Giáo án Ngữ văn 8 - Tiết 1 đến 24 - Trường THCS Tam Hợp

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n 14/ 08 / 2010 TuÇn 1 TiÕt 1, 2 Bµi 1 :. Ngµy d¹y 16/ 08 / 2010. T«i ®i häc - Thanh TÞnh A.Môc tiªu - Gióp häc sinh : +Cảm nhận được tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . + Rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức-biểu cảm, liên tưởng đến những kỷ niệm tựu trường của bản thân. B. Phương pháp, phương tiện 1. Phương pháp: - §äc s¸ng t¹o. - Vấn đáp gợi tìm - Nêu và giải quyết vấn đề - Dïng lêi - Hîp t¸c 2. Phương tiện: - SGK - B¶ng C . TiÕn tr×nh tæ chøc DẠy - HỌc : * ổn định tổ chức: * Hướng dẫn học sinh cách học bộ môn. * Hướng dẫn học sinh học bài mới: Tiết 1 H§ 1: I. §äc – hiÓu kh¸i qu¸t v¨n b¶n: GV giíi thiÖu ng¾n gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh. 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm a) T¸c gi¶ : Thơ văn ông đậm chất trữ tình đằm thắm ,giàu ? Cho biÕt xuÊt xø cña t¸c phÈm ? c¶m xóc ªm dÞu , trong trÎo . b) T¸c phÈm : In trong tËp “ Quª mÑ’’, xuÊt b¶n n¨m 1941 . 2. §äc v¨n b¶n , gi¶i thÝch tõ khã , t×m hiÓu Gv hd : đọc chậm , dịu , diễn cảm , lắng sâu . thÓ lo¹i vµ bè côc : GV cùng 3 HS thay nhau đọc . HS khác nhận xÐt . GV l­u ý HS tõ khã . ? VB này được viết theo phương thức biểu đạt nào ? Vì sao em xác định được như vậy ? - Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm .Vì trong văn bản này tác giả đã ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> hồi tưởng lại kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường như thế nào , lúc đó tác giả có tâm trạng ra ? Trong v¨n b¶n , nh÷ng kØ niÖm cña nhµ v¨n sao? ®­îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ? - Bố cục :theo dòng hồi tưởng của nhân vật . +Tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ dÜ v·ng . + T©m tr¹ng c¶m gi¸c cña nh©n vËt t«i trªn đường tới trường . + Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân trường . + C¶m nhËn cña nh©n vËt t«i lóc ë trong líp häc . ? Tương ứng với trình tự ấy là các đoạn nào trong v¨n b¶n ? - Từ đầu đến "” - Tiếp theo đến : “trên ngọn núi” - Tiếp đến “cả ngày nữa” H§ 2: - §o¹n cßn l¹i . ? Những gì đã gợi lên trong lòng tôi kỉ niệm về II. Đọc hiểu chi tiết văn bản : buổi tựu trường đầu tiên ? -Biến chuyển của trời đất cuối thu và hình ảnh mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu ? Khi nhớ lại kỉ niệm đó tâm trạng “tôi” như tiên đi đến trường . thÕ nµo ? -Nao nøc m¬n man , t­ng bõng , rén r· . ? Thêi gian vµ kh«ng gian cña ngµy ®Çu tiªn 1.Cảm nhận của tôi trên đường tới trường đến trường được “tôi” nhớ lại cụ thể như thế - Thêi gian :buæi s¸ng cuèi thu. nµo ? - Kh«ng gian :trªn con ®­êng lµng dµi vµ hÑp . ? V× sao thêi gian vµ kh«ng gian nµy l¹i trë thành những kỉ niệm khó quên đối với “tôi” ? - V× thêi ®iÓm vµ n¬i chèn nµy quen thuéc , gÇn gòi , g¾n bã víi tuæi th¬ t¸c gi¶ . §©y còng là thời điểm đặc biệt của “tôi” , lần đầu được ? Trên con đường này “tôi” đã quen đi lại lắm cắp sách tới trường . lần song trong buổi đầu tiên đến trường “tôi”có - Con đường quen – lạ , cảnh vật thay đổi . cảm giác như thế nào ?Tại sao tôi có cảm giác - Cảm thấy mình trang trọng , đứng đắn . đó V× t×nh c¶m vµ nhËn thøc cña mét cËu bÐ lÇn đầu tiên đến trường đã có sự chuyển biến mạnh mẽ . Đấy là cảm giác tự thấy mình đã lớn lên , v× thÕ mµ thÊy con ®­ênh lµng kh«ng cßn dµi ? Chi tiết nào cho thấy từ đây người học trò và rộng như trước nữa . nhá sÏ cè g¾ng häc hµnh , quyÕt t©m vµ ch¨m - Gh× thËt chÆt hai quyÓn vë míi trªn tay , chØ ? muốn thử sức tự cầm bút thước ... ? Chi tiÕt nµy cho ta hiÓu g× thªm vÒ “t«i” ? - Một chú bé ngộ nghĩnh , ngây thơ và đáng ? Th«ng qua nh÷ng c¶m nhËn cña “t«i” trªn yªu . con đường đến trường , “tôi” đã tự bộc lộ đức - Yªu b¹n bÌ , cã ý chÝ häc tËp . tÝnh g× ? ? Trong c©u v¨n “ý nghÜ Êy tho¸ng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang - So s¸nh – lµm cho ý nghÜ cña “t«i” ®­îc trên ngọn núi”, tác giả đã sử dụng biện pháp người đọc cảm nhận cụ thể , rõ ràng hơn . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> nghÖ thuËt g× ? Cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ? TiÕt 2 ? Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí có điều gì næi bËt ? ? Cảnh tượng này có ý nghĩa gì ?. ? Ngôi trường làng Mĩ Lí hiện ra trong mắt “tôi” trước và sau khi đi học có gì khác nhau ? ? Sự nhận thức có sự thay đổi đó về ngôi trường có ý nghĩa như thế nào ?. ? Với sự cảm nhận về ngôi trường như vậy nên “t«i” cã t©m tr¹ng ra sao ? ? Khi t¶ nh÷ng häc trß nhá tuæi lÇn ®Çu tiªn tíi trường , tác giả đã dùng hình ảnh so sánh nào ? ? H×nh ¶nh so s¸nh nµy cã ý nghÜa g× ? ? Hình ảnh ông đốc được “tôi” nhớ lại như thế nµo ?. 2.Cảm nhận của tôi lúc ở trên sân trường : -Sân trường rất đông người , người nào cũng đẹp . - Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường thường gặp ở nước ta . - ThÓ hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n . - Bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác giả đối với mái trường tuổi thơ . - Trước : nhà trường cao ráo , sạch sẽ hơn các ng«i nhµ trong lµng . - Nay : ngôi trường xinh xắn , oai nghiêm như đình làng Hoà ấp . - Thể hiện sự thay đổi sâu sắc trong tình cảm và nhận thức của “tôi”. Phép so sánh trên đã diÔn t¶ ®­îc c¶m xóc trang nghiªm , thµnh kính của “tôi” đối với ngôi trường ; tác giả đề cao tri thức , khẳng định vị trí quan trọng của trường học trong đời sống nhân loại . - Lo sî vÈn v¬ , ngËp ngõng , e sî . - Họ như con chim con đứng bên bờ tổ nhìn qu·ng trêi réng muèn bay , nh­ng cßn ngËp ngõng e sî . - Diễn tả sinh động , cụ thể hình ảnh cũng như tâm trạng của đám học trò . - Nói : Các em phải gắng học để thầy mẹ vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng . - Nh×n häc trß “ víi cÆp m¾t hiÒn tõ vµ c¶m động” . - Tươi cười nhẫn nại chờ ... - Ông đốc : từ tốn , bao dung .. ? Qua những chi tiết đó ta nhận thấy ông là người như thế nào ? ? Em có suy nghĩ gì trước thái độ của ông đốc , - Ta nhËn thÊy tr¸ch nhiÖm , tÊm lßng cña gia thầy giáo trẻ , các bậc phụ huynh đối với các đình , nhà trường đối với thế hệ trẻ . Đó là một em bÐ lÇn ®Çu tiªn ®i häc ? môi trường giáo dục ấp áp . ? Khi bước vào lớp học , “tôi” có cảm nhận 3. C¶m nhËn cña “t«i” lóc ë trong líp häc - Xa mÑ . nh­ thÕ nµo ? ? Vì sao “tôi” lại có cảm nhậnđó ? - “Tôi” đã bắt đầu cảm thấy được sự tự lập của m×nh khi ®i häc . ? Ngoµi ra , khi vµo líp häc , “t«i”cßn cã - Một mùi hương lạ xông lên . Trông hình gì nh÷ng c¶m gi¸c g× kh¸c n÷a ? treo trên tường cũng thấy lạ và hay hay . Bàn ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? V× sao “t«i” cã c¶m gi¸c nh­ vËy ?. ? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã hai chi tiÕt : - Một con chim con liệng đến ...Tôi đưa mắt thÌm thuång nh×n theo c¸nh chim . - Nh­ng tiÕng phÊn cña thÇy t«i ...®­a t«i vÒ c¶nh thËt . T«i vßng tay lªn bµn ... lÈm nhÈm đánh vần đọc . Nh÷ng chi tiÕt nµy nãi g× thªm vÒ nh©n vËt t«i? ? Dßng ch÷ : T«i ®i häc cã ý nghÜa g× ?. ? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña v¨n b¶n nµy lµ g× ?. Cho HS th¶o luËn nhãm : ? Theo em , søc cuèn hót cña t¸c phÈm nµy ®­îc t¹o nªn tõ ®©u ?. ghÕ chç m×nh ngåi lµ vËt riªng cña m×nh . Nh×n người bạn chưa hề quen biết nhưng lòng vẫn kh«ng c¶m thÊy xa l¹ . => võa xa l¹ võa gÇn gòi . - L¹ v× lÇn ®Çu ®­îc vµo líp häc . - Kh«ng c¶m thÊy xa l¹ víi bµn ghÕ b¹n bÌ v× bắt đầu ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó th©n thiÕt víi m×nh b©y giê vµ m·i m·i . - Mét chót buån khi tõ gi· tuæi th¬ . - Bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và việc häc hµnh cña b¶n th©n . - Yªu thiªn , yªu tuæi th¬ nh­ng yªu c¶ sù häc hµnh . - Dßng ch÷ nµy võa khÐp l¹i bµi v¨n vµ më ra mét thÕ giíi míi , mét kho¶ng kh«ng gian , thêi gian míi , mét t©m tr¹ng , t×nh c¶m míi , một giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trẻ. Dßng ch÷ thÓ hiÖn ý nghÜa cña truyÖn ng¾n nµy * Tæng kÕt : - Bố cục theo dòng hồi tưởng của nhân vật tôi , theo trình tự thời gian của một buổi tựu trường – KÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ , miªu t¶ vµ béc lé t©m tr¹ng , c¶m xóc . => t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh cña t¸c phÈm . -B¶n th©n t×nh huèng truyÖn . - Tình cảm ấm áp , trìu mến của những người lớn đối với các em nhở lần đầu tiên đến trường - Hình ảnh thiên nhiên , ngôi trường và các h×nh ¶nh so s¸nh . => chÊt tr÷ t×nh thiÕt tha ªm dÞu . * LuyÖn tËp : - Dßng c¶m xóc ch©n thµnh , tha thiÕt .. Cho HS lµm bµi tËp 1 SGK(lµm nhãm ) GV khi làm chú ý khái quát thành các bước theo tr×nh tù thêi gian . * Cñng cè: - C¶m nhËn cña nh©n vËt “ T«i ” trong buæi tùu trường được thể hiện qua những giai đoạn nào? - Mçi giai ®o¹n c¶m nhËn cña nh©n vËt “ T«i ” ra sao? * DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí , lµm bµi tËp 2 . - Xem kỹ bài : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ .. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n 17 / 8 / 2010 TiÕt 3 . Bµi 1. Ngµy d¹y 19 /8 /2010. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ A . Mục tiêu cần đạt : - Giúp học sinh hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ . - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông tõ trong mèi quan hÖ so s¸nh vÒ pham vi nghÜa réng vµ nghÜa hÑp . B . Phương pháp, phương tiện: 1. Phương pháp: - RÌn luyÖn theo mÉu - Ph©n tÝch ng«n ng÷ - Nêu và giải quyết vấn đề - Định hướng giao tiếp - Hîp t¸c 2. Phương tiện: - SGK - B¶ng C.Tiến trình tổ chức các hoạt động : * ổn định tổ chức: * Hướng dẫn học sinh học bài: GV giíi thiÖu bµi nªu yªu cÇu, nhiÖm vô cña bµi häc. Hướng dẫn HS học bài. Gv treo bảng phụ , cho học sinh quan sát sơ đồ 1. Tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghÜa cña tõ :thó, chim, c¸ ? V× sao ? ? NghÜa cña tõ thó réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa của từ voi , hươu ? Vì sao ? ? NghÜa cña tõ chim réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ tu hó , s¸o ? ?NghÜa cña tõ c¸ réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ c¸ r« , c¸ thu ? ? Qua viÖc xÐt mèi quan hÖ cña c¸c tõ trªn em thö cho biÕt thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng vµ mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp ?. - Rộng hơn vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hµm ph¹m vi nghÜa cïa tõ thó , chim , c¸ . - Réng h¬n v× ph¹m vi nghÜa cña tõ thó bao hàm phạm vi nghĩa của từ voi , hươu . - Réng h¬n . - Réng h¬n . - Mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng khi phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm phạm vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Đồ dùng học tập : bút , thước ... - Có nghĩa rộng hơn các từ voi , hươu , tu hú ,. ? LÊy vÝ dô minh ho¹ . ? NghÜa cña c¸c tõ thó , chim ,c¸ réng h¬n nghĩa của những từ nào , đồng thời hẹp hơn ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> nghÜa cña tõ nµo ? ? Tõ vÝ dô nµy ta cã thÓ rót ra kÕt luËn ntn ? GV : Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng võa cã nghÜa hÑp . V× tÝnh chÊt réng- hÑp cña mét từ ngữ chỉ là tương đối . Gọi 2 em đọc ghi nhớ .. s¸o , c¸ r« , c¸ thu vµ cã ph¹m vi nghÜa hÑp hơn từ động vật . - Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với từ ngữ này , đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ng÷ kh¸c . 2 . LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 :. Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài tập . Cho 2 em lªn b¶ng lµm .. Y phôc quÇn. ¸o. quần đùi , quần dài Vò khÝ. GV nªu yªu cÇu cña bµi tËp . Chia líp lµm 10 nhãm , 2 nhãm lµm mét bµi tËp .. Cách làm tương tự như bài tập 2 .. Gọi HS đọc yêu cầu của bài tập . Lần lượt cho từng em xung phong làm .. ¸o dµi , ¸o s¬ mi. sóng. bom. súng trường , đại bác bom ba cµng .. . Bµi tËp 2 : a) Chất đốt b) NghÖ thuËt c) Thøc ¨n d) Nh×n e) §¸nh Bµi tËp 3 : a) Xe đạp , xe máy , xe hơi . b) Sắt , đồng ,nhôm . c) Chanh , cam , quýt . d) Hä néi , hä ngo¹i , c« b¸c . e) X¸ch , khiªng , g¸nh . Bµi tËp 4 : a) thuèc lµo b) thñ quü c) bót ®iÖn d) hoa tai Bµi tËp 5 : Khãc , nøc në , sôt sïi .. Cñng cè: Cho 2 em đọc ghi nhớ. DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp . - Xem kỹ bài : Tính thống nhất về chủ đề của văn bản . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Ngµy so¹n 18 / 8 /2010. Ngày dạy 20 / 8 / 2010. TiÕt 4 Bµi 1. Tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n A/ Môc tiªu Gióp HS : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề , biết xác định và duy trì đối tượng tr×nh bµy , chän lùa , s¾p xÕp c¸c phÇn sao cho v¨n b¶n tËp trung nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . - TÝch hîp víi phÇn V¨n ë v¨n b¶n ‘T«i ®i häc’’. B/ Phương pháp - phương tiện 1. Phương pháp: - RÌn luyÖn theo mÉu - Ph©n tÝch ng«n ng÷ - Nêu và giải quyết vấn đề - Định hướng giao tiếp - Hîp t¸c 2. Phương tiện: - SGK - B¶ng C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động * Tæ chøc: * Hướng dẫn HS học bài mới: GV giíi thiÖu bµi, nªu yªu cÇu vµ nhiÖm vô häc tËp.. ? Trong v¨n b¶n ‘ T«i ®i häc’’ t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh ? ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lßng tg ? GV : chủ đề của văn bản . ? Tõ c¸c nhËn thøc trªn , em h·y cho biÕt : chñ đề của văn bản là gì ?. 1 . Chủ đề của văn bản -Buổi đầu tiên đến trường của mình . -Nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng t¸c gi¶ . -Là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt .. 2 . Tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? Căn cứ vào đâu em biết văn bản ‘Tôi đi học’’ - Nhan đề : tôi đi học . nãi lªn nh÷ng kØ niÖm cña t¸c gi¶ vÒ buæi tùu - Tõ “t«i” . trường đầu tiên ? - C¸c tõ ng÷ : ... nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> buổi tựu trường , lần đầu tiên đi đến trường , đi häc , hai quyÓn vë míi ... - C¸c c©u : H»ng n¨m cø vµo cuèi thu ...tùu trường . Tôi quên thế nào được ... đãng . Hai quyÓn vë míi ... thÊy nÆng . T«i bÆm tay ... xuống đất ... - Trên đường đến trường : + C¶m nhËn vÒ con ®­êng : quen – l¹ , c¶nh vật thay đổi . ? Em hãy phân tích sự thay đổi tâm trạng của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên . + Thay đôỉ hành vi : lội qua sông thả điều , đi ra đồng nô đùa , - đi học , cố làm như một học trß thùc sù . GV : Các chi tiết , các phương tiện ngôn từ trong văn bản đều tập trung khắc hoạ , tô đậm -Trên sân trường : c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nh©n + Cảm nhận về ngôi trường : cao ráo và sạch sẽ vật tôi ở buổi tựu trường đầu tiên => tính thống hơn các ngôi nhà trong làng – xinh xắn , oai nhất về chủ đề của văn bản . nghiêm như đình làng , sân rộng , cao hơn = lo sî vÈn v¬ . + C¶m gi¸c bì ngì , lóng tóng khi xÕp hµng vào lớp : đứng núp bên người thân ...cảm giác xa mÑ . -Trong văn bản chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác . - Nội dung : đối tượng phản ánh , ý kiến , quan ®iÓm , c¶m xóc . ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn - Cấu trúc – hình thức : nhan đề , sự sắp xếp b¶n ? các phần mục , tính thống nhất của các đơn vị ? Tính thống nhất vè chủ đề của văn bản được ngôn ngữ trong văn bản . - Đặc biệt lưu ý nhan đề , quan hệ giữa các thể hiện ở những phương diện nào trong văn phÇn cña v¨n b¶n , chó ý c¸c c©u , c¸c tõ ng÷ b¶n ? tập trung biểu hiện chủ đề . ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề ? Gọi 2 HS đọc ghi nhớ . ? Hãy cho biết văn bản trên viết về đối tượng nào và về vấn đề gì ? ? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo một thứ tự nào ? ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xếp này ®­îc kh«ng ? V× sao ?. Ghi nhớ( SGK ) 3 . LuyÖn tËp Bài tập 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề cña v¨n b¶n “ rõng cä quª t«i’’ . -Đối tượng : rừng cọ quê tôi . - Về vấn đề : cảm nhận của nhân vật tôi về rõng cä quª m×nh . - Giíi thiÖu rõng cä , miªu t¶ c©y cä , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n víi c©y cä . - Không . Vì sắp xếp như trên là đã hợp lý . - C¶m nhËn cña nh©n vËt t«i vÒ rõng cä quª. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ? Nêu chủ đề của văn bản này . ? Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn văn bản . H·y chøng minh ®iÒu nµy .. Gọi 1 em đọc yêu cầu của bài . ? ý nào sẽ làm cho bài viết lạc đề ? * Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản? ? Tính thống nhất đó thể hiện như thÕ nµo?. m×nh . - Nhan đề : Rừng cọ quê tôi . - C¸c tõ ng÷ : + §o¹n 1: Rõng cä trËp trïng . + ®o¹n 2 : th©n cä , bóp cä , c©y non , l¸ cä . + ®o¹n 3 : rõng cä , tµu l¸ cä . + ®o¹n 4 : g¾n bã víi cay cä , chæi cä , mãm l¸ cä ,nãn l¸ cä , mµnh cä , lµn cä , tr¸i cä . + ®o¹n 5 : rõng cä quª m×nh . - C©u : c©u ®Çu mçi ®o¹n ( trõ ®o¹n 3) nãi vÒ một vấn đề liên quan đến rừng cọ quê hương nhµ v¨n . Bµi tËp 2 : -ýb,d.. D/ DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - Lµm bµi tËp 3 - So¹n bµi: “trong lßng mÑ”. ----------------------------------------------Ngµy so¹n 22 / 8 / 2010 Ngµy d¹y 24 / 8 / 2010 TuÇn 2 TiÕt 5 .6 Bµi 2. Trong lßng mÑ - Nguyªn Hång A/ Môc tiªu - Gióp HS : + Hiểu được tình cảnh đáng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . + Bước đầu hiểu được văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút của Nguyên Hång : thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh , lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh , giµu søc truyÒn c¶m . - Bồi dưỡng cho HS tình yêu thương đối với những người thân trong gia đình, cảm thông, chia sẻ với những bất hạnh của người khác. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Rèn các kỹ năng phân tích nhân vật , khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói , nét mặt , tâm tr¹ng ; ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn víi t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc b»ng lêi v¨n thèng thiÕt . B/ Phương pháp - phương tiện 1. Phương pháp: - §äc s¸ng t¹o - Dïng lêi - Nêu và giải quyết vấn đề - Vấn đáp gợi tìm. - Hîp t¸c 2. Phương tiện: - SGK - B¶ng C/ TiÕn tr×nh dẠy - hỌc * Tæ chøc: * Bµi cò: ? Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n “ T«i ®i häc’’. * Bµi míi: GV giíi thiÖu bµi, nªu yªu cÇu vµ nhiÖm vô häc tËp. GV l­u ý HS vÒ t¸c gi¶. ? Nªu v¾n t¾t nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm “ Nh÷ng ngµy th¬ Êu” ?. ? Em hiÓu g× vÒ thÓ v¨n håi ký ?. GV hướng dẫn đọc : chậm , tình cảm . Gọi 2 em thay nhau đọc , em khác nhận xét . Cho 1 em tãm t¾t. ? Gi¶i thÝch tõ : hoµi nghi , ruång rÉy . GV tÝch hîp víi TV : 2 tõ nµy cã chung mét nét nghĩa : chỉ thái độ . ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai ? Nh©n vËt nµy cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi t¸c gi¶ ?. I. §äc – hiÓu kh¸i qu¸t v¨n b¶n: 1.T¸c gi¶ , t¸c phÈm : 1.1.T¸c gi¶ (1918-1982) : - Nhà văn lớn của văn học Việt Nam hiện đại . 1.2.T¸c phÈm : - Håi ký- tù truyÖn . - S¸ng t¸c 1938-1940 . - Gồm 9 chương , mỗi chương kể về một kỷ niÖm s©u s¾c . - §o¹n trÝch “Trong lßng mÑ’’ ( tªn do nhµ biên soạn đặt ) là chương 4 . - Thể văn được dùng để ghi lại những chuyện có thật đã xảy ra trong cuộc đời một con người cụ thể , thường là của chính mình . 2. §äc , gi¶i thÝch tõ khã , ph©n tÝch bè côc :. - Hoµi nghi : nghi ngê . - Ruång rÉy : h¾t hñi , ghÐt bá , kh«ng nh×n g× đến .. - Tôi – nhân vật chính – người kể chuyện và ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ? §o¹n trÝch “Trong lßng mÑ’’ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ?. trùc tiÕp béc lé c¶m nghÜ . - Bè côc :2 phÇn . + Từ đầu đến “người ta hỏi đến chứ’’ : cuộc đối thoại giữa người cô cay độc và chú bé Hồng , ý nghĩ , cảm xúc của chú về người mẹ bÊt h¹nh . + §o¹n cßn l¹i : Cuéc gÆp l¹i bÊt ngê víi mÑ và cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé ? Từ bố cục này em hãy rút ra hai vấn đề cơ Hång bản cần phân tích về nội dung của đoạn trích . - Tâm địa độc ác của người cô và tình yêu mãnh liệt của chú bé Hồng với người mẹ bất h¹nh cña chó . ? Cảnh ngộ của bé Hồng có điều gì đặc biệt ? II. §äc - hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n : 1.Nhân vật người cô : ? C¶nh ngé Êy dÔ t¹o nªn ®iÒu g× trong t©m hån - Må c«i cha , mÑ do nghÌo tóng ph¶i tha bÐ Hång ? phương cầu thực => cảnh ngộ thật thương tâm . ? Theo dõi cuộc đối thoại giữa người cô và bé - Luôn cảm thấy cô đơn , đau khổ và khao khát Hồng , em thử cho biết nhân vật cô tôi có quan tình thương của mẹ . hÖ nh­ thÕ nµo víi bÐ Hång ? - Ruét thÞt . ? Nhân vật người cô hiện lên trước hết ở chi tiÕt nµo ? - Một hôm ,cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi : ? Theo em , điều gì đáng chú ý ở đây ? - Hång mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng ? ? Bé Hồng cảm nhận như thế nào về câu hỏi ấy - Người cô cười hỏi chứ không phải lo lắng hỏi, nghiªm nghÞ hái , hay ©u yÕm hái . - “ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nết mặt khi cười rất kịch’’ của người cô . ? Chú đã phản ứng ra sao ? - Mục đích của người cô :để bé Hồng khinh miÖt vµ ruång rÉy mÑ . ? C©u tr¶ lêi døt kho¸t nh­ng ®Çy suy nghÜ Êy - Cúi đầu không đáp , cười đáp lại : có làm cuộc đối thoại chấm dứt không ? - Kh«ng!Ch¸u kh«ng muèn vµo ... ? Người cô còn hỏi gì bé Hồng ? Nét mặt và cử - Không . chỉ của người cô lúc này như thế nào ? - Giäng vÉn ngät : - Sao l¹i kh«ng vµo ? Mî mµy ph¸t tµi l¾m cã như dạo trước đâu ? - Hai con m¾t long lanh ch»m chÆp ®­a nh×n bÐ Hång . ? Bµ ta muèn g× khi nãi r»ng mÑ chó ®ang - Vỗ vai bé Hồng cười mà nói :- Mày dại quá “ph¸t tµi’’ vµ nhÊt lµ cè ý ph¸t ©m hai tiÕng cø vµo ®i , tao ch¹y cho tiÒn tµu ...chø . “em bÐ’’ thËt râ , thËt ngät ? ( Lêi nãi cña - Ch©m chäc , nhôc m¹ . người cô lần này nhằm mục đích gì ? ) ? Cuộc đối thoại tiếp tục diễn ra như thế nào ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Người cô vẫn cứ tươi cười kể với bé Hồng về ? ở đoạn này tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? tình cảnh túng quẫn , hình ảnh gầy guộc , rách rưới của mẹ bé Hồng. ? Người cô còn hiện lên trong chi tiết nào đáng - Đối lập : tâm trạng đau đớn , xót xa của cháu với sự vô cảm , lạnh lùng của người cô . chó ý n÷a ? - Bỗng đổi giọng lại vỗ vai , nhìn vào mặt đứa ? Những lời lẽ nói với bé Hồng đã bộc lộ được cháu rồi nghiêm nghị , tỏ sự ngậm ngùi thương xót người quá cố . điều gì trong tính cách của người cô ? - Hẹp hòi , cay độc đến tàn nhẫn . Cho HS th¶o luËn nhãm : ? H×nh ¶nh bµ c« cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ?. ? Míi ®Çu nghe bµ c« hái : “ -Hång mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng’’ trong Hång sèng dËy ®iÒu g× ? ? Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói của cô , mục đích của cô khi nhắc tới mẹ mình , bé Hồng đã tự khẳng định điều gì ? ? Sau lời hỏi thứ hai của người cô , tâm trạng cña bÐ Hång nh­ thÕ nµo ? ? Khi mục đích mỉa mai , châm chọc của người cô đã phơi bày ở câu hỏi thứ ba thì tâm trạng cña bÐ Hång ra sao ? ? Tâm trạng đó được thể hiện qua chi tiết nào ?. - Mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhÉn , kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ , ruét rµ trong x· héi thùc d©n nöa phong kiÕn . - Hình ảnh bà cô gây cho người đọc sự khó chịu nhưng cũng chính là hình ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m·nh liÖt h¬n . 2.T×nh yªu mÑ cña bÐ Hång : a) Trong cuộc đối thoại với người cô : - H×nh ¶nh mÑ víi vÎ mÆt rÇu rÇu vµ sù hiÒn tõ -“ đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mÑ t«i l¹i bÞ nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn x©m ph¹m đến’’. - Lòng thắt lại , khoé mắt đã cay cay. -Đau đớn , phẫn uất .. - Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hoà đầm đìa ở cằm và ở cổ . ? Vì sao bé Hồng có tâm trạng này ? Có phải vì - Vì thương mẹ và căm tức sao mẹ lại vì sợ hãi mẹ chửa đẻ với người khác khi chưa đoạn tang những thành kiến tàn ác mà xa lìa con cái để sinh në mét c¸ch giÊu giÕm . bè hay v× mét lÏ nµo kh¸c ? ? Khi nghe kÓ vÒ t×nh c¶nh téi nghiÖp cña mÑ , - Cæ häng nghÑn ø , khãc kh«ng ra tiÕng . - “ Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một bÐ Hång cã suy nghÜ , c¶m xóc nh­ thÕ nµo ? hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ tôi quyết vå ngay lÊy mµ c¾n mµ nhai cho k× n¸t vôn míi th«i .’’ - Tâm trạng đau đớn , uất ức , căm tức tới tột ? Suy nghÜ Êy cho ta thÊy ®­îc ®iÒu g× ë bÐ độ . Hång lóc nµy ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? Em cã nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ c¸ch sö dông ng«n ng÷ , h×nh ¶nh cña t¸c gi¶ ë chç nµy ?. - Lời văn dồn dập với các hình ảnh và động từ m¹nh .. b) Trong cuéc gÆp gì víi mÑ vµ trong lßng mÑ ? ở phần 2 của đoạn trích , tình yêu thương mẹ của bé Hồng được biểu hiện trước hết ở chi tiết - Thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo gièng mÑ liÒn ®uæi theo gäi bèi rèi :- Mî ¬i !... nµo ? Cho HS th¶o luËn nhãm : ? TiÕng gäi bèi rèi “ mî ¬i’’ cña bÐ Hång vµ cái giả thiết mà tác giả đặt ra : Nếu người ngồi trªn xe Êy kh«ng ph¶i lµ mÑ th× c¶m gi¸c tñi thẹn của bé Hồng đã được làm rõ bằng một so s¸nh k× l¹ : kh¸c g× c¸i ¶o ¶nh cña mét dßng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành gục ngã giữa sa mạc đã cho ta hình dung tâm tr¹ng cña bÐ Hång lóc nµy nh­ thÕ nµo ?. - Khao khát tình mẹ , gặp mẹ đến cháy bỏng . - ThÊt väng tét cïng , ®au khæ còng tét cïng . - Ch¹y ®uæi theo xe víi c¸c cö chØ véi v· , bèi rèi , lËp cËp . Võa ®­îc ngåi lªn xe cïng mÑ , chú đã “oà lên khóc rồi cứ thế nức nở’’. - dỗi hờn mà hạnh phúc , tức tưởi mà mãn nguyÖn .. ? Được gặp mẹ , bé Hồng đã có cử chỉ và hành động như thế nào ?. - C¶m gi¸c Êm ¸p m¬n man kh¾p da thÞt . - H¬i quÇn ¸o vµ h¬i thë cña mÑ th¬m tho mét cách lạ thường . - Sung sướng đến cực điểm .. ? Những giọt nước mắt lần này của Hồng có gì khác với những giọt nước mắt khi trả lời người c« ?. - Phần 1 : đau đớn , uất ức , căm phẫn . - Phần 2 : sung sướng đến tột cùng . - Tình yêu thương mẹ mãnh liệt .. ? Khi ®­îc ngåi trong lßng mÑ , bÐ Hång cã nh÷ng c¶m nhËn nh­ thÕ nµo ? ? Nh÷ng c¶m nhËn Êy cho thÊy t©m tr¹ng cña bé Hồng lúc đó ra sao ? GV chuyÓn tiÕp . ? §Õn ®©y em h·y kh¸i qu¸t l¹i t©m tr¹ng cña bÐ Hång trong toµn bé ®o¹n trÝch ? ? Theo em , tâm trạng đó của bé Hồng xuất ph¸t tõ ®©u ?. * Tæng kÕt : - có thân phận cay đắng , đau khổ nhưng có. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> tình yêu thương mẹ và lòng tin bền bỉ , mãnh liÖt dµnh cho mÑ .. ? Qua ®o¹n trÝch “ Trong lßng mÑ’’ , em thÊy bé Hồng là người như thế nào ? * LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 : Chøng minh v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh . TL: - T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyÖn . - Dßng c¶m xóc phong phó cña chó bÐ Hång . - C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ . + kÕt hîp tù sù víi biÓu c¶m . + các hình ảnh so sánh gây ấn tượng . + lời văn chân thành cảm động . Bài tập 2: Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và trẻ em .Em hiểu như thế nào về nhận định đó? TL : - Lµ nhµ v¨n viÕt nhiÒu vÒ trÎ em vµ phô n÷ . - Dành cho phụ nữ và nhi đồng tấm lòng chan chứa thương yêu và nâng niu , trân trọng . * DÆn dß : Xem kỹ bài “ Trường từ vựng”, “ Bố cục của văn bản’’. ---------------------------------------------Ngày dạy 27 / 8 / 2010. Ngµy so¹n 25 / 8 /2010 Bµi 2 . TiÕt 7 :. Trường từ vựng A . Mục tiêu cần đạt : - Gióp HS : + Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường từ vựng đơn giản . + B ước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá ...giúp ích cho việc học văn và làm văn - Rèn luyện kỹ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói , viết . B . Phương pháp, phương tiện: 1. Phương pháp: - RÌn luyÖn theo mÉu - Ph©n tÝch ng«n ng÷ - Nêu và giải quyết vấn đề - Định hướng giao tiếp - Hîp t¸c 2. Phương tiện: - SGK - B¶ng C . Tiến trình tổ chức các hoạt động : * ổn định tổ chức : * KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp ? Cho vÝ dô . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> * Tæ chøc d¹y bµi míi: GV giíi thiÖu bµi, nªu yªu cÇu vµ nhiÖm vô häc tËp. Hướng dẫn HS học tập. Gọi một em đọc đoạn trích ? LiÖt kª c¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch . ? C¸c tõ nµy cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa ? ? NÕu tËp hîp c¸c tõ nµy thµnh mét nhãm tõ th× chúng ta có được một trường từ vựng . Vậy theo em , thế nào là trường từ vựng ? ? Tìm các từ của trường từ vựng : dụng cụ nấu nướng . ? Trường từ vựng “ mắt’’có thể có những trường tõ vùng nµo ? ? Từ đó ta rút ra được kết luận gì ? ? Em hãy xác định từ loại của các từ trong trường từ vựng “ mắt’’ . ? Qua ®©y em rót ra ®­îc kÕt luËn nh­ thÕ nµo? ? Do hiện tượng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không ? Cho vÝ dô .. Gọi HS đọc đoạn văn . ? C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch vèn thuéc trường từ vựng nào ?. ? ở đây , tác giả đã sử dụng với trường từ vựng nµo ? ? Việc tác giả chuyển các từ này từ trường từ vựng “ người’’ sang trường từ vựng “ thú vật’’ nh­ vËy cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ?. I/ Thế nào là trường từ vựng ? 1. Kh¸i niÖm : - mặt ,mắt , da, gò má , đùi, đầu , cánh tay , miÖng . - chỉ bộ phận của cơ thể người . - lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa . - xoong , chảo , đũa , muôi , thìa ... 2. L­u ý : - Bộ phận của mắt : con ngươi , lòng đen , lßng tr¾ng ... - Hoạt động của mắt : tinh anh , lờ đờ ... - BÖnh cña m¾t : cËn thÞ , viÔn thÞ ... - Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều từ vùng nhá h¬n . - danh từ , động từ , tính từ. - Một trường từ vựng có thể bao gồmnhững từ kh¸c biÖt nhau vÒ mÆt tõ lo¹i . - Cã . VÝ dô : + Chân : - Bộ phận của cơ thể người , động vËt : tay , ch©n , m¾t ... - Bộ phận của một số đồ dùng : mặt, lưng , đỉnh , ... + Đầu : - Bộ phận của cơ thể người động vật . - Phần trên cùng của một số đồ vật . - VÞ trÝ , thêi ®iÓm . - Người . Cụ thể : + Suy nghĩ của con người : tưởng . + Tâm trạng của con người : mừng . + Phẩm chất của con người : ngoan . + C¸ch x­ng h« : cËu . - Thó vËt . - Nhân hoá con chó vàng để thấy được tình cảm và sự gắn bó , gần gũi của lão Hạc đối với con chó , từ đó tăng sức gợi cảm .. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> ? Tìm các từ thuộc trường từ vựng “người ruột thÞt’’ trong v¨n b¶n “Trong lßng mÑ’’ . ? Đặt tên trường từ vựng cho mỗi dãy từ .. Gọi HS đọc đoạn văn . ? Các từ in đậm thuộc trường từ vựng nào ?. II . LuyÖn tËp : Bµi tËp 1 : - mÑ (t«i) , thÇy (t«i) , c« (t«i) , anh em (t«i) , mî (mµy ) . Bµi tËp 2 : a) Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản . b) Dụng cụ để đựng . c) Hoạt động củ chân . d) Tr¹ng th¸i t©m lý . e) TÝnh c¸ch . f) Dụng cụ để viết . Bµi tËp 3 : - Thái độ .. D. DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí . - Lµm bµi tËp 4,6 . - Xem kü bµi : Bè côc cña v¨n b¶n . ----------------------------------------------Ngµy so¹n 26 / 8 / 2010 Bµi 2 . TiÕt 8 :. Ngày dạy 28 / 8 / 2010. Bè côc cña v¨n b¶n. A . Mục tiêu cần đạt - Gióp HS : + Nắm được bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài . + Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc . B. TiÕn tr×nh dạy - học * Ổn định tổ chức : *Bµi cò ? Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? * Bài mới Gv giớg thiệu bài mới Cho HS đọc văn bản . 1 . Bè côc cña v¨n b¶n ? V¨n b¶n trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? ChØ - ba phÇn : ra các phần đó . + Từ đầu đến “ danh lợi’’. + Tiếp theo đến “ vào thăm’’. + PhÇn cßn l¹i . ? Mçi phÇn nµy cã nhiÖm vô g× ? - PhÇn 1: Më bµi : Giíi thiÖu thÇy gi¸o Chu Văn An – người thầy đạo cao , đức trọng . - PhÇn 2 : Th©n bµi : triÓn khai më bµi . - Phần còn lại – Kết bài : đánh giá chung ông mất ai cũng thương tiếc . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> ? Gi÷a c¸c phÇn nµy cã quan hÖ nh­ thÕ nµo - chÆt chÏ , phô thuéc . - Ghi nhí 1,2. víi nhau ? ? Tõ viÖc ph©n tÝch trªn , h·y cho biÕt mét c¸ch kh¸i qu¸t : Bè côc cña v¨n b¶n gåm m¾y phÇn?NhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g× ? C¸c phÇn cña v¨n b¶n quan hÖ víi nhau nh­ thÕ nµo ? 2. C¸ch bè trÝ , s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n : ? PhÇn th©n bµi v¨n b¶n “ T«i ®i häc”cña - Những kỷ niệm về buổi tựu trường đầu tiên Thanh TÞnh kÓ vÒ nh÷ng sù kiÖn g× ? cña t¸c gi¶ . ? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào ? - Sắp xếp theo sự hồi tưởng và cảm xúc và theo thø tù thêi gian . - Theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên . ? ChØ ra diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ phÇn th©n bµi cña ®o¹n trÝch “ Trong lßng những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình của cậu bé mÑ’’. khi đối thoại với bà cô . - Niềm vui sướng cực độ của chú khi được ở trong lßng mÑ . ? Khi tả người , vật em sẽ lần lượt tả theo trình - Không gian (phong cảnh ) tù nµo ? - Chỉnh thể – bộ phận ( tả người ,con vật ) - Tình cảm , cảm xúc ( tả người ) ? Chỉ ra hai nhóm sự việc về Chu Văn An trong - Chu Văn An là người tài cao . phần thân bài của văn bản “ Người thầy đạo - Chu Văn An là người đức trọng , được học trò cao, đức trọng’’. kÝnh träng . ? Tõ c¸c bµi tËp trªn , em h·y cho biÕt c¸ch s¾p - Cã nhiÒu c¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn th©n xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n . bài, nhưng thường được sắp xếp theo trình tự thêi gian vµ kh«ng gian ,theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc hay theo m¹ch suy luËn sao cho phï hîp víi sù triÓn khai chñ dÒ vµ sù tiÕp nhËn cña Gọi HS đọc ghi nhớ . người đọc . GV phân nhóm cho HS tự đọc đoạn văn và xác 3 . Luyện tập : định cách trình bày ý trong các đoạn văn với Bµi tËp 1: nh÷ng tõ ng÷ cã liªn quan . a) Không gian : xa xa ,càng đến gần , thuyÒn chóng t«i tiÕp tôc chÌo ... b) Thêi gian : vÒ chiÒu , khi vÇng s¸ng nan qu¹t ... GV hướng dẫn HS làm ở nhà . c) Theo tÇm quan träng cña hai luËn cø . Bài tập 2 : Xác định lòng thương mẹ của bé Bµi tËp 2,3 : Hång thÓ hiÖn ë nh÷ng thêi ®iÓm nµo . Trong những thời điểm đó , tâm trạng của bé Hồng nh­ thÕ nµo ? Bài tập 3 : Xét xem ý a) đặt trước ý b) như vậy đã hợp lý chưa ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> D. DÆn dß : - Häc thuéc ghi nhí , lµm bµi tËp 2,3 . - Soạn bài : “Tức nước vỡ bờ’’. ----------------------------------------------Ngµy so¹n 29 / 8 / 2010 Ngày dạy 31 / 8 / 2010 TUẦN 3 Tiết 9 Bµi 3. Tức nước vỡ bờ ( Trích “ Tắt đèn’’) - Ng« TÊt Tè A/ Môc tiªu - Gióp HS : + Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đau thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy ; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực : có áp bức có đấu tranh ; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phô n÷ n«ng d©n . + Thấy được những đặc sắc nghệ thuật viết truyện của tác giả . - Tích hợp với phần Tiếng Việt ở bài “ Trường từ vựng” , phần Tập làm văn ở làm bài văn tự sự . - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt . B/ TiÕn tr×nh tæ dạy - học 1) Tổ chức . 2) Bµi cò : ? “ Trong lßng mÑ” còng nh­ “ T«i ®i häc” lµ nh÷ng ¸ng v¨n tù sù ®Ëm chÊt tr÷ t×nh . ChÊt tr÷ t×nh – chÊt th¬ Êy ®­îc to¸t lªn tõ : A. T©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh . B. C¶nh thiªn nhiªn th¬ méng . C. T×nh huèng truyÖn . D. Ng«n ng÷ giµu biÓu c¶m , giµu h×nh ¶nh . 3) Bài mới Gv giới thiệu bài mới I/ ĐỌC - HIỂU KHÁI QUÁT 1. T¸c gi¶ , t¸c phÈm a)T¸c gi¶ ( 1893-1954) Gọi hs đọc phần chú thích ( sgk ) - Trước cách mạng tháng tám : nhà văn hiện ? Em hãy nêu vài nét sơ lược về nhà văn Ngô thùc xuÊt s¾c . TÊt Tè . - Sau c¸ch m¹ng : phôc vô kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p . - Kh«ng chØ lµ nhµ v¨n «ng cßn lµ mét häc gi¶, một nhà báo nổi tiếng . Ông được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học , nghÖ thuËt . b)T¸c phÈm - Lµ t¸c phÈm tiªu biÓu nhÊt cña Ng« TÊt Tè . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Đánh giá khái quát về tác phẩm “ Tắt đèn”và nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch häc .. - Đoạn trích học thuộc chương XVIII của tác phẩm .Nhan đề do người biên soạn SGK trước đây đặt . - HS thùc hiÖn .. ? Em đã đọc tiểu thuyết “Tắt đèn”chưa ?Hãy tãm t¾t cèt truyÖn cña cuèn s¸ch Êy . 2. §äc , gi¶i thÝch tõ khã , t×m bè côc GV hướng dẫn đọc : đọc chính xác , có sắc thái biÓu c¶m . GV đọc một đoạn , gọi hai em đọc tiếp . Gọi hai em nhận xét bạn đọc . ? S­u lµ g× ? - Khoản tiền mà người đàn ông là dân thường từ 18 đến 60 tuổi hằng năm phải nộp cho nhà nước phong kiến thực dân ( thuế thân , thuế ®inh ). ? §o¹n trÝch cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? Em cã - Người nông dân bị áp bức : anh Dậu , chị Dậu thÓ ph©n nhãm c¸c nh©n vËt l¹i víi nhau kh«ng bµ l·o l¸ng giÒng . - Bọn quan lại tay sai đi áp bức người nghèo : cai lệ , người nhà lý trưởng . ? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh ? - Nh©n vËt chÝnh :chÞ DËu . * Bè côc : ? §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ? - Hai phÇn : + Phần 1 : từ đầu đến “ có ngon miệng hay kh«ng”: ChÞ DËu ©n cÇn ch¨m sãc chång ®au yÕu gi÷a vô s­u thuÕ vµ t×nh thÕ cña chÞ . + PhÇn 2 : ®o¹n cßn l¹i : ChÞ DËu dòng c¶m đương đầu với bọn cai lệ tay sai để bảo vệ chång trong c¬n nguy cÊp . II/ ĐỌC HIỂU CHI TIẾT 1) T×nh thÕ cña chÞ DËu ? Theo dâi phÇn thø nhÊt cña ®o¹n trÝch , em - Món nợ nhà nước chưa có cách gì trả được . hãy cho biết tình cảnh của chị Dậu trước khi - Anh Dậu đang ốm rề rề vẫn có thể bị đánh bän tay sai x«ng vµo nhµ nh­ thÕ nµo ? trãi , hµnh h¹ bÊt cø lóc nµo . Tình thế đặt ra với chị lúc này là làm sao để b¶o vÖ ®­îc chång . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶nh Êy ? - Thê thảm , đáng thương , nguy cấp . 2) Chị Dậu đương đầu với bọn cai lệ và người nhà lý trưởng a) Cai lÖ ? Em hiểu cai lệ là người như thế nào trong xã - là viên cai chỉ huy một tốp lính lệ – một tên héi cò ? tay sai m¹t h¹ng . ? H¾n cã mÆt ë lµng §«ng X¸ víi vai trß g× ? - Gióp lý dÞch lµng nµy trãc thuÕ . ? Hắn và tên người nhà lý trưởng vào nhà chị - tróc thuế - đánh trói người thiếu sưu . Dậu với ý định gì ? ? Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng - Hành động :Gõ đầu roi xuống đất , ...trợn ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu nµo ?. ? Qua những chi tiết đó , em có nhận xét gì về nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt cña t¸c gi¶ ? ? Bằng nghệ thuật đó tác giả đã giúp chúng ta c¶m nhËn ®­îc tÝnh c¸ch cña cai lÖ nh­ thÕ nµo? ? Theo em , v× sao cai lÖ chØ lµ mét tªn tay sai mạt hạng lại có quyền đánh trói người vô tội vạ nh­ vËy ? ? Từ đó em hiểu như thế nào về xã hội đương thêi ?. ? Chị Dậu đối phó với bọn tay sai để bảo vệ chång b¨ng c¸ch nµo ?. ? Quá trình đối phó của chị như vậy có hợp lý kh«ng?. ? Chi tiết nào , hành động nào của chị khiến em đồng tình và thú vị nhất ? Tại sao ?. ngược hai mắt , giật phắt cái dây thừng ... chạy sầm sập đến chỡ anh Dậu ... bịch luôn vào ngùc chÞ DËu ... - Ng«n ng÷ : thÐt , qu¸t ,hÇm hÌ , nham nh¶m . - KÕt hîp c¸c chi tiÕt ®iÓn h×nh vÒ bé d¹ng , lêi nói , hành động để khắc hoạ nhân vật . - hèng h¸ch , th« b¹o kh«ng cßn mét chót tÝnh người . - Vì hắn đại diện cho “nhà nước” , nhân danh phép nước để hành động . - Mét x· héi ®Çy rÉy nh÷ng bÊt c«ng , tµn ¸c . - Một xã hội có thể gieo hoạ xuống người dân lương thiện bất cứ lúc nào . - Mét x· héi tån t¹i trªn c¬ së cña c¸c lý lÏvµ hành động bạo ngược . b) ChÞ DËu - Ban ®Çu chÞ nhòn nhÆn , tha thiÕt van xin . - Sau đó , bằng lời nói , chị cứng cỏi thách thức bän cai lÖ . - Cuối cùng , chị ra tay hành động , chống cự quyÕt liÖt víi bän chóng . - Hîp lý . V× bän tay sai hung h·n ®ang nh©n danh phép nước , người nhà nước để ra tay , cßn chång chÞ lµ kÎ cïng ®inh ®ang...cã téi nªn chị phải xin . Vả lại kinh nghiệm lâu đời đã thành bản năng của người nông dân biết rõ th©n phËn m×nh cïng víi b¶n tÝnh méc m¹c , quen nhẫn nhục chịu đựng khiến chị chỉ biết van xin , gợi lòng trắc ẩn của cai lệ .Nhưng đến khi bị cai lệ đáp lại bằng những quả bịch và xông vào chực trói anh Dậu chỉ đến lúc ấy chị mới tức quá không chịu nổi đã liều mạng cự lại §Çu tiªn chÞ cù l¹i b»ng lý , nh­ng cai lÖ kh«ng thÌm nghe , cµng kh«ng dõng l¹i , h¾n t¸t vµo mÆt chÞ DËu vµ xÊn vµo trãi anh DËu . Vì cơn giận đã lên đến đỉnh cao , chị Dậu đã quát lại cai lệ bằng giọng nanh nọc , đanh đá và đấu lực với hắn . - Hành động quật lại hai tên tay sai .Vì qua chi tiết đó ta thấy được sức mạnh ghê gớm và tư thế ngang tàng của chị Dậu , đối lập với hình ảnh , bộ dạng thảm hại hết sức hài hước của hai. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv: Mai Phạm Hùng - Tổ: Văn - Sử - GDCD - Trường THCS Tam Hợp 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>