Giáo án Ngữ văn 8 cả năm - Đoàn Thị Thuỷ – THCS Quyết Tiến

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn 1 Bµi 1. TiÕt : 1-2. v¨n b¶n : T«i ®i häc. Thanh TÞnh a. mục tiêu cần đạt .. Gióp Hs : - c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép , c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt ''t«i'' ë buæi tùu trường đầu tiên trong đời . - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ , gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tranh minh häa . H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dưới đây , văn bản nào là kiểu văn bản nhật dụng ? (A). Cổng trường mở ra . B. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª . C. Sèng chÕt mÆc bay . D. Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u . III. Bµi míi . 1, Giíi thiÖu bµi . DÉn d¾t tõ phÇn KTBC '' T«i ®i häc '' lµ v¨n b¶n nhËt dông ®Çu tiªn chóng ta häc ë líp 8 . Néi dung cña v¨n bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của nhân vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trường . Chúng ta cùng tìm hiểu bài . 2, TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s đọc , I. §äc , chó thÝch . chó thÝch , bè côc . G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm , 1. T¸c gi¶ : h¬i buån , l¾ng s©u ; chó ý giäng ( 1911-1988) ë nói của nhân vật '' tôi '' , người mẹ HuÕ . và ông đốc . G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp ? Yêu cầu h/s nhận xét cách đọc 2. V¨n b¶n : cña b¹n ? In trong tËp ? §äc thÇm chó thÝch ? Nªu ng¾n 3-4 h/s đọc ''Quª mÑ '' gän vÒ t¸c gi¶ Thanh TÞnh ? Hs nhận xét cách đọc . 1941 . ? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , lưu ý chó thÝch 2, 6, 7 . ? ? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù bè côc ntn ?. - 1911-1988 , quª ë HuÕ . Tõ n¨m 1933 vµo nghÒ d¹y häc vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n , lµm th¬ .... H/s tự hỏi đáp chú thích . 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy ? T¸c dông cña ng«i kÓ ?. Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản . ? §äc thÇm '' Tõ ®Çu ... t­ng bõng rén r· '' . Nçi nhí vÒ buæi tùu trường của tác giả được khơi nguån tõ thêi ®iÓm nµo ? Quang c¶nh ra sao ?. ? Kỉ niệm về buổi tựu trường được diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ? T×m nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ng÷ Êy ?. ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng ( nh©n vËt ''t«i'' trªn con ®­êng cïng mÑ tíi trường) hồi hộp , cảm giác ngỡ ngµng cña nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mẹ đi trên đường tới trường ?. ? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong t©m tr¹ng nh©n vËt ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn ®­êng ?. C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tự thời gian của buổi tựu trường (theo dòng hồi tưởng của nhân vËt '' t«i'') TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø I . Ngôi kể này giúp cho người kÓ chuyÖn dÔ dµng béc lé c¶m xóc , t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc nhÊt . - Thêi ®iÓm gîi nhí : cuèi thu (hàng năm ) - ngày khai trường . - C¶nh thiªn nhiªn : l¸ rông nhiÒu , m©y bµng b¹c . - C¶nh sinh ho¹t : mÊy em bÐ rụt rè cùng mẹ đến trường . - DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian : tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø . - C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng , c¶m xóc : nao nøc , m¬n man , t­ng bõng , rén r· .§ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng -> Gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i . Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường như vừa mới xảy ra h«m qua .. II. đọc- hiểu văn b¶n.. 1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nh©n vËt ''t«i'' trong buổi tựu trường . a, Kh¬i nguån kØ niÖm . Tõ hiÖn t¹i qu¸ khø . §ã lµ nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng .. b. Trªn con ®­êng cïng mÑ tới trường. - Con đường này tôi đã quen đi l¹i l¾m lÇn .... C¶nh vËt chung quanh tôi đều thay đổi . - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo , với mấy quyÓn vë míi trªn tay . - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë muèn thö søc muèn kh¼ng định mình khi xin mẹ được cầm bút , thước như các bạn kh¸c . Lần đầu tiên được đến trường , ®­îc tiÕp xóc víi mét thÕ giíi hoµn toµn kh¸c l¹ kh«ng chØ n« đùa , rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa , cho nên ''tôi'' cảm 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vật ''tôi'' khi đến trường nghe ông đốc gọi tên ... ? Hãy phân tích ?. G: Tõ t©m tr¹ng h¸o høc , h¨m hë trên đường tới trường chuyển sang t©m tr¹ng lo sî vÈn v¬ , råi bì ngì, ngËp ngõng , ®©y lµ sù chuyÓn biÕn t©m lÝ rÊt phï hîp cña mét đứa trẻ lần đầu tiên được đến trường . ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc ? Em cã c¶m thÊy chó bÐ nµy lµ người yếu đuối hay không ? ( Hs th¶o luËn theo nhãm ). ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cïng . H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ cảm giác của ''tôi'' khi bước vào chç ngåi l¹ lïng ntn ?. thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử sức và khẳng định mình C¶m thÊy trang trong việc cầm bút , thước và 2 trọng , đứng đắn quyÓn vë §ã chÝnh lµ t©m Võa muèn thö søc vµ kh¼ng tr¹ng vµ c¶m gi¸c rÊt tù nhiªn của một đứa bé lần đầu tiên định mình -> H¸o høc được đến trường . Tất cả những cö chØ Êy gióp ta h×nh dung t­ thế ngộ nghĩnh , đáng yêu của chó bÐ . - Sân trường hôm nay dày đặc c. T©m tr¹ng người . Ai cũng quần áo sạch sẽ ... vµ c¶m gi¸c - Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai của ''tôi''khi nghiêm khác thường ... lòng tôi đến trường ®©m ra lo sî vÈn v¬ . vµ khi nghe - Nghe gọi đến tên tôi giật mình và ông đốc gọi tªn vµ ph¶i lóng tóng -> t©m tr¹ng håi rêi bµn tay hép , lo l¾ng . mẹ bước vào - Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc líp. nøc në -> t©m tr¹ng lóng tóng , sî sÖt khi ph¶i rêi xa bµn tay dÞu dµng cña mÑ . Bì ngì , lo sî vÈn v¬ , håi hép lo l¾ng , lóng Hs tù do th¶o luËn theo nhãm . Cö tóng sî sÖt . đại diện trònh bày . - Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc c¶ . Chóng ta cã thÓ th«ng c¶m v× đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mà thôi khi ph¶i rêi tay mÑ , cËu bÐ c¶m thÊy hôt hÉng lo sî cho nªn viÖc dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në lµ mét tÊt yÕu sÏ x¶y ra . - Bước vào lớp tôi nhìn bao quát xung quanh thÊy c¸i g× còng míi l¹ vµ hay hay . Nh×n chç ngåi cña mình thật kĩ rồi tự lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó nhìn người bạn mới chưa quen mà đã thÊy quyÕn luyÕn Tất cả đó là d. T©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''t«i'' khi ngåi vµo chç cña mình và đón nhËn giê häc ®Çu tiªn . 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn t¸c gi¶ ®­a h×nh ¶nh '' con chim liÖng ... bay cao '' cã ý nghÜa g× ? N2: Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g× ? gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy .. G bæ sung , söa ch÷a vµ chèt l¹i vấn đề đã nêu ? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những người lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới , các bậc phụ huynh ) đối với các em bÐ lÇn ®Çu ®i häc ?. sự biến đổi rất tự nhiên trong tâm lÝ nh©n vËt . Cã thÓ chç ngåi kia , người bạn mới ấy sẽ là nơi mà m×nh g¾n bã , gÇn gòi trong suèt c¶ n¨m Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm . N1 : H×nh ¶nh '' mét con chim non liệng đến ...'' có ý nghĩa tượng trưng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới đó là làm học sinh , được đến trường , ®­îc häc hµnh , ®­îc lµm quen víi thÇy c« , b¹n bÌ sèng trong mét môi trường có sự quản lí chặt chẽ h¬n . N2 : C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh­ më ra mét thÕ giíi , mét kho¶ng kh«ng gian míi , mét giai đoạn mới trong cuộc đời đứa trÎ . Dßng ch÷ chËm ch¹p , nguÖch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ niÒm tù hµo , khao khát trong tuổi thơ của con người vµ dßng ch÷ còng thÓ hiÖn râ chñ đề của truyện ngắn này . - Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em trong buổi tựu trường đầu tiên , đều trân trọng tham dù buæi lÔ nµy . Cã lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi hép cïng con em m×nh . - Ông đốc là hình ảnh người thầy , người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ với gương mặt tươi. 2. Thái độ , cö chØ cña người lớn đối với các em . - C¸c bËc phô huynh . - Ông đốc . - ThÇy gi¸o trÎ .. cười đón h/s vào lớp cũng là một người vui tính thương yêu h/s . G: Những h/ả về người lớn cho thÊy tr¸ch nhiÖm , tÊm lßng cña nhà trường , gia đình đối với các em h/s . §©y thùc sù lµ nh÷ng dÊu ấn tốt đẹp , những kỉ niệm trong s¸ng , Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ trong kÝ øc tuæi th¬ , gióp c¸c em. '' T«i quªn thÕ nµo ®­îc ........'' '' ý nghÜ Êy tho¸ng qua .........'' '' Hä nh­ con chim con ..........'' §©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu h/ả , giàu sức gợi cảm ddược gắn 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------tù tin , v÷ng vµng h¬n . §ã cßn lµ môi trường giáo dục ấm áp , nơi nuôi dưỡng tâm hồn trí tuệ và tình cảm của những thế hệ tương lai của đất nước . Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s tổng kÕt . ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so s¸nh ®­îc nhµ v¨n sö dông trong truyÖn ng¾n nµy ?. víi nh÷ng c¶nh s¾c thiªn nhiªn tươi sáng ; trữ tình . Những so sánh nµy gãp phÇn diÔn t¶ cô thÓ , râ rµng nh÷ng c¶m gi¸c , ý nghÜ cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi ®Çu tien ®i häc , gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ mang m¸c vµ c¶m gi¸c nhÑ nhµng ªm dÞu cho truyÖn ng¾n . a. §Æc s¾c nghÖ thuËt :+ TruyÖn ng¾n ®­îc bè côc theo dßng håi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật ''tôi'' theo tr×nh tù thêi gian cña buæi tùu trường . + Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ ,. ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật vµ søc cuèn hót cña t¸c phÈm ? miªu t¶ víi béc lé c¶m xóc , t©m tr¹ng . b. Søc cuèn hót cña t¸c phÈm : - T×nh huèng truyÖn '' buæi ®Çu tiªn ®i häc '' cã dÊu Ên s©u ®Ëm , chøa đựng cảm xúc thiết tha. - Sù quan t©m ch¨m sãc tr×u mÕn yêu thương của những người lớn đối với các em h/s trong buổi đầu tiªn ®i häc . - H×nh ¶nh thiªn nhiªn , ng«i trường và các h/ả so sánh giàu sức gîi c¶m cña t¸c gi¶ . Hs đọc ghi nhớ . Hs th¶o luËn lµm theo nhãm . Yªu cÇu : Cã thÓ nªu c¶m nghÜ vÒ mét ®o¹n v¨n hoÆc c¶ bµi . IV. LuyÖn tËp .. Bµi 1:. Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 . Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tËp ? Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ) ? ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên tượng của em trong buổi khai gi¶ng lÇn ®Çu tiªn ? ( Nhãm 2 ) .. - C¶m xóc ch©n thùc , thiÕt tha . - Nªn chän nh÷ng chi tiÕt s©u s¾c , ấn tượng nhất .. IV. Hướng dẫn về nhà .. - Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí . - So¹n bµi : '' Trong lßng mÑ '' - Đact trước bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt : 3 A. môc tiªu.. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái quát cña nghÜa tõ ng÷ . - Th«ng qua bµi häc , rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng , vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Xem phÇn t×m hiÓu bµi . C. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa ? III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi: ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ . Nghĩa của từ có tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nh­ng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t hÑp h¬n . Chúng ta sẽ tìm hoi bài học hôm nay để rõ hơn . 2 . TiÕn tr×nh bµi d¹y: Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hình thành khái I. Tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ niÖm tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp . nnghÜa hÑp . Hs quan sát sơ đồ . G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 . ? Nghĩa của từ động vật rộng hơn - Nghĩa của từ động vật rộng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ thó , h¬n nghÜa cña tõ '' thó , chim , chim , c¸ . T¹i sao ? c¸ '' . V× ph¹m vi nghÜa cña tõ động vật bao hàm nghĩa của ba tõ '' thó , chim , c¸ '' . ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp hơn nghĩa của từ '' voi , hươu '' . Từ chim réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' tu hó , s¸o ''. Tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' c¸ r« , c¸ - C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã thu '' . V× sao ? ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , hươu , tu hú , sáo ....'' . Vì c¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cña c¸c tõ ..... ? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? §ång thêi hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? G : Như vậy từ '' động vật '' là từ có nghĩa rộng . Từ '' voi , hươu , tu hó , s¸o '' lµ tõ cã nghÜa hÑp . ? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ. C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , hươu , tu hú '' và có phạm vi nghĩa hẹp hơn từ ''động vật ''. - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nnghÜa cña nã bao 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp ?. ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng ? T¹i sao ?. ? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 ? Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s luyÖn tËp . Gv hướng dẫn h/s tự làm bài 1 .. hµm ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng , hÑp cña nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. Hs đọc ghi nhớ . a.. Y phôc QuÇn. quần dài , quần đùi ¸o s¬ mi b. Vò khÝ Sóng. ? §äc yªu cÇu bµi 2 . Lµm c¸ nh©n. ¸o ¸o dµi ,. *. Ghi nhí . II. LuyÖn tËp. Bµi 1:. Bom. súng trường , đại bác bom bi , ba cµng Bµi 2 :. a. Chất đốt b. NghÖ thuËt. c. Thøc ¨n d. Nh×n. e. §¸nh .. Bài tập 3 : Chia hai nhóm . Nhóm nào nhanh , chính xác ( 3 từ trở lên ) nhóm đó thắng . a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô . b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc . c, Hoa qu¶ : cam ; chanh ; chuèi ; mÝt . d, Hä hµng : chó ; d× ; c« ; b¸c . e, Mang : x¸ch ; khiªng ; g¸nh . Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ : a, thuèc lµo . c, bót ®iÖn . b, thñ quü . d, hoa tai . Bài tập 5 : ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở , sụt sùi . khãc : nghÜa réng nøc në , sôt sïi: nghÜa hÑp IV. Hướng dẫn về nhà : Häc thuéc phÇn ghi nhí Chuẩn bị bài : Trường từ vựng . Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TuÇn : 1 TiÕt : 4 Tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. môc tiªu. Gióp h/s : 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản . - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chọn , s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài . C. Lªn líp. I. ổn định tổ chức. II . kiÓm tra bµi cò . III. bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho những câu hoỉo Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn bản . I. Chủ đề của văn G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh . b¶n . Hs đọc thầm văn bản . ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo trong thêi th¬ Êu cña m×nh ? Sù håi T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng đầu tiên đi học . Sự hồi tưởng ấy g× trong lßng t¸c gi¶ ? gîi lªn c¶m gi¸c b©ng khu©ng , xao xuyÕn kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m tr¹ng n¸o nøc , bì ngì cña nh©n vËt '' t«i'' trong buæi tùu trường . ? Hãy nêu lên chủ đề của văn bản Chủ đề của văn bản : Những kỉ ? niệm sâu sắc về buổi tựu trường ®Çu tiªn . ? Vậy em hiểu chủ đề của văn Chủ đề của văn bản là những vấn b¶n lµ g× ? đề chủ chốt được tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản . ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ? Hs đọc ghi nhớ . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thèng nhất về chủ đề của văn bản . ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngày đầu tiên đi học , tác giả đã II. TÝnh thèng nhất về chủ đề cña v¨n b¶n .. đặt nhan đề của văn bản và sử dông tõ ng÷ c©u ntn ?. - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc . + Các câu đều nhắc đến những kỉ 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' khi cùng mẹ đi đến trường , khi cùng c¸c b¹n vµo líp ?. G: Tất cả các chi tiết trên đều tập trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tùu trường đầu tiên . ? Vậy tính thống nhất về chủ đề thể hiện ở những phương diện nµo trong v¨n b¶n ?. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ?. niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - H«m nay t«i ®i häc . - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trường . - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trªn tay tôi đã bắt đầu thấy nặng . - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt , nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng . *. Khi cùng mẹ tới trường : Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹ , c¶nh vËt xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bộ quần ¸o míi , cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù '' tay bÆm gh× hai quyển sách , đòi mẹ cầm bút thước ''. * Khi quan sát ngôi trường : cao r¸o s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai nghiªm , s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬ . Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toµn th©n run run , ®­îc mäi người nhìn thì tỏ ra lúng túng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng . * Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nÆng nÒ , dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në . * Trong líp häc : c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ .. V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác . §Ó viÕt ®­îc mét v¨n ... cÇn x¸c định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài , đề mục , trong quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------®i lÆp l¹i . Hs đọc ghi nhớ . Gọi h/s đọc phần ghi nhớ . V. LuyÖn tËp .. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyÖn tËp . §äc yªu cÇu bµi tËp 1. ? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thø tù nµo ? Theo em cã thÓ thay đổi trật tự sắp xếp này được kh«ng ? V× sao ?. Bµi 1 . - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë vïng sông Thao quê hương của tác giả. - Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n bã cña cây cọ với người dân sông Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ý này đã rành mạch , liªn tôc . Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của rõng cä quª t«i .. ? Nêu chủ đề của văn bản trên ? ? chủ đề ấy được thể hiện trong toµn v¨n b¶n . H·y chøng minh ? ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c c©u tiªu biểu thể hiện chủ đề của đề của v¨n b¶n ?. Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm .. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. Chủ đề được thể hiện qua nhan đề của văn bản , các ý miêu tả h×nh d¸ng , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh c¶m gi÷a c©y víi người .. C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ : + h×nh d¸ng cña c©y cä . + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶ . + công dụng của cây cọ đối với đời sống . Hs thảo luận nhóm và cử đại diện tr×nh bµy . Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ý b và d làm cho bài lạc đề vì nã kh«ng phôc vô cho viÖc chøng minh luận điểm '' Văn chương làm cho tình yêu quê hương .... '' §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . - Có những ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tốt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chñ đề: b,e . a, Cø mïa thu vÒ , mçi lÇn thÊy. Bµi 2 .. Bµi 3.. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------c¸c em nhá ... xèn xang . b, Cảm thấy con đường '' thường ®i l¹i l¾m lÇn '' tù nhiªn còng thấy lạ , cảnh vật đều thay đổi . c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù . d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhiÌu biÕn đổi . e, Lớp học và những người bạn míi trë nªn gÇn gòi , th©n thương. IV. Hướng dẫn về nhà .. - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - ChuÈn bÞ bµi : '' Bè côc cña v¨n b¶n ''. -------------------------------------------------------Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TuÇn : 2 TiÕt : 5 - 6 v¨n b¶n: Trong lßng mÑ ( trÝch : nh÷ng ngµy th¬ Êu ) - Nguyªn Hång a. môc tiªu : Gióp h/s : - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . - Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hång ; lèi tù truyÖn ch©n thµnh , truyÒn c¶m , thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh. - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt , ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tËp truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång , b¶ng phô . H: So¹n bµi . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . H1: Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trường ®Çu tiªn. H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phẩm ? A. Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường . B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phương thức tạo lập văn bản như tự sự , miêu tả , biÓu c¶m . C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so s¸nh giµu chÊt tr÷ t×nh . (D). Cả A,B,C đều đúng . bµi 2. III. Bµi míi 1. giíi thiÖu bµi : 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cuèn håi kÝ tù truyÖn '' Những ngày thơ ấu '' . Nguyên hồng là một trong những nhà văn có tuổi thơ thật cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã được nhà văm viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : hướng dẫn h/s I. §äc , chó thÝch , bè đọc , tìm hiểu chú thích , bố cục côc . . 1. §äc . G nêu yêu cầu đọc : giọng chËm , t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ Hs nối nhau đọc truyện . ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc Nhận xét cách đọc của bạn . cña nh©n vËt '' t«i '' . - C¸c tõ ng÷ , h/¶ , lêi nãi cña bà cô đọc với giọng đay đả , béc lé s¾c th¸i ch©m biÕm , cay nghiÖt . - Nguyªn Hång lµ mét trong ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc nh÷ng nhµ v¨n lín cña nÒn tiÕp ? văn học VN hiện đại . Ông là ? Dùa trªn phÇn so¹n bµi h·y t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn tiÓu nãi v¾n t¾t vÒ nhµ v¨n Nguyªn thuyÕt næi tiÕng : '' Cöa biÓn Hång ? '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh , Sông núi quê hương ...... - Thêi th¬ Êu tr¶i nhiÒu cay đắng đẫ trở thành nguồn cảm høng cho t¸c gi¶ viÕt cuèn 2. T¸c gi¶ . hồi kí tự truyện cảm động '' 1918- 1982 , quª ë Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' 1938Nam §Þnh nh­ng 1940 . T¸c phÈm gåm 9 sèng chñ yÕu ë H¶i chương , mỗi chương kể về Phßng . - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN . 3. T¸c phÈm : Chương 4 của tác phÈm .. ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo 2 nhãm : 6,8,12,13,14,17 ? ? ®oank trÝch '' Trong lßng mÑ '' cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ?. mét kØ niÖm s©u s¾c . §o¹n trích thuộc chương 4 của tác phÈm . Hs tự hỏi - đáp chú thích dựa vµo SGK / 19 . P1: Từ đầu ... người ta hỏi đến chứ : Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng ý nghÜ , c¶m xóc cña bÐ Hång về người mẹ . P2: Cßn l¹i : Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång .. *, Bè côc :. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bè chÕt , ch­a ®o¹n tang , mÑ ph¶i ®i lµm ¨n xa vµ còng chẳng khá giả gì , đã lâu rồi chó bÐ kh«ng ®­îc gÆp mÑ . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s đọc - hiểu văn bản . ? Chó bÐ Hång ®­îc sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn ? G: Rõ ràng hoàn cảnh gia đình nh­ vËy cho nªn chó bÐ Hång sống dựa vào những người họ hàng thân thích bên nội trong đó cã bµ c« . ? Ngay ë phÇn ®Çu truyÖn bµ c« xuất hiện với cử chỉ '' cười hỏi '' bÐ Hång . VËy cö chØ vµ néi dung c©u hái cã thÓ hiÖn ®­îc tình yêu thương của bà cô với đứa cháu hay không ?. ? Em hiểu '' cười rất kịch '' có nghÜa lµ g× ?. C©u hái th¶o luËn : ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hång cuộc đối thoại tưởng chừng chấm dứt , nhưng người cô đâu đã chịu buông tha . Vậy bà hỏi l¹i bÐ Hång nh÷g g× ? NÐt mÆt và thái độ của bà thay đổi ra sao . H·y ph©n tÝch ?. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n .. - Người cô '' cười hỏi '' chứ kh«ng ph¶i lo l¾ng , nghiªm nghÞ hái l¹i , kh«ng ph¶i lµ âu yếm hỏi lại . Lẽ thường , câu hỏi đó sẽ được trả lời rằng có, nhất là đối với chú bé vốn đã thiếu thốn tình yêu thương ấp ủ . Nhưng vốn nhạy cảm , nặng tình thương yªu vµ lßng kÝnh mÕn mÑ chó bÐ Hång lËp tøc nhËn ra những ý nghĩ cay độc trong giäng nãi vµ trªn nÐt mÆt khi cười rất kịch của người cô . Vì thế chú cúi đầu không đáp .. 1. Nh©n vËt bµ c« ( qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång ).. Rất kịch : giống như đóng kÞch trªn s©n khÊu , nhËp vai , biÓu diÔn nghÜa lµ rÊt gi¶ dèi . Bà cô cười , hỏi ngọt ngào , dÞu dµng nh­ng kh«ng cã ý định tốt đẹp mà đang có dắp tâm xấu đối với người cháu cña m×nh . Hs th¶o luËn nhãm . *. C« t«i hái lu«n , giäng vÉn ngät : hai con m¾t long lanh nh×n ch¸u ch»m chÆp . Lêi nãi vµ cö chØ cµng chøng tá sự giả dối và độc ác của bà . Bà vẫn tiếp tục đóng kịch , tiếp tục diễu cợt , lôi kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn . *. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mµ nãi r»ng '' Mµy d¹i qu¸ ...'' Râ rµng cö chØ Êy kh«ng chØ lộ rõ sự giả dối , độc ác mà còn chuyển sang chiều hướng ch©m chäc , nhôc m¹ . Qu¶ không gì cay đắng hơn khi 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------vết thương lòng lại bị chính người cô ruột của mình săm soi , hµnh h¹ . Hai tiÕng '' em bÐ '' mµ c« t«i ng©n dµi ra ..... G: Râ rµng bµ c« qu¶ lµ cay nghiệt và cao tay trước chú bé đáng thương và bị động .Cho đến khi chú phẫn uất , nức nở , nước mắt ròng ròng , rồi ''cười dµi trong tiÕng khãc '' hái l¹i , người cô vẫn chưa chịu buông tha .. *. Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể c¸c chuyÖn cho t«i nghe .. T×nh c¶nh tóng quÉn , d¸ng vẻ gầy guộc , rách rưới của mẹ chú bé được người cô miªu t¶ mét c¸ch tØ mØ víi vÎ thÝch thó râ rÖt §èi lËp với tâm trạng đau đớn , xót xa nh­ bÞ gai cµo , muèi x¸t cña đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người c«. *. Cô tôi bỗng đổi giọng , vỗ vai , nh×n vµo mÆt t«i nghiªm nghÞ . Cö chØ vµ lêi nãi tiÕp theo cña bµ c« ph¶i ch¨ng lµ sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dường như đã đánh đến miếng đòn cuối cùng bà ta muốn làm cho đứa cháu đau khæ h¬n , thª th¶m h¬n n÷a . Khi thấy đứa cháu đau đớn , phẫn uất đến đỉnh điểm , bà ta míi tá ra ngËm ngïi , xãt thương người đã mất . Đến ®©y sù gi¶ dèi , th©m hiÓm mà trơ trẽn của người cô đã ph¬i bµy toµn bé . Đó là người đàn bà lạnh lùng, độc ác , thâm hiểm . Đó là h×nh ¶nh mang ý nghÜa tè c¸o hạng người sống tàn nhẫn , kh« hÐo c¶ t×nh m¸u mñ ruét thÞt trong x· héi thùc d©n nöa. ? Qua viÖc ph©n tÝch trªn em thấy bà cô bé Hồng là người nh­ thÕ nµo ? G: H×nh ¶nh bµ c« g©y cho phong kiÕn lóc bÊy giê . người đọc sự khó chịu , căm ghÐt nh­ng còng chÝnh lµ h×nh ảnh tương phản giúp tác giả thể hiện hình ảnh người mẹ và tình c¶m cña bÐ Hång víi mÑ m¹nh mÏ h¬n m·nh liÖt h¬n . Bài tập : Theo em , nhớ lại cuộc trò chuyện với người cô tức là tác giả nhớ lại điều gì ? 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------A. Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻ . B. Cảnh ngộ thương tâm của người mẹ hiền từ . C. Sự xảo quệt và độc ác của người cô . (D). Gåm A vµ B . tiÕt 2 A. môc tiªu ( nh­ trªn ) . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Bài soạn , đọc tiếp văn bản . C. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . H:Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện với bé Hồng là một con người ntn ? A. Là một người đàn bà xấu xa , xảo quyệt , thâm độc với những '' rắp tâm tanh bẩn ''. B. Là một người đại diện cho những thành kiến phi nhân đạo , cổ hủ của XH lúc bấy giê. C. Là một người có tính cách tiêu biểu cho những phụ nữ từ xưa đến nay . (D). C¶ A vµ B . III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt ? H·y cho biÕt hoµn c¶nh sèng 2, T×nh yªu hiÖn t¹i cña chó bÐ Hång ? - Bè ch¬i bêi nghiÖn ngËp , thương của chú bÐ mÊt sím . Hồng đối với người mẹ . - Mẹ bỏ nhà tha hương cầu thùc , gÇn n¨m trêi kh«ng cã tin tøc g× ? - Hång ph¶i sèng víi bµ c« trong sự cô đơn , buồn tủi . ? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi lần lượt nghe những câu hỏi và Hs th¶o luËn theo nhãm , cö thái độ cử chỉ của bà cô ntn? đại diện trình bày . Chia nhãm th¶o luËn : N1: Mới đầu nghe người cô N1: Khi nghe c©u hái ®Çu tiªn cña hái , lËp tøc trong kÝ øc chó người cô '' Hồng ! Mày có muốn bé sống dậy hình ảnh người vµo Thanh Ho¸ ...''. mÑ víi vÎ mÆt rÇu rÇu vµ sù N2: Lời hỏi thứ hai của người cô . hiÒn tõ . Tõ ''cói ®Çu kh«ng N3: Khi nghe người cô kể về tình đáp rồi cười và từ chối dứt c¶nh téi nghiÖp cña mÑ m×nh . kho¸t lµ mét ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ sù nh¹y cảm và lòng tin yêu người mẹ của chú bé . Bé Hồng đã sớm nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giäng nãi vµ trªn nÐt Gäi h/s nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy mặt của người cô mình . cña nhãm m×nh . N2: Trước những câu hỏi , lời khuyªn nh­ x¸t muèi vµo lßng nh­ng l¹i chøa ®Çy sù mỉa mai , nhục mạ của người 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Gäi h/s nhËn xÐt phÇn tr×nh bµy .. Gv nêu vấn đề thảo luận : tiếng gäi th¶ng thèt , bèi rèi : Mî ¬i ! cña bÐ Hång vµ gi¶ thiÕt t¸c gi¶ đặt ra qua hình ảnh so sánh độc đáo . Em hãy thử hình dung tâm trạng bé Hồng lúc đó ra sao và tác dông cña biÖn ph¸p so s¸nh Êy ?. c« , lßng bÐ Hång cµng th¾t lại vì đau đớn , vì tủi nhục , xúc động vì thương mẹ , thương thân khiến khoé mắt em đã cay cay , rồi '' nước mắt rßng rßng rít xuèng hai bªn mép , chan hoà đầm đìa ở cằm vµ cæ '' Nçi ®au xãt tøc tưởi đang dâng lên trong lòng . N3 : Tâm trạng đau đớn , uất ức của chú bé dâng đến cực điểm khi nghe người cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiÖp cña mÑ m×nh . Nguyªn Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tét cïng Êy b»ng c¸c chi tiÕt đầy ấn tượng . Lời văn lúc nµy dån dËp b»ng c¸c h×nh ảnh so sánh , các động từ m¹nh : '' Gi¸ nh÷ng cæ tôc ...''. Nh÷ng c©u nãi cuèi cïng bµy tỏ sự ngậm ngùi của bà ta đối với người anh ruột cũng chỉ là lêi vuèt ®u«i , gi¶ nh©n gi¶ nghÜa mµ th«i . - TiÕng gäi '' Mî ¬i ! '' bèi rèi, mừng tủi , xót xa , đau đớn , hi väng . ChØ lµ bãng cña mét người trông giống mẹ thôi nhưng bé Hồng đã cất tiếng gäi vang lªn gi÷a ®­êng thÓ hiÖn niÒm khao kh¸t gÆp mÑ ®ang ch¸y lªn trong t©m hån non nớt của đứa trẻ mồ côi . - H×nh ¶nh so s¸nh ë ®©y chØ mang tính giả định nhưng lại rất độc đáo phù hợp với việc béc lé t©m tr¹ng thÊt väng råi đến tuyệt vọng của bé Hồng . Tét cïng h¹nh phóc , tét cïng ®au khæ , c¶m gi¸c gÇn víi c¸i chÕt . §ã lµ phong c¸ch v¨n chương riêng của Nguyên Hång . - Cuèng cuång ®uæi theo xe mÑ , thë hång héc , rÝu c¶ ch©n l¹i , oµ khãc nøc në . Giọt nước mắt lần này khác. b, T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp mÑ .. G: Có đặt cái thất vọng cùng cực trước khi chết khát như vậy mới thấy niềm vui sướng , hạnh phúc 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------trần gian vô hạn của đứa con đang khao kh¸t t×nh mÑ , ®­îc gÆp mÑ vµ ®­îc n»m trong lßng mÑ . ? Cử chỉ , hành động và tâm trạng của bé Hồng khi bất ngờ gặp đúng mÑ m×nh ntn ?. G b×nh : Chó bÐ Hång bÒnh tr«i trong cảm giác vui sướng , rạo rực, kh«ng m¶y may nghÜ ngîi g× . Những lời cay độc của người cô , nh÷ng tñi cùc võa qua bÞ ch×m ®i gi÷a dßng c¶m xóc miªn man Êy .. C©u hái th¶o luËn : Cã ý kiÕn cho r»ng ®o¹n v¨n cuèi bµi t¶ l¹i c¶m gi¸c trong lßng mÑ cña bÐ Hång lµ mét ®o¹n v¨n hay , mét bµi ca chân thành , cảm động về tình mẫu tö thiªng liªng , bÊt diÖt ? ý kiÕn cña em ra sao ?. hẳn với lần trước ( khi trả lời bµ c« ) dçi hên mµ h¹nh phóc, tức tưởi mà mãn nguyện . - Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi ở trong lßng mÑ ®­îc Nguyªn Hồng diễn đạt bằng những rung động rất tinh tế , cảm nhËn b»ng nhiÒu gi¸c quan . + Cảm nhận gương mặt mẹ , đôi mắt , nước da , hai gò má. + C¶m gi¸c Êm ¸p , ªm dÞu m¬n man kh¾p da thÞt . + Hương thơm : hơi quần áo , mïi trÇu nhai : võa l¹ lïng , võa gÇn gòi . => TÊt c¶ lµ h×nh ¶nh vÒ mét thÕ giíi ®ang bõng në , håi sinh, mét thÕ giíi dÞu dµng kØ niÖm vµ Êm ¸p t×nh mÉu tö . Hs thảo luận , nêu vấn đề : Đoạn văn đã diễn tả niềm sung sướng vô bờ khi được n»m trong lßng mÑ . §ã lµ nh÷ng gi©y phót thÇn tiªn hạnh phúc đẹp nhất của con người . Người mẹ , trong lòng đứa con trở nên vĩ đại biết bao. §­îc sèng trong lßng mÑ nh÷ng sÇu ®au , phiÒn muén , tủi hổ dường như tan. biÕn hÕt chØ cßn l¹i t×nh mÉu tö thiªng liªng , bÊt diÖt . Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/ s tæng kÕt . ? Qua ®o¹n trÝch , h·y chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh ?. III. Tæng kÕt .. 1. NghÖ thuËt : - ChÊt tr÷ t×nh thÊm ®­îm ë néi dung c©u chuyÖn ®­îc kÓ ë nh÷ng c¶m xóc xãt xa , c¨m 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------giận , yêu thương lên đến cực ®iÓm vµ c¸ch thÓ hiÖn ( giäng ®iÖu , lêi v¨n ) cña t¸c gi¶ . + T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyện : hoàn cảnh đáng thương của chú bé Hồng , câu chuyện về một người mẹ âm thầm chịu đựng nhiều cay đắng . + DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña chó bÐ Hång trong suèt ®o¹n trÝch : tõ nçi ®au tñi hên v× hoµn c¶nh sèng thiÕu thèn t×nh Êp ñ đến sự phản ứng quyết liệt đối víi nh÷ng lêi ch©m chäc cña bà cô và cảm giác sung sướng khi n»m trong lßng mÑ . + C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ còng gãp phÇn quan träng t¹o nên chất trữ tình của chương håi . - C¸c h×nh ¶nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng , c¸c so s¸nh g©y sinh động và ấn tượng . - KÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a kÓ víi béc lé c¶m xóc . - Lêi v¨n ( nhÊt lµ phÇn cuèi chương ) được viết trong dòng c¶m xóc d¹t dµo . ? qua phần tìm hiểu ( chương truyÖn ) ®o¹n trÝch em hiÓu thÕ nµo lµ håi kÝ ? Gọi h/s đọc phần ghi nhớ / sgk ?. Hồi kí là một thể của kí , ở đó người viết kể lại những chuyÖn , nh÷ng ®iÒu chÝnh mình đã trải qua , đã chứng kiÕn . Hs đọc ghi nhớ . IV. LuyÖn tËp .. Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tËp . ? Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cña phô nữ và nhi đồng . Qua đoạn trích ''Trong lßng mÑ '' h·y chøng minh nhận định trên ?. BT : CM nhËn định .. - Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n viÕt nhiÒu vÒ phô n÷ vµ nhi đồng . Đây là những con người xuất hiện nhiều trong thÕ giíi nh©n vËt cña «ng . Ông đã dành cho họ lòng thương yêu và thái độ nâng niu tr©n träng . + Nhà văn đã kể lại một cách thÊm thÝa nh÷ng nçi c¬ cùc , 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------tủi nhục mà người phụ nữ và nhi đồng phải gánh chịu thời trước . + Nhà văn trân trọng vẻ đẹp tâm hồn , đức tính cao qúy của phụ nữ và nhi đồng . IV. Hướng dẫn về nhà .. - Häc thuéc ghi nhí . - ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong ®o¹n trÝch . - Soạn bài mới : '' Tức nước vỡ bờ '' . ---------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TuÇn :2. TiÕt :7. Trường từ vựng. a. môc tiªu. Gióp h/s : - Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết cách xác lập các trường từ vựng đơn giản . - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng nngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa ,ẩn dụ , hoán dụ nhân hoá . - Rèn luyện kĩ năng lập trường từ vựng và sử dụng trong nói , viết . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Tr¶ lêi c©u hái phÇn t×m hiÓu bµi . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . 1. Khi nµo mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa réng ? Khi nµo mét tõ ng÷ ®­îc coi lµ cã nghÜa hÑp ? LÊy vÝ dô minh häa ? 2. tõ nµo cã nghÜa bao hµm ph¹m vi nghÜa cña c¸c tõ sau ®©y : h/s , sinh viªn , gi¸o viªn, b¸c sÜ , kÜ s­ , luËt s­ , n«ng d©n , c«ng nh©n, néi trî . A. Con người . C. NghÒ nghiÖp . B. M«n häc . D. TÝnh c¸ch . III. Bµi míi . 1. giíi thiÖubµi . Dẫn dắt từ phần KTBC : tất cả những từ h/s , sinh viên , bác sĩ .... đều bị bao hàm trong từ nghề nghiệp . Những từ đó đều có điểm chung về nghĩa , nằm trong một trường từ vựng . Vậy trường từ vựng là gì ? chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt Hoạt động 1 : Hình thành cho I. Thế nào là trường h/s khái niệm trường từ vựng . tõ vùng . G chÐp ®o¹n v¨n b¶ng phô . Yªu 1.VÝ dô . cầu h/s đọc kĩ đoạn văn trên . Hs đọc kĩ đoạn văn và chú ý ? C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n c¸c tõ in ®Ëm . trên dùng để chỉ đối tượng nào ? ? C¸c tõ in ®Ëm cã nÐt chung nµo - Người mẹ của bé Hồng . vÒ nghÜa ? 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8 - §oµn ThÞ Thuû – THCS QuyÕt TiÕn – N¨m häc 2008 – 2009 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------? NÕu tËp hîp c¸c tõ in ®Ëm Êy thµnh mét nhãm tõ th× chóng ta có một trường từ vựng . Vậy theo em trường từ vựng là gì ?. G: Cơ sở hình thành trường từ vựng là đặc điểm chung về nghĩa không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trường từ ..... ? Gọi h/s đọc ghi nhớ / sgk ? Bài tập nhanh : Hãy đặt tên trường từ vựng cho dãy từ dưới đây : nồi, chảo, bếp , đũa nấu . Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s một số lưu ý về trường từ vựng . Cho h/s ch¬i ®iÒn nèi d·y tõ phï hợp với trường từ vựng . Trường từ vựng '' mắt '' có những trường nhỏ sau : - Bé phËn cña m¾t . - §Æc ®iÓm cña m¾t . - C¶m gi¸c cña m¾t . - BÖnh vÒ m¾t . - Hoạt động của mắt . G: Một trường từ vựng có thể gồm nhiều trường từ vựng nhỏ h¬n . ? Các từ thuộc trường từ vựng trªn thuéc tõ lo¹i g× ? ? Trong một trường từ vựng có thÓ tËp hîp nh÷ng tõ cã tõ lo¹i kh¸c nhau ®­îc kh«ng ?. - ChØ bé phËn c¬ thÓ cña con người . - Trường từ vựng là tập hợp c¸c tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa .. Hs đọc ghi nhớ . Dụng cụ nấu nướng .. II. L­u ý .. Hs ®iÒn c¸c d·y tõ phï hîp theo gîi ý sgk .. Tõ lo¹i DT chØ sù vËt , §T chØ hoạt động , TT chỉ tính chất .. a. một trường từ vùng cã thÓ bao gồm nhiều trường tõ vùng nhá h¬n .. Cã thÓ tËp hîp nh÷ng tõ kh¸c nhau trong một trường từ vùng .. G: Treo b¶ng phô ghi s½n VD : Trường mùi vị ; cay ,đắng Ngọt Trường âm thanh:the thé Trường thời tiết : rét ngọt . ? Qua VD em rót ra nhËn xÐt g× ?. Hs quan s¸t vÝ dô .. G cho quan s¸t VD sgk trªn b¶ng phô . ? H·y cho biÕt ®o¹n v¨n trªn t¸c gi¶ dïng phÐp nghÖ thuËt g× ?. Nh©n ho¸ con chã Vµng cña l·o H¹c cã suy nghÜ , hµnh. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuộc nhiều trường từ vựng khac nhau .. b. Một trường từ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ ng÷ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i .. c. Mét tõ nhiÒu nghÜa cã thÓ thuéc nhiều trường từ vùng kh¸c nhau .. động như con người . ? H·y t×m nh÷ng tõ chØ suy nghÜ , hành động , cách xưng hô của 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>