Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 19 và 20

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 19 - TiÕt 73 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n nhí rõng ( ThÕ L÷) A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh c¶m nhËn ®­îc niÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt, nçi ch¸n ghÐt s©u sắc cái thực tại tù túng, tầm thường, giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú. - Häc sinh thÊy ®­îc bót ph¸p l·ng m¹n ®Çy truyÒn c¶m cña nhµ th¬. - Giáo dục lòng yêu nước qua bài thơ ''Nhớ rừng'', yêu tự do. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung ThÕ L÷, tËp th¬ míi. - Häc sinh: t×m hiÓu bµi th¬. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Đọc một đoạn thơ trong bài ''Hai chữ nước nhà'' mà em thích. ? Em hiểu gì về tâm trạng của người cha trong bài thơ trên. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Giới thiệu bài: Thơ mới lúc đầu dùng để gọi tên 1 thể thơ: thơ tự do. Nó ra đời kho¶ng sau n¨m 1930, c¸c thi sÜ trÎ xuÊt th©n ''T©y häc'' lªn ¸n th¬ cò (th¬ §­êng luật khuôn sáo, trói buộc) . Sau thơ mới không còn chỉ để gọi thể thơ tự do mà chủ yếu dùng để gọi 1 phong trào thơ có tính chất lãng mạn tiểu tư sản bột phát (1932 1945). Thế Lữ là nhà thơ có công đầu đem lại chiến thắng cho thơ mới lúc ra quân. Bài thơ ''Nhớ rừng'' có ảnh hưởng vang dội một thời. Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. T×m hiÓu chung (5') 1. T¸c gi¶ - Häc sinh quan s¸t - Học sinh đọc chú thích SGK - (1907 - 1989) tªn thËt NguyÔn Thø LÔ, quª B¾c Ninh lµ nhµ th¬ tiªu biÓu cña phong trµo th¬ míi. 2. T¸c phÈm - §©y lµ bµi th¬ tiªu biÓu cña t¸c gi¶, t¸c phÈm gãp phÇn më ®­êng cho sù th½ng lîi cña th¬ míi. - Häc sinh nhËn biÕt. - Gi¸o viªn giíi thiÖu ¶nh ch©n dung ThÕ L÷ ? Em hiÓu g× vÒ ThÕ L÷ Yªu cÇu häc sinh nªu tiÓu sö, sù nghiÖp s¸ng t¸c theo SGK. ? VÞ trÝ cña bµi th¬ ''Nhí rõng'' - Gi¸o viªn giíi thiÖu: thÓ th¬ 8 ch÷ lµ mét s¸ng t¹o cña th¬ míi trªn c¬ së kÕ thõa th¬ 8 ch÷ (hay h¸t nãi truyÒn thèng). II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc (5') - Học sinh đọc bài thơ - §äc chÝnh x¸c, cã giäng ®iÖu phï hîp. - Giáo viên đọc mẫu ? Cần đọc bài thơ với giọng như thế nào 1 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> cho phï hîp. - Giáo viên kiểm tra việc đọc chú thích cña häc sinh nhÊt lµ c¸c tõ H¸n ViÖt, tõ cæ.. víi néi dung c¶m xóc cña mçi ®o¹n th¬: ®o¹n th× hµo hïng, ®o¹n uÊt øc - Häc sinh nh¾c l¹i mét sè chó thÝch: ng¹o m¹n, oai linh, s¬n l©m, c¶, .... 2. Bè côc: (2') ? Bµi th¬ cã mÊy ®o¹n. - Bµi th¬ cã 5 ®o¹n + Đoạn 1 và đoạn 4 cảnh con hổ ở vườn ? ý mçi ®o¹n. b¸ch thó - Gi¸o viªn chèt bè côc + §o¹n 2 vµ ®o¹n 3 con hæ ë chèn giang * Ba phÇn: s¬n hïng vÜ + §o¹n 1, ®o¹n 4 + §o¹n 5: con hæ khao kh¸t giÊc méng + §o¹n 2, ®o¹n 3 ngµn. + §o¹n 5 3. Ph©n tÝch ? Tâm trạng của con hổ khi bị nhốt trong a. Con hổ ở vườn bách thú (đoạn 1 và còi s¾t ®­îc biÓu hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷ ®o¹n 4) (11') - Học sinh đọc lại đoạn 1 và 4 nµo. + GÆm mét khèi c¨m hên trong còi s¾t ? §ã lµ t©m tr¹ng g×. + BÞ nhôc nh»n tï h·m + Làm trò lạ mắt, đồ chơi  §ang ®­îc tung hoµnh mµ giê ®©y bÞ * T©m tr¹ng cña con hæ khi n»m trong giam h·m trong còi s¾t: nçi khæ. còi s¾t: khæ cùc, nhôc nh·, bÊt b×nh.  bị biến thành thứ đồ chơi: nỗi nhục + ChÞu ngang bÇy ... bän gÊu ..... cÆp b¸o  bị ở chung với những kẻ tầm thường, thÊp kÐm, nçi bÊt b×nh. - N»m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua: ? Hoạt động hiện tại của nó là gì. không có gì thoát khỏi môi trường tù túng nên nó đánh buông xuôi bất lực ? Nh­ng thùc chÊt trong lßng nã chÊt - Khèi c¨m hên: c¶m xóc hên c¨m kÕt chøa nh÷ng ®iÒu g×. đọng trong tâm hồn, đè nặng, nhức nhối, kh«ng cã c¸ch nµo gi¶i tho¸t. + Nghệ thuật: tương phản giữa hình ảnh ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt. * Nghệ thuật tương phản giữa bên ngoài bên ngoài và nội tâm của con hổ bu«ng xu«i vµ c¶m xóc hên c¨m trong lßng con hæ. - V× nã ch¸n ghÐt cuéc sèng tï tóng, ? V× sao con hæ cã t©m tr¹ng Êy. khao kh¸t tù do. - Hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y ? Cảnh vườn bách thú hiện ra dưới cái trång... nh×n cña con hæ nh­ thÕ nµo. - Dải nước đen giả suối ... - ... mô gò thấp kém; ... học đòi bắt chước  cảnh đáng chán, đáng khinh, đáng ? Vì sao cảnh đó lại ''không đời nào thay ghét. - Tất cả chỉ là người tạo, do bàn tay con đổi'' 4 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> * Cảnh giả dối, tầm thường do con người người sửa sang, tỉa tót nên nó rất đơn tạo nên, đáng chán, khinh, ghét. điệu, nhàm tẻ, giả dối, tầm thường chứ kh«ng ph¶i thÕ giíi cña tù nhiªn, m¹nh mÏ, bÝ hiÓm. ? NhËn xÐt vÒ giäng th¬, vÒ nghÖ thuËt sö dông tõ ng÷, nhÞp th¬. - Giäng th¬ giÔu nh¹i, sö dông mét lo¹t tõ ng÷ liÖt kª liªn tiÕp, ng¾t nhÞp ng¾n, ? T¸c dông cña nh÷ng biÖn ph¸p Êy. * Giọng giễu nhại, liệt kê, nhịp ngắn  dồn dập  thể hiện sự chán chường, thái độ khinh miệt của con hổ. khinh miÖt ? Cảnh vườn bách thú và thái độ của con hổ có gì giống với cuộc sống, thái độ - Häc sinh th¶o luËn nhãm của người Việt Nam đương thời. + Cảnh tù túng đó chính là thực tại xã - Yªu cÇu häc sinh th¶o luËn vµ b¸o c¸o héi ®­¬ng thêi ®­îc c¶m nhËn bëi kÕt qu¶, nhËn xÐt những tâm hồn lãng mạn. Thái độ ngao - Giáo viên đánh giá. ngán, chán ghét cao độ đối với cảnh vườn bách thú của con hổ cũng chính là thái độ của họ đối với xã hội b. Nçi nhí thêi oanh liÖt (12') - Học sinh đọc đoạn 2 và đoạn 3 ? C¶nh s¬n l©m ®­îc miªu t¶ qua nh÷ng - Bãng c¶, c©y giµ, giã gµo ngµn, nguån chi tiÕt nµo. hét núi, thét khúc trường ca dữ dội... * Núi rừng đại ngàn, phi thường, hùng + Điệp từ ''với'', các động từ chỉ đặc vÜ, bÝ Èn. điểm của hành động gợi tả sức sống mãnh liệt của núi rừng đại ngàn, cái gì ? Đó là cảnh có đặc điểm gì cũng lớn lao phi thường, bí ẩn ? H×nh ¶nh chóa tÓ mu«n loµi hiÖn lªn nh­ thÕ nµo.. - Ta bước chân lên dõng dạc, đường hoàng, lượn tấm thân ...Vờn bóng ... ... đều im hơi.  Tõ ng÷ gîi h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch con ? NhËn xÐt vÒ tõ ng÷ miªu t¶, nhÞp th¬ * Nhịp thơ ngắn, câu thơ sống động giàu hổ (giàu chất tạo hình) diễn tả cảm xúc chÊt t¹o h×nh. vẻ đẹp vừa uy nghi, dũng mãnh vừa mÒm m¹i, uyÓn chuyÓn cña chóa s¬n * Trªn c¸i ph«ng nÒn nói rõng hïng vÜ đó, con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai phong lâm lÉm liÖt, võa uy nghi dòng m·nh, võa - Nhịp thơ ngắn, thay đổi mÒm m¹i, uyÓn chuyÓn. ? ë khæ 3, c¶nh rõng ë ®©y lµ c¶nh cña - Những đêm, những ngày mưa, những nh÷ng thêi ®iÓm nµo. b×nh minh, nh÷ng chiÒu. ? Cảnh sắc mỗi thời điểm đó có gì nổi - §ªm vµng, ngµy m­a chuyÓn bèn bËt. * Tác giả miêu tả bức tranh tứ bình đẹp phương ngàn, bình minh cây xanh bóng géi, chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng ... léng lÉy, nói rõng hïng vÜ, tr¸ng lÖ.  thiªn nhiªn rùc rì, huy hoµng, tr¸ng ? Giữa thiên nhiên ấy con hổ đã sống lÖ mét cuéc sèng nh­ thÕ nµo. - Ta say måi ... tan- Ta lÆng ng¾m ... - Tiếng chim ca ...- Ta đợi chết ...  ®iÖp tõ ''ta''; con hæ uy nghi lµm chóa ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña khæ th¬. 5 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tÓ. C¶nh th× chan hoµ ¸nh s¸ng, rén r· tiÕng chim, c¶nh th× d÷ déi. ... c¶nh nµo * §iÖp ng÷, c©u hái tu tõ ... lµm hiÖn lªn còng hïng vÜ, th¬ méng vµ con hæ còng con hæ uy nghi, kiªu hïng, lÉm liÖt næi bËt, kiªu hïng, lÉm liÖt - §iÖp ng÷, c©u hái tu tõ: nµo ®©u, ®©u nhưng cũng thật đau đớn. nh÷ng, ...  tÊt c¶ lµ dÜ v·ng huy hoµng hiÖn lªn trong nỗi nhớ đau đớn của con hổ và khÐp l¹i b»ng tiÕng than u uÊt ''Than «i ! ? Khổ 1, 4 và khổ 2, 3 có đặc điểm gì đặc biệt. - Nghệ thuật tương phản đặc sắc, đl gay ? T¸c dông cña biÑn ph¸p nghÖ thuËt Êy. g¾t gi÷a thùc t¹i vµ niÒm khao kh¸t tù do * Nghệ thuật tương phản giữa hiện thực mãnh liệt của nhân vật trữ tình. Đó cũng vµ håi øc. §ã còng lµ t©m tr¹ng cña nhµ lµ t©m tr¹ng cña nhµ th¬ l·ng m¹n vµ của người dân Việt Nam mất nước trong th¬, cña nh©n d©n VN ®­¬ng thêi. hoµn c¶nh n« lÖ nhí l¹i thêi oanh liÖt chèng ngo¹i x©m cña d©n téc IV. Cñng cè:(5') - §äc diÔn c¶m tõ khæ 1  khæ 4 ? Nh¾c l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n 1 - 4, ®o¹n 2 - 3 V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Học thuộc lòng từ khổ 1 đến hết khổ 4. - N½m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña 4 khæ th¬ trªn. - Soạn khổ 5 bài thơ và bài tự học ''Ông đồ'' TuÇn 19 - TiÕt 73 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n ông đồ và nhớ rừng (t) A. Mục tiêu cần đạt: - TiÕp bµi Nhí rõng: Häc sinh n¾m ®­îc khao kh¸t giÊc méng ngµn cña con hổ từ đó thấy được tâm trạng của con người, học sinh nắm được giá trị nội dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. - Bài ''Ông đồ'': Học sinh cảm nhận được tình cảm tàn tạ của nhân vật ông đồ, qua đó thấy được niềm cảm thương và nỗi nhớ tiếc ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ người xưa gắn liền với một nét đẹp văn hoá cổ truyền. Thấy ®­îc søc truyÒn c¶m s©u s¾c cña bµi th¬. - Gi¸o dôc lßng yªu nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ cña d©n téc. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: ảnh chân dung Vũ Đình Liên, tập thơ mới, những bài viết đánh giá phê bình tác phẩm ''Ông đồ'' - Học sinh: đọc và soạn bài thơ. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') 6 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? NghÖ thuËt x©y dùng h×nh ¶nh gi÷a khæ 1, 4 víi khæ 2, 3 bµi ''Nhí rõng'' ? T¸c dông cña nghÖ thuËt Êy ? §äc thuéc lßng 1 khæ th¬ em thÝch (diÔn c¶m) III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày Hoạt động của trò ? Giấc mộng ngàn của con hổ hướng về A.Bµi ''Nhí rõng'' (tiÕp) mét kh«ng gian nh­ thÕ nµo. c) Khao kh¸t giÊc méng ngµn (khæ 5)(9') * Giấc mộng của con hổ hướng về - Học sinh đọc khổ 5 của bài kh«ng gian hïng vÜ. §ã lµ nçi nhí tiÕc + Oai linh, hïng vÜ, thªnh thang + Nhưng đó là không gian trong mộng cuéc sèng tù do. §ã còng lµ kh¸t väng (n¬i ta kh«ng cßn ®­îc thÊy bao giê) giải phóng của người dân mất nước. ? c©u c¶m th¸n më ®Çu ®o¹n vµ kÕt ®o¹n - Béc lé trùc tiÕp nçi nhí cuéc sèng cã cã ý nghÜa g×. ch©n thËt tù do. ? Từ đó giấc mộng ngàn của con hổ là mét giÊc méng nh­ thÕ nµo. ? Nỗi đau đó phản ánh khát vọng gì của con hæ. - Tæ chøc häc sinh th¶o luËn. ? ''Nhí rõng'' lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ tiªu biÓu cña th¬ l·ng m¹n ,em thÊy bµi thơ có những đặc điểm mới nào so với th¬ §­êng (gîi ý: vÒ nhÞp, h×nh ¶nh th¬, giäng th¬, c¶m xóc) * Bót ph¸p l·ng m¹n, ®Çy truyÒn c¶m.. ? Néi dung v¨n b¶n. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ. - Gọi học sinh đọc diễn cảm bài thơ. ? Chøng minh nhËn xÐt cña nhµ phª b×nh v¨n häc Hoµi Thanh(sgk ) VD: đoạn nói về sự tù túng, tầm thường, giả dối trong cảnh vườn bách thú. 7 Lop6.net. - M·nh liÖt to lín nh­ng ®au xãt, bÊt lùc. §ã lµ nçi ®au bi kÞch.  kh¸t väng®­îc sèng ch©n thËt, cuéc sèng cña chÝnh m×nh, trong xø xë cña chÝnh m×nh. §ã lµ kh¸t väng gi¶i phãng, kh¸t väng tù do. 4. Tæng kÕt a. NghÖ thuËt - Häc sinh th¶o luËn (2') vµ bµo c¸o kÕt qu¶. + Số câu, chữ không hạn định, vần không bắt buộc cố định. + Trµn ®Çy c¶m h÷ng l·ng m¹n: m¹ch c¶m xóc s«i næi, cuån cuén tu«n trµo. + Hình tượng thích hợp là biểu tượng để thể hiện chủ đề (gióng bài ''Bánh trôi nước'') + H×nh ¶nh giµu chÊt t¹o h×nh, hïng vÜ tr¸ng lÖ. + Ng«n ng÷ vµ nh¹c ®iÖu phong phó. Giäng th¬ khi u uÊt, bùc däc khi say s­a hïng tr¸ng. b. Néi dung * Ghi nhí: SGK - Chán ghét thực tại tầm thường, tù túng - Khao kh¸t tù do m·nh liÖt. III. LuyÖn tËp * §èi víi häc sinh giái: - §ã lµ søc m¹nh cña c¶m xóc. - Trong th¬ l·ng m¹n, c¶m xóc m·nh liệt là yếu tố quan trọng hàng đầu. Từ đó V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> kÐo theo sù phï hîp cña h×nh thøc c©u th¬. - ở đây cảm xúc phi thường kéo theo nh÷ng ch÷ bÞ x« ®Èy. - BiÓu c¶m gi¸n tiÕp: con hæ  con người. ? Phương thức biểu đạt B.Bài thơ ''Ông đồ'' (Vũ Đình Liên) (Tự học có hướng dẫn) - Giới thiệu bài: nhân vật ông đồ là người nho học nhưng không đỗ đạt sống thanh bần bằng nghề dạy học. Theo phong tục khi tết đến, người ta sắm câu đối hoặc đôi chữ viết trên giấy đỏ dán lên vách, lên cột vừa để trang hoàng vừa để gửi gắm lời cầu chúc tốt lành. Ông đồ là người viết thuê. Đầu thế kì XX, nền Hán học và chữ nho ngày càng mất vị trí quan trọng. ''Ông đồ chính là cái di tích tiều tuỵ đáng thương của một thời tàn'' (Thi nhân Việt Nam). Giới thiệu ảnh chân dung Vũ Đình Liªn. - Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản. Hoạt động của thày Hoạt động của trò I. Bè côc v¨n b¶n. (2') - 5 khæ ? T×m bè côc cña bµi th¬. + 4 khổ có hình ảnh ông đồ ngồi viết câu đối thuê, 2 khổ đầu tương phản với 2 khæ cuèi. + Khổ cuối là sự vắng bóng của ông đồ vµ b©ng khu©ng nhí tiÕc cña nhµ th¬. II. Gîi ý ph©n tÝch ? ý chÝnh cña 2 khæ th¬ ®Çu. 1. Gîi ý ph©n tÝch 2 khæ th¬ ®Çu: h×nh ? Ông đồ xuất hiện vào thời điểm nào, ảnh ông đồ thời đắc ý. (5') g¾n víi nh÷ng g×. - Ông xuất hiện vào dịp tết, hoa đào nở cùng với mực tàu, giấy đỏbên hè phố đông người qua lại. ? Điều đó có ý nghĩa gì. * Ông xuất hiện vào mùa đẹp, vui, hạnh  ''mỗi'', ''lại'': sự lặp lại của thời gian, ông xuất hiện đều đặn hoà hợp với cảnh phúc của mọi người sắc ngày tết, góp mặt vào cái đông vui, ? ý nghĩa của chi tiết ''Bao nhiêu người náo nhiệt của phố phường. - Ông rất đắt hàng, màu sắc rực rỡ của thuª viÕt'' đào, mực tàu hoà hợp với giấy đỏ và sự có mặt của ông đã thu hút bao người xúm đến. - Thªu viÕt. ? Họ đến nhằm mục đích gì. - Thưởng thức tài viết chữ đẹp của ông: ? Ông đồ từng được hưởng 1 cuộc sống như phượng múa, rồng bay. - Cuéc sèng cã niÒm vui vµ h¹nh phóc: nh­ thÕ nµo. được sáng tạo, có ích với mọi người, * Ông được mọi người mến mộ vì tài được mọi người trong vọng. năng, mang hạnh phúc đến cho mọi người. ? Đằng sau lời thơ là thái độ như thế nào - Quí trọng ông đồ, quí trọng một nếp của tác giả đối với ông đồ. 8 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> * Nhà thơ quí trọng ông đồ, quí trọng mét nÕp sèng v¨n ho¸ cña d©n téc. ? ý nghÜa cña 2 khæ tiÕp theo. * Hình ảnh ông đồ vắngkhách. ? Hình ảnh ông đồ có gì giống và khác víi 2 khæ trªn. ? Nh÷ng lêi th¬ nµo buån nhÊt. ? ChØ ra biÖn ph¸p tu tõ vµ t¸c dông cña nã. - BiÖn ph¸p nh©n ho¸ ®­îc sö dông rÊt đắt. * Phép nhân hoá, nỗi buồn của ông đồ lan sang c¶ nh÷ng vËt v« tri v« gi¸c. ? Hình dung của em về ông đồ từ lời thơ ''Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua ®­êng kh«ng ai hay'' * ¤ng hoµn toµn bÞ quªn l·ng. ? Cảnh tượng như thế nào được gợi lên tõ lêi th¬ ''L¸ vµng r¬i trªn giÊy Ngoµi giêi m­a ... '' - Liªn hÖ víi th¬ §­êng: ''Thanh minh lÊt phÊt m­a phïn Kh¸ch ®i ®­êng thÊm nçi buån xãt xa'' * NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh gîi t¶ sù tµn t¹, buån b·.. sèng v¨n ho¸ cña d©n téc 2. Gợi ý phân tích 2 khổ tiếp: ông đồ thêi tµn. (5') - Hình ảnh của ông đồ thời tàn - ¤ng vÉn xuÊt hiÖn vµo dÞp tÕt víi mùc tàu, giấy đỏ nhưng cảnh tượng vắng vẻ đến thê lương '' người thuê viết nay đâu'' - Giấy đỏ buồn không thắm Mực đọng trong nghiên sầu. - PhÐp nh©n ho¸, nçi buån tñi lan sang cả những vật vô tri vô giác. Giấy đỏ cứ phơi ra đấy mà chẳng được đụng đến trở thành bẽ bàng, màu đỏ thành vô duyên kh«ng th¾m lªn ®­îc. Nghiªnmùckh«ng hÒ ®­îc ®­îc bót l«ng chÊm vµo nªn mực đọng lại bao sầu tủi. - Ông đồ ngồi ở chỗ cũ trên hè phố nh­ng ©m thÇm, lÆng lÏ trong sù thê ¬ của mọi người , ông hoàn toàn bị quên lãng, lạc lõng giữa phố phường.. - M­a bôi bay chø kh«ng m­a to giã lín, còng kh«ng ph¶i m­a dÇm r¶ rÝch mà lại rất ảm đạm, lạnh lẽo  mưa trong lòng người. Cả đất trời cũng ảm đạm, buồn bã.  NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh, ý t¹i ng«n ngo¹i trong th¬ tr÷ t×nh, ngo¹i c¶nh mµ l¹i lµ t©m c¶nh. - Câu 2 và câu 4 đều mang thanh bằng. ? NhËn xÐt vÒ nh¹c ®iÖu vµ vÇn trong - Vần xen kẽ: đấy - giấy, hay - bay. khæ 4.  diễn tả cảm xúc buồn thương kéo dài 3. T©m t­ cña t¸c gi¶ (5') ? Khæ ®Çu vµ khæ cuèi cã g× gièng vµ - Giống: đều có hình ảnh hoa đào nở. kh¸c nhau. - Khác: ông đồ xuất hiện như lệ thường * Kết cấu đầu cuối tương ứng chặt chẽ. không còn hình ảnh ông đồ. ? ý nghĩa của sự giống và khác nhau đó.  Kết cấu đầu cuối tương ứng chặt chẽ thể hiện chủ đề tác phẩm.Thiên nhiên ? Thiªn nhiªn ë 2 c©u cuèi. vẫn đẹp đẽ, con người trở thành xưa cũ. ? T©m t­ cña t¸c gi¶. - (?) tu từ thể hiện nỗi niềm thương tiếc * Nhà thơ thương cảm cho những nhà nho, thương tiếc những giá trị tinh thần khắc khoải của nhà thơ. Câu hỏi như gieo vào lòng người đọc những cảm tết đẹp bị tàn tạ, lãng quên. thương, tiếc nuối không dứt. Nhà thơ thương tiếc những giá trị tinh thần tốt đẹp bị tàn tạ, lãng quên. ? NhËn xÐt cña nhµ th¬. III. Tæng kÕt (3') 9 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ? Ng«n ng÷, kÕt cÊu, thÓ th¬.. 1. NghÖ thuËt - Th¬ ngò ng«n gåm nhiÒu khæ, mçi khæ 4 c©u thÝch hîp nhÊt víi viÖc diÔn t¶ t©m t×nh s©u l¾ng - KÕt cÊu c©u gi¶n dÞ, chÆt chÏ. - Ng«n ng÷ trong s¸ng, b×nh dÞ, hµm sóc, d­ ba 2. Néi dung - Tình cảm đáng thương của ông đồ. - Niềm thương cảm chân thành của nhà th¬ - Học sinh đọc ghi nhớ.. ? Gi¸ trÞ néi dung cña bµi th¬.. IV. Cñng cè:(3') ? Ông đồ là một trong những bài thơ lãng mạn tiêu biểu, từ bài thơ này em hiểu thêm đặc điểm nào trong thơ lãng mạn Việt Nam. (Nội dung nhân đạo vµ nçi niÒm hoµi cæ) - §äc diÔn c¶m bµi th¬. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc lång bµi th¬ vµ ghi nhí cña bµi, n¾m ch¾c néi dung , nghÖ thuËt tõng phÇn. - Soạn bài ''Quê hương''. TuÇn 19 - TiÕt 75 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕng ViÖt c©u nghi vÊn A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn. Phân biệt câu nghi vÊn víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn: dùng để hỏi. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên:tích hợp với cấp tiểu học nâng cao mục đích phát ngôn, giấy trong ghi ng÷ liÖu phÇn I vµ c©u ph©n biÖt, m¸y chiÕu. - Học sinh: nhớ lạikiểu câu nghi vấn đã học ở tiểu học. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Dấu hiệu nhận biết câu hỏi em đã học ở tiểu học. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng chÝnh 10 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o viªn chiÕu lªn m¸y ng÷ liÖu. ? Trong ®o¹n trÝch trªn c©u nµo lµ c©u nghi vÊn.. ? Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là c©u nghi vÊn. - Gi¸o viªn khoanh trßn trªn giÊy trong nh÷ng tõ nghi vÊn. * Trong c¸c c©u nghi vÊn cã chøa c¸c tõ nghi vÊn. * Khi viÕt, c©u nghi vÊn kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái. ? Những câu nghi vấn trên dùng để làm g×. * Câu nghi vấn dùng để hỏi.. 1. VÝ dô: - Học sinh gạch chân dưới các câu: + sáng nay người ta đấm u có đau lắm kh«ng ? + ThÕ lµm sao u cø khãc m·i mµ kh«ng ¨n khoai ? + Hay là u thương chúng con đói quá ? 2. NhËn xÐt: - DÊu chÊm hái, nh÷ng tõ nghi vÊn: cã .. . kh«ng; (lµm) sao, hay (lµ). - §Ó hái (bao gåm c¶ tù hái nh­ c©u: ''Người đâu gặp gỡ làm chi Tr¨m n¨m biÕt cã duyªn g× hay kh«ng ?'') ? Hãy đặt các câu nghi vấn (làm việc theo nhãm)viÕt lªn giÊy trong - Học sinh thi đặt theo nhóm và báo cáo. - Giáo viên đánh giá và chữa. - Nhãm kh¸c nhËn xÐt. 3. KÕt luËn ? VËy thÕ nµo lµ c©u nghi vÊn, chøc - Häc sinh kh¸i qu¸t. n¨ng. - Học sinh đọc ghi nhớ ? C¸ch viÕt c©u nghi vÊn. - So s¸nh - Giáo viên hưỡng dẫn học sinh so sánh +T«i kh«ng biÕt +Nã ë ®©u ? c¸c cÆp c©u. nã ë ®©u. - Gi¸o viªn chiÕu lªn m¸y vÝ dô, häc +Chúng ta không +Tiếng ta đẹp sinh ph©n biÖt. thÓ nãi tiÕng ta nh­ thÕ nµo. đẹp như thế nào. * Chó ý: (cã chøa tõ nghi - Ph©n biÖt c©u cã tõ nghi vÊn nh­ng vÊn nh­ng kh«ng kh«ng ph¶i lµ c©u nghi vÊn. ph¶i lµ c©u nghi - Phân biệt từ nghi vấn và từ phiếm định. vấn) + Ai còng biÕt. +Ai biÕt ? +Nã kh«ng t×m g× c¶. +Nã t×m g× ? +C¸ b¸n ë ®©u ? +ë ®©u còng b¸n c¸. II. LuyÖn tËp (20') 1. Bµi tËp 1: a) ChÞ khÊt tiÒn s­u ... ph¶i kh«ng ? ? Xác định câu nghi vấn trong những b) Tại sao con người lại phải khiêm tốn ®o¹n trÝch sau. nh­ thÕ ? ? Những đặc điểm hình thức nào cho c) Văn là gì ? Chương là gì ? biết đó là câu nghi vấn. d) Chú mình muốn cùng tớ đùa vui kh«ng. 11 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 2. Bµi tËp 2: - a, b, c: cã tõ ''hay kh«ng'' (tõ ''hay'' còng cã thÓ xuÊt hiÖn trong c¸c c©u kh¸c, nh­ng riªng trong c©u nghi vÊn tõ hay kh«ng thÓ thay thÕ b»ng tõ hoÆc ®­îc. NÕu thay tõ hay trong c©u nghi vÊn b»ng tõ hoÆc th× c©u trë nªn sai ng÷ ph¸p hoÆc biÕn thµnh mét c©u kh¸c thuéc kiÓu c©u trÇn thuËt vµ cã ý nghÜa kh¸c h¼n ) 3. Bµi tËp 3: - Không vì đó không phải là câu nghi vÊn + C©u a vµ b cã c¸c tõ nghi vÊn nh­: cã .. kh«ng, t¹i sao nh­ng nh÷ng kÕt cÊu chøa nh÷ng tõ nµy chØ lµm chøc n¨ng bæ ng÷ trong 1 c©u. + Trong c©u c, d th×: nµo (còng), ai (cũng) là những từ phiếm định . L­u ý: Nh÷ng côm tõ ai còng, g× còng, nµo còng, sao còng, ®©u còng, bao giê cũng, ...  ý nghĩa khẳng định tuyệt đối, chứ không phải là câu nghi vấn. 4. Bµi tËp 4 - Kh¸c nhau vÒ h×nh thøc: cã ... kh«ng, đã ... chưa. - Kh¸c nhau vÒ ý nghÜa: C©u thø hai cã giả định là người được hỏi trước đó có vấn đề sức khoẻ, còn câu 1 thì không có giả định này. + C¸i ¸o nµy cã cò l¾m kh«ng ? (§) + Cái áo này đã cũ lắm chưa ? (Đ) + C¸i ¸o nµy cã míi l¾m kh«ng ? (§) + Cái áo này đã mới lắm chưa ? (S). ? XÐt c¸c c©u vµ tr¶ lêi c©u hái; C¨n cø vào đâu để xác định những câu trên là c©u nghi vÊn. - Cho häc sinh thay tõ hoÆc vµo vÞ trÝ tõ ''hay'' để nhận xét.. ? Có thể đặt dấu chẫm hỏi ở cuối những c©u sau ®­îc kh«ng ? V× sao.. - Gi¸o viªn l­u ý häc sinh ph©n biÖt tõ phiếm định và từ nghi vấn.. ? Ph©n biÖt h×nh thøc vµ ý nghÜa cña hai c©u: + Anh cã khoÎ kh«ng ? + Anh đã khoẻ chưa ? - Gi¸o viªn cho häc sinh 4 c©u sau vµ yêu cầu học sinh phân biệt đúng sai.. IV. Cñng cè:(3') - Nh¾c l¹i ghi nhí cña bµi; kh¸i niÖm c©u nghi vÊn, c¸ch viÕt. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp 5, 6 SGK tr13, xem tríc bµi ''c©u nghi vÊn'' (tiÕp theo) TuÇn 19 - TiÕt 76 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TËp lµm v¨n viÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh 12 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh biÕt c¸ch s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho hîp lÝ. - Học sinh biết vận dụng các cách trình bày nội dung đoạn văn đã học để viết ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: xem lại kiến thức về đoạn văn, câu chủ đề, tham khảo sách: THTLVTM - Học sinh: xem trước bài ở nhà. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Nhắc lại các phương pháp được sử dụng trong văn bản thuyết minh ? Khái niệm đoạn văn ? Câu chủ đề. ? Các phần trong bài văn thuyết minh phải đảm bảo những nội dung gì. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. §o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh 1. NhËn d¹ng c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh (8') - §o¹n v¨n lµ bé phËn cña bµi v¨n, viÕt tèt ®o¹n v¨n  lµm bµi tèt. - §o¹n v¨n gåm tõ 2 c©u trë lªn.. ? Vai trß cña ®o¹n v¨n ? CÊu t¹o ®o¹n v¨n. ? C¸ch s¾p xÕp c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n.. - C¸c ®o¹n v¨n ®­îc s¾p xÕp theo thø tù nhất định. ? Gọi học sinh đọc ví dụ. a. VÝ dô: - Học sinh đọc đoạn văn a và b phần (1) môc I (SGK) tr14. ? Nªu c¸ch s¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n b. NhËn xÐt: văn (câu chủ đề, từ ngữ chủ đề và các - Đối với câu (a): câu 1 là câu chủ đề, c©u gi¶i thÝch, bæ sung) câu 2 cung cấp thông tin về lượng nước - Gợi ý: đv(a) đâu là câu chủ đề ? các ngọt ít ỏi, câu 3 cho biết lượng nước ấy câu sau hướng về nó như thế nào. bị ô nhiễm, câu 4 nêu sự thiếu nước ở * Câu 1 là câu chủ đề. các nước trên thế giới thứ ba. Câu 5 nêu * Các câu sau bổ sung thông tin làm rõ ý dự báo đến năm 2025 thì 2/3 dân số thế câu chủ đề. câu nào cũng nói về nước. giới thiếu nước.  như vậy các câu sau bổ sung thông tin làm rõ ý câu chủ đề. Câu nào cũng nói về nước. ? Tìm câu chủ đề hoặc từ ngữ chủ đề trong ®o¹n v¨n (b) - Từ ngữ chủ đề trong đoạn văn (b) là : ? Vai trß cña c¸c c©u tiÕp theo. Ph¹m V¨n §ång. c¸c c©u tiÕp theo cung * Từ chủ đề : Phạm Văn Đồng. Các câu cấp thông tin về Phạm Văn Đồng theo sau cung cấp thông tin về đối tượng. lối liệt kê các họat động đã làm. c. KÕt luËn: 13 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ? NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy néi dung c¸c ®o¹n v¨n trªn.. ? Đoạn văn (a) trình bày về vấn đề gì. ? Đoạn văn có nhược điểm như thế nào. ? NÕu giíi thiÖu bót bi th× nªn giíi thiÖu nh­ thÕ nµo. ? §o¹n v¨n trªn nªn t¸ch ®o¹n vµ mçi ®o¹n viÕt l¹i nh­ thÕ nµo. - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm bè côc ra giÊy, gi¸o viªn kiÓm tra vµ cho häc sinh söa l¹i ®o¹n v¨n trªn * §èi víi (a) tr×nh bµy lén xén nªn t¸ch thµnh 2 ®o¹n: + §o¹n 1: ruét bót bi + §o¹n 2: vá bót bi ? Yªu cÇu cña ®o¹n v¨n (b) lµ g×. ? Nhược điểm của đoạn văn ở chỗ nào..  theo ý 1, 2 trong ghi nhí.. 2. Söa l¹i c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh ch­a chuÈn (10') a. VÝ dô: - §o¹n v¨n(a) thuyÕt minh, giíi thiÖu bót bi. b. NhËn xÐt - Tr×nh bµy lén xén. - Giới thiệu bút bi trước hết phải giới thiÖu cÊu t¹o mµ muèn thÕ th× ph¶i chia thµnh tõng bé phËn: + Ruét bót bi: (phÇn quan träng nhÊt): gåm ®Çu bót bi vµ èng mùc, lo¹i mùc đặc biệt. + Phần vỏ: gồm ống nhựa hoặc sắt để bäc ruét bót bi vµ lµm c¸n bót viÕt. PhÇn nµy gåm èng, n¾p bót cã lß xo  nªn t¸ch thµnh 2 ®o¹n. - Thuyết minh về chiếc đèn bàn. - Chç ch­a hîp lÝ lµ: chia ®o¹n ch­a khoa häc, lÆp ®i lÆp l¹i mét sè bé phËn.. ? Nên giới thiệu đèn bàn bằng phương ph¸p nµo. * §o¹n v¨n (b) tr×nh bµy lén xén nªn t¸ch thµnh 3 ®o¹n v¨n: + Đoạn 1: Phần đèn + Đoạn 2: Chao đèn. + Đoạn 3: Đế đèn. - Gi¸o viªn cho häc sinh lËp dµn ý vµo vở, sau đó kiểm tra và hướng dẫn cách söa. ? Tõ nh÷ng bµi tËp trªn em thÊy khi tr×nh bµy ®o¹n v¨n trong bµi v¨n thuyÕt minh cÇn chó ý ®iÒu g×.. - Sử dụng phương pháp phân loại, phân tích:chia cấu tạo đền bang thành 3 bộ phËn: + Phần đèn: bóng đèn, đui đèn, dây ®iÖn, c«ng t¾c. + Phần chao đèn + Phần đế đèn  chia thµnh 3 ®o¹n v¨n * KÕt luËn: (2') - Các ý lớn tương ứng với các đoạn văn. - Trong đoạn văn có ý chủ đề, các câu kh¸c gi¶i thÝch bæ sung lµm râ ý cho nã. - C¸c ý trong ®o¹n v¨n s¾p xÕp theo thø tù cÊu t¹o, nhËn thøc, diÔn biÕn sù viÖc trong thêi gian, chÝnh phô ... - Học sinh đọc ghi nhớ bài. II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: ? Viết đoạn mở bài và kết bài cho đề văn - Ví dụ: ''Giới thiệu trường của em'' + MB: b»ng c¸ch nªu (?) vµ miªu t¶: Ai cã dÞp ®i qua x· Th¸i Häc sÏ thÊy ? Cho chủ đề ''Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ một ngôi trường lớn nằm ven đường bê đại của nhân dân Việt Nam''. Hãy viết t«ng víi 3 d·y nhµ cao tÇng Ðp h×nh ch÷ thµnh mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh. U. Đó chính là trường em - THCS Thái 14 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Gi¸o viªn yªu cÇu c¸c em viÕt vµ tr×nh bµy. - Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - Giáo viên đánh giá.. Häc. + KB: Em yêu trường em và cùng các bạn giữ gìn ngôi trường sạch, đẹp dể mãi m·i lµ m¸i nhµ chung cho c¸c thÕ hÖ trÎ nh­ em ®­îc häc tËp; rÌn luyÖn vµ trưởng thành. 2. Bµi tËp 2 - Người đã suốt đời nêu cao ngọn cờ độc lËp vµ tù do cho d©n téc. - Giáo viên cho một số gợi ý để học sinh - Người đã đoàn kết mọi tầng lớp nhân hoµn thµnh ®o¹n v¨n. dân, không phân biệt tôn giáo, đảng ph¸i, giíi tÝnh, giµ trÎ, miÒn xu«i, miÒn - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh viÕt ®o¹n v¨n. ngược dưới ngọn cờ đỏ. - Gäi häc sinh tr×nh bµy. - Người đã cùng Đảng CSVN lãnh đạo - Giáo viên đánh giá. nhân dân ta đánh thắng các đội quân xâm lược hùng mạnh, giành độc lập thèng nhÊt trän vÑn cho Tæ Quèc. - Nhân dân Việt Nam kính yêu Người, gọi Người là ''Bác'' IV. Cñng cè:(3') ? Nh¾c l¹i c¸ch s¾p xÕp, tr×nh bµy ®o¹n v¨n trong bµi v¨n thuyÕt minh. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp 3,4 trong SGK tr129. - Xem trước bài ''Thuyết minh về một phương pháp'' (cách làm) (tiếp). 15 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TuÇn 20 - TiÕt 77 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n Quê hương (TÕ Hanh) A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong bài thơ và tình cảm quê hương đằm thắm của t¸c gi¶. - ThÊy ®­îc nh÷ng nÐt dÆc s¾c nghÖ thuËt. - Giáo dục lòng yêu quê hương. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung TÕ Hanh, tËp th¬ ''Hoa niªn'' cña «ng. - Häc sinh: so¹n bµi, t×m hiÓu vÒ thÓ th¬. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? đọc thuộc lòng bài thơ ''Ông đồ'' ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo ? NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh, ng«n ng÷ cña bµi th¬. ? Cái hay của những câu thơ ''Giấy đỏ ... mực đọng ...'' ''L¸ vµng ... ngoµi giêi ...'' III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Giới thiệu chân dung tập thơ''Hoa niên'' của tác giả, cảm hứng chủ đạo trong thơ Tế Hanh - nhà thơ của quê hương. Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. T×m hiÓu chung (3') 1. T¸c gi¶ - Học sinh đọc chú thích * trong SGK. - ¤ng sinh 1921 t¹i mét lµng chµi ven biÓn tØnh Qu¶ng Ng·i. ¤ng lµ nhµ th¬ mới viết rất hay về quê hương. - Sù nghiÖp s¸ng t¸c: SGK. 2. T¸c phÈm: - ''Quê hương'' là bài thơ mở đầu cho nguồn cảm hứng lớn trong suốt đời thơ TÕ Hanh. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc (2') - 2 học sinh đọc lại bài thơ - §äc chó thÝch - Chú ý các chú thích 1 (lời đề tựa của bài thơ), 4 (từ địa phương) 2. ThÓ th¬ vµ bè côc: (3'). ? Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ TÕ Hanh, vÒ bµi thơ ''Quê hương'' của ông.. * Bµi th¬ ®­îc in trong tËp ''Hoa niªn'' xuÊt b¶n n¨m 1945. - Giáo viên đọc mẫu - Giáo viên nhận xét cách đọc của học sinh. - Giáo viên kiểm tra việc đọc chú thích cña häc sinh. 16 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬.. - ThÓ th¬ 8 ch÷ gåm nhiÒu khæ, gieo vÇn «m vµ vÇn liÒn víi sù ho¸n vÞ b»ng tr¾c đều đặn (2 câu vần bằng đến 2 câu vần tr¾c) ? Bè côc cña bµi th¬. - 2 c©u ®Çu giíi thiÖu chung * Bè côc 2 phÇn: vÒ ''lµng t«i'' H×nh + Hình ảnh quê hương - 6 c©u tiÕp: miªu t¶ c¶nh ¶nh + Nỗi nhớ quê hương thuyền chài ra khơi đánh cá quª - 8 c©u tiÕp: c¶nh thuyÒn c¸ hương trë vÒ bÕn. - Khæ cuèi: nçi nhí lµng kh«n ngu«i cña t¸c gi¶. 3. Ph©n tÝch: a. Hình ảnh quê hương (12') ? Lµng t«i ë cã g× dÆc biÖt. - Làm nghề chài lưới Giíi thiÖu * Quê hương được tác giả giới thiệu rất - Nước bao vây ... sông nghề nghiệp và tù nhiªn b×nh dÞ lµ mét lµng chµi ven vị trí địa lí của làng. biÓn. + C¸ch giíi thiÖu rÊt b×nh dÞ. ? Cảnh người dân chài đi đánh cá được - Trêi trong, giã nhÑ ...  BÇu trêi cao miªu t¶ trong khung c¶nh, h×nh ¶nh nµo. réng, trong trÎo, nhuèm n¾ng hång b×nh minh. ? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông tõ - D©n trai tr¸ng b¬i thuyÒn ... ng÷. - ChiÕc thuyÒn nhÑ b¨ng nh­ con tuÊn m·. * NghÖ thuËt: t¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh so sánh, động từ mạnh (có động từ đặt ở - Phăng mái chèo ... vượt trường giang. ®Çu c©u) + H×nh ¶nh so s¸nh (con tuÊn m·)  vÎ - Vừa miêu tả phong cảnh tự nhiên tươi đẹp dũng mãnh sáng vừa là bức tranh lao động đầy hứng + Các động từ mạnh  sức sống mạnh mẽ diễn tả khí thế băng tới, vẻ đẹp hùng khëi vµ d¹t dµo søc sèng. tr¸ng cña con thuyÒn ra kh¬i. ? Chi tiết nào đặc tả vẻ đẹp của con thuyÒn. - Cánh buồm giương to như mảnh làng - B×nh: Nhµ th¬ võa vÏ chÝnh x¸c c¸i Rướn thân trăng ... gió h×nh võa c¶m nhËn ®­îc c¸i hån cña sù  H×nh ¶nh c¸nh buåm c¨ng giã quen vËt. thuéc trë nªn lín lao, thiªng liªng th¬ méng. §ã lµ biÓu hiÖn cña linh hån lµng * T¸c gi¶ miªu t¶ c¸nh buåm c¨ng rÊt đẹp với vẻ đẹp lãng mạn bằng sự so sánh chài. Nghệ thuật so sánh: miêu tả cụ thể + vẻ đẹp bay bổng. Đó cũng là bút pháp độc đáo, bất ngờ. Nó trở thánh biểu l·ng m¹n ho¸ trong sù miªu t¶. tượng, linh hồn của làng chài. ? C¶nh thuyÒn vÒ bÕn ®­îc miªu t¶ b»ng mấy chi tiết. ? Đó là những chi tiết nào. - Cảnh làng chài đón thuyền trở về: ồn ào, tấp nập  đông vui náo nhiệt. * Cảnh làng chài đón đoàn thuyền cá trở - Những chiếc ghe đầy cá trông thật về là bức tranh sinh động, náo nhiệt, đầy thích mắt. ¾p niÒm vui vµ sù sèng. - Lời cảm tạ chân thành của người dân chµi. ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ h×nh - Hình ảnh người dân chài làn da ngăm ảnh người dân chài. ... xa x¨m 17 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> * Hình ảnh người dân chài được miêu tả võa ch©n thùc võa l·ng m¹n trë nªn cã tầm vóc phi thường..  Vừa tả thực vừa sáng tạo độc đáo. người lao động làng chài thật đẹp với nước da nhuộm nắng gió, thân hình vạm vì thÊm ®Ëm vÞ mÆn mßi, nång to¶ vÞ xa x¨m cña biÓn. ? C¶m nhËn cña em vÒ chiÕc thuyÒn. - ChiÕc thuyÒn im bÕn mái trë vÒ n»m nghe chÊt muèi thÊm dÇn trong thí vá * NghÖ thuËt nh©n ho¸ miªu t¶ con thuyÒn cã hån nh­ mét phÇn sù sèng lao  NghÖ thuËt nh©n ho¸, h×nh ¶nh nµy là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của động của làng chài. t¸c gi¶: sau mét thêi gian vËt lén víi sãng giã ®ang n»m nghØ ng¬i vµ cßn nh­ ®ang l¾ng nghe chÊt muèi ... ConthuyÒn trë nªn cã hån, mét t©m hån rÊt tinh tÕ. ? Từ đó em cảm nhận được vẻ đẹp nào trong tâm hồn người viết những lời thơ - Người viết có tâm hồn tinh tế, tài hoa trªn. * Tác giả là người có tâm hồn nhạy cảm, và nhất là có tấm lòng gắn bó sâu nặng yêu quê hương. với quê hương b. Nỗi nhớ quê hương (5')(khổ cuối) ? Trong xa c¸ch lßng t¸c gi¶ nhí tíi - Biển (màu nước xanh), cá (cá bạc), nh÷ng ®iÒu g× n¬i quª nhµ. c¸nh buåm (chiÕc buåm v«i), thuyÒn, mïi biÓn. ? Phương thức biểu cảm. ? §ã lµ nçi nhí nh­ thÕ nµo.  BiÓu c¶m trùc tiÕp nãi vÒ nçi nhí lµng quª kh«n ngu«i cña m×nh. §ã lµ * Lèi biÓu c¶m trùc tiÕp béc lé nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt cña nhµ th¬. nçi nhí ch©n thµnh, tha thiÕt nªn lêi th¬ gi¶n dÞ, tù nhiªn. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ vÒ ''c¸i mïi nång mÆn'' - Dù đi xa, đứa con hiếu thảo của quê hương luôn tưởng nhớ ''mùi nồng mặn'' đặc trưng của quê hương - Đó là hương vÞ riªng ®Çy quyÕn rò, mïi riªng cña làng biển rất đặc trưng... 4. Tæng kÕt (5') a. NghÖ thuËt: ? Phương thức biểu cảm của tác phẩm. - ''Quê hương'' là bài thơ trữ tình, phương thức biểu đạt chủ yếu là biểu ? BiÖn ph¸p tu tõ ®­îc sö dông. ? Ta cã thÓ h×nh dung râ mån mét h×nh c¶m. Ngßi bót miªu t¶ thÊm ®Ém c¶m ảnh làng chài, hành động ... là do đâu. xúc. Hình ảnh, ngôn ngữ đẹp, bay bổng, lãng mạn, biện pháp nhân hoá độc đáo * Phương thức biểu cảm. + Sáng tạo hình ảnh thơ độc đáo. thæi linh hån vµo sù vËt. - S¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ rÊt phong phó, chÝnh x¸c, ch©n thùc qua ng«n ng÷ gi¶n dÞ. b. Néi dung ? Néi dung cña bµi th¬ lµ g×. - Bức tranh tươi sáng, khoẻ khoắn, đầy * Bức tranh quê hương đẹp. sức sống của làng chài và người dân chµi. ? Em hiÓu g× vÒ nhµ th¬ TÕ Hanh. - Nhµ th¬ c¶m nhËn cuéc sèng rÊt tinh * Tình yêu quê hương nồng thắm của tác tế, có tình yêu nồng hậu, thuỷ chung với 18 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> gi¶. quê hương. * Ghi nhí: SGK - Học sinh đọc ghi nhớ SGK. III. LuyÖn tËp (5') - §äc diÔn c¶m bµi th¬. ? NhËn xÐt vÒ bøc tranh minh ho¹ cña bµi th¬. ? Đọc những câu thơ viết về tình cảm quê hương mà em yêu thích. Ví dụ ''Quê hương'' IV. Cñng cè:(3') - Nh¾c l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬. V. Hướng dẫn về nhà:(1') - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Viết một đoạn thuyết minh về quê hương em (giới thiệu quê hương em) - So¹n bµi: ''Khi con tu hó'' TuÇn 20 - TiÕt 78 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: V¨n b¶n khi con tu hó ( Tè H÷u) A. Mục tiêu cần đạt: - Häc sinh c¶m nhËn ®­îc lßng yªu sù sèng, niÒm khao kh¸t tù do ch¸y báng của người chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi đương bị giam cầm trong tù ngục được thÓ hiÖn b»ng nh÷ng h×nh ¶nh gîi c¶m vµ thÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ mµ tha thiÕt. - RÌn luÖn kÜ n¨ng c¶m thô bµi th¬ tr÷ t×nh. - Gi¸o dôc lßng kÝnh yªu nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng, biÕt ¬n vµ yªu cuéc sèng. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ¶nh ch©n dung Tè H÷u, tËp th¬ ''Tõ Êy'' cña «ng. - Häc sinh: §äc vµ so¹n bµi, s­u tÇm th¬ Tè h÷u. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? Phân tích cái hay cái đẹp của những câu thơ: ''C¸nh buåm ... gãp giã'' ''Dân chài lưới ...... xa xăm''. ? §äc thuéc lßng bµi th¬? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬. III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: - Gi¸o viªn giíi thiÖu ch©n dung Tè H÷u, tËp th¬ ''Tõ Êy'' s¸ng t¸c ®Çu tay cña «ng. Hoạt động của thày. Hoạt động của trò I. T×m hiÓu chung (3') 1. T¸c gi¶: - Học sinh đọc chú thích trong SGK. + TiÓu sö (SGK tr19). ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶. 19 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> + ¤ng ®­îc coi lµ l¸ cê ®Çu cña th¬ ca c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. + C¸c tËp th¬ chÝnh (SGK) ? Bµi ''Khi con tu hó'' ®­îc viÕt trong 2. T¸c phÈm - ®­îc viÕt trong nhµ lao Thõa Phñ(HuÕ) hoàn cảnh đặc biệt nào. khi tác giả đương hoạt động cách mạng, míi bÞ b¾t giam (7/1939)  t©m tr¹ng bức xúc, hướng tới cuộc sống bên ngoài. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc: (2') - Giáo viên đọc mẫu - 2, 3 học sinh đọc bài thơ. ? Khi đọc bài thơ cần đọc như thế nào - Có đoạn đọc với giọng sôi nổi, náo cho phï hîp. nức, yêu đời; có đoạn đọc với giọng uất øc. - Chú ý các từ địa phương: bắp ... - Häc sinh tr¶ lêi chó thÝch. ? Bè côc cña bµi th¬. 2. Bè côc: (1') - Đoạn 1: 6 câu: tả cảnh trời đất lúc vào hÌ. - §o¹n 2: 4 c©u: t¶ t×nh diÔn t¶ t©m tr¹ng người chiến sĩ ? Tiếng chim tu hú đã thức dậy trong tâm hồn người chiến sĩ trẻ trong tù một 3. Phân tích: kho¶ng c¸ch mïa hÌ nh­ thÕ nµo. a. Cảnh trời đất vào hè (14') - Học sinh đọc 6 câu thơ đầu. - Gi¸o viªn liªn hÖ trong bµi th¬ ''BÕp - Tiếng ve ran trong vườn râm / âm löa'' cña B»ng ViÖt. thanh ''Tu hú ơi chẳng đến ở cùng ta - Lóa chiªm chÝn vang trªn Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa cánh đồng H×nh - BÇu trêi cao réng víi c¸nh ¶nh  âm thanh được đón nhận bởi tình thương mến trong thơ Bằng Việt, tiếng diều trao lượn. chim gợi những kỉ niệm thân thương của - Trái cây đượm ngọt. tình bà cháu còn trong thơ Tố Hữu, tiếng  Tiếng chim tu hú đã thức dậy, mở ra tu hú báo hiệu mùa hè sôi động trong tÊt c¶ vµ b¾t nhÞp cho mïa hÌ rén r· ©m tâm hồn người tù. thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, bầu trời khoáng đạt tự do ... trong * TiÕng chim tu hó më ra mét thÕ giíi cảm nhận của người tù. Cuộc sống thanh rén rµng, trµn trÒ nhùa sèng víi ©m b×nh ®ang sinh s«i, n¶y në, ngät ngµo. thanh rộn rã, sắc màu rực rỡ, hương vị ngät ngµo, bÇu trêi tù do trong c¶m nhËn - Häc sinh c¶m nhËn so s¸nh. của người tù. ? Từ đó em thấy tác giả là người như thế - Tác giả là người có sức cảm nhận nµo. m·nh liÖt, tinh tÕ cña mét t©m hån trÎ * Nhà thơ là người có tình yêu cuộc trung, yêu đời nhưng đang mất tự do và sèng nång nhiÖt, søc c¶m nhËn m·nh khao khát tự do đến cháy lòng. liÖt, tinh tÕ, yªu cuéc sèng tù do. - Gi¸o viªn liªn hÖ bµi ''T©m t­ trong tï'' cña Tè H÷u: ''Cô đơn thay là cảnh thân tù - Häc sinh c¶m nhËn 1 bµi th¬ ®­îc viÕt trong cïng c¶nh ngé vµ cïng mét c¶m Tai më réng mµ lßng s«i r¹o rùc 20 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu'' ? ''Ta nghe hÌ dËy bªn lµng'' Nhµ th¬ c¶m nhËn mïa hÌ b»ng: A. ThÝnh gi¸c B. B»ng søc m¹nh cña t©m hån. ? Chính vì thếnhà thơ người chiến sĩ c¸ch m¹ng trong tï cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo. ? NhËn xÐt vÒ nhÞp ®iÖu th¬ vµ c¸ch sö dông tõ ng÷. * NhÞp th¬ 6/2; 3/3, tõ ng÷ m¹nh, sö dông nhiÒu th¸n tõ ? T¸c dông cña chóng. * Bộc lộ cảm giác ngột ngạt cao độ, khao kh¸t tho¸t c¶nh tï ngôc. xóc, 1 t©m tr¹ng. b. Tâm trạng người tù: (6') - Học sinh đọc 4 câu thơ còn lại. - Nhà thơ cảm nhậnmùa hè tươi đẹp b»ng søc m¹nh t©m hån, b»ng tÊm lßng.  Nång nhiÖt víi t×nh yªu cuéc sèng tù do. - Mà chân muốn đạp tan phường, hè ôi ! Ngét lµm sao, chÕt uÊt th«i.. - Cách ngắt nhịp bất thường 6/2; 3/3 - Từ ngữ mạnh: đạp tan phường, chết uất - Th¸n tõ: «i, th«i, lµm sao  cảm giác ngột ngạt cao độ, niềm khao kh¸t ch¸y báng muèn tho¸t ra khái c¶nh tï ngôc, trë vÒ víi cuéc sèng tù do ë bªn ngoµi. Häc sinh th¶o luËn nhãm 2' - Tæ chøc th¶o luËn nhãm: - C©u ®Çu: tiÕng tu hó gîi ra c¶nh trêi ? Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có đất bao la, tưng bừng sự sống lúc vào hè. tiÕng chim tu hó, em h·y chØ ra t©m - C©u kÕt: TiÕng chim Êy l¹i khiÕn cho trạng của người tù gắn với mỗi lần. người chiÕn sÜ ®ang bÞ giam c¶m thÊy - Gi¸o viªn yªu cÇu b¸o c¸o kÕt qu¶. hÕt søc ®au khæ, bùc béi - Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt. - Giống:Tiếng chim đều giống như tiếng - Giáo viên đánh giá. * Tiếng chi tu hú khiến cho người chiến gọi tha thiết của tự do, của thế giới sự sống đầy quyến rũ đối với nhân vật trữ sÜ ®ang bÞ giam cÇm c¶m thÊy hÕt søc ®au khæ, bùc béi.  t©m hån ®ang ch¸y t×nh. 4. Tæng kÕt (4') lªn kh¸t väng sèng tù do. a. NghÖ thuËt: - 2 ®o¹n t¶ c¶nh vµ t¶ t×nh gép thµnh ? Nhận xét gì về nghệ thuật của bài thơ. một chỉnh thể, đều rất truyền cảm. Cảnh thì đẹp, hình ảnh sinh động quen thuộc, ? Phương thức biểu đạt. cã hån. T×nh th× s«i næi, s©u s¾c, da diÕt. * KÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - ThÓ th¬ lôc b¸t mÒm m¹i, uyÓn chuyÓn * Hai ®o¹n t¶ c¶nh vµ t¶ t×nh hµi hoµ linh ho¹t. truyÒn c¶m Th¬ lôc b¸t uyÓn chuyÓn, giäng ®iÖu tù - Giäng ®iÖu tù nhiªn, c¶m xócnhÊtqu¸n - KÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. nhiªn. b. Néi dung: ? Néi dung bµi th¬. - Lßng yªu cuéc sèng - Niềm khao khát tự do của người tù - Gọi học sinh đọc ghi nhớ. c¸ch m¹ng. ? Nên hiểu nhan đề của bài thơ như thế III. LuyÖn tËp (5') nµo. 1. Nhan đề của bài thơ-Đó chỉ là một vế phô trong mét c©u trän ý. ? Đặt một câu trọn vẹn có tên nhan đề - Khi con tu hó gäi bÇy lµ khi mïa hÌ để tóm tắt nội dung bài thơ. 21 V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ? Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy.. ? NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ lôc b¸t cña bµi th¬. đến, người tù cách mạng càng cảm thấy ngét ng¹t trong phßng giam, cµng khao kh¸t cuéc sèng tù do.  tên bài thơ đã gợi mở mạnh cảm xúc cña toµn bµi. - §©y lµ h×nh ¶nh ho¸n dô, gi¸ trÞ liªn tưởng của tiếng chim được gợi lên ngay tõ ®Çu bµi th¬. §ã lµ tÝn hiÖu cña mïa hÌ rùc rì, sù sèng t­ng bõng, cña trêi cao lồng lộng tự do. Tiếng chim đã tác động mạnh mẽ đến tâm hồn người tù. 2. NhËn xÐt vÒ thÓ th¬ lôc b¸t cña bµi th¬ - Sè ©m tiÕt trong mçi c©u trong mét cÆp: 6/8 - C¸ch hiÖp vÇn (6-6; 8-6; ...); hoµ phèi ©m thanh  t¹o sù nhÞp nhµng, uyÓn chuyÓn, chuyÓn t¶i c¶m xóc tr÷ t×nh phong phó.. IV. Cñng cè:(2') - Nh¾c l¹i néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ Tè H÷u V. Hướng dẫn về nhà:(2') - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ®­îc néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Sưu tầm bài thơ, câu thơ nói về cuộc đời hoạt động cách mạng của các chiến sĩ cách mạng. Ví dụ:thơ của Tố Hữu:''Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu- Dấn thân ...- Là gươm ...- ... còn một nửa''. - So¹n bµi: ''Tøc c¶nh P¸c Bã'' TuÇn 20 - TiÕt 79 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕng ViÖt c©u nghi vÊn (t2) A. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe doạ, bộc lộ tình cảm, cảm xúc ... - BiÕt sö dông c©u nghi vÊn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: GiÊy trong ghi c©u hái tr¾c nghiÖm, m¸y chiÕu. - Học sinh: Xem trước bài ở nhà. C. Các hoạt động dạy học: I. Tæ chøc líp: (1') II. KiÓm tra bµi cò :(5') ? §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c©u nghi vÊn. 22 Lop6.net. V¨n 8 - Phan ThÞ BÝch Thuû - THCS Th¸i Häc.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>