Giáo án Đạo đức lớp 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH KHÁNH HÒA. ĐẠO ĐỨC LỚP 4 (Tài liệu giảng dạy dành cho giáo viên). 1. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> PHẦN I GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG. GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG 3. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> CHO HOÏC SINH TIEÅU HOÏC Môi trường đang bị hủy hoại nghiêm trọng, gây nên sự mất cân bằng sinh thái, cạn kiệt các nguồn tài nguyên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Mỗi năm trên thế giới có hơn 22 vạn người chết vì các loại bệnh tật do nguồn nước và môi trường bị ô nhiễm (theo số liệu trong đề tài CNKH cấp bộ mã B2002-49-08, Vụ Giáo viên chủ trì). Một trong những nguyên nhân gây ra là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy giáo dục bảo vệ môi trường (GDBVMT) trở thành một vấn đề cấp bách, có tính chiến lược toàn cầu. Trong chương trình giáo dục tiểu học, nội dung giáo dục bảo vệ môi trường được thực hiện theo hướng tích hợp vào các môn học. Nguyên tắc tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường: - Tích hợp nhẹ nhàng, tự nhiên, đưa vào các môn học có hệ thống, khoa học, phù hợp với học sinh, không trùng lặp, không gây quá tải ảnh hưởng đến quá trình dạy – học. - Nội dung GDBVMT phải có liên quan đến nội dung kiến thức trong chương trình. - Những hiện trạng môi trường giáo viên đưa ra phải gần gũi, dễ hiểu đối với học sinh. Tùy theo thực tế địa phương mà giáo viên có thể lựa chọn nội dung giáo dục bảo vệ môi trường phù hợp. I. Những điều kiện của nhà trường, lớp học để thực hiện nội dung GDBVMT: 1. Xây dựng môi trường thiên nhiên phong phú: - Trồng nhiều các loại cây khác nhau: Cây ăn quả, bóng mát, rau, hoa, cỏ… - Có thể có khu nuôi các con vật không gây ảnh hưởng đến môi trường học tập và sức khỏe để tạo điều kiện cho học sinh quan sát, chăm sóc các con vật. 2. Tiết kiệm trong tiêu dùng: 4. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu có sẵn, rẻ tiền hoặc vỏ hộp các đồ đã dùng (lốp xe cũ, dây thừng, tấm ván, bìa giấy, gạch, sỏi…) - Có thùng, hộp để bảo quản đồ dùng, đồ chơi sau khi sử dụng. - Có bể chứa nước, có van khóa vòi. - Có nội quy hướng dẫn sử dụng tiết kiệm điện, nước. 3. Vệ sinh trường, lớp sạch sẽ: - Đặt thùng rác ở nơi để học sinh và phụ huynh có thể vứt rác thuận tiện. Thùng rác phải có nắp đậy, rác được đổ, xử lý và thùng rác phải rửa sạch hàng ngày. - Cống phải có nắp đậy, thường xuyên khơi thông hệ thống cống rãnh. - Mở các cửa lớp, đảm bảo tận dụng tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên. - Dọn vệ sinh lớp học thường xuyên. 4. Xây dựng nếp sống lành mạnh: - Có đầy đủ phòng, lớp cho học sinh học tập và tham gia các hoạt động ngoại khóa. - Có nhà vệ sinh riêng cho học sinh - giáo viên; nam - nữ. 5. Thu hút học sinh tham gia bảo vệ môi trường của trường, lớp: - Tổ chức cho học sinh tham gia lao động: dọn vệ sinh, thu gom rác thải sân trường, trồng và chăm sóc cây xanh… - Hướng dẫn học sinh tham gia phân loại rác và biết một số cách xử lý rác thông thường, đảm bảo vệ sinh. II. Đối với lớp học cần có: - Góc thiên nhiên để học sinh gieo trồng, làm thí nghiệm hoặc chăm sóc cây xanh. - Có đầy đủ các đồ dùng phục vụ cho sinh hoạt của học sinh nhất là các trường có tổ chức bán trú (chậu, khăn mặt, ca uống nước, bình đựng nước uống, chăn, gối, nơi cho học sinh rửa tay…). 5. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Khuyến khích giáo viên, học sinh làm các đồ dùng làm từ nguyên vật liệu sẵn có của địa phương. Đồ dùng học tập được được sắp xếp gọn gàng, tiện dụng, dễ lấy…; - Có thùng đựng rác, có dầy đủ dụng cụ để học sinh tham gia các buổi lao động vệ sinh trường lớp (chổi, bình tưới cây, khăn, xô, chậu…) - Có lịch vệ sinh trường, lớp hàng ngày, hàng tuần cụ thể, rõ ràng cho từng khối, lớp, học sinh. III. Những việc làm cụ thể để bảo vệ môi trường: - Tổ chức ngày lao động cho học sinh và giáo viên để dọn dẹp trường lớp, đường phố, khu vực xung quanh trường… - Đặt các thùng rác trong sân trường, lớp học, hành lang hoặc tại nhà và những nơi công cộng. - Sử dụng tiết kiệm điện: Tắt điện sau khi ra khỏi phòng, sử dụng nguồn sáng, nguồn gió thiên nhiên, phơi quần áo ngoài trời... - Tiết kiệm nước: Quét đường hơn là dùng vòi phun, tưới cây vào sáng sớm và chiều muộn để giảm thiểu sự bay hơi của nước, sử dụng máy giặt, máy rửa bát khi thật sự cần thiết để tiết kiệm điện, nước… - Tiết kiệm thức ăn: Thức ăn thừa dùng để làm thức ăn gia súc hoặc làm phân. - Gom những vật liệu bỏ đi: sách báo cũ, vỏ hộp, giấy một mặt, mẫu gỗ… để làm đồ dùng học tập. IV. Một số hình thức khai thác nội dung giáo dục bảo vệ môi trường: + Quan sát: Gợi ý cho học sinh quan sát các vấn đề gần gũi, thiết thực xung quanh: - Môi trường lớp học, khu dân cư gần trường học, nơi cư trú... - Nguồn nước sạch, nguồn nước bị ô nhiễm, quan sát bụi khói trong không khí.. 6. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Các hoạt động lao động của người lớn: lau dọn, sắp xếp đồ dùng,…. để làm sạch môi trường. Học sinh nhận xét, đánh giá về môi trường nơi đó và tìm biện pháp khắc phục. + Hoạt động thực tiễn: - Tổ chức các hoạt động lao động vừa sức với học sinh (cần chuẩn bị đồ dùng cần thiết, thời gian, địa điểm thích hợp…): quét dọn sân trường, lớp học, xung quanh trường học, dọn dẹp, lau chùi bàn ghế, cửa… - Tổ chức hướng dẫn cho học sinh cách sử dụng cũng như bảo quản, giữ gìn các công trình công cộng nhất là nhà vệ sinh trong trường học. - Phát động phong trào thi đua cho học sinh làm các đồ dùng học tập từ các nguyên vật liệu tự nhiên, đã qua sử dụng. Giáo dục học sinh ý thức tiết kiệm và biết lao động, phát huy tính sáng tạo của học sinh. - Thực hiện các bài đánh giá về vệ sinh môi trường, các hoạt động gây ảnh hưởng tốt, xấu đến môi trường. + Xem tranh, ảnh, băng hình: - Cho học sinh xem những hình ảnh về các hoạt động có tác động tích cực hoặc gây ảnh hưởng xấu đến môi trường. + Xử lý tình huống: - Giáo viên có thể đưa ra nhiều tình huống khác nhau có trong thực tế về vấn đề môi trường và yêu cầu học sinh giải quyết. - Xử lý các tình huống thường xảy ra trong lớp hay ở nhà, các tình huống giả định có tính chất giáo dục về BVMT: bảo vệ cây trồng, bảo vệ động vật, xử lý rác, tiết kiệm điện nước trong sinh hoạt…(khi thấy vòi nước chảy ra ngoài, khi đi qua nơi có khói, bụi phải làm gì? Xử lý rác như thế nào khi đi qua nơi không có thùng rác?).. 7. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH HỢP VỆ SINH (1 tiết) I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Học sinh ôn lại một số loại nhà vệ sinh thường dùng hiện nay, cách sử dụng và bảo quản các nhà vệ sinh đó. 2. Kỹ năng: - Học sinh biết sử dụng và bảo quản nhà vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh. 3. Thái độ: - Học sinh có thái độ tích cực khi sử dụng nhà vệ sinh ở mọi lúc, mọi nơi, không đi đại, tiểu tiện bừa bãi. - Có ý thức tự giác giữ gìn nhà vệ sinh sạch sẽ II. TÀI LIỆU, PHƯƠNG TIỆN: - Bộ tranh Các loại nhà vệ sinh H.1a, H.1b. H.1c, H.1d và tranh Cách sử dụng nhà vệ sinh H.2a, H.2b. H.2c, H.2d và H.2e. NỘI QUY SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH CỦA HỌC SINH 1. Học sinh nam đi ở nhà vệ sinh nam; Học sinh nữ đi vệ sinh ở nhà vệ sinh nữ. 2. Đi tiểu:  Đúng nơi quy định.  Tiểu xong phải dội nước sạch sẽ ngay.  Phải rửa tay sau khi đi vệ sinh. 3. Đi đại tiện:  Vào khu vực quy định và đóng cánh cửa lại.  Đi đại tiện đúng lỗ. 8. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>  Lấy giấy lau chùi sạch sẽ.  Bỏ giấy bẩn vào sọt rác.  Múc nước (mở vòi nước) dội sạch hoặc xúc tro, vôi đổ vào lỗ cẩn thận.  Rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh. 4. Nghiêm cấm tất cả học sinh:  Không vứt giấy, rác vào hố tiểu và hố đại tiện.  Không vẽ bậy, bôi bẩn lên tường và sàn nhà khu vệ sinh.  Không đi tiểu tiện và đại tiện bừa bãi ở ngoài khu vệ sinh III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU: 1. Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức đã học 1.1. Mục tiêu: - Học sinh ôn lại một số nhà vệ sinh đã học và cách sử dụng các loại nhà vệ sinh đó. - Có ý thức tự giác giữ gìn nhà vệ sinh sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh 1.2.Đồ dùng: Bộ tranh Các loại nhà vệ sinh H.1a, H.1b. H.1c, H.1d và tranh Cách sử dụng nhà vệ sinh H.2a, H.2b. H.2c, H.2d, H.2e 1.3. Cách tiến hành: + Bước 1: Quan sát tranh - Giáo viên giới thiệu tranh Các loại nhà vệ sinh: 4 tranh H.1a, H.1b, H.1c, H.1d, yêu cầu học sinh kể tên các loại nhà vệ sinh và xác định:  Ở nhà (ở trường) em sử dụng loại nhà vệ sinh nào?  Em đã dùng những loại nhà vệ sinh nào? Ở đâu? - Giáo viên có thể cho học sinh ôn lại để hiểu thêm về các loại nhà vệ sinh được giới thiệu, nhà vệ sinh mà các em đã sử dụng và các nơi thường có những loại nhà vệ sinh đó. 9. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Kết thúc hoạt động này giáo viên yêu cầu học sinh cả lớp liên hệ ở gia đình và ở trường em sử dụng loại nhà vệ sinh nào? + Bước 2: Cách sử dụng một số loại nhà vệ sinh - Giáo viên có thể treo (dán) 4 tranh H.1a, H.1b, H.1c, H.1d lên bảng. - Phát các tranh H.2a, H.2b, H.2c, H.2d, H.2e cho các nhóm học sinh, yêu cầu học sinh nêu những việc làm của bạn trong tranh và kết luận: Bạn đó đang sử dụng loại nhà vệ sinh nào? Bạn đó đã làm gì? Cần làm gì sau khi đi vệ sinh xong? (chỉ vào loại nhà vệ sinh của bộ tranh số 1), sau đó trả lời các câu hỏi:  Chúng ta phải làm gì sau khi đi đại tiện?  Làm thế nào để giữ gìn vệ sinh của nhà vệ sinh ở nhà trường (ở nhà) ? - Các nhóm làm việc theo yêu cầu của giáo viên - Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm còn lại bổ sung. * Ở bước này giáo viên có thể thay thế nội dung cho học sinh nêu lại những cách em đã làm khi sử dụng nhà vệ sinh (ở nhà, ở trường hoặc các nơi khác). Những việc làm nên và không nên? Tại sao? * Đối với các trường học ở nông thôn có sử dụng nhà tiêu hai ngăn giáo viên có thể cung cấp cho học sinh hiểu thêm về cách ủ phân hợp vệ sinh (tranh H.2e) 2. Hoạt động 2: Nội quy sử dụng nhà vệ sinh 2.1. Mục tiêu: - Biết được những quy định về việc sử dụng nhà vệ sinh - Không đi đại tiểu tiện bừa bãi - Có ý thức tự giác giữ gìn nhà vệ sinh sạch sẽ 2.2. Đồ dùng: - Bảng “Nội quy sử dụng nhà vệ sinh” 10. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 2.3. Cách tiến hành: + Bước 1: Thảo luận nhóm - Giáo viên chia lớp thành nhóm nhỏ thảo luận các nội dung sau:  Nội quy khi đi tiểu.  Nội quy khi đi đại tiện.  Những điều nghiêm cấm học sinh để giữ gìn vệ sinh các công trình nhà vệ sinh trong trường. + Bước 2: Báo cáo kết quả thảo luận - Mỗi nhóm cử 1 đại diện (thư kí nhóm) báo cáo kết quả thảo luận của nhóm mình. - Các nhóm khác có thể tham gia bổ sung ý kiến cho nhóm bạn. + Bước 3: Giáo viên kết luận và tổng hợp thành bảng “Nội quy sử dụng nhà vệ sinh”. 4. Hoạt động 3: Thực hành sử dụng nhà vệ sinh tại trường. 3.1. Mục tiêu: Giúp học sinh - Biết sử dụng nhà vệ sinh ở trường đúng cách và rửa tay sạch sẽ sau khi đi vệ sinh. - Có ý thức tự giác giữ gìn vệ sinh sạch sẽ khi sử dụng nhà vệ sinh. 3.2. Đồ dùng : - Nhà vệ sinh của trường. - Giấy vệ sinh, giấy báo, nước dùng để dội.... - Vật dụng để rửa tay, xà phòng. 3.3. Cách tiến hành: + Bước 1: - Giáo viên yêu cầu một vài học sinh nhắc lại cách sử dụng loại nhà vệ sinh mà nhà trường đang có. + Bước 2: 11. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hành - Chia lớp thành các nhóm nhỏ, tùy theo điều kiện môi trường của nhà trường, giáo viên hướng dẫn từng nhóm thực hành cách sử dụng nhà vệ sinh và rửa tay sau khi đi vệ sinh. Hoặc có thể cho học sinh tự nêu lên những việc mà em và bạn đã làm khi sử dụng nhà vệ sinh (kể cả những việc làm tốt và chưa tốt). + Bước 3: Nhận xét hoạt động thực hành Giáo viên cho học sinh nhận xét phần thực hành sử dụng nhà vệ sinh của học sinh. * Có thể thay thế hoạt động này bằng việc quan sát, theo dõi và nhận xét việc sử dụng nhà vệ sinh của bản thân và của các bạn trong trường. Nêu rõ những việc làm tốt và chưa tốt; Những việc chưa tốt phải thực hiện như lại như thế nào? Trong quá trình sử dụng nhà vệ sinh cần lưu ý điều gì?... - Giáo viên nhắc nhở học sinh hàng ngày thực hiện sử dụng nhà vệ sinh đúng cách; - Học sinh về nhà nói lại với cha mẹ và người thân trong gia đình những gì đã học được.. 12. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> CÁC LOẠI NHÀ VỆ SINH. H.1a. 13. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> CÁC LOẠI NHÀ VỆ SINH. 14. Lop3.net. H.1b.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> CÁC LOẠI NHÀ VỆ SINH. H.1c. 15. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> CÁC LOẠI NHÀ VỆ SINH. 16. Lop3.net. H.1d.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> CÁCH SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH. H.2a. 17. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> CÁCH SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH. 18. Lop3.net. H.2b.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> CÁCH SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH. H.2c. 19. Lop3.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> CÁCH SỬ DỤNG NHÀ VỆ SINH. 20. Lop3.net. H.2d.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>