Tải bản đầy đủ (.pdf) (7 trang)

Giáo án Tự nhiên xã hội - Bài học: Mặt trời và phương hướng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (321.48 KB, 7 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>N G 6 N N G C & B 6 I S 6 N G S 6 12 (242>-2015 </b></i>


I N G Q N N G O * HQC - V I $ T N O g HQC - NGOAI NGU]


<b>NHAC DI|;U TRONG THO CA VIET </b>


' MUSICALITE IN VIETNAMESE POETRY


NGUYfiN QUANG H 6 N G


<b>(GS.TSKH; Vi$n Hdn lfim Khoa hgc Xfi h$i Vi^t N a m ) </b>


<i>Abstract: MTtsicalilte is a fundamental element regarding phonetic aspects of poetry </i>
wording, especially lyrical poetry. This paper is going to clarify this conception based on
<i>Vietnamese lyrical poehy materials. Musicalilte is mostiy created by the tonal-harmony method </i>
to bear the aesthetic sounds that readers can feel while experiencing poetiy.


Key words: musicalilte; metre; food; Viemamese; poetiy.
Cd mOt k h ^ n i ^ thi hpc dupc gidi tiilm


blnh thi ca ti^g V i ^ thudng hay ndi tdi. Dd Id
*'nli9C £ ^ " (ho9c **nhac thih" - musicalitfi) cda
m$t ddi^ tho, mdt khd tha hay cua cd m$t bdi
<i>tiio. "Nh^c di^u" vd "tilt tlu" Id hai dicic trung co </i>
<i>b ^ thu$c blnh di$n fim thanh dupc <^m nhdn </i>
trong moi lifin h$ vdi tinh y cua tdc phim n ^ §
tiiu$t tiiica.


Dd cd khd nhieu vd khd phfin tdn nhfhig cdch
<i>hilu, cdch h b h dung vh "idi^c di$u" trong tiia. </i>
<i>Chdng h ^ vdi Tyuy$n Kieu cda Nguyen Du, cd </i>
ngudi khdng ngin n g ^ coi 4 do^n tha tdc ^ d md


td tilng diln ciJa Thuy Kieu Id 4 bdn n h ^ phd
diSn nhdng cung b§c tinh cdm khdc nhau cua
<i>ndng. Ho$c ^ d hhih dung cd 7hfy$n Kieu Id mOt </i>
bdn "gjao hudng" Idn ve than ph$n Ihdy Kilu,
md mSi chuong nh^c tuong dng vdi mdt qufing
d ^ clito n6i cda ndng, v.v. L ^ cung cd khdng ft
ngudi i^idt huy tri tudng t u p i ^ vd khd nfing lifin
tudng kh&ig ^ d i h^n de ndi hSi nhffaig nhfu di$u
ndo dd cOa tdc p h ^ tiii ca, tii§m chf phdi v i ^
din cd nhdng ttilt If "do" - "thyc" ciSa Lfio Td dl
<i>If gidi v l Slf chu chuyin cda ti^g tha, cda nh^c </i>
difu trong tha, v.v. Td cho ddng cda n ^ ngd
hpc trong m6i lifin hf vdi vdn hpc qua mdi gidi
Id nhthig thi lifu cy thl, chdng tdi khdng ddm
tiiam gia vdo nhdng cu$c i^fiu luu nhu till d l
cfim thy vfin chuong, md muon tilp c|n vdi khdi
nifm nh^c difu trong tha mpt cdch h^n h ^ hon
vd sdt tiiyc hon. c6 gfing phdt hifn vd phfin tich
<i>nhfhig gid fri mT cdm td chhih chdt li$u cda dm </i>
<i>thanh tilng ndi dupc thl hifn qua nhOng tdc </i>
j^ilm thi ca cy the.


1. Hda ph6i fim difu: c a c h l tyc nen n h ^
difu


<i>7& dien thudt n^ vdn hpc [Nxb Gido dye, </i>
<i>2004] cd ghi nhgn thu$t ngO- Nhpc di^u vk v\k. </i>
"[...] Y I U t6 h b h thdi v$t chit t90 nfin nhfc difu
<i>Id difp fim, (£fp v$n v(A cdc Mnh thdc (h d^ng </i>
cilia chung: bfii^ trfic, nhip difu, nifim, d6i, vln,


ylu t6 tupng tiianh, ngft difu. Qu ldm n ^ h6n
cda nh^c difu Id sy lifin tudng cilia to chdc fim
thanh vdi cdm gidc fim nh^c (nh^c cdm) hong
Idng n^udi". Nhd nghien cdu L^ Todn TMnc c6
vfi '*cl^ lpe" vd rdnh m ^ h hon, khi cho rSng:
"Tho Vift Nam cd dupc nh^c ^ chd ylu ]&
nhd vdo 3 did "difu" sau: frudc hit Id dianli
<i>difu, sau dd Id vln difu vd nhip ^ ^ u " {L^ Toiin </i>
Thine, fr. 455].


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>S 6 l 2 ( 2 4 2 ) - 2 0 1 S </b> <b>N G d N N G f & B d l S 6 N G </b>


<b>gifi, ti&lg tfa*, ti&ig va chsm,...) hojc ve hhih </b>
<b>dnh nilo d6. </b>


<b>Co chl de cic yeu t6 ngtt am t^o n€n nll^c </b>
<i><b>di&i 1& "h6a ph6i": phii thanh vkpltoi van (phoi </b></i>
<i><b>tiing ndi chun^. Hda ph6i c6 hai m$t: m ^ ]& </b></i>
<i><b>Hip, hai ]k doi. "Di^" Ik l$p 1^ nhfhig c&i </b></i>
<i><b>tutmg d6ng fao$c tirong tvr. "mi" 1& t^o ra s\r </b></i>
<b>tuong b l ^ bao g ^ c i s y chuy&i dSi. NfaOng </b>
<b>nguygn 11 h6a [ ^ i fim thanh niy khOng nfaQng </b>
<b>thich dyng vdl t i ^ g Vl^t, md cihig thich fapp cho </b>
<b>nhfing ngdn ngfi thuOc l o ^ falnfa don l^p - fim </b>
<b>ti^ tlnh, cd CO cfal don tilt (monosyllabism) </b>
<b>mang thanh di$u (sylhibic tone), nhur tilng H&i, </b>
<b>ding Lio, v.v. Tiliig cd ngudi vilt iling: "Mang </b>
<b>d$c dilm don fim, dd dii fim tilt n g ^ ticfa rdi, </b>
<b>tilng Vi|t cd uu tfae tlnh n h ^ so vdi cic thii </b>
<b>tilng cd nguySn fim, pfay i m It hon, v i khdng cd </b>


<i><b>dianh £ ^ " [Le Thj Bich H&ng. Tlnh nhpc cia </b></i>
<i><b>tha...]. Cd till tin d6ng p h ^ nio vdi tic gii </b></i>
<b>nhfing ddng vila din, nhung nlu nght r ^ t i ^ g </b>
<b>Vi^ giiu nguySn fim v i phvi fim dil khdng hin </b>
<b>di ding, v i cing khdng ding nlu cho ring hi c& </b>
<b>ngdn ngfi nio "nghto" nhfing thdr fim niy (die </b>
<b>biSt li phy fim) thl se "nghdo" ludn c i tinfa nh(ic </b>
<b>trong tfao. Tilng Nh$t ching h«n, rit It nguySn </b>
<b>fim v i phvi fim, khdng cd thanh di^u nhung cd </b>
<i><b>hpng fim vhfc dnh, tiong ngdn ngfi ni^ chl cd c i </b></i>
<b>thiy 50 fim tilt Nhung al dim bio ring tfao ca </b>
<b>Nh$t nghSo nin v l nh(ic digu. Vin dl khdng </b>
<b>phii li nhilu hay It nguydn fim, phvi im, fim tilt </b>
<b>ndi chung, mi chfi yeu dt co chl hda phoi cic </b>
<b>don V) fim thanh trong ngdn ngfi dl t ^ nen nhtu </b>
<b>di$u. </b>


<i><b>Ndi din hda ph6i thanh diiu trong tho ca, </b></i>
<b>trudc hit phii phfin bi|t nhfing ldp tuong dong </b>
<b>vi tuong phin trong h$ thing thaiih di^u cd gii </b>
<b>trj m^ cim, thl hi|n chiic ning thi ca. Vdi chite </b>
<b>ning khu bi|t ngMa cda til don tilt hay ngfi t6, </b>
<i><b>cic thanh diiu li bhih diing vdi nhau (vd: vo; vi, </b></i>
<b>wi vd; v4 vti). Nhung tiong chte i ^ g dii ca, </b>
<b>chdng lip diinh cic nfadm, cic ldp kuig khic </b>
<i><b>nhau; Trudc hit, dd li svr dSl lip BSng - lyic. </b></i>
<b>Svr dii l|p niy dit CO sd bSn die bung v l diioirg </b>
<b>n^r diin biln dd cao cCia thanh digu. Nhdm BJIng </b>
<i><b>g ^ cic thanh ATgting v i Oiyin l i nhfing dianh </b></i>
<b>di$u cd dudng ndt bang phing, khdng d&i chilu. </b>


<i><b>Nhdm Trie ^ m nhfing thanh difu cdn 1^: Hdi, </b></i>


<i><b>Ngd, SSc, Ning (chi tilt hon: vdi fim culi li p, </b></i>
<i><b>-t, -c, -cA ta cd: S& Nhip v i Ntfng Nhpp). DJc </b></i>
<b>trung fim fapc cda nfadm Tr^ Ii dudng ndt dg </b>
<b>cao cd biln chuyin da d^g: ho$c ldn cao, ho$c </b>
<b>xuong dilp, hoic uln cao, hoic uln diip. Tat c i </b>
<b>nhfing str (^1 lip Bing - Trie dd deu di vio im </b>
<b>luit cic thl tho, v i cung li co sd fim hgc cda s\r </b>
<b>t90 ndn gii trj nhfic cim cho nhfing ddng tho, </b>
<b>nhfing khii tho cvi thl. Trong qui kfatit, ba dianfa </b>
<i><b>Ngang - Hii - !& li nhdm cic thanh "Bing" cd </b></i>
<i><b>fim VVIC cao, ba dianh Httyen-Ngd-Ning^tva^ </b></i>
<b>nhdm cic thanh *Trim", cd fim vvrc thip. Nhung </b>
<b>ngiy nay, d Hi Ngi v i Bic Bd ndi cfaung, thanh </b>
<i><b>Ngd cd kit diuc cao, dll vj tri vdi dianh Mi </b></i>
<b>trong hai diy niy. Svr dll lip "Bing - Trim" d </b>
<i><b>hai thanh Bing (Ngang v i Httyen} chl di vio fim </b></i>
<b>luit dll "lyc bit" v i "song dilt Ivic bit", nhung </b>
<b>rit cd a i tri trong chOrc ning tfui nhfu: di^u trong </b>
<b>mpi die tho v i qua dd thl hiSii khi ning ggi ti </b>
<b>^ biSt cda chdng. C&i thanh Bing cua Hin </b>
<b>ngfi cung phin blSt "Bong - Trim" nhung chua </b>
<b>h i dim (hiong nhfing chftc ning dii ca giing </b>
<b>nhu nhu cic thanh Ngang v i Huyln cda tilng </b>
<b>V i | t </b>


<i><b>Ndng d t cda vdn trong thi ca tilng Vi^t li </b></i>
<b>v ^ oil (vin mSu), nlu khdng tinh dianh dilu </b>
<b>nhu di ndi d bSn, thl cd dil hiSp vin v i liy vfin </b>


<b>dieo "vin cfahifa" (lip UJ hoin toin) v i "vin </b>
<b>didng" Oip lfl khdng faoiii toin). Cic don vj vin </b>
<b>cii tilng ViSt lidn h | vdi nhau dieo tftng tilu hS </b>
<b>diong: ^ m d (g6m 12 don vj), vin nfta md (20 </b>
<i><b>don vj), vin nfta khdp (vin Uiiip mui, kit fim li </b></i>
<i><b>-m, -n, -ng -nh - glm 28 don vj) v i vin diyc </b></i>
<i><b>kfadp (cd kit fim li -p, -t, -c, -ch - glm 28 don vj </b></i>
<b>hrong ftng) [xem: Nguyin Quang Hing, 2012]. </b>
<i><b>Svt phfin lip &^ < ^ ^ ^ HAtg vin v i svr hda </b></i>
<b>phm gifla chftng cung li co sd t(U] nSn n h ^ di^u </b>
<b>trong dw ca tilng Vift </b>


<b>HiSn tugng cic phy fim diu trong fim tilt </b>
<b>tilng ViSt dugc lip lii cd dil phy bg cho nhfing </b>
<b>tilr liy dl td (Qm hhih inh hoic cim xftc nio dd </b>
<b>l i diudng diiy tanng dio ca, trong dd cflng cd dll </b>
<i><b>bk gip mdt vii ttudng fagp dudng nhu liy pfay </b></i>
<b>fim cd liSn quan vdi in higng v l fim dianfa. </b>
<b>Ching h ^ nhu ttong mdt ciu dio cfta Thl Lfi </b>
<i><b>(bii 'ning trie tttyit vdi): </b></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>90 </b> <b>NGdNNGC&BtoSdNG SJ12 (242>-2015 </b>
<i><b>Njtuhdthiu (^ms Iioi eii Iteotnmf. </b></i>


<b>6 diy cd 4 Sm H- lip Uu v i nhd dd ngudl fei </b>
<b>cim thiy nhu cd ti^lg gid xao xic Iudt qua. Vi </b>
<i><b>sy lip lii mdt lo^t cic fim R- trong bii hit Nhpc </b></i>
<i><b>rimg cfta nh^c sT Hoing ViSt cflng dudng nhu </b></i>
<b>cho ta cim nhin dugc tieng suli chiy v i tieng li </b>
<b>roi trong rftng: </b>



<i><b>Ric rich/rdc rich.: Lir^r^quakliesutSi; Lijtgi </b></i>
<i><b>/litSi: VetisgkSumt&tman... </b></i>


<b>Tuy nhiSn, hau het cic trudng hgp khic, liy </b>
<b>1^ phy fim diu d cic tilng trong ciu tho dft thyc </b>
<b>svr gdp phin ggi t i hlnh inh (thj giic), nhung </b>
<i><b>khdng t9o nSn nb^c diSu (thinh giic) 0 die biSt </b></i>
<i><b>cho ciu tho, ching h ^ nhir "DuUtrib^ipQrSnda </b></i>
<i><b>gt>ilti.\\ DSi tudngl^^^g^ dim l:dng"(Th0>fit </b></i>
<i><b>Kiiu • Nguyin Du), hofc nlnr "Nhiing tuong runriv </b></i>
<i><b>runerinhli... \\DdtnltdnhkhOg^xutmgmdngmanif' </b></i>
<i><b>(Diy miia thu t&i - Xuin DiSu). Diy li hiSn </b></i>
<b>tugng dugc ggi l i "dii ttung hfiu hga", khic biSt </b>
<b>vdi "dli hung hfiu nh^". BJnh ring "hga" v i </b>
<b>"nh^" cd the dugc 11^ tudng qua I9I vdi nhau </b>
<b>trong cim diy thi ca, song chftng kfadng phii li </b>
<b>mdt, v i phin tich khoa hgc li phii t ^ thdi trftu </b>
<b>xuit chftng riSng ra, ngS hiu trinh dugc lli bhih </b>
<b>tin nhip nhing, "cii ng xg cil Ida". Ciu chuySn </b>
<b>mi chftng tdi muln trinfa biy ft diy cfainh li khia </b>
<i><b>c^nh "thi trung hfiu nh^", li nhpc diiu cfta tho </b></i>
<b>tilng ViSt </b>


<b>c i n Iuu ^ ring cic tft lip liy, trong dd cd </b>
<i><b>nhfing tilr lip Iiy "tugng dianh" (idim Hmg doin^ </b></i>
<i><b>lich tich, IfKh i^ich, 1^ Odp, t^ d^, om thdm, r^ </b></i>
<i><b>rinh, rtrdo, nknSch, r^rit, s&ns^, Idchtdch, lluio, </b></i>
<i><b>thim tH, thinh thdl, dlidi, xi^tinh, v.v.) lit cd gii </b></i>
<b>tij trong chftc ning ggi ti nl^u; diSu cfta ciu tho, </b>


<b>cMnh li di dugc t ^ ra theo co chl fada pfaii fim </b>
<b>diSu (kl c i im diii, vin v i thanh diSu), diln ra </b>
<b>trong mdt khudn khi nhd nhit (tl hgp song tilt) </b>
<i><b>vi mang gii tT[ bilu cim rS rSt nhit tiong tilng </b></i>
<b>ViSt BSn ciuih fit "higng tiianh", tilng Vi|t cdn </b>
<b>cd lit nhllu tilr lip liy "higng hhih" (nhu: cM </b>
<i><b>chang, dSydd,dot^ dua, sS sing, g^gd, iao dao, t^ </b></i>
<i><b>tde, long tanh, l^ linh, h dia, hing Iidng, sdng sinh, </b></i>
<i><b>sdng suat, rim rfp, rur^ rinh, ryv r&, ulp n^, twig </b></i>
<i><b>Ong, x^ xde, v. v.). Vai trd cfta tft liy "higng fahifa" </b></i>
<b>li t ^ nSn fahih inh, cfaft khdng t{U) nSn im </b>
<b>dianh, mic dft c i hai: "tugng thanh" v i "higng </b>
<b>hhih" diu cd khi ning ggi cim nfait djnfa. Cd </b>
<b>m$t ciu dio rit d ^ bong rit nfailu ciu dio d ^ </b>


<i><b>cfta Thjyin Kieu: '^La tha ta liiu tmdng minh \\ </b></i>
<i><b>Con oanh hpc nil tren canh mia mai ". Chilu </b></i>
<b>theo chfi Ndm trong nguyen vin (bin Duy Mmh </b>
<b>Thj - 1872, bin Lilu Vin Dudng - 1871 vi </b>
<i><b>1876) dll tft liy Itr Iha cung cd till dgc li /un </b></i>
<i><b>thua. Nhung khdng mdt nhi Kilu hgc nio </b></i>
<i><b>khdng chgn dgc kr tha. Li 191 Iim sao viy? Li vl </b></i>
<b>ngay sau hai tilng /a r/ur dS sin cd fim la, I$p </b>
<i><b>diiiih m$t diy liy Uu vin ãô', khiln la "liy </b></i>
<i><b>n^di" tit la tha ik giSp phin "khulcfa buong" </b></i>
<i><b>cii hlnh inh vln cd cfta tft Iiy "tugng hlnh" la </b></i>
<i><b>tha. N I U chgn dgc lua thua thl khdng d^t dugc </b></i>
<b>hiSu qui niy, Cil co chl niy cflng ip dyng cho </b>
<b>cic tft liy "tugng thanh", nhd dd tilng nfa^c cia </b>
<b>ciu tho dugc "cdng hudng". Tuy nhiSn, vdi cfiu </b>


<b>dio di din d diy cfta Nguyin Dii, ta chl cd hlnh </b>
<b>inh, chft khdng cd im thanh, mic dft ddng dudi </b>
<i><b>cd ndi din tilng chim hdt **mla mar (chft khdng </b></i>
<i><b>phii rA>r^ buy Ihinh Ihit ching h^). </b></i>


<b>Dudi (My chftng ta tiift xem x6t sy hda phli </b>
<b>im diSu s6 tfO nSn nhfing hiSu qui nh^ diSu ra </b>
<b>sao bSn mdt s l dd liSu tieng V i | t </b>


<i><b>2. Hda phli tm di|u v i of hii hda lm </b></i>
<b>hwVngciuthQr </b>


<b>Hda phli fim diSu bon^ flio bmic hit li nhim </b>
<b>bio dim svr hii fada, cfin bang v i nfajp nhing cho </b>
<b>ciu dio. Mli till dxrcd fim lu$t cfta nd, vi ngudi </b>
<b>lim ttio pRii cfin nhic sft dyng fim diSu ttieo co </b>
<b>chl hda phli nhit djnh dl bio dim fim hudng </b>
<b>riSng cfta tftng dil ttio. Nhfing h i ^ tirgng gpi li </b>
<b>"khd ddc" (khd dgc) hay "ngang tai", "bftc bic" </b>
<b>chinh Ii da vi p h ^ nhu clu dd v l n h ^ diSu cfiu </b>
<b>ttio. </b>


<i><b>Cd m|t cfiu taong Thiyin Kieu cfta Nguyin </b></i>
<b>Du, ttieo nguySn vin chfi Ndm (bin Lilu VSn </b>
<b>Dudng, l&71)phiidgcnfausau: </b>


<i><b>THh ins&icicon dao: Giiu dm ning di </b></i>
<i><b>gdiviodokhin </b></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>" S6 12 (242)-201S </b> <i><b>N G d N N G C & Bin S O N G </b></i> <b>91 </b>



<b>m$t im khic cd thanh Ngang (Bing), dftng tiieo </b>
<i><b>luit cua dio lyc bit (7>^ii xia sin cd con dao), </b></i>
<b>vi nhu viy im diSu ddng tho sS nhjp nhing, Sm </b>
<b>tai hon. V l sau (bin Ki£i Oinh Miu, 1902), cy </b>
<i><b>Gii Son dftt khoit chfia chfi Hin % dn ttiinh </b></i>
<i><b>chfi Myen, v i ciu tho nghilm nhiSm dftng v6i </b></i>
<b>im luit lyc bit, khdi cin phii din do gi nfia. Mri </b>
<i><b>chfia chfi io tfainh chfi chio cho thdng nglda </b></i>
<i><b>hon: ^'Dvnyin sSn c6 con tiao. Gidu cdm ning </b></i>
<i><b>dd gii vio chio khin". </b></i>


<i><b>Mdt trudng luTp khic, cflng d Tho^n Kiiu, </b></i>
<b>xiy ra V(5ri ciu "lyc" nhu sau: </b>


<i><b>Mi^^cichtivittlnhtlidn </b></i>
<i><b>MdinfftdimSivi muiiphinvfnmudi </b></i>
<b>Nlu ngit nhjp bhih tfaudng ttieo ciu bftc nfajp </b>
<b>diSu 2 /2 /2 dll ciu tfao niy cflng p f a ^ lyit "nhj </b>
<i><b>tft lyc phin mmh" nhu A tita. Nfaung Ididng, </b></i>
<b>ddng ttio niy khdng n ^ nhjp chSn, mi ngfit lim </b>
<b>ddl dieo ciu tiftc nhip IS 3/3 (mdt biln ttil vl </b>
<i><b>ngit nhip mi luit dio lyc bit chip nhin) : Mai </b></i>
<b>cdt oicA / Ao<^( (ftiA r/uk Vdi ciu bftc nhjp diSu </b>
<b>"dio phich" niy, ciu tfao biln thinh m$t ciu </b>
<b>tilu ^ 1 , chfl n g ^ v i thanh fim dli nhau ehan </b>
<b>chit ttieo tftng vj tii mdt tfio nSn mOt im diSu </b>
<b>cin dli, hii hda. </b>


<b>Trong ttii ca ttidi bung d^, cd khi bit ^ </b>


<b>nhflng budng hgp, vl dl cho ciu ttio phft hgp </b>
<b>vdi fim luit till dio, tic gii di phii tfun dftng </b>
<b>ttianh Binjg ttiay cho thanh Tiic, ttianh Bing </b>
<b>ttiay cho thanh Trim, hoic ngugc 1^: </b>


<i><b>Ttong Vital Nam ngfi ivc. </b></i>


<i><b>Die ning th^sSai hay. </b></i>
<i><b>Conhtfytud^maijtgm \os^\sel3k </b></i>
<i><b>Tn^4n Kieu cflng cd tiudng hgp tuong tvr: </b></i>


<i><b>Dmh ninh mit giat ch^ thu. </b></i>
<i><b>C&ngir&itimt!^[tt>i\,dua0nhinnhe. </b></i>
<b>Cd nhfing bii lyc bit do nhi dio Bftt Tre sing </b>
<b>tic dieo lli chuyin dli thanh diSu cho hgp vdi </b>
<b>fim hiit cfta till ttKn </b>


<i><b>-Oli sang cdng tic bdo ldng. </b></i>
<i><b>CSngldcdngvticCiSchaMgbmtieitfiiocho </b></i>
<i><b>- liln hoan d mit nii Ad/[chuli], </b></i>


<i><b>Ravinhimliciliaii9xiS\h6mncy. </b></i>
<b>Qui ttiit nlu khdng "t?m dgc" nhu viy mi </b>
<b>cft dgc dftng vdi thanh diSu cfta miy tft ngfi iy </b>
<b>dll til chl cd nhftng ciu vin xudi d diy ttlSi, chft </b>
<b>liy diu ra i m hudng cfta ttio lyc b i t Nhung mdt </b>
<b>l(hi cii "sft bilu" (signifier) di chuyin dli nhu </b>


<b>viy rSi, dd cii "sd eU" (simified) cua miy tilr </b>
<b>ng^ dd 1^ bj xuySn t ^ (ISn mftc ngudi dgc </b>


<b>khdng nhjn dugc cudi, v i diy mdi chhih Ii chft </b>
<b>dich cfta nhi tho vui tinh niy. </b>


<b>Nhilu khi, ngay c i nhfing vj tri dugc ty do </b>
<i><b>Ivra chgn tfaanh diSu, nfai ^ ciing td ra nh^y </b></i>
<b>cim khi chgn thanh niy mi khdng chgn thanh </b>
<i><b>khic. Xin dgc mdt khi ttio trong bii Tir^ biit </b></i>
<i><b>hdnh cfta Tfaim Tfim v i quan sit nfafing tfaanh </b></i>
<b>Huyln (Bing di^) dit c^nh thanh Ngang (Bing </b>
<b>cao): </b>


<i><b>Dua Bgjsdita Uidng dua qua sdng </b></i>
<i><b>Sao odtiStg sdng dtrong ldng </b></i>
<i><b>Ningvdnglhdngth&n khdn^vingvat </b></i>
<i><b>Sao d^bg^tghin trong mit trong. </b></i>
<b>Ngoii chuySn trong khi tho niy cic vin </b>
<i><b>-ong, -ong Xky I^i nhilu lin, tfo cim giic luyin </b></i>
<b>liy xin XBng, cdn cd hiSn tugng dftng thanh </b>
<b>Huyln d ciu 1 v i ciu 4 trong mdt diy nhihig </b>
<b>thanh Ngang nli ttieo sau. V i hiSu ()ui li fim </b>
<b>faudng cfta ciu ttio v i c i khi ttio nghe lit dju </b>
<i><b>ding, Sm tai. hj Toin Tfaing tftng dift ttiay Dua </b></i>
<i><b>ngudiX^itigDuaai.vkhoinghdnbinQmA'trdi, </b></i>
<b>khdng p f a ^ "luit djnh", nhung cim diiy fim </b>
<b>hudng cfta hai cfiu tho "cil biSn" niy tuy cd vd </b>
<b>du duong; nhung nghe khdng Sm il mi ngang </b>
<b>tai, vi thiiu di mdt syr cin bing, hii hda cin thiet </b>
<b>[L^ Toin Thing, b . 468]. </b>


<b>"Khdng" v i "ching" li ding nghta, nhung </b>


<b>mgt li bfing, m$t l i trie, chftng phil dugc dua </b>
<i><b>vio ciu tho cfta Vfl Cao (bii JViW dot) sao cho </b></i>
<b>thich hgp, nfau tic gii chgn Ivra: </b>


<i><b>Mdy nim cd iy Idm chi ktch </b></i>
<i><b>KluSnf Ijldu vl sao chine iiy ching </b></i>
<b>(Nlu Ididng sip xip nhu viy mi ngugc 1^, </b>
<i><b>ta sS cd mdt ciu rat ngang tai: • "Miy nim cd iy </b></i>
<i><b>lim iu Udi Ching hiiu vi sao khdng liy ching I). </b></i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>92 </b> <i><b>N G 6 N N G C & B(n S 6 N G S 6 12 (242)-2015 </b></i>


<b>huyln, till Idm sao san bfing nhu nhau dupc?". </b>
<b>Vd dng dl nghj dpc: </b>


<i><b>N^ienh ngang mQt cdi l)iin ddiy, </b></i>
<i><b>Kim chicd qua, kem ^ bd vuang </b></i>
<i><b>Chit khdng nen dpc: Kem £J cd qua, kdm gi </b></i>
<i><b>bd vuong. Cung khdng nen dpc: "Tuong ^ Id </b></i>
<i><b>giSng hdi tanif, md nSn dpc Id 'Tudng chi...". </b></i>
<b>R5 rdng Id Ivm d i ^ cda nhd Iho Xufin Di$u dfi </b>
<b>dem l^i mdt fim hiidng hdi hda vd nh^ nhdng hon </b>
<b>cho cfiu tfao. Song dhig cd thl ng}^ khdc vdi </b>
<i><b>trudng hpp cfiu "TuSng gi Id giSng hdi tadi*, </b></i>
<b>nlu ta dong cfim hon vdi tfim tr^ng Thdy Kilu, </b>
<b>khi t ^ thfin ngdn vdng cda ndng b) Mfi Gidm </b>
<b>Sinh chd d ^ vd ndng khdng n ^ dupc nSi cfim </b>
<b>tdc, khmh bl d6i vdi g$ ddn dng dung tyc vd tiiSp </b>
<i><b>k6m kia. "Tu^r^ gt^ nghe cd vd chl chilt n$ng </b></i>
<b>nl hon, chd khdng tiianh thofit nh? nhdng nhu Id </b>


<b>"TWng cAf". (Cdch cdm thy ndy l i ^ quan vdi </b>
<i><b>nhflng ^ s3 ndi tdi d myc 4 dudi dfiy). </b></i>


<b>3. Hda phli fim di^u t^o nfin hlnh tupng </b>
<b>fim nh^c </b>


<b>Hlnh tupng fim nh^c Id cdi dupc gpi Ifin, </b>
<b>dupc cdm nli(ln nhu m$t giai di$u, m^t fim </b>
<b>hudng ndo diy, td chhih blnh d i ^ fim tiianh cda </b>
<i><b>cfiu tho hay kh6 tha, chd khdn^ phdi dan gidn Id </b></i>
<b>mQt cdch so sdnh vi von. Chfing hfui, ta khdng </b>
<b>''nghe" dupc nhQng tilng ddn cda Thdy Kilu khi </b>
<i><b>Nguyin Du vilt: "livng nhu tiing hpc bay </b></i>
<i><b>gua\\ D{ic nhu nudc sudi mdi sa nda vdi". Dfiy </b></i>
<b>diyc ra chl Id cdch chuyin sy cdm thy tilng ddn </b>
<b>td k€nh thhih gidc sang kfinh th} gidc. Nhung vdn </b>
<i><b>hai tilng sam sdp trong cfiu "TUng mau smns^ </b></i>
<i><b>nhu trdi dd mua" titi ta thyc sy nghe th&y fim </b></i>
<b>tiianh cua con mua n$ng h^t dang tdi tdp din </b>
<b>d||) vang ldn ben tai ta. M ^ s6 hhih tupng fim </b>
<b>nh^c tuong ty cd till cfim n h ^ dupc khi ta dpc </b>
<i><b>nhflng cau tha khdc cflng cda Dvy^n Kiiu: </b></i>


<i><b>-SdKhanh thit mdn^diing^aig </b></i>
<i><b>Budc vio viia ri^ lhi hitng ra tav. </b></i>
<i><b>- Ti$c hdy thudt^tud^ khao binh, </b></i>
<i><b>Om thdm Irdns trdn rdp rinh nhac qudn. </b></i>
<i><b>-Hdabditi^l^n^mau </b></i>


<i><b>Nam dinh n^^tg trdng chdu d^doaih </b></i>


<b>Vdi cfiu tiia cu6i cdng vda din, In tupng rd </b>
<b>n^ v l tilng trdng dilu trim hdng md vang d^i </b>
<b>dupc g ^ Idn khdng hfin Id do l^p l^i nhthig fim £) </b>
<i><b>nhilu lin {dinh, ddng dpi), md chhih Id nhd cd </b></i>
<i><b>sy phy hpa nhau cda nhthig tilng cd vln -dng </b></i>


<i><b>{ddng trong), cda nhthig tiianh di$u cd fim vyc </b></i>
<i><b>tfiip Huyln vd N$ng (dHnh - chdu. d^ng - dpi) </b></i>
<b>t^ondn. </b>


<b>Sau dfiy chdng ta hfiy quan sdt mpt s6 trudng </b>
<b>hpp trong dd sy hda phoi fim di$u dfi t^o n£n </b>
<b>nhflng hhih tupng fim n h ^ rit di$u Id. Trudc hit </b>
<i><b>dd Id miy c$p tiiit ngdn tiong hid Nhf ho (1938) </b></i>
<i><b>cda Xufin Di$u [xem: Thi nhdn Vi4t Nam, h. </b></i>
<b>123]: </b>


<i><b>KM trdi quarA tdi ldm bdng ta </b></i>
<i><b>KMtrdt quanh^ldm ba^dta </b></i>


<i><b>Hai cfiu tha song hdnh cdng nhau, hiu nhu </b></i>
<b>l$p l$i hodn todn cd v l thanh di$u, cd vl tilng </b>
<b>(fim tilt). Nhu trong fim nh^c, hai ddng tiio </b>
<b>"d6ng tiianh d6ng fim" ndy diSn ra tiieo thfri </b>
<b>gian, ^ ta hlnh dung nhu dang nghe hai cfiu </b>
<b>n h ^ ndo diy cd cdng di^u thdc. </b>


<b>Nhthig hlnh tupng fim nh^c tuong ty nhu till </b>
<b>ctbig gqn Idn td nhieu ddng tiia sdng ddi vdi </b>
<i><b>nhau hong bdi tiia 7Ji> dd cda Bich Khfi, mQt W </b></i>


<b>tiia 7 Idil, mSi kh6 4 c&i, chl ddng todn tiianh </b>
<b>Blbig vd gieo vln B k g . Nhu (hich kh6 3): </b>


<i><b>Cdy ddn ySuduar^ ldm bing tha </b></i>
<i><b>D^cUBtySuduangrwi trong ma </b></i>
<i><b>HdnvitrinmdikSu: Email </b></i>
<i><b>Thuyen hdn khdngdi lin chd vai </b></i>
<b>Hay nhu: </b>


<i><b>Oh^budnvuar^ cdy f^d ddng </b></i>
<i><b>yimgrai,vitt^raidmmMimdng... </b></i>


<i><b>Cflng trong bdi Nl4 hd, ta l{u g$p mQt c$p tiilt </b></i>
<b>ngdn noi tilng nihi v l gid tq gpi td Itinh tupng </b>
<b>fim n h ^ tuong dng v<H tilng ddn nhi h6 g^m cd </b>
<b>hai dfiy; mQt dfiy cao (thanh Ngang: la la la..0 </b>
<b>vd mQt dfiy tiil^ (tiianh Huyln: rl rl rl...). 0 </b>
<b>dfiv fim lu$t "BSng - Tr&c" hodn todn bj tiiay </b>
<b>the bdi dli l$p "Bong - Trim" cda nhdm thanh </b>
<b>Bfing: </b>


<i><b>Suang nucmg theo trdng ngiiTig lung trdi </b></i>
<i><b>Tuang tu ndng ldng lin chai vai. </b></i>


<b>Xin dupe luu ^ rfing nhthig cfiu thd tren </b>
<b>dfiy diu r4t gidu nh^c cdm, mic dd d dd chl cd </b>
<b>hai tiianh Ngang vd H i ^ hda phli vdi nhau, </b>
<b>chd dfiu cd d u vipn dm Id hit cdc thanh <fi$u </b>
<b>khdc nfla tatmg tieng ViQt Cho nfin, sy "gidu </b>
<b>tiianh diQu" hong tiliig Vi^ khdng h&a Id nhfin </b>


<b>t l q i ^ djnh cho "tliA nh9c" cda dia ViQt </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>!- So 12 (242)-2015 </b> <b>N G 6 N N G f & D d l S 6 N G </b> <b>9 3 </b>


<i><b>trong kfai tho sau dSyd bii Em ai Ba Lai cfta </b></i>
<b>T I H O U : </b>


<i><b>Emai,BaLanmtiatuyittan </b></i>


<i><b>Dwdngbach limng suong tring ning trdn. </b></i>
<i><b>Anh a nghe tiing ddn xuin ^ </b></i>
<i><b>CangdnnSm: BaLan, BaLan... </b></i>


<b>Nghe nhu cd tilng din duong cim ngfin vang </b>
<b>tit nhftng kfaudn vin-on dugc lip lfi trong suot </b>
<i><b>khi tfao (Ba Lan, tan, trin, din, ngin, Ba Lan </b></i>
<i><b>BaLan!). </b></i>


<b>m y dgc bil ca dao sau diy, ta sS n ^ thiy </b>
<b>tilng con chim khich kSu, dugc td dim bdi </b>
<i><b>nhftng tilng cd vin -dch liy 1^ USn tilp tinng </b></i>
<b>bin ciu tho liln, nhu bio tin cho ai dd dang thic </b>
<b>ttidm mong chd ngudi ttiin: </b>


<i><b>Sdm mat em ngii bin vich </b></i>
<i><b>Emriaciitr^i, </b></i>
<i><b>EmngheconthimUiidi, </b></i>


<i><b>NdkSu chl cha chichi^ lidn but tre gtd </b></i>
<i><b>Khich ail Cd phdi Uidch bio tin ngudi ban iudng </b></i>


<i><b>xa </b></i>


<i><b>Diem trdi chiiu, ^u& nhd cho nd tinh tuam. </b></i>
<b>Cd ciu ca dao ring: </b>


<i><b>Ngudl xinh cit bdng cting xinh. </b></i>
<b>Tdi 1^ nghe diiy m|t dj bin khic: </b>
<i><b>Ngudixinh cH ndn cOngxtnh </b></i>
<i><b>Nf^ ttnh nii tbih inh tinh dine tinh </b></i>
<b>Ci hai phiSn bin diu "tl nhj" trinfa ggi tSn </b>
<b>cii gl dd trong ciu "bit", m i dua vio diy ba nit </b>
<i><b>nhjc dl ttiay dil (tinh, linh, linh). Tdi ttiich phiSn </b></i>
<b>bin sau hon chftt xlu, vl d diy ciu "Ivic" l i ndi </b>
<b>vS xuih d^p cfta ning kfailn chile ndn ning ddi </b>
<b>diu (hay cim tay) cflng "ttiom" liy. Cdn ciu </b>
<i><b>"bir khdng cin ndi v l vS d?p nfta, mi chft j ndi </b></i>
<b>vl "cii tinh" cfta ning, dft ring chftng ta cung </b>
<i><b>khd doin chic "cdi dnh tinh tinh" cfta ning li </b></i>
<b>cii ^ viy. V i Ifu, d dj bin niy cdn cd them hai </b>
<b>tilng tin* nfta, mdt budc mdt sau, "tiln fad hiu </b>
<i><b>ftn^ dim cho ba tilng tinh tinh tlnh d gifta dugc </b></i>
<b>nil bit hon ISn. </b>


<i><b>4. Hda phli i m dl^u v i g ^ t i flnh f </b></i>
<b>Nh^c cim li mdt khia cfuih tinh vi trong </b>
<b>ttiudng ttiftc ttio ca. Nhilu khi Ivra chgn dit mdt </b>
<b>thanh diSu n i o d d v i o v j b i niy faay v j b i k l a </b>
<b>trong ciu tho, nhi tho chin til thudng dugc </b>
<b>n h ^ cim chl bio. Cdn ngudi diudng ttiftc ttil </b>
<b>cflng phii nhsiy cim nfau tfil, hoic phii dvmg </b>


<b>cdng phin tich mdi tfiiy. Chit IiSu im dianh dd </b>


<b>cd thl phit huy kfai ning ggi ti nlu cfaftng dugc </b>
<b>1)6 trf vio mdt khung cinh ngft nghia phft hgp. </b>
<b>L{u din mdt ciu Ivic cfta Nguyin Du mi thc^ </b>
<b>nhin li ph^m luit "nhj tft IVIC phin minh" d tilng </b>
<b>thft hai. Dd li trong do^n Ho^n Thu day nghiln </b>
<b>IfaftyKlIu: </b>


<i><b>liiu thuvdin?! lining: </b></i>
<i><b>"Cudc VUl gfy Ihic doan tFii^4ydii? </b></i>


<i><b>SaodOisbiit^ti^ </b></i>


<i><b>Cho clilaig imin bi tdl tH tai nguail" • </b></i>
<i><b>Chfl chdng bong ciu thft ba li ph^m luit </b></i>
<i><b>Bing-Tric. Vdi trudng hgp niy, ^ cftu vin dnh </b></i>
<i><b>hlnh, cd thl 1^ ngit cfiu hfc cd cfaft ch&lg lim </b></i>
<b>ddi diinfa hai nfajp 3 / 3: 5ix> c/a^g dj/r/j^ n^ gi. </b>
<b>Nfaung cflng cd till xft 11 dieo cich khic: difta </b>
<b>nhin cd svr phi cich vl fim lu$t v i vln ghi' ciu </b>
<b>trftc nhjp diSu bfatti diudng 2 / 2 / 2 (Sao cA^f// </b>
<b>diefy ftrgO, dl td ^ ling diy l i ndi ttieo gigng </b>
<b>thd l3 "dfti dftc" cfta Ho^n Thu, nghe cft nhu </b>
<b>dim vio tai viy. ThSm nfla, d diy cd bin tfianh </b>
<b>bic liln nhau, die biSt Ii l a thanh sic vftt ISn, </b>
<b>khiln gigng mvi nghe chii git, die thS chft khdng </b>
<b>Sm dim im ip chftt nio. </b>


<b>Nhi tho Xuin DiSu tftng tfim s ^ "Ndi chung, </b>


<b>dio cin phii Sm tai. Tuy nlilSn, cd taim n^ib </b>
<b>cich Sm tai, lit sudi dine, biln hda, chft chiiig </b>
<b>phil Iftc nio cflng phii bocyc cic fim thanh trie </b>
<b>bing ning nhf, dau huyln vdi khdng cd diu cho </b>
<b>dilu hda nggt tai dieo mdt kilu quen tiu dl dii". </b>
<b>Nhi ttio din ra hai ciu tho Ndm cfta NgiQ>ln </b>
<b>Ttii mi dng ySu ttiich: </b>


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i>N G 6 N N G C & B(n S 6 N G S 6 12 (242)-2015 </i>


vd diu n$ng vdo diy thl dye 1 ^ dd Id c$p m ^
cd d dudi difin ! "Con mSt xanh" ddng trfic md
d$t bfing, till sfiu tiifim tiifim, cdi sfiu cda uu di,
<i>cda tfim h6n" pCufin DiQu. C^ng vi0c ldm tha, tr. </i>
27-28].


cdng cfin nhfic ve thanh Ngang vd thanh
<i>Huyln trong chi vd gi, nhung trong tnidng hpp </i>
sau dfiy, nhd tha Xufin DiQu khdng chl cot sao
cho "toi thanh nghe h w hon", md cdn chd ^
din khfi nfing gpi td ve thto xdc my Td Bd:
"... nlu dpc I d ^ n gi thl cd tdi ba diu huyln d
<i>nhflng vj Xd qud nfing n l ; "An chi cao ldn dSy </i>
dd ldm sao", v l phin diy dd cda mu Td Bd thl
<i>cd hfu diu huyln dk n$ng xulng; v l phin cao </i>
<i>ldn cda my iy, thl may tilng dn chi cao ldn </i>
<i><b>ldm elm m{t <hng ddng phdn ndo " [Cdng vi^c </b></i>
<i>ldm tha, ti-. 228]. </i>


Trong m l i lidn tudng td thinh gidc sang thj


gidc, ta cd thl dpc do9n tha Nguyin Du md td
hlnh dtog cao to vd bQ vQ cda Td Hdi qua cdch
hda phli htog Io;it fim tilt mang thanh huyln,
md phin ldn diu rai vto culi nhjp. Id vj trf
m ^ trong clu true nhip d>Qu cda tha lyc 1 ^ :


<i><b>Rdu fdon. /hdm inJmiiy ng^ </b></i>
<i><b>y^ ndm/tdc rdngj/thdn mudi/thudc cao. </b></i>
<i><b>DudngAidng/mdt^ng anhhdo </b></i>
<i><b>Cdn quyin/han sdcJ/luac thao/gdm tdl </b></i>
<i><b>Ddi pdi/dq) ddt/dddi </b></i>


<i><b>Horn/ten Hdi/vdn r^udi/Viit Ddng </b></i>
<i><b>Giang hS/quai thd/vdy •viing </b></i>
<i><b>Guam ddn/nua gdnh.//non sdng/mdl chio </b></i>
Vd Tto Dd, bit chip sy hdi hda bfing b i c
trong tdng cfiu d tha that ngdn theo "lu^t
djnh", dng dfi vilt v l tfim trfuig vd hdnh tung
cda mQt khdch v t o chuang nhu sau:


<i><b>Tdi cao ohdn thdo chl khi udt </b></i>
<i><b>Giang ho mi chai quin qui huang </b></i>
Ddng trdn don d^p nhflng thanh h:^c, d$c
biQt 4 chfl culi ddng liSn tyc nhflng thanh Sfic
vut ldn cao, d6n n£n, nhu tinh than, ^ chi bj o
£p, cfiu thdc, khdng bung ra dupc. Thl ngupc
l9i, ddng dudi trdi ddi mQt m^ch nhdng thanh
Btog phy hpa cho hdnh vi ty do Iang b^t nai
tha huong cda k£ "bit dfic chl" dd.



Tha Ho Chf Minh cihig cd mQt cfiu dfic siic
<i>trong bdi Cdnh kht^a v l cdch sd dyng thanh </i>
diQu:


<i><b>Tiing sudi trong nhu tier^hdtxa </b></i>


<i><b>TySnglSngcddm. bdnglSnghoa </b></i>
Cfiu bdn gpi v i fim tiianh, cfiu dudi t d v l hhih
dnh. Cto tr€n cd tdi 4 tiianh Sfic vd 3 tiianh
Ngang, diu Id nhthig thanh cd fim vyc cao, gpi
Ien mpt fim hudng bay b6ng, trong trdo.


Luu Tipng L u . nhd tha "slu ryng" tiidi " t i ^
<i>chiln" nli tilng vdi bdi Tieng thu gito nh^c </i>
<£Qu:


<i><b>Em khdng nghe miia thu </b></i>
<i><b>Duditrdngmdthdn thuc </b></i>
<i><b>Emkhdr^n^rgoruc </b></i>
<i><b>Hbihdnhkidimhpfm </b></i>
<i><b>7>t»lg ldng nfftdi cdphu </b></i>
<i><b>Em khdng nghe rikng dtu </b></i>
<i><b>Lddmkeu xdoxgc </b></i>
<i><b>Ctm nalvdng%ga ngdc </b></i>
<i><b>D^ trin id vdng khd </b></i>


Trong bdi tha tiiyc ra chi cd mQt td "tupng
<i>tiianh" xdo xpc d l md td tilng chto nai d ^ Ifin U </i>
vtog khd.HNhung dd khdng phdi Id ch5 diQu kl
cda n h ^ tfnh bdi tiia trong moi giao hda vdi t&n


<i>ti^ng u buon cda thi st. d dfiy cd 4 tieng thu </i>
dupc 1 ^ l{u, 3 ti^g d V) tri gieo VIIL Vin cdi -u
cdn dupc tdi hiQn trong tilng D/r{f vdi thanh d i ^
trim ntog hon. Am sfic cda van -u Id "trim, tli",
mQt khi (Ihrpc nhan ldy nhu vfiy, nd sS td d$m
mQt cdm gito u buln, md mjt dio bdi tho.


Huy Cfin cflng Id mQt "nhd tiia buln" tiidi
"tiln child", dng tiiudng td noi buln vdi hlnh
dnh con ngudi nhd nhoi gjGa khdng gian tihh
Itog hao la. Nhung trcmg kho tha s w dfiy d bdi
<i>Thu rimg, Huy Cto dfi gfip gd Thl Lfl d tilng </i>
nh^c buon epi Idn td nhflng vln -u trong miy
tilng^eo van culi ddng tha:


<i><b>Bdng dimg buSnbd khdng gitm </b></i>
<i><b>M^tx^lOngdi^ gidng mdn dm u </b></i>
<i><b>Nai cao gdt ldn trong mil </b></i>
<i><b>Xu6ngrvngneodtudc.rd^dfumdivi. </b></i>
<i>Ta cdn nhd trong bfii tiio Ddi tem n^ h^p, thi </i>
sT thdi "tien chlln" Vfl Hotog Chuoi^ g$m
nhim nSi buln trong ddm mua gitb mQt cto
phdng tli tfim vd chfit h ^ , tu ldng - dupc md tfi
bdi nhihig tilng cd van bfic vd kit fim tfic kh6p:


<i><b>GK! liia dbt gdc j ^ </b></i>
<i><b></b></i>


</div>

<!--links-->

×