Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 15 - Trường THCS Thạnh Hải

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 15. Tieát 57.. Vaøo nhaø nguïc quaûng ñoâng caûm taùc. Phan Boäi Chaâu. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp của người chiến sĩ yêu nước đầu thế kỉ XX, người mang chí lớn cứu nước, cứu dân, dù trong hoàn cảnh nào vẫn giữ được phong thái ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp giải phoùng daân toäc. 2. Kóõ naêng: - Hiểu được sức truyền cảm nghệ thuật qua giọng thơ khẩu khí hào hùng của taùc giaû. 3. Thái độ : - Có tình cảm yêu quê hương đất nước , trân trọng , kính yêu những chí sĩ yêu nước . II. Chuaån bò. 1. Giáo viên : Nghiên cứu tài liệu, sgk, sgv, , chân dung Phan Bội Châu . 2. Học sinh : Chuẩn bị theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước . III.Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1 :Khởi động.( 5’). Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Muïc tieâu : - Kiểm tra kiến thức, sự chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh. - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới.. 1. Ổn định tổ chức . 2. Kieåm tra baøi cuõ . 2.1 Theo em, trong thực tế đâu là con đường tốt. Thực hiện theo yêu cầu .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. 2.1 c 2.2 a.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 nhất để hạn chế sự gia tăng daân soá ? a. Đẩy mạnh sự phát trieån kinh teá cuûa quoác gia cuûa chaâu luïc. b. Đẩy mạnh sự phát trieån giaùo duïc, nhaát laø giaùo dục đối với phụ nữ. c. Đẩy mạnh sự phát trieån vaên hoùa, xaõ hoäi quoác gia, chaâu luïc. 2.2 Ý nào nói đúng nhất hậu quả của sự gia tăng dân số thế giới ? a. Sự “ tồn tại hay không tồn tại” của chính loài người . b. Nền kinh tế thế giới bị giaûm suùt . c. Maát oån ñònh chính trò trên toàn cầu . d. Neàn giaùo duïc cuûa caùc nước nghèo nàn , lạc hậu . 3.Giới thiệu bài . Phan Bội Châu đã từng bị thực dân Pháp kết án tử hình vaéng maët naêm 1912, cho neân khi bò boïn quaân phieät Quaûng Ñoâng baét giam vaø bieát chuùng coù yù ñònh trao traû cho Phaùp oâng nghó raèng mình khoù coù theå thoát chết. Bởi thế, ngay từ đầu vào ngục (1914) Phan Bội Châu đã viết tác phẩm “Ngục Trung thư” nhằm để lại một bức thư tuyệt mệnh tâm huyết cho đồng bào, đồng chí. Bài thơ “Vào nhà. Nghe.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc” trích trong taùc phaåm đó. Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh khaùi quaùt vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm .(5’) * Muïc tieâu : Giúp học sinh nắm được những nét chính về tác giả, tác phaåm.. I. Giới thiệu .. Quan saùt .. 1. Taùc giaû .. 1. Cho hoïc sinh xem chaân dung Phan Boäi Chaâu. Khaùi quaùt . Phan Boäi Chaâu (1867 2. Neâu vaøi neùt chính veà - Phan Boäi Chaâu (1867 - 1940) , laø nhaø thô yeâu taùc giaû Phan Boäi Chaâu . 1940 ) người làng Đan nước, nhà cách mạng, nhà Nhiệm, huyện Nam Đàn, văn, nhà thơ lớn. tænh Ngheä An. - Ông là nhà yêu nước cách mạng lớn đầu thế kỷ XX, từng xuất dương nhật Bản , Trung Quoác, Thaùi Lan möu đồ sự nghiệp cứu nước . - Là nhà văn, nhà thơ lớn. - Taùc phaåm cuûa oâng ñieàu thể hiện lòng yêu nước thöông daân tha thieát, khaùt vọng độc lập tự do và ý chí chiến đấu bền bỉ, kiên cường . Nhaán maïnh : OÂng voán Nghe. xuất thân từ nhà nho, nhưng lại là những người tiên tiến của thời đại mới mang dáng dấp của con người nghĩa khí, hào kiệt trượng phu, ông đau đớn, xót xa cho đồng bào đang chịu cảnh laàm than noâ leä -> lao vaøo cuộc đấu tranh bất chấp moïi gian khoå, hy sinh thaäm Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 chí phải đối diện với cái cheát. Taùc phaåm cuûa oâng nhiều thể hiện, tất cả đều thể hiện lòng yêu nước, thöông daân tha thieát, khaùt vọng độc lập tự do và ý chí chiến đấu bền bỉ, kiên cường. 3.Bài thơ được sáng tác vaøo naêm naøo ? Trích trong tác phẩm nào ? Ra đời trong hoàn cảnh nào ?. Trình baøy .. 4.Bài thơ được viết theo Xaùc ñònh . theå thô naøo ? Thất ngôn bát cú đường luật (đã học ở lớp 7) Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh đọc, tìm hiểu nắm được những nét đặc saéc veà noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa taùc phaåm . (24’). 2. Taùc phaåm. - Trích “Nguïc trung thö” (đầu 1914) khi ông bị bọn quaân phieät tænh Quaûng Ñoâng (Trung Quoác) baét giam. - Theå thô : thaát ngoân baùt cú (Đường luật) .. * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh reøn kó naêng đọc; phân tích, cảm nhận được khaåu khí, gioïng ñieäu thô; phong thaùi cuûa nhaø chí só yeâu nước Phan Bội Châu.. 5. Hướng dẫn đọc nhịp 4/3 Caâu 2 : 3/4 gioïng haøo huøng vang to. Caâu 3-4 gioïng thoáng thieát Löu yù gioïng ñieäu baøi thô khaåu khí ngang taøng, gioïng điệu hào hùng, thách thức, ung dung. - Đọc, lệnh học sinh đọc laïi . - Nhaän xeùt . 6.Giải nghĩa từ “ hào. II. Đọc- hiểu văn bản.. 1. Đọc văn bản . Nghe , đọc , nhận xét .. 2. Tìm hieåu vaên baûn . Giaûi nghóa. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 kieät” vaø “phong löu”. 7. Taïi sao bò keû thuø baét, nhoát trong nhaø nguïc maø taùc giaû vaãn xem mình laø haøo kieät, nhaát laø vaãn phong löu ? 8.Từ đó, tác giả có quan nieäm soáng nhö theá naøo ? Em hieåu gì veà quan nieäm aáy ? Nhaän xeùt gì veà gioïng thơ ở đây?. Chuù thích 1 , 2 ( sgk / Tr 147 ). Trình baøy . Khaúng ñònh tö theá vaø tinh thần, ý chí của người tù : vẫn không thay đổi , không giaûm suùt phaåm chaát haøo kieät, loái soáng phong löu . Xaùc ñònh, nhaän xeùt . Quan nieäm: “Chaïy moûi chân … ở tù” -> Chủ động nghỉ chân ở một nơi nào đó trên chặng đường bôn tẩu.. a. Hai câu đề .. - Khí phaùch ngang taøng , baát khuaát; phong thaùi đường hoàng, tự tin, ung dung, thanh thaûn. - Gioïng ñieäu dí doûm, laïc quan, đầy khẩu khí .. Xaùc ñònh . 9.Thực ra, hoàn cảnh của tác giả lúc bấy giờ như thế Rơi vào cảnh tù ngục. naøo ? Nghe Bình : Chính tác giả đã keå raèng: Mình bò aùp giaûi ñi, naøo xieàng tay, naøo troùi chaët”. Vaøo nguïc bò giam “chung một chỗ với bọn tù xử tử” chứ đâu được đãi nhö khaùch ! Chæ coù ñieàu baäc anh hùng không bao giờ chịu cúi đầu khuất phục hoàn cảnh, họ đứng cao hơn sự cùm kẹp, đày đọa của kẻ thù, cảm thấy mình hoàn thành tự do, thanh thản về tinh thần. Đứng trước tình cảm đó mà Phan Bội Châu vẫn có giọng đùa vui. Đây cuõng laø gioïng ñieäu raát quen thuoäc trong vaên thô truyeàn thoáng. Câu thứ hai như một nét cười . Nhịp thơ bỗng đổi từ 4/3 thành 3/4 . Người anh Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 hùng quan niệm cuộc đời là những cuộc chạy trên đường xa . Để về đích thường khó có thể chạy liền moät hôi, moät maïch. Caàn phải nghỉ ở vài chặng. Nhà tù chính là một trong những traïm nghæ chaân baát ñaéc dó đó. Nhà tù chính là nơi người tù yêu nước rèn luyện ý chí, suy nghĩ để rút ra những bài học, để khi được tự do lại tiếp tục trên con đường đấu tranh vì độc lập của đất nước. Bởi vậy biến caùi ruûi thaønh caùi may, bieán nhaø tuø thaønh nôi nghæ ngôi trong ít lâu, thành trường học cách mạng, đã trở thành quan niệm sống đấu tranh cuûa Phan Boäi Chaâu noùi rieâng cuûa caùc nhaø caùch maïng noùi chung . 10. Em hieåu theá naøo laø “ khách không nhà” , “ người coù toäi” ? 11. Gioïng thô cuûa 2 caâu này có gì khác so với 2 câu đề.. Diễn giải : Ông tự xem là khaùch khoâng nhaø trong boán biển. Quả đúng như vậy. Từ 1905 cho đến 1914, trải 10 naêm boân ba khaép boán phương trời, Phan Bội Châu đã sống cuộc đời gian lao tranh đấu đầy hiểm nguy,. Trình baøy .. Nhaän xeùt .. b. Hai câu thực . - Cuộc đời bôn ba chiến đấu, đầy sóng gió, bất trắc. - Tình yêu nước sâu sắc. - Gioïng ñieäu traàm tónh vaø thoáng thieát bieåu hieän taâm trạng đau đớn , nỗi đau lớn lao của người anh hùng cứu nước của một thời khổ nhục nhưng vĩ đại .. Nghe.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 soùng gioù, xa gia ñình queâ hương, đất nước. Bị bọn thực dân Pháp kết án tử hình vắng mặt từ năm 1912, Phan Bội Châu đã bị coi là moät toäi nhaân ñang bò truy luøng gaét gao . OÂng luoân xem mình laø người có tội với dân với nước vì bao nhiêu năm bôn taåu möu tính traêm vieäc maø không nên một việc gì. Đó là nỗi đau lớn của người anh hùng cứu nước . Trình baøy . 12. Em hiểu thế nào về ý - Bủa tay : mở rộng vòng nghóa cuûa caëp caâu 5, 6 ? tay để ôm lấy . - Kinh teá : kinh bang teá theá , trị nước cứu đời . Công việc của người quân tử, người anh huøng theo quan nieäm của đạo Nho . - Phép đối chặt chẽ : bủa tay – mở miệng ; ôm chặt – cười tan; bồ kinh tế – cuộc oán thù .. c. Hai caâu luaän .. - Khaåu khí cuûa baäc anh hùng một lòng theo đuổi sự nghiệp cứu nước, cứu đời, ngạo nghễ cười trước mọi thủ đoạn của kẻ thù .. Ñaây laø khaåu khí cuûa người anh hùng, hào kiệt cho dù ở tình trạng bi kịch đến mức độ nào thì chí khí cũng không dời đổi, vẫn một lòng theo đuổi sự nghiệp cứu nước, cứu đời (Buûa …) vaãn coù theå ngaïo - Loái noùi khoa tröông gaây nghễ cười … (cười tan cuộc Xaùc ñònh . ấn tượng mạnh . oán thù). Loái noùi khoa tröông (noùi 13.Biện pháp nghệ thuật quá) -> gây ấn tượng mạnh nào được sử dụng ở đây ? Sử dụng biện pháp này có Nghe Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 taùc duïng gì ? Loái noùi khoa tröông thường được dùng nhiều ở buùt phaùp laõng maïn, khieán con người không còn là con người thật, nhỏ bé, bình thường mà hết sức lớn lao, đến mức thần thánh. 14.Hai caâu thô cuoái laø kết tinh tư tưởng của toàn bài thơ. Em cảm nhận được điều gì từ 2 câu thơ ấy ?. d. Hai caâu keát . - Khaúng ñònh tö theá hieân ngang của con người có ý chí gang thép coi thường tù ngục, coi thường cả cái cheát, nieàm tin vaøo töông lai, vào sự nghiệp chính nghóa.. Trao đổi đôi bạn . Khaúng ñònh tö theá hieân ngang của con người có ý chí gang theùp maø keû thuø khoâng theå naøo beû gaõy coøn sống là còn chiến đấu, còn tin tưởng vào sự nghiệp chính nghóa cuûa mình -> không sợ bất kì một thử thaùch gian nan naøo. Xaùc ñònh . - Điệp từ làm cho ý thơ Điệp từ “còn” -> lời nói trở thêm đanh thép, chắc nịch . 15.Biện pháp nghệ thuật nên dõng dạc, dứt khoát, - Lời thơ vang lên dõng taê n g yù khaú n g ñònh. nào được sử dụng ở đây ? dạc, dứt khoác . Taùc duïng ? II. Toång keát. Hoạt động 4 : Hướng daãn hoïc sinh toång keát khaùi quát lại những giá trị vừa phaân tích .(4’) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh khaùi quaùt laïi những nét chính về nội dung Trình baøy . vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô. - Gioïng ñieäu haøo huøng.. 1. Ngheä thuaät. - Gioïng ñieäu haøo huøng có sức lôi cuốn mạnh mẽ. - Loái noùi khoa tröông, 16.Nhaän xeùt veà gioïng - Loái noùi khoa tröông, ñieäp điệp ngữ gây ấn tượng điệu chung của bài thơ. ngữ. nhaán maïnh. Nghệ thuật gì được sử dụng - Phép đối chặt chẽ, giọng trong baøi thô ? thơ hào sảng, đầy khí thế ngaïo ngheã maø vui , dí doõm. - Vaän duïng nhuaàn nhuyeãn theå thô thaát ngoân baùt cuù Đường luật . 2. Noäi dung. Trình baøy . Theå hieän phong thaùi ung Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 dung, đường hoàng và phí khách kiên cường, bất khuất vượt lên trên hoàn caûnh tuø nguïc khoác lieät cuûa nhà chí sĩ yêu nước Phan Boäi Chaâu. IV. Luyeän taäp.. 17.Bài thơ đã thể hiện phong thaùi vaø khí phaùch gì của nhà chísĩ yêu nước Phan Boäi Chaâu ?. Hoạt động 5 : Hướng dẫn học sinh thực hành đạt yêu cầu bài tập .(5’) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh reøn luyeän kó năng đọc.. Đọc .. 18.Lệnh học sinh đọc phần đọc thêm . Hoạt động 6 : Hướng dẫn công việc ở nhà . (2’) * Muïc tieâu: Giuùp hoïc sinh coù taâm theá, cách chuẩn bị bài ở nhà.. Nghe .. - Chuaån bò phaàn hoïc : “Đập đá ở Côn Lôn” + Đọc văn bản, xác định theå thô, boá cuïc . + Xác định phép đối, nghệ thuật, tư tưởng bài thô. + So saùnh choã gioáng vaø khác nhau giữa hai bài thơ “ Vaøo nhaø nguïc Quaûng Đông cảm tác” và “ Đập đá ở Côn Lôn” .. * Nhận xét – Rút kinh nghiệm . ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….  Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 15. Tieát 58.. Đập đá ở côn lôn. Phan Chaâu Trinh. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp của người chiến sĩ yêu nước thế kỉ XX người mang chí lớn cứu nước, cứu dân, dù ở hoàn cảnh nào vẫn giữ được phong thái ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp giải phóng dân toäc. 2. Kóõ naêng: - Hiểu được sức truyền cảm nghệ thuật qua giọng thơ khẩu khí hào hùng của caùc taùc giaû. 3. Thái độ : - Có ý thức tôn trọng và học tập những gương sáng về lòng yêu nước . II. Chuaån bò. 1. Giáo viên : Nghiên cứu tài liệu, sgk, sgv, bồi dưỡng Ngữ văn 8, chân dung Phan Chaâu Trinh. 2. Học sinh : Chuẩn bị theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1: Khởi động (2’). Hoạt động của trò. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới.. 1. Ổn định tổ chức . 2. Kieåm tra baøi cuõ . 3. Giới thiệu bài . Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. Nội dung cần đạt.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Naêm 1908 Phan Chaâu Trinh bò kheùp toäi xuùi giuïc nhân dân nổi loạn trong phong trào chống thuế ở Trung Kì neân bò baét, keát aùn kém và đày ra Côn Đảo (41908). Vài tháng sau, nhiều sĩ phu yêu nước khắp Trung Kì, Bắc Kì cũng bị đày ra đây. Ngày đầu tiên, Phan Châu Trinh đã ném một maûnh giaáy vaøo khaùm cuûa họ để an ủi, động viên : “Đây là một trường học thieân nhieân, muøi cay ñaéng trong ấy làm trai giữa thế kæ XX naøy, khoâng theå khoâng neám cho bieát”. Baøi thơ này ra đời trong hoàn cảnh đó. Neâu vaøi neùt chính veà taùc giaû Phan Chaâu Trinh. Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh khaùi quaùt nắm những nét chính về taùc giaû , taùc phaåm . (7’) * Muïc tieâu : Giúp học sinh nắm được những nét chính về tác giả, tác phaåm.. 1. Haõy khaùi quaùt vaøi neùt veà taùc giaû .. Nghe.. I. Giới thiệu .. Khaùi quaùt .. 1. Taùc giaû. - Phan Chaâu Trinh (1872 - 1926), quê ở tỉnh Quảng Nam. - Là người đề xướng dân chủ, đòi bãi bỏ chế độ quân chủ sớm nhất ở Việt Nam. - Là người giỏi biện luận vaø coù taøi vaên chöông. -Ông đỗ phó bảng, làm. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 quan một thời gian ngắn rồi boû, chuyeân taâm vaøo vieäc cứu nước. Phan Chaâu Trinh cuõng nhö Phan Boäi Chaâu laø nhaø nho yêu nước, nhà cách mạng lớn của nước ta đầu theá kæ XX. Nhöng chuû trương đường lối cứu nước cứu dân của ông trước hết dựa vào nước Pháp để lật đổ nền quân chủ phong kiến Vieät Nam, ñem laïi daân chuû cho đồng bào, rồi từ đó xây dựng đất nước tự do, phát trieån. Coøn Phan Boäi Chaâu laïi chuû tröông Ñoâng du, dựa vào Nhật Bản để đánh Pháp giành độc lập, tự do laø nhieäm vuï quan troïng trước mắt. Tuy chủ trương khaùc nhau nhöng hai oâng vẫn là bạn thân, là đồng chí cuûa nhau, raát khaâm phuïc taøi naêng vaø chí khí cuûa nhau . Sau vụ chống thuế ở Trung kì, 4/1908 Phan châu Trinh cùng với nhiều nhân sĩ yêu nước khắp Bắc kì, Trung kì bị thực dân Pháp bắt, đày ra Côn Đảo ( Côn Lôn ) một hòn đảo nhỏ ở miền Đông nước ta, cách bờ biển Vũng Tàu hơn 100 km, nơi thực dân Pháp chuyên dùng làm chỗ đày ải tù nhân yêu nước cách maïng Vieät Nam . 2.Bài thơ ra đời trong. Nghe.. Trình baøy .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. 2. Taùc phaåm..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 hoàn cảnh nào ? Bằng chữ gì ?. Nghe.. Công việc đập đá ở Côn Loân raát gian khoå treân hoøn đá trơ trọi, giữa nắng gió biển khơi, trong chế độ nhà tù khắc nghiệt, người đi đày buoäc phaûi laøm coâng vieäc lao động khổ sai hết sức cực nhọc này và cho đến khi kiệt sức và không ít người đã gục ngã. Xaùc ñònh . 3.Bài thơ này làm theo Thất ngôn bát cú (Đường theå thô gì ? luaät). Hoạt động 3 daãn hoïc sinh hieåu phaân tích tưởng và nghệ baøi thô . (22’). - Bài thơ được sáng tác luùc Phan Chaâu Trinh cuøng caùc tuø nhaân khaùc bò baét lao động khổ sai (đập đá). - Bài thơ viết bằng chữ Noâm .. : Hướng đọc , tìm giaù trò tö thuaät cuûa. * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh reøn kó naêng đọc; phân tích, cảm nhận được vẻ đẹp của người chiến sĩ yêu nước thế kỉ XX người mang chí lớn cứu nước, cứu dân, dù ở hoàn cảnh nào vẫn giữ được phong thaùi ung dung, khí phaùch hieân ngang, baát khuaát và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.. 4.Hướng dẫn đọc : Đọc dieãn caûm theå hieän khaåu khí ngang taøng vaø gioïng ñieäu haøo huøng cuûa taùc giaû, nhòp 4/3.. II. Đọc - hiểu văn bản.. Nghe, đọc .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. 1. Đọc văn bản ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Đọc mẫu, gọi học sinh đọc lại. 5. Thế đứng của con người được miêu tả như thế naøo ? 6. Theo em, coù theå ñaët tiêu đề cho hai câu thơ này nhö theá naøo ? Vì sao ?. Xaùc ñònh . a.Hai câu đề . Đứng giữa đất Côn Lôn -> - Tö theá hieân ngang, tư thế hiên ngang, sừng sừng sững “đứng giữa đất sững. Coân Loân”. Trình baøy . Thế đứng của chàng trai giữa đất trời Côn Lôn hoặc Bức tranh người đập đá . Vì ngay từ đầu bài thơ đã tạo nên khẩu khí, tạo dựng tư thế của con người giữa đất trời . Trình baøy . 7. Nêu những câu ca dao, - Làm trai cho đáng nên caâu thô cuõng noùi veà yù laøm trai Xuoáng Ñoâng, Ñoâng tónh, leân trai maø em bieát . Đoài, Đoài tan . ( Ca dao ) - Chí laøm trai daëm nghìn da ngựa Gieo Thái sơn nhẹ tựa hồng mao ( Chinh phuï ngaâm ) - Làm trai đứng ở trong trời đất Phải có danh gì với núi soâng ( Nguyễn Công Trứ ) - Đã sinh làm trai cũng phải khác đời . ( Phan Boäi Chaâu ) Đó là quan niệm nhân Nghe. sinh truyeàn thoáng, laø loøng kiêu hãnh, là ý chí tự khẳng định bản thân của người đàn ông, người trai thời loạn, là khát vọng hành động cao cả, phi thường. “Đã làm trai thì cũng phải khác đời” (Phan Bội Châu) Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 “chí” laøm trai Nam, Baéc, Đông, Tây. Cho phỉ sức vẫy vuøng trong boán beå (Nguyeãn Công Trứ). Còn người tù đứng giữa đất Côn Lôn, giữa biển rộng, non cao, đầu đội trời, chân đạp đất, tư thế hiên ngang, sừng sững, không cảm thấy mình nhỏ bé mà tự hào về vị thế của mình. Câu thơ toát lên vẻ đẹp hùng tráng. 8. So với hai câu thơ đầu : “ Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc”, em coù nhaän xeùt gì veà hai caâu thô naøy ?. Nhaän xeùt . Cách mở đầu giống với cách mở đầu của Phan Bội Châu ở giọng điệu khẩu khí ngang tàng. Nhưng khác ở choã , hai caâu thô cuûa Phan Chaâu Trinh khoâng coù yù vò đùa cợt, hài hước rõ nét mà nghiêng về hướng hùng traùng . Trình baøy .. 9. Toùm laïi, hai caâu thô đầu có ý nghĩa gì ? Xaùc ñònh . 10.Con người được nói Đập đá -> công việc khổ đến làm công việc gì ? sai. Trình baøy . 11.Công việc đập đá “Xách búa … trăm hòn” được miêu tả như thế nào? Mieâu taû nhö theá muoán noùi leân ñieàu gì ? Nghe. Người trai – người tù làm cho lỡ núi non bằng cách xách búa đánh tan dăm bảy đóng và ra tay đập bể mấy trăm hòn. Phá đá, đập đá thành từng hòn to, nhỏ dần, nhỏ nữa. Nói cụ thể thì. - Làm trai phải có chí lớn tung hoành trong bốn bể . b. Hai câu thực .. Coâng vieäc naëng nhoïc, một hành động cương quyeát, maïnh meõ, phi thường .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 cũng đã cụ thể khiến chúng ta coù theå hình dung phaàn naøo coâng vieäc khoå sai naøy – coâng vieäc maø haøng ngaøy những người tù nhân Côn Đảo bị bắt buộc phải làm dưới sự quản chế, o ép, đốc thúc, đánh đập của bọn cai tuø . 12. Lối đối – đối hành động, đối hình ảnh trong hai caâu thô coù yù nghóa gì ?. Trình baøy . Taû caùi tö theá, khí theá, tinh thần của người đập đá -> Cái thế vượt lên hoàn cảnh, làm chủ hoàn cảnh của người tù . Xaùc ñònh . 13.Ở đây, tác giả đã sử Lối nói khoa trương. duïng bieän phaùp ngheä thuaät gì ? Trình baøy . => Người tù cách mạng 11.Từ đó, em thấy vẻ hiên ngang, kiên cường đẹp nào của người tù yêu trước gian nan. nước được bộc lộ ? Nghe. Bình : Boán caâu thô khaéc họa hình ảnh người tù cách mạng thật ấn tượng, trong tö theá ngaïo ngheã, vöôn cao ngang taàm vuõ truï, bieán moät công việc lao động cưỡng bức hết sức nặng nhọc, vất vaû thaønh moät cuoäc chinh phuïc thieân nhieân duõng mãnh của con người có sức maïnh thaàn kì nhö moät duõng sĩ thần thoại. Và như vậy, những câu thơ này đã dựng được một tượng đài uy nghi về con người anh hùng với khí phách hiên ngang, sừng sững đất trời. Giọng thơ thể hieän khaåu khí ngang taøng, ngạo nghễ của con người Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 dám coi thường những thử thaùch gian nan. Giaûi thích . c. Hai caâu luaän . 14. “ Thaân saønh soûi” Chaáp nhaän gian khoå . nghóa laø gì ? Giaûi thích . 15. “ Dạ sắc son” là gì ? Không sờn lòng . Trình baøy . 16.Công việc đập đá của Một công việc gian khổ . người tù Côn Đảo là một Xaùc ñònh . coâng vieäc nhö theá naøo ? 17.Tìm phép đối được sử Tháng ngày – mưa nắng ; thaân saønh soûi – daï saét son ; duïng trong hai caâu thô . bao quaûn – caøng beàn . Trình baøy . 18.Taùc giaû muoán noùi gì Khoâng chòu khuaát phuïc qua việc đối lập ấy ? trước hoàn cảnh, coi thường mọi thử thách, gian nan, luôn giữ vững ý chí, niềm tin chiến đấu sắt son . Nghe. Khẳng định cái chí lớn, cái quyết tâm cao của người tù yêu nước bằng lối đối, lối nói quen thuộc của loại thô toû chí, toû loøng. Khoâng coù khoù khaên naøo, coâng vieäc gian khoå naëng nhoïc naøo coù thể làm chùn bước, làm đổi thay lung lay yù chí , quyeát tâm của người tù trên đảo. Caøng khoù khaên, caøng beàn chí, caøng gian khoå caøng saét son moät loøng. d. Hai caâu keát . 19.Hai caâu thô cuoái theå Trình baøy . Khaúng ñònh tö theá hieân hieän yù chí gì cuûa taùc giaû ? ngang, yù chí gang theùp, coøn. 20.Qua đó, em hiểu được ñieàu gì veà phaåm chaát cuûa. Trình baøy .. sống còn chiến đấu, còn tin tưởng vào sự nghiệp chính nghóa . => Người anh hùng chí lớn, gan to; có khẩu khí ngang taøng khoâng chòu. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 người anh hùng ?. khuất phục hoàn cảnh.. Giaûng bình : Nhaø thô ví việc đập đá ở Côn Lôn là một công việc lớn như công việc Nữ Oa vá trời, việc bị tù đày, làm khổ sai là một bước lỡ nhỏ trên con đường cứu nước, cứu dân – như moät vieäc coûn con, beù xíu không gì đáng kể. Đây là ý chí haøo huøng laïc quan tin tưởng của Phan Châu Trinh trong hoàn cảnh tù đày vô cuøng khoù khaên, gian khoå . Caùc caâu thô giuùp ta caûm nhận một hình tượng đẹp, một vị anh hình đứng giữa đất Côn Lôn oai phong, lẫm liệt luôn hướng tới lí tưởng cứu nước dù gặp bước gian nguy nhöng chí khí khoâng bao giờ dời đổi. Cách nghĩ aáy ta baét gaëp trong khaù nhiều bài thơ thời kì trung đại. Veà sau naøy, nhaø thô Soùng Hồng đã sáng tác một bài thơ có đề tài tương tự. “Đốt cho tiêu kiếp tù đày Cho bừng lửa hận biết tay anh huøng” (Laáy cuûi) Gioáng caûnh ngoä cuûa Phan Chaâu Trinh, nhaø thô Soùng Hồng khi bị giam ở nhà tù Sơn La phải lên rừng kiếm cuûi veà cho boïn lính nguïc đốt lửa. Từ một việc lao động khổ sai như thế, người. Nghe.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 từ ấy đã viết lên những vần thơ sáng ngời hào khí anh hùng, thật đáng kính. Hoạt động 4 : Hướng daãn hoïc sinh toång keát khaùi quát lại những vấn đề vùa phaân tích .(4’) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh khaùi quaùt laïi những nét chính về nội dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô.. 21.Em coù nhaän xeùt gì veà gioïng ñieäu chung cuûa baøi thô; bieän phaùp ngheä thuaät gì được sử dụng ở đây ? 22.Qua baøi thô, em caûm nhận được điều gì đáng quý ở người chiến sĩ cách mạng Phan Chaâu Trinh.. III.Toång keát.. Trình baøy .. Trình baøy .. Hoạt động 5 : Hướng daãn hoïc sinh luyeän taäp thực hành đạt các yêu cầu baøi taäp .(8’) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh phaân bieät, so sánh rút ra những nét chung vaø rieâng hai baøi thô : Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng cảm tác” và “ Đập đá ở Côn Loân”.. 23.Hãy rút ra những nét chung vaø rieâng cuûa hai baøi thô “ vaøo nhaø nguïc quaûng Đông cảm tác” và “ Đập đá ở Côn Lôn” về nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuaät .. Thaûo luaän nhoùm . - Cả hai bài đều là khẩu khí của những bậc anh hùng, hào kiệt khi sa cơ, lỡ bước rôi vaøo tuø nguïc. - Vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn thể hiện ở: khí phách ngang taøng, laãm lieät vaø yù chí chiến đấu, niềm tin. 1. Ngheä thuaät. - Buùt phaùp laõng maïn vaø gioïng ñieäu haøo huøng. - Khoa trương, đối lập độc đáo. 2. Noäi dung. Hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan nhöng vaãn khoâng sờn lòng, đổi chí. IV. Luyeän taäp.. a. Neùt chung. - Đều là thơ tù. Tác giả đều là những nhà nho yêu nước , ,những chí sĩ , lãnh tụ cách mạng nổi tiếng ở nước ta đầu thế kỉ XX, những người anh huøng từng có thời lỡ bước sa cơ, phải tạm dừng chân ở chốn. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 không dời đổi nghieäp cuûa mình.. vaøo. sự lao tù. - Tö theá haøo huøng phong thaùi ung dung, laïc quan, tin tưởng của người vượt lên hoàn cảnh khó khăn, hiểm nguy trong chốn tù đày , không những giữ vững tinh thaàn vaø phaåm chaát maø coøn sẵn sàng chấp nhận và vượt lên hoàn cảnh, quyết chí thực hiện hoài bão, lí tưởng cứu nước, cứu dân. - Loại thơ tỏ chí tỏ lòng ít thiên về tả thực. Giọng thô haøo saûng, loái noùi khoa trương, ước lệ, vận dụng thaønh thaïo, nhuaàn nhuyeãn theå thô thaát ngoân baùt cuù Đường luật, với phép đối ở hai cặp câu thực và luận rất chaët, raát chænh . b. Neùt rieâng . b1. Vaøo nhaø nguïc Quaûng Ñoâng caûm taùc . - Từ một việc hệ trọng xem nhö moät vieäc bình thường, tự nhiên, nhỏ nhặt, không có gì đáng nói . - Giọng điệu vừa vui hóm hỉnh vừa hào hùng. b2. Đập đá ở Côn Lôn . - Từ một việc tầm thường, nặng nhọc ( đập đá) nâng lên thành một hình aûnh, moät tö theá, moät taàm cao, moät tinh thaàn cuûa người trai thời loạn, người anh hùng cứu nước giữa đất trời hùng vĩ .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>