Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 17+18: Sọ Dừa - Đào Thị Bích Ngọc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007. Ngµy so¹n:2/10/2006 Ngµy d¹y:3/10/2006. Sä Dõa. V¨n b¶n :. (Cæ tÝch). TiÕt 17-18: §äc - HiÓu v¨n b¶n I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: 1.KiÕn thøc. - Hiểu sơ lược khái niệm truyện cổ tích. - Hiểu nội dung, ý nghĩa truyện Sọ Dừa và 1 số đặc điểm tiêu biểu của kiểu nh©n vËt mang lèt xÊu xÝ. 2.KÜ n¨ng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn. -BiÕt ph©n tÝch mét chuyÖn cæ tÝch. 3, Thái độ. -Biết yêu thương trân trọng những con người có hình dạng xấu xí. II. ChuÈn bÞ: - Häc sinh : So¹n bµi theo c©u hái s¸ch gi¸o khoa. Kể tóm tắt truyện "Sự tích Hồ gươm" ý nghĩa của truyện. IV. Tiến trình các tổ chức hoạt động dạy- học: *Hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ. ? Kể tóm tắt truyện "Sự tích Hồ gươm" ý nghĩa của truyện. *Hoạt động 2: Giới thiệu bài Trong v¨n häc d©n gian, truyÖn cæ tÝch lµ thÓ lo¹i rÊt tiªu biÓu, ®­îc mäi người ưa thích. Không 1 truyện cổ tích nào có tuổi đời trẻ hơn tuổi ông bà chúng ta, nhưng cũng rầt kì lạ, không 1 truyện cổ tích nào già nua trong đôi mắt, tâm hån cña líp líp thÕ hÖ míi. TruyÖn cæ tÝch "Sä Dõa" chóng ta häc h«m nay lµ mét vÝ dô. *Hoạt động 3: Bài mới Hoạt động của thầy. Ho¹t. Néi dung. động của trß. - Yªu cÇu: §äc râ rµng, chËm r·i, I. §äc tiÕp xóc v¨n b¶n. lưu ý thay đổi giọng cho phù hợp * §äc vµ kÓ với từng nhân vật: Sọ Dừa, phú ông, - đọc bài. - Häc sinh bµ mÑ... - Giáo viên đọc mẫu. nhËn xÐt Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007 - Giáo viên nhận xét, uốn nắn học bạn đọc. sinh. ? KÓ tãm t¾t toµn bé c©u chuyÖn - Häc sinh - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bæ sung. kÓ tãm t¾t. * T×m hiÓu chó thÝch ? Phó «ng, gia nh©n, tr¹ng nguyªn -Gi¶i thÝch ®­îc hiÓu nh­ thÕ nµo? ?Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ lo¹i -Tr×nh bµy truyÖn cæ tÝch?. ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? nhân vật chính là ai? Ra đời trong -Ph¸t hiÖn hoµn c¶nh nµo?. ? Em có nhận xét gì về sự ra đời của - Nªu nhËn Sä Dõa? xÐt. ? Hãy so sánh sự ra đời của truyền thuyÕt "Con rång ch¸u tiªn", Giãng "Th¸nh Giãng" víi Sä Dõa cã ®iÓm -so s¸nh g× gièng vµ kh¸c nhau? nhËn xÐt.. II. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n: * Cæ tÝch lµ g×? Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kể về cuộc đời của 1 số kiểu nh©n vËt quen thuéc. - Nh©n vËt bÊt h¹nh. - Nh©n vËt dòng sÜ vµ nh©n vËt cã tµi n¨ng. - Nh©n vËt th«ng minh vµ nh©n vËt ngèc nghÕch. - Nhân vật là động vật ... III. Ph©n tÝch: 1. Nh©n vËt Sä Dõa a. Sự ra đời của Sọ Dừa: - Bà mẹ uống nước mưa trong cái Sä Dõa mang thai. - Hình dạng khác thường: tròn như qu¶ dõa, cø l¨n l«ng lèc... => Ra đời kì lạ, khác thường dị d¹ng.. - Gièng nhau: §Òu k× l¹. - Kh¸c nhau: C¸c nh©n vËt kh¸c đều đẹp đẽ, khoẻ mạnh, còn Sọ Dừa xấu xí, hình ảnh đặc biệt, bất h¹nh ®Çu tiªn cña Sä Dõa.. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007 ? Kể về sự ra đời của Sọ Dừa như vËy, nh©n d©n muèn thÓ hiÖn ®iÒu g× và muốn chú ý đến những con người Học sinh - Thể hiện sự thương cảm đối với nh­ thÕ nµo trong x· héi x­a? suy nghÜ nh©n vËt - Nhân dân quan tâm đến 1 loại tr¶ lêi. người đau khổ nhất, số phận thấp hÌn nhÊt trong x· héi, bÞ coi lµ "v« tÝch sù ". ? Ngoài ra sự ra đời kì lạ của Sọ Dừa cßn cã ý nghÜa g× vÒ mÆt nghÖ thuËt? Häc sinh - C©u chuyÖn hÊp dÉn më ra nh÷ng tr¶ lêi. tình huống khác thường để cốt truyÖn ph¸t triÓn. GV:Sä Dõa thuéc kiÓu truyÖn cæ tích về người mang lốt xấu xí, 1 kiểu truyÖn rÊt phæ biÕn ë ViÖt Nam, Đông Nam á và các nước khác. Nh©n vËt chÝnh cña kiÓu truyÖn nµy là người có hình hài dị dạng, thường lµ mang lèt vËt (con cãc, con dª, con rùa, con rắn...) bị mọi người xem thường coi là " vô tích sự". Nhưng ®©y còng lµ nh÷ng nh©n vËt cã phÈm chất, tài năng đặc biệt. L¾ng nghe. GV yêu cầu học sinh đọc b, Sù th«ng minh tµi giái cña Sä ? Sä Dõa cã nh÷ng tµi n¨ng g×? -đọc từ : " Dừa. Con nhµ người ta..." ? Sù tµi giái, th«ng minh cña Sä Dõa *Sù tµi giái: ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng chi tiÕt, - Ph¸t hiÖn - Ch¨n bß giái, thæi s¸o hay. viÖc lµm nµo? - Tù biÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. tr¶ lêi. - Kiếm đủ sính lễ theo yêu cầu. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng vËt - Thông minh khác thường  đỗ (đá lửa, dao, trứng gà) mà Sọ Dừa tr¹ng nguyªn. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007 ®­a cho vî? - NhËn xÐt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a h×nh d¹ng bªn ngoµi vµ phÈm - nhËn xÐt. chÊt bªn trong cña nh©n vËt? Ban ®Çu: BÒ ngoµi dÞ d¹ng, v« dông, phẩm chất bên trong cao đẹp tuyệt vêi. ? ViÖc x©y dùng nh©n vËt Sä Dõa cã sự đối lập về hình thức và phẩm chất nh­ vËy, t¸c gi¶ d©n gian muèn göi - th¶o luËn g¾m ®iÒu g×? nhãm 3 - 5. ? Sự biến đổi kì diệu của Sọ Dừa từ 1 cËu bÐ xÊu xÝ --> 1 chµng trai tuÊn tó th«ng minh, tµi giái thÓ hiÖn ­íc - tr¶ lêi. m¬ g× cña nh©n d©n?. - Cã tµi dù ®o¸n lo xa chÝnh x¸c.. + C¸ch x©y dùng nh©n vËt: Sự đối lập, trái ngược giừa hình d¹ng bªn ngoµi vµ phÈm chÊt bªn trong.. - ý nghÜa: Khẳng định tuyệt đối con người bªn trong. §Ò cao gi¸ trÞ ch©n chính của con người. - Mở ước đổi đời, 1 sự thay đổi sản phÈm trong x· héi cò. - Đề cao con người theo tính cách nhân đạo cao cả.. -Ước mơ mãnh liệt về 1 sự đổi đời của người lao động trong xã hội x­a. - Đề cao con người và tinh thần nhân đạo.. ? Trong truyÖn ngoµi nh©n vËt chÝnh em thÊy cßn nh©n vËt nµo lµm cho - tr¶ lêi 2. Nh©n vËt c« ót: cuộc đời của Sọ Dừa thay đổi? ? C« ót ®­îc giíi thiÖu kh¸c víi 2 Hai c« chÞ - ph¸t hiÖn - ¸c nghiÖt, kiªu người chị như thế nào? tr¶ lêi. k×. - Thường hắt hủi Sä Dõa. ? Sau khi ph¸t hiÖn ra Sä Dõa kh«ng phải là người trần cô út đã có biểu Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. C« ót - HiÒn lµnh, thương người. - Đối đãi với Sä Dõa tö tÕ. -. §em 4. lßng.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007 hiÖn g×?. - ph¸t hiÖn chi tiÕt.. ? Khi Sọ Dừa đến cầu hôn, thái độ của 2 cộ chị như thế nào?Thái độ -Nhận xét cña c« ót ra sao? Häc sinh kh¸i qu¸t ? Vì sao cô út lại đồng ý lấy Sọ nhận xét. Dừa? Qua đó em thấy cô út là người như thế nào? 2 cô chị là người như thÕ nµo? -Suy luËn. ? KÕt thóc c©u chuyÖn ra sao? -Ph¸t hiÖn. Gi¸o viªn: 2 cô chị bị loại ra khỏi cộng đồng xưa kia còn đáng sợ hơn cả cái chết ? Theo em kết thúc như vậy đã thoả đáng chưa? Em có cách kết thúc khac? ? C¸ch kÕt thóc thÓ hiÖn ­íc m¬ g× của người lao động?. yªu mÕn cã cña ngon vËt l¹ đều giấu đem cho chµng. - BÜu m«i chª bai. - E lÖ cói mÆt xuèng tá ý b»ng lßng. Ph¸t hiÖn ra vẻ đẹp của cô Người xấu, ích út chính là nội kỷ độc ác dung Không thể thấy => Người tốt, được vẻ đẹp ở nhân hậu, giàu những con người lòng yªu nh­ Sä Dõa. thương. Vì vậy  xấu hổ bỏ đi đã phát hiện ra biÖt xø ... vẻ đẹp kì diệu ë Sä Dõa. Trë thµnh bµ Tr¹ng sèng h¹ng phóc.. -Nghe. -NhËn xÐt Häc sinh th¶o luËn nhãm 2 người.. => Ước mơ công bằng: người hiền lành, đức độ, tài giỏi phải được hưởng hạnh phúc, kể độc ác, gian tham sẽ bị trừng phạt đích đáng (ở hiÒn gÆp lµnh).. Gi¸o viªn: §ã còng lµ m« tÝp quen thuéc cña Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ V¨n 6-N¨m häc :2006-2007 chuyÖn cæ tÝch ViÖt Nam vµ thÕ giíi 3. ý nghÜa c©u chuyÖn (KÕt thóc cã hËu). ? TruyÖn " Sä Dõa" thÓ hiÖn nh÷ng ước mơ gì của nhân dân lao động Học sinh - Ước mơ về sự đổi đời. thêi x­a? suy nghÜ - ¦íc m¬ vÒ sù c«ng b»ng. - Đề cao lòng nhân ái đối với con tr¶ lêi người bất hạnh... ? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kÓ Häc sinh III. Tæng kÕt chuyÖn cña t¸c gi¶ d©n gian? nh¾c l¹i + NghÖ thuËt: - Chi tiÕt bÊt ngê, thó bÞ, hoang kiÕn thøc. ®­êng. - Mô típ người đội lốt xấu xí được đổi đời. ? ý nghÜa s©u sa mµ t¸c gi¶ d©n gian + Nội dung: Đề cao giá trị đích Học sinh thực của vẻ đẹp bên trong của con đề cập đến là gì? thảo luận người. GV:§©y còng lµ lêi khuyªn: Muèn nhãm 5 - 6 - §Ò cao lßng nh©n ¸i víi nh÷ng đánh giá đúng bản chất con người người , trả con người bất hạnh. - Tinh thÇn l¹c quan cña nh©n d©n đừng bao giờ dừng lại ở cái vẻ bên lời ngoµi, ý nghÜa nh©n b¶n cña c©u lao động hình ảnh làng quê Việt chuyện và cũng là đạo lý tốt đẹp của Học sinh Nam thân thuộc ẩn chứa sau câu nh©n d©n ta thÓ hiÖn râ nhÊt trong nhËn xÐt bæ chuyÖn. v¨n häc d©n gian. sung GV yêu cầu h/s đọc ghi nhớ -§äc * Ghi nhí ( SGK) IV. LuyÖn tËp ? 2 bøc tranh miªu t¶ c¶nh nµo? -Quan s¸t *Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà - KÓ chuyÖn Sä Dõa b»ng ng«n ng÷ cña em - ý nghÜa cña truyÖn. - So¹n bµi 6.. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>