Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 1 đến tuần 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ng÷ v¨n 8 c¶ n¨m chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng 2011-2012 TuÇn : 1. TiÕt : 1-2. Bµi 1 v¨n b¶n. thanh tÞnh a. mục tiêu cần đạt . 1kiÕn thøc Gióp Hs : - c¶m nhËn ®­îc t©m tr¹ng håi hép , c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt ''tôi'' ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời . - ThÊy ®­îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ , gîi d­ vÞ tr÷ t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh. 2 kÜ n¨ng - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm . 3 thái độ. tÝch cùc häc tËp tèt. b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tranh minh häa . H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dưới đây , văn bản nào là kiểu văn bản nhật dông ? (A). Cổng trường mở ra . B. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª . C. Sèng chÕt mÆc bay . D. Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u . 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> III. Bµi míi . 1, Giíi thiÖu bµi . DÉn d¾t tõ phÇn KTBC. '' T«i ®i häc '' lµ v¨n b¶n nhËt dông ®Çu tiªn chóng ta. học ở lớp 8 . Nội dung của văn bản đã diễn tả những kỉ niệm mơn man , bâng khu©ng cña nh©n 1 vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trường . Chúng ta cùng tìm hiểu bài . 2, TiÕn tr×nh bµi d¹y . Hoạt động G. Hoạt động H. Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s đọc , chú thích , bố cục .. ND cần đạt I. §äc , chó. 3-4 h/s đọc Hs nhận xét cách đọc .. thÝch .. G nêu yêu cầu đọc , giọng. 1. T¸c gi¶ :. chËm , h¬i buån , l¾ng s©u ;. ( 1911-. chó ý giäng nãi cña nh©n vËt ''. 1988) ë HuÕ. tôi '' , người mẹ và ông đốc . G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp ? Yªu cÇu h/s nhËn xÐt c¸ch. - 1911-1988 , quª ë HuÕ . Tõ n¨m 1933 vµo nghÒ d¹y häc vµ b¾t ®Çu viÕt v¨n , lµm th¬ ..... .. H/s tự hỏi đáp chú thích .. đọc của bạn ?. 2. V¨n b¶n : C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh In trong tËp ? §äc thÇm chó thÝch ? Nªu tự thời gian của buổi tựu trường ''Quê mẹ '' ngắn gọn về tác giả Thanh Tịnh (theo dòng hồi tưởng của nhân 1941 . vËt '' t«i'') ?. ? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , l­u ý chó thÝch 2, 6, 7 . ? ? C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù bè côc ntn ?. TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø I . Ngôi kể này giúp cho người kÓ chuyÖn dÔ dµng béc lé c¶m xóc , t×nh c¶m cña m×nh mét c¸ch ch©n thùc nhÊt .. ? TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø mÊy ? T¸c dông cña ng«i kÓ ?. Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn. - Thêi ®iÓm gîi nhí : cuèi thu (hàng năm ) - ngày khai trường . - C¶nh thiªn nhiªn : l¸ rông. II. đọc2. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> b¶n . ? §äc thÇm '' Tõ ®Çu ... t­ng bõng rén r· '' . Nçi nhí vÒ buæi tựu trường của tác giả được kh¬i nguån tõ thêi ®iÓm nµo ? Quang c¶nh ra sao ?. nhiÒu , m©y bµng b¹c . - C¶nh sinh ho¹t : mÊy em bÐ rụt rè cùng mẹ đến trường .. ? Kỉ niệm về buổi tựu trường ®­îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo ? T×m. hiÓu v¨n b¶n. 1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c nh©n vËt ''t«i'' trong buæi tùu trường . a, Kh¬i nguån kØ niÖm .. 2 nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt '' t«i'' ? Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nh÷ng tõ ng÷ Êy ?. Tõ hiÖn t¹i - DiÔn t¶ theo tr×nh tù thêi gian qu¸ khø . : tõ hiÖn t¹i mµ nhí vÒ qu¸ khø §ã lµ nh÷ng . c¶m gi¸c - C¸c tõ l¸y diÔn t¶ t©m tr¹ng , trong s¸ng c¶m xóc : nao nøc , m¬n man , n¶y në trong t­ng bõng , rén r· §ã lµ lßng . nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng Gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch thêi gian gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i . Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dường như vừa mới xảy b. Trªn con ra h«m qua . ®­êng cïng mÑ tíi trường. ? H·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt chøng tá t©m tr¹ng ( nh©n vËt ''t«i'' trªn con ®­êng cïng mẹ tới trường) hồi hộp , cảm gi¸c ngì ngµng cña nh©n vËt - Con đường này tôi đã quen đi ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn ®­êng l¹i l¾m lÇn .... C¶nh vËt chung tới trường ? quanh tôi đều thay đổi . - Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo , với mấy quyÓn vë míi trªn tay . - CÈn thËn n©ng niu mÊy quyÓn vë muèn thö søc muèn kh¼ng định mình khi xin mẹ được. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> cầm bút , thước như các bạn kh¸c .. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay đổi trong tâm trạng nhân vật ''t«i'' khi cïng mÑ ®i trªn ®­êng Lần đầu tiên được đến trường , ? ®­îc tiÕp xóc víi mét thÕ giíi hoµn toµn kh¸c l¹ kh«ng chØ n« đùa , rong chơi, thả diều ngoài đồng nữa , cho nên ''tôi'' cảm thấy tất cả dường như trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử sức và khẳng định mình trong việc cầm bút , thước và 2 quyÓn vë §ã chÝnh lµ t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c rÊt tù nhiªn của một đứa bé lần đầu tiên được đến trường . Tất cả những cö chØ Êy gióp ta h×nh dung t­ thế ngộ nghĩnh , đáng yêu của chó bÐ . 3. C¶m thÊy trang träng , đứng đắn Võa muèn thö søc vµ khẳng định m×nh H¸o høc. ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt chøng. c. T©m tr¹ng. tá t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña. vµ c¶m gi¸c. nhân vật ''tôi'' khi đến trường. cña ''t«i''khi. nghe ông đốc gọi tên ... ? Hãy ph©n tÝch ?. - Sân trường hôm nay dày đặc người . Ai cũng quần áo sạch sÏ ... - Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường ... lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬ . - Nghe gọi đến tên tôi giật m×nh vµ lóng tóng t©m tr¹ng håi hép , lo l¾ng . - Khi nghe ông đốc gọi đến tên th× bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në t©m tr¹ng lóng tóng , sî sÖt khi ph¶i rêi xa bµn tay dÞu dµng cña mÑ .. G: Tõ t©m tr¹ng h¸o høc , h¨m hở trên đường tới trường chuyÓn sang t©m tr¹ng lo sî vÈn v¬ , råi bì ngì, ngËp ngõng , ®©y lµ sù chuyÓn biÕn tâm lí rất phù hợp của một đứa. đến trường vµ khi nghe ông đốc gọi tªn vµ ph¶i rêi bµn tay mẹ bước vào líp.. Bì ngì , lo sî vÈn v¬ , håi hép lo l¾ng , lóng tóng sî sÖt .. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> trẻ lần đầu tiên được đến trường . ? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tªn h/s nh©n vËt ''t«i'' l¹i bÊt gi¸c dói ®Çu vµo lßng mÑ nøc në khãc ? Em cã c¶m thÊy chó bé này là người yếu đuối hay kh«ng ? ( Hs th¶o luËn theo nhãm ). Hs tù do th¶o luËn theo nhãm . Cử đại diện trònh bày . - Thật ra thì chẳng có gì đáng khãc c¶ . Chóng ta cã thÓ th«ng cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất thời của một đứa bé nhút nhát ít khi được tiếp xúc với đám đông mà thôi khi phải rời tay mÑ , cËu bÐ c¶m thÊy hôt hÉng lo sî cho nªn viÖc dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në lµ mét tÊt d. T©m tr¹ng yÕu sÏ x¶y ra . vµ c¶m gi¸c cña nh©n vËt ''t«i'' khi - Bước vào lớp tôi nhìn bao ngåi vµo chç qu¸t xung quanh thÊy c¸i g× còng míi l¹ vµ hay hay . Nh×n cña m×nh vµ chỗ ngồi của mình thật kĩ rồi tự đón nhận giê häc ®Çu lạm nhận đó là chỗ của riêng tiªn . mình sau đó nhìn người bạn mới chưa quen mà đã thấy quyÕn luyÕn Tất cả đó là 4. ? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cïng . H·y ph©n tÝch t©m tr¹ng và cảm giác của ''tôi'' khi bước vµo chç ngåi l¹ lïng ntn ?. sự biến đổi rất tự nhiên trong t©m lÝ nh©n vËt . Cã thÓ chç ngồi kia , người bạn mới ấy sẽ lµ n¬i mµ m×nh g¾n bã , gÇn gòi C©u hái th¶o luËn nhãm : N1: T¹i sao ë phÇn cuèi truyÖn t¸c gi¶ ®­a h×nh ¶nh '' con chim liÖng ... bay cao '' cã ý nghÜa g× ? N2: Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g× ? gäi h/s c¸c nhãm th¶o luËn vµ tr×nh bµy .. trong suèt c¶ n¨m häc .. Hs tù do th¶o lô©n theo nhãm . N1 : H×nh ¶nh '' mét con chim non liệng đến ...'' có ý nghĩa tượng trưng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bước vào giai đoạn mới đó là làm học 5. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> sinh , được đến trường , được häc hµnh , ®­îc lµm quen víi thÇy c« , b¹n bÌ sèng trong mét môi trường có sự quản lí chặt chÏ h¬n . N2 : C¸ch kÕt thóc truyÖn rÊt tù nhiªn vµ bÊt ngê . Dßng ch÷ '' T«i ®i häc '' nh­ më ra mét thÕ giíi , mét kho¶ng kh«ng gian míi , mét giai ®o¹n míi trong cuộc đời đứa trẻ . Dòng chữ chËm ch¹p , nguÖch ngo¹c ®Çu tiªn trªn trang giÊy tr¾ng tinh lµ G bæ sung , söa ch÷a vµ chèt niÒm tù hµo , khao kh¸t trong lại vấn đề đã nêu tuổi thơ của con người và dòng ? Em có cảm nhận gì về thái độ chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của 2. Thái độ , cö chØ cña truyÖn ng¾n nµy . cử chỉ của những người lớn ( người lớn ông đốc, thầy giáo đón nhận đối với các häc trß míi , c¸c bËc phô em . huynh ) đối với các em bé lần - C¸c bËc - Các phụ huynh đều chuẩn bị ®Çu ®i häc ? chu đáo cho con em trong buổi phụ huynh . - Ông đốc . tựu trường đầu tiên , đều trân träng tham dù buæi lÔ nµy . Cã - ThÇy gi¸o lÏ c¸c vÞ còng ®ang lo l¾ng håi trÎ . hép cïng con em m×nh . - Ông đốc là hình ảnh người thầy , người lãnh đạo nhà trường rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s. - Thầy giáo trẻ với gương mặt tươi 5 cười đón h/s vào lớp cũng là một người vui tính thương yêu G: Những h/ả về người lớn cho h/s . thÊy tr¸ch nhiÖm , tÊm lßng cña nhà trường , gia đình đối với c¸c em h/s . §©y thùc sù lµ những dấu ấn tốt đẹp , những kỉ niÖm trong s¸ng , Êm ¸p kh«ng thÓ phai nhoµ trong kÝ øc tuæi th¬ , gióp c¸c em tù tin , v÷ng vµng h¬n . §ã cßn lµ m«i trường giáo dục ấm áp , nơi 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> nuôi dưỡng tâm hồn trí tuệ và t×nh c¶m cña nh÷ng thÕ hÖ tương lai của đất nước . Hoạt động 3 : Hướng dẫn h/s tæng kÕt . ? H·y t×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h/¶ so s¸nh ®­îc nhµ v¨n sö dông trong truyÖn ng¾n nµy ?. '' T«i quªn thÕ nµo ®­îc ........'' '' ý nghÜ Êy tho¸ng qua .........'' '' Hä nh­ con chim con ..........'' §©y lµ nh÷ng so s¸nh giµu h/¶ , giµu søc gîi c¶m ddược gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tươi sáng ; trữ tình . Nh÷ng so s¸nh nµy gãp phÇn diÔn t¶ cô thÓ , râ rµng nh÷ng c¶m gi¸c , ý nghÜ cña nh©n vËt ''t«i'' trong buæi ®Çu tien ®i häc , gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬. ? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuËt vµ søc cuèn hót cña t¸c phÈm ?. mang m¸c vµ c¶m gi¸c nhÑ nhµng ªm dÞu cho truyÖn ng¾n . a. §Æc s¾c nghÖ thuËt :+ TruyÖn ng¾n ®­îc bè côc theo dßng håi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật ''t«i'' theo tr×nh tù thêi gian cña buổi tựu trường . + Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ , 6 miªu t¶ víi béc lé c¶m xóc , t©m tr¹ng . b. Søc cuèn hót cña t¸c phÈm : - T×nh huèng truyÖn '' buæi ®Çu 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> tiªn ®i häc '' cã dÊu Ên s©u ®Ëm , chứa đựng cảm xúc thiết tha. - Sù quan t©m ch¨m sãc tr×u mến yêu thương của những người lớn đối với các em h/s trong buæi ®Çu tiªn ®i häc . - H×nh ¶nh thiªn nhiªn , ng«i trường và các h/ả so sánh giàu søc gîi c¶m cña t¸c gi¶ . Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9 . Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyÖn tËp ? Yªu cÇu h/s lµm bµi tËp 1 ( Nhãm 1 ). Hs đọc ghi nhớ .. Hs th¶o luËn lµm theo nhãm . Yªu cÇu : Cã thÓ nªu c¶m nghÜ vÒ mét ®o¹n v¨n hoÆc c¶ bµi .. III. Ghi nhí . IV. LuyÖn tËp . Bµi 1:. ? ViÕt bµi v¨n ng¾n ghi l¹i Ên - C¶m xóc ch©n thùc , thiÕt tha tượng của em trong buổi khai gi¶ng lÇn ®Çu tiªn ? ( Nhãm 2 ) . - Nªn chän nh÷ng chi tiÕt s©u . sắc , ấn tượng nhất . IV. Hướng dẫn về nhà . - Häc bµi theo néi dung phÇn ghi nhí .. - So¹n bµi : '' Trong lßng mÑ ''. - Đact trước bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ . TuÇn : 1 TiÕt : 3. tiÕng viÖt. cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 7 A. môc tiªu. 1kiÕn thøc. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ . 2 kÜ n¨ng - Th«ng qua bµi häc , rÌn luyÖn t­ duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng , vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ hÑp . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: §act vµ xem phÇn t×m hoi bµi . C. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. KiÓm tra bµi cò . ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa ? III. Bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi: ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa từ ng÷ . NghÜa cña tõ cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nh­ng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m vi kh¸i qu¸t nghÜa cña tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t hÑp h¬n . Chóng ta sÏ t×m hoi bµi häc hôm nay để rõ hơn . 2 . TiÕn tr×nh bµi d¹y: Hoạt động G Hoạt động H ND cần đạt I. Tõ ng÷ nghÜa Hoạt động 1 : Hình thành khái réng , tõ ng÷ niÖm tõ ng÷ nghÜa réng , tõ ng÷ nghÜa hÑp . nnghÜa hÑp . Hs quan sát sơ đồ . G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 . ? Nghĩa của từ động vật rộng - Nghĩa của từ động vật rộng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ h¬n nghÜa cña tõ '' thó , chim thó , chim , c¸ . T¹i sao ? 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ? NghÜa cña tõ thó réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' voi , hươu '' . Từ chim rộng hay hẹp h¬n nghÜa cña. , c¸ '' . V× ph¹m vi nghÜa cña từ động vật bao hàm nghĩa cña ba tõ '' thó , chim , c¸ '' .. 8 tõ '' tu hó , s¸o ''. Tõ c¸ réng hay hÑp h¬n nghÜa cña tõ '' c¸ r« , c¸ thu '' . V× sao ?. - C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c từ '' voi , hươu , tu hú , sáo ....'' . V× c¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cña c¸c tõ ...... ? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã §ång thêi hÑp h¬n nghÜa cña ph¹m vi nghÜa réng h¬n c¸c nh÷ng tõ nµo ? từ '' voi , hươu , tu hú '' và có ph¹m vi nghÜa hÑp h¬n tõ ''động vật ''. G : Như vậy từ '' động vật '' là tõ cã nghÜa réng . Tõ '' voi , hươu , tu hú , sáo '' là từ có - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng nghÜa hÑp . khi ph¹m vi nnghÜa cña nã ? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ bao hµm ph¹m vi nghÜa cña ng÷ cã nghÜa réng vµ nghÜa hÑp mét tõ ng÷ kh¸c . ? - Mét tõ cã nghÜa hÑp khi ph¹m vi nghÜa ®­îc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña mét tõ ng÷ kh¸c . ? Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp ®­îc kh«ng ? T¹i sao ?. - Mét tõ ng÷ cã thÓ võa cã nghÜa réng , võa cã nghÜa hÑp v× tÝnh chÊt réng , hÑp cña nghÜa tõ ng÷ chØ lµ tương đối. Hs đọc ghi nhớ .. ? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 a. Y phôc ? Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s QuÇn ¸o *. Ghi nhí . luyÖn tËp . Gv hướng dẫn h/s tự làm bài 1 . quần dài , quần đùi áo II. Luyện tập. dµi , ¸o s¬ mi Bµi 1: b. Vò khÝ 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Sóng Bom súng trường , đại bác bom bi , ba cµng ? §äc yªu cÇu bµi 2 . Lµm c¸ nh©n a. Chất đốt. Bµi 2 : 9 c. Thøc ¨n. b. NghÖ thuËt. e. §¸nh .. d. Nh×n. Bài tập 3 : Chia hai nhóm . Nhóm nào nhanh , chính xác ( 3 từ trở lên ) nhóm đó th¾ng . a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô . b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc . c, Hoa qu¶ : cam ; chanh ; chuèi ; mÝt . d, Hä hµng : chó ; d× ; c« ; b¸c . e, Mang : x¸ch ; khiªng ; g¸nh . Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thuéc ph¹m vi nghÜa cña mçi nhãm tõ ng÷ : a, thuèc lµo .. c, bót ®iÖn .. b, thñ quü .. d, hoa tai .. Bài tập 5 : ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở , sụt sùi . khãc : nghÜa réng. nøc në , sôt sïi: nghÜa hÑp. IV. Hướng dẫn về nhà : Häc thuéc phÇn ghi nhí Chuẩn bị bài : Trường từ vựng . TuÇn : 1. TiÕt : 4. TËp lµm v¨n. tính thống nhất về chủ đề của văn bản A. môc tiªu. 1kiÕn thøc 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giúp h/s : - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn b¶n . 2 kÜ n¨ng - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chän , s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu bËt ý kiÕn , c¶m xóc cña m×nh . B. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , b¶ng phô . H: Tìm hiểu trước phần tìm hiểu bài . C. Lªn líp. 10 I. ổn định tổ chức. II . kiÓm tra bµi cò . III. bµi míi . 1. Giíi thiÖu bµi : Chúng ta đã được tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời cho nh÷ng c©u hoØo Êy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1 : Hướng dẫn h/s tìm hiểu về chủ đề của văn b¶n . G yêu cầu h/s đọc thầm văn. Hs đọc thầm văn bản .. I. Chủ đề của v¨n b¶n .. b¶n '' T«i ®i häc '' cña Thanh TÞnh . ? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i nh÷ng kØ niÖm s©u s¾c nµo. T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niÖm vÒ buæi ®Çu tiªn ®i häc . Sù håi 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> trong thêi th¬ Êu cña m×nh ?. tưởng ấy gợi lên cảm giác b©ng khu©ng , xao xuyÕn Sự hồi tưởng ấy gợi lên những kh«ng thÓ nµo quªn vÒ t©m ấn tượng gì trong lòng tác giả trạng náo nức , bỡ ngỡ của nh©n vËt '' t«i'' trong buæi tùu ? trường . Chủ đề của văn bản : Những kØ niÖm s©u s¾c vÒ buæi tùu trường đầu tiên . ? Hãy nêu lên chủ đề của văn b¶n ?. Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt được tác giả nêu lên , đặt ra trong văn bản .. ? Vậy em hiểu chủ đề của văn Hs đọc ghi nhớ . b¶n lµ g× ? ? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ?. II. TÝnh thèng nhất về chủ đề cña v¨n b¶n .. Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s h×nh thµnh kh¸i niÖm tÝnh thống nhất về chủ đề của văn b¶n . ? §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kØ niÖm vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc , t¸c giả đã 11 đặt nhan đề của văn bản và sử dông tõ ng÷ c©u ntn ?. - Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chóng ta hiÓu ngay néi dung cña v¨n b¶n nãi vÒ chuyÖn ®i häc . + Các câu đều nhắc đến nh÷ng kØ niÖm cña buæi tùu trường đầu tiên trong đời . - H«m nay t«i ®i häc . - H»ng n¨m cø vµo cuèi thu .... lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kØ niÖm m¬n man cña buæi tùu trường . - Hai quyÓn vë míi ®ang ë trên tay tôi đã bắt đầu thấy nÆng . 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' khi cùng mẹ đi đến trường , khi cïng c¸c b¹n vµo líp ?. G: Tất cả các chi tiết trên đều tËp trung kh¾c häa t©m tr¹ng cña nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tựu trường đầu tiên . ? VËy tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề. - T«i bÆm tay gh× thËt chÆt , nh­ng mét quyÓn vë còng xÖch ra vµ chªnh ®Çu chói xuèng .. *. Khi cùng mẹ tới trường : Con ®­êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹ , c¶nh vËt xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và đứng dắn trong bé quÇn ¸o míi , cè lµm ra vÎ nh­ mét häc trß thùc sù '' tay bặm ghì hai quyển sách , đòi mẹ cầm bút thước ''. * Khi quan sát ngôi trường : cao r¸o s¹ch sÏ h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai nghiªm , s©n réng... ®©m ra lo sî vÈn v¬ . Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toµn th©n run run , được mọi người nhìn thì tỏ ra lóng tóng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh, lóng tóng . * Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nÆng nÒ , dói ®Çu vµo lßng mÑ khãc nøc në . * Trong líp häc : c¶m thÊy xa mÑ nhí nhµ . 12. thể hiện ở những phương diện nµo trong v¨n b¶n ?. ? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ?. V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề khi chỉ nói tới chủ đề đã xác định , không xa rời hay lạc sang chủ đề khác .. §Ó viÕt ®­îc mét v¨n ... cÇn xác định rõ chủ đề của văn bản . Chủ đề của văn bản được thể hiện trong đề bài , 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gọi h/s đọc phần ghi nhớ .. đề mục , trong quan hệ giữa c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷ then chèt lÆp ®i lÆp l¹i . III. Ghi nhí .. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học Hs đọc ghi nhớ . sinh luyÖn tËp . IV. LuyÖn tËp §äc yªu cÇu bµi tËp 1. . ? Văn bản trên viết về vấn đề Bµi 1 . gì ? Các đoạn văn đã trình bày vấn đề theo thứ tự nào ? Theo em có thể thay đổi trật tự sắp xÕp nµy ®­îc kh«ng ? V× sao - V¨n b¶n nãi vÒ c©y cä ë ? vùng sông Thao quê hương cña t¸c gi¶. - Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä , t×nh c¶m g¾n bã cña c©y cä víi người dân sông Thao. - Khó thay đổi được trật tự sắp xếp vì các ý này đã rành ? Nêu chủ đề của văn bản trên mạch , liên tục . ? Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa cña rõng cä quª t«i . ? chủ đề ấy được thể hiện Chủ đề được thể hiện qua trong toµn v¨n b¶n . H·y nhan đề của văn bản , các ý chøng minh ? miªu t¶ h×nh d¸ng , sù g¾n bã cña c©y cä víi tuæi th¬ t¸c gi¶ , t¸c dông cña c©y cä vµ t×nh cảm giữa cây với người . ? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c c©u tiêu biểu thể hiện chủ đề của đề của 13 v¨n b¶n ?. C¸c tõ ng÷ lÆp l¹i nhiÒu lÇn : rõng cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vÒ : + h×nh d¸ng cña c©y cä . 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> + sù g¾n bã cña c©y cä víi t¸c gi¶ . + công dụng của cây cọ đối với đời sống . Yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm .. Hs thảo luận nhóm và cử đại diÖn tr×nh bµy . Căn cứ vào chủ đề của văn b¶n th× ý b vµ d lµm cho bµi lạc đề vì nó không phục vụ cho viÖc chøng minh luËn điểm '' Văn chương làm cho tình yêu quê hương .... ''. Bµi 2 .. Bµi 3. Gv yªu cÇu th¶o luËn theo nhãm.. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . - Có những ý lạc chủ đề : c, g . - Có những ý hợp với chủ đề nhưng do cách diễn đạt chưa tèt nªn thiÕu sù tËp trung vµo chủ đề: b,e . a, Cø mïa thu vÒ , mçi lÇn thÊy c¸c em nhá ... xèn xang . b, C¶m thÊy con ®­êng '' thường đi lại lắm lần '' tự nhiªn còng thÊy l¹ , c¶nh vËt đều thay đổi . c, Muèn thö søc m×nh b»ng viÖc tù mang s¸ch vë nh­ mét cËu häc trß thùc sù . d, Cảm thấy ngôi trường vốn qua l¹i nhiÒu lÇn còng cã nhièu biến đổi . e, Lớp học và những người b¹n míi trë nªn gÇn gòi , th©n thương.. IV. Hướng dẫn về nhà . - Häc thuéc phÇn ghi nhí . - ChuÈn bÞ bµi : '' Bè côc cña v¨n b¶n ''. 14 TuÇn : 2. TiÕt : 5 - 6 16. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> bµi 2 v¨n b¶n. trong lßng mÑ ( trÝch : nh÷ng ngµy th¬ Êu ) nguyªn hång. a. môc tiªu : 1kiÕn thøc Giúp h/s : - Hiểu được tình cảnh đắng thương và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ . -2 kÜ n¨ng Hiểu được những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hång ; lèi tù truyÖn ch©n thµnh , truyÒn c¶m , thÊm ®­îm chÊt tr÷ t×nh. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt , ph©n tÝch c¸ch kÓ chuyÖn . b. chuÈn bÞ . G: Gi¸o ¸n , tËp truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång , b¶ng phô . H: So¹n bµi . c. lªn líp . I. ổn định tổ chức . II. kiÓm tra bµi cò . H1: Ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt '' t«i '' trong buæi tùu trường đầu tiên. H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo nên chất thơ của tác phÈm ? A. Truyện được bố cục theo dòng hồi tưởng , cảm nghĩ của nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian của buổi tựu trường .. 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phương thức tạo lập văn bản như tự sự , miêu t¶ , biÓu c¶m . C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh so s¸nh giµu chÊt tr÷ t×nh . (D). Cả A,B,C đều đúng . 15 III. Bµi míi 1. giíi thiÖu bµi : Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cuèn håi kÝ tù truyÖn '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' . Nguyªn hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cã tuæi th¬ thËt cay đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã được nhà văm viết lại trong tập tiểu thuyÕt tù thuËt '' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về người mẹ đáng thương qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất ngờ là một trong những chương truyện cảm động nhất . 2. TiÕn tr×nh bµi d¹y : Hoạt động G. Hoạt động H. ND cần đạt. Hoạt động 1 : hướng dẫn I. §äc , chó thÝch , bè côc . 1. §äc .. h/s đọc , tìm hiểu chú thích , bè côc . G nêu yêu cầu đọc : giọng chËm , t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh thÓ hiÖn c¶m xóc cña nh©n vËt '' t«i '' . - C¸c tõ ng÷ , h/¶ , lêi nãi của bà cô đọc với giọng đay đả , bộc lộ sắc thái châm biÕm , cay nghiÖt . ? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc tiếp ?. Hs nối nhau đọc truyện . Nhận xét cách đọc của bạn . - Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN hiÖn. 2. T¸c gi¶ . 18. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Dùa trªn phÇn so¹n bµi h·y nãi v¾n t¾t vÒ nhµ v¨n Nguyªn Hång ?. đại . Ông là tác giả của nhiÒu cuèn tiÓu thuyÕt næi tiÕng : '' Cöa biÓn '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh , S«ng nói quê hương ...... - Thêi th¬ Êu tr¶i nhiÒu cay đắng đẫ trở thành nguồn c¶m høng cho t¸c gi¶ viÕt cuèn håi kÝ tù truyÖn c¶m động '' Những ngày thơ ấu '' 1938-1940 . T¸c phÈm gồm 9 chương , mỗi chương kể về 16. 1918- 1982 , quª ë Nam §Þnh nh­ng sèng chñ yÕu ë H¶i Phßng . - Lµ nhµ v¨n lín cña nÒn v¨n häc VN . 3. T¸c phÈm : Chương 4 của tác phÈm .. mét kØ niÖm s©u s¾c . Đoạn trích thuộc chương 4 ? Gv cho h/s hỏi đáp chú thÝch theo 2 nhãm : 6,8,12,13,14,17 ? ? ®oank trÝch '' Trong lßng mÑ '' cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ?. cña t¸c phÈm . Hs tự hỏi - đáp chú thích dùa vµo SGK / 19 . P1: Từ đầu ... người ta hỏi. *, Bè côc :. đến chứ : Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hång ý nghÜ , c¶m xóc cña bé Hồng về người mẹ . P2: Cßn l¹i : Cuéc gÆp gì gi÷a hai mÑ con bÐ Hång .. Hoạt động 2 : Hướng dẫn h/s đọc - hiểu văn bản . ? Chó bÐ Hång ®­îc sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn ?. Bè chÕt , ch­a ®o¹n tang , mÑ ph¶i ®i lµm ¨n xa vµ cũng chẳng khá giả gì , đã l©u råi chó bÐ kh«ng ®­îc gÆp mÑ .. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n . 1. Nh©n vËt bµ c« ( qua c¸i nh×n vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång ).. G: Râ rµng hoµn c¶nh gia đình như vậy cho nên chú bé 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Hång sèng dùa vµo nh÷ng người họ hàng thân thích bên nội trong đó có bà cô . ? Ngay ë phÇn ®Çu truyÖn bµ cô xuất hiện với cử chỉ '' cười hái '' bÐ Hång . VËy cö chØ vµ néi dung c©u hái cã thÓ hiÖn được tình yêu thương của bà cô với đứa cháu hay không ?. - Người cô '' cười hỏi '' chứ kh«ng ph¶i lo l¾ng , nghiªm nghÞ hái l¹i , kh«ng ph¶i lµ ©u yÕm hái lại . Lẽ thường , câu hỏi đó sÏ ®­îc tr¶ lêi r»ng cã, nhất là đối với chú bé vốn đã thiếu thốn tình yêu thương ấp ủ . Nhưng vốn nh¹y c¶m , nÆng t×nh thương yêu và lòng kính mÕn mÑ chó bÐ Hång lËp tøc nhËn ra nh÷ng ý nghÜ cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kÞch cña 17 người cô . Vì thế chú cúi đầu không đáp .. ? Em hiểu '' cười rất kịch '' cã nghÜa lµ g× ? Rất kịch : giống như đóng kÞch trªn s©n khÊu , nhËp vai , biÓu diÔn nghÜa lµ rÊt giả dối . Bà cô cười , hỏi ngät ngµo , dÞu dµng nh­ng không có ý định tốt đẹp mà đang có dắp tâm xấu đối C©u hái th¶o luËn : ? Sau lêi tõ chèi cña bÐ Hồng cuộc đối thoại tưởng chõng chÊm døt , nh­ng người cô đâu đã chịu buông tha . VËy bµ hái l¹i bÐ Hång nhữg gì ? Nét mặt và thái độ của bà thay đổi ra sao . Hãy ph©n tÝch ?. với người cháu của mình .. Hs th¶o luËn nhãm . *. C« t«i hái lu«n , giäng vÉn ngät : hai con m¾t long lanh nh×n ch¸u ch»m chÆp . Lêi nãi vµ cö chØ cµng 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>