Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 33: Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự - Đào Thị Bích Ngọc - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc : 2006-2007. Ngµy so¹n :30/10/2006 Ngµy d¹y:31/10/2006. TiÕt 33. Ng«i kÓ vµ lêi kÓ trong v¨n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - Nắm được đặc điểm và ý nghĩa vủa ngôi kể trong văn tự sự (Ngôi thứ nhất và thứ ba). 2.KÜ n¨ng: - Biết lựa chọn và thay đổi ngôi kể thích hợp trong văn tự sự. 3.Thái độ. - S¬ bé ph©n biÖt ®­îc tÝnh chÊt kh¸c nhau cña ng«i kÓ thø ba vµ ng«i thø nhÊt. B. ChuÈn bÞ . - Gi¸o viªn: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n bµi. - Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động. *Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. - GV: KiÓm tra dù chuÈn bÞ cña häc sinh. * Hoạt động 2: Khởi động. Trong văn tự sự ngoài sự việc được kể ra còn 1 yếu tố không thể thiếu được đó là ng«i kÓ, khi nµo th× x­ng t«i, khi nµo thi kÓ theo ng«i thø 3. Mçi ng«i kÓ cã ­u thÕ nh­ thế nào, nó liên quan đến sắc thái biểu hiện tính chất của bài văn như thế nào? * Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động cña H/S. ? Học sinh đọc 2 đoạn văn. -§äc ? Hai đoạn văn trên người kể -Ph¸t hiÖn lµ ai? - GV: Khi người kể xưng tôi thì đó là kể theo ngôi thứ nhất, khi người kể giấu mình, gọi sự viÖc b»ng tªn cña chóng kÓ như "Người ta kể" thì gọi là ng«i thø 3. ? Theo em ®o¹n 1 kÓ theo -NhËn xÐt ng«i nµo. ? Người kể gọi tên các nhân. Nội dung cần đạt. I. Ng«i kÓ vµ vai trß cña ng«i kÓ trong v¨n tù sù 1. VÝ dô. - §o¹n v¨n 1, 2 SGK. - Đoạn 1: Người kể giấu mình. - Đoạn 2: Người kể là tôi.. - §o¹n 1: KÓ theo ng«i th­ 3. - §o¹n 1: Gäi nh©n vËt b»ng tªn. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc : 2006-2007 vËt lµ g×? ? Khi ấy người kể ở đâu? Dựa vào đâu mà em biết người kể dÊu m×nh? (Kh«ng biÕt ai kÓ, nhưng người kể có mặt ở khắp mọi nơi kể như người ta kể). ? Trong đoạn văn người kể có mÆt ë nh÷ng n¬i nµo? (Lóc ®Çu: ë cung vua, biÕt ®­îc ý định của vua và đình thân, người kể có mặt ở công quán để chứng kiến cảnh 2 cha con ăn cơm thì có sứ giả vua đến vµ nghe em bÐ tr¶ lêi. Cuèi cùng người kể lại có mặt ở cung vua. ? Vì người kể có mặt ở khắp mäi n¬i theo em sù viÖc ®­îc kÓ sÏ nh­ thÕ nµo? ? Ngôi kể này thường được sử dông trong v¨n b¶n? ? LÊy vÝ dô - v¨n b¶n thuéc ng«i kÓ thø 3. (Sä Dõa, Th¹ch Sanh, S¬n Tinh - Thñy Tinh, C©y bót thÇn). - Học sinh đọc đoạn 2. ? §o¹n 2 ®­îc kÓ theo ng«i nµo? ? T¹i sao em cho lµ ®o¹n v¨n kÓ theo ng«i thø nhÊt. (Dế Mèn tự xưng tôi để kể lại qu¸ tr×nh cña m×nh, qua nh÷ng g× m×nh nghe, m×nh thÊy, c¶m tưởng, ý nghĩa của mình lời kể mang dÊu Ên nh©n vËt kh¸ râ). ? Khi kÓ theo ng«i thø nhÊt cã t¸c dông g×.. -Ph¸t hiÖn. của chúng: Vua, đình thần, hai cha con, sø gi¶.. -NhËn xÐt. - Người kể dấu mình.. -NhËn xÐt. -Gi¶i thÝch. - KÓ linh häa, tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt.. -NhËn xÐt. -LÊy vÝ dô -§äc - §o¹n 2: KÓ theo ng«i thø nhÊt -Ph¸t hiªn -LÝ gi¶i. - Người kể xưng tôi.. -Kh¸i qu¸t. - KÓ trùc tiÕp nh÷ng ®iÒu m×nh nghe, m×nh thÊy, m×nh tr¶i qua, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra c¶m tưởng, ý nghĩ của mình.. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc : 2006-2007 ? Người xưng hô trong đoạn v¨n nµy cã thÓ hiÓu lµ nhµ v¨n -LÝ gi¶i T« Hoµi ®­îc kh«ng? - GV ®­a ®o¹n v¨n: "MÆt trêi l¹i räi lªn ngµy thø 6 trªn d¶i Thanh Lu©n 1 c¸ch qu¸ ®Çy đủ. Tôi dậy từ canh tư còn tối đất, cố đi mãi, trên đá đầu sư... và ngồi đó rình mặt trời lªn. (TrÝch C« T« - NguyÔn Tu©n). ? Em h·y cho biÕt ®o¹n v¨n trên người kể là ai? (Người kể -NhËn xÐt t«i, t¸c gi¶). - GV: Khi sö dông ng«i kÓ thø nhÊt cã thÓ x¶y ra 2 kh¶ n¨ng: Nh©n vËt "t«i" chÝnh lµ t¸c gi¶ thường gặp trong các tác phÈm håi ký, tù truyÖn. Nh©n vËt t«i kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ t¸c gi¶, mµ hoµn toµn t¸c gi¶ s¸ng t¹o ra, khi Êy "t«i chØ lµ 1 nh©n vËt trong truyÖn tù kÓ vÒ m×nh. ? Hãy rút ra ưu điểm và nhược ®iÓm trong 2 ng«i kÓ. (Ng«i kÓ nµo cã thÓ kÓ tù do, ng«i kÓ nµo chØ ®­îc kÓ nh÷ng ®iÒu -NhËn xÐt m×nh biÕt vµ tr¶i qua).. ? Từ đó em có thể rút ra kết -KÕt luËn luËn g×. ? Hãy thử đổi ngôi kể trong ®o¹n v¨n 2 thµnh ng«i kÓ thø 3, thay t«i b»ng DÕ MÌn. Lóc đó em sẽ có 1 đoạn văn như. - Ngôi thứ 3: Người kể tự do, kh«ng bÞ h¹n chÕ nh÷ng ®iÒu x¶y ra víi nh©n vËt. - Ngôi thứ nhất: Người kể, kể l¹i ®­îc nh÷ng g× m×nh biÕt, m×nh tr¶i qua. - §Ó kÓ chuyÖn cho linh ho¹t, thú vị, người kể có thể lựa chọn ng«i kÓ thÝch hîp. * Thay ng«i kÓ. - §o¹n 2: Thay "T«i" b»ng "DÕ MÌn".. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc : 2006-2007 thÕ nµo? - Đọc lại đoạn văn khi đã thay. ? Có thể thay đổi ngôi kể thứ 3 trong ®o¹n 1 thµnh ng«i kÓ thø nhÊt, x­ng t«i ®­îc không? Vì sao? (Nếu đổi thì phÇn cÊu t¹o l¹i hÇu nh­ c¶ ®o¹n v¨n, ph¸ vì c¸ch kÓ ban ®Çu). - GV: Kh¸i qu¸t l¹i. ? Ng«i kÓ? ThÕ nµo lµ kÓ theo ng«i thø 3? Ng«i thø nhÊt? - §äc ghi nhí. - Đọc bài tập - xác định yêu cÇu cña bµi tËp. - Học sinh đổi ngôi kể - nhân vËt.. - §äc bµi tËp 3. - Người kể xưng là "tôi" hay gäi nh©n vËt b»ng tªn gäi cña nã? - Nếu người kể tham gia vào c©u truyÖn nh­ 1 nh©n vËt cña truyÖn th× kh«ng khÝ cña truyÖn cæ tÝch sÏ bÞ ph¸ vì. - Yªu cÇu cña bµi tËp.. -Thay đổi. - Đoạn văn kể theo ngôi thứ 3 người kể dấu mình để kể lại 1 c¸ch kh¸i qu¸t nh÷ng g× m×nh quan sát được, sự đổi thay nhanh chãng cña DÕ MÌn.. -LÝ gi¶i. - §o¹n 1: KÓ theo ng«i thø 3 lµ hîp lÝ.. -Kh¸i qu¸t -§äc. 2. Ghi nhí SGK... -Nªu yªu cÇu BT II. LuyÖn tËp. 1. Bµi tËp 1. - §o¹n v¨n kÓ theo ng«i thø nhất. Người kể xưng "tôi". - Thay đổi ngôi kể theo ngôi thứ 3. ChuyÓn t«i thµnh tªn gäi nh©n vËt - DÕ MÌn. - Người kể dấu mình, có thể kể 1 c¸ch kh¸ch quan linh ho¹t, tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt - Tuy nhiªn s¾c th¸i biÓu c¶m cña truyÖn, sù hån nhiªn cña nhân vật giảm đi đáng kể. 2. Bµi tËp 2. - Xác định ngôi kể: "Cây bút thÇn". - KÓ theo ng«i thø 3.. 3. Bµi tËp 5. - Sö dông ng«i kÓ trong viÕt th­. - Buéc ph¶i sö dông ng«i kÓ thø nhÊt. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ V¨n 6 - N¨m häc : 2006-2007 *Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. - ThÕ nµo lµ ng«i thø nhÊt, kÓ theo ng«i thø 3. - Häc ghi nhí, bµi tËp 2, 4, 6 SGK.. Đào Thị Bích Ngọc - Trường Trung học cơ sở Tân Bình Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>