Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 28 - Tiết 109, 110: Những trò lố hay là Va- Ren văn học và Phan Bội Châu

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUẦN 28: Tiết 109,110: Những trò lố hay Va - Ren và Phan Bội Châu Tiết 111 : Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu : Luyện tập Tiết 112 : Luyện nói! Bài văn giải thích một vấn đề Tiết 109,110 Vàn hoüc NS:. NHỮNG TRÒ LỐ HAY LAÌ VA- REN VAÌ PHAN BÄÜI CHÁU. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Hiểu được giá trị của đoạn văn trong việc khắc họa sắt nét hai nhân vật Va- Ren và Phan Bội Châu với hai tính cách, đại diện cho hai lực lượng xã hội, phi nghĩa và chính nghĩa - thực dân Pháp và nhân dân Việt Nam - hoàn toàn đối lập nhau trên đất nước ta thời pháp thuộc B. Phương tiện thực hiện: 1. Chuẩn bị : - GV: Sgk - Sgv, bảng phụ, thiết kế bài dạy - HS: phân tích quy nạp, bình, tích hợp 2. Phương pháp: Phân tích, qui nạp, bình, tích hợp. C. Tổ chức bài học: 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Sống chết mặc bay - Chỉ ra hai mặt tương phản cơ bản trong truyện” Sống chết mặc bay”. Nêu lên dụng ý của tác giả trong việc dựng cảnh tương phản này. - Tại sao có thể nói chuyện ngắn” Chết sống mặc bay” có giá trị hiện thæûc vaì nhán âaûo 3. Bài mới: a)- Giới thiệu bài: Chúng ta đã học những bài thơ của Bác, đã biết một phần cuộc sống của Bác qua bài “ Đức tính giản dị của Bác Hồ “. Hôm nay chúng ta tìm hiểu truyện ngắn “Những trò lố hay Va - Ren và Phan Bội Châu “ để biết thêm một năng lực viết truyện ngắn trào phúng bằng tiếng Pháp xuất sắc của Baïc. Truyện ra đời từ một hiện tượng lịch sử: Nhà đại cách mạng PBC sau hai chục năm bôn ba hải ngoại để tìm đường cứu nước, đến năm 1925, bị thực dân Pháp bố trí bắt cóc từ Trung Quốc giải về nước, xử tù chung thân, nhưng sau đó, trước phòng trào nhân dân cả nước đấu tranh đòi thả, chúng 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> đã phải ra lệnh ân xá. Va-ren vốn là một đảng viên Đảng Xã hội Pháp, phản bội đảng, được cử làm Toàn quyền Đông Dương thay Méc - lanh trước đó bị nhà cách mạng Phạm Hồng Thái giết hụt phải về nước. Va - ren trước ngày chuẩn bị sang Đông Dương nhận chức có tuyên bố sẽ quan tâm tới vụ PBC, và ngay lập tức Nguyễn Aïi Quốc viết tác phẩm Những trò lố hay là Va - ren và PBC để phơi bày thực chất dối trá, lố bịch của Va - ren. b)- Tổ chức hoạt động dạy và học: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chung. - GV goüi 1 em âoüc chuï thêch sao. Đọc chú thích từ khó. Chú ý các từ xà lim, thiên sứ, tôn sùng, khai hóa, hào hiệp, cố chấp. Hoạt động 2: Tìm hiểu tính hư cấu của tác phẩm. GV gọi HS đọc đoạn đầu từ “Do sức ép ... đang rên xiết”. ? Theo em, đây là một tác phẩm ghi chép sự thật hay là tưởng tượng hư cấu? ? Căn cứ vào đâu để kết luận như vậy?. GHI BAÍNG I. Giới thiệu: Taïc giaí: - Đọc chú thích dấu sao Nguyễn Aïi Quốc (18901969). - Tác phẩm: truyện ngắn in trên báo “ Người - Đây là một truyện ngắn, hình cùng khổ” năm thức có vẻ như một bài kí sự 1925 nhưng thực tế là một câu chuyện hư cấu.. Hoạt động 3: Tìm hiểu nhân vật Va-ren ? Trước hoàn cảnh vụ án PBC ông Va-ren đã hứa gì ?. II. Phán têch: 1. Nhân vật Varen: a) Những trò lố của y trước khi gặp PBC:. - Cụm từ “nửa chính thức hứa” và câu hỏi của tác giả cứ cho rằng sẽ. HOẢT ÂÄÜNG CUÍA TROÌ. - Căn cứ vào sự việc:  Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy âaî.  Ngài chỉ vừa mới xuống tàu, .... chừng bốn tuần lễ cơ.  Hãy theo dõi, theo dõi bằng đôi cánh của trí tưởng tượng, những trò lố chính thức của ông Va - ren. - Hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu trước khi sang nhậm chức Toàn quyền Đông Dương. - Lời hứa dối trá, hứa để vuốt ve, trấn an nhân dân VN đang đấu 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> “chăm sóc” vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao” có ý nghĩa gì trong việc bộc lộ thực chất lời hứa của Varen? - Qua caïch noïi âoï, âaî noïi lãn thaïi độ gì của tác giả đối với Va-ren. GV: Cụm từ “nửa chính thức hứa” vaì cáu hoíi “... ra laìm sao” mang tính chất nghi ngờ của tác giả đã cho ta thấy được lời hứa của Va-ren chỉ là lời hứa suông, dối trá, thực chất là 1 trò lố, vì PBC vẫn bị giam trong tuì. GV cho HS đọc đoạn: “Ôi thật là một tấn kịch .... kề bên cổ” ? Tác giả đã giới thiệu lí lịch của Va-ren như thế nào ?. ? Lời nói và hành động của Varen đối với PBC ra sao? Hãy chỉ ra tính chất lố bịch của haình âäüng âoï?. - GV cho học sinh đọc những lời nói của Varen (nói về mình, ...) ? Lời lẽ của Va-ren mang hình thức ngôn ngữ gì?. tranh đòi hỏi thả PBC. Lời hứa đó - Câu hỏi mang có ý nghĩa thực chất là một trò lố. tính nghi ngờ. - Lời hứa sẽ chàm soïc vuû - Thái độ mỉa mai, châm biếm của PBC là lời hứa dối trá, là một taïc giaí. trò lố.. - Va-ren được giới thiệu là kẻ b. Va-ren gặp phản bội giai cấp vô sản Pháp, tên PBC - trò lố chính khách đã bị đồng bọn đuổi chính thức : ra khỏi tập đoàn, kẻ đã ruồng bỏ quá khứ, ruồng bỏ lòng tin, ruồng bỏ giai cấp mình. Đó là 1 kẻ phản bäüi nhuûc nhaî. - Lời nói: tôi đem tự do đến cho ông đây; đòi điều kiện có đi phải coï laûi. - Hành động: tay phải bắt tay PBC, tay traïi thç náng caïi gäng to kệch đang xiết chặt PBC trong nhaì tuì aím âaûm. - Hành động và lời nói mâu thuẩn nhau rất lố bịch bắt tay tỏ vẻ thân thiện trong khi cái gông to kệch đang xiết chặt tay PBC. - Đó là hình thức đối thoại đơn phương, gần như độc thoại tự nói một mình, vì PBC không hề nói lại điều gì. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Em có nhận xét gì chuyện Va-ren kể về mình và những con người đã từng phản bội lí tưởng để được quyền cao, chức trọng?. ? Qua ngôn ngữ gần như độc thoại cuía Va-ren, âäüng cå, tênh caïch cuía Varen được bộc lộ như thế nào? ? Những từ ngữ nào thể hiện sự ngạc nhiên, sửng sốt của Va-ren ? Vì sao Va-ren sửng sốt? GV diễn giảng để HS thấy được tính cách lố bịch xảo trá và vô cùng nhuûc nhaî cuía Va-ren.. Hoạt động 4: Tìm hiểu nhân vật Phan Bäüi Cháu ? PBC đã có cách ứng xử với Varen như thế nào? ? Qua hình thức ứng xử đó, thái độ, tính cách của PBC được bộc lộ ra sao? Đọc lời bình của tác giả về sự im lặng của PBC. - GV cho HS đọc đoạn lời: bình của tác giả từ “Ừ thì PBC nhìn Va-ren ..... sửng sốt cả người” - Lời bình của tác giả trước hiện tượng im lặng, dửng dưng của PBC đã thể hiện giọng điệu ntn và điều đó có ý nghĩa gì ? - Qua sự im lặng của PBC và lời bình của tác giả về sự im lặng đó,. - Kẻ phản bội không biết nhục lại còn trâng tráo thuyết phục PBC theo gæång mçnh, theo gæång những kẻ đã từng phản bội lí tưởng, phản bội dân tộc chỉ vì lợi êch caï nhán. - Thể hiện sự vuốt ve, dụ dỗ, bịp bợm một cách rất trắng trợn của Va-ren. - Ä! Äng nghe täi, äng PBC naìy ! - Nhưng sao thế, ông hãy nhìn tôi naìy, äng PBC ! - Sửng sốt ! * vì lần đầu tiên bị PBC đối xử lạnh nhạt đến khinh bè. * vì không hiểu sao PBC lại không nhận sự ưu đải để có cuộc đời sung sướng mà lại chịu ngồi tù, chịu bị gông xiềng.. - Lời nói, hành động mâu thuẩn nhau. - Ngôn ngữ độc thoải.. - Va-ren laì keí phaín bäüi nhuûc nhã, là bịp bợm một cách rất trắng trợn. Đó là trò lố bịch nhất. - Dùng hình thức im lặng, phớt lờ, 2. Nhân vật coi như không có Va-ren trước Phan Bäüi Cháu: mặt. - Qua âoï bäüc läü thaïi âäü khinh bè và bản lĩnh kiên cường trước kẻ thuì. - HS đọc lời bình.. - Giọng điệu hóm hỉnh mỉa mai, góp phần làm rõ thêm thái độ, tính caïch cuía PBC. - Người CM vĩ đại có khí phách 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> em thấy gì về khí phách, tư thế của PBC trước Va-ren? Hoạt động 5: Tìm hiểu đoạn kết và lời tái bút GV cho HS đọc đoạn kết và lời tái buït. - Theo em, ví thử truyện dừng lại ở câu: “... chỉ là vì PBC không hiểu Va-ren cũng như Va-ren không hiểu PBC” thì có được không? Nhưng ở đây lại có thêm đoạn kết và lời tái bút ? Em hiểu giá trị ý nghĩa của lời tái bút và đoạn kết ntn ? GV: Nếu với lời kết ở trên, thái độ khinh bỉ của PBC được thể hiện bằng hình thức ứng xử là im lặng, dửng dưng thì ở lời tái bút lại là một hành động chống trả quyết liệt: nhổ vào mặt Va-ren. Như thế, với kẻ thù phải có nhiều cách tỏ thái độ. Chỉ im lặng dửng dưng chưa đủ, còn phải nhổ vào mặt nó. Cách dẫn truyện như thế thật hóm, thật thú vị và quan trọng là làm tăng thêm ý nghĩa của vấn đề. ? Em có nhận xét gì giữa tính cách của hai nhân vật?. hiên ngang, tư thế hào hùng không khuất phục.. - HS đọc đoạn kết và lời tái bút.. - PBC là bậc anh huìng, caïch maûng - Lời quả quyết của anh lính dõng vĩ đại, bất khuất. và chi tiết về lời đoán thêm của tác giả làm tăng giá trị xác thực về câu chuyện hư cấu của tác giả và náng cao khê phaïch cao âeûp, xem thường, khinh bỉ đối phương của PBC. - Lời tái bút là một hành động chống trả quyết liệt: nhổ vào mặt Va-ren.. - Hai con người, hai lí tưởng, hai nhân cách hoàn toàn đối lập. Toàn quyền là kẻ phản bội, nhục nhã. PBC là bậc anh hùng, cách mạng vĩ đại, bất khuất. ? Số lượng lời văn dành cho việc - Tác giả dành một số lượng từ khắc họa tính cách của từng nhân ngữ lớn, hình thức ngôn ngữ trần vật nhiều ít ntn? thuật để khắc họa tính cách của Dụng ý nghệ thuật gì của tác giả? Va-ren. Còn với PBC, tác giả dùng sự im lặng. Đây là phương thức nghệ thuật đối lập của tác giả, một bút pháp, một cách viết 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động 6: hướng dẫn tổng kết ? Em có nhận xét gì về giọng văn và cách xây dựng câu chuyện, xây dựng nhân vật của tác giả. ? Tác giả đã khắc họa được tính cách của hai nhân vật Va-ren và PBC ntn? Hoạt động 7: HD luyện tập ? Em hiểu nghĩa của cụm từ “ Những trò lố” trong nhan đề tác phẩm ntn?. vừa tả vừa gợi rất thâm thúy, sinh âäüng, lê thuï. HS đọc ghi nhớ Sgk/95. III. Tổng kết: Ghi nhớ Sgk/95. IV. Luyện tập: - Cụm từ “Những trò lố” trong HS trả lời miệng nhan đề tác phẩm chính là xuất phát từ ý muốn trực tiếp vạch trần hành động lố lăng, bản chất xấu xa cuía Va-ren.. 4. Củng cố : HS đọc bài đọc thêm trang 95, 96. 5. Dặn dò : - Học bài, học ghi nhớ. - Soạn bài mới: “Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (TT).. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Tiết 111 TV NS:. DÙNG CỤM CHỦ - VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU: LUYỆN TẬP (TT). A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Củng cố kiến thức về việc dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu. - Bước đầu biết cách mở rộng câu bằng cụm Chủ - Vị B. Phương tiện thực hiện: 1. Chuẩn bị : - GV: Sgk - Sgv, bảng phụ, thiết kế bài dạy - HS: phân tích quy nạp, bình, tích hợp 2. Phương pháp: Làm miệng, hỏi đáp, làm theo nhóm. C. Tổ chức bài học: 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu. - Thế nào là dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu? Em hãy phân tích cấu tạo của cụm danh từ và cấu tạo của phụ ngữ trong cụm danh từ của câu sau: Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có. - Kể các trường hợp dùng cụm C - V để mở rộng câu. Cho 1 ví dụ 3. Bài mới: a)- Giới thiệu bài: b)- Tổ chức hoạt động dạy và học: Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức GV yêu cầu 2 HS đọc lại phần ghi nhớ của tiết dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu ở bài 25 - Sgk / trang 68, 69. Hoạt động 2: Làm bài tập (trang 96 - 97 Sgk) Bài tập 1: a/ Có một cụm C - V làm chủ ngữ (khí hậu nước ta ấm áp) và một cụm C-V làm phụ ngữ trong cụm động từ cho phép (ta quanh năm trồng troüt ...). b/ Có hai cụm C - V làm phụ ngữ cho danh từ khi và một cụm C - V làm phụ ngữ cho động từ nói (tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay). c/ Có hai cụm C - V làm phụ ngữ cho động từ thấy. Bài tập 2: Gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ. a, Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ và thầy cô rất vui lòng. b, Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích. 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> c, Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc . d, Cách mạng tháng Tám thành công đã khiến cho ca hát tiếng Việt có một bước phát triển mới, một số phận mới. Bài tập 3: Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu thành một câu có cụm C- V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ: a, Anh em hòa thuận khiến hai thân vui vầy. b, Đây là một cảnh rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại. c, Hàng loạt vở kịch như “ Tay người đàn bà “, “ Giác ngộ”, “ Bên kia sông Đuống “ ,... ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước 4. Củng cố: Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. 5. Dặn dò: Về nhà đặt mỗi trường hợp một câu về cách dùng cụm C - V để mở rộng câu. - Soạn : Luyện nói: Bài văn giải thích một vấn đề. Mỗi tổ làm một đề (Tổ 1: Đề 1; Tổ 2: đề 2; Tổ 3: đề 3; Tổ 4: đề 4). 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tiết 112 TLV NS. LUYỆN NÓI : BAÌI VĂN GIẢI THÍCH MỘT VẤN ĐỀ. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh - Nắm vững hơn và vận dụng thành thạo hơn các kĩ năng làm bài văn lập luận giải thích, đồng thời củng cố những kiến thức xã hội và văn học có liên quan đến bài luyện tập - Biết trình bày miệng về một vấn đề xã hội (hoặc văn học), để thông qua đó, tập nói năng một cách mạnh dạn, tự nhiên, trôi chảy. B. Phương tiện thực hiện: 1. Chuẩn bị : Thầy : SGK, SGV, Trò: chuẩn bị bài viết ở nhà 2. Phương pháp: Hướng dẫn học sinh chủ động trình bày bài viết đã chuẩn bị ở nhà. Nói rõ ràng, mạch lạc. C. Tổ chức bài học: 1. Ổn định: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài soạn của học sinh 3. Bài mới: a)- Giới thiệu bài: b)- Tổ chức hoạt động dạy và học: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY Hoạt động 1: Kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh. - GV cho HS nhắc lại dàn ý chung cuía baìi vàn giaíi thêch - GV ghi 4 đề lên bảng - GV cho HS đọc 4 đề và phần gợi yï trong Sgk. (5’) Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS luyện nói - Gioüng noïi: Noïi roî, noïi to âuí cho cả lớp nghe được (tránh nói lí nhí) - Ngữ điệu: sống động, diễn cảm. - Tư thế, điệu bộ: Đứng tự nhiên trước lớp, nét mặt tươi tắn, mắt nhìn. HOẢT ÂÄÜNG CUÍA TROÌ HS chuẩn bị phần bài tập ở nhà vào vở bài tập (mỗi tổ một đề theo thứ tự) - Daìn yï chung vàn giaíi thêch. 1. Mở bài: - Giới thiệu xuất xứ. - Trích dẫn đề - Nãu näüi dung, yï nghéa chung cuía vấn đề. 2. Thán baìi: - Giaíi thêch nghéa âen, nghéa boïng của từng từ ngữ, từng vế câu trước. - Giaíi thêch nghéa âen, boïng cuía cả câu, của toàn nhận định. 9 Lop7.net. GHI BAÍNG Cho HS ghi daìn ý chung vào vở. 1. Mở bài:. 2. Thán baìi:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> vào mọi người. - 15’ đầu GV cho HS sinh hoạt nói trong nhoïm. - 20’ GV gọi HS đại diện nhóm, lên nói bài của mình. (có thể GV cho HS nói từng đoạn). (Có thể dùng ví dụ để giải thích) - Chọn 1 số dẫn chứng để làm saïng roî cho giaíi thêch. - Chú ý dùng từ, cụm từ liên kết để lập luận chặt chẽ, mạch lạc. - Viết phải phù hợp với mở bài. 3. Kết bài: 3. Kết bài: - Nhắc lại vấn đề giải thích (câu nói, câu tục ngữ...) - Khẳng định ý nghĩa, giá trị, bài học của vấn đề mang lại cho ta.. 4. Củng cố: HS nêu yêu cầu chung của dàn ý bài văn giải thích. 5. Dặn dò: - HS hoàn thiện dàn bài các đề còn lại mà các tổ đã chuẩn bị. - Soạn bài tiết 113: Ca Huế trên sông Hương.. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>