Giáo án môn Vật lí Khối 8 - Học kì II

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: Tieát 19:. CÔ NAÊNG. A.Muïc tieâu: 1) Kiến thức: - HS hiểu được khái niệm cơ năng, thế năng, động năng và cho ví dụ minh họa. - Nắm được một cách định tính là thế năng phụ thuộc vào độ cao, động năng phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc. 2) Kó naêng: - Có kĩ năng nhận biết khi nào một vật có thế năng, có động năng và vừa có thế năng vừa có động năng. 3) Thái độ: B .Chuẩn bị: GV chuẩn bị cho cả lớp: -Tranh veõ hình 16.1 Chuaån bò cho moãi nhoùm: +Thieát bò thí nghieäm nhö hình 16.2: loø xo laù troøn coù choát baät, moät hoäp dieâm. +Maùng nghieâng +Quaû caàu baèng theùp. +Mieáng goã. C.Tổ chức hoạt động dạy và học: 1)Ổn định lớp: -Kieåm dieän HS. 2)Kieåm tra: - GV nhận xét bài kiểm tra HKI của HS: nêu những ưu điểm và những tồn tại chính để HS khắc phục. - Khi nào ta nói vật sinh công cơ học? (có lực tác dụng, dưới tác dụng của lực đó làm cho vật di chuyển) 3)Bài mới: - Một vật có khả năng thực hiện một công cơ học ta nói vật đó có mang năng lượng. Vậy năng lượng là gì? Có các dạng năng lượng nào, bài nầy chúng ta tìm hieåu. Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò I.Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Hằng ngày chúng ta thường nghe nói đến -HS lắng nghe GV trình bày. từ “năng lượng”. Ví dụ nhà máy thuỷ điện Hòa Bình đã biếng năng lượng của dòng nước thành năng lượng điện. Con người muốn hoạt động phải có năng lượng. Vậy năng lượng là gì? Nó tồn tại dưới dạng. Lop8.net. Noäi dung chính +Khi vaät coù khaû naêng sinh coâng, ta noùi vaät coù cô naêng. +Cô naêng cuûa vaät phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa vaät so với mặt đất, hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao, gọi là thế năng hấp dẫn. Vật có khối lượng càng lớn và ở càng cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> naøo? Trong baøi naày chuùng ta seõ tìm hieåu daïng năng lượng đơn giản nhất là cơ năng. -GV thoâng baùo : Khi moät vaät coù khaû naêng thực hiện công ta nói vật đó có năng lượng.Năng lượng trong trường hợp nầy goïi laø cô naêng. - Treo hình 16.1 b) vaät naëng A coù khaû naêng sinh coâng vì noù coù theå keùo mieáng goã B di chuyển. Ta nói vật A có mang năng lượng ở dạng cơ năng. * Chuyển ý: Cơ năng có hai dạng đó là : Thế năng và động năng II.Hoạt động 2: Hình thành khái niệm thế naêng -HS quan sát hình 16.1 trong hai trường hợp: quả nặng nằm sát mặt đất và quả nặng đang ở trên một độ cao thì trường hợp nào có khả năng sinh công ? -Ta nói vật A trong trường hợp nầy có thế naêng. -Em coù nhaän xeùt gì veà khaû naêng sinh coâng cuûa vaät A khi ñöa caøng leân cao? -Nếu vật A có khối lượng càng lớn thì thế naêng cuûa noù nhö theá naøo? -Vaäy theá naêng phuï thuoäc vaøo gì? (Độ cao và khối lượng) -Ta có thể không lấy mặt đất , mà có thể lấy vị trí khác làm mốc để tính độ cao. Vaäy theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo moác tính độ cao. -Thế năng của một vật được xác định vị trí của vật đó so với mặt đất gọi là thế năng. -HS quan sát hình vẽ nhận xét: vật nặng A có khả +Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng naêng keùo vaät naëng di chuyeån. của vật gọi là thế năng đàn hồi. -HS laéng nghe GV trình baøy. +Cơ năng của một vật do chuyển động mà có gọi là động năng. Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn. +Động năng và thế năng là hai dạng của cơ naêng. Cô naêng cuûa moät vaät baèng toång theá naêng vaø động năng của no. -HS laøm vieäc caù nhaân: -Quả nặng A đứng yên trên mặt đất (H 16.1a), khoâng coù khaû naêng sinh coâng. -Nếu đưa quả nặng lên một độ cao nào đó thì nó coù khaû naêng sinh coâng . -Nếu vật A càng lên cao so với mặt đất thì công mà vật có khả năng thực hiện càng lớn, nghĩa là thế năng của vật càng lớn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> hấp dẫn. Khi vật nằm trên mặt đất thì thế naêng haáp daãn cuûa vaät baèng 0. -Ngoài vật A ở trên cao ta còn có ví dụ khaùc: laø loø xo ñang bò neùn cuõng coù khaû năng sinh công đẩy hộp diêm bật đi xa. -GV phaùt duïng cuï thí nghieäm nhö hình 16.2 (coù nuùt nhaán loø xo laøm baät hoäp dieâm ñi xa) -Trong thí nghieäm treân vaät naøo coù khaû naêng sinh coâng? -Thế năng của lò xo gọi là thế năng đàn hoài. -Em hãy cho một ví dụ về trường hợp có thế năng hấp dẫn và một trường hợp có thế năng đàn hồi? III.Hoạt động 3: Hình thành khái niện động năng. -GV: Em hãy quan sát hình 16.3 , đó là một viên bi thép lăn từ trên cao của một máng nghiêng xuống, phía dưới có một mieáng goã. -Em haõy nhaän duïng cuï vaø tieán haønh thí nghieäm naày. -Sau khi thí nghiệm xong hãy trả lời câu hoûi: -C3:Hiện tượng xảy ra như thế nào? -C4:Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện một coâng. -Hãy tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống cho hợp nghĩa (câu C5). -Năng lượng của quả cầu do chuyển động mà có được gọi là động năng.. -HS nhaän duïng cuï thí nghieäm: khi loø xo bò neùn thì noù coù khaû naêng sinh coâng.. -HS thảo luận nhóm để tìm ra thí dụ.. -HS đọc SGK tìm hiểu thí nghiệm . -Nhaän duïng cuï thí nghieäm vaø tieán haønh thí nghieäm theo nhoùm.. -HS làm việc cá nhân trả lời câu C3,C4 và C5.. -HS ghi vào vở. -HS thaûo luaän nhoùm nhaän xeùt: +Vaän toác vaät caøng lớn thì động năng lớn. +Động năng còn phụ thuộc vào khối lượng: khi cùng vận tốc vật có khối lượng lớn thì có động năng lớn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> -Neáu ñöa quaû caàu leân cao hôn roài buoâng tay ra em haõy nhaän xeùt: +Vận tốc của quả cầu như thế nào khi đến đập vào miếng gỗso với thí nghiệm trước? +Kết quả đẩy được miếng gỗ như thế nào? +Rút ra kết luận động năng phụ thuộc vào gì? -Neáu thay quaû caàu A baèng moät quaû caàu khác có khối lượng lớn hơn thì với độ cao như trước thì khi đập vào miếng gỗ có gì khác trước? -Vậy động năng còn phụ thuộc vào gì nữa? -Một vật có thể vừa có thế năng vừa có động năng. Cơ năng của vật lúc đó bằng tổng động năng và thế năng của nó. IV.Hoạt động 4: Vận dụng -C9:Em hãy cho ví dụ vật có cả động năng -HS làm việc cá nhân lấy một ví dụ. -HS thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi C10. vaø theá naêng? -Em haõy quan saùt hình 16.4: Cô naêng cuûa từng vật thuộc dạng cơ năng nào?. 4)Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: (5p) BT 16.1: trong caùc vaät sau ñaây vaät naøo khoâng coù theá naêng? A. Viên đạn đang bay. B. Lò xo để tự nhiên ở một độ cao so với mặt đất. C. Hòn bi đang lăn trên mặt đất. D. Lò xo bị ép đặt ngay trên mặt đất. BT 16.3: Mũi tên được bắn đi từ một cái cung là nhờ năng lượng của mũi tên hay của cánh cung? Đó là năng lượng nào? -Veà nhaø giaûi caùc baøi taäp coøn laïi. D.Ruùt kinh nghieäm,boå sung:. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn: Tieát 20 -. Baøi 17:. SỰ CHUYỂN HOÁ VAØ BẢO TOAØN CƠ NĂNG. A.Muïc tieâu: 1)Kiến thức: -Hiểu được định luật bảo toàn cơ năng ở mức độ sự chuyển hóa qua lại giữa thế năng và động năng quá trình chuyển hóa cơ năng được bảo toàn. -Cho được ví dụ về sự chuyển hóa lẫn nhau giữa thế năng và động năng trong thực tế. 2)Kó naêng: -kĩ năng nhận biết thế năng và động năng. 3)Thái độ: B.Chuaån bò: -Tranh veõ hình 17.2 vaø moät quaû boùng baøn. -Chuaån bò cho moãi nhoùm: moät con laéc ñôn vaø moät giaù treo. C.Tổ chức hoạt động dạy và học: 1)Ổn định lớp: GV kieåm dieän HS 2)Kieåm tra: - GV treo hình vẽ đồng thời thả quả bóng bàn nẩy lên cho HS quan sát . - Tại vị trí A và B vị trí nào có thế năng? Vị trí nào có động năng? Giải thích? 3)Bài mới: *Giới thiệu bài: -Tại vị trí giữa A và B có thế năng, động năng không? -Tại A thế năng lớn nhất đến B thế năng bằng 0 , vậy thế năng đã biến đi đâu? Chuùng ta tìm hieåu trong baøi naày. Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò I.Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập Trong tự nhiên cũng như trong kĩ thuật chúng ta thường quan sát thấy sự chuyển hoá cơ năng -HS lắng nghe . từ dạng nầy sang dạng khác: Động năng chuyển hoá thành thế năng và ngược lại thế năng chuyển hoá thành động năng. Bài nầy Lop8.net. Noäi dung chính.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động của Thầy chúng ta khảo sát cụ thể về sự chuyển hoá naày. II.Hoạt động 2: Nghiên cứu thí nghiệm sự chuyeån hoùa caùc daïng cô naêng -Quả bóng đang rơi từ A xuống B em hãy nhaän xeùt: +Độ cao cuả quả bóng tăng hay giảm. +Vaän toác cuaû quaû boùng taêng hay giaûm. +Thế năng và động năng tại A, tại B. -Khi rơi từ A xuống B động năng và thế năng đaị lượng nào tăng dần lên, đại lượng nào giaûm daàn xuoáng? -Quá trình nẩy lên đại lượng nào tăng, đại lượng nào giảm? -Nếu không có ma sát và lực cản cuả không khí thì quaû boùng seõ naåy leân baèng vò trí ban đầu. *Chuyển ý: có một thí nghiệm 2 sự chuyển hóa động năng và thế năng cũng tương tự đó làsự chuyển động cuả con lắc. -Em haõy laép thí nghieäm nhö SGK vaø tieán haønh thí nghiệm và chỉ ra sự chuyển hóa như thế nào?( trả lời câu C5,C6, C7 và C8) -Nếu không có ma sát và sức cản của không khí thì quả lắc sẽ dao động mãi không ngừng. -Em haõy ruùt ra keát luaän gì veà theá naêng vaø động năng trong hai thí nghiệm trên? -Qua hai thí nghieäm treân vaø moät soá thí nghieäm chính xác người ta đã đưa ra được định luật bảo toàn cơ năng như SGK.. Hoạt động của Trò. Noäi dung chính. -HS thảo luận nhóm trả lời:. +Độ cao giảm. +Vaän toác taêng. +Tại A thế năng lớn nhất, động năng bằng 0. +Tại B thế năng bằng 0, động năng lớn nhất.. +Quá trình rơi thế năng giảm động năng tăng. +Quá trình nẩy lên động năng giảm thế năng taêng.. -HS nhaän duïng cuï vaø tieán haønh thí nghieäm thaûo luận nhóm và trả lời câu hỏi từ câu C5 đến câu C8.. -HS làm việc cá nhân: động năng và thế năng có theå chuyeån hoùa laãn nhau.. III.Hoạt động 3:Thông báo định luật bảo toàn -HS đọc SGK Lop8.net. +Động năng có thể chuyển hóa thành thế năng, ngược lại thế năng có thể chuyển hóa thành động năng. +Trong quá trình cơ học, động năng vaø theá naêng coù theå chuyeån hoùa laãn nhau, nhưng cơ năng được bảo toàn..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Hoạt động của Thầy. Hoạt động của Trò. cô naêng -GV gọi HS đọc phần bảo tòan cơ năng ở SGK IV.Hoạt động 4: Vận dụng C9: Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng nầy sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau: a. Mũi tên được bắn đi từ một chiếc cung. b. Nước từ trên đập cao chảy xuống. c. Neùm moät vaät leân cao theo phöông thaúng đứng. BT 17.3: Từ một độ cao h, người ta ném một viên bi lên theo phương thẳng đứng với vận tốc ban đầu là v0. Hãy mô tả chuyển động cuả viên bi và trình bày sự chuyển hóa qua lại giữa động năng và thế năng cuả viên bi trong quá trình chuyển động cho đến khi rơi tới mặt đất.. -HS thảo luận nhóm và cá nhân trình bày trước lớp khi được yêu cầu: a) Thế năng cuả chiếc cung đã chuyển hóa thành động năng cuả muĩ tên. b) Thế năng cuả nước từ trên cao đã chuyển hóa thành động năng. c) Ném một vật lên cao thẳng đứng: từ động naêng chuyeån thaønh theá naêng. -HS làm việc cá nhân : quá trình chuyển động cuaû vieân bi: +Từ độ cao h bắt đầu vận tốc v0 đi lên chận dần đến 0. +Tại lúc vận tốc bằng 0 là có độ cao lớn nhất. +Quá trình rơi vận tốc tăng dần độ cao giảm dần. Đến mặt đất vận tốc lớn nhất (lớn hơn v0) động năng lớn nhất, thế năng bằng 0.. Noäi dung chính. 4)Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: -Em hãy cho một ví dụ về sự chuyển hóa cơ năng từ động năng sang thế năng? Và cho một thí dụ về sự chuyển hóa từ thế năng sang động năng? -Gió có mang cơ năng không ? ở dạng nào? (Động năng) Người ta đã tận dụng năng lượng nầy và thế năng cuả nước ở trên cao đã chuyển thành điện năng mà chúng ta đang sử dụng. Em hãy đọc phần “có thể em chưa biết” để được rõ thêm. - BT 17.1: Thaû moät vieân bi laên treân moät caùi maùng hình voøng cung (nhö hình veõ). a) Ở vị trí nào viên bi có động năng lớn nhất? A. Vò trí C. B. Vị trí A. C. Vị trí B. D. Ngoài 3 vị trí trên. A C b) Ở vị trí nào viên bi có thế năng nhỏ nhất: A. Vò trí B B. Vò trí C. C. Vò trí A. B D. Ngoài ba vị trí trên. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> D.Ruùt kinh nghieäm,boå sung:. Ngày soạn: CHÖÔNG II:. NHIEÄT HOÏC Tiết 22: CÁC CHẤT ĐƯỢC CẤU TẠO NHƯ THẾ NAØO ?. A.Muïc tieâu: 1)Kiến thức: - HS hiểu được các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, rất nhỏ bé, giữa chúng có khoảng cách. - Bước đầu làm quen với thí nghiệm mô hình và chỉ ra được sự tương tự giữa thí nghiệm mô hình và hiện tượng cần giải thích. 2)Kó naêng: -Vận dụng về cấu tạo các chất để giải thích một số hiện tượng thực tế đơn giản. 3)Thái độ: - Có thái độ nghiêm túc, cẩn thận trong khi thí nghiệm. B.Chuaån bò: -Chuaån bò cho moãi nhoùm: +2 bình chia độ có GHĐ 100cm3. +50cm3 ngoâ vaø 50cm3 caùt khoâ mòn. -Chuẩn bị cho cả lớp: +50cm3 rượu. +50cm3 nước. C.Tổ chức hoạt động dạy và học: 1)Ổn định lớp: GV kieåm dieän HS. 2)Kieåm tra: -Kiểm tra vở bài tập một số em và nhận xét. 3)Bài mới: -Giới thiệu chương II : Em hãy quan sát hình vẽ trang 67 SGK đó là con tàu vũ trụ được phóng vào không gian. Môn học :”Nhiệt học” đã góp phần to lớn vào việc chế tạo ra động cơ nầy. -Trong chương nầy các được tìn hiểu 4 vấn đề cơ bản đó là:  Các chất được cấu tạo như thế nào?  Nhieät naêng laø gì? Coù maáy caùch truyeàn nhieät naêng?  Nhiệt lượng là gì? Xác định nhiệt lượng như thế nào? Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> . Một trong những định luật tổng quát cuả tự nhiên là định luật nào?. Hoạt động của Thầy I.Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập -Đổ trộn lẫn 50cm3 rượu với 50cm3 nước ta được hỗn hợp đủ 100cm3 không? Các em hãy quan saùt: -GV làm thí nghiệm : chỉ thu được 95cm3, vậy 5cm3 cuả hỗn hợp đã biến đi đâu? Trong bài chuùng ta seõ roõ. II.Hoạt động 2: Tìm hiểu về cấu tạo cuả các chaát -GV thoâng baùo caùc noäi dung: +Caùc chaát coù veû nhö lieàn moät khoái nhöng coù thực chúng liền một khối không? +Đến đầu thế kỷ XX, con người mới chứng minh được bằng thí nghiệm sự tồn tại cuả các hạt riêng biệt cấu tạo nên mọi vật mà người ta gọi là nguyên tử, phân tử. +Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất, còn phân tử là một nhóm các nguyên tử kết hợp lại. Vì nguyên tử và phân tử đều vô cùng nhỏ bé nên các nhìn nhö coù veû lieàn moät khoái. +Ngày nay, các kính hiển vi hiện đại đã chụp được ảnh các nguyên tử, phân tử một số chất và không còn ai nghi ngờ về sự tồn tại cuả những haït naày. -GV hướng dẫn HS quan sát ảnh chụp các nguyên tử silic qua kính hiển vi hiện đại. III.Hoạt động 3: Tìm hiểu về khoảng cách giữa các phân tử -Để giải thích hiện tựơng đã nêu ở đầu bài các em laøm thí nghieäm moâ hình sau ñaây:. Hoạt động của Trò. Noäi dung chính. -HS laéng nghe vaø quan saùt thí nghieäm. -HS quan sát, một em lên bàn GV đọc các chỉ số trước và sau khi trộn lẫn.. -HS lắng nghe GV trình bày kết hợp với đọc SGK. +Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. +Giữa các nguyên tử phân tử có khoảng cách.. -HS quan sát hình chụp dưới kính hiển vi hiện đại.. -HS nhaän duïng cuï vaø tieán haønh thí nghieäm theo nhoùm. -HS thảo luận nhóm để giải thích sự hụt thể tích trong hỗn hợp ngô và cát để giải thích sự hụt thể tích trong thí nghiện nước và rượu. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> -Hãy lấy 50cm3 cát đổ vào 50cm3 ngô rồi lắc nhẹ xem có được 100cm3 hỗn hợp ngô và cát khoâng? -Lý do nào hỗn hợp ngô và cát không đủ thể tích? - Haõy giaûi thích taïi sao? -Liên hệ với trộn nước với rượu để giải thích tại sao hỗn hợp cũng giảm thể tích.. -Đó là giữa các hạt có khoảng cách. -Giữa các hạt ngô có khoảng cách nên các hạt cát chui vào giữa. -Tương tự giữa các hạt phân tử rượu có khoảng cách nên các phân tử nước xen vào giữa làm giaûm theå tích.. -HS thaûo luaän nhoùm: +Các phân tử đường đã hoà lẫn vào trong các phân tử nước. Đường không phải liền một khối. +Giữa các phân tử không khí cao su có khoảng cách nên phân tử không khí đã chui ra ngoài. + Trong nước có các phân tử không khí hoà lẫn IV.Hoạt động 4: Vận dụng +C3: Thả một cục đường vào một cốc nước rồi nên cá thở được. khuấy lên đường tan và cốc nước có vị ngọt, giải thích hiện tượng tan nầy? +C4:Moät quaû bong boùng bôm caêng, buoäc thaät chặt cũng cứ ngày một xẹp dần, tại sao? +C5: Cá muốn sống được phải có không khí, nhưng lý do nào cá vẫn sống được trong nước?. 4)Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: +Khi đổ 50cm3 nước vào 50cm3 rượu ta thu được một hỗn hợp rựơu nước có thể tích: A. Baèng 100cm3. B. Lớn hơn 100cm3. C. Nhoû hôn 100cm3. D. Có thể bằng hoặc nhỏ hơn 100cm3. Hãy chọn câu trả lời đúng và giải thích tại sao? +19.4: tại sao các chất trông có vẻ như liền một khối mặc dù chúng được cấu tạo từ các hạt riêng biệt? -Laøm caùc baøi taäp coøn laïi. -Đọc phần “có thể em chưa biết” D.Ruùt kinh nghieäm,boå sung: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Ngày soạn:. Tieát 23 - Baøi 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Giải thích được chuyển động Bơ-rao. - Chỉ ra được sự tương tự giữa chuyển động của quả bóng bay khổng lồ do vô số học sinh xô đẩy từ nhiều phía và chuyển động Bơ-Rao. - Nắm được rằng khi phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao. Giải thích được tại sao khi nhiệt độ càng cao thì hiện tượng khuếch tán xảy ra càng nhanh. 2. Kĩ năng: Rèn luyện HS kĩ năng phân tích, tổng hợp. 3. Thái độ: Kiên trì trong việc tiến hành thí nghiệm, yêu thích môn học. B. CHUẨN BỊ: GV: Làm trước các thí nghiệm về hiện tượng khuếch tán của dung dịch + 1 ống làm trước 3 ngày. + 1 ống làm trước 1 ngày. + 1 oáng laøm khi hoïc baøi. + Tranh veõ phoùng to H. 20.1; H.20.2; 20.3; 20.4. - HS: Học bài, soạn bài mới. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC 1. Ổn định lớp: (1p) - Kieåm dieän HS. 2. Kieåm tra: (5p) ? Các chất được cấu tạo như thế nào. Mô tả 1 hiện tượng chứng tỏ các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách ? ? Tại sao các chất trông đều có vẻ như liền một khối mặc dù chúng đều được cấu tạo từ các hạt riêng biệt. Chữa bài tập 19.5 SBT. 3. Bài mới: - Giới thiệu bài: (1ph)Năm 1827, Bơ- Rao nhà thực vật học (người Anh) treo H.20.2, khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiểm vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía ông gán cho chuyển động của các hạt phấn hoa trong nước là do một “lực sống” chỉ có ở vật thể sống gây nên. Tuy nhiên sau đó người ta dễ dàng chứng minh được quan niệm này là không đúng vì có bị “giã nhỏ” hoặc “luộc chín” các hạt phấn hoa vẫn chuyển động hỗn độn không ngừng. Vậy, chuyển động của hạt phấn hoa ở trong nước được giải thích như thế nào ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS KIẾN THỨC Hoạt động 1: Thí nghiệm của Bơ - Rao - GV: Thí nghiệm chúng ta vừa nói là thí nghiệm -HS: Lắng nghe phần thông báo của GV và I. Thí nghiệm Bơ- Rao Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> HOẠT ĐỘNG CỦA GV Bơ-Rao. Bơ -Rao cho rằng chuyển động của các hạt phấn hoa trong nước là do một “Lực sống” chỉ có ở vật thể sống gây nên. Nhưng quan niệm của oâng laø sai vì haït phaán hoa bò “luoäc chín” vaãn chuyển động trong nước. Để tìm hiểu câu trả lời ta sang… Hoạt động 2: Tìm hiểu về chuyển động của nguyên tử, phân tử -GV: Gọi HS đọc thí nghiệm mô hình nêu ra ở đầu baøi. -GV: Yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành các caâu hoûi C1; C2; C3. ? C1: Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghieäm cuûa Bô-Rao. ? C2: Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghieäm cuûa Bô-Rao. ? C3: Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động.. HOẠT ĐỘNG CỦA HS đọc SGK về TN Bơ-Rao và xem hình vẽ để hình dung rõ về chuyển động của các hạt phaán hoa.. KIẾN THỨC (SGK). -HS: Đọc TN mô hình ở đầu bài. -HS: Thaûo luaän nhoùm. Trả lời các câu hỏi:. II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.. C1: Haït phaán hoa.. Các nguyên tử và phân tử chuyển động không ngừng.. C2: Phân tử nước.. C3: Do các phân tử nước chuyển động đến ? Các nguyên tử và phân tử trong mỗi chất đứng va chạm vào các hạt phấn hoa từ mọi phía làm cho các hạt phấn hoa chuyển động. yên hay chuyển động. -GV: Nếu trong TN Bơ –Rao ta tăng nhiệt độ của -HS: Các nguyên tử và phân tử chuyển động nước lên thì hiện tượng xảy ra trong TN có gì khác không ngừng. -HS: Lắng nghe phần đặt vấn đề của GV. không ? Hoạt động 4…. Hoạt động 3: Tìm hiểu về mối quan hệ giữa chuyển động của phân tử và nhiệt độ -GV: Trong TN Bơ-Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ -HS: Lắng nghe phần thông báo của giáo III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa viên. caøng nhanh. -HS: Hoạt động cá nhân -GV: Dựa vào TN mô hình hãy giải thích tại sao hạt phấn hoa lại chuyển động nhanh lên ? Khi nhiệt độ của nước tăng các phân tử -GV: Làm nhiều thí nghiệm khác cũng chứng tỏ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử nước chuyển động càng nhanh và va chạm chuyển động càng nhanh. -Vì chuyển động của các nguyên tử, phân tử liên vào hạt phấn hoa càng mạnh  làm nó chuyển động càng nhanh. quan chặt chẽ với nhiệt độ  gọi là chuyển động -HS: Lắng nghe phần thông báo của GV nhieät. Hoạt động 4: Vận dụng -GV: Mô tả hiện tượng ở H.20.4/73 SGK. -HS laéng nghe GV moâ taû TN. ? Tại sao nước và đồng sunfát lại hoà lẫn vào -HS: Hoạt động cá nhân. Các phân tử nước và đồng sunfát đều nhau.. KIẾN THỨC Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động caøng nhanh.. IV: Vaän duïng: C4 C5 C6 ?C5: Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có chuyển động  Các phân tử đồng sunfát C7 không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất có thể đi lên trên và các phân tử nước có nhieàu. -GV: Làm thí nghiệm bỏ thuốc tím vào cốc nước thể đi xuống dưới hòa lẫn vào nhau. nóng và cốc nước lạnh. C5: Do các phân tử không khí chuyển động ? Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt vaø giaûi thích. không ngừng về mọi phía. -HS: Trong nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn. 4. Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: (5p) Củng cố: - Gọi học sinh đọc lại phần ghi nhớ của bài. + Tại sao một số phản ứng hóa học xảy ra nhanh hơn ở nhiệt độ cao ?  Khi ở nhiệt độ cao, các phân tử có vận tốc lớn nên số va chạm xảy ra nhiều khiến một số hạt tham gia phản ứng càng nhiều. + Gọi học sinh hoàn thành bài tập 20.3; 20.4 SBT Hướng dẫn học ở nhà: + Đọc phần “Có thể em chưa biết” + Laøm caùc baøi taäp 20.1  20.6/27 SBT. *Bài tập 6 trang 27: Băng giấy ngã sang màu hồng khi nó ở dung dịch gì ? Dung dịch phenolphtalêin tại sao tác dụng được với dung dịch amôniac ở phía trên ? Soạn bài: “Nhiệt năng” theo các câu C1 ; C2 ; C3 ; C4; C5. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> IV. RUÙT KINH NGHIEÄM - BOÅ SUNG:. Ngày soạn: Tieát 24 : NHIEÄT NAÊNG A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa nhiệt năng và mối quan hệ của nhiệt năng với nhiệt độ của vật. - Tìm được ví dụ về thực hiện công và truyền nhiệt. - Phát biểu được định nghĩa và đơn vị nhiệt lượng. 2. Kó naêng: - Rèn luyện kĩ năng phân tích tổng hợp, kĩ năng phát triển tư duy học sinh - Sử dụng đúng thuật ngữ: nhiệt năng, nhiệt lượng, truyền nhiệt… 3. Tình cảm-thái độ: - Trung thực, nghiêm túc trong học tập. B. CHUAÅN BÒ - GV: 1 quả bóng cao su, 1 miếng kim loại, 1 cốc thủy tinh, 1 phích nước nóng. - HS: Chuẩn bị một vài miếng kim loại. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC Hoạt động 1 1. Ổn định lớp: (1p) - Kieåm dieän HS. 2. Kieåm tra: (4p) ? Các chất được cấu tạo như thế nào. Giữa nhiệt độ của vật và chuyển động của các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật có quan hệ như thế naøo ?Giaûi baøi taäp 20.3/27 saùch baøi taäp. 3. Bài mới: Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Giới thiệu bài: (1ph) GV làm thí nghiệm: Thả một quả bóng rơi. Trong thí nghiệm này cơ năng giảm dần. Vậy cơ năng đã biến mất hay đã chuyển thành một dạng năng lượng khác ?  Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Hoạt động 2: Tìm hiểu về nhiệt năng - GV: Nhắc lại khái niệm động năng. -HS: Cơ năng của vật do chuyển động mà có gọi là động năng. ? Các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật -HS: Hoạt động cá nhân. có động năng không ? Vì sao ? Các n.tử, p.tử đều có động năng. Vì cúng luôn chuyển động. -GV: Tổng động năng của các phân tử -HS: Nhắc lại khái niệm nhiệt năng như caáu taïo neân vaät goïi laø nhieät naêng cuûa vaät. thoâng baùo cuûa GV. ? Độ lớn của nhiệt năng của vật có quan -HS: Hoạt động cá nhân khi nhiệt độ tăng hệ gì với nhiệt độ của nó ? Giải thích ?  nhiệt năng tăng và ngược lại. ? Làm thế nào để biết nhiệt năng của một -HS: Dựa vào giá trị nhiệt độ của các vật. vật thay đổi. -HS: C.Khối lượng. -GV: Goïi HS laøm BT 21.1SBT. -HS: Laéng nghe phaàn chuyeån yù cuûa GV. GV: Nhö vaäy, giaù trò cuûa nhieät naêng phuï. KIẾN THỨC I. Nhieät naêng. Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật. - Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệt năng của vật càng lớn.. thuộc vào nhiệt độ  có cách nào làm thay đổi nhiệt năng ?. Hoạt động 3: Các cách làm thay đổi nhiệt năng -GV: Làm thế nào để thay đổi nhiệt năng II. Các cách làm thay đổi nhiệt năng cuûa moät vaät ? -HS: Thảo luận nhóm tìm cách thay Có thể làm thay đổi nhiệt năng của vật bằng hai caùch: đổi nhiệt năng của vật. -GV: Ghi lại các cách làm biến đổi nhiệt -HS: Tham gia thảo luận cả lớp để phân - Thực hiện công làm 2 cách thay đổi nhiệt năng. năng phân tích đưa về hai loại. Thực -HS: Hoạt động cá nhân. hieän coâng vaø truyeàn nhieät. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> -GV: Yêu cầu HS hoàn thành câu C1 và Câu C1:Cọ xát miếng Cu vào nền nhà. C 2. Câu C2: Bỏ miếng đồng vào nước nóng. -GV: Yeâu caàu HS laøm thí nghieäm kieåm tra. -HS: Làm thí nghiệm  cách trả lời của bạn là đúng. ? Sự truyền nhiệt xảy ra khi nào. Truyền -HS: Sự truyền nhiệt xảy ra khi các vật có nhieät khi naøo ? nhiệt độ khác nhau tiếp xúc với nhau, xảy ra theo chiều: Vật có nhiệt độ cao truyền -GV: Yeâu caàu HS laøm BT 21.2/28 SBT. nhiệt năng cho vật có nhiệt độ thấp hơn. -HS: Hoạt động cá nhân. Hoạt động 4: Tìm hiểu về nhiệt lượng -GV: Thông báo định nghĩa nhiệt lượng -HS: Lắng nghe phần thông báo của GV. và đơn vị của nhiệt lượng. -GV: Muốn cho 1g nước nóng thêm 10C thì cần một nhiệt lượng khoảng 4J. Hoạt động 5: Vận dụng -GV: Yêu cầu HS hoàn thành câu C3, C4 -HS: Hoạt động cá nhân vaø C5. ?C3: C3:Nhiệt năng của đồng giảm, của nước ? C5: Trong quá trình chuyển động, quả tăng. Đây là sự truyền nhiệt. bóng tiếp xúc với những vật nào ? Giữa C4: Từ cơ năng sang nhiệt năng. chúng có thể xảy ra hiện tượng gì ? C5: Moät phaàn cô naêng cuûa quaû boùng chuyeån thaønh nhieät naêng cuûa khoâng khí, cuûa maët saøn, cuûa quaû boùng. 4. Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: (4p) Cuûng coá: - Định nghĩa nhiệt năng ? Mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ ? - Các cách làm thay đổi nhiệt năng ?  GV gọi HS hoàn thành BT 21.4/28 SBT.. Lop8.net. III. Nhiệt lượng Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận được hay maát ñi trong quaù trình truyeàn nhieät. -Ñôn vò: Jun (J) IV: Vaän duïng C3 C4 C5.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Hướng dẫn học ở nhà: + Đọc phần “Có thể em chưa biết” + Laøm caùc baøi taäp 21.1  21.6/28 SBT. *Baøi taäp 6 trang 28:. GV: Khi không khí trong chai thực hiện công, nhiệt độ của khí trong chai có thay đổi gì ?  giảm xuống. ? Taïi sao luùc naøy trong chai coù söông muø ? HS: Vì trong chai có hơi nước, khi nhiệt độ giảm  hơi nước ngưng tụ thành sương mù. - Soạn bài: “ Dẫn Nhiệt” dẫn nhiệt là gì ? Em có nhận xét gì về tính dẫn nhiệt của các chất. 5. RUÙT KINH NGHIEÄM - BOÅ SUNG: ........................................................................................................................................... Ngày soạn:. Tieát 25. Baøi 22: DAÃN NHIEÄT. A. MUÏC TIEÂU 1. Kiến thức: - Tìm được trong thực tế về dẫn nhiệt. - So saùnh tính daãn nhieät cuûa chaát raén, chaát loûng vaø chaát khí. 2. Kó naêng: - Rèn luyện kĩ năng thực hiện TN về sự dẫn nhiệt, các TN chứng tỏ tính dẫn nhiệt kém của chất lỏng, chất khí. - Reøn luyeän kó naêng phaùt trieån tu duy HS. 3. Thái độ: Nghiêm túc, trung thực, tinh thần hợp tác nhóm nhỏ. B. CHUAÅN BÒ - GV: Các dụng cụ TN ở hình 22.1, 22.2, 22.3 và 22.4 SGK. - Cho moãi nhoùm HS: + 1 giá TN , 1 thanh đồng, 1 thanh nhôm, 1 thanh thủy tinh (có gắn các đinh bằng sắt). + 1 đèn cồn. 1 ống thủy tinh chịu nhiệt, sáp. C. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VAØ HỌC: 1. Ổn định lớp: (1p) - Kieåm dieän HS. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 2. Kieåm tra: (5p) HS: Nêu cách làm thay đổi nhiệt năng của một vật? Nhiệt lượng là gì? Đơn vị nhiệt lượng? Đáp án: Thực hiện công và truyền nhiệt. Nhiệt lượng là phần năng lượng mà vật nhận được hay mất đi khi truyền nhiệt. Đơn vị Jun(j) 3. Bài mới: - Giới thiệu bài: (1ph) Ta biết rằng, trong sự truyền nhiệt, nhiệt năng được truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác. Vậy, sự truyền nhiệt này được thực hiện bằng những cách nào? Tiết này chúng ta cùng tìm hiểu một trong những cách truyền nhiệt đó là “Dẫn nhiệt”. HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS KIẾN THỨC Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự dẫn nhiệt. GV: Hướng dẫn và yêu cầu HS tiến hành TN hình 22.1 HS: Tiến hành TN theo sự hướng dẫn của GV và I. SỰ DẪN NHIỆT: Nhiệt năng có thể truyền từ SGK. Yêu cầu HS quan sát hiện tượng. quan sát hiện tượng diễn ra. HS: Thảo luận và các nhóm đại diện trả lời các câu phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật hoûi cuûa GV, caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt. - Nhiệt đã truyền cho sáp làm cho sáp nóng lên và khác bằng hình thức dẫn nhiệt. chaûy ra, laøm cho ñinh rôi xuoáng. - Các đinh rơi xuống chứng tỏ điều gì? - Theo thứ tự từ a đến b, rồi c , d, e.. - Các đinh rơi xuống trước, sau theo thứ tự nào? - Dựa vào thứ tự rơi của các đinh mô tả sự truyền nhiệt năng trong thanh đồng AB? GV: Sự truyền nhiệt năng như trong TN trên gọi là sự dẫn nhieät. GV: Lấy một vài VD về sự dẫn nhiệt trong thực tế. ? Laáy moät vaøi VD veà daãn nhieät. GV: phân tích và sửa sai cho HS Hoạt động 2: GV: Tiến hành TN như hình 22.2 SGK (dùng đèn cồn đốt nóng đồng thời 3 thanh đồng, nhôm, thủy tinh có gắn các ñinh (saùp)). Yeâu caàu HS quan saùt TN. ? Các đinh gắn ở đầu các thanh có rơi xuông đồng thời không? Hiện tượng này chứng tỏ điều gì? GV: Cùng một chất rắn nhưng kim loại dẫn nhiệt tốt hơn thuûy tinh. Vaäy, coøn chaát loûng vaø chaát khí thì sao?. - Nhiệt được truyền dần từ đầu A đến đầu B của thanh đồng. HS: Tiếp thu và lĩnh hội kiến thức( khái niệm về sự daãn nhieät).. HS: Lấy VD về sự dẫn nhiệt. Tìm hieåu veà tính daãn nhieät cuûa caùc chaát HS: Quan sát hiện tượng TN.. - Không. Kim loại dẫn nhiệt tốt hơn thủy tinh.. Lop8.net. II. TÍNH DAÃN NHIEÄT CUÛA CAÙC CHAÁT Chaát raén daãn nhieät toát. Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt nhaát. Chaát loûng vaø chaát khí daãn nhieät keùm.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> HOẠT ĐỘNG CỦA GV GV: Tiến hành TN2 như hình 22.3 dùng đèn cồn đun nóng miệng một ống nghiệm trong đó có một cục sáp. Yêu cầu HS quan sát hiện tượng TN. ? Khi nước ở phần trên của ống nghiệm bắt đầu sôi thì cục sáp ở dưới đáy ống nghiệm có bị chảy ra không? Từ TN naøy coù theå ruùt ra veà tính daãn nhieät cuûa chaát loûng? Liên hệ thực tế TN tương tự đun sôi nước trong ống nghieäm maø caù vaãn soáng. GV: Coøn chaát khí daãn nhieät nhö theá naøo? Chuùng ta cuøng tieán haønh TN. GV: Hướng dẫn HS tiến hành TN hình 22.4 SGK dùng đèn cồn đun nóng đáy một ống nghiệm trong có không khí, ở nuùt coù gaén moät cuïc saùp. ?Khi đáy ống nghiệm đã nóng thì miếng sáp chảy ra chưa? Từ TN này có thể rút ra về tính dẫn nhiệt của chất khí?. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. KIẾN THỨC. Quan saùt TN.. Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi của GV. - Khoâng. Chaát loûng daãn nhieät keùm. Quan saùt HD cuûa GV.. Tieán haønh TN nhö SGK.. - Khoâng. Chaát khí daãn nhieät keùm. Hoạt động 3: Vận dụng – củng cố. ?Tại sao nồi, xoong thường phải làm băng kim loại, còn - Vì kim loại dẫn nhiệt tốt còn sứ dẫn nhiệt kém. bát đĩa thường phải làm bằng sứ? ?Tại sao về mùa đông mặc nhiều óa mỏng ấm hơn mặc Vì không khí ở giữa các lớp áo mỏng dẫn nhiệt moät aùo daøy? keùm. ?Vào mùa nào chim thường hay đứng xù lông? Tại sao? - Mùa đông để tạo ra các lớp không khí dẫn nhiệt ? Tại sao trong những ngày rét sờ vào vào kim loại ta thấy kém giữa các lớp lông chim. - Vì kim loại dẫn nhiệt tốt. Những ngày rét, nhiệt độ lạnh, còn những ngày nóng sờ vào kim loại ta thấy nóng? bên ngoài thấp hơn nhiệt độ cơ thể nên khi sờ vào kim loại, nhiệt từ cơ thể truyền vào kim loại và phân tán trong kim loại nhanh nên ta cảm thấy lạnh, ngược lại những ngày nóng nhiệt độ bên ngoài cao hơn nhiệtk độ cơ thể nên nhiệt từ kim loại truyền vaøo cô theå nhanh vaø ta caûm giaùc noùng. 4. Hướng dẫn học ở nhà: (4p) Lop8.net. III.VAÄN DUÏNG: C8 C9 C10 C11 C12.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> + Đọc phần “Có thể em chưa biết”. + Laøm caùc baøi taäp 22.1  22.6/29 SBT. HD: 22.4. Trong aám nhoâm. 22.6* Khi thả miếng đồng được nung nóng vào trong nước thì các phân tử đồng sẽ truyền một phần động năng cho các phân tử nước. Kết quả là động năng của các phân tử đồng giảm, còn động năng của các phân tử nước tăng, do đó đồng lạnh đi và nước nóng lên. Đặt vấn đề bài sau: GV giới thiệu cấu tạo bên trong của phích nước nóng. Bên trong phích nước có cấu tạo như thế để làm gì? Các em về nhà tìm câu trả lời tiết sau ta cùng tìm hiểu 5. RÚT KINH NGHIỆM - BỔ SUNG: GV củng cố từng phần ........................................................................................................................................... Ngày soạn:. Tiết 26: ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT A.Muïc tieâu: 1)Kiến thức: -Nhận biết được dòng đối lưu trong chất lỏng và chất khí. -Biết được sự đối lưu xảy ra trong môi trường nào và không xảy ra trong môi trường nào. -Biết được năng lượng Mặt Trời truyền cho Trái Đất chủ yếu là bức xạ nhiệt. -Nêu được tên hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn, chất lỏng, chất khí và chân không. 2)Kó naêng: -Kĩ năng sử dụng được một số dụng cụ đơn giản như: đèn cồn nhiệt kế … -Lắp được thí nghiệm theo hình vẽ. -Sử dụng được một số dụng cụ thí nghiệm dễ vỡ. 3)Thái độ: -Thái độ trung thực, hợp tác trong họat động nhóm. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>