Giáo án Hình 7 tiết 37, 38, 39

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TUAÀN 21 Ngày soạn: 11/01/2009 Ngaøy daïy: 12/01/2009 Tieát: 37 Baøi daïy: ÑÒNH LÍ PYTAGO I. MUÏC TIEÂU: Học sinh nắm được định lí Pytagovề quan hệ giữa ba cạnh của một tam giác vuôngvà định lí pytago đảo. Biết vận dụng định lí Pytago để tinh tính độ dài một cạnh của tam giác vuông khi biết độ dài hai cạnh kia. Biết vận dđơngls Pytago đảo để nhận biết một tam giác là tam giác vuông. Biết vận dụng kiến thức học trong bài vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: GV: Bảng phụ ghi đề bài tập, định lí Pytago (thuận , đảo), bài giải một số bài tập . Hai tấm bìa màu hình vuôngcó cạnh bằng a + b và tám tờ giaays trắng hình tam giác vuông bằng nhau, có độ daøi hai caïnh goùc vuoâng laø a vaø b HS: Đọc bài đọc thêmgiới thiệu định lí thuận, đảo. Thước thẳng,êke, compa, máy tính bỏ túi. Bảng phụ III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. OÅn ñònh: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Bài mới: Giới thiệu về nhà toán học Pytago: Pytago sinh trưởng trongmột gia đình quí tộcở đảo Xa-mốt, một đảo giàu có ven biển Ê-giê thuộc Địa trung Hải. Ông sống trong khoảng năm 570 đến năm 500 trước công nguyên. Từ nhỏ, Pytago đã nổi tiếng về trí thông minh khác thường. Ông đã đi nhiều nơi trên thế giới và trở nên uyên bác trong hầu hết các lĩnh vực quan troïng: soá hoïc, hình hoïc, thieân vaên, ñòa lí, aâm nhaïc, yhoïc, trieát hoïc. Một trong những công trình nổi tiếng của ông là hệ thức giữa độ dài các cạnh của tam giác vuông, đó chính là ñònh lí Pytago maø hoâm nay chuùng ta hoïc. (2’) TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung 20’ HÑ1: Ñònh lí Pytago + 1/ Ñònh lí Pytago: -Cả lớp vẽ hình vào vở -Cho hoïc sinh laøm ?1 -Một HS lên bảng vẽ (sử dụng quy Veõ moät tam giaùc vuoâng coù caùc caïnh goùc vuoâng laø ước 1cm trên bảng) 3cm và 4cm.Đo độ dài cạnh huyền. -Hãy cho biết độ dài cạnh huyền của tam giác vuông. - độ dài cạnh huyền của tam giác -Các độ dài 3, 4, 5 có mối quan hệ gì? vuoâng laø 5cm. -Thực hiện ? 2 2 2. 3  4  9  16  25. Ñöa baûng phuï coù daùn saün hai taàm bìa maøu hình vuoâng 2 5  25 coù caïnh (a + b) 2 2 2 -Yeâu caàu HS xem tr. 129 SGK, hình121 vaø hình 122,  3  4  5 -Hai HS ñaët boán tam giaùc vuoâng leân sau đó mời 4 HS lên bảng. taám bìa hình vuoâng nhö hình 121. b a b a - Hai HS ñaët boán tam giaùc vuoâng c b c b b b c a leân taám bìa hình vuoâng mhö hình a b 122 a. a. c c b. a. c. b. a. a. b. a. - diện tích phần bìa đó bằng c2. - diện tích phần bìa đó bằng a+b2. H.121 H. 122 -Ở hình121, phần bìa không bị che lấp là một hình -Diện tích phần bìakhông bị che lấp vuông có cạnh bằng c, hãy tính diện tích phần bìa đó ở hai hình bằng nhau vì đều bằng diện tích hình vuông trừ đi diện tích theo c. -Ở hình 122, phần bìakhông bị che lấp gồm hai hình 4 tam giác vuông 2 2 2 vuoâng coù caïnh laø avaø b, haõy tính dieän tích phaàn bìa -Vaäy c = a +b -Hệ thức này cho biết trong tam đó theo a vàb -Có nhận xét gì về diện tích phần bìa khôâng bị che giác vuông, bình phương độ dài caïnh huyeàn baèng toång caùc bình lấp ở hai hình? Giải thích? phương độ dài hai cạnh góc vuông. -Vài HS đọc to định lí Pytago -Từ đó rút ra hận xét về quan hệ giữa c2 và a2+b2 -HS trình baøy mieäng: 2 2 2 -Hệ thức c = a +b nói lên điều gì? A ABC coù: -Đó chính là nội dung định lí Pytago -Yeâu caàu HS nhaéc laïi ñònh lí Pytago Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> -GV veõ hình vaø toùm taét ñònh lí theo hình veõ -Đọc phần lưu ý SGK -yeâu caàu HS laøm. a ) AB 2  BC 2  AC 2 AB 2  82  102. ?3. Ñònh lí : S. AB 2  102  82 AB  36  6 2. A ABC coù AA  900  BC2 = AB2+ AC2. 2.  AB  6  x  6. B. b) Tương tự EF2 = 12 + 12 = 2 . EF  2. 8’. -Cả lớp vẽ hình vào vở -Một HS thực hiện trên bảng. HĐ2:Ñònh lí Pytago đảo: -Cho laøm. A. C. 2/ Ñònh lí Pytago đảo:. ?4. Veõ tam giaùc ABC coù AB = 3cm, AC = 4cm, BC = 5cm. Hãy dùng thước đo góc xác định số đo góc của góc BAC. 2. 2. 2. A. 3cm. 4cm. A  900 BAC. 5cm. Ñònh lí: (SGK). B - A ABC coù AB  AC  BC 2 2 2 (vì 3 +4 = 5 =25), bằng đo đạc ta thấy A ABC là tam giaùc vuoâng. -Người ta đã chứng minh được định lí Pytago đảo “ Neáu moät tam giaùc coù bình phöông cuûa moät caïnh baèng tổng các bình phương của hai cạnh kia thì tam giác đó laø tam giaùc vuoâng”. 12’ HÑ3: Cuûng coá –Luyeän taäp: -HS Phaùt bieåu vaø nhaän xeùt: giaû thieát -Phaùt bieåu ñònh lí Pytago . -Phát biểu định lí Pytago đảo. So sánh hai định lí này. của định lí này là kết luận của định lí kia, keát luaän cuûa ñònh lí naøy laø giaû thieát cuûa ñònh lí kia. --HS hoạt động nhóm : -Cho HS laøm baøi taäp 53 SGK a) x 2  52  122 Đưa bảng phụ ghi đề bài 2 2. x  169  13 x  13. Gv kieåm tra baøi cuûa vaøi nhoùm -Nêu bài tập Cho tam giác có độ dài ba cạnh là : a) 6cm, 8cm, 10cm. b) 4cm, 5cm, 6cm. tam giaùc naøo laø tam giaùc vuoâng? Vì sao?. b) Keát quaû x  5 c) Keát quaû x = 20 d) Keát quaû x =13 Đại diện hai nhóm trình bày bài HS cả lớp nhận xét a) Coù 62 +82 = 36 + 64 = 100 =102 Vaäy tam giaùc coù ba caïnh laø 6cm, 8cm, 10cm laø tam giaùc vuoâng. 2. 2. 2. b) 4  5  36  6  tam giaùc coù ba caïnh laø 4cm, 5cm, 6cm khoâng phaûi laø tam giaùc vuoâng. -Keát quaû ño chieàu cao AB = 4cm.. -Baøi taäp 54/131 SGK Đưa bảng phụ ghi đề bài 4. Hướùng dẫn về nhà: 2’ -Học thuộc định lí Pytago (thuận và đảo) -BTVN: 55, 56, 57, 68/ 131, 132 SGK; 82, 82, 86/ 108 SBT. -Đọc mục có thể em chưa biết”/132 SGK -Tìm hiều cách kiểm tra góc vuông của người thợ xây dựng (thợ nề, thợ mộc). Lop7.net. A. C. B. C. coù A ABC AB 2  AC 2  BC 2 A  900  BAC.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TUAÀN 21 Ngày soạn: 11/01/2009 Ngaøy daïy: 12/01/2009 Tieát: 38 Baøi daïy: LUYEÄN TAÄP 1 I. MUÏC TIEÂU: -Củng cố định lí Pytago và định lí Pytago đảo. Vân dụng định lí Pytago để tính độ dài một cạnh của tam giác vuôngvà vận dụng định lí Pytago đảo để nhận biết moät tam giaùc vuoâng. -Hiểu và vận dụng kiến thức học trong bài và thực tế. II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: GV: Bảng phụ, một sợi dây thắt nút thành 12 đoạn bằng nhau. Thước thẳng, êke, compa. HS: Học và làm bài ở nhà. Đọc mục có thể em chưa biết. Thước thẳng,êke, compa. III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: C 1. OÅn ñònh: 1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ: 9’ HS1: -Phát biểu định lí Pytago. Vẽ hình và viết hệ thức minh họa. - Chữa bài tập 55/131 SGK 4 HS2: -Phát biểu định lí Pytago đảo.Vẽ hình và viết hệ thức minh họa. - Chữa bài tập 56 (a,c) /131 SGK B 3. Bài mới: 1 A TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung 27’ HÑ1: Luyeän taäp: GV:Đưa bảng phụ ghi đề bài 57/131 Baøi 57/131 SGK: SGK Lời giaûi cuûa baïn Taâm laø sai. Ta phaûi so saùnh bình phương cảu cạnh lớn nhấtvới tổng bình phöông hai caïnh coøn laïi.. 82  152  64  225  289 2. H:. A ABC coù goùc naøo vuoâng.. HS: Trong ba caïnh, caïnh AC 17  289 = 17 là cạnh lớn nhất. Vậy A  82  152  172 A  900 . Vaäy A ABC laø tam giaùc vuoâng. ABC coù B. Baøi 86/108 SBT: Tính đường chéo của một mặt bàn HS: Vẽ hình hình chữ nhật có chiều dài 10dm, chieàu roäng5dm. H: Nêu cách tính đường chéo của mặt bàn hình chữ nhật? -HS neâu caùch tính. Baøi 86/108 SBT: B. C. 5 A. D. 10ng ABD coù : Tam giaùc vuoâ 2 2 BD = AB + AD2 (ñ/l Pytago) BD2 = 52 + 102 = 125. Baøi 87/108 SBT: GV: Đưa bảng phụ ghi đề bài  BD = 125  11,2dm GV: Yêu cầu một HS lrên bảng vẽ -HS cả lớp vẽ hình vào vở Baøi 87/108 SBT: hình vaøghi GT, KL -Moät HS lreân baûng veõ hình, GT AC  BD taïi O ghi GT, KL. OA = OC OB = OD AC = 12cm BD = 16cm KL Tính AB, BC, CD, DA AV AOB coù: H: Nêu cách tính độ dài AB?. AB2 = AO2 + OB2 (ñ/l Pytago). B. A. O. D. AC 12   6cm 2 2 BD OB  OD   8cm 2  AB2 = 62 + 82 = 100  AB = 10 cm. AO = OC +. Tính tương tự, ta có: BC = CD = DA = AB = 10cm Baøi 88/108 SBT:. Baøi 88/108 SBT: Lop7.net. C.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tính độ dài các cạnh góc vuông của moät tam giaùc vuoâng caân coù caïnh huyeàn baèng: a) 2cm. x. b) 2 cm GV: Gợi ý:Gọi độ dài cạnh góc vuoângcuûa tam giaùc vuoâng caânlaø x (cm), độ dài cạnh huyền là acm. H: Theo ñònh lí Pytago ta coù ñaúng thức nào?. Baøi 58/132 SGK: GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm ( Đưa bảng phụ ghi đề bài ). a. x Theo ñònh lí Pytago ta coù x2 + x2 = a2 2x2 = a2. a) 2x2 = 22 HS: x2 + x2 = a2. b) 2x2 =.  x2 = 2  x =.  2. 2. 2 (cm).  2x2 = 2  x2 = 1.  x = 1 (cm) Baøi 58/132 SGK: -HS hoạt động nhóm. d. 4dm. 20dm. Gọi đường chéo của tủ là d. Ta coù: d2 = 202 + 42 (ñ/l Pytago) d2 = 400 + 16 = 416. GV: Nhận xét việc hoạt đông của caùc nhoùm vaø baøi laøm. 6’.  d = 416  20,4(dm) HĐ3:Giới thiệu mục “ Có thể em Chieàu cao cuûa nhaø laø 21 dm chöa bieát” Đại diện một nhóm trình bày  Khi anh Nam dựng tủ, tủ không bị vướng H: Các bác thợ nề, thợ mộc kiểm tra vaø traàn nhaø. lời giải. goùc vuoâng nhö theá naøo? HS lớp nhận xét, góp ý. GV: Ñöa baûng phuï veõ hình 131, 132 SGK. Dùng sợi dâycó thắt nút 12 đoạn bằng nhau và êke gỗ có tỉ -HS trả lời lệ cạnh là 3, 4, 5 để mimh họa cụ theå GV: Ñöa tieáp hình 133 vaø trình baøy -HS quan sát GV hướng dẫn nhö SGK. GV: Ñöa theâm hình phaûn ví duï C. 4 < 90 0 A 3. C. <5. HS neâu nhaän xeùt: +Neáu AB = 3, AC = 4, BC = >5. 4. 5 thì A A  90 . +Neáu AB = 3, AC = 4, BC < 0. > 90 0 B. A. GV: yeâu caàu HS nhaän xeùt. 3. B. 5 thì A A  90 . +Neáu AB = 3, AC = 4, BC > 0. 5 thì. AA  900 .. 4. Hướùng dẫn về nhà: (2’) -Ôn tập định lí Pytago (thuận, đảo) -BTVN: 59, 60, 61/ 133 SGK; 89/ 108 SBT -Đọc mục “ Có thể em chưa biết”; “Ghép hai hình vuôngthành một hình vuông”/134 SGK. Theo hướng dẫn của SGK, hãy thực hiện cắt ghép từ hai hình vuông thành một hình vuông. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TUAÀN 22 Ngày soạn: 01/02/2009 Ngaøy daïy: 02/02/2009 Tieát: 39 Baøi daïy: LUYEÄN TAÄP 2 I. MUÏC TIEÂU: -Tiếp tục củng cố định lí Pytago (thuận , đảo) -Vận dụng định lí Pytago để giải quyết bài tập và một số tình huống thực tế có nội dung phù hợp. -Giới thệu một số bộ ba Pytago II. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: GV:Bảng phụ ghi bài tập. Mô hình khớp vít minh họa bài tập 59/133 SGK. Một bảng phụ có gắn hai hình vuông bằng bìa như hình 137 SGK. Thước, compa, êke, kéo, đinh mũ. HS: Mỗ nhóm hai hình vuông bằng bìa như hình 137 SGK. Thước, compa, êke, máy tính bỏ túi, kéo, hồ dán và một tấm bìa cứng A III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY: 1. OÅn ñònh: (1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ: (9’) 13 12 HS1: -Phaùt bieåu ñònh lí Pytago - Chữa bài tập 60/133 SGK HS2: Chữa bài tập 59/133 SGK B H C 16 GV: Đưa ra mô hình khớp vít và hỏi: Nếu không có nẹp chéo AC thì khung ABCD sẽCnhư thế nào? B. A  90 ) để minh họa cho câu trả lời của HS GV cho khung ABCD thay đổi ( D 3/ Giảng bài mới: 36cm TL Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung A 27’ HÑ1: Luyeän taäp D 48cm Baøi 89/108, 109 SBT: Baøi 89/108, 109 SBT: A GV: Đưa bảng phụ ghi đề bài GT A ABC:AB = AC 0. 7. KL. H 2. BH  AC AH = 7cm CH = 2cm Tính đáy BC. GV: gợi ý: C B a) A ABC coù AB = AC = 7 + 2 = 9 (cm) H: Theo giaû thieá, ta coù AC baêng -AC = AH + CH = 9(cm) bao nhieâu? AV ABH coù: H: Vậy tam giác vuông nào đã -Tam giác vuông AHB đã BH2 = AB2 - AH2 (đ/l Pytago) biết hai cạnh? Có thể tính được biết AB + AC = 9cm = 92 – 72 = 32 AH = 7cm nên tính đượcBH, caïnh naøo?  BH = 32 (cm) từ đó tính BC. GV: Yeâu caàu hai HS leân trình baøy -Hai HS leân trình baøy caâu a AV BHC coù: vaø b caâu a vaø b BC2 = BH2 + HC2 (ñ/l Pytago) = 32 +22 = 36.  BC = 36  6(cm) b) Tương tự như câu a Keát quaû: BC  Baøi 61/133 SGK Baøi 61/133 SGK Trên giấy kẻ ô vuông (độ dài của -HS vẽ hình vào vở oâ vuoâng baèng 1) cho tam giaùc ABC nhö hình beân Tính độ dài mỗi cạnh của tam giaùc ABC. GV: Hướng dẫn HS tính độ dài đoạn AB -Sau đó gọi hai HS lên tính tiếp -Cả lớp tính độ dài đoạn AB dưới sự hướng dẫn của GV đoạn AC và BC.. 10(cm). A ABI coù: -Hai HS lên tính tiếp đoạn V AB2 = AI2 + BI2 (ñ/l Pytago) AC vaø BC. = 22 + 12. Baøi 62/133 SGK: GV: Đưa bảng phụ ghi đề bài H: Để biết con Cún có thể tới các -Ta cần tính các độ dài Lop7.net. AB2 = 5.  AB =. 5. Keát quaû: AC = 5; BC =. 34 ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> vị trí A, B, C,D để canh giữ mảnh OA, OB, OC, OD. vườn hay không, ta phải làm gì? Haõy tính OA, OB, OC, OD.. Baøi 62/133 SGK:. OA2  32  42  52  OA  5  9. 7’. Baøi 91/109 SBT: OB 2  42  62  52  OB  52  9 Cho caùc soá 5, 8, 9, 12, 13, 15, 17.Haõy choïn ra caùc boä ba soá coù OC 2  82  62  102  OC  10  9 thể là độ dài ba cạnh của một OD 2  32  82  73  OD  73  9 tam giaùc vuoâng. Vậy để con Cún đến các vị trí A, B, D H: Ba soá phaûi coù ñieàu kieän nhö thế nào để có thể là độ dài ba HS: Ba số phải có điều kiện nhưng không đến được vị trí C. bình phương của số lớn bằng Bài 91/109 SBT: caïnh cuûa moät tam giaùc vuoâng? 5 8 9 12 13 15 17 GV: Giới thiệu các bộ ba số đó tổng bình phương của hai số a được gọi là bộ ba số Pytago. nhỏ mới có thể là độ dài ba a’ 25 64 81 144 169 225 289 GV: Ngoài ra còn có các bộ ba số cạnh của một tam giác vuông Có 25 +144 =169  52 + 122 = 132 Pytago thường dùng khác: 3; 4; 5 -hàm số ghi các bộ ba số 64 +225 = 189  82 + 152 = 172 Pytago. 6; 8; 10 81 + 144 = 225  92 + 122 = 152 HĐ2: Thực hành : Ghép hai Vậy các bộ ba số có thể là độ dài ba cạnh của moät tam giaùc vuoâng laø: hình vuoâng thaønh moät hình 5; 12; 13; vuoâng: 8; 15; 17; GV: lấy bảng phụ trên đó có gắn 9; 12; 15; hai hình vuoâng ABCD caïnh a vaø DEFG cạnh b có màu khác nhau -HS nghe GV hướng dẫn . -HS hoạt động nhóm khoảng nhö hình 137/ 134 SGK. GV: Hướng dẫn HS đặt đoạn AH 3 phút rồi đại diện một nhóm = b treân caïnh AD, noái BH, Hf roài trình baøy. cắt hình, ghép hình để được một hình vuông mới như hình 139 SGK H: Kết quả thực hành này minh họa cho kiến thức nào? --Kết quả thực hành này minh hoïa cho ñònh lí Pytago 4. Hướùng dẫn về nhà: (1’) -Ôn lại định lí Pytago (thuận và đảo) -BTVN: 83, 84, 85, 90, 92 /108, 109 SBT -Ôn ba trường hợp bằng nhau của tam giác. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>