Giáo án Ngữ văn 7 tiết 73 đến tiết 79

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 19 Baøi: 18. Ngày soạn : 10.01.06 Tieát : 73. TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VAØ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Hiểu thế nào là tục ngữ, hiểu nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật (kết cấu, nhịp điệu, cách lập luận) của nhữmh câu tục ngữ trong bài. - Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. - Bồi dưỡng lòng yêu thiên nhiên, yêu lao động sản xuất. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Tham khảo SGV, soạn bài. - HS: Đọc văn bản - soạn câu hỏi theo SGK. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá, taùc phong HS 2. Kiểm tra : (3’) Vở soạn bài của học sin. 3. Bài mới : Giới thiệu : (1’) Ở học kỳ I, các em đã được tìm hiểu về ca dao với các nội dung của nó. Trong học kỳ II này chúng ta lại tiếp tục tìm hiểu về tục ngữ cũng là một thể loại văn học dân gian. Nếu như ca dao thiên về diễn tả đời sống tâm hồn, tư tưởn, tình cảm của người dân thì tục ngữ lại đúc kết những kinh nghiệm của người dân về mọi mặt. Hôm nay, các em sẽ được cung cấp kiến thức về tục ngữ với nội dung về thiên nhiên và lao động sản xuất. TL 4’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Đọc, tìm hiểu khaùi quaùt. + GV đọc mẫu. + Hướng dẫn HS đọc.. Hoạt động của trò Hoạt động 1:. + HS nghe, đọc + Tìm hieåu chuù thích. Tục: thói quen lâu đời được mọi người công nhận. Ngữ: lời nói. Mau: trái nghĩa với thưa Caàn: chaêm chæ, chòu khoù. Thì: thời vụ thích hợp nhất cho việc troàng troït. Hoạt động 2: Tìm hiểu văn Hoạt động 2: baûn Có thể chia 8 câu tục ngữ TL: có thể chia 8 câu tục ngữ trong trong baøi laøm maáy nhoùm? baøi laøm 2 nhoùm: Mỗi nhóm gồm những câu Nhóm 1: các câu 1, 2, 3, 4  TN về nào? gọi tên từng nhóm? T/nhieân. Nhoùm 2: caâu 5, 6, 7, 8  TN veà LÑSX 16’ Ghi baûng caâu 1. TL: Đây là cách dự đoán thời tiết âm lòch thaùng 5 ngaøy daøi, ñeâm ngaén, thaùng 10 ngaøy ngaén ñeâm daøi.. ? Em hieåu theá naøo veà caâu tuïc ngữ này.. Lop7.net. Kiến thức I. Tìm hieåu khaùi quaùt Tục ngữ: Những câu nói dân gian ngaén goïn, oån ñònh, coù nhòp điệu, hình ảnh thể hiện những kinh nghiệm của người dân về mọi mặt (tự nhiên, lao động sản xuất, xã hội), được người dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày. Đây là loại VHDG. II. Tìm hieåu vaên baûn: 1. Phân loại: + Nhoùm 1: caùc caâu 1, 2, 3, 4  TN veà T/nhieân. Nhoùm 2: caâu 5, 6, 7, 8  TN veà LÑSX 2. Tìm hiểu nhóm 1: Tục ngữ veà thieân nhieân. Caâu 1: Đêm tháng năm, chưa nà7m đã saùng. Ngày tháng mười, chưa cười đã toái. Noäi dung: Thaùng 5 ñeâm ngaén, ngaøy daøi. Thaùng 10 ñeâm daøi, ngaøy ngaén. Hình thức:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TL. Hoạt động của thầy ? Về cách diễn đạt, câu tục ngữ này có nét gì đặc sắc.. ? Người ta sử dụng những câu tục ngữ này trong những trường hợp nào?. Đọc và ghi bảng câu 2 ? Caâu TN noùi veà ñieàu gì? Coù đúng tuyệt đối không?. ? Cách diễn đạt có gì đặc sắc ? Taùc duïng cuûa caâu TN naøy. Đọc vàghi bảng câu 3 ? Ráng mỡ gà là thế nào? ? Caâu TN coù yù nghóa gì?. 16’. Hoạt động của trò TL: - Câu tục ngữ có lối đối, đối vế, đối từ ngữ. - Hình aûnh vaø caùch noùi thaäm xưng (chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối) - Vaàn löng  nhòp nhaøng, xuoâi tai, dễ nhớ. TL: có thể sử dụng câu tục ngữ vào chuyện tính toán, sắp xếp công việc hoặc giữ gìn sức khỏe vào những thời ñieåm khaùc nhau trong naêm. TL: - Ngày nào, đêm trước trời có nhiều sao, hôm sau sẽ nắng, trời ít sao sẽ möa. - Ñaây chæ laø kinh nghieäm daân gian, độ chính xác không cao. - Hai vế đối, có vần lưng (nắng, vaéng) Câu TN giúp mọi người có thể nhìn trời mà đoán thời tiết để sắp xếp công việc cho ngày hôm sau được hợp lý. TL: Khi trên trời xuất hiện: ráng có sắc màu vàng mỡ gàtức là sắp có bão. Mọi người cần chống đỡ cho nhà chắc chắn để phòng chống dông bão. ? Cách diễn đạt câu TN có gì ñaëc saéc Đọc và ghi bảng câu 4. ? Em hieåu caâu TN naøy nhö theá naøo? Mở rộng: ngày xưa nạn lũ lụt laø moät trong boán tai hoïa thường xuyên (thủy, hỏa, đạo, tặc) nên người dân có ý thức quan sát hiện tượng T/N để chủ động phòng chống. Hoạt động 3:. Vaàn löng (gaø – nha. Đọc và ghi bàng câu 5. ? Taác laø gì? Vaøng laø gì? ? Tại sao nói tấc đất, tấc vaøng. TL: Taác laø ñôn vò ño chieàu daøi baèng 1/10 thước (khoảng 2,4m2 tấc Bắc Bộ hay baèng 3,3m2 taác Trung Boä) Vàng là kim loại quý thường được caân ño baèng caân tieåu ly. OÂng cha ta lấy cái rất nhỏ (tấc đất) để so sánh với cái rất lớn (tấc vàng) để nói giá trị của đất. Diễn đạt: ngắn gọn, không có từ so sánh nhưng hàm chứa ý so sánh, tạo ấn tượng đậm nét. Vận dụng: khuyên mọi người phái. ? Cách diễn đạt có gì đặc sắc chốt: đây là câu tục ngữ tiêu bieåu cho tính haøm suùc cuûa tuïc ngữ.. TL: Ở miền Bắc và miền Trung vào thaùng 7, 8 aâm lòch laø muøa möa baõo, nếu thấy có hiện tượng kiến di dời chỗ lên cao, báo hiệu trời sắp có mưa to gaây neân luït loäi. Câu TN tương tự: Tháng bảy đàn, đại hàn hồng thủy. Đóng thấp thì bão, đóng cao thì lụt. Hoạt động 3:. Lop7.net. Kiến thức - Đối vế, đối từ ngữ (đêmngày, sáng-tối) - Thaäm xöng - Vaàn löng (naêm-naèm, mười-cười) Trường hợp vận dụng: Sắp xếp công việc, giữ gìn sức khỏe phù hợp với thời gian từng mùa trong năm. Caâu 2: Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa. YÙ nghóa: Đêm trước trời nhiều sao, hôm sau seõ naéng, ít sao seõ möa . Hình thức: Đối vế (mau-vắng, nắng-mưa) Vaàn löng (naéng – vaéng) Vaän duïng: Biết nhìn sao để dự đoán thời tieát. Caâu 3: Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ YÙ nghóa, vaän duïng: Kinh nghiệm dự đoán bão để có ý thức chủ động giữ gìn nhà cửa, hoa màu. Hình thức: Vaàn löng (gaø – nhaø) Caâu 4: Thaùng baûy kieán boø, chæ lo laïi luït YÙ nghóa, vaän duïng: Kinh nghiệm dự đoán lũ lụt từ các hiện tượng tự nhiên để chủ động phòng chống. Hình thức: vần lưng (bò – lo) 3. Tìm hiểu nhóm 2 tục ngữ veà LÑSX. Câu 5: Tấc đất, tấc vàng. YÙ nghóa: Đất quý như vàng (đất nuôi sống người). Vaän duïng: - Đề cao giá trị của đất - Phê phán hiện tượng lãng phí đất..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TL. Hoạt động của thầy ? Người ta sử dụng câu TN này trong trường hợp nào? Tích hợp: ? Tìm câu ca dao tương tự ý treân Đọc và ghi bảng câu 6 ? Ý nghĩa câu tục ngữ. ? Câu TN được vận dụng như theá naøo? ? Hình thức câu TN này có gì quen thuoäc? * Đọc và ghi bảng câu 7 ? Câu tục ngữ nói về việc gì ? Nhận xét về cách diễn đạt. Đọc và ghi bảng câu 8 ? Em hieåu caâu TN naøy nhö theá naøo?. ? Cách diễn đạt câu TN này coù gì ñaëc bieät. ? Từ 8 câu tục ngữ vừa học, em nhaän ra ñieàu gì veà caùch diễn đạt của tục ngữ.. Hoạt động của trò biết quí trọng đất, làm cho đất sinh ra nhiều lương thực. Đồng thời phê phán hiện tượng lãng phí đất.. Kiến thức. Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhieâu Đọc chú thích (5) Caâu 6: TL: Câu TN nói về thứ tự các nghề, Nhất canh trì, nhị canh viên, các công việc đẹm lại lợi ích kinh tế tam canh điền. cho con người (nuôi cá, làm vườn, Ý nghĩa: Hieäu quaû kinh teá cuûa caùc coâng laøm ruoäng) việc nhà nông (thứ nhất nuôi cá, thứ 2 làm vườn, thứ 3 làm ruộng) Hình thức:  Phương thức phát triển nông - Có 3 vế, trật tư tăng tiến. - Vaàn (trì – nhò, vieân – ñieàn) nghieäp. Hình thức: có 3 vế được đặt theo trật tự tăng tiến, có vần, dễ nhớ, dễ thuộc Caâu 7: TL: Câu tục ngữ phổ biến kinh Nhất nước, nhì phân, tam cần, nghiệm về thứ tự những việc cần qua tứ giống. tâm khi trồng lúa. Trước hết phải tưới Ý nghĩa, vận dụng: tiêu nước đầy đủ, thứ hai là phải bón Kinh nghiệm chăm sóc cây lúa phân đúng liều lượng, chủng loại, giống. thời điểm, thứ ba là phải cần cù, Hình thức: siêng năng, thứ tư là phải chọn giống Ngắn gọn, nhịp điệu dễ nhớ, dễ thuoäc. toát. Caâu 8: TL: Kinh nghieäm troàng troït, gieo Nhaát thì, nhì thuïc trồng đúng thời vụ và đất phải được Ý nghĩa: cày bừa kỹ để đảm bảo năng suất cao Tầm quan trọng của thời vụ và việc cày bừa kỹ đất đai để tăng naêng suaát caây troàng. Câu TN ngắn gọn, rạch ròi, có vần, Hình thức: - Tính haøm suùc, ngaén goïn coù nhòp. - Vaàn (thì – nhì) Thaûo luaän nhoùm 4. Cách diễn đạt của tục ngữ: Gợi ý: - Hình thức ngắn gọn, hàm súc - Cách nói rất ngắn gọn, hàm súc (lời ít, yù nhieàu) - Vần thường là vần lưng - Thường có vần lưng - Kết cấu đối ý, đối lời làm cho ý tứ - Các vế thường đối xứng nhau rạch ròi, vừa có nhịp điệu, dễ nhớ. (về hình thức và nội dung) - Hình ảnh quen thuộc trong cuộc - Hình ảnh cụ thể, sinh động. sống sinh động. Hoạt động 4: III. Toång keát: - Đọc ghi nhớ SGK Ghi nhớ (SGK) - Đọc các câu tục ngữ phần đọc thêm. Hoạt động 4: Tổng kết Yêu cầu đọc ghi nhớ Yêu cầu đọc thêm Daën doø: (2’) + Hoïc baøi + Laøm baøi taäp (Söu taàm theâm moät soá caâu TN cuøng noäi dung) + Soạn bài “Tục ngữ về con người và xã hội” IV. Ruùt kinh nhgieäm: ................................................................................................................................................................................... 3’. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn: 15/1/2006 Tieát : 74. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG PHAÀN VAÊN VAØ TAÄP LAØM VAÊN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Biết cách sưu tầm ca dao, tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chọn lọc, sắp xếp, tìm hiểu ý nghĩa của chuùng. - Tăng thêm hiểu biết và tính cảm gắn bó với địa phương mình. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Hướng dẫn HS sưu tầm. Chuẩn bị đáp án và tình huống. - HS: Sưu tầm ca dao, tục ngữ, chọn lọc, sắp xếp theo chủ đề . III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá. 2. Kiểm tra : (3’) Vở soạn bài của học sinh. 3. Bài mới : Giới thiệu : (1’) Sưu tầm ca dao, dân ca, tục ngữ địa phương là một công việc có nhiều ý nghĩa, giúp các em rèn luyện tính kiên trì, có tri thức về địa phương, có ý thức khoa học. Chúng ta sẽ cố gắng thực hiện tiết học này cho thật toát. TL 5’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: - GV neâu yeâu caàu söu taàm. Hoạt động của trò Hoạt động 1:. 15’. Hoạt động 2: ? GV cho HS oân laïi ca dao, dân ca, tục ngữ là gì? ? Xaùc ñònh theá naøo laø ca dao, tục ngữ về địa phương? VD: Ai veà Bình Ñònh maø coi Con gaùi Bình Ñònh muùa roi ñi quyeàn Hoạt động 3: GV hướng dẫn phương pháp thực hiện (như SGK). Hoạt động 2: - Nhaéc laïi khaùi nieäm veà ca dao, daân ca, tục ngữ. Ca dao, tục ngữ về địa phương (lưu hành ở địa phương hay là mang tên rieâng ñòa phöông, noùi veà saûn vaät, di tích, thắng cảnh, danh nhân, sự tích, từ ngữ địa phương, …). 20’. Hoạt động 3: Ghi chép sự hướng dẫn của GV Về nhà thực hiện. Kiến thức I. Tìm hieåu khaùi quaùt - Sưu tầm ca dao, tục ngữ về ñòa phöông mình. - Số lượng 20 câu (ít nhất) II. Ôn kiến thức: - Ca dao, daân ca. - Tục ngữ Ca dao, tục ngữ về địa phương. III. Phương pháp thực hiện: 1. Caùch söu taàm. (Hỏi người lớn, chép lại từ sách baùo) 2. Saép xaáp theo A, B, C, 3. Thời hạn: 4 tuần 4. Thaønh laäp nhoùm bieân taäp, tổng hợp kết quả.. Có kế hoạch tổ chức nhận xét keát quaû, ruùt kinh nghieäm - Daën doø: + Hoïc baøi + Chuaûn bò baøi “Tìm hieåu chung veà vaên Nghò luaän” IV. Ruùt kinh nghieäm: ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn: 16/1/2006 Tieát : 75. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN NGHÒ LUAÄN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Cuộc sống của mỗi con người cần thiết phải có kỹ năng nghị luận, năng lực suy luận và số có bản lĩnh, coù chuû kieán, do vaäy caàn phaûi bieát laøm vaên nghò luaän. - Năm được đặt điểm của văn nghị luận. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Đọc tài liệu tham khảo, soạn giáo án. - HS: Đọc bài học SGK. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá, taùc phong HS 2. Kieåm tra : Khoâng kieåm tra. 3. Bài mới : Giới thiệu : (1’) Ở đầu lớp 6, các em đã học về các phương thức biểu đạt, trong đó có phương thức nghị luận. Hơn nữa, hàng ngày các em vẫn chứng kiến người khác cũng như chính bản thân mình “lam nghị luận khi hội hộp, bàn bạc, tranh cãi về một vấn đề gì đó. Văn bản nghị luận là một trong những kiểu văn bản nghị luận quan trọng ở trong đời sống xã hội của con người, có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 20’ Hoạt động 1: Hoạt động 1: I. Nhu caâu nghò luaän vaø vaên ? Nghò luaän laø gì? TL: - Nghị luận là bàn và đánh giá nghò luaän. cho rõ một vấn đề nào đó. ? Vaên nghò luaän laø gì? 1. Nhu caàu nghò luaän: ? Trong đời sống, em có - Vaên nghò luaän laø theå vaên duøng Muốn sống đẹp ta phải làm gì? thương gặp các vấn đề và câu lí lẻ phân tích giải quyết vấn đề. hỏi dưới đây không? Đọc các câu SGK (7) TL: Đó lá những câu hỏi mà ta vẫn Vấn đề cần giải quyết: ? Hãy nêu các câu hỏi về các thường bát gặp trong đời sống. Bàn bạc để tìm ra hành động vấn đề tương tự. đúng đắn tạo nên lối sống đẹp. VD: Muốn sống đẹp, ta phải làm gì? Vì sao huùt thuoác laù laø coù haïi? Baøi taäp: ? Gặp các vấn đề và câu hỏi TL: Em sẽ trả lời những câu hỏi đó - Vì sao huùt thuoác laù laø coù haïi? loại đó (Vì sao hút thuốc lá là bằng thể văn nghị luận, dùng lí lẻ để Dùng lí lẻ dẫn chứng để thuyết có hại) em sẽ trả lời bằng phân tích bàn bạc, đánh giá và giải phục người đọc, người nghe về taùc haïi cuûa thuoác laù. cách nào với các cách dưới quyết vấn đề mà câu hỏi nêu ra. ñaây. - Keå chuyeän - Bieåu caûm Vấn đề cần giải quyết: - Mieâu taû - Nghò luaän Thuyết phục mọi người hạn chế hoặc xóa bỏ thói quen hút thuoác laù. ? Vì sao tự sự, miêu tả, biểu Thaûo luaän nhoùm: Keát luaän: Vì các phương thức tự sự, miêu tả, Trong đời sống ta thương gặp cảm không đáp ứng yêu cầu vaøo caâu hoûi neâu ra? biểu cảm chỉ có tác dụng hỗ trợ chứ văn nghị luận dưới dạng các ý không phải là lí lẻ để đáp ứng yêu kieán neâu ra trong cuoäc hoïp. cầu trả lời. Giaûng: Vì noù chæ coù taùc duïng Caùc baøi xaõ luaän, bình luaän, hỗ trợ làm cho lập luận thêm phaùt bieåu yù kieán treân baùo chí sắc bén, thêm sức thuyết phục chứ không phải là lí lẻ để đáp ứng yêu cầu trả lời vaøo caâu hoûi.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TL. Hoạt động của thầy ? Trong đời sống, trên báo chí, qua đài phát thanh truyền hình em thường gặp văn bản nghị luận dưới những dạng naøo? ? Kể tên các loại van bản nghò luaän maø em bieát. 18’. * Yêu cầu đọc ghi nhớ Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản “Choáng naïn thaát hoïc” ? Baùc Hoà vieát baøi naøy nhaèm muïc ñích gì?. ? Baùc Hoà phaùt bieåu yù kieán mình dưới dạng luận điểm naøo. Tìm caùc caâu vaên mang luaän ñieåm?. Hoạt động của trò TL: Trong đời sống, trên báo chí, qua đài phát thanh truyền hình, em thường gặp văn bản nghị luận dưới daïng baøi xaõ luaän, bình luaän, phaùt bieåu caûm nghó, caùc yù kieán trong cuoäc hoïp. TL: Bản tuyên ngôn độc lập của Bác Hồ (2/9/1945), Lời kêu gọi toàn quốc khaùng chieán. * Đọc ghi nhớ 1 SGk Hoạt động 2: Đọc van bản: “Chống nạ thất học” (CT Hoà Chí Minh) TL: Muïc ñích keáu goïi, thuyeát phuïc người dân chống nạn thất học để có kiến thức xây dựng đất nước. + Đọc câu văn mang luận điểm. Kiến thức. Ghi nhớ 1 (SGK) 2. Ñaëc ñieåm chung cuûa van baûn nghò luaän: Vaên baûn: “Choáng naïn thaát hoïc”. Luaän ñieåm: Mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới để coù theå tham gia vaøo coâng cuoäc xây dựng đát nước, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ.. 3’ Củng cố: (4’) - Văn nghị luận thường gặp dưới dnạg nào? - Trong văn nghị ;uận ý kiến được viết ra dưới dạng gì? 2’ Daën doø: (1’) - Hoïc baøi. - Xem baøi tieáp theo. IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngày soạn: 17/1/2006. Tieát : 76. TÌM HIEÅU CHUNG VEÀ VAÊN NGHÒ LUAÄN (tt) I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh. - Hiểu được nhu cầu nghị luận trpng đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận. - Bieát caùch phaân tích hai vaên baûn nghò luaän trong SGK. - Giáo dục ý thức học tập và rèn luyện Tiếng Việt. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Tham khảo SGV, Soạn giáo án. - HS: Xem bài SGK, Trả lời câu hỏi SGK. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá, taùc phong HS 2. Kieåm tra : (5’) ? Trong đời sống, ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng văn bản nào? ? Em hãy nêu 1 ví dụ về văn nghị luận mà em đã được học hoặc được nghe. 3. Bài mới : TL 10’. 4’. 20’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: * Đọc lại bài văn “Chống naïn thaát hoïc” ? Để ý kiến có sức thuyết phục, bài viết đã nêu lên những ý nghĩa nào? Hãy liệt keâ caùc lí leû aáy ra? ? Vì sao người dân ta ai cũng biết đọc, biết viết? ? Việc chống nạn mù chữ có thể thực hiện được không?. Hoạt động 2: Ghi nhớ ? Vaên nghò luaän vieát ra nhaèm mục đích gì, hướng tới ai, về caùi gì? Hoạt động 3: Luyện tập Đọc yêu cầu bài tập 1 SGK ? Ñaây coù phaûi laø baøi vaên nghò luaän khoâng? Vì sao? ? Tác giả đề xuất ý kiến gì? Những câu nào thể hiện ý đó? Để thuyết phục người đọc. Tác giả nêu những lí lẻ, dẫn chứng nào?. Hoạt động của trò Hoạt động 1: TL:. Kiến thức Ñaëc ñieåm chung cuûa vaên baûn nghị luận, lí lẻ, dẫn chứng. - Phaùp cai trò ta, thi haïch saùch ngu dân để lừa dối và bóc lột người dân ta. - 95% người dân Việt Nam mù chữ thì tiến bộ làm sao được. - Nay ta giành quyền độc lập thì phải cấp tốc nâng cao dân trí để người dân Vieät Nam coù tham gia vaøo coâng cuoäc xây dựng nước nhà. - Người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ - Người chưa biết chữ gắng sức học cho bieát. - Người giàu có mở lớp học, phụ nữ gắng sức học Hoạt động 2: Đọc ghi nhớ 2. - 95% người dân Việt Nam mù chữ - Người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ - Người chưa biết chữ gắng sức hoïc cho bieát.. Hoạt động 3: Đọc bài văn trang 9 SGK TL: Ñaây laø moät baøi vaên nghò luaän vì: tác giả đã nêu ý kiến nhằm xác lập moät quan ñieåm laø caàn taïo ra thoùi quen toát. - Để thuyết phục người đọc, tác giả nêu ra những lí lẻ: + Lý lẽ 1: có người biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ, khó sửa.. II. Luyeän taäp: Baøi taäp 1: Baøi vaên: “Caàn taïo ra thoùi quen tốt trong đời sống xã hội” - Ñaây laø baøi vaên nghò luaän. - Vấn đề đặt ra: xóa bỏ mọi thoùi quen xaáu, hình thaønh thoùi quen toát trong xaõ hoäi. Boá cuïc: + Nhan đề: 1 luận điểm. Lop7.net. => Tư tưởng, quan điểm bằng moïi caùch phaûi choáng naïn thaát hoïc.. Ghi nhớ 2 SGK.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TL. Hoạt động của thầy. ? Haõy tìm hieåu boá cuïc cuûa baøi vaên nghò luaän treân.. ? baøi vaên nghò luaän naøy coù giải quyết những vấn đề trong thực tế không? Em có tán thành ý kiến đó không? Vì sao? + Yêu cầu đọc bài văn SGK ? Đây là văn bản tự sự hay nghò luaän?. Hoạt động của trò + Lyù leõ 2: Thoùi quen huùt thuoác laù gaït tàn bừa bãi. + Lý lẽ 3: thói quen vứt rác bừa bãi. + Dẫn chứng: Thói quen tốt: dậy sớm, đúng hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc saùch. Thoùi xaáu: huùt thuoác laù hay caùu giaän, mất trật tự, vứt rác bừa bãi, vứt vỏ chuối ra cửa, vứt rác quanh nhà, vứt chia vỡ, cốc vỡ ra đường, … - Đó là vấn đề ta thường thấy trong thực tế - Em tán thành ý kiến đó vì xã hội muoán vaên minh, muoán phaùt trieån không thể tồn tại những thói quen xaáu. + Đọc bài văn SGK. Kiến thức + Mở bài: nêu vấn đề (có thói quen toát vaø thoùi quen xaáu) + Thaân baøi: Thoùi quen toát cuï theå laø gì? Thoùi quaen xaáu cuï theå laø gì? + Kết luận: đề nghị mọi người, moïi gia ñình caàn taïo a neáp sống đẹp, văn minh. Baøi taäp 2: Baøi vaên: “Hai bieån hoà”. TL: Đây là bài văn kể chuyện để nghò luaän hai bieån hoà chæ coù yù nghóa tựơng trưng cho hai cách sống của con người (đón nhận, giữ riêng cho mình  bieån cheát > < bieát vaø seû chia cho moïi người) sẻ chia cho mọi người  Biển Galileâ. - Củng cố: (4’) Đọc lại 3 mục ghi nhớ - Daën doø: (1’) - Hoïc baøi. - Sưu tầm bài văn, đoạn văn nghị luận trên báo chí. - Chuaån bò baøi “Ñaëc ñieåm cuûa vaên baûn nghò luaän” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Tuaàn 20 Baøi: 19. Ngày soạn : 15.01.06 Tieát : 77. TỤC NGỮ VỀ CON NGƯỜI VAØ XÃ HỘI I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Hiểu nội dung, ý nghĩa và 1 số hình thức diễn đạt (so sánh, ẩn dụ nghĩa đen và nghĩa bóng) của những câu tục ngữ trong bài học. - Thuộc lòng những câu tục ngữ trong văn bản. - Yeâu tieáng noùi daân toäc II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Soạn bài, Tham khảo SGV - HS: Đọc văn bản - Soạn câu hỏi theo SGK. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm dieän só soá HS 2. Kieåm tra : (3’) ? Đọc thuộc lòng các câu tục ngữ trong bài “Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất” ? Tục ngữ là gì? Về hình thức tục ngữ được kết cấu như thế nào? 3. Bài mới : Giới thiệu : (1’) Tục ngữ là những lời vàng ý ngọc, là sự kết tinh kinh nghiệm, trí tuệ của người dân qua bao đời. Ngoài những kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất Tục ngữ còn là kho báu những kinh nghiệm dân gian về con người và xã hội, giúp ta những bài học bổ ích, vô giá trong cách nhìn nhận giá trị con người, trrong cách học, cách sống và cách ứng xử hằng ngày. Tiết hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu TL 4’. 26’. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Đọc, chú thích - GV đọc mẫu. Yêu cầu HS đọc chú thích Hoạt động 2: Tìm hiểu văn baûn Đọc – ghi bảng câu 1. ? Neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät trong câu tục ngữ. ? Người ta sử dụng câu tục ngữ này trong trường hợp naøo? Liên hệ: Đó còn là tư tưởng đạo lý sống của người dân, đặt con người lên trên mọi thứ của cải Tích hợp: ? Tìm những câu ca dao, tục ngữ có cùng nội dung. Hoạt động của trò Hoạt động 1: + HS đọc văn bản, đọc chú thích. Kiến thức I. Đọc – Tìm hiểu khái quát. Hoạt động 2: TL: Nghĩa của câu 1 là: người quí hôn cuûa, quí gaáp boäi laàn. Khoâng phải là người dân không còn trong của nhưng người dân đặt tên người lên trên mọi thứ của cải. - Hình thức: Nhân hoá (mặt của) Đối lập 2 vế, đối lập đơn vị chỉ số lượng (một > < mười) So sánh (một….bằng mười) - Tác dụng: Phê phán những trường hợp coi của hơn người An ủi, động viên khi bị mất tiền của (Của đi thay người) (Còn người là coøn cuûa). II. Tìm hieåu vaên baûn Caâu 1: Một mặt người bằng mười mặt cuûa - Ý nghĩa: Người quí hơn của, quí gaáp boäi laàn - Hình thức: Nhân hoá (mặt cuûa) Đối lập, so sánh. TL: Người là ra của chứ của không làm ra người Lấy của che thân chứ không lấy thaân che cuûa Người sống đống vàng. Lop7.net. - Vaän duïng: Phê phán những trường hợp coi của hơn người An ủi, động viên khi bị mất tieàn cuûa Quan niệm đạo lý: Đặt con người lên trên mọi thứ của cải.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. * Đọc – ghi bảng câu 2 TL: Raêng vaø toùc laø moät boä phaän cuûa ? Gọi con người là thế nào sao cơ thể người. Răng và tóc vừa thể hiện tình trạng sức khoẻ của con người Chốt: Những cái gì thuộc vừa thể hiện tính tình, tư cách của hình thức con người đều thể con người hiện nhân cách của người đó ? OÂng cha ta noùi nhö vaäy laø Tác dụng: Nhắc nhở con người phải coù yù gì? biết giữ gìn răng, tóc cho sạch đẹp * Đọc- ghi bảng câu 3: ? Đói, rách là gì? Saïch, thôm coù nghóa laø gì? ? Hiểu câu tục ngữ này ntn?. TL: Đói, sạch thể hiện sự khó khăn, thieáu thoán veà vaät chaát, saïch, thôm chỉ sự trong sạch, những điều con người phải đạt, phải giữ gìn, vượt lên trên hoàn cảnh. Nghĩa đen: Dù đói vẫn phải ăn uống saïch seõ, thôm tho.. Giaûng: Nghóa boùng: Duø ngheøo khoå, thieáu thoán vaãn phaûi soáng trong saïch, khoâng laøm ñieàu xaáu xa Hình thức diễn đạt của câu TL: Hình thức: 2 vế đối nhau, bổ tục ngữ có gì đặc biệt? sung vaø laøn saùng toû nghóa cho nhau Tác dụng của câu tục ngữ này? Câu tục ngữ giáo dục con người phải có lòng tự trọng * Đọc – ghi bảng TL: Gói – mở: Nghĩa đen: Biết làm ? Thế nào là gói, mở? luïng moät caùch thaønh thaïo moïi coâng ? OÂng cha ta muoán noùi gì qua vieäc. Nghóa boùng: Laø bieát caùch soáng câu tục ngữ? lịch thiệp có văn hoá, biết đối nhân xử thế đúng mực Giảng: Ở Hà Nội trước đây, 1 số gia đình giàu sang thường gói nước chấm vào lá chuối xanh ñaët vaøo caùi cheùn xinh bày lên mâm. Người gói phải kheùo tay, laù chuoái töôi gioøn mới không bị gãy rách. Người ăn phải biết mở gói nước chaám sao cho khoûi baén tung toé ra bàn và những người ngồi ăn. Biết gói, mở là tiêu chuẩn của con người khéo tay ? Đặc sắc về diễn đạt của câu tục ngữ? * Đọc – ghi bảng câu 5 ? YÙ nghóa cuûa caâu TN laø gì?. * Đọc và ghi bảng câu 6 ? Em hiểu câu tục ngữ này ntn?. - Con người ta sinh ra ở đời là phải học từ những hành vi nhỏ nhất (học ăn, học nói)thế nào để không phải laø keû “aên tuïc noùi pheùt” “ aên pheùt – nói dối” (học gói, học mở) để thành thạo trong công việc và biết ứng xử có văn hoá, có người cách - Mỗi hành vi của con người ta đều là sự “tự giới thiệu mình” với người khác và đều được người khác đánh giá. Vì vậy, con người phải lịch sự, teá nhò, thaønh thaïo coâng vieäc, bieát đối nhân xử thế. TL: Nội dung có ý nghĩa thách đố, maøu saéc thaân maät suoàng saõ daân gian nhaèm khaúng ñònh vai troø, coâng ôn của thầy, người đã dạy ta về tri thức, cách sống, đạo đức. TL:Đề cao ý nghĩa, vai trò của việc học bạn. Bạn và ta gần gũi với nhau, coù quan heä bình ñaúng neân. Lop7.net. Kiến thức Caâu 2: Caùi raêng caùi toùc laø goùc con người YÙ nghóa: Cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm con người Tác dụng: Nhắc nhở con người giữ gìn vệ sinh và thẩm mỹ về raêng, toùc Caâu 3: Đói cho sạch, rách cho thơm. YÙ nghóa:Duø ngheøo khoå, thieáu thoán cuõng phaûi soáng trong saïch, biết tự trọng, không là điều xấu xa, toäi loãi Hình thức: Đốivế (đói/rách, sạch-thơm) hay (Đói-sạch,ráchthơm) Caâu 4: Hoïc aên, hoïc noùi, hoïc goùi, hoïc mở YÙ nghóa: Con người phải học để mọi hành vi, ứng xử đều chứng tó mình là người có văn hoá, có nhân cách Diễn đạt: Lặp từ “học” để nhấn mạnh. Bốn vế vừa đẳng lập, vừa bổ sung cho nhau.. Caâu 5 – caâu 6: Không thầy đố mầy làm nên Yù nghóa: khaúng ñònh vai troø vaø công ơn của thầy, người đã dạy ta về tri thức, cách sống, đạo đức, sự thành đạt của học trò, đều có công sức của thầy. Hoïc thaày khoâng taøy hoïc baïn YÙ nghóa: Đề cao hiệu quả việc học ở bạn.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TL. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò Kiến thức việc trao đổi, học hỏi với bạn có khi lại đạt hiệu quả tốt, tiếp thu, thi đua với bạn để học tốt hơn ? Theo em, những điều khuyên - Hai câu TN nói về 2 vấn đề tưởng Nhaän xeùt: răng trong 2 câu tục ngữ này chừng như >< nhau, 1 câu nhấn Hai câu tục ngữ này bổ sung maâu thuaån nhau hay boå sung maïnh vieäc hoïc thaày, 1 caâu noùi veà nhau về cách học (vừa học Cho nhau? Vì sao? taàm quan troïng trong vieäc hoïc baïn. thầy, vừa học thêm ở bạn) Thực ra chúng bổ sung cho nhau về cách học (vừa học thầy, vừa học baïn) ? Em haõy tìm moät soá caâu tuïc Thaûo luaän nhoùm Dự kiến TL: “Máu chảy ruột mềm” ngữ có nội dung tưởng như ngực nhau nhưng lại bổ sung (hay “Giọt máu đào hơn ao nước laû”) vaø “Baùn anh em xa mua laùng cho nhau. gieàng gaàn” * Đọc – ghi câu 7 TL: Câu tục ngữ khuyên con người Caâu 7: ? Em hiểu câu tục ngữ này Thương người như thể thương thân biết quý trọng, đồng cảm, thương ntn? yêu đồng loại như yêu bản thân Ý nghĩa: Lời khuyên về cách mình sống, cách ứng xử trong quan hệ ? Đặc sắc về cách diễn đạt Diễn đạt: Biện pháp so sánh (như Giữa con người với con người: trong câu tục ngữ theå) Phải biết quí trọng, đồng cảm, thương yêu đồng loại * Đọc – ghi câu 8: Nghóa ñen: Khi aên ngon, ngoït phaûi Caâu 8: ? Ý nghĩa yêu câu tục ngữ nhớ đến công ơn người trồng trọt và Aên quả nhớ kẻ trồng cây chaêm soùc boùn caây Ý nghĩa: Nét đẹp trong đạo lý Nghĩa bóng: Khi được hưởng 1 truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta. thành quả nào đó thì phai rnhớ đến Lòng biết ơn đối với những những người đã tạo dựng ra những người đã giúp mình. thành quả đó, phải biết ơn người đã giuùp mình ? Câu tục ngữ này thường Câu tục ngữ này dạy con cháu về được vận dụng trong những đạo đức làm người hoặc nhắc nhở ai trường hợp nào? đó có sự vô ơn (ăn cháo đá bát) * Đọc – ghi bảng câu 9: TL: Moät vaøi ba: khoâng phaûi laø soá Caâu 9: ? Moät vaøi ba coù phaûi chæ soá Moät caây laøm chaúng neân non lượng cụ thêt mà là số ít và số lượng cụ thể không? Hình Ba caây chuïm laïi thaønh hoøn nuùi nhiều. Cây và núi nói đến sự đoàn ảnh cây và núi ở đây hàm kết của con người. Một người lẻ loi cao chứa điều gì? không thể làm nên việc lớn, phải có Ý nghĩa: Khẳng định sức mạnh ? Ý nghĩa của câu tục ngữ? nhiều người hợp sức lại mới làm nổi của đoàn kết những công việc lớn lao đầy khó khăn, thử thách ? Neùt ñaëc saéc veà caùch dieãn Diễn đạt: Thơ lục bát, đối lập 2 vế, Diễn đạt: Thơ lục bát, 2 vế đối lập Hình aûnh aån duï (caây – nuùi) đạt trong câu tục ngữ? hình aûnh aån duï (caây – nuùi) 8’ Hoạt động 3: Tổng kết Hoạt động 3 III. Toång keát + Yêu cầu đọc ghi nhớ + Đọc ghi nhớ SGK Ghi nhớ SGK + Hướng dẫn HS làm bài tập TL: Câu 3: Đói cho sạch, rách cho thôm ? Tìm những câu TN đồng Đồng nghĩa: Gần bùn mà chẳng hôi Luyện tập nghĩa hoặc trái nghĩa với tanh muøi buøn Trái nghĩa: Đói ăn vụng, túng làm những câu TN trong bài lieàu Daën doø: (2’) - Hoïc baøi - Laøm tieáp baøi taäp. Ghi cheùp vaøo soå tay VH - Soạn bài: “Tinh thần yêu nước của người dân ta” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngày soạn: 15/1/2006 Tieát : 78. RUÙT GOÏN CAÂU I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Nắm được cách rút gọn câu. - Hiểu được tác dụng của câu rút gọn. - Kỹ năng vận dụng trong thực tế nói, viết. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Đọc sách GV, tài liệu tham khảo. Soạn giáo án. - HS: Đọc sách giáo khoa. Xem trước các bài tập. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá HS, taùc phong HS 2. Kieåm tra : (3’) Khoâng kieåm tra. 3. Bài mới : Giới thiệu : (1’) Rút gọn câu là một trong những thao tác biến đổi câu thường gặp trong khi nói hoặc viết, nhằm làm cho câu gọn hơn. Khi nào thì cần rút gọn câu ? Trường hợp nào không cần rút gọn ? Chúng ta sẽ tìm hiểu. TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 4’ Hoạt động 1: Tìm hiểu câu Hoạt động 1: I. Tìm hieåu khaùi quaùt ruùt goïn. + Ghi baûng 2 ví duï SGK TL: . Xeùt 2 ví duï ? Tìm hiểu xem trong hai câu + Câu b có thêm từ chúng ta. a. Hoïc aên, hoïc noùi, hoïc goùi, hoïc + Từ chúng ta làm chủ ngữ trong ví dụ đãcho có gì khác ? mở. caâu. ? Từ chúng ta đóng vai trò gì b. Chuùng ta hoïc aên, hoïc noùi, trong caâu ? học gói, học mở. ? Có kết luận gì về sự khác ?  Câu a vắng chủ ngữ. Câu b có chủ ngữ ? Tìm những từ ngữ có thể TL: Dự kiến: có thể có các từ :  đây là câu tục ngữ đưa ra làm chủ ngữ trong câu a ? chúng ta, Người Việt Nam, chúng một lời khuyên cho mọi người ? Vì sao chủ ngữ trong câu a em, em… hoặc nêu một nhận xét chung  Vì đây là một câu tục ngữ đửâ có thể lược bỏ ? về đặc điểm người Việt Nam một lời khuyên cho mọi người hoặc neâu moät nhaän xeùt chung veà ñaëc điểm người Việt Nam. + Dùng bảng phụ ghi các câu TL: Câu a: Thành phần lược bỏ: Vị . Xeùt ví duï: a. Haiba người đuổi theo nó. hoûi muïc 4. ngữ (đuổi theo nó) ? Trong những câu được gạch Câu b: Thành phần lược bỏ cả chủ Rồi ba bốnngười, sáu bảy chân, thành phần nào của câu vị – vị ngữ (mình đi Hà Nội) người được lược bỏ ? b. Bao giờ cậu đi Hà Nội ? - Ngaøy mai  Câu a: rút gọn vị ngữ. Caâu b: Ruùt goïn caû CN – VN ? Tại sao có thể lược bỏ TL: + Laøm cho caâu goïn hôn + Ngụ ý hành động trong câu là của những thành phần câu ấy ? ? Vaäy ruùt goïn caâu laø gì ? Taïi chung mọi người. Ghi nhớ SGK + Đọc ghi nhớ SGK sao phaûi ruùt goïn caâu ? 16’ Hoạt động 2: Cách dùng Hoạt động 2. II. Caùch duøng caâu ruùtgoïn caâu ruùt goïn + Ghi bảng đoạn câu SGK + Đọc đoạn văn, trả lời câu hỏi Nhaän xeùt ? Những câu có gạch chân Các câu có gạch chân đều thiếu chủ a. Sáng chủ nhật, trường em tổ thieáu thaønh phaàn naøo ? ngữ (Chúng em) chức cắm trại. Sân trường thật ? Coù neân ruùt goïn nhö vaäy Thaûo luaän nhoùm ñoâng vui. Chaïy loaêng quaêng. + Khoâng neân ruùtgoïn nhö vaäy laøm khoâng ? Vì sao ? Nhaûy daây. Chôi keùo co. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TL. 15’. Hoạt động của thầy. + Đưa bảng phụ, ghi sẵn đoạn đối thoại. ? Theo em, câu trả lời của người con có lễ phép không ? Cần thêm những từ ngữ thích hợp nào để câu trả lời được leã pheùp. ? Từ hai ví dụ trên, hãy cho bieát khi naøo khoâng theå ruùt goïn caâu ? Vì sao? * Yêu cầu đọc ghi nhớ 2. Hoạt động 3: Luyện tập - Đọc yêu cầu bài tập 1. * Đọc yêu cầu bài tập 2 Tích hợp ? Tìm caùc caâu ruùt goïn coù trong bài thơ “Qua đèo Ngang” ? Khôi phục những thành phần câu được rút gọn ? * Đọc yêu cầu bài tập 3 ? Vì sao người khách và cậu beù hieåu laàm nhau ? Qua caâu chuyện này, em rút ra được baøi hoïc gì veà caùch noùi naêng ? * Chốt: Các câu trả lời của cậu bé đều đã rút gọn chủ ngữ  gây hiểu lầm.. Lieân heä giaùo duïc Phaûi caån thaän khi duøng caâu ruùt goïn vì duøng caâu ruùt goïn không đúng chỗ sẽgây nên sự hieåu laàm 3’. Hoạt động của trò cho caâu khoù hieåu. + Đọc đối thoại SGK. TL: Câu trả lời của người con cần thêm vào từ: Ạ ! mẹ ạ !  Bài kiểm tra toán, mẹ ạ! TL: Khoâng theå ruùt goïn caâu khi laøm cho câu sai ngữ pháp, khiến người đọc, người nghe hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói, cuõng khoâng theå ruùt goïn caâu laøm cho câu trở nên cộc lốc khi nói với người lớn. Hoạt động 3 TL: - Caâu a:khoâng ruùt goïn + Câu b: Rút gọn chủ ngữ (chúng ta ăn quả nhớ kẻ trồng cây) + Câu c: Rút gọn chủ ngữ (Người nuôi lợn…, người nuôi tằm…) + Câu d: Rút gọn chủ ngữ (Tấc đất laø taác vaøng)  Rút gọn để cho câu nên gọn hơn. + Đọc bài tập 2. Các câu đã rút gọn . Bước tới đèo Ngang bóng xế tà  Tôi bước tới… . Dừng chân đứng lại trời non nước  Tôi dừng chân đứng lại.. Kiến thức  Ruùt goïn chuû ngö õ khoù hieåu khoâng neân ruùt goïn b. – Mẹ ơi, hôm nay con được ñieåm 10. - Con ngoan quá ! bài nào được ñieåm 10 theá con ? - Bài kiểm tra toán  Không được lễ phép khoâng neân ruùtgoïn ghi nhớ 2. III. Luyeän taäp Baøi 1: Xaùc ñònh caâu ruùt goïn. a. Người ta là hoa đất (không ruùt goïn) b. Aên quả nhớ kẻ trồng cây (rút gọn chủ ngữ chúng ta) c. Tấc đất tấc vàng (rút gọn vị ngữ là) Bài 2: Các câu đã rút gọn. + Bước tới đèo Ngang… (rút gọn chủ ngữ tôi) Dừng chân đứng lại… (rút gọn chủ ngữ tôi). * HS đọc thầm câu chuyện cười dân gian “Maát roài” - Thảo luận nhóm: Cậu bé và người khách hiểu lầm vì cậu khi trả lời người khách đã dùng 3 câu rút gọn khiến người khách hiểu sai ý nghĩa. . Mất rồi (Ý cậu bé. Tờ giấy mất rồi – Người khách hiểu bố cậu bé mất roài. . Thöa… toái hoâm qua Ý cậu bé: Tờ giấy mất tối hôm qua. Bài 3: + Cậu bé và người khaùch hieåu laàm nhau vì: . Cậu bé khi trả lời người khách đã dùng 3 câu rút gọn khiến hieåu sai yù nghóa.. Người khách hiểu: Bố cậu bé mất toái hoâm qua. . Chaùy aï Ý cậu bé: tờ giấy mất vì cháy. Người khách hiểu: bố cậu bé mất vì chaùy + Đọc lại các phần ghi nhớ SGK. . Chaùy aï. . Maát roài Ý cậu bé tờ giaáy maát roài. Tờ giấy mất vì chaùy. Người khách hieåu boá caäu beù maát roài. Boá caäu beù maát vì chaùy. Cuûng coá ? Theá naøo laø caâu ruùt goïn ? Caùch duøng caâu ruùt goïn ? Daën doø : (2’) + Hoïc baøi, laøm tieáp baøi taäp 2b vaø baøi taäp 4 + Xem baøi “caâu ñaëc bieät” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ..................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> .................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Tieát : 79. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA VAÊN BAÛN NGHÒ LUAÄN I. Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh - Nhận biết rõ, các yếu tố cơ bản của bài văn nghị luận và mối quan hệ của chúng với nhau. - Có ý thức rèn luyện tiếng nói dân tộc. II. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - GV: Đọc tài liệu tham khảo, sách GV - Soạn giáo án. - HS: Xem trước ở nhà. III. Tieán trình tieát daïy: 1. OÅn ñònh : (1’) Kieåm tra só soá HS, taùc phong HS 2. Kieåm tra : (5’) ? Theá naøo laø baøi vaên nghò luaän. ? Văn bản nghị luận thường được gặp dưới dạng nào. 3. Bài mới : TL Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Kiến thức 20’ Hoạt động 1: Tìm hiểu phần I Hoạt động 1 I.Luận điểm, luận cứ và lập luận + Xem laïi baøi “Choáng naïn + Đọc văn bản. + Luaän ñieåm laø gì ? TL: Luaän ñieåm. + Luaän ñieåm laø yù kieán theå hieän thaát hoïc” tư tưởng, quan điểm của bàivăn ? Luaän ñieåm cuûa baøi vieát laø Choáng naïn thaát hoïc + Luận điểm được trình bày đầy đủ ở nghị luận. gì? ? Luận điểm đó được nêu ra câu: “Mọi người Việt Nam… trước hết phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ”. dưới dạng nào ? Luận điểm đó được nêu ra TL: Cụ thể hoá: + Luận điểm được thể hiện . Những người đã biết chữ dạy cho và cụ thể hoá bằng những trong nhan đề, dưới dạng các những người chưa biết chữ. caâu vaên nhö theá naøo ? caâu khaúng ñònh nhieäm vuï chung . Những người chưa biết chữ hãy (luaän ñieåm chính) nhieäm vuï cuï gắng sức học cho biết. theå (luaän ñieåm phuï) . Phụ nữ lại càng cần phải học. ? Luận điểm đóng vai trò gì + Luận điểm phải đúng đắn, chân + Luận điểm phải đúng đắn, trong baøi vaên nghò luaän ? thaät. chân thật, đáp ứng nhu cầu thực ? Muốn có sức thuyết phục tế thì mới có sức thuyết phục. thì luận điểm phải đạt yêu caàu gì + Yêu cầu đọc ghi nhớ ý 1 + 2 TL: Lí leõ 2. Luận cứ ? Chỉ ra những luận cứ trong - Do chính sách ngu dân của thực dân + Luận cứ là lí lẽ, dẫn chứng vaên baûn “Choáng naïn thaát Pháp làm cho hầu hết người Việt hoïc”. Nam mù chữ, nước ta không tiến bộ đưa ra làm cơ sở cho luận điểm ? Tác giả dùng những lí lẽ được. naøo ? - Nay nước độc lập rồi, muốn tiến bộ Dẫn chứng nào ? thì phải cấp tốc nâng cao dân trí để xây dựng đất nước. Keát luaän: caùc lí leõ vaø daãn - Mọi người Việt Nam phải biết đọc, chứng trên là luận cứ. Luận biết viết chữ Quốc ngữ . cứ ở đây trả lời câu hỏi ? Căn - Dẫn chứng: vợ chưa biết thì chồng cứ vào đâu mà đề ra nhiệm baûo, em chöa bieát thì anh baûo… vụ chống nạn thất học thì làm + Sức thuyết phục + Luận cứ phải chân thật, đúng  choáng naïn thaát hoïc laø caàn ??? vaø theá naøo ? đắn, tiêu biểu thì mới khiến cho  Luận cứ đã làm cho tư tưởng đó là việc có thể làm được. luận điểm có sức thuyết phục + Laäp luaän 3. Laäp luaän bài viết có sức thuyết phục. ? Hãy chỉ ra trình tự lập luận . Nêu lí do vì sao phải chống nạn thất + Lập luận là cách nêu luận cứ để cuûa vaên baûn “choáng naïn thaát hoïc (lí leõ) dẫn đến luận điểm.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TL. Hoạt động của thầy hoïc”. Hoạt động của trò Kiến thức . Nêu tư tưởng chống nạn thất học + Laäp luaän phaûi chaët cheõ thì baøi . Trình bày cách thực hiện việc chống nạn văn mới thuyết phục thaát hoïc.  Laäp luaän chaët che.õ. 5’. + Traéc nghieäm + Thaûo luaän nhoùm. + GV duøng baûng phuï. Trả lời: 1. Moät baøi vaên nghò luaän phaûi Caâu D. coù yeáu toá naøo ? A. Luaän ñieåm. B. Luận cứ. C. Laäp luaän. D. Caû 3 yeáu toá treân. 2. Nhận định nào không đúng với đặc điểm của văn nghị luaän. a. Nhằm tái hiện sự việc, người, vật, cảnh một cách sinh động. b. Nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một ý kieán, 1 quan ñieåm, 1 nhaän xeùt nào đó. c. Luaän ñieåm roõ raøng, laäp luaän chaët cheõ. d. Chứng thuyết phục D. YÙ kieán, quan ñieåm neâu leân trong vaên nghò luaän phaûi hướng tới giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa. Hoạt động 2: Luyện tập Hoạt động 2 II. Luyeän taäp 10’ + Đọc lại văn bản “Cần tạo ra TL: Luận điểm: “Cần tạo ra thói quen Tìm hiểu luận điểm, luận cứ, lập thói quen tốt trong đời sống xã tốt trong đời sống xã hội (nhan đề) luaän baøi vaên “Caàn tao ra …” hoäi” Luận cứ: Luaän ñieåm: ? Chæ ra luaän ñieåm, luaän cö + Lyù leõ: - Lyù leõ - Coù thoùi quen toát vaø thoùi quen xaáu vaø laäp luaän cuûa baøi vaên? - Có người biết phân biệt tốt, xấu - Dẫn chứng - Laäp luaän: nhưng vì đã thành thói quên nên + Chæ ra lyù do vì sao phaûi taïo ra khó bỏ, khó sửa. - Mỗi người hãy tạo ra nếp sống thói quen tốt sửa bỏ thói quen đẹp, văn minh cho xã hội. xaáu. Dẫn chứng: + Nêu tư tưởng: cần tạo ra thói - Luôn dậy sớm, đúng hẹn là thói quen toát + Trình bày quan điểm: hãy tự quen toát - Huùt thuoác laù hay caùu giaän laø thoùi xem lại mình để tạo ra nếp sống quen xaáu. đẹp. ? Nhaän xeùt veà laäp luaän. - Hút thuốc, gạt tàn bừa bãi ra nhà, vứt rác bừa bãi ra đường  Laäp luaän chaët cheõ, thuyeát phuïc. Củng cố: (2’) ?Luận điểm là gì? Luận cứ là gì? Yêu cầu của lập luận? Dặn dò: (2’) Đọc bài “Học thầy, học bạn”; Soạn bài “Đề văn nghị luận” IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span>