Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 12: Sự việc và nhân vật trong văn tự sự - Đào Thị Ngọc - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007. Ngµy so¹n:20/9/2006 TiÕt 11-12: Ngµy d¹y:21,23/9/2006. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. A. Mục tiêu cần đạt: * KiÕn thøc: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc 2 yÕu tè then chèt cña tù sù: Sù viÖc vµ nh©n vËt. - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong tù sù: Sù viÖc cã quan hÖ với nhau và với nhân vật, với chủ đề tác phẩm, sự việc luôn gắn với thời gian, địa điểm, nhân vật, diễn biến nguyên nhân, kết quả.Nhân vật vừa là người làm ra sự việc, hành động, vừa là người được nói tới. * KÜ n¨ng: - NhËn diÖn, ph©n lo¹i nh©n vËt, t×m hiÓu, x©u chuçi c¸c sù viÖc, chi tiÕt trong truyÖn. B. ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn: So¹n bµi. - Häc sinh: Xem l¹i v¨n b¶n "S¬n Tinh, Thuû Tinh". C. Tiến trình các tổ chức hoạt động dạy- học: * Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ? Tù sù lµ g×? ý nghÜa cña tù sù? Tr×nh bµy bµi tËp 4 (SGK/30) * Hoạt động 2: Giới thiệu bài. ở bài trước ta đã thấy rõ trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có người. Đó là sự việc (chi tiết) và nhân vật - hai đặc điểm cốt lõi của tác phÈm tù sù. Nhưng vai trò, tính chất, đặc điểm của nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự như thế nào? Làm thế nào để nhận ra? Làm thể nào để xây dựng nó cho hay, cho sống động trong bài viết của mình. Bài học hôm nay, phần nào giúp các em rèn luyện thao tác đó. * Hoạt động 3: Bài mới. Hoạt động của thầy. Hoạt động cña trß. Néi dung. I. §Æc ®iÓm cña sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù: - Gi¸o viªn ghi c¸c sù viÖc theo. 1. Sù viÖc trong v¨n tù sù:. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 tr×nh tù (SGK). GV: Gọi học sinh đọc.. a, Bµi tËp: - Học sinh đọc.. ? Em h·y chØ ra sù viÖc khëi ®Çu, sù viÖc ph¸t triÓn, sù viÖc cao trµo vµ sù viÖc kÕt thóc trong c¸c sù viÖc trªn? (Cao trào: Mâu thuẫn, xung đột gay - Học sinh thực - Sự việc khởi đầu: (1) - Sù viÖc ph¸t triÓn (2,3,4) g¾t). hiÖn. - Sù viÖc cao trµo: (5,6) - Sù viÖc kÕt thóc : ( 7 ) ? Cã thÓ bá bít sù viÖc nµo - HS suy nghÜ  -Kh«ng thÓ bá bít sù viÖc nµo trong c¸c sù viÖc trªn kh«ng? V× sao? tr¶ lêi. ®­îc. V×: NÕu bá ThiÕu tÝnh liªn tục, sự việc sau đó sẽ không ®­îc gi¶i thÝch râ. ? Có thể thay đổi trật tự trước sau cña c¸c sù viÖc Êy kh«ng? -Học sinh lựa -Không thể thay đổi trật tự V× sao? chän tr¶ lêi. trước sau của các sự việc. V×: C¸c sù viÖc ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù cã ý nghÜa sù viÖc trước giải thích lí do cho sự việc sau  khẳng định chiến th¾ng cña S¬n Tinh. ? Ph©n tÝch mèi quan hÖ nh©n - HS ph©n tÝch. -Cái trước là nguyên nhân của qu¶ trong c¸c sù viÖc trªn? c¸i sau. C¸i sau lµ kÕt qu¶ cña cái trước nhưng lại là nguyên nh©n cña c¸i sau n÷a, cø thÕ, cứ thế cho đến hết truyện. VÝ dô: Vua Hïng kÐn rÓ  2 thần đến cầu hôn. Vì 2 thần mµ chØ cã 1 con g¸i  ph¶i ra ®iÒu kiÖn. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 ? Qua c©u chuyÖn: S¬n Tinh - Häc sinh tr¶ - S¬n Tinh th¾ng Thuû Tinh 2 đã thắng Thuỷ Tinh mấy lần? lêi. lÇn vµ m·i m·i n¨m nµo còng ? Điều đó có ý nghĩa gì? - HS tr×nh bµy th¾ng. §ã lµ sù thËt tÊt yÕu. suy nghÜ. * ý nghÜa: Ca ngîi sù chiÕn th¾ng lò lôt cña S¬n Tinh (chñ đề). ? NÕu kÓ 1 c©u chuyÖn mµ chØ cã 7 sù viÖc trÇn trôi nh­ vËy truyện có hấp dẫn không? Vì -HS suy nghĩ trả - Truyện trìu tượng khô khan. sao? lêi. Gi¸o viªn: Kh¸i qu¸t truyÖn hay ph¶i cã sù viÖc cô thÓ chi - HS nghe. + Ai lµm (nh©n vËt). tiÕt, nªu râ 6 yÕu tè. + Việc xẩy ra ở đâu? (địa ®iÓm). + XÈy ra lóc nµo ? (thêi gian). + XÈy ra nh­ thÕ nµo? (diÔn biÕn qu¸ tr×nh). + ViÖc xÈy ra do ®©u (nguyªn nh©n). + ViÖc kÕt thóc thÕ nµo (kÕt qu¶). ? H·y chØ ra 6 yÕu tè nµy trong -Häc sinh ph¸t truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh? ? Nh©n vËt lµ ai? ViÖc xÈy ra ë hiÖn. - S¬n Tinh, Thuû Tinh, Vua đâu? (địa điểm) Hïng. ? ViÖc xÈy ra lóc nµo (thêi - Phong Ch©u. - HS tr¶ lêi. - Hùng Vương 18. gian) ? ViÖc xÈy ra do ®©u? (Nguyªn -Vì không lấy được Mị Nương nh©n). Thuû Tinh ghen tu«ng, c¨m tức  đánh Sơn Tinh. ? ViÖc diÔn biÕn nh­ thÕ nµo? - HS tr¶ lêi. - Những trận đánh nhau dai Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 d¼ng cña 2 thÇn. ? ViÖc kÕt thóc nh­ thÕ nµo?. -HS trả lời độc -KÕt qu¶: S¬n Tinh th¾ng lËp. cuéc, Thuû Tinh thua cuéc.. ? Cã thÓ xo¸ bá yÕu tè thêi gian, địa điểm trong truyện -Häc sinh tr¶ lêi -Kh«ng ®­îc v× nÕu vËy cèt ®­îc kh«ng? V× sao? truyÖn sÏ thiÕu søc thuyÕt phôc, kh«ng cßn mang ý nghÜa truyÒn thuyÕt. ? ViÖc giíi thiÕu S¬n Tinh cã tµi cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao? - Häc sinh ph¸t - CÇn thiÕt, v× nh­ thÕ míi cã biÓu suy nghÜ. thÓ chèng chäi næi víi Thuû Tinh. ? NÕu bá chi tiÕt cuèi cña truyÖn cã ®­îc kh«ng? V× sao? - Häc sinh nhËn - Kh«ng, kh«ng ph¶n ¸nh xÐt. ®­îc néi dung ý nghÜa cña truyÖn. ? Sù viÖc nµo thÓ hiÖn mèi thiện cảm của người kể với Sơn -HS suy nghĩ trả - Sơn Tinh có tài xây luỹ đất. Tinh, Vua Hïng. lêi. §å sinh lÔ lµ s¶n vËt cña nói rõng cã lîi cho S¬n Tinh, giäng kÓ trang träng. GVKQ: Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc tr×nh bµy cô thÓ vÒ: Thời gian, địa điểm, nhân vật cô thÓ, nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ s¾p xÕp sao cho thÓ hiện được tư tưởng… GV: Gọi học sinh đọc ghi nhớ. - HS đọc. b, Ghi nhí : ý 1 / 38. 2. Nh©n vËt trong v¨n tù sù. ? Trong truyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh cã vai trß - HS tr×nh bµy ý - NhËn vËt chÝnh: S¬n Tinh, quan träng nhÊt? hiÓu c¸ nh©n. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 Thuû Tinh. ? C¸c nh©n vËt phô: Vua Hïng, Mỵ Nương có thể bỏ đi được - HS trả lời. kh«ng? V× sao?. ? Từ đó, em hiểu nhân vật - HS tr×nh bµy ý trong v¨n tù sù lµ g×? hiÓu. ? Phân tích cụ thể các đặc điểm trªn qua truyÖn "S¬n Tinh, - HS th¶o luËn Thuû Tinh''? nhãm 2 em.. Nh©n vËt Tªn gäi. Lai lÞch. Ch©n dung. Vua Hïng. thø 18. kh«ng. Vua Hïng. - Tuy lµ nh©n vËt phô nh­ng rÊt cÇn thiÕt kh«ng thÓ bá ®i ®­îc. - Võa lµ kÎ thùc hiÖn c¸c sù viÖc, võa lµ kÎ ®­îc nãi tíi.. - Gọi tên, đặt tên, giới thiệu lai lÞch, tµi n¨ng. - KÓ viÖc lµm. - §­îc miªu t¶ (ch¼ng h¹n ch©n dung, ngo¹i h×nh …). Tµi n¨ng. ViÖc lµm. S¬n Tinh S¬n Tinh. ë vïng nói Kh«ng T¶n Viªn. Cã nhiÒu tµi l¹ X©y đem sính lễ đến thành trước cầu hôn lòy …. Thuû Tinh. Thuû Tinh. ë miÒn biÓn. Tµi n¨ng kh«ng Gäi giã, kÐm, ®em sÝnh lÔ h« m­a đến sau dâng nước. MÞ Nương. Mị Nương. Người đẹp như hoa. ? Qua vÝ dô: H·y nhËn xÐt nh©n vËt * Ghi nhí 2 (SGK/ 38) - HS nhËn trong văn tự sự có đặc điểm gì? xÐt. II. LuyÖn tËp. 1, Bµi tËp 1/ 38 Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 - GV: Yêu cầu học sinh đọc bài tập.. - §äc. ? NhËn xÐt vai trß, ý nghÜa cña c¸c -HS nh©n vËt? xÐt.. GV: Häc sinh c¨n cø vµo c¸c sù viÖc gắn với nhân vật chính để tóm tắt. ? V× sao truyÖn l¹i gäi lµ S¬n Tinh, Thuû Tinh? GV: Cách đặt tên này phù hợp với truyÒn thèng, thãi quen cña d©n gian: TÊm C¸m, Sä Dõa.... - Không lên đặt tên truyện dài dòng lại đánh đồng nhân vật chính, nhân vËt phô.. nhËn a. Vai trß, ý nghÜa cña nh©n vËt S¬n Tinh, Thuû Tinh. - S¬n Tinh, Thuû Tinh quyÕt định diễn biến chính của câu chuyện, nói lên thái độ của người kể và giải thích hiện tượng lũ lụt. - Vua Hùng, Mị Nương: tạo nguyªn nh©n cho c©u chuyÖn phát triển, tạo sự đối đầu của S¬n Tinh, Thuû Tinh. -Tãm t¾t. b. Tãm t¾t truyÖn g¾n víi c¸c nh©n vËt chÝnh. -NhËn xÐt. c, T¹i sao gäi truyÖn lµ S¬n Tinh, Thuû Tinh: Gäi tªn -Gi¶i thÝch. theo nh©n vËt chÝnh cho phï hîp. - HS nghe.. - Giáo viên: Hướng dẫn học sinh làm bµi tËp 2 (SGK) Giáo viên định hướng: - 1 lÇn kh«ng v©ng lêi: cã thÓ lµ trÌo - Nghe. c©y, ®ua xe, quay cãp, hót thuèc  G©y hËu qu¶ kh«ng hay. - §· nãi tíi c©u truyÖn th× cÇn ph¶i cã nh÷ng yªu cÇu g×? ( Sù viÖc, nh©n vËt ). - Nh÷ng yªu cÇu cô thÓ sù viÖc, nh©n vËt.. 2, Bµi tËp 2 (39) - Yªu cÇu kÓ 1 c©u chuyÖn vÒ "Mét lÇn kh«ng v©ng lêi''. - Kể chuyện tưởng tượng.. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ng÷ v¨n 6- N¨m häc: 2006-2007 -+ Sù viÖc: Khëi ®Çu, diÔn biÕn, kÕt thóc. + Nh©n vËt: Cã nh©n vËt chÝnh, nh©n -Th¶o luËn vËt phô. GV: Cho häc sinh th¶o luËn nhãm. nhãm. - GV: Yªu cÇu häc sinh kÓ.. - HS kÓ .. * Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. - Häc ghi nhí. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Chuẩn bị bài: Sự tích Hồ gươm.. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Trần Can Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>