Giáo án môn Ngữ Văn Lớp 6 - Tuần 24+25 - Năm học 2011-2012

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n TiÕt 96 - TËp lµm v¨n. Ngµy d¹y. LuyÖn nãi vÒ v¨n miªu t¶.. A. Kết quả cần đạt: 1. Củng cố lý thuyết văn miêu tả bằng cách tập nói theo dàn bài đã chuẩn bị. Bién kết quả quan s¸t, lùa chän thµnh lêi nãi. 2. Tập nói rõ ràng, mạch lạc, bước đầu thể hiện cảm xúc. 3. TÝch hîp víi phÇn v¨n ë V¨n b¶n §ªm nay b¸c kh«ng ngñ, phÇn TiÕng ViÖt ë bµi nhan ho¸, so ¸nh, Èn dô. B. ThiÕt kÕ bµi häc: Hoạt động 1: Dẫn vào bài: Nêu yêu cầu và ý nghĩa của bài học: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò * Gv gäi 1 HS tr×nh bµy miÖng: ? h·y kÓ l¹i sù viÖc x¶y ra trong giê kiÓm tra HS kÓ l¹i sù viÖc: bài của Buổi học cuối cùng đối với học trò - Phrăng đang suy nghĩ mung lung, vơ vẫn th× bÞ gäi lªn b¶ng. Phr¨ng? - Phrăng ao ước có thể đọc trôi chảy và rõ rµng quy t¾c vÒ ph©n tõ. - Phr¨ng kh«ng thuéc bµi, lßng rÇu rÜ, kh«ng d¸m ngÈng ®Çu lªn. ? Sự việc bạn kể đã chính xác chưa? đã sinh động chưa? ? Vậy, theo em, muốn nói cho sinh động và - Hs nhận thấy: hấp dẫn, kẻ lại đúng đợc diễn biến sự việc đã + cần nhớ được trình tự... + CÇn s¸ng t¹o trong khi kÓ x¶y ra cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? +... GV nhÊn m¹nh yªu cÇu vµ ý nghÜa cña kü n¨ng nãi (tr×nh bµy miÖng). Hoạt động 2: T×m hiÓu c¸c bµi luyÖn tËp vÒ luyÖn nãi: Gv chủ động hướng dẫn học sinh các bước giải quyết từng yêu cầu của mỗi bài tập. Chia nhóm cho các em hoạt động. - Trình bày theo nhóm do nhóm trưởng điều kiển, có thư ký ghi nhạn xét và kết quả. - Cử dại diện của nhóm trình bày trước lớp. Gv nhËn xÐt, cho ®iÓm. Hoạt động 3: Giao bài về nhà: HS «n l¹i c¸c kü n¨ng thùc hµnh v¨n miªu t¶.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngµy so¹n TuÇn 25 - bµi 24, TiÕt 99, 100 V¨n b¶n:. Ngµy d¹y:. Lượm.. A. Kết quả cần đạt. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp hồn nhiên, vui tươi, trong sáng của hình ảnh Lượm, ý ngĩa cao c¶ trong sù hy sinh cña nh©n vËt. - N¾m ®­îc thÓ th¬ bèn ch÷, nghÖ thuËt kÓ vµ t¶ trong bµi th¬ cã yÕu tè tù sù. B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học. I. KiÓm tra bµi cò: ? Đọc bài thơ đêm nay bác không ngủ. Qua văn bản em rút ra được những bài học gì vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt? ? đọc một khổ thơ em thích nhất nói về vẻ đẹp của Bác Hồ. hãy nêu lên cảm nhận của em về hình ảnh thơ ấn tượng nhất trong đó? II. bµi míi: GV có thể dẫn vào bài bằng việc hỏi HS đôi điều về Bác khiến em cảm động và kính träng nhÊt ë b¸c, dÉn vµo bµi th¬. Liên hẹ với một bài thơ nào đó cuả Bác.... Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc và chú thích: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò - Gợi ý trả lời. Gv yªu cÇu HS quan s¸t vµo phÇn chó thÝch I. §äc - Chó thÝch. HS nªu ®­îc: (*) SGK. Hái: ? Em hãy cho biết đôi điều về nhà thơ Tố - Tố Hữu ten thật là Nguyễn Kim Thành H÷u? (1920 - 2003), HuÕ. - lµ nhµ C¸ch m¹ng, nhµ th¬ lín cña d©n téc. Gv Bổ sung thêm đôi điều vè Tó Hữu: Nãi mét c¸ch chÝnh x¸c, TèH÷u lµ mét nhµ th¬ c¸ch m¹ng tiªu biÓu nhÊt cña nÒn th¬ ca d©n téc. Víi «ng, lµm th¬ lµ lµm c¸ch m¹ng b»ng th¬, «ng tõng nãi: "V× c¸ch m¹ng mµ t«i yªu th¬"..., chÝnh v× lÏ Êy mµ trong th¬ Tè H÷u, ta cã thÓ thÊy h×nh ¶nh cña c¶ d©n téc trong nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn tranh ¸c liÖt song cũng vô cùng vỹ đại của đất nước qua hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng Mỹ. Tự xem mình là người chép sử dân tộc bằng thơ, Tố Hữu đã đưa không đưa các sj kiện lịch sử đơn thuần mà dùng con người dùng nhân dân mình để nói lên lịch sử. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng đến với môt trang thơ nh­ thÕ cña Tè H÷u... GV đọc một phần của bài thơ. Gọi các học - Bố cục: sinh đọc các đoạn tiếp theo. Trong quá trình +Đoạn 1: từ đầu đến "...cháu đi xa dần": Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp tình cờ của đọc, nên chia bố cục của bài thơ luôn. - Nhận xét, khuyến khích các em đã có cố hai chú cháu. + Đoạn 2: Tiếp "hồn bay giữa đồng": Câu gắng đọc diễn cảm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> chuyÖn vÌ chuyÕn liªn l¹c cu«ic cïng vµ sù hy sinh của Lượm. + Đoạn 3: Còn lại: Hình ảnh Lượm sống m·i. ? Sau khi đọc, em hãy cho biết bài thơ được - Thể thơ 4 chữ. làm theo thể thơ nào? Đọc phần đọc thêm để - là thể thơ dân tộc, xuất hiện xa xưa, dùng nhiÒu trong ca dao, nhÊt lµ vÌ, thÝch hîp víi hiÓu h¬n vÒ thÓ th¬ nµy? lèi kÓ chuyÖn cã vÇn ®iÖu, v× vËy rÊt dÔ nhí, dÔ thuéc. - VÇn: vÇn l­ng vµ vÇn ch©n xen kÏ. Gieo GV cã thÓ híng dÉn Hs minh ho¹ b»ng c¸c vÇn liÒn hoÆc vÇn c¸ch. - NhÞp phæ biÕn lµ nhÞp 2. ®o¹n th¬ trong v¨n b¶n. ? V¨n b¶n lµ mét bµi th¬ kÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyện và biểu cảm, qua đó đã tạo ra hai - Nhân vật Lượm (chú bé liên lạc); ngời chú hình tượng nhân vật. Em hãy cho biết đó là (tác giả) nh÷ng nh©n vËt nµo? Họ đã xuất hiện trong hoàn cảnh ra sao?. - Khi cuéc KCCP diÔn ra, t¹i HuÕ.. - Nh©n vËt nµo ®­îc tËp trung miªu t¶?. - Lượm.. - Nhân vật nào tự bộc lộ cảm nghĩ của mình? - Tác giả - người chú. - Nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc nhất - Lượm. với em sau khi đọc? GV chuỷen ý: Lượm, chú bé giao liên dũng cảm đã được nói đến bằng tất cả tình cảm của người chú, đồng thời cũng là nhà thơ. vậy, vẻ đẹp của chú bé đã được thể hiện ra sao... Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - Hiẻu văn bản: Hình ảnh Lượm. GV gọi HS đọc 5 khổ thơ đầu. 1. Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ: ? Hình ảnh Lượm đã được khắc hoạ qua HSđọc năm khổ thơ đầu. Phát hiện : nh÷ng chi tiÕt nµo? + h×nh d¸ng? - BÐ lo¾t cho¾t, ch©n tho¨n tho¾t, ®Çu nghªnh nghênh, cười híp mí, má đỏ bồ quân. + Trang phôc:. -C¸i x¾c xinh xinh ca lô đội lệch.. + Cö chØ?. - Måm huýt s¸o vang nh­ con chim chÝch.... + Lêi nãi?. - Ch¸u ®i liªn l¹c, vui l¾m chó µ...thÝch h¬n ë nhµ. - HS tù do tr×nh bµy ý kiÕn c¸ nh©n. Vì Lượm hồn nhiên, đáng yêu, gần gũi với. ? Em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? T¹i sao? Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ nhân vật Lượm của nhà thơ? - về sự quan sát và tưởng tượng? - VÒ tõ ng÷? ? Hình ảnh so sánh đặc sắc nào được nhà thơ dùng để nói về Lượm? Em cảm nhận ra sao vÒ h×nh ¶nh Êy?. em. - Tác giả đã quan sát trực tiếp bằng mắt nhìn tai nghe, do đó Lượm được tả rát cụ thể, sống động. Tác giả hình dung Lượm như con chim chÝch - Nh¶y trªn ®­êng vµng. - Dùng nhiều từ láy tượng hình để miêu tả h×nh d¸ng vµ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt, gîi nÐt đáng yêu, dễ mến. - H×nh ¶nh: Nh­ con chim chÝch. Nh¶y trªn ®­êng vµng. lµ h×nh ¶nh giµu søc gîi vÒ mét chó bÐ nhá nhắn, hiéu động, tươi vui, di mà như nhảy nhãt, tung t¨ng gi÷a kh«ng gian ®­êng réng, lóa vµng. - Cách so sánh ấy còn cho thấy thái độ của nhµ th¬: yªu mÐn, thÝch thó nh×n ng¾m Lượm. - Chó bÐ ®i lµm nhiÖm vô kh¸ng chiÐn, trong hoàn cảnh chiến tranh đầy lửa đạn mà vui vẻ, hån nhiªn nh­ ®i häc, nh­ ®i trong ngµy héi.... GV cã thÓnhÊn m¹nh thªm vÒ tinh thÇn yeu nớc của thiếu nhi Việt Nam đã trở thành truyền thống. Đồng thời gợi đến sự ác liệt đáng căm ghét của chiến tranh. ? Những lời thơ miêu tả Lượm như thế đã làm nổi rõ hình ảnh một chú bé với những Hồn nhiên, yêu đời, nhanh nhẹn, ham thích lµm c«ng t¸c kh¸ng chiÕn... đặc điểm như thé nào? GV cã thÓ nhÊn m¹nh thªm vÒ tinh thÇn yªu nước của thiếu nhi Việt Nam đã trở thành truyền thống. Đồng thời gợi đến sự ác liệt đáng căm ghét của chiến tranh. GV gọi Hs đọc phần tiếp. 2. Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc cuãi cïng. ?Trong chuyÕn ®i lµm nhiÖm vô cuèi cïng, - Bá th­ vµo bao hình ảnh Lượm đã hiện ra như thế nào? - Thư đề "THượng khẩn" Sî chi hiÓm nghÌo. - Vụt qua mặt trận - đạn bay vèo vèo - Ca lô chú bé - nhấp nhô trên đồng. ? Hình ảnh nào gây ấn tượng mạnh nhất đối - Vụt qua mặt trận... với người đọc? Vì sao? Nhận xét gì về việc Động từ, tính từ đều chung tính chất nhanh, dïng tõ cña t¸c gi¶ ? gÊp g¸p... Lµ h×nh ¶nh kh¾c ho¹ ®Ëm nÐt sù nhanh nhẹn, tinh thần khẩn trương thực hiện nhiệm vụ không nề hà nguy hiểm, bất chấp đạn bom cña chó bÐ liªn l¹c qu¶ c¶m. ? Trong cái ác liệt,. dữ dội của lửa đạn chiến - -Một dòng máu tươi tranh, chú bé đã hy sinh. Sự hy sinh ấy đã - Cháu nằm trên lúa tay n¾m chÆt b«ng ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? Lóa th¬m mïi s÷a Hồn bay giữa đồng. ? Nói đến sự hy sinh, nói đến đổ máu, song - Không đáng sợ mà trái lại thanh thản như Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> hình ảnh Lượm nằm trên lúa...đem đến cho một giấc ngủ trẻ thơ bình yên trên đồng dất em c¶m nhËn g×? quê mẹ. Sự hy sinh ấy khién người đọc vừa xót thương vừa cảm phục. - Lượm không còn nữa song hình ảnh của Lượm vẫn sống mãi với quê hương. ? Khi nghe tin Lượm hy sinh, Tác giả đã có - đau đớn: Ra thế, Lượm ơi!... - Thôi rồi, Lượm ơi! thái độ ra sao? Thái độ ấy còn được bộc lộ trong hình thức diễn đạt như thế nào của câu Nhịp ngắt câu thơ như đứt đôi, gãy khúc thể hiện nỗi đau đớn, bàng hoàng, không tin nổi th¬? vào thực tế nghiệt ngãc đã xảy ra. câu thơ tạo ấn tượng về một tiếng khóc tiệc thương cố nén trong lòng trở nên nghẹn ngào, tức tưởi... ? đây có phải là hình ảnh nhà thơ được trực - là hình dung, tưởng tượng. tiÕp chøng kiÕn hay kh«ng? ? Qua tình cảm mến yêu và xúc động, tự hào HS nêu ý hiểu. Gv định hướng: và tiếc thương của nhà thơ, hình ảnh của - Đau đớn là điều không tránh khỏi vì chú bé đã hy sinh khi tuổi đời còn quá trẻ, hồn Lượm nằm trên đồng lúa đã có ý nghĩa gì? nhiên, trong sáng, cuộc đời đầy hứa hẹn còn đang rộng mở phía trước. Nhưng, nhà thơ kh«ng dõng l¹i l©u ë nçi ®au. «ng c¶m nhËn sự hy sinh của Lượm có một vẻ thiêng liêng, cao c¶ nh­ mét thiªn thÇn bÐ nhá ®ang yªn nghỉ trên cánh đồng quê hương, linh hồn trong trắng ấy cũng như hương lúa non thanh khiét đã hoá thân vào thiên nhiên đất nước, được ôm ấp và nâng đỡ bởi đất mẹ quê hương và giấc ngủ ấy thật là thanh thản ... GV gọi HS đọc phần còn lại. 3. Hình ảnh Lượm còn sống mãi. ? C©u th¬ më ®Çu cã dông ý g×? - Câu hỏi về Lượm tiếp ngay sau sự hy sinh của Lượm vừa đau xót vừa ngỡ ngàng như không muốn tin rằng Lượm không còn nữa. ? hai khổ thơ cuối có gì đáng chú ý? - LÆp l¹i hai khæ th¬ ®Çu. ? ViÖc lÆp l¹i hai khæ th¬ ®Çu ë ®©y theo em - Lîm sèng m·i trong t©m trÝ nhµ th¬, sèng cã dông ý nghÖ thuËt g×? mãi với cuộc đời. GV bình: Điều đó thể hiện niềm tin của nhà thơ về sự bất diệt của những con người như Lượm. Nhưng đó còn là ước vọng của ông về mét cuéc sèng thanh b×nh, kh«ng cã chiÕn tranh để trẻ thơ được sống trong sự hồn nhiªn, h¹nh phóc. Nh÷ng lêi th¬ cuèi v× thÕ kh«ng chØ diÔn t¶ t×nh c¶m tr×u mÕn yªu thương mà còn day dứt niềm khao khát mãnh liệt vè sự thanh bình của đất nước, về cuộc sống tươi vui của trẻ thơ... Hình ảnh Lượm là một trong số rất nhiều hình ảnh đep đẽ của thiếu nhi Việt Nam, của con người Việt Nam đã được Tố Hữu chạm khắc bằng Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> tÝnh c¶m tr©n träng vµ yªu mÕn cña «ng. Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu ý nghĩa của văn bản. ? Qua bài họ, em cảm nhận được gì về ý - Khắc hoạ hình ảnh cao đẹp của một em bé nghÜa néi dung s©u s¾c cña bµi th¬? liªn l¹c. - Biểu hiện tình cảm mến thương và cảm phôc cña t¸c gi¶. - ¦íc väng hoµ b×nh cho trÎ em. ? bài thơ đã có những đặc sắc gì trong nghệ - Kết hợp miêu tả với tự sự và biểu cảm. - ThÓ th¬ 4 tiÕng, gieo vÇn cuèi c©u, dÔ nhí, thuËt? dÔ thuéc. - Lời thơ có nhiều từ láy, ngắt nhịp, câu đặc biÖt t¸c dông gîi h×nh, gîi c¶m. ? HS đọc ghi nhớ SGK T77. GV bình, kết bài: Lòng yêu nước và tinh thần bất khuất đã là truyền thống... Hoạt động 4: Hướng dẫn học bài về nhà: 1. §äc thuéc lßng bµi th¬. PhÇn ghi nhí. 2. Những hình ảnh thơ nào về chú bé Lượm khiến em có ấn tượng sâu sắc nhất? nêu ¶m nhËn cña m×nh. 3. kẻ lại bằng văn xuôi chuyến đi liên lạc cuối cùng của Lượm.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> M­a (Tự học có hướng dẫn). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>