Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 10 – Tiết 37 : Văn bản : Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y : 7A:. TuÇn 10 – TiÕt 37 : V¨n b¶n :. 7B:. cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( LÝ B¹ch ) A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Thấy được tình cảm quê hương sâu lặng của nhà thơ. - Thấy được một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: hình ảnh gần gũi, ngôn ngữ tự nhiªn, b×nh dÞ … - Bước đầu nhận diện bố cục thường gặp (2/2) trong một bài thơ tuyệt cú, thủ pháp đối vµ t¸c dông cña nã. B/ ChuÈn bÞ - GV : Soạn bài ; đọc tham khảo tư liệu. - HS : §äc thuéc VB ; tr¶ lêi c©u hái SGK. C/ tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức :- Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng bµi th¬ “Xa ng¾m th¸c nói L­” ? Qua bµi th¬ em hiÓu g× vÒ th¸c nói L­, hiÓu g× vÒ hån th¬ LÝ B¹ch ? 3. Bµi míi: Giới thiệu bài: Nhà văn Trương Minh Phi (Trung Quốc) đã từng nhận xét : “Trong lo¹i th¬ nh×n tr¨ng mµ thæ lé t©m t×nh nhí quª, bµi cã khu«n khæ nhá nhÊt, ng«n từđơn giản, tinh khiết nhất là “Tĩnh dạ tứ” của Lý Bạch. Bài có ma lực lớn nhất cũng là bµi th¬ “TÜnh d¹ tø” Êy. §Ó hiÓu râ vÒ bµi th¬ nµy, chóng ta cïng t×m hiÓu. Hoạt động của thầy - trò. Nội dung cần đạt. Hoạt động 1: I. giíi thiÖu chung ? Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c 1. T¸c gi¶ gi¶ LÝ B¹ch ? (GV l­u ý thªm : H×nh ¶nh tr¨ng trong th¬ LÝ B¹ch vµ giai tho¹i Lý B¹ch «m tr¨ng mµ chÕt) 2.T¸c phÈm - Chủ đề: “Vọng nguyệt hoài hương” ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo ? ? Gi¸o viªn giíi thiÖu h×nh thøc th¬. - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c: xa quª, nhµ th¬ Có thể: So sánh niêm, luật ở thơ TNTT nhìn thấy trăng và nhớ quê hương. §­êng luËt víi niªm luËt cña bµi th¬ nµy ? -ThÓ th¬: ngò ng«n tø tuyÖt (cæ thÓ). NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 115 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> II. đọc, hiểu văn bản. Hoạt động 2: - GV nêu cách đọc, đọc mẫu. (§äc c¶ phiªn ©m, dÞch nghÜa, dÞch th¬). - HS đọc nhiều lần - GV Gi¶i nghÜa yÕu tè HV. ? Tr×nh bµy bè côc bµi th¬ ? - HS ph¸t biÓu ý kiÕn.. 1. §äc, chó thÝch - Giọng đọc chậm, buồn, tình cảm, nhịp 2/3. - Chó thÝch: SGK. 2. Bè côc Khai – thõa - chuyÓn - hîp (vai trß cña c©u th¬ thø 3 trong v¨n b¶n). 3. Ph©n tÝch. ? Hai c©u th¬ ®Çu t¸c gi¶ miªu t¶ h×nh ¶nh g× ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh t¸c gi¶ sö dông trong 2 c©u th¬ ®Çu. ? §äc 2 c©u th¬ ®Çu, em h×nh dung ®­îc thêi gian NT, kh«ng gian NT ë ®©y lµ g× ? ? Không gian NT ấy có nét gì đặc biệt ? ? Qua đó, em cảm nhận vẻ đẹp của đêm tr¨ng nµy nh­ thÕ nµo ? ? T¹i sao t¸c gi¶ t¶ tr¨ng mµ l¹i gióp em cảm nhận được cả một đêm thanh tĩnh ? ? Và thưởng ngoạn ánh trăng sáng ấy, tác gi¶ cã c¶m gi¸c nh­ thÕ nµo ? ? Đọc đến câu thơ thứ 2 này, có ý kiến cho r»ng c©u th¬ kh«ng chØ mang vÎ t¶ c¶nh thuần tuý mà đã có những suy tư, cảm nghĩ của con người. ý kiến của em như thÕ nµo ? ? Vì sao em lại hiểu hình ảnh "sương" là biÓu hiÖn suy t­ cña nh©n vËt tr÷ t×nh ? (Sương -> đêm lạnh -> 1 ánh trăng như lạnh -> con người cảm thấy lạnh -> buồn, cô đơn.) ? Qua đó, em có nhận xét gì về cách miêu t¶ cña nhµ th¬ ? ? So s¸nh b¶n dÞch th¬ víi b¶n phiªn ©m, cã b¹n nhËn thÊy mét nÐt thiÕu. Em h·y chỉ rõ ? (Bản dịch thơ thêm vào động từ "räi", "phñ" -> c©u th¬ thiªn vÒ t¶ c¶nh mµ lµm mê nh¹t ý vÞ cña phÇn chñ thÓ tr÷ t×nh thể hiện ẩn qua động từ "nghi - ngỡ".) NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. a. Cảnh đêm trăng thanh tĩnh. - Minh nguyÖt quang: ¸nh tr¨ng s¸ng  ngỡ là sương trên mặt đất. - Nghệ thuật: ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. màu trắng(trăng) => màu trắng (sương) nh×n. => c¶m gi¸c. s¸ng. => l¹nh.  Cảnh đêm trăng sáng mang vẻ đẹp dÞu ªm, m¬ mµng, yªn tÜnh, l¹nh lÏo. - Minh nguyÖt: tr¨ng s¸ng => cả 1 vầng trăng sáng láng trước mặt con người.. *NhËn xÐt: - T¶ c¶nh xen t¶ t×nh. C¶nh t×nh hµi hoµ quyÖn víi nhau.. b.C¶m nghÜ cña t¸c gi¶ - 116 -. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> * §äc 2 c©u th¬ cuèi. ? T¸c gi¶ cßn tiÕp tôc miªu t¶ ¸nh tr¨ng n÷a hay kh«ng ? ? Từ hình ảnh "ánh trăng" đến hình ảnh "vÇng tr¨ng" gîi ra ®iÒu g× ? ? Và chính vì vậy, trước vầng trăng sáng ấy nhân vật trữ tình có hành động gì ? ? Hành động này gợi lên trong em điều gì? ? Vµ khi b¾t gÆp h×nh ¶nh vÇng tr¨ng s¸ng, thi sÜ cã c¶m gi¸c nh­ thÕ nµo? Em c¶m nhận điều đó qua hình ảnh thơ nào ? ? Tác giả đã sử dụng cặp từ "ngẩng - cúi" cã mèi quan hÖ nh­ thÕ nµo? T¸c dông ? ? T¹i sao nh×n tr¨ng mµ t¸c gi¶ l¹i nhí vÒ quê hương ? (Thảo luận vai trò câu thơ thứ 3 trong bµi th¬.) - Trông giống như tác giả: lẻ loi, cô đơn.) ? Em có nhận xét gì về cách biểu đạt tình c¶m trong 2 c©u th¬ nµy ? Tõ HV "cè hương" để nguyên trong bản dịch thơ có ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? ? Cã ý kiÕn cho r»ng: Bµi th¬ v¾ng mÆt chủ thể trữ tình nhưng qua các động từ ®­îc sö dông, h×nh ¶nh chñ thÓ tr÷ t×nh Êy nh­ thÊp tho¸ng ®©u ®©y. ý kiÕn cña em thÕ nµo ? (Em cã thÓ kh«i phôc ®­îc nh÷ng c©u rót gän thµnh phÇn CN Êy. Chính các động từ ấy đã tạo lên mạch ý cho c¶ bµi th¬ - cïng chñ thÓ tr÷ t×nh.) ? Em häc tËp c¸ch viÕt, c¸ch s¾p xÕp ý trong v¨n b¶n nµy nh­ thª nµo ? (T¹o ra m¹ch ý b»ng c¸ch sö dông nh÷ng động từ của cùng chủ thể.) => Đó cũng là cách thường được sử dụng trong v¨n th¬ cæ vµ v¨n th¬ nãi chung.. - Nghệ thuật đối : cö ®Çu väng minh nguyÖt. -. đê đầu tư cố hương. - Các động từ chỉ hoạt động: nghi- cử vọng - đê - tư. - C©u rót gän chñ ng÷.  Sự hoạt động liên tục của tư duy và c¶m xóc.  Gợi nỗi lòng nhớ quê hương cồn cµo, da diÕt.. *NhËn xÐt: - Lý Bạch là người yêu thiên nhiên, yêu quê hương tha thiết. - C¸ch diÔn t¶ t×nh c¶m võa tù nhiªn, võa gÇn gòi, b×nh dÞ.. III. Tæng kÕt Hoạt động 3 : Ghi nhí: SGK ? Nªu kh¸i qu¸t gi¸ trÞ nghÖ thuËt, néi dung cña bµi ? - GV kh¸i qu¸t rót ghi nhí .. Hoạt động 4 :  §äc l¹i bµi th¬.. IV. luyÖn tËp. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 117 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - GV hướng dẫn HS luyện tập. ? So s¸nh b¶n dÞch th¬ víi b¶n dÞch th¬ kh¸c (chØ cã 2 c©u th¬ lôc b¸t) ? §äc th¬ LÝ B¹ch, em c¶m nhËn g× vÒ t©m hån vµ tµi n¨ng cña «ng ?. - Lí Bạch là người có tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương sâu lặng. - Thơ của ông có hình thức cô đúc, lời ít, ý nhiÒu.. ? Em cßn biÕt bµi th¬ nµo kh¸c còng ®­îc viết theo chủ đề "Vọng nguyệt hoài hương" ? 4. Cñng cè kiÕn thøc : ? §äc l¹i diÔn c¶m bµi th¬ . ? Cho biết những tình cảm nào của tác giả được gửi gắm trong đó ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Thuéc bµi th¬. - HiÓu c¸c yÕu tè HV trong v¨n b¶n phiªn ©m. - HiÓu gi¸ trÞ cña bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi NgÉu nhiªn….” + §äc kÜ VB; tr¶ lêi c©u hái SGK. Ngµy d¹y : 7A. TuÇn 10 – TiÕt 38 : V¨n b¶n :. 7B. ngÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Giúp HS cảm nhận từ văn bản tình yêu quê hương thắm thiết của người trở về quê sau bao n¨m xa c¸ch. - Thấy được tính độc đáo trong việc thể hiện tình cảm quê hương sâu lặng của nhà thơ. - Bước đầu nhận biết phép đối trong câu cùng tác dụng của nó. B .ChuÈn bÞ - GV : §äc kÜ VB ; tham kh¶o t­ liÖu; b¶ng phô - HS : §äc kÜ VB ; tr¶ lêi c©u hái SGK C / tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ? §äc thuéc lßng phiªn ©m vµ dÞch th¬ bµi th¬ “TÜnh d¹ tø” cña Lý B¹ch” ? ? Bài thơ có những nét đặc sắc nào về nội dung và nghệ thuật ? 3. Bµi míi : NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 118 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giới thiệu bài : Sau hơn 20 năm xa cách, lão quan Hạ Tri chương trở về quê hương, gặp lại những chuyện bất ngờ muốn rơi nước mắt. Để hiểu rõ điều này, chúng ta cïng t×m hiÓu bµi häc ngµy h«m nay. Hoạt động của thầy - trò. Nội dung cần đạt I. giíi thiÖu chung. Hoạt động 1 :. 1. T¸c gi¶ ? Tr×nh b»y nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ c¬ b¶n vÒ - Hạ Tri Chương là một vị quan để lại gần tác giả Hạ Tri Chương ? - HS tr×nh bµy ; GV bæ sung nhÊn m¹nh 20 bµi th¬. nÐt c¬ b¶n 2. Bµi th¬ - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : viÕt nh©n lÇn vÒ ? Qua soạn bài, em có hiểu được hoàn thăm quê năm 744 khi ông đã 86 tuổi và c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬ ? đã xa quê hơn nửa thế kỉ. ? ThÓ th¬ nguyªn t¸c, b¶n dÞch th¬ ? - Nguyªn t¸c: ThÓ TNTT §­êng luËt. ? So s¸nh víi thÓ th¬ bµi "TÜnh d¹ tø". - B¶n dÞch th¬: th¬ lôc b¸t. II. đọc, hiểu văn bản Hoạt động 2 : 1. §äc, chó thÝch Giäng chËm, buån, c©u 3 giäng h¬i * GV nêu cách đọc, đọc mẫu. ng¹c nhiªn; c©u 4 giäng h¬i cao h¬n vµ - 2 HS đọc phiên âm, dịch nghĩa, dịch nhấn giọng hơn một chút ở "nào, chơi". th¬. 2. Bè côc 2 phÇn : + 2 c©u ®Çu ? Em ph©n chia bè côc cña bµi thµnh + 2 c©u cuèi nh÷ng phÇn nh­ thÕ nµo ? 3. Ph©n tÝch a. Hai c©u ®Çu - Kể về cuộc đời người trở về: Bài thơ như một câu chuỵên nhỏ kể về - Nghệ thuật đối : + Thiếu tiểu – lão đại mét chuyÕn th¨m quª. + li – håi ? ë 2 c©u th¬ ®Çu t¸c gi¶ kÓ vÒ ®iÒu g× ? ? Cuộc đời người trở về đã được kể lại qua + Hương âm – mấn mao + v« c¶i – tåi nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ trong c¸c h×nh ¶nh th¬ trªn ? ? Sö dông c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa cã t¸c dông g× ? ? Tác dụng của phép tiểu đối trong câu - tóc mai đã rụng => tuổi già. th¬ thø nhÊt lµ nh­ thÕ nµo ? ? Vµ víi kho¶ng c¸ch thêi gian nh­ vËy, bản thân con người tác giả có thay đổi gì ? (ở bản dịch thơ người dịch đã thay hình ảnh "tóc mai rụng " bằng hình ảnh "sương NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 119 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> pha mái đầu" cũng với ý để thể hiện sự đổi khác của con người sau thời gian. Song hình ảnh "sương" còn ẩn dụ muốn nói tới nh÷ng kh¾c nghiÖt cña thêi gian, gian truân của cuộc đời phải chăng chính là sương gió nhuộm mái đầu kia bạc trắng.) ? Tuy vậy, nhà thơ vẫn khẳng định và kể lại rất rõ về những gì không thay đổi trong «ng ? Em hiÓu "giäng quª" ë ®©y lµ g× ? ? Vậy hình ảnh "giọng quê không đổi" có ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? ? ë c©u th¬ thø 2, chóng ta l¹i b¾t gÆp h×nh ảnh đối. Em hãy chỉ rõ ? ? Qua biện pháp đối lập đó em hiểu ý nghÜa g× ? ? Nh­ng trong bµi th¬ cña t¸c gi¶ khi nãi về những thay đổi của bản thân, tuy khẳng định được tình cảm bền bỉ với quê hương song chóng ta vÉn nhËn thÊy Èn sau lµ nçi buồn man mác. Theo em đó là nỗi buồn gì ? V× sao ? ? Với Hạ Tri Chương, khi trở về quê hương sau hàng nửa thế kỷ xa quê đằng đẵng vì nghĩa "trung quân", ông đã gặp sự việc gì ? ? H×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ t¸c gi¶ gÆp ë lµng là bọn trẻ. Ông có ấn tượng như thế nào về chóng ? ? Theo em, ấn tượng cuả tác giả về bọn trẻ làng là ấn tượng như thế nào ? (Tiếng cười, lời chào hỏi của bọn trẻ làng nh­ mét mãn quµ ®Çy ý nghÜa, ®Çy t×nh quê mà tác giả đón nhận ngay sau giây phút đầu tiên trở lại quê nhà. Tiếng cười, giäng nãi cña lò trÎ thËt hån nhiªn, trong s¸ng, ch©n thËt. Nã kh«ng nh÷ng gîi lªn bản sắc quê hương mà có lẽ còn gợi lên trong tác giả những kỷ niệm đẹp thời thơ Êu.) ? Song cã ý kiÕn cho r»ng: Trong lêi kÓ vÒ bọn trẻ làng, tác giả đã gài vào đó một tình huống. Theo em, đó là tình huống nào ? ? Tại sao lại coi đó là tình huống ? Biện NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - giọng quê không đổi => VÉn mang b¶n s¾c quª, chÊt quª, hån quê không thay đổi.  Tuổi tác, sức khoẻ thay đổi nhưng tình quê hương không thay đổi.  Khẳng định sự bền bỉ của tình cảm con người với quê hương: gắn bó, thuỷ chung. (Tình yêu quê hương bền chặt) - Xa quê hương đằng đẵng 50 năm trời đến khi trở lại đã ở tuổi già -> Nỗi buồn s©u xa khi kh«ng cßn ®­îc g¾n bã l©u dµi với quê hương. b) Hai c©u sau - Kể về sự đón tiếp của quê hương qua h×nh ¶nh lò trÎ lµng. - TrÎ con: GÆp mÆt – kh«ng biÕt Cười hỏi – gọi “khách” => ấn tượng đẹp đẽ, rõ, gợi lên bản sắc quê hương.. - GÆp mÆt kh«ng biÕt, chµo “kh¸ch” -> tình huống bất ngờ qua phép đối hình ¶nh. => Gîi nçi buån trong lßng t¸c gi¶: - Buồn vì những người quen biết cũ nay có lẽ đã “vắng” nhiều.. - 120 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ph¸p nghÖ thuËt g× ? (Häc sinh th¶o luËn.) ? Theo em đó là tình huống có tính chất nh­ thÕ nµo ? ? T×nh huèng Êy gîi trong t¸c gi¶ c¶m xóc nh­ thÕ nµo ? ? Và tất cả những điều đó tập trung biểu đạt tình cảm nào của tác giả ?. - Trở về quê hương mà bị xem như là kh¸ch.. => Khẳng định tình cảm quê hương thắm thiÕt, bÒn bØ.. Hoạt động 3 : III. Tæng kÕt ? Bµi th¬ cã phong c¸ch biÓu c¶m nµo Ghi nhí: (SGK) đáng chú ý ? ? Qua bài thơ, em cảm nhận nét đẹp tâm hån nµo trong th¬ §­êng ? - HS trao đổi thảo luận theo 3 nhóm và cử đại diện phát biểu. - GV kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí. Hoạt động 4 :. IV. LuyÖn tËp. ? Hai bài thơ “Tĩnh dạ tứ” và “Hồi hương - Cả 2 bài đều diễn tả tình cảm quê hương ngẫu thư” khác nhau về tác giả nhưng đều thắm thiết của con người. cã ®iÓm chung vÒ néi dung t×nh c¶m. H·y - Đều bồi đắp, làm giàu thêm tình quê nhËn xÐt vÒ ®iÓm chung Êy ? của mỗi người chúng ta. 4. Cñng cè kiÕn thøc : ? Học xong các bài thơ đó, em có thể nói đôi điều về tình quê hương trong em (có thể diễn đạt thông qua một bài thơ, bài hát nào đó). Trong cuộc đời mỗi con người điều thiêng liêng nhất có lẽ là quê hương, là tình quê hương không thể thiếu vắng. Và tình yêu quê hương ấy thể hiện qua tình yêu đối với thiên nhiên, con người của quê hương, qua những khát vọng thấm đẫm chất nhân đạo, nh©n v¨n. 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng bµi th¬, hiÓu néi dung, nghÖ thuËt cña bµi. - ChuÈn bÞ v¨n b¶n “Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸” + §äc kÜ VB ; tr¶ lêi c©u hái SGK.. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 121 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TuÇn 10 – TiÕt 39 : TiÕng viÖt :. Ngµy d¹y : tõ tr¸i nghÜa. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - HiÓu thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa. N¸m ®­îc c«ng dông cña tõ tr¸i nghÜa - Sö dông tõ tr¸i nghÜa trong khi nãi vµ viÕt. - TÝch hîp víi c¸c VB vµ TLV. B .ChuÈn bÞ - GV : So¹n bµi ; tham kh¶o t­ liÖu ; b¶ng phô. - HS : §äc kÜ VD ; tr¶ lêi c©u hái SGK C / tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : - Thế nào là từ đồng nghĩa ? Cho ví dụ ? - Tìm từ đồng nghĩa nêu tính cách tắt ? Tìm từ chỉ tính cách ngược lại ? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò Hoạt động 1 :. Nội dung cần đạt I. thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa. 1. VÝ dô: SGK. - §äc l¹i b¶n dÞch th¬ “TÜnh d¹ tø” vµ 2. NhËn xÐt: “Hồi hương ngẫu thư” trên bảng phụ. NgÈng – cói TrÎ – giµ ? T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong 2 v¨n §i – l¹i bản đó ? - HS tìm ; 1 em xác định trên bảng phụ - Các từ trái nghĩa đó đều dựa trên cơ sở ? Dựa vào đâu mà em biết được đó là chung về nghĩa. - Dïng cÆp tõ tr¸i nghÜa cã t¸c dông nhÊn nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa ? m¹nh ý. - HS suy luËn. ? NhËn xÐt c¸c tõ trong tõng cÆp vÒ tõ loại về phương diện phản ánh ? ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa ? - HS rót ra ghi nhí ý 1. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An - 122 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Hãy giải nghĩa từ già trong từng trường Rau già - rau non. Cau giµ - cau non. hîp ? ? Theo em từ già có 1 nghĩa hay nhiều Người già - trẻ nghÜa ? ? T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa víi tõ giµ  Mét tõ nhiÒu nghÜa tham gia vµo nhiÒu trong từng trường hợp ? nhãm tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau. ? Qua VD trªn em rót ra kÕt luËn g× vÒ 1 3. Ghi nhí: tõ nhiÒu nghÜa ? SGK. - HS rót ra ghi nhí ý 2. II. sö dông tõ tr¸i nghÜa. Hoạt động 2 :. - Tạo thế đối. ? Việc sử dụng từ trái nghĩa có tác dụng - Tạo tính cân đối , tương phản trong thành ng÷. g× ? - Là phương tiện để chơi chữ. - HS ph©n tÝch t¸c dông. - GV gi¶ng gi¶i. ? Nêu tác dụng của việc sử dụng cặp từ trái - Có hiện tượng trái nghĩa lâm thời: “ThiÕu … giµu … nghĩa trong 2 văn bản đó ? … n« lÖ … anh hïng …” ? T×m c¸c v¨n b¶n cã sö dông tõ tr¸i nghĩa làm phép đối ? * Ghi nhí: ? T×m nh÷ng thµnh ng÷ cã sö dông tõ SGK. tr¸i nghÜa? ? Vậy từ trái nghĩa dùng trong trường hîp nµo vµ cã t¸c dông g× ? - HS đọc ghi nhớ 3 Hoạt động 3 :. Iii. luyÖn tËp. Bµi tËp 1 Lµnh - r¸ch năm – mười Giµu – nghÌo s¸ng – tèi Ng¾n – dµi. * GV gäi HS nªu yªu cÇu bµi tËp. - C¶ líp lµm vµo vë. - HS lªn b¶ng ch÷a. - NhËn xÐt. - HS suy nggÜ lµm bµi vµ lªn b¶ng tr×nh bµy. - GV nhËn xÐt. ? Điền từ trái nghĩa để tạo thành ngữ hoµn chØnh. * HS lµm miÖng.. ? ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã tõ tr¸i nghÜa. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. -. Bµi tËp 2 Cá tươi – cá ươn; hoa tươi – hoa hÐo ¨n yÕu - ¨n khoÎ Chữ xấu – chữ đẹp Bµi tËp 3 Chân cứng đá mềm Cã ®i cã l¹i GÇn nhµ xa ngâ M¾t nh¾m m¾t më Ch¹y sÊp ch¹y ngöa … - 123 -. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - C¶ líp viÕt ®o¹n v¨n vµo vë ; tr×nh bày trước lớp. - GV nhËn xÐt söa ch÷a. 4. Cñng cè kiÕn thøc - HS lµm 2 c©u hái tr¾c nghiÖm trªn b¶ng phô - GV kh¸i qu¸t toµn bµi. Bµi tËp 4. 5. Hướng dẫn về nhà - Häc bµi, n¾m ch¾c ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Chuẩn bị bài từ đồng âm. + §äc VD ; tr¶ lêi c©u hái SGK. TuÇn 10 – TiÕt 40 : TËp lµm v¨n :. Ngµy d¹y : luyÖn nãi. văn biểu cảm về sự vật, con người. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Củng cố kiến thức về cách làm bài văn biểu cảm về sự vật, con người. - Luyện tập phát biểu miệng trước tập thể, bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ về sự vật, con người. - RÌn kÜ n¨ng nãi theo chñ ®iÓm biÓu c¶m. B .ChuÈn bÞ - GV : so¹n bµi; b¶ng phô. - HS : Lập dàn ý đề 1 ; tập nói đề 1 C / tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cña häc sinh. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy - trò. Nội dung cần đạt I. §Ò bµi: C¶m nghÜ vÒ thÇy, c« gi¸o, những người lái đò đưa thế hệ trẻ cập bến tương lai.. Hoạt động 1 : - Học sinh nêu lại đề bài đã chuẩn bị. Hoạt động 2 : ? Nªu c¸c thao t¸c tiÕn hµnh ? (4 thao t¸c) ? §Ò v¨n thuéc thÓ lo¹i g× ? NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. II. tìm hiểu đề. - Thể loại : Biểu cảm về con người. - Đối tượng: thầy, cô giáo. - 124 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ? Nêu đối tượng biểu cảm của đề ?. - T×nh c¶m : yªu quý, kÝnh träng, biÕt ¬n …. Hoạt động 3 : Trên cơ sở học sinh đã chuẩn bị ở nhà, III. tìm ý, lập dàn ý gi¸o viªn cïng häc sinh x©y dùng mét dµn 1. Më bµi bµi chung cho c¶ líp. - Nªu c¶m nghÜ chung vÒ thÇy c« + HS x©y dùng dµn ý theo nhãm; nhãm 1,2 më bµi. Nhãm 3, 4 th©n bµi. Nhãm 5, 6 kÕt 2. Th©n bµi bµi. 6 nhãm xay dùng dµn ý ra b¶ng ho¹t - ThÇy c« cho em kiÕn thøc hiÓu động nhóm. biÕt. + C¸c nhãm tr×nh bµy bæ xung hoµn thiÖn - HÕt lßng tËn tôy v× HS. dµn ý. - KØ niÖm s©u s¾c nhÊt. ? Khi trình bày phần nói phải đảm bảo - C¶m nhËn vÒ thÇy c«. nh÷ng yªu cÇu g× vÒ h×nh thøc ? - Chó ý nghi thøc chµo hái, c¶m ¬n, ng«n 3. KÕt bµi ng÷, cö chØ t¸c phong ? - Khẳng định lại tình cảm. ? Bài nói phải đảm bảo những nội dung nào? - Lêi høa b¶n th©n. * GV hướng dẫn HS mẫu chung của bài nói biÓu c¶m. * GV treo b¶ng phô “nh÷ng yªu cÇu khi nãi” . Hoạt động 4 : - Gi¸o viªn chia c«ng viÖc cô thÓ cho tõng IV. Nªu yªu cÇu cña giê luyÖn nãi nhãm. - Néi dung: - H×nh thøc: Hoạt động 5 : V. LuyÖn nãi:. - C¸c nhãm th¶o luËn, tr×nh bµy trong nhãm. a. Nãi trong nhãm: - Giáo viên phát phiếu điểm để học sinh cho ®iÓm c¸c b¹n trong nhãm. - Mỗi nhóm cử đại diện trình bày trước lớp. - Häc sinh tr×nh bµy toµn bµi. - GV, HS nhËn xÐt, söa ch÷a cho ®iÓm. 4. Cñng cè kiÕn thøc. b. Nói trước lớp:. ? Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a v¨n nãi vµ v¨n viÕt ? - GV diÔn gi¶ng ; liªn hÖ khi nãi viÕt; tÝch hîp víi bµi TLV. 5. Hướng dẫn về nhà - TiÕp tôc luyÖn nãi theo tæ. - Viết đề trên thành bài hoàn chỉnh. - ChuÈn bÞ bµi : §äc vµ ch÷a lçi bµi viÕt sè 2. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 125 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy 9 th¸ng 11 n¨m 2009 Ký duyÖt. NguyÔn Thanh TÞnh – THCS V¨n An. - 126 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>