝch nghÖ thuËt nh©n ho¸ vµ ý nghÜa c©u chuyÖn: dï ë hoàn cảnh nào mọi người cũng phải rèn luyện để cẩn thận trong mọi việc... Buæi 4 Y/c: Trình bày được khái niệm, đặc điểm công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh, từ địa phương và biệt ngữ xã hội.. Từ tượng hình, từ tượng thanh GV: Từ tượng hình là những từ có khả năng gợi ra các hình ảnh vận động h×nh ¶nh thÞ gi¸c hay c¶m gi¸c cô thÓ thuéc c¸c gi¸c quan kh¸c, nh­ng không phải cứ đọc các từ ấy lên là thấy được hình ảnh sự vật, Hs phải luôn ®­îc quan s¸t vµ hiÓu biÕt sù vËt xung quanh m×nh. Kh«ng ph¶i bÊt cø tõ nào gợi lên hình dáng sự vật đều là từ tượng hình, điều cốt yếu là các từ ấy phải có sức biểu cảm cao, mở rộng tưởng tượng. Thường thường các em hay dựa vào các phụ âm đầu để cho đó là từ tượng thanh: VD: Phì phò có âm ®Çu lµ ph gîi ra tiÕng thë nÆng nhäc, mÖt mái nh­ng phèp ph¸p l¹i lµ tõ gîi h×nh cßn phong phó th× l¹i ch¼ng lµ gîi h×nh mµ còng ch¼ng lµ gîi thanh! Trường hợp rò rỉ , xôn xao cũng vậy. Từ rên rỉ, xộc xệch lại không phải là tõ gîi thanh.. Bµi tËp cô thÓ BT1: Trong các từ sau đây: từ nào là từ tượng hình, từ nào là từ tượng thanh: RÐo r¾t, dÒnh dµng, d×u dÆt, thËp thß, mÊp m«, sÇp sËp, gËp ghÒnh, đờ đẫn, u ớ, rộn ràng, thườn thượt, rủng rỉnh, lụ khụ. GV hướng dẫn:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bài này các em có thể làm theo hướng dẫn sau: Trước tiên các em có thể tìm các từ mô phỏng âm thanh vì loại này thường ít hơn. Những từ còn lại là từ tượng hình. 5p cho Hs lµm bµi. BT2: Tìm các từ tượng hình trong đoạn thơ sau đây và cho biết giá trị gợi c¶m cña mçi tõ. Bác Hồ đó ung dung châm lửa hút. Tr¸n mªnh m«ng, thanh th¶n mét vïng trêi. Không gì vui bằng mắt Bác Hồ cười. Quên tuổi già, tươi mãi tuổi đôi mươi! Người rực rỡ một mặt trời cách mạng. Mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng Đêm tàn bay chập choạng dười chân Người. ( Tè H÷u) GV hướng dẫn: Các em tự tìm các từ tượng hình. Các từ này đặt trong ngữ cảnh gắn liền với sự vật, hành động làm cho sự vật, hành động trở nên cụ thể hơn, tác động vào nhận thức của con người mạnh mẽ hơn. 5p cho Hs lµm bµi. BT3: Phân tích nghệ thuật sử dụng từ tượng hình và từ tượng thanh trong bµi th¬ Qua §Ìo Ngang cña Bµ HuyÖn Thanh Quan? GV: Bài thơ này các em đã được học ở lớp 7. ? Cho Hs đọc thuộc lòng bài thơ? - ở câu thơ T3 và T4: Lom khom dười núi tiều vài chú. Lác đác bên sông chợ mấy nhà. Tác giả dùng 2 từ tượng hình: lom khom và lác đác để gợi tả hình dáng của người, vật. Đây là cảm nhận bằng mắt. Câu 5 và câu 6: Nhớ nước đau lòng con quốc quốc. Thương nhà mỏi miệng cái gia gia. Tác giả dùng 2 từ tượng thanh: quốc quốc và gia gia để mô phỏng âm thanh. Vì hiện tượng đồng âm nên 2 từ quốc quốc và gia gia vừa gợi tiếng chim kêu vừa gợi mối liên tưởng về đất nước. Mặt khác, các từ tượng hình và tượng thanh được đặt trong hoàn cảnh bóng xế tà ở Đèo Ngang cho nên cảm nhận bằng mắt với các từ tượng hình. Khi hoàng hôn buông xuống, tác giả cảm nhận bằng tai qua các từ tượng thanh. Đây cũng là cách biểu hiện thời gian độc đáo của Bà Huyện Thanh Quan. BT4: Đọc đoạn văn sau: “Mưa đã ngớt, trời rạng dần. Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran. Mưa tạnh, phía đông một mảng trời xanh ngắt. Mặt trời ló ra, chói lọi trên những vòm lá bưởi lấp lánh. (T« Hoµi – O chuét) A, Các từ tượng hình, tượng thanh có trong đoạn văn trên? 1. ngít 2. (hãt) r©m ran 3. r¹ng 4. lÊp l¸nh 5. t¹nh 6.chãi läi B, Các từ tượng hình?. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 1. chãi läi 2. lÊp l¸nh 3. r¹ng 4. r©m ran. Y/c: Các từ tượng hình, tượng thanh có trong đoạn văn: 2, 4, 6. Các từ tượng hình: 1, 2. BT5: Đọc đoạn văn sau: “Nước đầy và nước mới thì tôm cá cũng tấp nập ngược xuôi, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng đất mới để kiếm mồi. Suốt ngày họ cãi cọ om sòm bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh mét måi tÐp. Cã nh÷ng anh cß gÇy vªu vao ngµy ngµy b× bâm léi bïn tÝm c¶ ch©n mµ vÉn hÕch má, ch¼ng ®­îc miÕng nµo.” (T« Hoµi) Hãy xếp các từ tượng thanh, tượng hình có trong đoạn văn trên? Y/c: a, Các từ tượng hình: tấp nập, xơ xác, (gầy) vêu vao b. Các từ tượng thanh: om sòm, bì bõm BT6: §äc bµi th¬ M­a cña TrÇn §¨ng Khoa, chó ý nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh: …Gµ con Rèi rÝt t×m n¬i Èn nÊp… …L¸ kh« Giã cuèn Bôi bay Cuån cuén… ...Bôi tre TÇn ngÇn Gì tãc Hàng bưởi §u ®­a BÕ lò con §Çu trßn Träc lèc Chíp R¹ch ngang trêi Kh« khèc SÊm GhÐ xuèng s©n Khanh kh¸ch Cười… …M­a ï ï nh­ xay lóa Lép bép Lép bép… ...Cãc nh¶y chåm chåm Chã sña C©y lóa h¶ hª Bè em ®i cµy vÒ. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> §éi sÊm §éi chíp §éi c¶ trêi m­a. A, XÕp c¸c tõ ng÷: rèi rÝt, cuån cuén, tÇn ngÇn, ®u ®­a, träc lèc, kh« khèc, khanh kh¸ch, ï ï, lép bép, chåm chåm, h¶ hª theo 2 môc: - Từ tượng thanh: - Từ tượng hình: B, Các từ ngữ tượng thanh, tượng hình trong bài Mưa có tác dụng? 1, Biểu đạt chính xác sự vật. 2, Gîi h×nh ¶nh, ©m thanh cô thÓ, mang tÝnh biÓu c¶m cao. 3, Người đọc hiểu được sự vật. Y/c: a, Các từ tượng hình: rối rít, cuồn cuộn, tần ngần, đu đưa, trọc lốc, chåm chåm, h¶ hª. - Các từ tượng thanh: khô khốc, khanh khách (cười), ù ù, lộp bộp b, Các từ tượng hình, tượng thanh có trong bài Mưa có tác dụng: - Gîi h×nh ¶nh, ©m thanh cô thÓ, mang tÝnh biÓu c¶m cao. BT7: Cho ®o¹n v¨n sau: “Còng nh­ ë kh¾p thiªn nhiªn T©y B¾c, thiªn nhiªn §iÖn Biªn toµn lµ nh÷ng m¶ng, nh÷ng khèi xï x×, gËp ghÒnh, mÊp m« lồi lõm nhùng nhằng, nó vô tận những chuỗi xúc xích bầm đỏ trên đó con chim bay trọn đời cũng không qua nổi” ( NguyÔn Tu©n) A, Tìm các từ tượng hình trong đoạn văn? B, Các từ ngữ tượng hình trong đoạn văn có tác dụng: - Gîi t¶ ®­îc h×nh ¶nh cô thÓ cña thiªn nhiªn §iÖn Biªn. - Gîi t¶ ®­îc mµu s¾c cña thiªn nhiªn. Y/c: Các từ tượng hình trong đoạn văn: xù xì, gập ghềnh, mấp mô, lồi lõm, nhïng nh»ng. Các từ tượng hình trong đoạn văn có tác dụng: Gợi tả được hình ảnh cụ thÓ cña thiªn nhiªn §iÖn Biªn.. Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội A, LÝ thuyÕt 1, Từ ngữ địa phương là gì? Những mặt khác biệt trong tiếng nói của mỗi địa phương thể hiện ở phương diện nào? TL: Từ ngữ địa phương là những từ ngữ chỉ được sử dụng phổ biến trong toµn d©n. Trong tiếng nói của mỗi địa phương có những mặt khác biệt đó là ngữ âm vµ tõ vùng. 2, Biệt ngữ xã hội là gì? Khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội, cần chú ý đến điều gì? TL: BiÖt ng÷ x· héi lµ tõ ng÷ chØ ®­îc dïng trong mét tÇng líp x· héi nhÊt định.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội cần chú ý đến tình huống giao tiÕp B, Bµi tËp cô thÓ: Bµi 1: §äc ®o¹n th¬ sau: Quê hương ơi, sao mà da diết thế. Giọng đò đưa…lòng Huế đó chăng? Vì dù đèn tắt đã có trăng Khổ em thì em chịu, biết làm răng đặng chừ… (Tố Hữu- Bài ca quê hương) a. Từ ngữ địa phương trong đoạn thơ? A, Da diÕt B, R¨ng C, §Æng D, chõ b. Tìm từ ngữ toàn dân thay thế các từ ngữ địa phương trong đoạn thơ. Bµi 2: §äc hai c©u th¬ sau: Gan chi, gan røa, mÑ nê Mẹ răng cứu nước mình chờ chi ai (Tè H÷u- MÑ Suèt) ? Tìm từ ngữ địa phương có trong hai câu thơ trên? ? Từ ngữ địa phương trong tác phẩm văn học có tác dụng: - Biểu đạt chính xác sự vật. - Người đọc dễ hiểu. - Làm nổi bật tính địa phương mà tác phẩm thể hiện. Gîi ý TL: B1 a. Các từ ngữ địa phương được sử dụng trong đoạn thơ: - R¨ng - đặng - Chõ b.Từ ngữ toàn dân tương ứng: Răng- sao; đặng- được; chừ- giờ, bây giờ B2 a. Từ ngữ địa phương trong hai câu thơ: chi, rứa, nớ b. Từ ngữ địa phương trong tác phẩm văn học có tác dụng: Làm nổi bật tính địa phương…mà tác phẩm văn học thể hiện. GV ph¸t phiÕu häc tËp cho HS: Đọc đoạn trích sau: “…Người đàn ông đầu trọc cao lêu nghêu, rướn cổ lên như con kì đà, hỏi tía nuôi tôi: - Anh Hai có quyết định ở lại đây với bạn tôi không? Tại ngã ba Bâng Cùi, gần năm nay cá sấu biển về nhiều lắm. Có con to gần bằng chiếc ghe lườn. Nhờ đất đai âm trạch cho anh Hai trúng mươi chuyến câu thì lo gì chẳng kiÕm ®­îc c¸i vèn kha kh¸! TÝa nu«i t«i cßn giäng ph©n v©n: - Bá nghÒ còng l©u…T«i e nh¸t tay! Ông già bịt khăn đỏ tức thời cầm chai rượu giơ lên:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>