Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 23: Chữa lỗi dùng từ - Đào Thị Bích Ngọc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ng÷ V¨n 6- N¨m häc 2006-2007 Ngµy so¹n:11/10/2006 Ngµy d¹y :12/10/2006. TiÕt 23 :. Ch÷a lçi dïng tõ. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - NhËn ra c¸c lçi lÆp tõ vµ lÉn lén nh÷ng tõ gÇn ©m. - Cã ý thøc tr¸nh m¾c lçi khi dïng tõ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ b¶ng phô. C Tiến trình các tổ chức hoạt động. * Hoạt động 1:Kiểm tra: ? Thế nào là hiện tượng chuyển nghĩa của từ? Nêu các nghĩa của 1 từ nhiều nghĩa? Bµi tËp 3/57. *Hoạt động 2: Giới thiệu. Trong khi nói và viết chúng ta thường mặc lỗi và lỗi nhiều nhất là cách dùng từ, để giúp các em biết cách chữa lỗi chúng ta tìm hiểu bài. *Hoạt động 3: Bài mới Hoạt động của thầy. Hoạt động cña trß. Néi dung. ? Trong ®o¹n v¨n (a) cã nh÷ng tõ, I. LÆp tõ: ng÷ nµo ®­îc lÆp l¹i? Học sinh đọc * Bài tập: ®o¹n v¨n. * §o¹n v¨n a. ? LÆp mÊy lÇn? - Häc sinh ph¸t - Tõ "tre": lÆp l¹i 7 lÇn. hiÖn tr¶ lêi. - "gi÷": lÆp l¹i 4 lÇn. - "anh hïng": lÆp l¹i 2 lÇn. ? ViÖc lÆp l¹i 1 tõ nhiÒu lÇn trong ®o¹n v¨n trªn cã ý nghÜa g× - Häc sinh suy NhÊn m¹nh ý: Vai trß, t¸c nghÜ tr¶ lêi. dông cña c©y tre, t¹o nhÞp ®iÖu hµi hoµ cho c©u v¨n nh­ 1 bµi th¬. ? Trong đoạn văn (b) có từ ngữ Học sinh đọc ví * Ví dụ (b): nµo ®­îc lÆp l¹i? dô (b) . Häc sinh tr¶ lêi. - Ng÷ "truyÖn d©n gian" lÆp 2 lÇn. ? ViÖc lÆp tõ ë vÝ dô (b) cã t¸c dông nh­ ë ®o¹n v¨n (a) kh«ng? Häc sinh tr¶ lêi. - Kh«ng cã t¸c dông. Gi¸o viªn: Còng lµ viÕt l¹i c¸c tõ gièng nhau nh­ng ë 2 vÝ dô cã sù kh¸c nhau vÒ ý nghÜa. ? Theo em c¸ch lÆp tõ ë vÝ dô nµo Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ng÷ V¨n 6- N¨m häc 2006-2007 gióp cho c©u v¨n hay h¬n? V× Häc sinh suy - §o¹n v¨n (a): LÆp tõ cã t¸c sao? nghÜ tr¶ lêi. dông liªn kÕt lÆp tu tõ. - §o¹n v¨n (b): lµ lçi lÆp ®i diễn đạt  cần sửa. ? Theo em nguyªn nh©n nµo dÉn đến mắc lỗi lặp từ? Häc sinh tr¶ lêi. Nguyªn nh©n: Vèn tõ nghÌo nÌn dïng tõ thiÕu c©n nh¾c. ? Trên cơ sở đó, em hãy sửa lại lỗi ở đoạn văn (b) để câu văn hay Học sinh thực - Bỏ ngữ "Truyện dân gian" hiÖn. Ví dụ: Em rất thích đọc h¬n söa b»ng c¸ch nµo? truyÖn d©n gian v× truyÖn cã nhiều chi tiết tưởng tượng kì ¶o. Gi¸o viªn: Đây là lỗi học sinh thường mắc ph¶i, c¸c em cÇn l­u ý, c©n nh¾c II. Lçi lÉn lén c¸c tõ gÇn khi dïng tõ viÕt v¨n. ©m: * Bµi tËp: VÝ dô a, b (SGK). - Học sinh đọc ví dụ, giáo viên ghi b¶ng. Học sinh đọc ví ? Hãy xác định các từ dùng dụ. không đúng trong các ví dụ. Phải Học sinh trả lời. dùng những từ nào mới đúng? Giải nghĩa từ đó? ? Nguyên nhân nào dẫn đến mắc c¸c lçi trªn? Häc sinh ph¸t Nhí kh«ng chÝnh x¸c h×nh hiÖn. thøc ng÷ ©m cña tõ. ? Từ dùng đúng ở đây phải là tham quan, Em hiÓu nghÜa cña tõ Häc sinh gi¶i - Tham quan: Xem thÊy tËn thÝch ý nghÜa. mắt để mở rộng hiểu biết nµy nh­ thÕ nµo? hoÆc häc tËp kinh nghiÖm. - Th¨m quan: Tõ nµy kh«ng cã trong tiÕng ViÖt ? NghÜa cña tõ mÊp m¸y kh¸c víi tõ "nhÊp nh¸y" nh­ thÕ nµo? Học sinh trình Mấp máy: Cử động khẽ và bµy ý kiÕn c¸ liªn tiÕp. nh©n NhÊp nh¸y: Më ra nh¾m l¹i liªn tiÕp. Gi¸o viªn: Cã ¸nh s¸ng khi loÐ ra, khi t¾t liªn tiÕp. Nh­ vËy tõ “nhÊp nh¸y” kh«ng cã nghĩa khi dùng văn cảnh trên  Học sinh đọc lại c©u v¨n sau khi mÊp m¸y. 2 Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ng÷ V¨n 6- N¨m häc 2006-2007 đã sửa. Gi¸o viªn kh¸i qu¸t:. * L­u ý: - Nguyªn nh©n m¾c lçi lÆp: vèn tõ nghÌo nµn, dïng tõ thiÕu c©n nh¾c - Nguyªn nh©n lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m: Nhí kh«ng chÝnh x¸c nghÜa cu¶ tõ vµ h×nh thøc ng÷ ©m. - BiÖn ph¸p söa: Cã ý thøc trau dåi vèn tõ, dïng tõ nªn c©n nh¾c, chän läc; N¾m v÷ng nghÜa cña tõ gÇn ©m, đồng âm. - Tượng trưng: tiêu biểu cho Sau ®©y lµ 1 sè cÆp tõ gÇn ©m. 1 cái gì đó. H·y gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c tõ - Tưởng tượng: Tự nghĩ ra, đó. bịa đạt ra. ? X¸n l¹n vµ s¸ng l¹ng? Học sinh giải - Xán lạn: Tươi sáng, có triển thÝch nghÜa cña väng. - S¸ng l¹ng: Kh«ng cã trong tõ tiÕng viÖt. - Tha thiết: Mức độ quan tâm hoÆc g¾n bã víi 1 viÖc. - Tha thướt: Vẻ đẹp duyên d¸ng. - Th©m thuý: S©u s¾c 1 c¸ch kín đáo, tế nhị. - ThÊm thÝa: TiÕp nhËn 1 c¸ch tù gi¸c, cã suy nghÜ. III. LuyÖn tËp: 1. Bµi tËp 1: (68) ? Yªu cÇu cña Bµi tËp 1 lµ g×? - Häc sinh kh¸i C©u míi: - Lược bỏ từ trùng lặp trong câu. quát. a. Lan là 1 lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mÕn. ( Bá “c©uchuyÖn Êy” thay “c©u b. Sau khi nghe c« gi¸o kÓ, chuyÖn nµy” b»ng “ chuyÖn Êy”, chóng t«i ai còng thÝch nh÷ng thay “nh÷ng nh©n vËt Êy” b»ng nh©n vËt trong c©u chuyÖn Êy đại từ thay thế: “họ”, thay “ vì họ đều là những người có những nhân vật” bằng “người”) phẩm chất đạo đức tốt đẹp. (Bá: “ lín lªn” v× nghÜa cña tõ c. Quá trình vượt núi cao này trùng với “trưởng thành” cũng là quá trình con người 3 Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ng÷ V¨n 6- N¨m häc 2006-2007 trưởng thành. 2. Bµi tËp 2(68): Học sinh đọc bài tËp 2. ? Chỉ ra những từ dùng sai trong Học sinh thực - Linh động. - Bµng quang, thñ tôc. c¸c c©u: hiÖn a. TiÕng viÖt cã kh¶ n¨ng diễn tả sinh động … b. Cã 1 sè b¹n cßn bµng quan… c. vïng nµy cßn kh¸ nhiÒu hñ tôc nh­ … ? Nguyªn nh©n chñ yÕu cña viÖc Häc sinh ph¸t  Nhí kh«ngchÝnh x¸c h×nh dùng sai đó là gì? biÓu suy nghÜ thøc ng÷ ©m. *Hoạt động 4 : Củng cố dặn dò: * ë nhµ: - Giáo viên cho 1 số cặp từ dễ bị lần lộn vì hiện tượng gần âm: - Sõng sé - S÷ng sê - S©u sa - Xãt xa -Xao xuyÕn - Xao x¸c - Ngé nghÜnh - Ngé nhËn * ChuÈn bÞ bµi 7. Đào Thị Bích Ngọc- Trường THCS Tân Bình Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>