Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Phương Bắc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 Ngµy so¹n: th¸ng Ngµy d¹y: th¸ng. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. n¨m 2009 n¨m 2009. TuÇn 4. TiÕt : 14 chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự I. Môc tiªu bµi häc: * Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: nắm vững các khái niệm : Chủ đề, dàn bài, mở bµi, th©n bµi, kÕt bµi trong mét bµi v¨n tù sù. *Kĩ năng cần rèn: Kĩ năng tìm chủ đề, làm dàn bài trước khi viết bài. *.Giáo dục tư tưởng: Vận dụng trong khi viết bài và làm bài tập. II.Träng t©m cña bµi: phÇn lý thuyÕt III.ChuÈn bÞ *Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, tµi liÖu tham kh¶o, b¶ng phô. *Học sinh: Xem trước bài ở nhà, học kĩ phần bài cũ. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: A/KiÓm tra bµi cò (4’) KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña häc sinh cã nhËn xÐt. B/Bµi míi (36’) 1.Vào bài (1’) Muốn hiểu được bài văn tự sự, trước hết người đọc cần nắm được chủ đề của nó. Sau đó là tìm hiểu bố cục của bài văn. Vậy, chủ đề là gì ? Bố cục có phải là dàn ý không. Làm thế nào để có thể xác định được chủ đề và dàn ý của tác phẩm tù sù ? 2.Néi dung bµi d¹y (35’) Tg Hoạt động của Thầy và trò Néi dung kiÕn thøc 10’ Hoạt động 1 I. Chủ đề của bài văn tự sự Tìm hiểu chủ đề của bài văn tự sự. 1. §äc bµi v¨n. Học sinh đọc bài văn mẫu ở SGK. * ý chính, vấn đề chính (chủ đề) ? ý chÝnh cña bµi v¨n ®­îc thÓ hiÖn n»m ë 2 c©u ®Çu bµi v¨n. ë nh÷ng lêi nµo ? ‘Tuệ Tĩnh ... người bệnh’. -Ta biết được đó là chủ đề của bài văn vì nó nói lên ý chính, vấn đề ? V× sao em biÕt, nh÷ng lêi Êy n»m chÝnh, chñ yÕu cña bµi v¨n. C¸c c©u, ë ®o¹n nµo cña bµi v¨n ? ®o¹n sau lµ sù tiÕp tôc triÓn khai ý chủ đề. *Tuệ tĩnh bị đặt trước sự lựa chọn : ? Sù viÖc trong phÇn tiÕp theo thÓ ch÷a cho nhµ qói téc hay cho em bÐ hiện chủ đề như thế nào ? nhà nghèo bị gãy chân trước ? Kh«ng chÇn chõ «ng chän ch÷a ca Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. gãy chân trước  Thái độ hết lòng cứu giúp người bệnh của ông. * Gạch dưới câu : ‘Người ta.. ân ? Em hãy đặt tên cho truyện. huệ’  qua lời nói  chủ đề của bµi v¨n tù sù cßn thÓ hiÖn qua viÖc Trong 4 tên truyện đã cho, tên nào làm. lµ phï hîp ? Nªu lý do. * Tªn truyÖn. - Tuệ tĩnh và 2 người bệnh. - TÊm lßng thÇy TuÖ TÜnh. - Y đức Tuệ Tĩnh ? Vậy theo em chủ đề của bài văn tự - Tuệ Tĩnh. Nêu chọn 1 trong 3 tên đầu, nhan đề sù lµ g× ? 4 kh«ng phï hîp v× qu¸ chung chung. 2. Bµi häc * Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà ? Chủ đề thường xuất hiện ở vị trí người viết muốn đặt ra trong truyện nµo cña bµi v¨n tù sù. (v¨n b¶n). -Chủ đề còn gọi là ý chủ đạo, ý chÝnh cña bµi v¨n. Gi¸o viªn chèt ý 1  chuyÓn ý 2. * Vị trí của chủ đề có thể nằm ở. -PhÇn ®Çu (c©u më ®Çu) -PhÇn cuèi (c©u cuèi) -PhÇn gi÷a bµi -To¸t lªn tõ toµn bé néi dung truyÖn mµ kh«ng n»m h¶n trong c©u nµo. 15’. II. Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù.. Hoạt động 2 :. * Bµi v¨n gåm 3 phÇn -PhÇn ®Çu gäi lµ më bµi NhiÖm vô : giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc -PhÇn 2 : Th©n bµi (dµi nhÊt). NhiÖm vô : ph¸t triÓn, diÔn biÕn cña sù viÖc, c©u chuyÖn. - PhÇn cuèi : kÕt bµi. NhiÖm vô : kÓ l¹i kÕt thóc cña Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi. T×m hiÓu dµn bµi cña bµi v¨n tù sù ? Bµi v¨n trªn gåm mÊy phÇn ? Mçi phÇn mang tªn gäi g× ? NhiÖm vô cña mçi phÇn lµ g× ?. Trường Trung học cơ sở. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. truyÖn.  Trong 3 phÇn : 1,3 ng¾n h¬n, phÇn 2 dµi, chi tiÕt h¬n.  Kh«ng thÓ thiÕu mét phÇn nµo ? Cã thÓ thiÕu mét phÇn nµo ®­îc ®­îc v× kh«ng ? V× sao ? - Mở bài : nếu không có  người đọc khó theo dõi câu chuyện - Thân bài : Thiếu  người đọc kh«ng biÕt chuyÖn sÏ ra sao  nã lµ xương sống của truyện. - KÕt bµi : ThiÕu  kh«ng biÕt chuyÖn cuèi cïng sÏ ra sao. * Dµn bµi cña bµi v¨n tù sù gåm ? Nªn hiÓu dµn bµi cña bµi v¨n tù 3 phÇn. sù nh­ thÕ nµo ? - Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ sù viÖc. - Th©n bµi : KÓ diÔn biÕn cña sù Gi¸o viªn chèt l¹i : viÖc Học sinh đọc lại mục ghi nhớ - KÕt bµi : KÓ kÕt cô cña sù viÖc. SGK. Trước khi viết bài, để cho đầy đủ, m¹ch l¹c, cÇn ph¶i x©y dông dµn bµi gåm 3 phÇn víi nh÷ng ý lín råi dùa vào đó mà triển khai bài làm chi tiÕt. 10’ Hoạt động 3 Hướng dẫn luyện tập ở lớp.. III. LuyÖn tËp. * Học sinh đọc lại phần ghi nhớ : Học sinh đọc 2 lần truyện "Phần * Bài 1 : a. Chủ đề : Ca ngợi trí thông thưởng" HS lµm bµi tËp theo nhãm . Tr×nh minh, lßng trung thµnh víi vua cña người nông dân đồng thời chế giễu bµy kÕt qu¶ vµo b¶ng phô tÝnh tham lam, cËy quyÒn thÕ cña ? Xác định chủ đề của truyện ? viªn quan nä. ? Chủ đề nằm ở phần nào câu - Chủ đề toát lên từ toàn bộ nội dung c©u chuyÖn. chuyÖn ? V× sao biÕt. - Sự việc tập trung cho chủ đề : câu nói của người nông dân với vua. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Tæ Khoa häc X· héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. b. Më bµi : C©u nãi ®Çu tiªn. - Th©n bµi : c¸c c©u tiÕp theo ? ChØ râ 3 phÇn cña truyÖn - KÕt bµi : c©u cuèi cïng. c. So víi truyÖn ‘TuÖ TÜnh’ ? So s¸nh víi truyÖn ‘ TuÖ TÜnh’. - Gièng nhau : KÓ theo trËt tù thêi gian + 3 phÇn râ rÖt + ít hành động, nhiều đối thoại. - Kh¸c nhau : Ýt nh©n vËt h¬n - Chủ đề ở ‘Tuệ Tĩnh’ nằm lộ ngay ở phần mở bài, còn ở bài ‘Phần thưởng’ nằm trong sự suy đoán của bạn đọc. - Kết thúc ‘Phần thưởng’ bất ngờ, thó vÞ h¬n. d. Sù viÖc ë phÇn th©n bµi thó vÞ ë chç. - §ßi hái v« lÝ cña viªn quan quen thãi h¹ch s¸ch d©n - Sự đồng ý dễ dàng của người nông d©n. - Câu nói trả lời của người nông dân víi vua thËt bÊt ngê. Nã thÓ hiÖn trÝ th«ng minh, kh«n khÐo cña b¸c nông dân mượn tay nhà vua để trõng ph¹t tªn quan thÝch nhòng nhiÔu d©n. Gv yêu cầu HS đọc và xác định yêu Bµi 2 : cầu của đề bài a. PhÇn më bµi : HS th¶o luËn tr¶ lêi, GV nhËn xÐt bæ - TruyÖn ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ ch­a gi¶i thÝch râ c©u chuyÖn s¾p sung đánh giá. xảy ra, chỉ nói tới việc Hùng Vương chuÈn bÞ kÐn rÓ. - ‘Sự tích Hồ Gươm’ đã giải thích rõ hơn cái ý cho mượn gươm tất sẽ dẫn tưới việc trả gươm sau này. b. PhÇn kÕt thóc : Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6. . GV yªu cÇu HS t×m nh÷ng c¸ch më bµi kh¸c nhau. Gi¸o viªn: NguyÔn. Phương Bắc. - TruyÖn ‘S¬n Tinh, Thuû Tinh’ kÕt thóc theo lèi vßng trßn, chu k× lÆp l¹i - ‘Hồ Gươm’ kết thúc trọn vẹn hơn. Bµi 3 : Học sinh đọc thêm những cách mở bµi kh¸c nhau.. C.LuyÖn tËp(3’) Lµm BT ë s¸ch BT HS tr¶ lêi, gv nhËn xÐt bæ sung D.Cñng cè(1’) NhÊn m¹nh l¹i néi dung bµi häc E.Hướng dẫn về nhà(1’) - Häc bµi vµ lµm bµi tËp cãn l¹i. - ChuÇn bÞ bµi : Lêi v¨n vµ ®o¹n v¨n tù sù. Trường Trung học cơ sở Lâm Thao – lương Tài – Bắc Ninh Lop6.net. Tæ Khoa häc X· héi.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>