Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1 đến tuần 24

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy gi¶ng: 8A: 8B: 8C: 8D:. tiÕt: tiÕt: tiÕt: tiÕt:. sÜ sè: sÜ sè: sÜ sè: sÜ sè:. V¾ng: V¾ng: V¾ng: V¾ng:. TiÕt 1,2: V¨n b¶n:. T«i ®i häc - Thanh TÞnh-. I. Môc tiªu: - Gióp h/s c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép , c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' ë buæi tựu trường đầu tiên trong đời . - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬, gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm, kĩ năng phân tích tâm trạng nhân vËt. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK, gi¸o ¸n, TLTK PhiÕu häc tËp, tranh minh ho¹. HS: SGK, vë so¹n, vë ghi. III. Tiến trình tổ chức các hoạt động: 1. KiÓm tra. 2. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: DÉn d¾t tõ phÇn KTBC '' T«i ®i häc '' lµ v¨n b¶n nhËt dông ®Çu tiªn chóng ta häc ë lớp 8 . Nội dung của văn bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của nhân vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trường . Chúng ta cùng tìm hiểu bài ... Hoạt động GV Hoạt động HS Kiến thức cần đạt Hoạt động 1 : I. T×m hiÓu t¸c gi¶ - t¸c - Giíi thiÖu t¸c gi¶. phÈm: - Gọi học sinh đọc chú thích *. - Đọc 1. T¸c gi¶ : Ghi vµo vë - GV nhÊn m¹nh, bæ sung. - Thanh TÞnh ( 1911 – 1988). - Tªn khai sinh: TrÇn V¨n Ninh. - Quª: xãm Gia L¹c, ngo¹i « - Tr¶ lêi ? Tp ®­îc rót trong tËp truyÖn TP HuÕ. nµo? 2. V¨n b¶n : In trong tËp ''Quª mÑ” xuÊt b¶n 1941 .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 2: - G hướng dẫn cách đọc. - G đọc mẫu 1 đoạn. - Gọi 2,3 H đọc tiếp. - 2, 3 h/s đọc - Hs nhận xét cách đọc .. - G ®­a ra 3, 4 tõ - Gäi H gi¶i thÝch. - Nghe - Gi¶i nghÜa tõ. ? VBcã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n. - Gv đưa bảng phụ (đã chia ®o¹n).. - Hs trao đổi, trả lời. Hoạt động 3: ? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù bè côc ntn ?. ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy ? T¸c dông cña ng«i kÓ ? §äc thÇm '' Tõ ®Çu ... t­ng bõng rén r· '' . Nçi nhí vÒ buæi tựu trường của tác giả được kh¬i nguån tõ thêi ®iÓm nµo ? Quang c¶nh ra sao ?. ? Kỉ niệm về buổi tựu trường ®­îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ?. C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian của buổi tựu trường (theo dòng hồi tưởng cña nh©n vËt '' t«i'') TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø I . Ng«i kÓ này giúp cho người kể chuyÖn dÔ dµng béc lé c¶m xóc , t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc nhÊt .. - DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian : tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø.. T×m nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n tÝch - C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc : nao gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ nøc , m¬n man , t­ng ng÷ Êy ? bõng , rén r·. §ã lµ nhòng c¶m gi¸c Lop8.net. II. §äc – t×m hiÓu bè côc: 1. §äc v¨n b¶n:. 2. Gi¶i nghÜa tõ: + ông đốc. + L¹m nhËn. + líp 5 3. Bè côc: Chia lµm 5 ®o¹n - §1: Tõ ®Çu ...t­ng bõng rén r·. - §2: buæi mai h«m Êy... trªn ngän nói. -Đ3: trước sân trường ... trong c¸ líp. -Đ4: ông đốc... chút nào hết. - §5: cßn l¹i. III.T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nh©n vËt ''t«i'' trong buổi tựu trường . a, Kh¬i nguån kØ niÖm . - Thêi ®iÓm gîi nhí : cuèi thu (hµng n¨m ) - ngµy khai trường . - C¶nh thiªn nhiªn : l¸ rông nhiÒu , m©y bµng b¹c . - C¶nh sinh ho¹t : mÊy em bÐ rụt rè cùng mẹ đến trường . Tõ hiÖn t¹i qu¸ khø . §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng .. b. Trªn con ®­êng cïng mÑ tới trường - Cảm thấy trang trọng , đứng Võa muèn thö søc vµ kh¼ng định mình h¸o høc.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> trong s¸ng n¶y në trong lßng ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng ( nh©n vËt ''t«i'' trªn con ®­êng cïng mẹ tới trường) hồi hộp , cảm gi¸c ngì ngµng cña nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn ®­êng tới trường ?. - Con đường này tôi đã quen ®i l¹i l¾m lÇn .... C¶nh vËt chung quanh tôi đều thay đổi . - C¶m thÊy trang träng và đứng đắn với bộ quÇn ¸o , víi mÊy quyÓn vë míi trªn tay . - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë muèn thö søc muèn kh¼ng định mình khi xin mẹ được cầm bút , thước nh­ c¸c b¹n kh¸c .. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay đổi trong tâm trạng nhân vật ''t«i'' khi lïng mÑ ®i trªn ®­êng. - Hs tr¶ lêi - NhËn xÐt,bæ sung.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''t«i'' khi đến trường nghe ông đốc gọi tªn ... ? H·y ph©n tÝch ?. - Hs ph¸t hiÖn - Tr¶ lêi. Hs tù do th¶o luËn theo ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi nhóm . tªn h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt Cử đại diện trình bày . gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc ? Em cã c¶m thÊy chú bé này là người yếu đuối Tất cả đó là sự biến đổi rÊt tù nhiªn trong t©m lÝ hay kh«ng ? nh©n vËt . Cã thÓ chç ( Hs th¶o luËn theo nhãm ) ngồi kia , người bạn ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối mới ấy sẽ là nơi mà m×nh g¾n bã , gÇn gòi cïng . H·y ph©n tÝch t©m trong suèt c¶ n¨m häc . tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña ''t«i'' khi bước vào chỗ ngồi lạ lùng ntn ? Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm . N1 Tượng trưng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới đó là làm học sinh , được đến trường , được häc hµnh , ®­îc lµm quen víi thÇy c« , b¹n bÌ sèng trong mét m«i trường có sự quản lí N2: Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' chÆt chÏ h¬n . kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g×? N2 : C¸ch kÕt thóc gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn truyÖn rÊt tù nhiªn vµ vµ tr×nh bµy. bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh­ më ra mét thÕ giíi , mét G bæ sung , söa ch÷a vµ chèt kho¶ng kh«ng gian míi lại vấn đề đã nêu mét giai ®o¹n míi trong cuộc đời đứa trẻ . C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn t¸c gi¶ ®­a h×nh ¶nh '' con chim liÖng ... bay cao '' cã ý nghÜa g× ?. Lop8.net. c. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña ''tôi''khi đến trường và khi nghe ông đốc gọi tên và phải rời bàn tay mẹ bước vào lớp.. - Bì ngì, lo sî vÈn v¬ , håi hép lo l¾ng , lóng tóng sî sÖt – Buån khi ph¶i xa mÑ, t©m tr¹ng nÆng nÒ, khãc nøc në.. d. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''t«i'' khi ngåi vµo chỗ của mình và đón nhận giê häc ®Çu tiªn .. - C¶m thÊy võa xa l¹ võa gÇn gũi với mọi người, với người ngåi c¹nh m×nh. - Võa ngì ngµng võa tù tin bước vào giờ học đầu tiên..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ th¸i độ cử chỉ của những người lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhËn häc trß míi , c¸c bËc phụ huynh ) đối với các em bÐ lÇn ®Çu ®i häc ?. Dßng ch÷ chËm ch¹p , nguÖch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo , khao kh¸t trong tuæi thơ của con người và dßng ch÷ còng thÓ hiÖn rõ chủ đề của truyện ng¾n nµy .. - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em trong buæi tùu trường đầu tiên , đều G: Những h/ả về người lớn tr©n träng tham dù buæi cho thÊy tr¸ch nhiÖm , tÊm lÔ nµy . Cã lÏ c¸c vÞ lòng của nhà trường , gia đình cũng đang lo lắng hồi đối với các em h/s . Đây thực hộp cùng con em mình sự là những dấu ấn tốt đẹp , - Ông đốc là hình ảnh nh÷ng kØ niÖm trong s¸ng , người thầy , người lãnh Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ đạo nhà trường rất từ trong kÝ øc tuæi th¬ , gióp c¸c tèn , hiÒn hËu bao dung em tù tin , v÷ng vµng h¬n . đối với h/s. Đó còn là môi trường giáo - ThÇy gi¸o trÎ víi dục ấm áp , nơi nuôi dưỡng gương mặt tươi cười t©m hån trÝ tuÖ vµ t×nh c¶m đón h/s vào lớp cũng là của những thế hệ tương lai một người vui tính của đất nước . thương yêu h/s. Lop8.net. 2. Thái độ , cử chỉ của người lớn đối với các em . - C¸c bËc phô huynh . - Ông đốc . - ThÇy gi¸o trÎ ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so s¸nh ®­îc nhµ v¨n sö dông trong truyÖn ng¾n nµy ?. '' T«i quªn thÕ nµo ®­îc ........'' '' ý nghÜ Êy tho¸ng qua .........'' '' Hä nh­ con chim con ..........''. ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuËt vµ søc cuèn hót cña t¸c phÈm ?. - Hs tr¶ lêi. =)rót ra ghi nhí - gọi hs đọc ghi nhớ. Hs đọc ghi nhớ .. b, §Æc s¾c nghÖ thuËt + TruyÖn ng¾n ®­îc bè côc theo dòng hồi tưởng , cảm nghÜ cña nh©n vËt ''t«i''. + Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ , miªu t¶ víi béc lé c¶m xóc , t©m tr¹ng . c, Søc cuèn hót cña t¸c phÈm: - B¶n th©n t×nh huèng truyÖn. - T/c¶m Êm ¸p, tr×u mÕn gi÷a người lớn và trẻ em. - C¸c h/¶ ®c so s¸nh, mt¶ gîic¶m, giµu c¶m xóc. * Ghi nhí: ( SGK). Hoạt động 4 - Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ). 3. nghệ thuật đặc sắc của t¸c phÈm: a, H×nh ¶nh so s¸nh: so s¸nh giµu h/¶ , giµu søc gîi c¶m.. IV. LuyÖn tËp . Bµi 1: Hs th¶o luËn lµm theo nhãm .. 4. cñng cè: - G hÖ thèng kiÕn thøc. ? nªu t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nv t«i. 5. DÆn dß: - Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí . - Soạn bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ .. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> tiÕng viÖt. cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 7 A. môc tiªu. Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ . - Th«ng qua bµi häc , rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng , vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: §act vµ xem phÇn t×m hoi bµi . C. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa ? III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi: ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ . Nghĩa của tõ cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nh­ng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi khái quát hẹp hơn . Chúng ta sẽ tìm hoi bài học hôm nay để rõ hơn . 2 . TiÕn tr×nh bµi d¹y: Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt I. Tõ ng÷ nghÜa Hoạt động 1 : Hình thành khái réng , tõ ng÷ niÖm tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp . nnghÜa hÑp . Hs quan sát sơ đồ . G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 . ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn - Nghĩa của từ động vật rộng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó , h¬n nghÜa cña tõ '' thó , chim , chim , c¸ . T¹i sao ? c¸ '' . V× ph¹m vi nghÜa cña tõ động vật bao hàm nghĩa của ba tõ '' thó , chim , c¸ '' . ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp hơn nghĩa của từ '' voi , hươu '' . Từ chim réng hay hÑp h¬n nghÜa cña 8 tõ '' tu hó , s¸o ''. Tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' c¸ r« , c¸ - C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ thu '' . V× sao ? Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> '' voi , hươu , tu hú , sáo ....'' . V× c¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cña c¸c tõ ..... ? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? §ång thêi hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ?. G : Như vậy từ '' động vật '' là từ có nghĩa rộng . Từ '' voi , hươu , tu hó , s¸o '' lµ tõ cã nghÜa hÑp . ? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp ?. ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng ? T¹i sao ?. ? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 ? Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s luyÖn tËp . Gv hướng dẫn h/s tự làm bài 1 .. C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , hươu , tu hú '' và có ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n tõ ''động vật ''.. - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nnghÜa cña nã bao hµm ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng , hÑp cña nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. Hs đọc ghi nhớ . a.. Y phôc ¸o. QuÇn quần dài , quần đùi b. Sóng. ? §äc yªu cÇu bµi 2 . Lµm c¸ nh©n. Vò khÝ. ¸o dµi , ¸o s¬ mi II. LuyÖn tËp. Bµi 1: Bom. súng trường , đại bác bom bi , ba cµng. Lop8.net. *. Ghi nhí ..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Bµi 2 : 9 a. Chất đốt b. NghÖ thuËt. c. Thøc ¨n d. Nh×n. e. §¸nh .. Bài tập 3 : Chia hai nhóm . Nhóm nào nhanh , chính xác ( 3 từ trở lên ) nhóm đó thắng . a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô . b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc . c, Hoa qu¶ : cam ; chanh ; chuèi ; mÝt . d, Hä hµng : chó ; d× ; c« ; b¸c . e, Mang : x¸ch ; khiªng ; g¸nh . Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ : a, thuèc lµo . c, bót ®iÖn . b, thñ quü . d, hoa tai . Bài tập 5 : ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở , sụt sùi . khãc : nghÜa réng nøc në , sôt sïi: nghÜa hÑp IV. Hướng dẫn về nhà : Häc thuéc phÇn ghi nhí Chuẩn bị bài : Trường từ vựng . Ngµy so¹n :4/ 9/ 2006 Ngµy gi¶ng :8/ 9/ 2006 TuÇn : 1 TiÕt : 4 TËp lµm v¨n. tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. môc tiªu. Giúp h/s : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chọn , sắp xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài . C. Lªn líp. 10 I. ổn định tổ chức. II . kiÓm tra bµi cò . III. bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho những câu hoỉo ấy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hoạt động G Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn bản . G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh . ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh ? Sù håi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng g× trong lßng t¸c gi¶ ?. ? Hãy nêu lên chủ đề của văn b¶n ?. ? Vậy em hiểu chủ đề của văn b¶n lµ g× ?. Hoạt động H. Hs đọc thầm văn bản .. ND cần đạt. I. Chủ đề của v¨n b¶n .. T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi đầu tiên đi học . Sự hồi tưởng ấy gîi lªn c¶m gi¸c b©ng khu©ng , xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc , bì ngì cña nh©n vËt '' t«i'' trong buæi tùu trường . Chủ đề của văn bản : Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường ®Çu tiªn .. ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ? Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhất về chủ đề của văn bản . ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngày đầu tiên đi học , tác giả đã. Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản . Hs đọc ghi nhớ . II. TÝnh thèng nhất về chủ đề cña v¨n b¶n . 11. đặt nhan đề của văn bản và sử dông tõ ng÷ c©u ntn ?. - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc . + Các câu đều nhắc đến những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - H«m nay t«i ®i häc . - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' khi cùng mẹ đi đến trường , khi cùng c¸c b¹n vµo líp ?. niÖm m¬n man cña buæi tùu trường . - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay tôi đã bắt đầu thấy nặng . - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt , nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng .. *. Khi cùng mẹ tới trường : Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹ , c¶nh vËt xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bộ quÇn ¸o míi , cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù '' tay bÆm gh× hai quyển sách , đòi mẹ cầm bút thước ''. * Khi quan sát ngôi trường : cao r¸o s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai nghiªm , s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬ . Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toµn th©n run run , ®­îc mäi người nhìn thì tỏ ra lúng túng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng . * Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nÆng nÒ , dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në . G: Tất cả các chi tiết trên đều tập * Trong lớp học : cảm thấy xa trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña mÑ nhí nhµ . nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tùu trường đầu tiên . ? Vậy tính thống nhất về chủ đề 12 thể hiện ở những phương diện nµo trong v¨n b¶n ? V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác . ? Làm thế nào để có thể viết một Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ? §Ó viÕt ®­îc mét v¨n ... cÇn x¸c định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài , đề mục , trong quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i . Gọi h/s đọc phần ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ .. III. Ghi nhí .. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyÖn tËp . IV. LuyÖn tËp . §äc yªu cÇu bµi tËp 1. Bµi 1 . ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thø tù nµo ? Theo em cã thÓ thay đổi trật tự sắp xếp này được - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng kh«ng ? V× sao ? sông Thao quê hương của tác gi¶. - Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n bã cña cây cọ với người dân sông Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ý này đã rành mạch , liªn tôc . ? Nêu chủ đề của văn bản trên ? Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của rõng cä quª t«i . ? chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản . Hãy chứng minh ? Chủ đề được thể hiện qua nhan đề của văn bản , các ý miêu tả h×nh d¸ng , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m gi÷a c©y víi người . ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c c©u tiªu biểu thể hiện chủ đề của đề của 13 v¨n b¶n ? C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm .. miªu t¶ vÒ : + h×nh d¸ng cña c©y cä . + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶ . + công dụng của cây cọ đối với đời sống . Hs thảo luận nhóm và cử đại diÖn tr×nh bµy . Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì nã kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luËn ®iÓm '' V¨n chương làm cho tình yêu quê hương .... ''. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . - Có những ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ý hợp với chủ đề Gv yêu cầu thảo luận theo nhóm. nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chñ đề: b,e . a, Cø mïa thu vÒ , mçi lÇn thÊy c¸c em nhá ... xèn xang . b, Cảm thấy con đường '' thường ®i l¹i l¾m lÇn '' tù nhiªn còng thấy lạ , cảnh vật đều thay đổi . c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù . d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhiÌu biÕn đổi . e, Lớp học và những người bạn míi trë nªn gÇn gòi , th©n thương.. Bµi 2 .. Bµi 3.. IV. Hướng dẫn về nhà . - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - ChuÈn bÞ bµi : '' Bè côc cña v¨n b¶n ''. 14 Ngµy so¹n :7/ 9/ 2006 Ngµy gi¶ng : 12/ 9/ 2006 TuÇn : 2 TiÕt : 5 - 6 bµi 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> v¨n b¶n. trong lßng mÑ ( trÝch : nh÷ng ngµy th¬ Êu ) nguyªn hång. a. môc tiªu : Giúp h/s : - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lèi tù truyÖn ch©n thµnh , truyÒn c¶m , thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt , ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tËp truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång , b¶ng phô . H: So¹n bµi . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . H1: Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trường ®Çu tiªn. H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phẩm ? A. Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường . B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phương thức tạo lập văn bản như tự sự , miêu tả , biểu c¶m . C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so sánh giµu chÊt tr÷ t×nh . (D). Cả A,B,C đều đúng . 15 III. Bµi míi 1. giíi thiÖu bµi : Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cuèn håi kÝ tù truyÖn '' Nh÷ng ngày thơ ấu '' . Nguyên hồng là một trong những nhà văn có tuổi thơ thật cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã được nhà văm viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : hướng dẫn h/s I. §äc , chó thÝch , đọc , tìm hiểu chú thích , bố bè côc . côc . 1. §äc . G nêu yêu cầu đọc : giọng chËm , t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> cña nh©n vËt '' t«i '' . - C¸c tõ ng÷ , h/¶ , lêi nãi cña bà cô đọc với giọng đay đả , béc lé s¾c th¸i ch©m biÕm , cay nghiÖt . ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc tiÕp ? ? Dùa trªn phÇn so¹n bµi h·y nói vắn tắt về nhà văn Nguyên Hs nối nhau đọc truyện . Nhận xét cách đọc của bạn . Hång ? - Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n lín cña nÒn văn học VN hiện đại . Ông là t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt næi tiÕng : '' Cöa biÓn '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh , Sông núi quê hương ...... - Thêi th¬ Êu tr¶i nhiÒu cay đắng đẫ trở thành nguồn cảm høng cho t¸c gi¶ viÕt cuèn håi kí tự truyện cảm động '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' 19381940 . T¸c phÈm gåm 9 chương , mỗi chương kể về. 2. T¸c gi¶ . 1918- 1982 , quª ë Nam §Þnh nh­ng sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng . - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN .. 3. T¸c phÈm : Chương 4 của tác phÈm .. 16 mét kØ niÖm s©u s¾c . §o¹n trích thuộc chương 4 của tác phÈm . ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích Hs tự hỏi - đáp chú thích dựa theo 2 nhãm : 6,8,12,13,14,17 ? vµo SGK / 19 . P1: Từ đầu ... người ta hỏi đến ? đoank trích '' Trong lòng mẹ '' chứ : Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng ý *, Bè côc : cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? nghÜ , c¶m xóc cña bÐ Hång về người mẹ . P2: Cßn l¹i : Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång .. Bè chÕt , ch­a ®o¹n tang , mÑ Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ph¶i ®i lµm ¨n xa vµ còng chẳng khá giả gì , đã lâu rồi chó bÐ kh«ng ®­îc gÆp mÑ . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s đọc - hiểu văn bản . ? Chó bÐ Hång ®­îc sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn ?. G: Rõ ràng hoàn cảnh gia đình nh­ vËy cho nªn chó bÐ Hång sống dựa vào những người họ hµng th©n thÝch bªn néi trong đó có bà cô . ? Ngay ë phÇn ®Çu truyÖn bµ c« xuất hiện với cử chỉ '' cười hỏi '' bÐ Hång . VËy cö chØ vµ néi dung c©u hái cã thÓ hiÖn ®­îc tình yêu thương của bà cô với đứa cháu hay không ?. ? Em hiểu '' cười rất kịch '' có nghÜa lµ g× ?. C©u hái th¶o luËn : ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång cuộc đối thoại tưởng chừng chấm dứt , nhưng người cô đâu đã chịu buông tha . Vậy bà hỏi. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n . 1. Nh©n vËt bµ c« ( qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång ).. - Người cô '' cười hỏi '' chứ kh«ng ph¶i lo l¾ng , nghiªm nghÞ hái l¹i , kh«ng ph¶i lµ ©u yếm hỏi lại . Lẽ thường , câu hỏi đó sẽ được trả lời rằng có, nhất là đối với chú bé vốn đã thiếu thốn tình yêu thương ấp ñ . Nh­ng vèn nh¹y c¶m , nặng tình thương yêu và lòng kÝnh mÕn mÑ chó bÐ Hång lËp tøc nhËn ra nh÷ng ý nghÜ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của 17 người cô . Vì thế chú cúi đầu không đáp . Rất kịch : giống như đóng kÞch trªn s©n khÊu , nhËp vai , biÓu diÔn nghÜa lµ rÊt gi¶ dèi . Bà cô cười , hỏi ngọt ngào , dÞu dµng nh­ng kh«ng cã ý định tốt đẹp mà đang có dắp tâm xấu đối với người cháu cña m×nh .. Hs th¶o luËn nhãm . *. C« t«i hái lu«n , giäng vÉn ngät : hai con m¾t long lanh nh×n ch¸u ch»m chÆp . Lêi Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> l¹i bÐ Hång nh÷g g× ? NÐt mÆt và thái độ của bà thay đổi ra sao . H·y ph©n tÝch ?. G: Râ rµng bµ c« qu¶ lµ cay nghiệt và cao tay trước chú bé đáng thương và bị động .Cho đến khi chú phẫn uất , nức nở , nước mắt ròng ròng , rồi ''cười dµi trong tiÕng khãc '' hái l¹i , người cô vẫn chưa chịu buông tha .. nãi vµ cö chØ cµng chøng tá sự giả dối và độc ác của bà . Bà vẫn tiếp tục đóng kịch , tiếp tục diễu cợt , lôi kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn . *. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mµ nãi r»ng '' Mµy d¹i qu¸ ...'' Râ rµng cö chØ Êy kh«ng chØ lộ rõ sự giả dối , độc ác mà còn chuyển sang chiều hướng ch©m chäc , nhôc m¹ . Qu¶ không gì cay đắng hơn khi vết thương lòng lại bị chính người c« ruét cña m×nh s¨m soi , hµnh h¹ . Hai tiÕng '' em bÐ '' mµ c« t«i ng©n dµi ra ...... *. Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể c¸c chuyÖn cho t«i nghe .. 18 T×nh c¶nh tóng quÉn , d¸ng vÎ gầy guộc , rách rưới của mẹ chú bé được người cô miêu tả mét c¸ch tØ mØ víi vÎ thÝch thó râ rÖt §èi lËp víi tâm trạng đau đớn , xót xa nh­ bÞ gai cµo , muèi x¸t cña đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người c«. *. Cô tôi bỗng đổi giọng , vỗ vai , nh×n vµo mÆt t«i nghiªm nghÞ . Cö chØ vµ lêi nãi tiÕp theo cña bµ c« ph¶i ch¨ng lµ sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dường như đã đánh đến Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> miếng đòn cuối cùng bà ta muốn làm cho đứa cháu đau khæ h¬n , thª th¶m h¬n n÷a . Khi thấy đứa cháu đau đớn , phẫn uất đến đỉnh điểm , bà ta míi tá ra ngËm ngïi , xãt thương người đã mất . Đến ®©y sù gi¶ dèi , th©m hiÓm mµ trơ trẽn của người cô đã phơi bµy toµn bé . Đó là người đàn bà lạnh lùng, độc ác , thâm hiểm . Đó là h×nh ¶nh mang ý nghÜa tè c¸o hạng người sống tàn nhẫn , kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ ruét thÞt trong x· héi thùc d©n nöa. ? Qua viÖc ph©n tÝch trªn em thấy bà cô bé Hồng là người nh­ thÕ nµo ? 19 phong kiÕn lóc bÊy giê .. G: H×nh ¶nh bµ c« g©y cho người đọc sự khó chịu , căm ghÐt nh­ng còng chÝnh lµ h×nh ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m¹nh mÏ h¬n m·nh liÖt h¬n . Bài tập : Theo em , nhớ lại cuộc trò chuyện với người cô tức là tác giả nhớ lại điều gì ? A. Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻ . B. Cảnh ngộ thương tâm của người mẹ hiền từ . C. Sự xảo quệt và độc ác của người cô . (D). Gåm A vµ B . tiÕt 2 A. môc tiªu ( nh­ trªn ) . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Bài soạn , đọc tiếp văn bản . C. lªn líp . Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện với bé Hồng là một con người ntn ? A. Là một người đàn bà xấu xa , xảo quyệt , thâm độc với những '' rắp tâm tanh bẩn ''. B. Là một người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo , cổ hủ của XH lúc bấy giờ. C. Là một người có tính cách tiêu biểu cho những phụ nữ từ xưa đến nay . (D). C¶ A vµ B . III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt ? H·y cho biÕt hoµn c¶nh sèng 2, T×nh yªu hiÖn t¹i cña chó bÐ Hång ? - Bè ch¬i bêi nghiÖn ngËp , thương của chú bé 20 mÊt sím . Hồng đối với - Mẹ bỏ nhà tha hương cầu người mẹ . thùc , gÇn n¨m trêi kh«ng cã tin tøc g× ? - Hång ph¶i sèng víi bµ c« trong sự cô đơn , buồn tủi .. ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hồng khi lần lượt nghe những câu hỏi và thái độ cử chỉ của bà cô ntn? Chia nhãm th¶o luËn : N1: Khi nghe c©u hái ®Çu tiªn cña người cô '' Hồng ! Mày có muốn vµo Thanh Ho¸ ...''. N2: Lời hỏi thứ hai của người cô . N3: Khi nghe người cô kể về tình c¶nh téi nghiÖp cña mÑ m×nh .. Gäi h/s nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy cña nhãm m×nh .. Hs th¶o luËn theo nhãm , cö đại diện trình bày . N1: Mới đầu nghe người cô hái , lËp tøc trong kÝ øc chó bé sống dậy hình ảnh người mÑ víi vÎ mÆt rÇu rÇu vµ sù hiÒn tõ . Tõ ''cói ®Çu kh«ng đáp rồi cười và từ chối dứt kho¸t lµ mét ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ sù nh¹y cảm và lòng tin yêu người mẹ của chú bé . Bé Hồng đã sớm nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giäng nãi vµ trªn nÐt mặt của người cô mình . N2: Trước những câu hỏi , lời khuyªn nh­ x¸t muèi vµo lßng nh­ng l¹i chøa ®Çy sù mỉa mai , nhục mạ của người c« , lßng bÐ Hång cµng th¾t lại vì đau đớn , vì tủi nhục , xúc động vì thương mẹ , Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gäi h/s nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy .. Gv nêu vấn đề thảo luận : tiếng gäi th¶ng thèt , bèi rèi : Mî ¬i ! cña bÐ Hång vµ gi¶ thiÕt t¸c gi¶ đặt ra qua hình ảnh so sánh độc đáo . Em hãy thử hình dung tâm trạng bé Hồng lúc đó ra sao và tác dông cña biÖn ph¸p so s¸nh Êy ?. thương thân khiến khoé mắt em đã cay cay , rồi '' nước m¾t rßng rßng rít xuèng hai bên mép , chan hoà đầm đìa ở c»m vµ cæ '' Nçi ®au xãt tức tưởi đang dâng lên trong lßng . N3 : Tâm trạng đau đớn , uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiÖp cña mÑ m×nh . Nguyªn Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tét cïng Êy b»ng c¸c chi tiÕt đầy ấn tượng . Lời văn lúc 21 nµy dån dËp b»ng c¸c h×nh ảnh so sánh , các động từ m¹nh : '' Gi¸ nh÷ng cæ tôc ...''. Nh÷ng c©u nãi cuèi cïng bµy tỏ sự ngậm ngùi của bà ta đối với người anh ruột cũng chỉ là lêi vuèt ®u«i , gi¶ nh©n gi¶ nghÜa mµ th«i .. b, T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp - TiÕng gäi '' Mî ¬i ! '' bèi rèi, mÑ . mừng tủi , xót xa , đau đớn , hi väng . ChØ lµ bãng cña mét người trông giống mẹ thôi nhưng bé Hồng đã cất tiếng gäi vang lªn gi÷a ®­êng thÓ hiÖn niÒm khao kh¸t gÆp mÑ ®ang ch¸y lªn trong t©m hån non nớt của đứa trẻ mồ côi . - H×nh ¶nh so s¸nh ë ®©y chØ mang tính giả định nhưng lại rất độc đáo phù hợp với việc béc lé t©m tr¹ng thÊt väng råi đến tuyệt vọng của bé Hồng . Tét cïng h¹nh phóc , tét cïng Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>