Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 4, Tiết 13 - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn4:TiÕt 13:. NS: 6/9/2009.ND: 8/9/2009.. V¨n b¶n:. Sự tích Hồ Gươm (TruyÒn thuyÕt) ( Hướng dẫn đọc thêm). A. Môc tiªu: Gióp häc sinh: a. kiÕn thøc: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện, vẻ đẹp của một số hình ảnh trong truyện Sự tích Hồ Gươm. b. Kû n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng kÓ vµ t×m hiÓu ý nghÜa truyÖn. c. Thái độ: - Giáo dục HS có tinh thần đoàn kết và yêu hoà bình. B. ChuÈn bÞ: - GV: Nghiªn cøu bµi d¹y + Tranh minh ho¹. - HS: §äc, kÓ v¨n b¶n vµ so¹n bµi. C. Tiến trình các hoạt động dạy học: 1) ổn định- kiểm tra sĩ số: 2) KiÓm tra bµi : a) Thuật lại diễn biến cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh. Cho biết ý nghĩa tượng tr­ng cña hai nh©n vËt nµy? => Cuộc giao tranh: Thuỷ Tinh hô mưa, gọi gió, dâng nước -> Sức mạnh thiên tai (mưa, gió) - Sơn Tinh bốc đồi, dời núi -> sức mạnh của nhân dân (đắp đê chống lũ). b) Nªu ý nghÜa cña truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh? => ý nghĩa: Giải thích hiện tượng lũ lụt; thể hiện sức mạnh, ước mong chế ngự thiên tai; suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng. 3) Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi míi. Ho¹t GV. động. cña. Hoạt động của HS. Néi dung. Ho¹t động 1: Hướng dẫn HS đọc, - HS đọc -> nhận xét kể, tìm hiểu chú thích. cách đọc. - GV hướng dẫn HS - HS kể tóm tắt văn bản. đọc từng đoạn.. I/ T×m hiÓu chung: 1. §äc. Hoạt động 2: tìm hiÓu v¨n b¶n. + V× sao §øc Long - HS tr×nh bµy: Qu©n cho nghÜa qu©n - Líp nhËn xÐt, bæ sung . Lam Sơn mượn gươm thÇn? ViÖc Long Qu©n cho nghĩa quân mượn gươm thần có ý nghĩa. II.T×m hiÒu v¨n b¶n: 1. Long Quân cho mượn gươm thần: - GiÆc Minh coi d©n ta nh­ cá r¸c, làm nhiều điều bạo ngược. - NghÜa qu©n Lam S¬n nçi lªn chèng chúng nhưng buổi đàu còn yếu , nhiều lÇn bÞ thua. -> Long Quân cho mượn gươm.. 25 Lop6.net. 2. KÓ: 3. Chó thÝch: sgk..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> g×?. (Được tổ tiên, thần linh giúp đỡ).. + Lê Lợi đã nhận được gươm thần như thế nµo? C¸ch Long Qu©n cho nghÜa qu©n Lam Sơn và Lê Lợi mượn gươm có ý nghĩa gì?. - Lê Thận vớt lưỡi gươm từ dưới sông - Chuôi gươm được Lê Lợi lấy từ ngän c©y. - Tra vµo võa nh­ in. => Thể hiện sự nhất trí, đồng lòng đánh giặc cứu nước của nhân dân ta từ miền ngược đến miền xuôi... - quan s¸t VB gi÷a trang 40 để trả lời. - không cho một người mượi mà cho 2 người mượn, một bên là chủ tướng, một bên là người d©n, ph¶I cã sù hîp t¸c đồng lòng thì mới đuổi ®­îc giÆc. + Em hiÓu nh­ thÕ nµo - ThuËn theo ý trêi. vÒ hai ch÷ “ThuËn Thiªn” + Khi lưỡi gươm được - Tính chất nhân dân vít, Lª ThËn cßn lµ cña cuéc khëi nghÜa dân đánh cá. Khi L.S. gươm được chắp lại, Lê Thận đã là nghĩa qu©n tµi giái cña cuéc khëi nghÜa L. S. Sù việc đó nói lên điều gì vÒ cuéc khëi nghÜa L.S? + Thanh gươm báu mang tªn “ThuËn - Tù kÕt luËn tr¶ lêi. Thiªn” -> thuËn theo ý trêi, l¹i ®­îc nghÜa qu©n L. ThËn d©ng cho Lê Lợi. Điều đó cã ý nghÜa g×? + H·y chØ ra søc m¹nh của gươm thần đối với - xem cuối trang 40 trả nghÜa qu©n Lam S¬n? lêi. + Khi nµo Long Qu©n cho đòi gươm? Cảnh - xem Vb trang 41 và đòi gươm và trả gươm hình ảnh đẻ nhận xét và đã diễn ra như thế trả lời. nµo?. + Thần đòi gươm và vua trả gươm giữa - yêu chuộng hoà bình. 27 Lop6.net. - Thanh gươm “ Thuận Thiên” được Lª ThËn d©ng cho Lª Lîi. -> §Ò cao tÝnh chÊt chÝnh nghÜa cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng giÆc Minh vµ anh hùng Lê Lợi( nhân dân đã giáo phó trách nhiệm đánh giặc của Lê Lîi) .. 2. Long Quân đòi gươm: - Đất nước thanh bình - Lê Lợi lên ngôi và dời đô về Thăng Long. - Lª Lîi d¹o ch¬i trªn hå T¶ Väng. - Rùa Vàng đòi gươm, Lê Lợi trả gươm => ThÓ hiÖn niÒm yªu chuéng hoµ b×nh cña d©n téc ta..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cảnh đất nước thanh b×nh cã ý nghi· g×? - GV sö dông tranh minh ho¹ + Bức tranh đã minh hoạ đầy đủ cho sự tích Lê Lợi hoàn gươm. Từ ®©y em hiÓu thªm ý nghÜa nµo cña v¨n b¶n? Hoạt động 3: : HD tæng kÕt + Qua nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em h·y nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt Sù tÝch Hå Gươm? + Nét đặc sắc trong nghÖ thuËt kÓ truyÒn thuyÕt nµy lµ g×? ->GV b×nh gi¶ngthªm.. -> HS quan s¸t. -> Hồ Tả Vọng mang tên Hồ Gươm hay hå Hoµn KiÕm. - tæng kÕt néi dung vµ ph¸t biÓu.. - chÝ ý chi tiÕt kú o¶ vµ ph¸t biÓu.. III/ Tæng kÕt: 1. Néi dung: TruyÖn cã ý nghÜa: - Ca ngîi tÝnh chÊt chÝnh nghÜa, tÝnh chÊt nh©n d©n vµ chiÕn th¾ng vÏ vang cña cuéc khëi nghÜa Lam S¬n( thÕ kû XV). - ThÓ hiÖn kh¸t väng hoµ b×nh d©n téc . - Gi¶I thÝch tªn gäi hå Hoµn KiÕm 2. NghÖ thuËt: Truyện có những chi tiết tượng tượng kú ¶o, giµu ý nghÜa.. Hoạt động 4: Cung cố – dặn dò: 4) Cñng cè: - Nêu ý nghĩa của truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm? - Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm rất đậm yếu tố lịch sử. Đó là các yếu tố nào? 5) DÆn dß: - Häc bµi vµ lµm l¹i c¸c bµi tËp. - Ôn lại định nghĩa truyền thuyết. - Chuẩn bị bài Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự + Nghiªn cøu bµi vµ so¹n bµi. ……………………………………………………………………………………………. TuÇn4:TiÕt 14: NS: 6/9/2009.ND: 8/9/2009 TËp lµm v¨n:. Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. A. Môc tiªu: Gióp häc sinh: a. KiÕn thøc : - Nắm được chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. Mối quan hệ giữa sự việc và chủ đề. - TËp viÕt më bµi cho bµi v¨n tù sù. b. Kü nÆng: - RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n tù sù. c. TháI độ: - Giáo dục HS cần tìm hiểu chủ đề và lập dàn bài khi làm văn. B. ChuÈn bÞ: 28 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - GV: Nghiªn cøu bµi d¹y. - HS: So¹n bµi . 1) ổn định: 2) KiÓm tra bµi : a. Nêu đặc điểm của sự việc trong văn tự sự? => Sự việc trong văn tự sự được trình bày một cách cụ thể:sự việc xảy ra trong thời gian, địa ®iÓm cô thÓ, do nh©n vËt cô thÓ thùc hiÖn, cã nguyªn nh©n, diÔn biÕn vµ kÕt qu¶. b. Nh©n vËt trong v¨n tù sù ®­îc kÓ nh­ thÕ nµo? => Nhân vật trong văn tự sự được gọi tên, đặt tên; được giới thiệu lai lịch, tài năng, tính tình; kÓ c¸c viÖc lµm, miªu t¶ ch©n dung, d¸ng ®iÖu. 3) Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi míi - Tiến trình tổ chức các hoạt động:. Ho¹t cña GV vµ HS. động. Hoạt động 1: Hướng dẫn HS đọc và trả lời câu hỏi để tìm hiểu chủ đề. - Yêu cầu HS đọc bài văn và các yêu cầu để t×m hiÓu. - GV hái: + ViÖc Tôª TÜnh ­u tiªn chữa trị trước cho chú bé con nhµ n«ng d©n bÞ g·y đùi nói lên phẩm chất gì của người thầy thuốc? + Chủ đề là gì? + Vậy chủ đề của câu chuyÖn trªn cã ph¶i lµ ca ngợi lòng thương người cña TuÖ TÜnh kh«ng? Em hãy tìm xem chủ đề cña bµi v¨n ®­îc thÓ hiÖn trùc tiÕp trong nh÷ng c©u nµo?. Ho¹t cña GV vµ HS. động. Néi dung. - Nghe vµ quan s¸t sgk.. I/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài: 1. VÝ dô:. - §äc bµi v¨n vµ yªu cÇu.. a) PhÈm chÊt: - Hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh của Tuệ Tĩnh.. - chú ý tình cảm , tháI độ của ông đối với người bÖnh.. b) Chủ đề: - Lòng yêu thương người bệnh của - HS dùa vµo SGK nªu TuÖ TÜnh: kh¸i niÖm. + “Hết lòng..người bệnh” - nªu c¸c cña v¨n thÓ hiÖn + “Người ta cứu giúp…ân huệ”. chủ đề .. + Em hãy chọn nhan đề - cả 3 nhan đề đều thích hợp. Vì mỗi nhan đề thể thÝch hîp vµ nªu lÝ do? hiÖn mét s¾c th¸I riªng. - GV nhËn xÐt. ( nhan đề gốc là Tuệ 29 Lop6.net. c) Tªn cña bµi v¨n: - Tuệ Tĩnh và hai người bệnh. - Một lòng vì người bệnh. - Y đức của Tuệ Tĩnh ..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động 2: Hướng dÉn tr¶ lêi c©u 2d. + C¸c phÇn Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi trªn ®©y thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu g× cña bµi v¨n tù sù? - GV chèt ý. - HS nh¾c l¹i c¸c néi dung bµi häc qua ghi nhí…………….. Hoạt động 3: Luyện tËp. - Yêu cầu HS đọc câu chuyÖn. + Nªu c¸c yªu cÇu cña bµi tËp 1? + Yªu cµu HS th¶o luËn nhãm trong thêi gian 2 phót vµ tr×nh bµy theo yªu cÇu . -> GV cñng cè bµi häc qua bµi tËp 1.. TÜnh) - Trao đổi với bạn cùng bµn vµ nªu néi dung chÝnh cña c¸c phÇn. - Líp nhËn xÐt, bæ sung.. d) Dµn bµi: - Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc. - Th©n bµi: kÓ diÔn biÕn cña sù viÖc. - KÕt bµi: kÓ kÕt côc cña sù viÖc. 2. Ghi nhí: SGK/ 45. - Hệ thống nội dung và đọc ghi nhí/ 45 ………………….. ……………………………. - Đọc truyện Phần thưởng vµ c¸c yªu cÇu cña truyÖn. - HS th¶o luËn, lµm bµi tËp theo nhãm. -> §¹i diÖn c¸c nhãm lÇn lượt trình bày. - C¸c nhãm kh¸c cßn l¹i nhËn xÐt, bæ sung. II/ LuyÖn tËp: Bµi 1: a. Chủ đề: Ca ngợi sự thông minh nhanh trÝ cña anh n«ng d©n vµ tè c¸o tªn quan cËn thÇn tham lam. - Chủ đẻ thể hiện tập trung ở việc người nông dân xin được thưởng 50 roi và đè nghị chia đều phần thưởng đó. b. Ba phÇn: + Më bµi: c©u 1. + Th©n bµi: ®o¹n gi÷a. + KÕt bµi: c©u cuèi. c. So s¸nh: - Giống: đều có kịch tính, có bất ngê. - Kh¸c:. Kh¸c nhau: TuÖ TÜnh Phần thưởng -Mở bài: nói rõ ngay chủ đề. - Më bµi: giíi thiÖu t×nh huèng. -Kết bài: có sức gợi, bài hết mà thầy - Kết bài: viên quan bị đuổi ra, người nông dân thuốc lại bắt đầu một cuộc chữa bệnh được thưởng. míi. *Hoạt động 4: cũng cố- dặn dò: 4) Cñng cè: - Chủ đề của bài văn tự sự là gì? - Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù cã mÊy phÇn? Nªu nhiÖm vô cña tõng phÇn. 5) DÆn dß: - Häc ghi nhí SGK/ 45. 30 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Xem lại bài tập đã làm và làm bài tập 2. - Chuẩn bị bài Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự + Nghiên cứu bài để trả lời câu hỏi vào vở soạn. + Lập dàn ý cho đề văn “Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em.” ……………………………………………………………………………………. TiÕt 15 + 16: NS: 6/9/2009. ND: 10/9/2009. TËp lµm v¨n:. Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự. A. Môc tiªu: Gióp häc sinh: a. KiÕn thøc : - Biết tìm hiểu đề văn tự sự và cách làm bài văn tự sự. b. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lµm bµi v¨n tù sù. c. TháI độc: - Giáo dục HS phải biết tìm hiểu đề khi làm bài. B. ChuÈn bÞ: - GV: Nghiªn cøu bµi d¹y . - HS: Soạn bài và lập dàn ý cho đề văn đã cho. 1) ổn định: 2) KiÓm tra bµi : a. Chủ đề là gì? Nêu chủ đề của bài văn Tuệ Tĩnh. => Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản. - Chủ đề của bài văn: lòng thương người bệnh của Tuệ Tĩnh. b. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù cã mÊy phÇn? Nªu nhiÖn vô cña tõng phÇn. => Dàn bài bài văn tự sự thường gồm có 3 phần: + PhÇn më bµi giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc; + PhÇn th©n bµikÓ diÔn biÕn cña sù viÖc; + PhÇn kÕt bµi kÓ kÕt côc cña sù viÖc. 3) Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi míi - Tiến trình tổ chức các hoạt động:. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. Hoạt động 1: Hường dẫn HS trả lời câu hỏi để tìm hiểu đề và cách làm bài văn. - Y ê cầu HS đọc các đề trên b¶ng . Hái: + Lời văn đề 1 nêu ra những yªu cÇu g×? nh÷ng ch÷ nµo - KÓ , chuyÖn em thÝch . trong đề cho em biết điều đó. - Lớp nhận xét. + Các đề 3 -> 6 không có từ kể, có phải là đề tự sự kh«ng? - GV nhÊn m¹nh h¬n vÒ c¸c - §Òu lµ tù sù 31 Lop6.net. Néi dung I/ Đề, tìm hiểu đề và cách lµm bµi v¨n tù sù: 1/ §Ò v¨n tù sù: - KÓ mét c©u chuyÖn em thÝch b»ng lêi v¨n cña em. - Kể chuyện về một người bạn tèt. - KØ niÖm ngµy th¬ Êu..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> đề trên. + Từ trọng tâm trong mỗi đề trên là từ nào, hãy gạch dưới và cho biết đề yêu cầu làm - Häc sinh t×m hiÓu vµ næi bËt ®iÒu g×? + Có đề nghiêng về kể người, gạch như phần nội dung. có đề nghiêng về kể việc, có đề nghiêng về tường thuật sự việc. Em hãy nhận xét các đề trªn. - §Ò 2,4,6 nghiªng vÒ kÓ người . - §Ò cßn l¹i nghiªng vÒ kÓ viÖc - Các đè nghiêng về kể người thì nhân vật chính ®­îc nçi bËt h¬n c¸c nh©n vËt kh¸c. - Đề 3,4 nghiêng về tường thuËt l¹i sù viÖc …………….. ………………. Hoạt động 2: Hướng dẫn HS c¸ch lËp ý vµ lËp dµn ý. - HS th¶o luËn: T×m hiÓu - HS đọc đề bài (SGK/ 48) đề, lập dàn ý và lập dàn - GV ghi đề lên bảng. bài theo các bước SGK/ 48 + Em hiểu thế nào là tìm - Dựa vào gợi ý sgk đẻ trả lêi. hiểu đề ? - Em sÏ chän chuyÖn , + ThÕ nµo lµ lËp ý? nh©n vËt, sù viÖc, x¸c định chủ đề. - Dựa vào việc lập ý để + L©ph dµn ý lµ lµm g×? xác định bố cục và nội dung chÝnh cña c¸c phÇn. + Em hiểu thế nào là viết - Diễn đạt thành lời b»ng lêi v¨n cña em + Từ các câu hỏi trên, em có - Thức hiện theo 4 bước. thÓ rót ra c¸ch lµm bµi v¨n tù sù nh­ thÕ nµo? -> GV kÕt luËn kiÕn thøc * §äc ghi nhí sgk. và yêu cầu HS đọc ghi nhớ sgk. Hoạt động 3: Lập dàn ý truyÖn Th¸nh Giãng. + Víi truyÖn Th¸nh Giãng, - HD häc sinh quan s¸t 32 Lop6.net. - Ngµy sinh nhËt cña em. - Quê em đổi mới. - Em đã lớn rồi. -> Đều là đề văn tự sự; đề 3 > 6 chú ý trọng tâm của đề. -> Mỗi đề có mỗi sắc tháI khác nhau, người đọc phảI chú ý tìm hiểu để làm nỗi bật được nội dung mà đề yêu cÇu.. ……………………… 2/ C¸ch lµm bµi v¨n tù sù: - Gồm các bước sau: a. Tìm hiểu đề (tìm hiểu yêu cầu đè ) b. Lập ý ( xác định các nội dung chÝnh sÏ viÕt trong bµi). c. LËp dµn ý (lËp bè côc néi dung chÝnh cho c¸c phÇn) d. ViÕt thµnh lêi v¨n: Dùa vµo bố cục để viết thành lòi văn). * Ghi nhí sgk - LËp dµn ý truyÖn Th¸nh Giãng: + Bắt đầu từ chỗ đứa bé nghe.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> em xác định kể từ đâu và kết sgk và ghi vở kết quả tìm thóc ë ®©u? V× sao ta l¹i b¾t ®­îc.( b¾t ®Çu vµ kÕt thóc) đầu từ đó. V× sao ph¶i giíi thiÖu “§êi vua Hùng Vương.”. -> GV gîi ý -> HS kÓ c¸c ý.. sứ giả rao tìm người tài ra đánh giặc, bảo mẹ gọi sứ giả vµo. + KÕt thóc ë chç: “Vua nhí c«ng ¬n, phong lµ Phï §æng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ë quª nhµ”.. Hướng dẫn dàn ý và viết bài theo dàn ý: a. Mở bài: - Sự ra đời của Thánh Gióng. C1. Ngµy x­a ë lµng Giãng cã mét chó bÕ rÊt kú l¹. §· lªn ba mµ vËn kh«ng biết nói biết cười, biết đị C2. Người nước ta không ai là không biết Thánh Gióng . Thánh Gióng là một người đặc biệt . Khi đã ba tuổi mà vẫn không biết nói , biết cười , biết đi. b. Th©n bµi: Ngày ấy giặc Ân xâm phạm bờ cõi nước ta, vua sai sứ giả đI cầu người tài ra đánh giặc cứu nước. Khi tới làng Gióng….. - Thánh Gióng biết nói và đòi đánh giặc. - Giãng lín nhanh nh­ thæi. - Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt, mặc áo giáp sắt đi đánh giặc. - Thánh Gióng đánh tan giặc. - Giãng lªn nói cëi ¸o gi¸p s¾t bay vÒ trêi. c. KÕt bµi: Vua nhí c«ng ¬n …… - Vua lập đền thờ phong danh hiệu. - DÊu tÝch cña Giãng. * Hoạt động 4: Cũng cố- dặn dò: 4) Cñng cè: - Nªu c¸ch lµm bµi v¨n tù sù? - Đọc cho HS tham khảo một số cách diễn đạt khác nhau của phần mở bài. 5) DÆn dß: - Xem l¹i bµi vµ häc bµi. - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 - v¨n kÓ chyÖn (ë nhµ) Đề: Kể một câu chuyện truyền thuyết mà em đã học bằng lời văn của em. - ChuÈn bÞ bµi Sä Dõa: + Đọc kĩ truyện, nắm được các sự việc trong truyện để kể lại truyện. + Đọc chú thích * để hiểu khái niệm truyện cổ tích. + Tr¶ lêi c©u hái §äc - hiÓu v¨n b¶n vµo vë so¹n.. 32 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>