Giáo án môn Đại số lớp 7 - Tiết 1 đến tiết 5

<span class='text_page_counter'>(1)</span>NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ. §¹i sè:. Thø ... ngµy .... th¸ng .... n¨m 200.. PhÇn I: §¹i. TiÕt. sè líp 7.. Chương I: - Số hữu tỉ. Số thực. 1: Bµi 1: TËp hîp Q c¸c sè h÷u tØ.. I. Môc tiªu. *) KiÕn thøc. - HS hiễu được khái niệm số hữu tỉ, cách biễu diễn số hữu tỉ trên trục số và so sánh các số hữu tỉ. Bước ®Çu nhËn biÕt ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c tËp hîp sè: N  Z  Q. *) Kü n¨ng. - BiÕt biÔu diÔn sè h÷u tØ trªn trôc sè; biÕt so s¸nh 2 sè h÷u tØ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Chuẩn bị thật kỹ bài giảng, thước thẳng, phấn màu. - HS : Vở ghi, xem trước bài học ở nhà. III. D¹y vµ häc.. 1. ổn định tổ chức.. (Gv giới thiệu nội dung chương học và lượng kiến thức liên quan để học sinh hình dung).. 2. Bµi míi.. Ghi b¶ng. Gi¸o viªn-Häc sinh 1. Sè h÷u tØ.. 5 - GV: Cho c¸c sè: 3; - 0,5; 0; 2/3; 2 em h·y biÔu 7 diÔn c¸c sè trªn thµnh 3 ph©n sè b»ng nã? - GV: Cã thÓ biÔu diÔn c¸c ph©n sè trªn thµnh bao nhiªu ph©n sè? 5 +) C¸c sè: 3; - 0,5; 0; 2/3; 2 lµ c¸c sè h÷u tØ. 7 VËy sè h÷u tØ lµ sè nh­ thÕ nµo?. 3 = 3/1 = 6/2 = -9/-3 = …. 0 = 0/1 = 0/2 = 0/3 = …. 2. 5 = 19/7 = -19/-7 = 38/14 = … 7. *) §Þng nghÜa.. Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng a/b với a,b  Z, b  0. +) KÝ hiÖu: *) Bµi tËp ¸p dông. ?1 ; ?2 . TËp hîp c¸c sè h÷u tØ kÝ hiÖu lµ: Q. + Gi¶i. HS1: ?1 HS2: ?2 - GV: Sè tù nhiÖn N cã lµ sè h÷u tØ kh«ng? - Víi n  N - GV: VËy em cã nhËn xÐt g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a 3 Th× n = n/1 => n  Q. tËp hîp N,Z,Q? VËy ta thÊy: N  Z; Z  Q. Z. Q. N +) Bµi tËp 1 (sgk).. 2. BiÔu diÔn sè h÷u tØ trªn trôc sè. - Em h·y biÔu diÔn sè h÷u tØ 5/4 vµ 2/-3 trªn trôc sè?. ?1 1. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ - Bµi tËp : . +) VÝ dô: Xem (Sgk).. .. - GV: Em h·y nªu c¸ch chia? C¸c ®iÓm cÇn biÔu diÔn cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi ®iÓm O?. .. -1. 0. . .. N. .. N. 1. 5/4. +) Trªn trôc sè ®iÓm biÔu diÔn sè h÷u tØ X ®­îc gäi lµ ®iÓm X. +) VÝ dô 2: Xem (Sgk).. . . -1. .. 0. -2/3. 1. +) NhËn xÐt (Sgk).. 3. So s¸nh 2 sè h÷u tØ. +) Bµi tËp : ?4 . Gi¶i -2/3 = -10/15; 4/-5 = -4/5= -12/15. V× -10 > -12 => -10/15 > -12/15. Vµ 15 > 0 Hay -2/3 > 4/-5.. - So s¸nh 2 ph©n sè -2/3 vµ 4/-5? Muèn so s¸nh 2 ph©n sè ta lµm thÕ nµo?. - Để so sánh hai số hữu tỉ ta làm thế nào? Nếu phân +) Ta viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số có mẫu sè cã mÉu ©m? dương rồi so sánh 2 phân số đó. +) VD1: (SGK). +) VD2: (SKG). - Tr©n trôc sè c¸c sè lín , nhá cã quan hÖ nh­ thÕ nµo víi nhau?. .. .. 0. X. .. N. Y. X<Y. .. Sè h÷u tØ ©m Số hữu tỉ dương K. ph¶i sè h÷u tØ ©m còng k. phải số ht dương. 3. Còng cè.. +) Bµi tËp: ?5. (Bµi gi¶i).. +) a/b nÕu a,b cïng dÊu th× a/b > 0. NÕu a,b K0  dÊu th× a/b < 0. Bµi tËp còng cè. *) Bµi tËp: Cho 2 sè h÷u tØ a/m vµ b/m (a,b,m  Z, m>0). Chøng minh r»ng nÕu: a/m < b/m th× a/m < (a+b)/2m < b/m. HD: Sö dông tÝnh chÊt: a/m < b/m => a<b => a+a < a+b.. 4. DÆn dß vÒ nhµ. - Học thuộc định nghĩa số hữu tỉ, nội dung bài học, giải bài tập (SBT). - ¤n l¹i c¸c quy t¾c céng, trõ ph©n sè, dÊu ngoÆc, chuyÓn vÕ.. §¹i sè:. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. TiÕt 2:. Bµi 2:. I. Môc tiªu.. Trêng THCS DiÔn MÜ Thø ... ngµy .... th¸ng .... n¨m 200... Céng trõ sè h÷u tØ.. *) KiÕn thøc. - HS n¾m v÷ng quy t¾c céng, trõ c¸c sè h÷u tØ, chuyÓn vÕ. *) Kü n¨ng. - HS biết cách thực hiện phép tính nhanh và đúng, có kỹ năng áp dụng quy tắc chuyển vế. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.. - GV: Chuẩn bị thật kỹ bài giảng, thước thẳng, phấn màu. - HS : Vở ghi, xem trước bài học ở nhà. III. D¹y vµ häc.. 1. Bµi cò.. -HS: ThÕ nµo lµ sè h÷u tØ? Cho vÝ dô 3 sè h÷u tØ? - Bµi tËp 3(sgk). 2. Bµi míi.. Ghi b¶ng. Gi¸o viªn-Häc sinh. 1. Céng, trõ hai sè h÷u tØ. -HS: Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng a/b với a,b Z, b  0. -GV: Nªu quy t¾c céng, trõ 2 sè h÷u tØ? X+Y=? X-Y=?. +) Víi x = a/m, y = b/m (a,b  Z, m >0). Ta cã: X + Y = a/m +b/m = (a+b)/m X - Y = a/m – b/m = (a-b)/m. *)VD: a) -7/3 + 4/7; b) (-3) – (-3/4).. *)Ta cã:. a)-7/3+4/7=-49/21+12/21=(-9+12)/21=-37/21. b) -3 –(-3/4)=-12/4+3/4 = (-12+3)/4=-9/4 +) Bµi tËp:?1. +) TÝnh: a) 0,6+2/-3; b) 1/3 –(-0,4).. a) 0,6+2/-3=3/5+-2/3=9/15+-10/15=-1/15. b) 1/3-(-0,4)=1/3+2/5=5/15+6/15=11/15.. 2. Quy t¾c chuyÓn vÕ. *) Bµi tËp.. *) Gi¶i. X + 5 = 17 X = 17 – 5 X = 12. T×m sè nguyªn x biÕt. X + 5 = 17 -GV: Em h·y nªu quy t¾c chuyÓn vÕ? Trong Z? VËy trong Q? - HS: §äc quy t¾c chuyÓn vÕ (sgk). - GV: Víi X,Y,Z  Q th× X + Y = Z => X = Z – Y.. 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ *) Gi¶i. Ta cã: X = 1/3 + 3/7 X = 7/21 + 9/21 X = 16/21 +) Bµi tËp:?2 *) Gi¶i. Ta cã: a) X – 1/2 = -2/3 X = -2/3 + 1/2 X = -4/6 + 3/6 X = -1/6. b) X = 29/28.. *)VD: T×m x biÕt. -3/7 + X = 1/3.. +) T×m x biÕt. a) X – 1/2 = -2/3; b) 2/7 – X = -3/4.. *) Bµi tËp 10(sgk).. C1: A = (36 – 4 + 3)/6 – (30 + 10 - 9)/6 – (18 -14 +15)/6 = (35 – 31 - 19)/6 = -15/6 = -5/2. C2: A = (6 – 5 - 3) – (2/3 + 5/3 - 7/3)+( 1/2 + 3/2 - 5/2)= -2 -0 -1/2 = -5/2.. +) Chó ý (sgk): - Muèn céng c¸c sè h÷u tû ta lµm thÕ nµo? Quy t¾c chuyÓn vÕ?. 4. DÆn dß vÒ nhµ. - Häc thuéc quy t¾c vµ c«ng thøc tæng qu¸t.. - ¤n tËp quy t¾c nh©n, chia ph©n sè; c¸c tÝnh chÊt cña phÐp nh©n trong Z. - Bµi tËp 7,8,9 (sgk); 12,13(SBT).. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ. §¹i sè:. Thø ... ngµy .... th¸ng .... n¨m 200... TiÕt 3:. Bµi 3: nh©n chia sè h÷u tØ.. I. Môc tiªu. *) KiÕn thøc. - HS n¾m v÷ng quy t¾c nh©n, chia sè h÷u tØ. *) Kü n¨ng. - HS có kỹ năng nhân, chia số hữu tỉ nhanh và đúng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh. - GV: Chuẩn bị thật kỹ bài giảng, thước thẳng, phấn màu. - HS : Vở ghi, xem trước bài học ở nhà. III. D¹y vµ häc.. 1. Bµi cò.. - Muèn céng, trõ 2 sè h÷u tØ ta lµm thÕ nµo? C«ng thøc tæng qu¸t? - Víi x=a/m; y=b/m (a,b Z, m >0).. . X + Y= (a+b)/m X - Y = (a-b)/m. - Ph¸t biÓu quy t¾c chuyÓn vÕ. ViÕt c«ng thøc ? BT 9(d). 2. Bµi míi.. Ghi b¶ng. Gi¸o viªn-Häc sinh. - Trong tËp hîp Q c¸c tÝnh chÊt nh©n, chia 2 sè 1. Nh©n hai sè h÷u tØ. h÷u tØ. *VD: -0,2 . 3/4. Ta cã: -0,2 . 3/4 = -1/5 . 3/4 = -3/20. - GV: Em h·y ph¸t biÓu quy t¾c nh©n ph©n sè? +) Tæng qu¸t: X=a/b; Y = c/d (b,d  0). X.Y = a.c/b.d. *VD: -3/4 . 2. 1 ? 2. +) Ta cã: -3/4 . 2. - PhÐp nh©n cã nh÷ng tÝnh chÊt g×?. 1 = -3/4 . 5/2 = -15/8 2. *) PhÐp nh©n ph©n sè cã nh÷ng tÝnh chÊt. Giao hoán; K.hợp; N.Với 1; T/C PP; Số  0 đều cã sè h÷u tØ. +) Phép nhân số hữu tỉ cũng có tính chất tương tự *) Tính chất (sgk). nh­ vËy? - x,y,z  Q x.y = y.x (x.y).z = x.(y.z) x.1 = 1.x x.1/x = 1 ( x  0) X.(Y + Z) = X.Y + X.Z. 2. Chia 2 sè h÷u tØ.. - Ta cã: X : Y = a/b : c/d = a/b . d/c = a.d/b.c Víi x=a/b; y=c/d (y  0) - Ta cã: -0,4 : -2/3 = -2/5 : 3/-2 = 3/5. - Víi x=a/b; y = c/d (y  0) ? *) VD: -0,4 : (-2/3)? 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ +) Bµi tËp: ?.. - ViÕt (-0,4) => ph©n sè vµ tÝnh?. a) -49/10;. b) 5/46.. 3. Chó ý:. - HS đọc chú ý <sgk> - Víi x,y  Q; y  0. TØ sè cña x vµ y kÝ hiÖu lµ: x/y hay x: y.. *VD: -3,5 : 1/2; 2. 1 :¾ 3. 8,75 ; 0/1,3; …… 2 5. - LÊy vÝ dô vÒ tØ sè cña hai sè HT?. +) TØ sè cña 2 sè sÏ ®­îc häc tiÕp vµo c¸c tiÕt sau. +) Bµi tËp 13(a). +) PhÐp nh©n sè HT K chØ lµ 2 thõa sè mµ cßn a) (-7 1 ). 2 thùc hiÖn nhiÒu thõa sè h¬n n÷u.. 3. Còng cè.. +) Bµi tËp: 13(a,b) <sgk>. a) -5/16 = -5/4 . 1/4 = 5/4 . -1/4 = 5/8 . -1/2=…. b) -5/16 = -5/4 : 4 = 5/4 : -4 = 5/8 : -2 = 1/8 : -2/5=….. - Nªu c¸c quy t¾c nh©n, chia sè h÷u tØ.. 4. DÆn dß vÒ nhµ. - Häc thuéc néi dung bµi häc, gi¶i bµi tËp 11, 14, 15 (SBT).. - ¤n l¹i c¸c quy t¾c céng, trõ ph©n sè, dÊu ngoÆc, chuyÓn vÕ.. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ. §¹i sè:. Thø ... ngµy .... th¸ng .... n¨m 200... TiÕt 4:. Bài 4: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ Céng, trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n. I. Môc tiªu.. *) KiÕn thøc. - HS hiểu khái niệm giá trị tuyệt đối của một số. Xác định được giá trị tuyệt đối của một sè h÷u tØ. *) Kü n¨ng. - HS cã kü n¨ng céng, trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n, vËn dông c¸c tÝnh chÊt. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.. - GV: Chuẩn bị thật kỹ bài giảng, thước thẳng, phấn màu. - HS : Vở ghi, xem trước bài học ở nhà. III. D¹y vµ häc.. 1. Bµi cò. - Giá trị tuyệt đối của một số nguyên a là gì ? T×m: |15|; |-3|; |0|; T×m x biÕt: |x|=2. 2. Bµi míi.. Ghi b¶ng. Gi¸o viªn-Häc sinh. 1. Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ.. -GV: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ tương tự như số nguyên. +) Gi¶i. Hµy t×m: |3,5|; |-1/2|; |0|; |-2|? |3,5|=3,5; |-1/2|=1/2; |0|=0; |-2|=2 -GV: Giá trị tuyệt đối của số a là gì ? + Trªn trôc sè K/c Kh«ng cã gi¸ trÞ ©m. +) ở lớp 6 ta đã biết: -GV: T¹i sao |-2| = 2? Gi¶i thÝch ? |-2|=-(-2)=2. VËy nÕu x=-2 th× |x|=? +) Bµi tËp: ?1. Víi ®iÒu kiÖn nµo cña x th× |x|=-x ? NÕu x>0 th× |x|=x X nÕu x >=0 NÕu x=0 th× |x|=0 VËy: |x| = NÕu x<0 th× |x|=-x X nÕu x<0. *)Xem vÝ dô (sgk). +) Bµi tËp: ?2.(HS thùc hiÖn). *) Bµi tËp. Bài giải sau đúng hay sai ? a) |x| >=0 víi mäi x  Q b) |x| >=x víi mäi x  Q c) |x| =-2 => x=-2 d) |x| =-|-x|; e) |x| =-x => x<=0. *) NhËn xÐt.(sgk) 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ 2.Céng, trõ, nh©n, chia sè thËp ph©n.. +) VÝ dô: (-1,13) + (-0,264) = ?. a) (-113/100 + -264/1000)= =-1130/1000+(-264)/1000=-1,394. -GV: Cã c¸ch nµo kh¸c kh«ng ?.. +) (-1,13) + (-0,264)=-(1,13+0,264)=-1,394.. -HS thực hiện tương tự như câu (a).. Víi c©u: 0,245 – 2,134 ? +) PhÐp trõ nªu trªn ®­îc tÝnh cô thÓ lµ: 0,245 – 2,134 = 0,245 + (-2,134)= = - (|-2,134| - |0,245|) = -(2,134-0,245). = - 1,889. Thùc tÕ ta chØ viÕt. 0,245 – 2,134 =-(2,134-0,245)=-1,889 hoÆc: (-5,2).3,14=-(5,2.3,14)=-16,328. ở đây ta đã áp dụng quy tắc số nguyên. +) HS xem (sgk). -GV: VËy khi chia 2 sè thËp ph©n ta lµm +) Bµi tËp: ?3. thÕ nµo? a)-(3,116-0,263) =-2,853. b)+(3,7.2,16)=7,992. -HS: §äc quy t¾c chia hai sè thËp ph©n. 3. Còng cè.. +) Nêu công thức tính giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ? - Bµi tËp 20(sgk) TÝnh nhanh => KÕt luËn bµi to¸n.. 4. DÆn dß vÒ nhµ. - Học thuộc đ/n và công thức tính giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ, tiết sau mang máy tính bỏ túi để học cách tính bằng máy. - ¤n l¹i c¸c quy t¾c céng, trõ ph©n sè, dÊu ngoÆc, chuyÓn vÕ. - Bµi tËp 21, 22, 24 (sgk) + 24, 25, 27 (SBT).. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ. §¹i sè:. Thø ... ngµy .... th¸ng .... n¨m 200... TiÕt 5: I. Môc tiªu.. LuyÖn tËp. *) KiÕn thøc. - HS được cũng cố quy tắc xác định giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. *) Kü n¨ng. - HS rÌn kü n¨ng so s¸nh c¸c sè h÷u tØ, tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc, sö dông m¸y tÝnh bá tói. - Ph¸t triÓn t­ duy häc sinh qua d¹ng to¸n. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.. - GV: Chuẩn bị thật kỹ bài giảng, thước thẳng, phấn màu. - HS : Vở ghi, xem trước bài học ở nhà. III. D¹y vµ häc.. 1. Bµi cò. - TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc: A=(3,1 – 2,5) – (-2,5 + 3,1). Ph¸t biÓu quy t¾c bá dÊu ngoÆc?. 2. Bµi míi.. Ghi b¶ng. Gi¸o viªn-Häc sinh. 1. Bµi tËp 23(Sgk).. +) Dùa vµo tÝnh chÊt “NÕu x<y vµ y<z th× a) 4/5 < 1 < 1,1. b) -500 < 0 < 0,001. x<z. c) -12/-37=12/37<12/36=1/3=13/39<13/38. 2. Bµi tËp 25(Sgk). - Víi bµi toµn t×m x ta ®­a vÒ d¹ng ax=b=> T×m x biÕt. a) |x-1,7|=2,3 x = b/a.. x-1,7 sÏ b»ng x-1,7 xÏ b»ng 2 gi¸ trÞ 2,3 vµ -2,3 Ta cã: X - 1,7 = 2,3 x=4 => x - 1,7 = -2,3 x = -0,6 b) |x+3/4|-1/3 = 0 §­a vÒ: -GV: Víi bµi nµy gi¶i ra sao ? | x+3/4 | = 1/3. +) Giải tương tự như câu (a). Ta cã: x + 3/4 = 1/3 x = -5/12 => x + 3/4 = -1/3 x = -13/12 c) |x-1,5| + |2,5-x| = 0 - Giá trị tuyệt đối của một số hoặc một biÓu thøc cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo? -GV: §Ó |x-1,7|=2,3 th× nh÷ng gi¸ trÞ nµo?. 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> NguyÔn ThÞ LuyÕn. Trêng THCS DiÔn MÜ. +) Giá trị tuyệt đối của một số hoặc một biÓu thøc lín h¬n h¬\oÆc b»ng 0. Cã: |x-1,5|>=0 mäi x |2,5-x|>=0 mäi x VËy |x-1,5| + |2,5-x| = 0 khi vµ chØ khi Ta cã: |x-1,5| + |2,5-x| = 0 nµo? x – 1,5 = 0 x=1,5.   +) Điều này không xảy ra đồng thời. Vậy 2,5 – x = 0 x=2,5. kh«ng cã gi¸ trÞ cña x nµo tho¶ m·n. 3. Bµi tËp: 32(SBT). a) A = 0,5 - |x-3,5| Ta biÕt: |x-3,5|>=0 mäi x. -GV: em thÊy |x-3,5| cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo? VËy: -|x-3,5| <=0 mäi x  A = 0,5 - |x-3,5| <= 0,5 mäi x VËy -|x-3,5| cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo?  A cã GTLN=0,5 khi => A cã gi¸ trÞ nh­ thÕ nµo? x-3,5 = 0 => x = 3,5 VËy GTLN cña Alµ bao nhiªu? + Câu (b) giải tương tự như câu (a). B=-|1,4-x| -2 <=-2 => B cã GTLN = -2  x=1,4. 3. Còng cè.. +) Bµi häc trªn nªu râ. X Õu x>=0 |x| = -X nÕu x<0 +) GV hướng dẫn sử dụng máy tính để giải bài toán dạng này. *) Bµi tËp 25(Sgk).. 4. DÆn dß vÒ nhµ. - Xem lại ác bài tập đã chữa.. - Ôn lại đ/n và các tính chất của luỹ thừa đã học. - Bµi tËp 26(b,d) (Sgk) +30, 31, 34 (SBT).. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>