Giáo án Ngữ văn 7 - Bùi Thị Hương - Tuần 5

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Ngµy so¹n: 08/ 9/ 2011. TuÇn 5: tiÕt 17. Bùi Thị Hương. Bµi 5 :V¨n b¶n SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà – LÝ THƯỜNG KIỆT (?)). A. Mục tiêu cần đạt.. - Bước đầu tìm hiểu về thơ trung đại. - Cảm nhận được tinh thần, khí phách của dân tộc ta qua bản dịch bài thơ chữ Hán Nam quốc sơn hà. 1. Kiến thức - Những hiểu biết bước đầu về thơ trung đại. - Đặc điểm về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. - Chủ quyền về lãnh thổ của đất nước và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước kẻ thù xâm lược. 2. Kỹ năng: - Nhận biết thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. - Đọc – hiểu và phân tích tơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật chữ Hán qua bản dịch tiếng Việt. 3. Thái độ : Học sinh cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lớn lao của dân tộc trong bài thơ:" Sông núi nước Nam" B. ChuÈn bÞ :. 1. Thµy : - S¸ch gi¸o khoa, so¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o. 2. Trß : - §äc vµ so¹n bµi ë nhµ.. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, bình giảng, phân tích, khái. qu¸t,tæng hîp.. D. Tiến trình hoạt động dạy học :. 1. Tổ chức : ổn định tổ chức – kiểm tra sĩ số . 2. KiÓm tra bµi cò : - ? §äc thuéc lßng c¸c bµi ca dao " Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm"? ? Nªu ý nghÜa néi dung cña nhãm bµi trªn 3. Bµi míi : I. Giíi thiÖu chung: - Gv giíi thiÖu chung : - Đây là bài thơ ra đời trong giai đoạn lịch sử dân tộc đã thoát khỏi ách đô hộ ngàn năm của phong kiến phương Bắc - Gv giới thiệu về thơ Trung đại Việt đang trên đường vừa bảo vệ, vừa củng cè x©y dùng quèc gia tù chñ rÊt hµo Nam ( Theo Sgk). hùng, đặc biệt trong trường hợp có ngoại xâm. Bài thơ có chủ đề mang tinh thần chung của thời đại được viết bằng ch÷ H¸n. 58 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. * Cho một đến hai học sinh đọc bài thơ. _PhÇn phiªn ©m - PhÇn dÞch nghÜa. - PhÇn dÞch th¬. *Gv hướng dẫn tìm hiểu các từ ngữ Hán (ch÷ H¸n ) trong bµi. Gv hướng dẫn H/s tìm hiểu về tác giả (theo sgk) ? Căn cứ vào lời giới thiệu sơ lược về thÓ th¬ ë phÇn chó thÝch, em h·y nhËn d¹ng thÓ th¬ cña bµi? - G.v diÔn gi¶ng: Bµi th¬ tõng ®­îc c«i là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc (sau đó đến Cáo bình Ngô, Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh).Vậy tuyên ngôn độc lập là gì?Nội dung tuyên ngôn độc lập trong bài được bè côc nh­ thÕ nµo. ? Em hãy đọc lại nguyên tác và dịch nghÜa hai c©u ®Çu? ? Em hiểu "sông núi nước Nam" trong bµi theo ý nghÜa nao? ( Treo b¶ng phô ) + Lµ nh÷ng dßng s«ng, d·y nói ViÖt nam +Là giang sơn đất nước Việt Nam. + Là lãnh thổ của người Việt Nam. ? Em h·y nh¾c l¹i ý nghÜa cña tõ "Nam đế"(theo chú thích) ? Vậy "Nam đế cư" có ý xác định "nơi ở của vua nước Nam" hay "nơi thuộc chủ quyền của nước Nam"? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ Èn ®iÖu cña c©u th¬ thø hai? Nã cã t¸c dông diÔn t¶ c¶m xúc, tư tưởng gi? ? Em hiểu thế nào là định rõ ở sách trêi"? ? Vậy câu 1, 2 của bài nói lên tư tưởng gì của bản tuyên ngôn độc lập? ? §äc l¹i nguyªn t¸c vµ dÞch nghÜa 2 c©u sau? ? Hai c©u th¬ nµy cã gÇn víi lêi nãi thường không? Vì sao? ? C¸c tõ "nh­ hµ" , "nghÞch" cho em. II. §äc - t×m hiÓu v¨n b¶n 1)§äc _ T×m hiÓu tõ ng÷ 2)T¸c gi¶ -Chưa xác định rõ . ở đây có thể là Lý Thường Kiệt - Nhân vật lỗi lạc thời Lý, cã c«ng dÑp Tèng * Ph©n tÝch cÊu tróc v¨n b¶n - ViÕt b»ng thÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt bµi cã 4 c©u, mçi c©u 7 tiÕng, hiÖp vÇn "­" ë cuèi c©u 1, 2, 4 (NhËn d¹ng b»ng nguyªn t¸c) +Tuyên ngôn độc lập : Lời tuyên bố về chñ quyÒn d©n téc. +Néi dung ®­îc diÔn t¶ b»ng hai ý : - Nước Nam là của người Nam . điều đó đã được sách trời định rõ. - KÎ thï kh«ng ®­îc x©m ph¹m. NÕu kÎ thï x©m ph¹m th× ph¶i chuèc lÊy thÊt b¹i . 3) Ph©n tÝch v¨n b¶n a,Lời khẳng định chủ quyền (Hai c©u ®Çn). " Nam quèc ... ...thiªn th­" => Sông núi nước Nam vua Nam ở Giới phận đó đã được định rõ ràng ở s¸ch trêi . Theo nghÜa (2)vµ (3 ) H/s tr¶ lêi - Nghĩa hẹp : Nơi ở của vua nước Nam. - NghÜa réng: N¬i ë thuéc chñ quyÒn của Việt Nam vì vua gắn với nước. - ¢m ®iÖu hïng hån r¾n rái, mang tÝnh chât khẳng định vững vàng niềm tin sắt đá vào chủ quyền đất nước. - Tạo hoá, đất trời đã định sẵn nước Nam là của người Nam - Khẳng định : Nước Việt Nam của người Việt Nam là điều hiển nhiên, không thể thay đổi. b,Lời cảnh báo đối với kẻ thù Cí sao kÎ thï l¹i d¸m x©m ph¹m ,chóng mµy sÏ xem sù thÊt b¹i ph¶i 59. Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. hiÓu ®iÒu g× ? ? Hai c©u th¬ béc lé néi dung g× cña b¶n tuyªn ng«n? ?Ngoµi nh÷ng c¶nh b¸o , hai c©u th¬ cßn thÓ hiÖn ®iÒu g×? ?Liên hệ với hoàn cảnh ra đời của bài "Sông núi nước Nam" em hiểu lời cảnh báo này nhằm vào bọn xâm lược nào? ?Em h·y x¸c minh sù chÝnh x¸c cña lêi tuyªn ng«n nµy ? (Häc sinh th¶o luËn) ? §©y lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m .ë ®©y t­ tưởng và cảm xúc vừa lộ rõ vừa ẩn kín.. nhËn lÊy. -Câu nói gắn với lời nói thường (tính chÊt héi tho¹i) ë c¸ch nãi, giäng ®iÖu :nãi th¼ng, giäng ch¾c nÞch , dâng d¹c, kiªu h·nh. - Hành động xâm phạm của kẻ thù là phi nghÜa. - Lời cảnh báo về hành động phi nghĩa, liÒu lÜnh cña kÎ thï sÏ chuèc ph¶i sù thÊt b¹i nhôc nh·. - Khẳng định sức mạnh vô địch của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền đất nước. Lßng quyÕt t©m b¶o vÖ chñ quyÒn. - Quân xâm lược Tống (thời Lý). Theo em : - Quân và dân thời Lý dưới sự chỉ huy củaLý Thường Kiệt đánh tan đạo quân +Tư tưởng lộ rõ trong văn bản là gì ? xâm lược Tống, bảo vệ bờ cõi nước ta. + C¶m xóc Èn râ trong v¨n b¶n lµ g×? *Tæng kÕt ý nghÜa v¨n b¶n ? Văn bản này gợi lên và bồi đắp tình - Khẳng định trước kẻ thù về chủ quyền c¶m nµo trong em? d©n téc. Tinh thÇn ph¶ng kh¸ng chiÕn tranh xâm lược của ngoại bang. - NiÒm tù hµo, niÒm tin vµo chñ quyÒn d©n téc. * Lòng tự hào về truyền thống đấu tranh và ý chi giữ nước của cha ông ta thuở trước. ? KÓ tªn nh÷ng v¨n b¶n ®­îc gäi lµ - Vd : C¸o b×nh Ng« - NguyÔn Tr·i tuyên ngôn độc lập cuẩ nước ta . Cho viết thay cho Lê Lợi khi chiến thắng biÕt hoµn c¶nh vµ t¸c gi¶ ? quân Minh, giành độc lập. ( Th¶o luËn nhãm). - Tuyên ngôn độc lập _ Bác Hồ viết c«ng bè chñ quyÒn khi c¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : Bài thơ '' Sông núi nước Nam '' đã nêu bật nội dung gì ? A . Nước Nam là nước có chủ quyền và không kẻ thù nào xâm phạm được . B . Nước Nam là một nước văn hiến . C . Nước Nam rộng lớn và hùng manh . D.Nước Nam có nhiều anh hùng sẽ đánh tan giặc ngoại xâm . Bµi tËp 2 : Trong những nhận xét sau đây , nhận xét nào đúng cho bài thơ mà em vừa được häc ? A . Khẳng định chủ quyền bất khả xâm phạm của đât nước . B . Thể hiện niềm tự hào trước những chiến công oai hùng của dân tộc . 60 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. C . ThÓ hiÖn b¶n lÜnh , khÝ ph¸ch cña d©n téc trong cuéc ®/tr chèng giÆc ngo¹i x©m D . ThÓ hiÖn kh¸t väng hoµ b×nh . *. Hướng dẫn về nhà : - H/s đọc các phần ghi nhớ (Sgk) - §äc thªm t­ liÖu Tham kh¶o - Häc thuéc lßng bµi th¬ - So¹n bµi míi: “Phß gi¸ vÒ kinh”. ………………………………………………... Ngµy so¹n: 08/ 9/ 2011. tiÕt 18. Bµi 5 :V¨n b¶n PHÒ GIÁ VỀ KINH (Tụng giá hoàn kinh sư – TRÂN QUANG KHẢI). A. Mục tiêu cần đạt.. - Bước đầu tìm hiểu về thơ trung đại. -Hiểu giá trị tư tưởng và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Tụng giá hoàn kinh sư của Trần Quang Khải. 1. Kiến thức - Sơ giản về tác giả Trần Quang Khải. - Đặc điểm thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt. - Khí phách hào hùng và khát vọng thái bình thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần. 2. Kỹ năng: - Nhận biết thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật. - Đọc – hiểu và phân tích tơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật chữ Hán qua bản dịch tiếng Việt. 3. Thái độ : Học sinh cảm nhận được tinh thần độc lập, khí phách hào hùng, khát vọng lín lao cña d©n téc trong bµi th¬:" " Phß gi¸ vÒ kinh" B. ChuÈn bÞ :. 1. Thµy : - S¸ch gi¸o khoa, so¹n bµi, tµi liÖu tham kh¶o. 3. Trß : - §äc vµ so¹n bµi ë nhµ.. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, bình giảng, phân tích, khái. qu¸t,tæng hîp.. D. Tiến trình hoạt động dạy học :. 1)Tổ chức : ổn định tổ chức – kiểm tra sĩ số . 2)KiÓm tra bµi cò : - §äc thuéc lßng bµi th¬ “Nam quèc s¬n hµ”? - ý nghÜa cña bµi th¬? 61 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. 3) Bµi míi: I. §äc- HiÓu v¨n b¶n 1) §äc , t×m hiÓu tõ ng÷ 2) T¸c gi¶.(Sgk) 3) T×m hiÓu thÓ lo¹i, cÊu tróc - Ngò ng«n tø tuyÖt: Gåm bèn c©u, mçi c©u n¨m tiÕng - HiÖp vÇn ë cuèi c©u hai vµ c©u bèn:quan, san +ChiÕn th¾ng hµo hïng cña d©n téc trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông xâm lược + Khát vọng xây dựng, phát triển đất nước bền vững muôn đời. 4) Ph©n tÝch a, ChiÕn th¾ng hµo hïng Học sinh đọc phần nguyên tác, dịch Học sinh đọc nghÜa hai c©u th¬ ®Çu? Chương Dương- Hàm Tử ? Những địa danh nào được nhắc đến ở -> Là hai chiến công lớn , hai trận thắng hai c©u th¬ ®Çu ? lớn trên sông Hồng thời Trần đại thắng Em hiểu gì về những địa danh ấy ? qu©n Nguyªn M«ng. ( Cho häc sinh xem l¹i chó thÝch sgk) +Động từ mạnh đặt ở đầu câu, câu liên ? Em h·y nhËn xÐt lêi th¬ trªn vÒ : tiÕp. - C¸ch dïng tõ ? - Kết cấu câu đối xứng ở hai dòng thơ cả - C¸ch dïng kÕt cÊu ë hai dßng th¬ ? vÒ thanh,nhÞp, ý. - Giäng ®iÖu - Giäng th¬ nhanh, khoÎ, hïng tr¸ng. ( Häc sinh th¶o luËn nhãm ) . - T¸i hiÖn kh«ng khÝ chiÕn th¾ng oanh ? Hai câu thơ đã tái hiện được hiện thực liệt của dân tộc ta trong cuộc đối đầu với nµo? giÆc Nguyªn - M«ng. §ång thêi ph¶n ¸nh sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña kÎ thï - NiÒm phÊn chÊn, tù hµo cña t¸c gi¶ . §äc phÇn nguyªn t¸c vµ dÞch nghÜa cña hai c©u th¬ sau? b, Kh¸t väng th¸i b×nh cña d©n téc ?Hai câu thơ nói về vấn đề gì? Học sinh đọc. ? Câu thơ "Non nước ấy ngàn thu " diễn * Thái bình rồi nên dốc hết sức lực t¶ niÒm mong ­íc g× cña t¸c gi¶ ? muôn đời vẫn có non sông này. ?Nh¾c l¹i nghÜa cña tõ "tu trÝ lùc " - Nói về việc xây dựng đất nước thời ? Từ đó em thấy câu thơ có dạng kết cấu bình. g×? T¸c dông cña nã ? Mong ước (gì) về một đất nước vững bền (Th¶o luËn nhãm) m·i m·i. ? Víi niÒm mong ­íc ch©n chÝnh, cao c¶ - Tu trÝ lùc : Nªn dèc hÕt søc lùc. và lời cổ động đầy trách nhiệm, em hiểu Câu cầu khiến : Khích lệ cổ động khi đất gì về tình cảm của người danh tướng nước đã thái bình chúng ta cần tập thêi TrÇn? chung vào việc xây dựng đất nước vững Cho học sinh đọc phấn nguyên tác, dịch nghÜa, dÞch th¬ . Hướng dẫn tìm hiểu ý nghĩa chữ Hán (Sgk) G.v dùa vµo chó thÝch * giíi thiÖu vÒ t¸c giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ ? ? Dùa vµo phÇn giíi thiÖu thÓ lo¹i , em h·y nhËn d¹ng thÓ lo¹i cña bµi th¬? ? H·y chØ ra nh÷ng néi dung chÝnh ®­îc ph¶n ¸nh trong v¨n b¶n ?. 62 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. G.v nãi thªm : Kh¸t väng hoµ b×nh vµ xây dựng đất nước bền vững muôn đời còng chÝnh lµ kh¸t väng cña d©n téc ta thêi TrÇn ? Kh¸t väng cã biÕn thµnh hiÖn thùc ë thêi TrÇn kh«ng? ? Em h·y nhËn xÐt vÒ c¸ch biÓu ý vµ biÓu c¶m cña bµi th¬ ? (So s¸nh víi bµi "Nam quèc s¬n hµ ") ? V× sao lêi th¬ kh«ng hoa mü mµ vÉn gîi ®­îc c¶m xóc m¹nh trong lßng người ? ? Hai bµi th¬ thÓ hiÖn néi dung chung nµo? ? NghÖ thuËt cña hai bµi th¬ ?.. bÒn, hïng m¹nh. - T¸c gi¶ quan t©m vµ cã tr¸ch nhiÖm rÊt cao đối với vận mệnh đất nước tin tưởng và hy vọng vào tương lai tươi sáng của d©n téc. - Sau khi hai cuéc kh¸ng chiÕn th¾ng lîi chèng giÆc Nguyªn -M«ng lµ mét thêi kú th¸i b×nh, thÞnh trÞ kh¸ dµi trong lÞch sö d©n téc. * Tæng kÕt ý nghÜa v¨n b¶n - Biểu ý trực tiếp : Diễn đạt ý tưởng theo kiÓu nãi tr¾c nÞch , s¸ng râ, kh«ng v¨n hoa, kh«ng h×nh ¶nh. - BiÓu c¶m: C¶m xóc ®­îc Èn kÝn trong ý tưởng. v× nã mang c¶m xóc cña tÊm lßng ch©n thành, nồng nhiệt, yêu dân, yêu nước cña t¸c gi¶. - §­îc chiÕu däi bëi hµo quang chiÕn th¾ng.. II. LuyÖn tËp (GV cho hs tù tæng kÕt néi dung cña bµi th¬ Th¶o luËn nhãm so s¸nh 2 bµi th¬ “Nam quèc s¬n hµ” vµ “Phß gi¸ vÒ kinh” vÒ mÆt néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn.) - B¶n lÜnh, khÝ ph¸ch cña d©n téc ta :Mét bµi nªu cao ch©n lý vÜnh viÔn nhÊt, thiªng liªng nhÊt: chñ quyÒn cña d©n téc ViÖt Nam - Mét bµi thÓ hiÖn khÝ thÕ chiÕn th¾ng ngo¹i x©m cña d©n téc, kh¸t väng x©y dựng đất nước thái bình bền vững muôn đời. - Hai bài đường luật, đều biểu ý trực tiếp và biểu cảm kín đáo, cách nói chắc nịch,cô đúc *. Hướng dẫn về nhà : - H/s đọc các phần ghi nhớ (Sgk) - §äc thªm t­ liÖu Tham kh¶o - Häc thuéc lßng bµi th¬ - So¹n bµi míi: “Tõ H¸n ViÖt”. ---------------------------------------------------------------------------------. 63 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. Ngµy so¹n: 08/ 9/ 2011. TiÕng ViÖt : Tõ H¸n ViÖt. tiÕt 19. A. Mục tiêu cần đạt :. - Hiểu thế nào là yếu tố Hán Việt. - Biết phân biệt hai loại từ ghép Hán Việt: từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ. - Có ý thức sử dụng từ Hán Việt đúng nghĩa, phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. 1. Kiến thức - Khái niệm từ Hán Việt, yếu tố Hán Việt. - Các loại từ Hán Việt. 2. Kỹ năng: - Nhận biết từ Hán Việt, các loại từ ghép Hán Việt. - Mở rộng vốn từ Hán Việt. 3. Thái độ: - BiÕt sö dông tõ H¸n ViÖt B. ChuÈn bÞ cña thµy vµ trß :. 1. Thµy : - Soạn bài , đọc kỹ giáo án, bảng phụ ghi các ví dụ . 2. Trß : - §äc vµ so¹n bµi ë nhµ. Häc bµi cò vµ lµm bµi tËp .. c. phương pháp:. Vấn đáp giải thích, minh họa, phân tích cắt nghĩa, nêu và giải quyết vấn đề thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ D.Tiến trình hoạt động dạy học :. 1.Tổ chức : ổn định tổ chức – kiểm tra sĩ số . 2.KiÓm tra bµi cò : - Vẽ sơ đồ phân loại đại từ ? - Gäi häc sinh lªn b¶ng ch÷a bµi tËp 1 (SGK) 3. Bµi míi I. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt 1. VÝ dô (SGK) 2. NhËn xÐt GV nêu một số ví dụ :bông hoa - Các tiếng :hoa , đầu , quả có thể dùng đặt ,cái đầu, quả cam ,sơn thuỷ ,ái câu (như một từ độc lập ) quèc - VD: Hoa nở ngoài vườn Ao b«ng che ®Çu . Quả đã chín - Các tiéng : thuỷ , sơn , ái không dùng độc lập như một từ mà kết hợp với tiếng khác đẻ t¹o tõ ghÐp (s¬n thuû , thuû thñ , giang s¬n , ¸i quèc , nh©n ¸i ) HS nhËn xÐt VD _ nam , quèc , s¬n, hµ Gv gọi hs đọc lại bài thơ " Nam - Bốn tiếng đều có nghĩa : nam (phương nam) quèc s¬n hµ" , quốc ( nước ) , sơn (núi ) , hà (sông) Hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi - Trong c©u th¬ th× 4 tiÕng t¹o thµnh 2 tõ HV 64 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. ?Các tiếng nam,quốc ,sơn hà có nam quốc : nước nam s¬n hµ : s«ng nói nghÜa lµ g× ?tiếng nào có thể dùng như một từ - ở đây chỉ có tiếng'' nam '' có thể dùng độc đơn ,tiếng nào không lập như một từ ( ngưòi miền nam , về phương nam ) , c¸c tiÕng kh¸c kh«ng thÓ dïng ngh­ vËy - Phần lớn các yếu tố HV không dùng độc lập như từ mà chỉ để tạo từ ghép . Một số ít yếu tố HVcó lúc dùng tạo từ ghép , có lúc dùng độc ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c tiÕng lËp nh­ mét tõ dïng t¹o tõ ghÐp H¸n ViÖt - Thiªn th­ ( Thiªn : trêi) - Thiªn niªn kû ( Thiªn : ngh×n ) - Thiªn lý m· (Thiªn : ngh×n ) ?LÊy vÝ dô minh ho¹ - Thiên đô chiếu ( Thiên : dời ) - §ång ©m kh¸c nghÜa 3, Ghi nhí (SGK) - HS §äc ghi nhí SGK, ?HS đọc ghi nhớ SGK - GV Nhắc lại để khắc sâu GV chuẩn xác kiến thức đã học II. Tõ ghÐp H¸n ViÖt ? C¸c tõ s¬n hµ , x©m ph¹m trong - s¬n hµ : s«ng nói bµi Nam quèc s¬n hµ , giang san - x©m ph¹m :lÊn chiÕm trong tông gi¸ hoµn kinh s­ thuéc - giang san:nói s«ng loại từ ghép chính phụ hay đẳng =>là từ ghép đẳng lập vì nghĩa của chúng do lËp ?V× sao? hai yÕu tè hîp l¹i Giải thíchnghĩa các từ Hán -Việt - ái quốc:yêu nước :¸i quèc thñ m«n,chiÕn th¾ng? ? Nh­ vËy chóng thuéc lo¹i tõ - thñ m«n :gi÷ cöa - chiÕn th¾ng :giµnh phÇn h¬n trong trËn ghÐp nµo ? So sánh giữa từ ghép chính phụ đánh H¸n -ViÖt víi tõ ghÐp thuÇn ViÖt, =>Lµ tõ ghÐp chÝnh phô v× cã mét yÕu tè trËt tù c¸c tiÕng ë c¸c tõ nay cã g× chÝnh mét yÕu tè phô -Tiếng chính trước ,tiếng phụ sau kh¸c ? ? ë c¸c tõ thiªn th­ ,s¸ch trêi ,thạch mã ,ngựa đá tái phạm trật =>yếu tố phụ trước ,chính sau tù cña c¸c yÕu tè nh­ thÕ nµo *Ghi nhí: GV yªu cÇu hs nh¾c l¹i ý c¬ b¶n - HS §äc ghi nhí SGK, Ghi chÐp vµo vë - GV Nhắc lại để khắc sâu III.LuyÖn tËp: Bµi tËp 1: - Hoa1: phần trong cành nở ra để kết trái Tham 1: ham hố không chính đáng - Hoa 2: đẹp, tốt đẹp Tham : dù vµo ,xen vµo - Gia 1: nhµ - Gia :t ¨ng thªm 65 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. - Phi 1: bay - Phi 2: Trái ,không đúng ,phải - Phi 3:vî thø cña vua hoÆc vî cña hoµng tö Bµi tËp 2: *c­ : c­ ngô ,c­ tró ,c­ sÜ ,c­ x¸, *B¹i : B¹i lé ,b¹i s¶n ,b¹i vong Bài tập 3: - Yếu tố chính trước phụ sau:bảo mật ,phát thanh,phòng hoả ,hữu ích - Yếu tố phụ trước chính sau : Đại thắng,tân binh ,hậu đài,thi nhân, D. Cñng cè-DÆn dß: - HS đọc ghi nhớ (SGK) - Hoµn thµnh bµi tËp sgk - ChuÈn bÞ bµi míi: “T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m”. ---------------------------------------------------Ngµy so¹n: 08/ 9/ 2011. tiÕt 20. TËp lµm v¨n:. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 (Bµi viÕt ë nhµ ). A.Mục tiêu cần đạt :. 1. Kiến thức: - Giúp hs : Củng cố kiến thức kĩ năng đã học về văn bản tự sự ,miêu tả,tạo lËp v¨n b¶n 2. Kĩ năng:.Rèn kĩ năng viết văn bản tự sự, miêu tả. 3. Thái độ: - HS nhËn ra ­u khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt dÓ söa ch÷a vµ rót kinh nghiÖm B. ChuÈn bÞ :. 1. Thầy : bài đã chấm,bảng phụ ghi lỗi sai của học sinh 2. Trß: Xem l¹i bµi. «n tËp. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải thích D. tiến trình các hoạt động dạy và học. 1.ổn định lớp: 2. KiÓm tra bµi cò: Kiểm tra sù chuÈn bÞ cña HS 3. Bµi míi: §Ò bµi: (GV chép lại đề bài lên bảng và yêu cầu hs thảo luận theo nhóm lập dàn ý cho bµi lµm HS tr×nh bµy trªn b¶ng . GVchuÈn x¸c l¹i kiÕn thøc) Thay lời người mẹ, kể về cuộc ch/tay giữa Thành & Thuỷ trong v/bản: “Cuộc chia tay …” cña Kh¸nh Hoµi. - Hãy nhắc lại 5 bước tạo lập v/bản? - Với đề bài này, trước khi viết em đã có định hướng cụ thể ntn? - Để tạo lập v/bản theo đề trên, em cần huy động những k/thức nào? - Nh¾c l¹i nh÷ng y/cÇu c/thiÕt cña mét v/b¶n? 66 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. - So với các y/cầu đó, em đã đạt được những y/cầu nào, còn mắc phải lỗi so vơí c¸c y/cÇu nµo? * Gi¸o viªn nhËn xÐt chung: - Đây là b/viết đầu tiên trong chương trình NV lớp 7, các em lại không được ôn cụ thể về văn t/sự nên có những bỡ ngỡ. Tuy vậy một số bài viết tương đối khá. Nh÷ng ­u ®iÓm: Một số bài đã biết viết theo ph/thức t/sự có gắn với việc nêu c/xúc, biết thay lời n/vật nhận định s/việc thông qua các chi tiết, h/ảnh trong v/bản. Một số bài đã có d/đạt khá m/lạc, tạo được l/kết chặt chẽ. Một số bài viết trình bày đẹp, chữ viết rõ ràng, không sai chính tả. NhiÒu bµi viÕt kh«ng m¾c lçi c©u, lçi dïng tõ. Các em đã biết đặt mình vào ngôi kể để trình bày diễn biến việc cho hợp lý. BiÕt ®­a ra nh÷ng c¶m xóc ch©n thËt, tù nhiªn, kh«ng khu«n s¸o. Những nhược điểm: - NhiÒu bµi viÕt cßn l/tóng khi lùa chän c¸ch x­ng h« cho hîp lý víi ng«i kÓ míi - Lời của nhân vật kể chuyện đôi khi không tình cảm (vì đây là lời mẹ kể về các em). - Ch÷ viÕt mét sè bµi qu¸ cÈu th¶, sai chÝnh t¶ nhiÒu. - Cã bµi viÕt rÊt lñng cñng, ch­a tho¸t ý. Trong bµi cña mçi h/s m¾c lçi g×? Nêu hướng để sửa lỗi, lớp nhận xét , cùng sửa. (Đọc 2 bài để lớp thảo luận) + Bài yếu: + Bạn đã mắc những lỗi gì? (Cách diễn đạt như thế nào? Câu văn có cảm xúc chưa? Đã viết đúng yêu cầu thể loại chưa? Đã biết xen vào phương thức biểu đạt khác không? Lỗi câu, lỗi từ, lçi chÝnh t¶ cô thÓ …). + Bµi kh¸: - Bạn đã th/công ở những mặt nào? - Bạn đã kể s/việc theo trình tự nào? - Bạn đã biết lồng xen cảm xúc vào ở những câu nào? - Đọc lại những t/ngữ gợi cảm, những h/ảnh gây ấn tượng. - H/s trao đổi bài chéo cho nhau, cùng đọc, cùng rút kinh nghiệm. * §äc bµi kh¸: D. Cñng cè, dÆn dß: - HS đọc lại bài viết của mình tiếp tục sửa lỗi. - HS häc bµi ,lµm bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi míi: “T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m”. ------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2011 NhËn xÐt cña tæ chuyªn m«n. Phạm Thị Hường 67 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. Ngµy so¹n: 15/ 9/ 2011. TuÇn 6:tiÕt 21. A.Môc tiªu bµi häc :. TËp lµm v¨n:. T×m hiÓu chung vÒ v¨n biÓu c¶m. - Hiểu văn biểu cảm nảy sinh do nhu cầu biểu cảm của con người. - Biết phân biệt biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếp cũng như phân biệt các yếu tố đó trong văn bản. - Biết cách vận dụng những kiến thức về văn biểu cảm vào đọc hiểu văn bản. 1. Kiến thức - Khái niệm văn biểu cảm. - Vai trò, đặc điểm của văn biểu cảm. - Hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong văn bản biểu cảm. 2. Kỹ năng: - Nhận biết đặc điểm chung của văn bản biểu cảm và hai cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong các văn bản biểu cảm cụ thể. - Tạo lập văn bản có sử dụng các yếu tố biểu cảm. 3. Thái độ Biết phân biệt biểu cảm trực tiếp và biểu cảm gián tiếpvà các yếu tố đó trong v¨n biÓu c¶m B.ChuÈn bÞ :. 1. Thµy : gi¸o ¸n ,b¶ng phô 2. trò: đọc trước bài ,sưu tầm một số bài văn biểu cảm. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải thích, tổng hợp, khái quát. D. tiến trình các hoạt động dạy và học. * ổn định * kiÓm tra bµi cò : Sù chuÈn bÞ cña häc sinh * Bµi míi : I.Nhu cÇu biÓu c¶mvµ v¨n biÓu c¶m: HS đọc ví dụ SGK 1. Nhu cầu biểu cảm của con người GV nªu c©u hái * Bµi tËp ?Các bài ca dao thổ lộ tình cảm ,cảm Bộc lộ nhu những tình cảm xót thương xóc g× đối với người lao động nghèo khổ trong x· héi cò gièng nh­ loµi chim bÐ nhá, bÞ ¸p bøc ,bÞ oan khuÊt T¸c gi¶ d©n gian béc lé sù c¶m th«ng sâu sắc với những người lao động nghèo khæ trong x· héi cò Bµi ca dao lµm næi bËt khung c¶nh quª hương rộng lớn mênh mông ,con người quª trµn ®Çy søc sèng lµ niÒm tù hµo ,yªu mến của những ai gắnbó với quê hương ? Ngòai yếu tố tình cảm ,các bài ca dân Yếu tố nhận định, đánh giá của tác giả gian cßn yÕu tè nµo kh¸c 68 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. ? Khi nµo em cÇn viÕt v¨n biÓu c¶m ? Trong thư gừi người thân ,em có cần nãi râ t×nh c¶m cña m×nh kh«ng GV yêu cầu HS đọc ví dụ ,thảo luận tr¶ lêi c©u hái ?hai đoạn văn trên biểu đạt nội dung gì ?Hai ®o¹n v¨n cã ®Ëc ®iÓm g× kh¸c víi v¨n b¶n tù sù vµ miªu t¶ ?Nhận xét phương thức biểu đạt của hai ®o¹n v¨n trªn ?Cã ý kiÕn cho r»ng :"T×nh c¶m, c¶m xóc ...............nh©n v¨n." Em cã t¸n thµnh kh«ng ? HS tr¶ lêi GV l­u ý thªm HS đọc ghi nhớ GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Khi con người cảm thấy vui hoặc buồn ,muèn chia sÎ nhõng c¶m xóc trong cuéc sèng th× hä sÏ lµm v¨n biÓu c¶m Trong thư gửi bạn bè hay người thân, em cÇn nªu râ t×nh c¶m cña m×nh 2 .§Æc ®iÓm chung cña v¨n biÓu c¶m 1.vÝ dô : - §o¹n 1: thÓ hiÖn nçi nhí víi b¹n - ®o¹n 2: t×nh c¶m yªu mÕn ,g¾n bã víi quê hương đất nước. - đoạn 1 : kể chuyện để nhắc lại kỷ niệm biÓu lé c¶m xóc - đoạn 2: dùng miêu tả ,liên tưởng để béc lé c¶m xóc - ®o¹n 1: biÓu c¶m trùc tiÕp - ®o¹n 2: biÓu c¶m gi¸n tiÕp => §ång ý víi ý kiÕn sgk Trong v¨n biÓu c¶m,ph¶i thÓ hiÖn t×nh cảm đẹp ,thấm đẫm giá trị nhân văn.Những tình cảm không tốt đẹp chỉ được sử dụng để mỉa mai châm biếm * Ghi nhí (SGK) - V¨n biÓu c¶m - Cách biểu đạt - Gi¸ trÞ nh©n v¨n. III.Luyªn tËp: GV yªu cÇu HS th¶o luËn lµm bµi tËp Bµi tËp 1: §o¹n v¨n 2 :Lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m v× néi dung miªu t¶ hoa h¶i ®­êng nh»m béc lé cảm xúc ngợi ca vể đẹp phẩm chất của hoa - lêi v¨n :trong s¸ng giµu c¶m xóc - biÓu c¶m gi¸n tiÕp Bµi tËp 2: Hai bài thơ dùng biểu cảm trực tiếp vì đều nêu được tình cảm của tác giả Bµi tËp 3: HS t×m trong sgk ,t­ liÖu tham kh¶o c¸c bµi v¨n th¬ cã tÝnh biÓu c¶m *) Cñng cè, dÆn dß: - GV nªu c©u hái cñng cè bµi - HS häc bµi ,lµm bµi tËp cßn l¹i - Chuẩn bị bài HDĐT văn bản “Buổi chiều đứng ở Phủ ….” ------------------------------------------------------------69 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Ngµy so¹n: 17/ 9/ 2011. tiÕt 22. Bùi Thị Hương Hướng dẫn đọc thêm V¨n b¶n : buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra. (Thiên Trường vãn vọng – TRẦN NHÂN TÔNG) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Cảm nhận được hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông qua một bài thơ chữ Hán thất ngôn tứ tuyệt. 1. Kiến thức - Bức tranh làng quê thôn đã trong một sáng tác của Trần Nhân Tông – người sau này trở thành vị tổ thứ nhất của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. - Tâm hồn cao đẹp của một vị vua tài đức. - Đặc điểm của thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật qua một sáng tác của Trần Nhân Tông. 2. Kỹ năng: - Vận dụng kiến thức về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật đã học vào đọc – hiểu một văn bản cụ thể. - Nhận biết được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ. - Thấy được sự tinh tế trong lựa chọn ngôn ngữ của tác giả để gợi tả bức tranh đậm đà tình quê hương. 3. Thái độ: HS C¶m nhËn ®­îc hån th¬ th©n thiÕt vµ sù hoµ nhËp nªn th¬, thanh cao cña Trần Nhân Tông. C¶m nhËn ®­îc c¸ch biªñ hiÖn c¶m xóc trùc tiÕp trong v¨n biÓu c¶m. B/ChuÈn bÞ: 1.ThÇy: - §äc SGK, SGV, so¹n bµi - ChuÈn bÞ b¶ng phô. 2. Trß: §äc SGK vµ so¹n bµi theo c©u hái. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, bình giảng, phân tích, khái qu¸t,tæng hîp. d.TiÕn tr×nh bµi d¹y: * ổn định lớp: 7C * KiÓm tra bµi cò: - §äc diÔn c¶m v¨n b¶n “ Phß gi¸ vÒ kinh ”? - Nªu gÝa trÞ biªñ ý vµ biªñ c¶m cña bµi th¬? * Bài mới: Qua một số bài ca dao, chúng ta đã được đến với nhiều miền quê đất nước, với những cảnh đẹp trữ tình, nên thơ. Đến với "Thiên Trường vãn vọng" ta b¾t gÆp mét t©m hån th¾m thiÕt t×nh quª cña mét «ng vua thanh cao b×nh dÞ. 70 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương I. giíi thiÖu chung :. T×m hiÓu thÓ th¬ cña bµi? (Gièng víi bµi NQSH). Nªu hoµn c¶nh s/t¸c cña bµi th¬?. 1) T¸c gi¶: (Sgk trang 76) 2) T¸c phÈm: - ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt. - Chó thÝch tr 76.. Trong hoµn c¶nh Êy, nh÷ng c¶nh vËt ®­îc miªu t¶ b»ng nh÷ng h×nh - C¶nh chiÒu trong xãm. ¶nh nµo? - Cảnh chiều ngoài đồng. Côm tõ “cã dg kh«ng” ë c©u th¬ (HS T×m c¸c chi tiÕt vÒ ¸nh s¸ng, mµu s¾c, thø 2 cã ý nghÜa lµ g×? ©m thanh, c¶nh vËt). Qua đó em cảm nhận ntn về bức tranh th«n d· n¬i ®©y? §ã lµ sù sèng n¬i th«n quª n/t/n?. => - M¬ mµng yªn tÜnh. - Thoáng đãng trong sạch. => Cuéc sèng b×nh yªn, h¹nh phóc, con. T/g bài thơ là một vị vua. Vậy người hoà hợp với thiên nhiên. qua bµi th¬, em hiÓu thªm g× vÒ - T¸c gi¶ cã t×nh c¶m yªu mÕn ©n t×nh víi ông, về thời đại nhà Trần trong quê hương. lÞch sö d©n téc? * Ghi nhí: (-> TiÕp thªm hµo khÝ §«ng A). HS đọc phần ghi nhớ SGK Nªu ghi nhí cña bµi? NhËn xÐt chung vÒ néi dung 2 bµi th¬?TÊm lßng cña c¸c t¸c gi¶? (Liªn hÖ víi tÊm lßng cña TrÇn Quang Kh¶i qua “Phß Gi¸ vÒ Kinh”.. GV Nhắc lại để khắc sâu IIi. tæng kÕt:. - Cả 2 bài thơ đều vẽ lên những cảnh trí hết sức đẹp, yên ả, thanh bình, mang sức sèng hån quª. - Một vị tướng tài, một danh nhân văn hoá, một vị - tất cả đều giàu lòng yêu quê hương, yªu d©n vµ mong muèn d©n cã ®­îc cuéc sèng thanh b×nh.. 71 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. IV. luyÖn tËp:. - §äc diÔn c¶m 2 bµi th¬. - Lựa chọn phương thức biểu đạt của hai văn bản này? - ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬?. * Hướng dẫn về nhà : - Hoµn thµnh ®o¹n v¨n. - Häc thuéc, hiÓu giíi thiÖu néi dung, nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: Tõ H¸n ViÖt. Ngµy so¹n: 17/ 9/ 2011 TiÕt 23. TiÕng ViÖt. tõ h¸n viÖt (TiÕp). ----------------------------------------------------------------I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được tác dụng của từ Hán Việt và yêu cầu về sử dụng từ Hán Việt. - Có ý thức sử dụng từ Hán Việt đúng nghĩa, phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. 1. Kiến thức: - Tác dụng của từ Hán Việt trong văn bản. - Tác hại của việc lạm dụng từ Hán Việt. 2. Kĩ năng: - Sử dụng từ Hán Việt đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh. - Mở rộng vốn từ Hán Việt. - Có ý thức sử dụng từ Hán 3. Thái độ : Việt đúng ý nghĩa, đúng sắc thái, phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp; tr¸nh l¹m dông tõ H¸n ViÖt. B/ChuÈn bÞ:. 1.ThÇy: - §äc SGK, SGV, so¹n bµi. ChuÈn bÞ b¶ng phô. 2. Trß: §äc SGK vµ so¹n bµi theo c©u hái.. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải thích, tổng hợp, khái quát. d/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: 7C * KiÓm tra bµi cò: - Thế nào là yếu tố Hán Việt? Cho VD từ ghép HV? Giải nghĩa, đặt câu? - Lµm bµi tËp 02 s¸ch BTNV. * Bµi míi: I. sö dông tõ h¸n viÖt t¹o s¾c th¸i:. Xác định các từ HV có trong từng 1.Ví dụ: VD. a, Phô n÷ ViÖt Nam anh hïng. Tìm từ thuần Việt có nghĩa tương 72 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. ®­¬ng? Em thử thay các từ thuần Việt đó vµo vÞ trÝ c¸c tõ HV vµ nhËn xÐt? Những từ HV đó đã tạo nên những s¾c th¸i g×?. b, Cô lµ nhµ CM l·o thµnh. Sau khi cô tõ trần, nhân dân đã mai táng. c, B¸c sü ®ang kh¸m nghiÖm tö thi. d, §ªm qua c« Êy bÞ thæ t¶.. 2. NhËn xÐt: Cßn ë VD b, dïng tõ HV t¹o s¾c - C¸c tõ HV ®­îc dïng trong c¸c c©u v¨n th¸i g×? (Đọc các VD em hiểu thêm hoàn đã tạo nên những sắc thái: Trang trọng, t«n kÝnh, tao nh· tr¸nh ghª sî th« tôc. c¶nh lÞch sö x· héi x­a). C¸c tõ HV ®­îc dïng t¹o s¾c th¸i cæ x­a, phï hîp víi kh«ng khÝ x· héi x­a. Qua t×m hiÓu VD, em thÊy viÖc sö 3. Ghi nhí: dông tõ HV t¹o lªn s¾c th¸i biÓu cảm n/t/n? (Dùng từ HV cần chú ý HS đọc phần ghi nhớ SGK hoµn c¶nh giao tiÕp). GV Nhắc lại để khắc sâu Nªn chän c¸ch giao tiÕp nµo? Khi con nãi chuyÖn víi mÑ? Khi b¹n bÌ nãi chuyÖn víi nhau?. Khi nãi víi mét bµ cô ë n«ng th«n?. Ii.kh«ng nªn l¹m dông tõ h¸n viÖt:. 1. VÝ dô: - Con đề nghị mẹ. - Con muốn được mẹ thưởng. - Mãn nµy b¹n thÊy cã ngon kh«ng? - Mãn nµy cã hîp khÈu vÞ b¹n kh«ng? - Cháu vừa từ phi trường về ạ. - Ch¸u võa tõ s©n bay vÒ ¹. 2. NhËn xÐt:. Qua VD trên , em có rút ra nhận xét - Có trường hợp sử dụng từ Hán Việt g× vÒ c¸ch sö dông tõ HV. không đúng chỗ, đúng lúc, không phù Nªu ghi nhí? hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp khiÕn lêi nãi HS đọc phần ghi nhớ SGK thiÕu tù nhiªn. GV Nhắc lại để khắc sâu 3. Ghi nhí: IiI. luyÖn tËp :. Bài tập 1: Cho học sinh phân biệt từng cặp từ trong ngoặc đơn là loại từ nào? VD: + Tõ H¸n ViÖt : Th©n mÉu; phu nh©n. + Từ thuần Việt có nghĩa tương đương: Mẹ; Vợ. (? Tại sao trong trường hợp này lại không dùng từ Hán Việt? ? Tại sao trong trường hợp này lại không thể dùng từ thuần Việt. => Dïng tõ HV phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. Bµi tËp 2: Ghi nhanh ra giÊy: +5 tªn gäi cña 5 b¹n trong líp. +3 tên gọi của 3 tỉnh thành nước ta. - Qua đó em thấy để định danh thường dùng loại từ nào? - Vì sao chúng ta thích dùng từ Hán Việt để định danh. 73 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. (Nh­ vËy cã ph¶i lµ l¹m dông tõ H¸n ViÖt kh«ng?). Bài tập3: Xác định các từ Hán Việt tạo sắc thái cổ: Gi¶ng hoµ, cÇu h«n, hoµ hiÕu, nhan s¾c tuyÖt trÇn. Bµi tËp 4: - VD a, b: ThiÕu tù nhiªn, kh«ng phï hîp hoµn c¶nh giao tiÕp. - Tìm từ HV có nghĩa tương đương: + bảo vệ = giữ gìn. + mĩ lệ = đẹp đẽ. Bµi tËp 5: Viết đoạn văn (chủ đề học tập) có sử dụng từ Hán Việt. ( Thảo luận nhóm). Iv. hướng dẫn về nhà :. - Mçi häc sinh tù viÕt mét ®o¹n v¨n cã sö dông tõ H¸n ViÖt. - HiÓu c¸ch sö dông tõ H¸n ViÖt. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: “§Æc ®iÓm v¨n biÓu c¶m”. ---------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 17/ 9/ 2011 TiÕt 24. TËp lµm v¨n. đặc điểm của văn bản biểu cảm. I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được các đặc điểm của bài văn biểu cảm. - Hiểu được đặc điểm của phương thức biểu cảm. - Biết cách vận dụng những kiến thức về văn biểu cảm vào đọc - hiểu văn bản. 1. Kiến thức: - Bố cục của bài văn biểu cảm. - Yêu cầu của việc biểu cảm. - Cách biểu cảm gián tiếp và cách biểu cảm trực tiếp. 2. Kĩ năng: - Nhận biết các đặc điểm của bài văn biểu cảm. 3. Thái độ:Hiểu được đặc điểm của phương thức biểu cảm là thường mượn cảnh vật, đồ vật, con người để bày tỏ t/c (khác với văn miêu tả là tái hiện đối tượng được miªu t¶). B/ChuÈn bÞ:. 1.ThÇy: - §äc SGK, SGV, so¹n bµi - ChuÈn bÞ b¶ng phô. 2. Trß: §äc SGK vµ so¹n bµi theo c©u hái.. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải thích, tổng hợp, khái quát. D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: * KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? - Nªu tÝnh chÊt cña v¨n biÓu c¶m? - Cã nh÷ng c¸ch biÓu c¶m nµo? 74 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. * Bµi míi: Học sinh đọc bài văn: Bài văn “Tấm gương” - SGK.. I. tìm hiểu đặc điểm của văn bản biÓu c¶m :. 1. VÝ dô: (SGK) 2. NhËn xÐt:. - Bài văn không phải là để miêu tả tấm gương mà chỉ mượn tấm gương để ca ngợi đức tính trung thực của con người, ghét thói xu nÞnh, dèi tr¸. - T¸c gi¶ chän ®­îc mét h×nh ¶nh cã ý Để biểu đạt tình cảm đó, tác giả nghĩa tượng trưng vì tấm gương có đặc bài văn đã làm n/t/n? ®iÓm lµ ph¶n chiÕu sù vËt mét c¸ch kh¸ch quan trung thực. Do đó đem ví tấm gương với người bạn trung thực. Bài văn đã biểu đạt t/c gì?. C¸ch lùa chän h×nh ¶nh nh­ vËy cã - C¸ch lùa chän h×nh ¶nh nh­ vËy gióp cho việc biểu đạt t/c được rõ ràng, dễ hiểu, sâu t¸c dông g×? s¾c. - Bè côc bµi v¨n gåm 3 phÇn: Nªu bè côc bµi v¨n? + PhÇn MB: Nªu th¼ng phÈm chÊt cña Phần mở bài, kết bài có quan hệ gương. víi nhau n/t/n? + Phần KB: Khẳng định lại chủ đề đã nêu. + Phần TB: Nêu lợi ích của tấm gương đối Phần thân bài đã nêu những ý gì? với con người. Hai ví dụ về 2 nhân vật Những ý đó liên quan đến chủ đề MĐC và TC là ví dụ về một người đáng bµi v¨n n/t/n? trọng, một người đáng thương nhưng nếu soi gương thì gương cũng không vì tình cảm mà nói sai sự thật, rằng họ có gương mặt xÊu xÝ. Từ đó, đọc bài văn người ta hiểu => Ngoài tấm gương thuỷ tinh tráng bạc còn có gương lương tâm. ®iÒu g×? Nêu ghi nhớ về đặc điểm văn biểu c, Ghi nhớ: c¶m. HS đọc phần ghi nhớ SGK GV Nhắc lại để khắc sâu §äc vÝ dô SGK. §o¹n v¨n biÓu hiÖn t/c g×? T/c ë ®©y ®­îc biÓu hiÖn b»ng c¸ch nµo? Vì sao em có nhận xét đó? VËy cã thÓ cã nh÷ng c¸ch biÓu c¶m nµo?. Ii. c¸c c¸ch biÓu c¶m :. 1.VÝ dô 2: .2.NhËn xÐt: - Niềm đau khổ của đứa con phải xa mẹ, phải sống với người khác và luôn bị bắt nạt -> T/c đó được biểu thị bằng cách thổ lộ trùc tiÕp qua nh÷ng tiÕng kªu, lêi than, qua câu hỏi biểu cảm. T/c đó rất rõ ràng, trong 75. Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. HS đọc phần ghi nhớ SGK GV Nhắc lại để khắc sâu. s¸ng. 2. Ghi nhí: (Sgk). IiI. luyÖn tËp :. §äc bµi v¨n: “Hoa häc trß”. - Bµi v¨n thÓ hiÖn t/c g×? (Nỗi buồn nhớ khi xa trường, rời bạn lúc nghỉ hè). - T×nh c¶m Êy ®­îc biÓu hiÖn theo c¸ch nµo? (gián tiếp thông qua miêu tả hoa phượng). - Hoa phượng được miêu tả n/t/n? - Qua việc miêu tả đó thể hiện cảm xúc gì? (Hoa phượng được dùng làm hình ảnh ẩn dụ để thể hiện tình cảm = Hoa phượng gắn bó với sân trường, với học sinh, với những ngày hè chia tay nhớ nhung da diết.) - C¶m xóc bèi rèi thÉn thê. - Cảm xúc cô đơn, trống trải. - C¶m xóc buån nhí, dçi hên. - Tìm những câu văn giúp tác giả biểu hiện những cảm xúc đó? - Qua đó , em hiểu vì sao tác giả lại gọi hoa phượng là hoa học trò? (Hoa phượng là biểu tượng của sự chia ly ngày hè đối với học trò.) - H·y t×m m¹ch ý cña bµi v¨n? (Đó là sắc đỏ của hoa phượng cháy lên trong nỗi buồn nhớ của học trò lúc chia tay.Phượng càng đỏ, nỗi buồn càng tăng. Phượng và học trò sóng đôi, gắn bó, chia sÎ niÒm vui, nçi buån). - Bµi v¨n biÓu c¶m theo c¸ch nµo? (C¶ trùc tiÕp vµ c¶ gi¸n tiÕp). - H·y t×m nh÷ng c©u v¨n biÓu hiÖn t/c trùc tiÕp, gi¸n tiÕp Êy). (Cã nh÷ng c©u v¨n biÓu hiÖn trùc tiÕp nçi nhí nhung. Toµn bµi l¹i dïng hoa phượng để biểu cảm gián tiếp nỗi lòng). => Đó là cách biểu đạt t/c mang tính nghệ thuật cao, truyền cảm sâu sắc.. * Hướng dẫn về nhà : - S­u tÇm 2 bµi v¨n, ®o¹n v¨n biÓu c¶m. - Häc tËp c¸ch biÓu c¶m gi¸n tiÕp th«ng qua viÖc sö dông h/¶ Èn dô, t/trg. - ViÕt mét ®o¹n v¨n biÓu c¶m. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo: “§Ò v¨n biÓu c¶m vµ c¸ch lµm bµI v¨n b/c” --------------------------------------------------------------------------Ngµy 22 th¸ng 9 n¨m 2011 NhËn xÐt cña tæ chuyªn m«n. Phạm Thị Hường. 76 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 7. Bùi Thị Hương. Ngµy so¹n: 24 / 9/ 2011 TuÇn 7: tiÕt 25. TËp lµm v¨n. đề văn biểu cảm vµ c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m. A.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT. Hiểu kiểu đề văn biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm. 1. Kiến thức - Đặc điểm, cấu tạo của đề văn biểu cảm. - Cách làm bài văn biểu cảm. 2. Kĩ năng - Nhận biết đề văn biểu cảm. - Bước đÇu rèn luyện các bước làm bài văn biểu cảm. 3.Thái độ: - Hiểu đề văn biểu cảm. - Nắm được các bước làm bài văn biểu cảm. B/ChuÈn bÞ:. 1.ThÇy: - §äc SGK, SGV, so¹n bµi - ChuÈn bÞ b¶ng phô. 2. Trß: §äc SGK vµ so¹n bµi theo c©u hái.. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, giải thích, tổng hợp, khái quát. D/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:. * ổn định lớp: 7C * KiÓm tra bµi cò: Đọc văn bản “Sông núi nước Nam” ? Văn bản này được viết theo phương thức biểu đạt nào? ? Đối tượng biểu cảm là gì? ? Tình cảm được biểu hiện qua văn bản đó là t/c n/t/n? ? Nếu lấy nhan đề của v/b làm một đề văn b/c thì em có đồng ý không? ? Dấu hiệu biểu cảm của đề này ở điểm nào? - > ChuyÓn ý bµi míi. I. đề văn biểu cảm và các bước làm bµi v¨n biÓu c¶m:. 1. §Ò v¨n biÓu c¶m: - Đọc các đề văn SGK. Giáo viên a, VÝ dô: ph¸t phiÕu häc tËp cho c¸c nhãm Cho các đề văn: chuẩn bị tìm hiểu đề văn. a1, Cảm nghĩ về dòng sông quê hương. a2, Cảm nghĩ về đêm trung thu. a3, Cảm nghĩ về nụ cười của mẹ. a4, Vui buån tuæi th¬. a5, Loµi c©y em yªu.. 77 Trường THCS An Lâm. N¨m häc :2011 - 2012 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>