Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 24: Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tiết 24 .. Baøi:. Miêu tả và Biểu cảm Trong VĂN BẢN TỰ SỰ Ngày soạn: 11 / 09 / 09. Tuần 06. I.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:Thông qua việc đọc, tìm hiểu các ngữ liệu trong phần tìm hiểu bài nhằm giúp học sinh 1. Kieỏn thửực: - Sự tác động qua lại giữa các yếu tố tự sự, miêu tả trong một văn bản tự sự hoàn chỉnh ;Naộm ủửụùc tửứng yeỏu toỏ trong moọt vaờn baỷn Tửù sửù : Keồ – Taỷ – Boọc loọ caỷm xuực. -Nắm được hai nội dung chính sau đây : +Nhận diện được sự xâm nhập đan xen của các phương thức biểu đạt trong một văn bản. Cụ thể là sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự. +Thấy được vai trò, tác dụng của việc kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. -Tích hợp ngang với phần Văn bản ở bài “ Cô bé bán diêm”; “ Trong lòng mẹ”; Với phần Tiếng việt ở bài “Trợ từ – Thán từ” 2. Kyõ naêng: - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. -- N¾m ®­îc c¸ch thøc vËn dông c¸c yÕu tè nµy trong v¨n b¶n tù sù 3. Giáo dục tư tưởng: Giáo dục cho Học Sinh cã ý thøc x¸c lËp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biĨu c¶m trong qu¸ tr×nh viÕt bµi.. II. PHAÀN CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH 1.Giáo viên: - Đọc SGK, Sách Giáo viên, Soạn Giáo án, Hệ thống câu hỏi phù hợp đối với từng đối tượng Học sinh, Đọc một số tài liệu tham khảo khác: - Thiết kế bài giảng Ngữ Văn 8. Nguyễn Văn Đường. - Thiết kế bài học Ngữ Văn 8. Hoàng Hữu Bội - Bồi dưỡng văn năng khiếu môn Ngữ Văn 8; - Chuẩn kiến thức Ngữ văn 8. .2. Học sinh: Đọc Sách giáo khoa; Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong phần Tìm hiểu bài. Đọc tham khảo một số văn bản và phát hiện, phân tích các yếu tố tác giả sử dụng trong văn baûn.. III.HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định tổ chức:(2ph) - Kiểm tra sĩ số Học sinh lớp đảm nhiệm, cụ thể: Lớp 8A1 – Sĩ số:…50…….; Vắng:…….. Lớp 8A2 – Sĩ số:…45…….; Vắng:…….. Lớp 8A3 – Sĩ số:…42…….; Vắng:…….. - Đánh giá nề nếp tác phong Học sinh lớp giảng dạy. 2. Kiểm tra bài cũ: (8ph) Hình thức vấn đáp - khảo sát *Caâu hoûi: ? - HS 1 : Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ g× ? A. Lµ dïng lêi v¨n cña m×nh kÓ l¹i c¸c chi tiÕt cña v¨n b¶n mét c¸ch ng¾n gän B. Lµ dïng lêi v¨n cña m×nh kÓ vÒ nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n mét c¸ch ng¾n gän . C. Lµ dïng lêi v¨n cña m×nh nãi vÒ c¸c yÕu tè nghÖ thuËt tiªu biÓu cña v¨n b¶n mét c¸ch ng¾n gän . D . Lµ dïng lêi v¨n cña m×nh giíi thiÖu mét c¸ch ng¾n gän néi dung chÝnh cña v¨n b¶n . ? - HS 2: Tóm tắt đoạn trích : '' Tức nước vỡ bờ '' của Ngô Tất Tố . *Dự kiến Học sinh trả lời: Học sinh trả lời đáp ứng những yêu cầu cơ bản sau: * Yêu cầu học sinh lựa chọn phương án đúng trong 4 phương án đã nêu. Đồng thời, trình bày văn bản tóm tắt của bản thân về đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” * Giáo viên kiểm tra khoảng 5-6 em HS về sự chuẩn bị bài ở nhà đồng thời nhận xét đánh giá thái độ, tinh thần học tập của các em ở nhà. 3. Bài mới: (1ph) Lời dẫn vào bài. ở lớp 6 , 7 văn miêu tả , tự sự , biểu cảm được tách rời như là những phơng thức biểu đạt độc lập . Việc giới thiệu như thế nhằm giúp h/s nắm chắc đặc trưng của từng phương thức . Trong thực tế , ít có tác phẩm nào lại chỉ dùng một phương thức biểu đạt , phản ánh mà thường là sự kết hợp , đan cài nhiều phương thức trong một văn bản . VËy miªu t¶ , biÓu c¶m ®­îc sö dông ntn trong v¨n b¶n tù sù . Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc 4. Tieán trình Daïy – Hoïc: Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> tl Hoạt động của Thầy 12 *Hoạt động 1: Hướng dẫn Ph HS tìm hieåu Noäi dung 1 Gọi HS đọc đoạn trích Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng và tìm hiểu các câu hỏi trong SGK. Hỏi:(HsYếu)? Xác định các yÕu tè tù sù ( sù viÖc lín vµ c¸c sù viÖc nhá trong ®o¹n v¨n)? Hỏi:(HsYếu - Tb)? H·y x¸c định các yếu tố miêu tả và biểu c¶m trong ®o¹n v¨n?. Hoạt động của Trò *Hoạt động 1: HS tìm hiểu Nội dung 1. - §äc đoạn trích trong SGK, trang 72,73 . - Tr¶ lêi c¸c c©u hái. - NhËn xÐt vµ bæ xung ý kiÕn cña b¹n.. Nội dung kiến thức I. Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ béc lé t×nh c¶m trong v¨n b¶n tù sù: 1/ Phân tích ngữ liêu trong SGK, trang72,73. * Nhaän xeùt: a.Các yếu tố Tự sự . - Sù viÖc lín: KÓ l¹i cuéc gÆp gì c¶m động giữa nhân vật tôi và người mẹ lâu ngµy xa c¸ch. - .Sù viÖc nhá: MÑ t«i vÉy t«i ch¹y theo chiÕc xe, mÑ kÐo t«i lÔn xe, t«i oµ Định hướng: khãc, mÑ t«i khãc theo.... -* Yeáu toá Mieâu taû: b.C¸c yÕu tè miªu t¶: T«i thë - T«i thë hång héc .... ch©n l¹i. hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, rÝu c¶ - MÑ t«i kh«ng cßm câi . ch©n l¹i. - Gương mặt .. ( còn sung túc ) gò c.C¸c yÕu tè biÓu c¶m: m¸ . + Hay tại sự sung sướng .... thuở -* Yeáu toá Bieâuû caûm: cßn sung tóc. Hay t¹i sù .... cßn sung tóc + T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p .....th¬m tho lạ thường. ( suy nghÜ ) . + Ph¶i bÐ l¹i ..... em dÞu v« cïng. T«i thÊy nh÷ng ... th¬m tho l¹ * Keát luaän: thường ( cảm nhận ) . # C¸c yÕu tè tù sù, mieu t¶ vµ biÓu Ph¶i bÐ l¹i ... ªm dÞu v« cïng c¶m kh«ng t¸ch riªng mµ ®­îc ®an ( cảm tưởng nhân vật tôi ) . xen vµo nhau. # NÕu bá c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu Học sinh suy nghĩ, trao đổi, trình c¶m th× ®o¹n v¨n sÏ kh« khan, kh«ng baứy yự kieỏn. Lụựp nhaọn xeựt, ghi gây xúc động cho người đọc. => C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cheùp noäi dung choát cuûa Gv. lµm cho v¨n b¶n trë lªn hÊp dÉn vµ sinh động hơn. HS xác lập lại đạn văn không có # Nếu bỏ các yếu tố tự sự thì đoạn văn kh«ng cßn c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt. => yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Kh«ng cßn truyÖn => vu v¬, khã hiÓu. Tr¶ lêi, nhËn xÐt vµ bæ xung.. Hỏi:(HsYếu - Tb)? C¸c yÕu tè kÓ, miªu t¶, biÓu c¶m ®÷ng riªng hay ®an xen vµo nhau trong ®o¹n v¨n? Giaùo vieân nhaän xeùt , choát laïi noäi dung chính. Hỏi:(Hs Khaù)? H·y viÕt l¹i đoạn văn khi đã bỏ các yếu tố miêu tả và biểu cảm, sau đó ®­a ra nhËn xÐt vÒ t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bµi v¨n tù sù? Giáo viên nhận xét, đánh giá nội dung diễn đạt của học sinh. Chốt lại, sử dụng bảng phụ để minh hoạ. Hỏi:(Hs Kha)? NÕu bá c¸c yÕu tè tù sù chØ cßn l¹i c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m th× ®o¹n v¨n sÏ nh­ thÕ nµo? Học sinh suy nghĩ, trao đổi, trình Hỏi:(Hs Tb)? Trong v¨n b¶n bày ý kiến. Lớp nhận xét, ghi tù sù, chóng ta cÇn ®an xen cheùp noäi dung choát. nh÷ng yÕu tè nµo? nh÷ng yÕu tè Êy cã t¸c diông g×? Học sinh đọc mục Ghi nhớ Gọi Học sinh đọc mục Ghi SGK, trang74, theo yeâu caàu nhớ SGK, trang74. cuûa Gv. 20 -* Hoạt động 2- Hướng dẫn -* Hoạt động 2- Học sinh luyện Ph häc sinh luyÖn tËp. tËp. * Bµi tËp 1 GV cho häc sinh tt¶o luËn nhãm bµi tËp sè 1. Hình thứcTh¶o luËn nhãm Sau khi häc sinh th¶o luËn, GV Th¶o luËn nhãm 1 cho đại diện nhóm trả lời và Thảo luận nhóm 2 gäi c¸c nhãm kh¸ nhËn xÐt vµ Th¶o luËn nhãm 3 bæ xung.Giaùo vieân löu yù cho Th¶o luËn nhãm 4 Hs: Sự việc, nhân vật và tình tr¶ lêi c©u hái, c¸c huống đã cho trước, HS không ѹi diÖn nhãm Lop6.net. 2/ Baøi hoïc: - Trong v¨n b¶n tù sù, c¸c t¸c gi¶ rÊt ít khi chỉ kể người, vật, việc( Kể việc) mà khi kể thườn đan xen các yếu tố miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m lµm cho kể chuyện sinh động và sâu sắc h¬n. II. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1. Gợi ý : - Nên bắt đầu từ chỗ nào ? - Từ xa thấy người thân như thế nào ? (tả hình dáng, mái tóc) - Lại gần thấy ra sao ? Kể hành động của mình và người thân, tả chi tiết khuôn mặt, quần áo, - Những biểu hiện tình cảm của hai người sau khi đã gặp như thế nào.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cần viết cả bài văn mà chỉ kể nhãm kh¸ nghe, nhËn xÐt vµ bæ lại giây phút đầu tiên khi mình xung ý kiÕn. gặp lại người thân sau nhiều ngày xa cách. HS thực hiện, đọc đoạn văn lựa * Bµi tËp 2 GV cho HS trong lớp nhận chọn, Lớp lắng nghe, nhận xét xét , GV tổng kết , uốn nắn, đánh giá nội dung trình bày của baïn. đánh giá.. .. ? (vui mừng, xúc động thể hiện bằng các chi tiết nào ? Ngôn ngữ, hành động, lời nói, cử chỉ, nét mặt,...) Bài taäp2: Gợi ý : Tìm một đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố biểu cảm và miêu tả trong các tác phẩm đã học như Tắt đèn của Ngô Tất Tố, Tôi đi học của Thanh Tịnh và Lão Hạc của Nam Cao.. 5/ Hướng dẫn HS học bài và chuẩn bị bài cho tiết sau.(2 ph) - Häc thuéc ghi nhí vµ n¾m v÷ng nh÷ng néi dung c¬ b¶n. - T×m tiÕp c¸c ®o¹n v¨n tù sù cã sư dơng yÕu tè miªu t¶ , biĨu c¶m trong các văn bản đã học. - Tâp viết một đoạn văn có kết hợp sử dụng các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm : Đề tài tự chọn, yêu cầu viết không quá 2 trang. - Chuẩn bị bài mới: Đánh nhau với cối xay gió. Cuï theå nhö sau: * đọc văn bản, nắm vững nội dung văn bản đề cập thông qua mục ghi nhớ SGK, trang80. * Tóm tắt nội dung văn bản khoảng 15 dòng, nêu ý nghĩa của văn bản. * Trình baøy caûm nhaän cuûa mình veà nhaân vaät ÑoânKi – hoâ – teâ. * Đọc tham khảo một số tài liệu có nội dung phân tích, nhận định đánh giá tác phẩm để hieåu theâm veà giaù trò vaên baûn. *:. Ruùt kinh nghieäm:. -Thời gian giảng toàn bài, từng phần và từng hoạt động. :………………………………………………………………………………. ………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. - Nội dung kiến thức: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. - Phương pháp giảng dạy: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. - Hình thức hoạt động: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. - Thiết bị dạy học : ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. **********************************&&***************************************. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>