Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 9: Sơn Tinh - Thủy Tinh - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 3 Ngµy so¹n 01 th¸ng 9 n¨m 2009 ===== @ ===== TiÕt 9 s¬n tinh - thñy tinh - Truyền thuyết A. Mục tiêu cần đạt Qua bµi häc GV gióp HS : - Hiểu được truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc gi¶i thÝch vµ chÕ ngù thiªn tai,lò lôt b¶o vÖ cuéc sèng cña m×nh. - TÝch hîp víi phÇn TV ë kh¸i niÖm: nghÜa cña tõ,víi phÇn TLV ë kh¸i niÖm c¸c yÕu tè sự việc và nhân vật,vai trò của yếu tố đó trong văn bản kể chuyện. - Kh¬i gîi ë HS ­íc m¬,kh¸t väng chinh phôc vµ c¶i t¹o tù nhiªn. - Rèn kĩ năng vận dụng liên tưởng tưởng tượng sáng tạo để tập kể chuyện sáng tạo theo cèt truyÖn d©n gian. B. ChuÈn bÞ - GV: Tranh minh häa,m¸y chiÕu ®a n¨ng. - HS : Tãm t¾t v¨n b¶n. c. các hoạt động dạy – học I. ổn định tổ chức ( 1’) II. KiÓm tra bµi cò ( 4’) 1. Tãm t¾t v¨n b¶n Th¸nh Giãng ? 2. Nªu ý nghÜa truyÖn Th¸nh Giãng ? III. Bµi míi ( 35’) * GV giíi thiÖu bµi Hoạt động của GV – HS Hoạt động của HS I. §äc – t×m hiÓu kh¸i qu¸t ( 3’) - Truyện gắn với thời đại các vua Hùng. ? TruyÖn S¬n Tinh – Thñy Tinh ®­îc gắn với thời đại nào trong lịch sử Việt - §äc Nam HS xác định. GV nêu yêu cầu đọc -> đọc mẫu -> gọi HS đọc tiếp -> Gv nhận xét cách đọc của HS. - Chó thÝch GV hướng dẫn HS tìm hiểu các từ khó trong v¨n b¶n. HS gi¶i nghÜa tõ. ? Theo em,v¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy - Bè côc : 3 ®o¹n : đoạn ? Nội dung chính thể hiện trong mỗi + Từ đầu -> một đôi : Vua Hùng kén rể + TiÕp -> rót qu©n : ViÖc cÇu h«n vµ ®o¹n lµ g× cuéc giao tranh gi÷a hai thÇn . HS xác định bố cục. + Cßn l¹i : ChiÕn th¾ng cña S¬n Tinh vµ Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HS tãm t¾t v¨n b¶n -> GV nhËn xÐt. ? Nhân vật chính được nói đến trong VB lµ ai ? Em h·y t×m chi tiÕt giíi thiÖu vµ miªu t¶ vÒ hai nh©n vËt chÝnh HS t×m chi tiÕt -> tr¶ lêi. ? Tác giả dân gian đã sử dụng những yếu tè nghÖ thuËt mang tÝnh chÊt g× - Tưởng tượng,kì ảo. ? S¬n Tinh vµ Thñy Tinh lµ nh÷ng vÞ thÇn nh­ thÕ nµo ? Häc cã chung môc đích gì HS tr¶ lêi. GV chuÈn x¸c. ? §iÒu kiÖn chän rÓ của nhà vua là g× HS t×m chi tiÕt -> Gi¶i nghÜa : “ván”=mâm, “nệp” = cặp đôi. ? Nh÷ng sÝnh lÔ mµ nhµ v¨n ®­a ra nh­ thÕ nµo ? Trong lêi yªu cÇu cã lîi cho ai h¬n ? Điều đó thể hiện điều gì - Thiện chí của người kể với Sơn Tinh. HS đọc đoạn tiếp theo -> nêu nội dung. GV chia b¶ng lµm hai cét. ? Nguyên nhân dẫn đến cuộc giao tranh cña hai vÞ thÇn HS nªu nguyªn nh©n. ? Thái độ của Thủy Tinh ? Cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn diÔn ra nh­ thÕ nµo ? Chi tiÕt nµo nãi lªn sù c©n søc c©n tµi gi÷a hai vÞ thÇn HS t×m chi tiÕt. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi tiÕt ®­îc x©y dùng ? VÒ tÝnh chÊt cuéc giao tranh HS nªu. ? KÕt qu¶ cña cuéc giao tranh GV dïng tranh minh häa => Yªu cÇu HS tường thuật lại cuộc giao tranh. ? ý nghĩa tượng trưng của hai nhân vật chÝnh lµ g× HS th¶o luËn nhãm -> tr¶ lêi.. sù b¸o thï cña Thñy Tinh. - Tãm t¾t II. §äc – HiÓu v¨n b¶n ( 27’) 1. Vua Hïng kÐn rÓ S¬n Tinh - Nói T¶n Viªn - VÉy tay…næi cån b·i,mäc nói đồi.. Thñy Tinh - Miền nước thẳm - Gäi giã , h« m­a. => Cả hai đều tài giỏi,đều muốn lấy Mị Nương làm vợ.. - B»ng sÝnh lÔ : “ Mét tr¨m v¸n c¬m nÕp …. Gµ chÝn cùa,ngùa chÝn hång mao”. => QuÝ hiÕm,khã t×m.. 2. Cuéc giao tranh gi÷a S¬n Tinh vµ Thñy Tinh S¬n Tinh Thñy Tinh - Đến trước -> lấy - Đến sau -> nổi Mị Nương. giận -> đánh Sơn Tinh. - Bốc đồi,dời <- h« m­a,gäi núi,ngăn nước. giã,lµm gi«ng b·o. - Đồi núi cao bấy < - Nước dâng cao nhiªu bÊy nhiªu. =>. D÷ déi,quyÕt liÖt,gi»ng co . Th¾ng S¬n Tinh - Lµ mét phóc thÇn ( §øc th¸nh Tản Viên) tượng. Lop6.net. . Thua Thñy Tinh - Lµ hung thÇn -> tượng trưng cho søc tµn ph¸ ghª.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV chuÈn x¸c.. ? C¸c yÕu tè ( chi tiÕt ) ®­îc x©y dùng trong truyÖn cã g× hÊp dÉn HS nªu. GV chuÈn x¸c. ? Qua c©u chuyÖn, t¸c gi¶ d©n gian muèn gi¶i thÝch,ca ngîi ®iÒu g× ? ThÓ hiÖn ­íc m¬ g× cña nh©n d©n lao động HS nªu.. ? Em biÕt g× vÒ c«ng tr×nh thñy ®iÖn s«ng §µ ? Liªn hÖ truyÖn nµy víi c«ng tr×nh thñy ®iÖn s«ng §µ HS tr¶ lêi. GV: Nước có nhiều lợi ích trong đời sống con người. Xây dựng đập ngăn nước sông Đà -> x©y dung nhµ m¸y thñy ®iÖn,h¹n chÕ lò lôt,cung cÊp ®iÖn. ? §Ó ng¨n chÆn lò lôt,sèng hßa hîp víi thiên nhiên Đảng và Nhà nước ta có chủ trương gì trong giai đoạn hiện nay. tr­ng cho ý chÝ gím cña lò lôt. søc m¹nh chèng thiªn tai,lò lôt cña nh©n d©n ta. III. Ghi nhí ( SGK) 1. NghÖ thuËt - TruyÖn cã nhiÒu yÕu tè hoang đường,kì lạ,trí tưởng tượng phong phú. - TruyÖn kÓ cã kÞch tÝnh g©y sù hÊp dÉn. 2. ý nghÜa - Truyện giải thích hiện tượng lũ lụt x¶y ra h»ng n¨m ë ch©u thæ s«ng Hång. - ¦íc m¬ cña nh©n d©n : chiÕn th¾ng thiªn tai,lò lôt,chinh phôc tù nhiªn. - Ca ngợi công cuộc trị thủy của người ViÖt cæ. IV. LuyÖn tËp ( 5’). Tích cực xây dung,củng cố đê ®iÒu,nghiªm cÊm n¹n ph¸ rõng,trång thªm rõng -> h¹n chÕ lò lôt.. IV. Cñng cè ( 3’) 1. Theo em, truyện Sơn Tinh – Thủy Tinh ra đời vào thời đại nào của lịch sử dân tộc ? A. thời đại Văn Lang - Âu Lạc. C. Thêi nhµ TrÇn. B. Thêi nhµ LÝ. D. Thêi nhµ NguyÔn. 2. Nguyên nhân chính nào dẫn đến cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và thủy Tinh ? A. Hùng Vương kén rể. B. Vua Hùng không công bằng trong việc đặt ra sính lễ. C. S¬n Tinh tµi giái h¬n Thñy Tinh. D. Thủy Tinh không lấy được Mị Nương làm vợ. 3. Néi dung næi bËt nhÊt cña truyÖn S¬n Tinh- Thñy Tinh lµ g× ? A. Hiện thực đấu tranh chinh phục thiên nhiên của tổ tiên ta. B. Các cuộc chiến tranh chấp nguồn nước,đất đai giữa các bộ tộc. C. Sù tranh chÊp quyÒn lùc gi÷a c¸c thñ lÜnh. D. Sự ngưỡng mộ Sơn Tinh và lòng căm ghét Thủy Tinh. 4. Em hiểu gì về nhan đề của truyện HS nªu c¸ch hiÓu. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 5. Em biết truyện dân gian nào cũng có cách đặt tên như vậy ? ý nghĩa cách đặt tên HS nªu. 6.Em biết câu chuyện nào khác chứng minh cha ông ta ngày xưa mượn thần linh để giải thích hiện tượng tự nhiên HS kª tªn. 7. Thần nước là hung thần nhưng khi hiền hòa có tác dụng gì V. Hướng dẫn về nhà ( 2’) - N¾m ch¾c néi dung vµ nghÖ thuËt. - Đọc thêm bài Sơn Tinh – Thủy Tinh của Nguyễn Nhược Pháp. - Viết một VB ngắn về cuộc giao tranh giữa con người và thiên nhiên . - ChuÈn bÞ : NghÜa cña tõ. ------------------------*************------------------------------. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>