Giáo án Ngữ văn 8 - Kì II - Tiết 99: Tập làm văn: Ôn tập về luận điểm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n:................................ Líp 8A: TiÕt (theo TKB):….... Ngµy d¹y: …………… SÜ sè: …….. V¾ng: TiÕt 99 – TËp lµm v¨n: ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kh¸i niÖm luËn ®iÓm. - Quan hệ giữa luận điểm và vấn đề nghị luận, quan hệ giữa các luận điểm trong bµi v¨n nghÞ luËn. 2. KÜ n¨ng: - T×m hiÓu, nhËn biÕt, ph©n tÝch luËn ®iÓm. - S¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Thái độ: - Vận dụng lí thuyết vào việc đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận. II. C¸c kÜ n¨ng s«ng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc. III. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn. - Tµi liÖu tham kh¶o: SGV, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng, T­ liÖu tham kh¶o. - Phương tiện: SGK, Giáo án. - Phương pháp, kĩ thuật dạy học: 2. Häc sinh: - SGK, Vë so¹n, Vë ghi. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS. 2. Bµi míi. Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1 – Khái niệm luận điểm.. ? Qua viÖc «n l¹i s¸ch - Suy nghÜ, lùa chän. Ng÷ v¨n, 7 tËp 2 cho biÕt: ? LuËn ®iÓm lµ g×? Lùa chọn câu trả lời đúng nhất? * GV: Cã thÓ nãi luËn - Nghe, hiÓu. điểm là bộ xương, là linh hån cña v¨n b¶n nghÞ luËn. NÕu kh«ng cã hÖ thèng luËn ®iÓm, bµi v¨n nghÞ lu©n sÏ bÞ vì vôn, thËm chÝ sÏ kh«ng cßn lµ Lop8.net. I. Kh¸i niÖm luËn ®iÓm. 1. ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm? Câu trả lời đúng: c. LuËn ®iÓm lµ nh÷ng t­ tưởng, quan điểm, chủ trương cơ bản mà người viÕt (nãi) nªu ra trong bµi v¨n nghÞ luËn..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. v¨n nghÞ luËn n÷a.. ? V¨n b¶n “Tinh thÇn yªu - H×nh dung, tr¶ lêi. nước của nhân dân ta” (HCM – s¸ch Ng÷ v¨n 7, tËp 2) cã mÊy luËn ®iÓm?. - Suy nghÜ, ph¸t biÓu. ? Mét b¹n cho r»ng v¨n bản “Chiếu dời đô” có hai luËn ®iÓm: - LuËn ®iÓm 1: Lý do cần phải dời đô. - LuËn ®iÓm 2: Lý do cã thÓ coi thµnh §¹i La lµ kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời. ? Xác định luận điểm như vậy có đúng không? - Suy nghÜ, tr¶ lêi. V× sao? ? VËy v¨n b¶n “ChiÕu dêi đô” có những luận điểm nµo?. Lop8.net. 2. Thùc hµnh nhËn diÖn vµ ph©n tÝch luËn ®iÓm trong nh÷ng bµi v¨n nghị luận đã học. - Cã 4 luËn ®iÓm: + Lòng yêu nước là truyÒn thèng quý b¸u cña nh©n d©n ta (LuËn ®iÓm c¬ së, xuÊt ph¸t). + Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chøng tá tinh thÇn yªu nước của nhân dân ta. + §ång bµo ta hiÖn nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước. + Bæn phËn cña chóng ta ph¶i ph¸t huy lßng yªu nước vào công việc kh¸ng chiÕn (LuËn ®iÓm chÝnh dïng lµm kÕt luËn). - Cả hai ý trên đều chưa ph¶i lµ luËn ®iÓm v× nã míi chØ lµ nh÷ng bé phËn, nh÷ng khÝa c¹nh khác nhau của vấn đề. Nó ch­a thÓ hiÖn râ ý kiÕn, tư tưởng, quan điểm.. - Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô (đây là luận điểm c¬ së, xuÊt ph¸t). - C¸c nhµ §inh, Lª kh«ng chịu dời đô nên triều đại ng¾n ngñi, tr¨m hä hao tæn, mu«n vËt kh«ng ®­îc thÝch nghi. - Thµnh §¹i La thËt xứng đáng là kinh đô.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. của muôn đời. - Vua ban chiếu dời đô (LuËn ®iÓm chÝnh – kÕt luËn). - Suy nghÜ, gi¶i thÝch? - Kh«ng ph¶i luËn ®iÓm: ? §o¹n v¨n sau ®©y nªu “Nguyễn Trãi là người lªn luËn ®iÓm “NguyÔn anh hïng d©n téc” v× c¶ Trãi là người anh hùng ®o¹n kh«ng gi¶i thÝch, chøng minh hoÆc lµm râ d©n téc” hay luËn ®iÓm ý đó. “NguyÔn Tr·i nh­ mét - Còng kh«ng ph¶i lµ luËn «ng Tiªn ë trong tßa ®iÓm: “NguyÔn Tr·i nh­ ngäc”. H·y gi¶i thÝch sù mét «ng tiªn trong tßa lùa chän cña em? ngọc” vì tác giả đã bác bỏ ngay ý đó để đưa ra luận ®iÓm cña m×nh “NguyÔn Tr·i kh«ng ph¶i lµ mét «ng tiªn”. => VËy luËn ®iÓm sÏ lµ: “NguyÔn Tr·i lµ khÝ ph¸ch, tinh hoa cña d©n tộc Việt Nam và thời đại lóc bÊy giê”. * Hoạt động 2 – Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong v¨n b¶n nghÞ luËn. II. Mèi quan hÖ gi÷a luËn ®iÓm víi vấn đề cần giải quyÕt trong v¨n b¶n nghÞ luËn. - Chính là vấn đề yêu ? Vấn đề được đặt ra - Suy nghĩ, phát biểu. nước của nhân dân Việt trong bµi “Tinh thÇn yªu Nam. Nãi râ h¬n lµ nước của nhân dân ta” truyền thống yêu nước lµ g×? NÕu trong bµi v¨n, cña nh©n d©n ViÖt Nam chñ tÞch HCM chØ ®­a ra trong lịch sử dựng nước luËn ®iÓm “§ång bµo ta và giữ nước. ngµy nay cã lßng yªu - Kh«ng thÓ lµm s¸ng tá nước nồng nàn” thì có thể được vấn đề này nếu làm sáng tỏ vấn đề đó trong bµi v¨n t¸c gi¶ chØ ®­îc kh«ng? ®­a ra luËn ®iÓm “§ång bµo ta ngµy nay cã lßng yêu nước nồng nàn” vì Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. ? VËy chóng ra rót ra ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ - Suy nghÜ, tr¶ lêi. giữa luận điểm với vấn đề trong bµi v¨n nghÞ luËn?. ? Trong “Chiếu dời đô”, nÕu Lý C«ng UÈn chØ ®­a - Suy nghÜ, tr¶ lêi. ra luËn ®iÓm: “C¸c triÒu đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô” thì mục đích củ nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được kh«ng? T¹i sao? ? Từ đó có thể rút ra kết luËn g× vÒ yªu cÇu cña - Suy nghÜ, kÕt luËn, luËn ®iÓm trong mèi quan hệ với vấn đề của bài văn nghÞ luËn?. Nội dung cần đạt nÕu chØ cã luËn ®iÓm nµy thì chưa đủ chứng minh mét c¸ch toµn diÖn truyền thống yêu nước của đồng bào ta. - LuËn ®iÓm cã liªn quan chặt chẽ đến vấn đề luận ®iÓm thÓ hiÖn, gi¶i quyÕt từng khía cạnh của vấn đề. - LuËn ®iÓm ph¶i trë thµnh hÖ thèng míi cã thể giải quyết vấn đề một cách đầy đủ toàn diện. - Mục đích của nhà vua không đạt được vì: Luận điểm trên chưa đủ làm sáng tỏ vấn đề cần phải dời đô đến Đại La – vấn đề chủ chốt của bài chiếu. Bởi vì người đọc ch­a hiÓu ®­îc t¹i sao phải dời đô… một cách cô thÓ vµ thuyÕt phôc. - LuËn ®iÓm cÇn ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng, phï hîp víi yªu cÇu gi¶i quyết vấn đề. - Luận điểm cần phải đủ để làm sáng tỏ toàn bộ vấn đề được đưa ra.. * Hoạt động 3 – Mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận.. ? Để viết bài văn theo đề - Suy nghĩ, lựa chọn. bµi: “H·y tr×nh bµy râ v× sao chóng ra cÇn ph¶i đổi mới phương pháp học tËp”, em sÏ chän hÖ thèng luËn ®iÓm nµo trong hai hÖ thèng sau?. Lop8.net. III. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. * Xem xét hệ thống nào đạt ®­îc c¸c yªu cÇu sau: - Hoµn toµn chÝnh x¸c - ThËt sù liªn kÕt víi nhau. - Ph©n biÖt rµnh m¹ch c¸c ý với nhau, đảm bảo cho chóng kh«ng bÞ trïng lÆp, chång chÐo..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. ? Tõ sù t×m hiÓu trªn, chóng ta rót ra nh÷ng - Suy nghÜ, ph¸t biÓu. kÕt luËn g× n÷a vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm víi nhau trong bµi v¨n nghÞ luËn?. Nội dung cần đạt - §­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lý: luËn ®iÓm trước đặt cơ sở cho luận ®iÓm sau, cßn luËn ®iÓm sau ph¸t huy ®­îc kÕt quả của luận điểm trước. => §Ó tháa m·n c¸c yªu cÇu trªn ta chän hÖ thèng luËn ®iÓm (1). * Luận điểm cần bảo đảm c¸c yªu cÇu sau: - HÖ thèng, m¹ch l¹c, kh«ng trïng lÆp, kh«ng chång chÐo, kh«ng chÌo bËc (tr×nh tù hîp lý) - Cã luËn ®iÓm chÝnh (c¸i đích của vấn đề, dùng để lµm kÕt luËn cña bµi); cã luËn ®iÓm phô (luËn ®iÓm xuÊt ph¸t hay më réng) * C¸c luËn ®iÓm võa ph¶i đảm bảo: - Ph©n biÖt víi nhau (kh«ng trïng lÆp) - Liên kết tương hỗ và phát triÓn hîp lý vµ chÆt chÏ: luận điểm trước làm cơ sở cho luËn ®iÓm sau; luËn ®iÓm sau kÕ thõa vµ ph¸t triển từ luận điểm trước. Tất cả đi đến luận điểm chñ chèt ë phÇn kÕt bµi.. * Hoạt động 4 – Luyện tập. - Hướng dẫn HS làm Bài - Làm theo hướng dẫn. tËp 2 trong SGK.. Lop8.net. IV. LuyÖn tËp. * Bµi tËp 2 – SGK. a. C¸c luËn ®iÓm ®­îc lùa chän ph¶i cã néi dung chÝnh x¸c vµ phï hîp víi ý nghĩa của vấn đề “giáo dôc lµ ch×a khãa cña tương lai” (hiểu theo nghÜa: gi¸o dôc gãp phÇn mở ra tương lai cho loài người trên trái đất). Đây.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Hoạt động của của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt là vấn đề nghị luận, đồng thêi còng lµ luËn ®iÓm trung t©m. V× thÕ kh«ng thÓ chän c¸c ý kh«ng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi néi dung c¬ b¶n nµy lµm luËn ®iÓm cña bµi v¨n. b. Cã thÓ s¾p xÕp c¸c luận điểm đã được lựa chän vµ söa ch÷a theo trình tự dưới đây: Gi¸o dôc ®­îc coi lµ chìa khóa của tương lai vì nh÷ng lÏ sau: - Gi¸o dôc lµ yÕu tè quyÕt định đến việc điều chỉnh tốc độ gia tăng dân số, thông qua đó, quyết định môi trường sống, mức sống,… trong tương lai. - Gi¸o dôc trang bÞ kiÕn thøc vµ nh©n c¸ch, trÝ tuÖ vµ t©m hån cho trÎ em h«m nay, những người sẽ làm nªn thÕ giíi ngµy mai. - Do đó, giáo dục là chìa khóa cho sự tăng trưởng kinh tế trong tương lai. - Cũng do đó, giáo dục là ch×a khãa cho sù ph¸t triÓn chÝnh trÞ vµ cho tiÕn bé x· héi sau nµy.. 3. Cñng cè. - GV hÖ thèng l¹i bµi häc. 4. DÆn dß. - Häc Ghi nhí, Hoµn thiÖn Bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi bµi míi.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>