Chuyên đề Nguyên nhân viết sai chính tả của học sinh trường trung học cơ sở Cát Tiến

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PHÒNG GIÁO DỤC – ĐAØO TẠO PHÙ CÁT TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CÁT TIẾN ………………………………………. NGUYEÂN NHAÂN VIEÁT SAI CHÍNH TAÛ CUÛA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ CÁT TIẾN.. TOÅ : VĂN – SỬ – GDCD – TIẾNG ANH GIAÙO VIEÂN: NGUYEÃN THÒ QUYØNH NHÖ. NAÊM HOÏC: 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. PHAÀN I. LỜI NÓI ĐẦU Khi bàn về cách phát âm, nhà thơ Hạ Tri Chương đã nói: “Trẻ đi, già trở lại nhà Giọng quê khó đổi, sương pha mái đầu” Vâng, ngay trong lời nói của nhà thơ xưa đã khẳng định một điều: cách phát âm của mỗi người từ khi sinh ra và lớn lên đã “thấm” cái chất giọng của quê hương, hay nói khác đi, đó chính là từ ngữ địa phương. Nên dù có đi đâu, ở đâu, cái “giọng quê “ ấy cũng khó mà thay đổi. Vì thế, ta có thể khẳng định: trong xã hội, ngoài hoạt động viết ra, hoạt động nói cũng không phải là không quan trọng, mà cứ ngày càng quan trọng hơn, nhất là trong xã hội hiện đại. Là một giáo viên dạy phân môn Ngữ văn, đặc biệt khi dạy đến bài “Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội”, Ngữ văn 8, tập I, tôi càng trăn trở hơn về sự nhầm lẫn giữa từ địa phương với cách phát âm sai chính tả của học sinh địa phương Cát Tiến, đặc biệt là học sinh ở vùng biển Trung Lương. Với lí do trên, tôi xin mạnh dạn trình bày một vài vấn đề về “Nguyên nhân viết sai chính tả của học sinh trường trung học cơ sở Cát Tiến” thông qua bài “Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội”, Ngữ văn 8, tập I. Từ đo,ù giúp các em nhận thấy cái hay của từ địa phương để gìn giữ và phát huy hơn nữa tiếng của địa phương mình. Song, bên cạnh đó, giúp các em nhận ra cái sai mà sửa chữa để phát âm và viết cho đúng chính tả. Những gì tôi nêu trên chỉ là ý kiến chủ quan của cá nhân nên chắc chắn vẫn còn nhiều thiếu sót. Vì thế, bản thân rất mong quý thầy, cô trong nhóm Ngữ văn, trong tổ Văn – Sử – GDCD – Anh văn cũng như các đồng nghiệp đóng góp thêm để việc giảng dạy của chúng ta được tốt hơn.. Caùt Tieán, ngaøy 15 thaùng 03 naêm 2009. Trường THCS Cát Tiến. 1. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. PHAÀN II. NOÄI DUNG A.KHÁI NIỆM VỀ TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG:. Tieáng Vieät coù vò trí vaø vai troø voâ cuøng quan troïng trong chöông trình phoå thoâng. Noù đã rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng tiếng mẹ đẻ, biến nó thành công cụ giao tiếp hữu hiệu trong nhà trường, trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Tiếng Việt là chìa khóa khởi đầu cho việc tiếp thu, khám phá mọi lĩnh vực khoa học tự nhiên và xã hội cho từng cá nhân. Tiếng Việt là một ngôn ngữø bao gồm những phương ngữ ( hay còn gọi là tiếng địa phương) khác nhau. Đó là tiếng Nghệ An, tiếng Huế, tiếng Quảng Nam, tiếng Bình Định … và những địa phương khác nữa. Vì thế, theo sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập I có đưa ra khái niệm về từ địa phương như sau: “Từ địa phương là những từ chỉ được sử dụng ở một số địa phương nhất định.”. Như vậy, từ địa phương được dùng chủ yếu trong khẩu ngữ tự nhiên ở các địa phương, mang màu sắc của địa phương đó. Vấn đề đặc ra ở đây là dùng từ địa phương như thế nào để người đọc, người nghe dù ở địa phương khác cũng dễ dàng thông hiểu, từ đó có thể rung cảm được với các từ mới lạ này. Bên cạng đó, từ địa phương cũng được sử dụng phổ biến trong ngôn ngữ văn chương, do nhu caàu phaûi taïo ra maøu saéc ñòa phöông cho caûnh vaät, nhaân vaät trong taùc phaåm neân caùc nhà văn, nhà thơ đã chọn lọc và dùng một số từ địa phương nhằm bổ sung cho những từ toàn dân trong các trường hợp vốn từ toàn dân thiếu phương tiện miêu tả thật trúng với đối tượng mà nhà văn định biểu hiện. Ví dụ: Tố Hữu có rất nhiều bài thơ hay khi sử dụng ngôn ngữ địa phương, như bài “O du kích”: “O du kích nhoû giöông cao suùng” Người ta có thể dễ dàng đoán hiểu như sau:”O” phải là một người, bởi vì văn cảnh của câu thơ cho thấy trước tổ hợp từ “ du kích nhỏ giương cao súng” chỉ có thể là một từ xưng hô chỉ người thì câu thơ mới có nghĩa. Ngoài ra đây cũng không phải là một người nhieàu tuoåi vì laø “ du kích nhoû”. Văn cảnh tiếp theo khẳng định: ”Anh hùng đâu cứ phải mày râu”. Lại ngầm báo rằng “Người du kích trẻ” này không phải là “nam” mà là nữ, một cô gái còn ñang raát treû. Hay khi viết về hình ảnh người mẹ, ta không chỉ thấy trong thơ Tố Hữu hình ảnh bà meï Vieät Nam noùi chung maø coøn thaáy hình aûnh cuûa caùc baø meï treân khaép moïi mieàn cuûa Toå quốc nhờ cách xưng hô từ địa phương: - Baø meï mieàn Nam (“Baø maù Haäu Giang”) - Baø meï trung du Baéc Boä (“Baàm ôi!” , “Baø buû”) - Bà mẹ người dân tộc ( “Mé” trong “Bà mẹ Việt Baéc”) - Bà mẹ người miền Trung (“Mẹ Suốt”, “Quê mẹ”) Trường THCS Cát Tiến. 2. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. Song, trong giao tiếp hằng ngày, chúng ta nên hạn chế việc sử dụng từ địa phương với những người ở các địaphương khác, vì như vậy sẽ làm cho người nghe khó hiểu dẫn đến cuộc hội thoại sẽ ít thành công. Vì thế, ta nên sử dụng từ ngữ toàn dân tương ứng để đạt được kết quả tốt trong giao tiếp. Ví dụ: Các nhà hoạt động chính trị của ta tuy sinh trưởng ở những vùng có nhiều từ địa phương nhưng trong các bài nói, bài viết và các tác phẩm của mình, họ đều cố gắng dùng từ toàn dân để phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp chung của xã hội. Như vậy, mỗi người chúng ta, không ít thì nhiều ai cũng sử dụng từ ngữ của địa phương mình nhưng cần phải sử dụng sao cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. Và, tại sao tôi lại đưa ra khái niệm về “Từ ngữ địa phương” để làm gì ? Vâng, có lẽ do Bình Định nói chung và Cát Tiến nói riêng có quá nhiều từ ngữ địa phương; với lại đại đa số người dân có cách phát âm không chuẩn, nhầm lẫn giữa âm – chữ , Nguyên âm đơn – nguyên âm đôi, … Đó là những nguyên nhân dẫn đến việc viết sai chính tả của học sinh địa phương. Chúng ta tìm hiểu cụ thể hơn ở phần sau.. Trường THCS Cát Tiến. 3. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. B.NHỮNG NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VIỆC VIẾT SAI CHÍNH TẢ Ở HỌC SINH TRƯỜNG THCS CÁT TIẾN: Muốn biết được những nguyên nhân nào dẫn đến việc viết sai chính tả ở học sinh THCS nói chung và học sinh của trường THCS Cát Tiến nói riêng, trước hết tôi sẽ đưa ra hệ thống ngôn ngữ của tiếng Việt. Và từ đó, ta sẽ dễ dàng phát hiện ra những lỗi các em mắc phải để kịp thời sửa chữa để phù hợp với ngôn ngữ chung của tiếng Việt.. HỆ THỐNG NGÔN NGỮ TIẾNG VIỆT : I. HEÄ THOÁNG CAÙC AÂM VÒ : 1.Khaùi quaùt:. Hiện nay các nhà ngôn ngữ học Việt Nam đang tích cực nghiên cứu xây dựng một hệ thống âm (Âm vị) chuẩn của Tiếng Việt và trên cơ sở đó xây dựng một hệ thống chữ viết hợp lý biểu thị hệ thống âm chuẩn. Căn cứ tình hình phát triển của Tiếng Việt hiện đại, tạm thời thừa nhận một hệ thống các âm vị (phônem) cơ bản của Tiếng Việt hiện đại theo hệ thống nguyên âm và phụ âm. Caùch noùi treân chaúng qua chæ laø caùch noùi theo hoïc thuaät, nhöng chuùng ta cuõng coù theå noùi moät caùch noâm na, daân daõ, bình daân, deã hieåu veà “ Aâm vò” (nghóa laø caùch phaùt aâm cuûa một ngôn ngữ – Ta gọi tắt là Âm, ta nên hiểu Aâm của một ngôn ngữ chứ không phải “Âm” cuûa caùc ngaønh khoa hoïc khaùc.) Chính vì theá, ta neân hieåu moät caùch noâm na, sô ñaúng veà khaùi nieäm cuûa AÂm vò (aâm) nhö sau:“Aâm là hơi từ luồng phổi đi ra hệ thống dây thanh ra khoan miệng, nó phá vỡ Răng, Môi, Lưỡi, Lợi… Thoát ra bên ngoài để tạo thành âm ”. Do đó, ta có 2 loại âm vị: Nguyên âm và phụ âm. Để kí hiệu cho âm tiếng Việt, người ta dùng “Chữ cái” kí hiệu cho no.ù. 2. Nguyeân aâm cuûa Tieáng Vieät:. Ta nên hiểu rằng: Nguyên âm là những âm được phát ra từ. luoàng phoåi ñi ra heä thoáng dây thanh và khoan miệng để thoát ra bên ngoài mà không bị cản trở bởi Răng, Môi, Lưỡi, Lợi… Trong tiếng Việt, gồm có 14 nguyên âm, được phân chia thành 2 loại: * Nguyeân aâm ñôn: coù 11 nguyeân aâm (A, AÊ, AÂ, E, EÂ, I. O, OÂ, Ô, U, Ö) *Nguyeân aâm ñoâi: coù 3 nguyeân aâm:IE (IA,IEÂ,YA,YEÂ); UO(UA, UOÂ); ÖA(ÖÔ) (Ở đây, tôi không có ý đồ đi sâu vào lĩnh vực học thuật này, mà tôi chỉ nêu sơ qua để ta hiểu nguyên nhân tại sao học sinh hiện nay viết sai chính tả nhiều). Trường THCS Cát Tiến. 4. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. BẢNG PHÂN LOẠI NGUYÊN ÂM Nguyeân aâm. ÑÔN. TT. Cách đọc. Chữ viết. Ví duï. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12. Kyù hieäu nguyeân aâm /a/ /aê/ /aâ/ / / /e/ /i/ / / /o/ / / /u/ / / /ie/. a aê aâ e eâ I, y o oâ ô u ö Ia, yeâ. a aê aâ e eâ I, y o oâ ô u ö Ia, yeâ,ya,ieâ. 13. / uo/. ua. Ua, uoâ. a ha maét aân caàn e deø eâ cheà yù chí to to oâ toâ bơ phờ luø muø từ từ kia kìa, yeâu kieàu, khuya, tieân tieán. tua rua, luoân luoân. 14. /. öa. Öô, öa. ÑOÂI. /. löa thöa, lượt thượt. Có thể nói đây là nguyên nhân thứ nhất của việc viết sai chính tả ở các em vì sự nhầm lẫn khi sử dụng các nguyên âm đôi và biến nguyên âm đôi thành nguyên âm đơn khi noùi vaø vieát: Trường hợp 1 : Phát âm trùng lặp dẫn đến viết sai chính tả ở các nguyên âm đôi, như : IÊ với YÊ , IA với YA, … Ví duï: NOÙI (VIEÁT) CHUAÅN TIEÀN TUYEÁN ÑEÂM KHUYA KHUYEÂN RAÊNG CHUYÊN CHỞ CHUYEÅN GIAO ……………………………. NOÙI (VIEÁT) SAI TIEÀN TIEÁN ÑEÂM KHIA KHIEÂN RAÊNG CHIÊN CHỞ CHIEÅN GIAO ……………………………. Trường THCS Cát Tiến. 5. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. Trường hợp 2: biến nguyên âm đôi thành nguyên âm đơn (thường bỏ bán nguyên âm U; O) noùi vaø vieát. Ví duï: NOÙI (VIEÁT) CHUAÅN Thuở ấy Thueâ bao Hoa hueä Khoe khoan ……………... NOÙI (VIEÁT) SAI Thở ấy Thô (theâ) bao Hoa hệ (hợ) Khe khoan …………………………. Ngoài ra, thầy, cô giáo có thể tìm hiểu thêm về một số trường hợp viết sai chính tả nữa ở phần nguyên âm đơn và nguyên âm đôi.. 3.Caùc phuï aâm cuûa Tieáng Vieät :. Ta cũng nên hiểu rằng: Phụ âm là những âm được phát ra từ luồng phổi đi qua hệ thống dây thanh và khoan miệng để thoát ra bên ngoài bị cản trở bởi Răng, Môi, Lưỡi, Lợi, … Trong tieáng Vieät goàm coù 22 phuï aâm( aâm vò) : Taïi sao, ta chæ coù 22 phuï aâm? Ñieàu naøy neân löu yù raèng: * Có trường hợp chỉ có một phụ âm mà lại kí hiệu bằng nhiều con chữ khác nhau, không có cấu trúc liên kết với nhau để tạo thành một “Tiếng” hoặc một “Từ” : Ví dụ : - Âm /k/ (“Cờ”) được viết bằng 03 con chữ nhưng không có sự liên quan với nhau : “ C ; K ; Q”. - Trường hợp này hoàn toàn khác với phụ âm kép / / (“Ngờ”) cũng được viết bằng 03 con chữ “N-G-H” nhưng lại có cấu trúc liên kết với nhau khi kết hợp một nguyên âm thì taïo thaønh moät tieáng. Ví duï: NGHE. Chính những trường hợp nêu trên, tạm thời ta có thể phân thành 03 loại phụ âm theo kí hiệu của bảng chữ cái như sau: * Phụ âm được kí hiệu bằng một con chữ (chữ cái). * Phụ âm được kí hiệu bằng hai con chữ (chữ cái). * Phụ âm được kí hiệu bằng ba con chữ (chữ cái).. Trường THCS Cát Tiến. 6. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. BẢNG PHÂN LOẠI PHỤ ÂM THEO KÍ HIỆU BẰNG CON CHỮ LOẠI PHỤ ÂM. MOÄT CHỮ CÁI. HAI CHỮ CÁI. TT. KÍ HIEÄU PHUÏ AÂM. CAÙCH ĐỌC. CHỮ CÁI. VÍ DUÏ. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20. /b/ /k/ /z/ /d/ / / /h / /k/ /l/ /m/ /n/ /p/ /k/ /Zc/ /S/ /t/ /v/ /s / /C/ / / /z/. Bờ Cờ Dờ Đờ Gờ Hờ Cờ Lờ Mờ Nờ Pờ Cờ Rờ Sờ Tờ Vờ Xờ Chờ Gờ Dờ. B C D Ñ G H K L M N P Q R S T V X Ch Gh Gi. boàng beành con con duyeân daùng đất đai goà gheà haû heâ kóu kòt long lanh mô maøng noân noùng oáp eùp qua quít roùc raùch sung sướng tin tưởng vaån vô xa xoâi choâng cheânh goà gheà giữ gìn. 21 22 23 24 25 26 27. / / / / / / /f/ /t’/ /t/ / /. Khờ Ngờ Nhờ Phờ Thờ Trờ Ngờ. Kh Ng Nh Ph Th Tr Ngh. khuùc khích ngoâ ngheâ nhoïc nhaèn phoâi pha thô thaån troàng troït ngoâ ngheâ. BA CHỮ CÁI * Lưu ý: Ta nên xem kĩ bảng “Tên âm và chữ cái” ở phần sau. Qua bảng phụ, ta rút ra nguyên nhân thứ hai của việc viết sai chính tả ở các em là do không nắm vững nguyên tắc cấu tạo phụ âm có nhiều con chữ và phụ âm chỉ có một con chữ khi nói và viết. Ví duï: * Trường hợp 1: Biến phụ âm 02 con chữ thành phụ âm có một con chữ, như : Trường THCS Cát Tiến. 7. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như + TR (âm TRỜ) viết (nói) thành T (TỜ) : Trăng tròn  Tăng tòn. + GI (âm DỜ) viết (nói) thành D (DỜ) : Giang sơn  Dang sơn …… * Trường hợp 2: Nhầm lẫn giữa các phụ âm có cùng một chữ cái, như : + V (âm vờ) viết (nói) thành D (DỜ) : Vĩnh Long  Dĩnh Long. + S (âm sờ) viết (nói) thành X (XỜ) : Sung Sướng  Xung Xướng.. II.CHỮ CÁI VAØ BẢN CHỮ CÁI: 1.CHỮ CÁI:. Ở đây, tôi không muốn nói đến vấn đề về khái niệm học thuật “Chữ cái”. Bởi nói đến vấn đề này là liên quan đến nhiều khái niệm khác nữa, như : NÉT CHỮ, CÁCH VIẾT CHỮ, … Mà nói đến nét chữ là phải bàn đến nét cong, nét hở, nét móc, hay cách viết chữ thì phải viết như thế nào; bao nhiêu ô li; độ rộng, độ mở; độ cao, độ thấp; … và gồm có những nét gì. Ví dụ 1: - Âm “sờ” được kí hiệu bằng chữ S (ét-sì) . - Viết chữ S gồm các nét: nét xiên phải, nét thắt, nét cong hở – trái. Ví dụ 2: - Âm “nờ” được kí hiệu bằng chữ N (en-nờ) . - Viết chữ N gồm các nét: nét móc xuôi và nét móc hai đầu. (Trích SGV lớp 1, tập I- trang 53 và 71) Do đó, bàn về vấn đề học thuật này là dành cho trình độ sinh viên môn Ngữ văn của các trường Đại học, Cao đẳng. Còn ở đây, ta chỉ nói đến nguyên nhân việc viết sai chính tả cuûa hoïc sinh caáp THCS. Chính vì vaäy, toâi chæ noùi moät caùch noâm na, ñôn giaûn vaø deã hieåu rằng: “Chữ cái là những kí hiệu dùng để ghi âm vị, nghĩa là dùng ghi những nguyên âm vaø phuï aâm.” Bởi vậy, ta có bảng tên âm và chữ cái như sau: 2. BẢNG TÊN ÂM VAØ CHỮ CÁI: STT. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14. CHỮ CAÙI. TEÂN CHỮ CÁI. AÂM (PHAÙT AÂM). STT. CHỮ CAÙI. TEÂN CHỮ CÁI. AÂM (PHAÙT AÂM). a aê aâ b c d ñ e eâ g h i (ngaén) k l. A AÊ Ớ Beâ Xeâ Deâ Ñeâ E EÂ Gieâ Haùt I Ca E-Lờ. A Aù(A ngaén) Ớ (Ơ ngắn) BỜ CỜ DỜ ĐỜ E EÂ GỜ HỜ I CỜ LỜ. 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29. n o oâ ô p q r s t u ö v x y. En-nờ O OÂ Ô Peâ Quy (cu) E-rờ Eùt-sì Teâ U Ö Veâ Ích-xì I (daøi). NỜ O OÂ Ô PỜ ** RỜ SỜ TỜ U Ö VỜ XỜ I. Trường THCS Cát Tiến. 8. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như 15 Em-Mờ MỜ m (Trích SGV – Lớp 1, Tập I) * Lưu ý: - Khi đánh vần, K được đọc là “ Ca” : ví dụ: KẺ đọc là ca- e –hỏi-kẻ. - Q bao giờ cũng đi với U, tạo thành QU: phát âm (đọc) là Quờ. Đặc biệt, trong việc giao tiếp của người Việt, có thói quen là thường gọi tên chữ cái chứ không nói đến cách phát âm được kí hiệu bởi chữ cái đó. Ví dụ: Văn bản số 36 / CP : * Đọc là “Văn bản số ba mươi sáu xẹt (/) XÊ PÊ” * Chứ không ai đọc “Văn bản số ba mươi sáu CỜ PỜ”. Chính điều này, thầy (cô) giáo không giúp học sinh phân biệt ngay từ nhỏ thì sẽ đưa đến sự nhầm lẫn giữa âm và chữ cái. Từ chỗ nhầm lẫn này dễ dẫn đến việc các em đồng nghĩa giữa âm chính là chữ cái và ngược lại, mà đã nhầm lẫn thì rất khó sửa chữa. Khi đã tạo thành thói quen thì đây chính là nguyên nhân cơ bản ban đầu cho việc viết sai chính tả sau naøy cuûa hoïc sinh. Ví dụ: Âm CHỜ (Ch) gồm có 02 con chữ : chữ Xê (C) và chữ Hát (H) (Một âm được kí hiệu bằng 02 con chữ). Thế nhưng, có nhiều học sinh và giáo viên gọi là chữ “Chờ” chứ không gọi là âm “Chờ” được kí hiệu bằng 02 con chữ : chữ Xê (C) và chữ Hát (H) . Chính sự nhầm lẫn giữa âm và chữ nên có sự đồng hoá âm chính là chữ, chữ chính là âm. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc viết sai chính tả. Vấn đề âm, chữ cái và tên chữ cái lại được nhắc lại một lần nữa ở sách tiếng Việt- Lớp 2, Taäp I, cuï theå nhö sau: BẢNG CHỮ CÁI STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15. Chữ cái A Aê AÂ E EÂ I O OÂ Ô U Ö Y B C D. Trường THCS Cát Tiến. Tên chữ cái A AÙ Ớ E EÂ I O OÂ Ô U Ö I (Daøi) Beâ Xeâ Deâ. STT 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29. Chữ cái Ñ G H K L M N P Q R S T V X. Tên chữ cái Ñeâ Gieâ Haùt Ca E-Lờ Em-Mờ En-Nờ Peâ Quy E-Rờ Eùt-Sì Teâ Veâ Ích-Xì. (Trích Tiếng Việt – Lớp 2, Tập I, trang 6, 11 và 15) Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh 9. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. Ngoài ra, ở địa phương ta lại conø có hiện tượng phát âm sai, phát âm không chuẩn khá phổ biến, đây cũng một nguyên nhân nữa của việc viết sai chính tả. Từ những kiến thức trên, ta có thể rút ra được Nguyên nhân thứ ba trong việc viết sai chính taû cuûa hoïc sinh laø : * Không phân biệt được giữa tên âm với tên chữ cái: + Trường hợp 1: Phát âm sai, phát âm không chuẩn: Ê (âm Ê) đọc thành Ơ (âm Ơ) Ví dụ : Cây khế đọc thành Cây khớ. Lễ đài đọc thành Lỡ đài. + Trường hợp 2 : Tên âm cũng chính là tên chữ cái: S với X ; GI với D ; I với Y … (như trên đã nêu ví dụ) Ta cũng biết rằng: nhiều âm vị kết hợp lại với nhau sẽ tạo thành âm tiết (tiếng) trong ngôn ngữ của người Việt, mà ta lại có thói quen nói sao là viết vậy nên dễ dẫn đến việc viết sai chính tả. Vì thế, ta sẽ tìm hiểu sơ lược, khái quát về “Âm tiết” (tiếng) để hiểu thêm một số nguyên nhân nữa: Tại sao ta lại viết sai chính tả?. III.NGUYEÂN NHAÂN VEÀ AÂM TIEÁT (TIEÁNG) : Ta cũng biết rằng: nhiều âm vị kết hợp lại với nhau sẽ tạo thành âm tiết (tiếng) trong ngôn ngữ của người Việt. Mà ta lại có thói quen nói sao viết vậy nên dẫn đến viết sai chính tả. Vì vậy, ta cũng nên tìm hiểu sơ lược về âm tiết (tiếng) để hiểu thêm một số nguyên nhân nữa: Vì sao học sinh hay viết sai chính tả? 1.KHAÙI QUAÙT:. Âm tiết (tiếng) là đơn vị nhỏ nhất của lời nói, do nhiều âm (âm vị) kết hợp lại cùng với thanh điệu mà tạo thành. Tiếng nào cũng phải có Nguyên âm, không có nguyên âm thì khoâng taïo thaønh tieáng (aâm tieát), ñoâi khi chæ coù moät nguyeân aâm cuõng coù theå taïo thaønh tieáng. Muốn hiểu và nắm rõ điều này, ta cần tìm hiểu sơ lược về “Đặc điểm” và “Cấu truùc” cuûa aâm tieát (tieáng). 2. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA AÂM TIEÁT (TIEÁNG): Trong tất cả các ngôn ngữ, người ta thường phân chia dòng ngữ lưu thành các âm tiết. Aâm tiết là một đơn vị phát âm tối thiểu của lời nói. Nghiên cứu âm tiết tức là nghiên cứu sự tổ hợp các phônem (các âm vị) trong dòng ngữ lưu, trong kết cấu làm dấu hiệu của các đơn vị có nghĩa của ngôn ngữ, Ví dụ như các thực từ. Một điểm cơ bản nhất của các âm tiết tiếng Việt là ranh giới của âm tiết tiếng Việt trùng với ranh giới của moocphem (hình vị), tức là mỗi một âm tiết đều đóng vai trò là dấu hiệu của một moocphem (hình vị), đơn vị có nghĩa dùng làm thành tố cấu tạo từ. Nói một cách khác, trong tiếng Việt, mỗi một âm tiết đồng thời là một hình vị. V í dụ: Câu thơ “Lòng ta ơn Bác đời đời” (Tố Hữu) gồm có 6 hình vị, tức là 6 đơn vị có ý nghĩa nhỏ nhất, và có 6 âm tiết, tức là 6 đơn vị phát âm nhỏ nhất. Tình hình đó nói chung cũng xảy ra đối với tiếng Hán và một số ngôn ngữ phương Đông khác. Trường THCS Cát Tiến. 10. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như Đặc điểm thứ hai của âm tiết tiếng Việt là mỗi âm tiết tiếng Việt đều gắn liền với một trong sáu thanh điệu (không, huyền, ngã, hỏi, sắc, nặng),vì tiếng Việt khác với các ngôn ngữ khác, là loại hình ngôn ngữõ có thanh điệu. Thanh điệu tham gia vào việc cấu tạo từ, làm chức năng phân biệt ý nghĩa của từ và làm dấu hiệu phân biệt từ. Ví dụ: ba, bà. bã , bả, bá, bạ. Thanh điệu có chức năng như một âm vị, nó gắn liền với âm tiết và biểu hiện trong toàn âm tiết. Do các đặc điểm trên mà âm tiết có vị trí rất quan trọng trong việc nghiên cứu ngữ âm tiếng Việt. Muốn xác định thành phần âm vị của ngôn ngữ, người ta thường xuất phát từ việc xác định các moocphem (hình vị) rồi từ các moocphem đó mà phân tích ra các âm vị. Hình vị trong tiếng Việt trùng hợp với các âm tiết, bởi vậy muốc xác định các âm vị tiếng Việt, chúng ta xuất phát từ việc phân tích các âm tiết. Nếu như trong ngôn ngữ Aán-Aâu, âm tiết chỉ là vấn đề thuộc hàng thứ yếu so với âm vị và hình vị (phônem và moocphem) thì trong tiếng Việt, âm tiết là vấn đề hàng đầu của aâm vò hoïc. 3.CAÁU TRUÙC AÂM TIEÁT CUÛA TIEÁNG VIEÄT: a.Caáu truùc: Ở dạng đầy đủ nhất, mỗi âm tiết của tiếng Việt có ba bộ phận: phụ âm đầu, vần và thanh điệu. Ba bộ phận đó gồm: âm đầu, âm đệm, âm chính, âm cuối, thanh điệu. Chúng kết hợp với nhau theo sơ đồ sau đây: SƠ ĐỒ CẤU TRÚC ÂM TIẾT: THANH ÑIEÄU: Tiếng Việt là loại hình ngôn ngữ có thang điệu. Thanh điệu tham gia vào việc cấu tạo từ, làm chức năng phân biệt ý nghĩa của từ và làm dấu hiệu phân biệt từ. Thanh điệu có chức năng như một âm vị, nó gắn liền với âm tiết và biểu hiện trong toàn âm tiết. Tieáng Vieät coù saùu thanh ñieäu : thanh khoâng daáu (thanh Ngang) , Huyeàn, Hoûi, Ngaõ, Saéc, Naëng ( ­ ; \ ; / ; ? ; ~ ; • ) VAÀN ÂM ĐẦU Laø moät ÂM ĐỆM AÂM CHÍNH AÂM CUOÁI trong caùc Laø do aâm vò baùn nguyeân aâm /u/ Laø aâm trung taâm do moät Laø do phuï âm đảm nhiệm. Bán nguyên âm /u/ có cấu nguyên âm đảm nhiệm. các âm phụ đứng trước tạo như âm /u/ nhưng là một âm vị Đây là thành tố hạt nhân và hai bán nguyên âm không có tính âm tiết, tức là bản thân của âm tiết. Aâm chính là nguyên âm để tạo nó không thể độc lập tạo nên âm tiết âm bắt buộc phải có của /u/, /i/ đảm thành tiếng. như âm /u/. Chữ viết ghi là u hoặc o. aâm tieát. Moät mình aâm nhieäm. Aâm đầu Là âm xuất hiện giữa phụ âm đầu chính có thể tạo ra âm tiết. Laø bao giờ và âm chính (nguyên âm). Nó đóng Là âm làm trung tâm của những âm cũng là phụ vai trò của một âm lướt, một bán âm tiết. Aâm chính trong đứng cuối aâm. nguyên âm, tức là âm vị không làm âm tiết tiếng Việt bao giờ vần, cuoái Phụ âm đỉnh của âm tiết. Aâm đệm có chức cũng là nguyên âm, bởi âm tieát. đầu trong năng tu chỉnh âm sắc của âm tiết chứ vậy nó còn được gọi là Trong tiếng aâm tiết không phải tạo nên âm sắc chủ yếu nguyên âm giữa vần. Vieät coù 6 Trường THCS Cát Tiến. 11. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như Heä thoáng nguyeân aâm phuï aâm tiếng Việt của âm tiết, cho nên âm đệm là âm giữa vần trong âm tiết cuối vần và ñang duøng khoâng coù tính aâm tieát. baùn Nói cách khác, âm đệm /u/ là bán tiếng Việt đang dùng và 2 vaø được đượ c phaâ n bieä t baè n g chữ nguyeâ n aâm aâ m coù caá u taï o nhö nguyeâ n aâ m /u/ phaân bieät baèng chữ nhưng khác chức năng của /u/, nó viết hiện nay là 14 (11 cuối vần. caùi, coù soá khoâng laøm trung taâm cho aâm tieát. nguyeân aâm ñôn vaø 3 * Víduï: aâm cuoái /p/ lượng là 21 Trong các từ tủ, tụ âm vị /u/ tạo nên nguyên âm đôi) aâm saéc chuû yeáu cuûa aâm tieát, coøn trong maäp maïp. phuï aâm. các từ toàn, qua , âm vị /a/ tạo nên * Vídụ: a, ô : ba má, ô tô Ví duï:/d/: aâm saéc chuû yeáu cuûa aâm tieát. Deã daõi * Ví duï: tuoát, loa. Ví dụ: Aâm tiết TOÁN có các thành tố: âm đầu /t/, âm đệm /u/, âm chính /a/ và âm cuoái /n/, thanh saéc (/). Như vậy, âm tiết (tiếng) tiếng Việt có thể là một nguyên âm và thanh điệu hoặc co ùthể laø nguyeân aâm, thanh ñieäu vaø caùc phuï aâm taïo thaønh. b.Hệ thống chữ cái trong bộ phận phụ âm đầu và vần trong âm tiết tiếng Việt: ÂM VAØ CHỮ VIẾT TRONG CÁC BỘ PHẬN CỦA ÂM TIẾT PHỤ ÂM ĐẦU (21 phuï aâm). ÂM ĐỆM (/u/ hoặc /o/). AÂM. CHỮ VIẾT. AÂM. mờ nờ nhờ ngờ bờ tờ. m n nh Ng, ngh b t. ua oa uô oaê uaê uaâ. đờ trờ chờ cờ thờ pờ vờ xờ dờ sờ rờ. ñ tr ch C, q, k th ph v x d, gi s r. oe ueâ uy. CHỮ VIẾT. PHAÀN VAÀN AÂM CHÍNH (11 nguyeân aâm ñôn, 3 nguyeân aâm ñoâi). AÂM CUOÁI (6 phuï aâm, 2 baùn nguyeân aâm cuoái vaàn). AÂM. CHỮ VIẾT. AÂM. CHỮ VIẾT. u-a o-a u-ô o-aê u-aê u-aâ. i eâ e u oâ o. I, y eâ e u oâ o. /p/ /t/ /m/ /n/ /k/ / /. p t m n Ch, c Nh, ng. o-e u-eâ u-y. ö ô aâ a aê /ie/ /ie/ /ie/ /ie/ /uo/ / /. ö ô aâ a aê Ia yeâ ya ieâ Ua, uoâ öa, öô. /i/ /u /. Y,i O, u. 12. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh. Trường THCS Cát Tiến. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như gờ g, gh khờ kh hờ h lờ l Từ những nội dung cơ bản trên, tôi nhận thấy việc viết sai chính tả của các em là không nắm vững về mặt cấu trúc âm tiết của tiếng Việt. Do đó, tôi rút ra được một nguyên nhân nữa (Nguyên nhân thứ 4) của việc viết sai chính tả của học sinh . Trường hợp 1: Viết thiếu âm đệm (O và U) trong bộ phận vần. Ví duï + Laäp loeø noùi (vieát) thaønh Laäp leø. + Haäu dueä noùi (vieát) thaønh Haäu deä. + Khoeû maïnh noùi (vieát) thaønh Kheû maïnh…… Trường hợp 2: Trong bộ phận vần có cả âm đệm và âm chính, khi viết các em đã làm mất nguyên âm chính và chuyển âm đệm thành nguyên âm chính, hoặc nguyên âm chính Y(y dài) trở thành I (I ngắn). Ví dụ: + Phụ huynh nói (viết) thành Phụ hinh (mất âm đệm U và biến Y  I). + Ngoan ngoãn nói (viết) thành Ngon ngõn (mất âm chính A) …… Trường hợp 3: Việc sử dụng dấu thanh, đặc biệt là thanh hỏi (?) và thanh ngã (~) . (Vấn đề này tôi đưa ra để cùng nhau nghiên cứu) Ví duï: Con coø meï haùt  Voå caùnh qua noâi Voã caùnh qua noâi  Nguõ ñi! Nguõ ñi! Nguû ñi! Nguû ñi! Cho caùnh coø, caùnh vaïc Cho cả sắc trời Đến hát Quanh noâi. (Con coø – Cheá Lan Vieân) 4.PHÂN LOẠI ÂM TIẾT: Căn cứ vào các thành tố cấu tạo âm tiết, ta có thể chia các âm tiết ra thành tám loại: BẢNG PHÂN LOẠI ÂM TIẾT STT. LOẠI ÂM TIẾT (TIẾNG). 1. Aâm tieát chæ coù nguyeân aâm vaø thanh ñieäu. 2. Aâm tieát chæ coù nguyeân aâm, aâm cuoái vaø thanh ñieäu Aâm tiết có phụ âm đầu, nguyên âm vaø thanh ñieäu.. 3. Trường THCS Cát Tiến. VÍ DUÏ a /a/, oâ /o/, eâ /e/. Aâm tieát a, oâ, eâ khi vieát khoâng coù daáu nhöng khi phaùt aâm vaãn coù moät thanh điệu. Thanh điệu này thường gọi là thanh khoâng daáu (goïi taét laø thanh khoâng). Ví duï: Chaâu AÙ. an, oân, ai, ao … Ta, cha, meï, noù … 13. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như 4 Aâm tiết chỉ có phụ âm đầu, nguyên Đàn, tên, cung, minh … aâm, aâm cuoái vaø thanh ñieäu 5 Aâm tiết có âm đệm, nguyên âm và Oa, uûa: Oa … Oa… Oa… thanh ñieäu 6 Aâm tiết chỉ có âm đệm, nguyên âm, Oán, oai (phong), uyên ương, … aâm cuoái vaø thanh ñieäu 7 Aâm tiết có phụ âm đầu, âm đệm và loa nguyeân aâm, thanh ñieäu 8 Aâm tiết có âm đầu, âm đệm, âm Toàn, khoan, thoang thoảng, … chính, âm cuối và thanh điệu, tức là âm tiết ở dạng đầy đủ nhất. Khi dạy phần này, hầu hết giáo viên tiểu học ít quan tâm và nếu có cũng chỉ sơ lược chứ không cho các em nắm kĩ nguyên tắt cấu tạo của bộ phận “Vần” để tạo nên âm tiết trong tiếng Việt theo 08 loại trên … Đây cũng là một trong những nguyên nhân (Nguyên nhân thứ 5) dẫn đến việc viết sai chính tả cho học sinh do không nắm vững nguyên tắc cấu tạo các loại âm tiết. Ví duï: + Tieáng KHUYA KHAÉC noùi (vieát) laø KHIA KHAÉC. + Tiếng KHOAN KHOÁI nói (viết) là KHOAN KHÓI. + Tieáng OAI PHONG noùi (vieát) laø OI PHONG. + Tieáng UYEÂN ÖÔNG noùi (vieát) laø YEÂN ÖÔNG. + ……………………………………. IV.MOÄT SOÁ PHUÏ HUYNH VAØ GIAÙO VIEÂN ÑÒA PHÖÔNG QUAN NIỆM VỀ ÂM - CHỮ CÁI - TIẾNG: Tôi là giáo viên Ngữ Văn ở địa phương Cát Tiến, lại ở chính thôn Trung Lương. Đây là thôn đông dân cư nhất xã. Nên tôi có điều kiện tiếp xúc với người dân ở đây ngay từ thuở nhỏ. Thông qua giao tiếp, tôi đã hiểu được cách hiểu và quan niệm của một số phụ huynh và giáo viên về “Âm – Chữ - Tiếng” như sau: 1.ÂM – CHỮ CÁI: a.Về phía phụ huynh: Cho rằng giữa “âm” và “Chữ cái” là giống nhau, nghĩa là “âm” trùng với “Chữ cái”, chứ không phân biệt “Chữ cái” dùng để ký hiệu cho “Âm” b.Về phía giáo viên Tiểu học: Nghĩ rằng học sinh lớp 1 và 2 là quá nhỏ, các em còn nói ngọng nghịu nên không phân biệt cho các cháu biết “Chữ cái” là dùng để ký hiệu cho “Âm”. Thế là ta lại vô tình đồng nghĩa “âm” trùng với “Chữ cái” một lần nữa. Chính cách hiểu và quan niệm trên, đã vô tình tạo điều kiện cho các em viết sai lỗi chính tả rất nhiều mà sau này ta khó sửa chữa. Bỡi vì nó đã trở thành thói quen in hằng trong tâm thức của các cháu. Trong khi đó, ở SGV và SGK Tiểu học lớp 1 và 2 lại phân biệt giữa “Âm” và “Chữ caùi” moät caùch cuï theå, roõ raøng. Ví duï1: - Âm “Chờ” (CH) được ký hiệu bằng 02 con chữ: “Xê” và “Hát” (C và H) - Âm “Ngờ”: * Ngờ đơn (NG) gồm 02 con chữ : “En - Nờ” và “Giê” (N và G) Trường THCS Cát Tiến Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh 14. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như * Ngờ kép (NGH) gồm 03 con chữ : “En - Nờ”, “Giê” và “Hát” (N, G, H) . Chính những phụ âm này có khả năng kết hợp với những nguyên âm nào để tạo thành aâm tieát (tieáng). Ví duï2: AÂm NG + O, OÂ, Ô, A, U, … AÂm NGH + I, IEÂ, … Ở SGV lớp 1, Tập 1: + Sau mục 1: Giới thiệu bài + Mục 2: Dạy “Chữ” ghi “Âm” hoặc “Vần” (Phần này trong SGV trình bày một cách kỹ lưỡng và rõ ràng) Ví du ï3: AÂM Cờ Cờ Xờ Sờ. CHỮ CÁI (Ca) K (Xeâ) C (Ích – xì) X (Eùt – sì) S. Như vậy, do quan niệm sai lầm ấy đã dẫn đến Nguyên nhân thứ 06 là do sự đồng hoá âm chính là chữ cái. Ví du: + NGHIEÂNG NGHIEÂNG noùi (vieát) thaønh NGIEÂNG NGIEÂNG + SỬ DỤNG nói (viết) thành XỬ DỤNG. + ………………………… 2.AÂM – TIEÁNG (AÂM TIEÁT) : Ta neân hieåu raèng: - Tiếng chính là âm tiết mà tôi đã trình bày ở phàn trên. Tôi cũng xin nhắc lại một caùch khaùi quaùt: Tiếng là đơn vị nhỏ nhất của lời nói, do nhiều âm vị và thanh điệu kết hợp lại mà tạo thaønh. + Tieáng naøo cuõng phaûi coù nguyeân aâm, khoâng coù nguyeân aâm khoâng taïo thaønh tieáng. + Nhưng có trường hợp chỉ có 01 nguyên âm kết hợp với thanh điệu cũng có thể tạo thaønh 01 tieáng, Ví duï: Chaâu AÙ. + Thanh điệu trong Tiếng Việt có 06 dấu thanh, gồm 2 loại: Bằng (B) và Trắc (T) Chính vì vậy, SGK và SGV lớp 1 và 2 đã hướng dẫn giáo viên dạy học sinh cách phát âm và nói cho chuẩn để viết chính tả cho đúng. Thế nhưng, tiếng nói của địa phương, nó ảnh hưởng quá nặng đến việc phát âm một số tiếng không chuẩn, đưa đến việc viết sai chíng tả cũng là một vấn đề đặt ra cho chúng ta. Đây là Nguyên nhân thứ 07 tôi muốn nói là do hiện tượng nói sao viết vậy ở học sinh. Ví duï: Tiếng toàn dân Hoa hoàng Traùi oåi Coâng vaên Vaên baûn Tuoåi Trường THCS Cát Tiến. Tieáng ñòa phöông Sự đồng hoá Qua hoàng Qua = Hoa Taùi aåu Tr = T; oâi = aâu Coâng daên V=D Daên baûn V=D Tuûi Uoâi = Ui Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh 15. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như Quả xoài Quaû xaøi Oai = Ai Khế ước Khớ ước EÂ = Ô Beänh vieän Bònh dieän E Â= I; V = D. V.THỐNG KÊ QUA KHẢO SÁT THỰC TẾ MỘT SỐ TỪ NGỮ VIẾT SAI CHÍNH TAÛ: STT. AÂM CHUAÅN VIEÁT SAI 1 V D 2 OÂI AÂU 3 EÂ Ô 4 TR T 5 UYEÂN IEÂN 6 S X 7 UAÂN ÖNG 8 OAI AI 9 I EÂ 10 UY Y …………………………………………... TỪ CHUAÅN Vinh quang Thoâi roài Khế ước Traêng troøn Thuyeân chuyeån saâu Muøa xuaân Trái xoài Beänh vieän Uyeân öông. VIEÁT SAI Dinh quang Thaâu raàu Khớ ước Taêng toøn Thieân chieån xaâu Muøa xöng Taùi xaøi Bònh dieän Yeân öông. GHI CHUÙ. Ví duï :. Trời hôm nay sáng quá! Traêng troøn nhö caùi treït.. Học sinh vùng Trung Lương đọc thành: Toøi hoâm nay saùng quaù! Taêng toøn nhö caùi teït.. Hiện tượng viết sai chính tả như thế này là khá phổ biến, bởi những nguyên nhân tôi đã trình bày trên. Cho nên, đây là vấn đề đặt ra cho những người làm công tác giáo dục ở địa phương, mà đặc biệt là những thầy, cô giáo dạy môn Ngữ văn. Tôi biết vậy, song “Lực bất tòng tâm”, bởi chương trình giảng dạy thì “quá tải”, còn những tiết dành cho chương trình địa phương của phân môn tiếng Việt thì quá ít. Nên, không có điều kiện uốn nắn, hướng dẫn để giúp các em sửa chữa. Vì thế, đây là việc làm khá khó khăn đối với thầy, cô giáo dạy môn Ngữ văn cũng như các bộ môn khác. Chính vì vậy, ta cần tìm đến cái tâm của người thầy là chính.. C. CÁI TÂM CỦA NGƯỜI GIÁO VIÊN TRONG VIỆC UỐN NẮN CAÙCH PHAÙT AÂM VAØ GHI SAI CHÍNG TAÛ CUÛA HOÏC SINH:. Có thể nói học sinh của trường Trung học cơ sở Cát Tiến là một trong những trường của huyện có số học sinh tương đôí đông ( ở nhiều thôn trên địa bàn và ngoài địa bàn). Và Trường THCS Cát Tiến. 16. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như có thể khẳng định số học sinh phát âm chuẩn rất ít, chủ yếu là những em thuộc thôn Phú Hậu. Khi các em phát âm đúng thì khả năng viết sai chính tả cũng giảm tối thiểu. Vì thế, trong quá trình giảng dạy, giáo viên đỡ vất vả trong việc uốn nắn, sửa chữa cho các em. Song bên cạnh đó, đa số học sinh trên địa bàn phát âm ít chuẩn xác, đặc biệt là đối tượng ở khu vực thôn Trung Lương, đây lại là số học sinh đông nhất trường. Chính vì thế , đó cũng là điều khó khăn cho người dạy trong việc uốn nắn cái sai của các em. Ví duï: + Veà phaùt aâm thaønh dìa. + Oåi phaùt aâm thaønh aåu. + Khế phát âm thành khớ. Bởi vậy, mỗi chúng ta phải làm gì để các em có được cách phát âm và ghi chuẩn xác? Khi những cách nói, cách viết ấy đã thuộc về thói quen và có thể nói “đã ăn sâu vào tiêm thức của từng em”, cụ thể:. Khi các cháu còn nhỏ ở với gia đình, nghe cách phát âm của ba, mẹ, ông, bà và những người xung quanh, các cháu bập bẹ nói theo, đôi lúc giọng nói ngọng nghịu, sai ngữ pháp đó lại chính là niềm vui của người lớn. Thế là từ đó lại tạo thói quen cho con trẻ. Rồi khi được đến trường mẫu giáo, được tiếp xúc với bạn bè, cô giáo, mà chủ yếu lại là người cùng địa phương. Thế là lại một lần nữa các em có cách phát âm giống nhau: sai chính tả. Chắc chắn rằng cô giáo cũng đã từng chỉnh sửa, uốn nắn. Nhưng rồi các cháu lại dễ quên mà cô thì không có nhiều thời gian để uốn nắn nhiều. Và cái thói quen không phải cong môi, uốn lưỡi kia sẽ là cách nói dễ nhất để các cháu thực hiện. Ví duï: Từ khế phát âm bằng khớ Từ trời phát âm bằng tời Khi lớn thêm chút nữa, các em tiếp xúc với nhiều bạn bè, thầy cô ở nhiều địa phương khác nhau, có thể các em đã phần nào nhận ra cái sai của mình nhưng do thói quen thường ngày nên khó mà sửa chữa. Hay cũng có thể, ít được sự nhắc nhở của thầy, cô nên sẽ chẳng bao giờ các em muốn thay đổi cách nói và viết sai đó. Nói đến đây, tôi chợt nhớ tới một truyện ngắn mà theo tôi đó là câu chuyện ý nghĩa nhất đối với người làm giáo viên ở những vùng có quá nhiều học sinh viết và phát âm sai chính tả như ở Cát Tiến nói riêng và người giáo viên như chúng ta nói chung.Đó là truyện ngắn “Vị thánh trên bục giảng” của Trần Thị Hiệp đã đạt giải III trong cuộc thi viết về tình thầy trò do Nhà xuất bản Giáo dục và Hội nhà văn Việt Nam tổ chức, xuất bản năm 2005. Câu chuyện kể về một người thầy”Lúc thường, ngực lép, lưng cong như lưng tôm, tay chân khẳng khiu, cử chỉ chậm chạp, rù rì như một ông lão. Giọng thầy ngày thường rất khó nghe: lí nhí, thiếu chữ, thiếu lời, phát âm sai và đầy âm sắc của địa phương”. Nhưng “Mỗi khi bước vào lớp, dáng đi của thầy oai vệ, lưng thẳng, tay chân cử động không thiếu, không thừa một động tác nào… Thầy đổi cả giọng nói mỗi khi vào giờ tập đọc, chính tả. Thầy uốn lưỡi đổi giọng rất chuẩn xác…” . Vâng, những điều ấy có thể sẽ không có gì khó đối với những thầy, cô khác nhưng đối với cá nhân tôi nó lại là điều quí giá vô cùng khi chính tôi là một giáo viên Ngữ văn, lại ở ngay trên địa bàn (Trung Lương – Cát Tiến) có quá nhiều học sinh ngỗ nghịch, rồi vieát vaø phaùt aâm sai chính taû. Trường THCS Cát Tiến. 17. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như Như vậy, mỗi chúng ta có thể nói là “Một vị thánh trên bục giảng” đối với các em nên ta phải làm gì để xứng đáng với tên gọi ấy? Vâng, theo tôi: không chỉ là giáo viên Ngữ văn maø baát kì moät giaùo vieân naøo, vaøo luùc naøo, neáu coù theå ta haõy chæ cho caùc em caùi sai cuûa baûn thân để các em sửa chữa cho phù hợp với ngôn ngữ chung của xã hội.. D.KEÁT LUAÄN: Tóm lại, việc phát âm và viết sai chính tả của học sinh trường Trung học cơ sở Cát Tiến có thể nói là vấn đề nan giải, khó sửa chữa trong một sớm, một chiều. Đòi hỏi mỗi người giáo viên chúng ta thật sự kiên trì và cố gắng sửa chữa các lỗi các em mắc phải ở bất kì thời gian nào trên lớp. Để các em thấy rằng: cách phát âm chuẩn và ghi đúng chính tả là điều rất quan trọng, giúp các em vững tin khi bước vào đời, giao tiếp với nhiều người hơn nữa ở nhiều vùng trên cả nước. Như Đại thi hào Nguyễn Du đã nói: “Lời quê chắp nhặt dông dài Mua vui cũng được một vài trống canh” Có lẽ những gì tôi trình bày ở “Sáng kiến kinh nghiệm” chẳng qua cũng chỉ là “chắp nhặt” một vài kinh nghiệm nhỏ của cá nhân trong quá trình giảng dạy. Nên những gì nêu trên chưa phải là những kinh nghiệm hay. Song, ở một chừng mực nào đó, tôi hy vọng rằng: vấn đề tôi nêu ra có thể giúp ích một phần nhỏ cho đồng nghiệp trong việc uốn nắn và sửa chữa cho các em được tốt hơn trong việc dùng từ địa phương với từ sai chính tả. Như ng đó cũng chỉ là ý kiến chủ quan. Vì thế, tôi rất mong được quý thầy, cô đóng góp ý kiến và trao đổi để chúng ta cùng nhau tìm ra cách giải quyết tốt nhất trong giảng dạy cho học sinh trường THCS Cát Tiến. Cuoái cuøng, toâi chaân thaønh caûm ôn !. …………………………………………. Trường THCS Cát Tiến. 18. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Chuyên đề Ngữ Văn 8 --------------------------------Người thực hiện : Nguyễn Thị Quỳnh Như. PHAÀN III. GIAÙO AÙN GIAÛNG DAÏY TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VAØ BIỆT NGỮ XÃ HỘI I .MUÏC TIEÂU : Giuùp HS :. - Hiểu rõ và phân biệt thế nào là từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội với từ ngữ toàn daân. - Phân biệt từ ngữ địa phương với cách phát âm không chuẩn củahọc sinh ở địa phöông Caùt Tieán, ñaëc bieät laø hoïc sinh vuøng bieån (Trung Löông). - Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội sao cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp, tránh lạm dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội, gây khó khăn trong giao tieáp. II . CHUAÅN BÒ :. 1.Giaùo vieân :. 2.Hoïc sinh :. + Sách giáo viên, sách giáo khoa, thiết kế bài giảng Ngữ văn 8. + Đọc tài liệu tham khảo + Baûng phuï ghi ví duï sgk. + Soạn giáo án + Học bài cũ, xem sách giáo khoa ở nhà. + Tham khảo về một số từ ngữ ở địa phương Cát Tiến, Bình Định.. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. 1. OÅn ñònh (1’) : Kieåm tra só soá. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’) a.Hoûi: ? Thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh? ? Tìm 5 từ tượng thanh mô phỏng tiếng khóc của người ? b.Đáp án: - Từ tượng hình là những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của con người, của tự nhiên. - Từ tượng thanh là những từ mô phỏng âm thanh của con người, của tự nhiên trong xaõ hoäi. Ví duï: hu hu, ha ha, hí hí, hì hì, haû haû. 3.Tieán trình baøi daïy: a. Giới thiệu bài (1’) Đất nước Việt Nam có 3 miền :Bắc, Trung, Nam, đều có chung 1 thứ tiếng nói là tiếng Việt. Đó là từ ngữ toàn dân . Nhưng điều lí thú là ở mỗi địa phương còn có những khác biệt về ngữ âm, từ vựng và ngữ pháp so với từ ngữ toàn dân . Ngoài ra, trong mỗi tầng Trường THCS Cát Tiến. 19. Lop8.net. Tổ : Văn – Sử – GDCD – Tiếng Anh.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>