Giáo án: Ngữ văn 8 - Tuần 29 - Giáo viên: Nguyễn Thị Diễm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: Ngµy d¹y :. Sự tích Hồ Gươm ( TruyÒn ThuyÕt). TiÕt 13 : §äc - HiÓu v¨n b¶n: A. Mục tiêu cần đạt: * kiÕn thøc: Gióp häc sinh: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện, vẻ đẹp của 1 số hình ảnh trong "Sự tích Hồ Gươm * KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng tãm t¾t, kÓ chuyÖn diÔn c¶m. B. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: - Những tranh ảnh về Hồ Gươm. - Tranh đền thờ Vua Lê ở Thanh Hoá. - Häc sinh: - So¹n bµi theo c©u hái ( SGK). - KÓ ®­îc c©u chuyÖn. C. Tiến trình các tổ chức hoạt động dạy- học: * Hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ. ( 5' ) ? KÓ tãm t¾t truyÖn "S¬n Tinh, Thuû Tinh", nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n v¹t nµy? *Hoạt động 2: Giới thiệu bài ( 3 ' ) Cuéc kh¸ng chiÕn Lam S¬n chèng qu©n Minh lµ cuéc kh¸ng chiÕn lín ë nửa đầu thế kỷ XV do Lê Lợi lãnh đạo. Kết thúc bằng sự kiện nghĩa quân đại thắng. Nội dung ghi nhớ công ơn Lê Lợi không chỉ bằng đền thờ, tượng đài Lê Lîi mµ cßn b»ng c¶ nh÷ng s¸ng t¸c nghÖ thuËt d©n gian tiªu biÓu lµ truyÒn thuyÕt Hồ Gươm, truyện chứa đựng nhiều ý nghĩa, nhiều chi tiết nội dung hay và đẹp. Hoạt động 3: Bài mới. ( 35' ) Hoạt động của thầy Ho¹t động cña trß - Yªu cÇu: §äc chËm r·i, gîi kh«ng khÝ cæ tÝch. - Giáo viên đọc mẫu. - 3 häc sinh - Giáo viên nhận xét, sửa sai (nếu đọc bài cã). Néi dung I. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch: 1. §äc vµ kÓ: 2, T×m hiÓu chó thÝch. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ: B¹o ngược, thiên hạ, tuỳ tòng, phó thác, Học sinh trả nhuÖ khÝ lêi dùa vµo II. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n: chó thÝch ? TruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Häc sinh thùc Lµ nh÷ng phÇn nµo? - 2 phÇn: hiÖn 1. Từ đầu --> "đất nước": Long quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc. 2. Còn lại: Long quân đòi gươm sau khi đất nước hết giặc §Ó hiÓu râ néi dung, ý nghÜa tõng III. Ph©n tÝch: - 1 häc sinh 1. Long qu©n cho nghÜa qu©n phÇn  ph©n tÝch đọc từ đầu  mượn gươm thần để đánh giặc. để họ giếtgiặc ? Vì sao Long Quân quyết định cho Häc sinh tr¶ nghĩa quân mượn gươm thần? - Giặc Minh đô hộ nước ta, làm lêi nhiều điều bạo ngược (dẫn chøng) - Buổi đầu lực lượng nghĩa quân cßn non yÕu, nhiÒu bÞ thua... ? Việc đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn gươm thần Học sinh suy Cuộc kháng chiến đã được tổ giÕt giÆc cã ý nghÜa g×? nghÜ tr¶ lêi tiên thần thiêng ủng hộ, giúp đỡ. Chøng tá tÝnh chÊt chÝnh nghÜa cña cuéc kh¸ng chiÕn ? Long Quân đã chọn ai để trao gươm báu? (Lê Lợi) ? Lê Lợi nhận gươm thần như thế a, Lê Lợi nhận gươm thần: nµo  phÇn (a) ? Em h·y thuËt l¹i viÖc Lª Lîi nhËn Học sinh kể Người nông dân đánh cá Lê được gươm thần 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tãm viÖc. t¾t. sù ThËn 3 lÇn liªn tiÕp kÐo ®­îc lưỡi gươm.. Gi¸o viªn: Con sè (3) theo quan niệm của dân gian là con số tượng tr­ng cho sè nhiÒu ? Chi tiÕt trªn cã ý nghÜa g×?  t¹o Lª ThËn gia nhËp nghÜa qu©n tình huống truyện, tăng sức hấp dẫn Học sinh phát Lam Sơn  lưỡi gươm khi gặp cho c©u chuyÖn. biểu suy nghĩ Lê Lợi sáng lên, trên gươm khắc 2 ch÷ " thuËn thiªn" (thuËn theo ý trêi) Giáo viên: Trong tín ngưỡng dân - 1 h«m bÞ giÆc ®uæi Lª Lîi b¾t gian ViÖt Nam c©y ®a lµ c©y thÇn, được chuôi gươm trên ngọn đa. c©y thiªng  chi tiÕt cã ý nghÜa Tra gươm vào chuôi vừa như in. Có 1 dị bản khác: Thanh gươm Lê Lê Thận dâng gươm cho Lê Lợi Lợi nhận được: Lưỡi ở đáy sông, chuôi: trong lòng đất; vỏ: trên ngọn Học sinh đọc c©y l¹i c©u nãi cña Lª ThËn "Đây là trời Đề cao vai trò của chủ tướng. ? C©u nãi cã ý nghÜa g×? cã ý" Muôn dân, trời đất trao việc lớn đánh giặc cho Lê Lợi Qua t×m hiÓu diÔn biÕn qu¸ tr×nh nhận gươm thần của Lê Lợi, em có suy nghÜ g×? (Sự việc đơn giản hay không? có Học sinh thảo - Việc nhận gươm li kỳ, hấp dẫn - Vì là gươm thần nên không thể ph¶i ngÉu nhiªn kh«ng?) luËn nhãm Dông ý cña t¸c gi¶ d©n gian? cho 1 cách đơn giản... - Có sự sắp đặt của Long Quân chø kh«ng ph¶i lµ ngÉu nhiªn mà chuôi ở trên rừng, lưỡi ở dưới s«ng. Gi¸o viªn: C¸ch Long Qu©n cho nghĩa quân và Lê Lợi mượn gươm b, ý nghÜa c¸ch Long Qu©n cho cã ý nghÜa g×? mượn gươm 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Chi tiết Lê Thận bắt được lưỡi gươm ở dưới nước, Lê Lợi bắt được chuôi gươm ở trên rừng có ý nghĩa - Học sinh g×? th¶o luËn nhãm nhá - §¹i diÖn tr×nh bµy ? Các bộ phận của thanh gươm rời nhau nh­ng khi khíp th× l¹i võa nh­ Häc sinh suy in khẳng định điều gì? nghÜ tr¶ lêi. Khả năng cứu nước có ở khắp nơi: miền sông nước, rừng núi, miền ngược, miền xuôi.. - NguyÖn väng cña nh©n d©n đoàn kết nhất trí trên dưới một lßng.. Gi¸o viªn: ChØ cã sù ®o¹n kÕt míi đem đến sức mạnh. Thanh gươm mang 2 ch÷ "thuËn thiªn" vµ viÖc dâng gươm cho Lê Lợi thể hiện tính chÊt chÝnh nghÜa cña cuéc kh¸ng chiến và vai trò minh chủ chủ tướng của Lê Lợi. Gươm sáng ngời 2 'chữ Học sinh lắng "thuËn thiªn" lµ c¸i vá hoang ®­êng. nghe. Trêi tøc lµ d©n téc, nh©n d©n giao cho Lª Lîi vµ nghÜa qu©n Lam S¬n trách nhiệm đánh giặc. Gươm chờ người, chọn người mà dâng và người nhận thanh gươm nhận trách nhiệm trước đất nước, dân tộc. ? Trong tay Lê Lợi gươm thần đã Häc sinh ph¸t ph¸t huy t¸c dông nh­ thÕ nµo? hiện chi tiết, - Từ khi có gươm thần sức mạnh tr¶ lêi. cña nghÜa qu©n t¨ng lªn gÊp béi, thÇn kú. DÉn chøng: "§¸nh 1 trËn s¹ch kh«ng k×nh ng¹c... §¸nh 2 trËn ..." §ã lµ søc m¹nh cña sù ®oµn kÕt, ? Theo em sức mạnh thần kỳ của Học sinh thảo sức mạnh của lòng yêu nước, nghĩa quân ngoài yếu tố gươm thần luận nhóm 2 căm thù giặc ... 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cßn cã nguyªn nh©n nµo kh¸c? Giáo viên: Sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân Lam Sơn là vô cùng to lớn, gươm thần chính là khí thiêng đất trời, sông núi, là khát vọng niềm tin, sự đoàn kết trên dưới một lòng, gươm thần chỉ núi, núi tan, chØ s«ng, s«ng c¹n, søc m¹nh của nó là vô địch ? Chi tiết gươm thần có thật hay kh«ng? - Không có thật, do nhân dân tưởng tượng ra. ? Vậy chi tiết tưởng tượng đó có ý nghÜa g×? ? PhÇn cßn l¹i kÓ vÒ sù viÖc g×? ? Long Quân đòi gươm trong hoàn c¶nh nµo? - Giặc Minh thất bại, đất nước thanh b×nh ... ? Thuật lại cảnh đòi gươm và trả gươm. - Lª Lîi ngù thuyÒn rång d¹o ch¬i trªn hå t¶ väng. Long Quân sai rùa vàng lên đòi gươm thần. Đến giữa hồ, rùa vàng nhô lên, lưỡi gươm thần tự nhiên động đậy, rùa vàng tiến đến xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Long Quân. ? Em hiÓu xin bÖ h¹ cã nghÜa lµ g×?. người. Häc sinh l¾ng nghe. Häc sinh suy - Kh¸t väng cã vò khÝ lîi h¹i nghÜ tr¶ lêi chèng qu©n thï. Học sinh đọc 2, Đức Long Quân đòi lại gươm thÇm ®o¹n 2 thÇn.. Häc thuËt gän. sinh ng¾n. Häc sinh tr¶ lêi. Tõ dïng gäi nhµ vua 1 c¸ch cung kÝnh ? Tại sao nhận gươm ở Thanh Hoá Häc sinh tr×nh - Thanh ho¸ n¬i më ®Çu cuéc mà trả gươm lại ở Thăng Long? 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> bµy suy nghÜ kh¸ng chiÕn, Th¨ng Long n¬i c¸ nh©n kÕt thóc. ? Gi¶ sö cã chi tiÕt kh¸c: Lª Lîi nhận gươm ở Thanh Hoá và trả gươm cũng ở Thanh Hoá với chi tiết nh­ s¸ch gi¸o khoa. Theo em chi tiÕt nµo hîp lý h¬n, hay h¬n, v× sao? Häc sinh suy - S¸ch gi¸o khoa hîp lý h¬n v×: nghĩ trả lời Nhận gươm ở xứ Thanh là quê độc lập hương Lê Lợi, hoàn kiếm ở thủ đô - trung tâm chính trí, văn hoá của cả nước là để mở ra 1 thời kú míi... Để đổi tên: Hồ Tả Vọng  Hồ Gươm (Hoàn Kiếm). Từ 1 địa phương vươn rộng ra cả nước. Giáo viên: Nhận lại gươm ở đây là rïa vµng. Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi Học sinh trả - Hình ảnh tưởng tượng li kỳ, tiÕt nµy? lêi hÊp dÉn. Giáo viê: Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hoá nhưng lại trả gươm ở Thanh Ho¸ th× ý nghÜa truyÖn sÏ - Häc sinh kh¸c ®i nh­ thÕ nµo? (NÕu Lª Lîi th¶o luËn trả gươm ở Thanh Hoá thì nội dung nhóm ý nghĩa trả gươm thần thiêng liêng kh«ng cßn c¸i tªn Hå Hoµn KiÕm - §¹i diÖn c¸c ®Çy ý nghÜa vµ truyÖn sÏ mÊt ®i c¸i nhãm tr×nh chÊt th¬ huyÒn diÖu tõ tªn 1 th¸ng bµy ý kiÕn. cảnh đã đi vào lịch sử dân tộc). ? Chúng ta đã gặp hình ảnh rùa vàng Học sinh nhớ - Hình tượng thần Kim Quy, rùa trong c©u truyÖn nµo? lại kiến thức, vàng đã từng giúp An Dương tr¶ lêi Vương xây thành cổ loa, giữ nước Âu lạc từ trước công Từ đó em suy nghĩ gì về hình tượng nguyªn, nay l¹i 1 lÇn n÷a gióp rïa vµng trong truyÒn thuyÕt ViÖt Häc sinh béc Vua vµ d©n §¹i ViÖt 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Nam? lé suy nghÜ. Rùa Vàng tượng trưng cho tổ tiên, khí thiêng sông núi, tư tưởng t×nh c¶m vµ trÝ tuÖ cña nh©n d©n. Hình ảnh gươm thần toả sáng ... - H×nh ¶nh ®Çy ý nghÜa: ¸nh s¸ng của gươm là ánh sáng của công lí, của chính nghĩa, ánh sáng đó còn mãi mãi muôn đời sau. ? Truyền thuyết Hồ Gươm gắn với Häc sinh suy nh÷ng sù kiÖn lÞch sö nµo? nghĩ trả lời - Di tích lịch sử: Hồ Gươm - Sù kiÖn lÞch sö: Cuéc kh¸ng độc lập chiÕn chèng qu©n Minh (10 n¨m - TriÒu Lª) - Nh©n vËt lÞch sö: Lª Lîi Hoạt động : Tổng kết ? S¸ng t¹o truyÖn "sù tÝch Hå Gươm" tác giả dân gian đã sử dụng nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nh­ thÕ nµo ? ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt Hå Gươm. III. Tæng kÕt: - Häc sinh th¶o luËn nhãm 5 - 6 người đại diện * ý nghĩa: ( Ghi nhí SGK - 43) tr×nh bµy. Hoạt động 4 : Củng cố dặn dò: ? Học sinh nhắc lại: định nghĩa truyÒn thuyÕt. ? Vì sao tác giả dân gian không để - Học sinh nhắc + Củng cố: Lª Lîi trùc tiÕp nhËn c¶ chu«i l¹i kiÕn thøc cò. - Häc sinh suy - C©u chuyÖn thiÕu sù hÊp dÉn, gươm, lưỡi gươm cùng 1 lúc. nghÜ tr¶ lêi. thiÕu t×nh huèng hay - ThÓ hiÖn tinh thÇn ®oµn kÕt nh©n d©n cña d©n téc 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> + ë nhµ: - KÓ tãm t¾t truyÖn - ý nghÜa cña truyÖn - Lµm bµi tËp 1, 2, 3 - ChuÈn bÞ bµi 5.. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>