Bồi dưỡng học sinh giỏi môn văn 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi văn 6 TuÇn 7,8 9,10 11,12 13,14 15,16 17,18 19,20 21,22 23,24 25,26 27,28. Bµi d¹y Văn tự sự: sự việc, nhân vật, chủ đề, dàn bài NghÜa cña tõ ¤n tËp truyÖn truyÒn thuyÕt Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ C¸ch lµm bµi TLV tù sù, ng«i kÓ, lêi kÓ ViÕt bµi TLV sè 1 ¤n tËp truyÖn cæ tÝch C¶m thô v¨n häc LuyÖn tËp vÒ c¶m thô v¨n häc Ch­· lçi dïng tõ, ch÷a c©u sai ng÷ ph¸p Kể chuyện tưởng tượng Kể chuyện đời thường ViÕt bµi TLV sè 2 Ôn tập về từ loại (Danh từ, động từ, tính từ) C¶m thô v¨n häc C¸c biÖn ph¸p tu tõ V¨n miªu t¶ C¸c biÖn ph¸p tu tõ Ôn tập văn học trung đại ¤n tËp tËp lµm v¨n .. TuÇn 7,8 Ngµy...th¸ng...n¨m 07 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> «n tËp v¨n tù sù NghÜa cña tõ I. «n tËp v¨n tù sù 1. Khái niệm văn tự sự: là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc,sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa -Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen chê BT1:TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? V× sao em biÕt nh­ vËy? TruyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: -Truyện đã thể hiện phương thức trình bày một chuỗi các sự việc. Sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng đến kết thúc. Chuỗi sự việc có ý nghĩa: +Vua Hùng muốn tìm người để nối ngôi, bèn ra câu đố + Các lang đua nhau làm cỗ để dâng lên vua cha + Lang Liêu được thần báo mộng, bèn lấy gạo làm ra hai thứ bánh để dâng lên + Ngày lễ Tiên Vương, Hùng Vương đã chọn bánh của Lang Liêu +Lang Liªu ®­îc truyÒn ng«i -TruyÖn gióp c¸c t¸c gi¶ d©n gian gi¶i thÝch v× sao cã phong tôc lµm b¸nh ch­ng, báng giáy ngày Tết Nguyên đán của người Việt Nam, giúp người đọc hiểu rõ con người VN (qua các nhân vật: vua Hùng, lang Liêu...) Truyện bày tỏ rõ thái độ khen chê: ca ngợi người anh hùng văn hoá lang Liêu, ca ngợi vua Hùng là ông vua sáng suèt BT2: “...Thoắt cái, Diều Giấy đã rơi gần sát ngọn tre.Cuống quýt, nó kêu lên: -Bạn Gió ơi, thổi lại đi nào, tôi chết mất thôi. Quả bạn nói đúng, không có bạn, tôi kh«ng thÓ nµo bay ®­îc. Cøu t«i víi, nhanh lªn, cøu t«i... Gió cũng nhận thấy điều nguy hiểm đã gần kề Diều Giấy.Thương hại, Gió dùng hết sức thổi mạnh. Nhưng muộn mất rồi! Hai cái đuôi xinh đẹp của Diều Giấy đã bị quấn chặt vào bụi tre. Gió kịp nâng Diều Giấy lên, nhưng hai cái đuôi đã giữ nó lại. DiÒu GiÊy cè vïng vÉy.” a) Chỉ ra các nhân vật trng đoạn văn trên. Người kể chuyện đã khéo sử dụng nghệ thuật tu từ nào để xây dựng nhân vật?( nhân hoá) b) KÓ ra c¸c sù viÖc trong ®o¹n v¨n. Chuçi sù viÖc Êy cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? c) VËy, §V trªn cã néi dung tù sù kh«ng? Gîi ý: b)-DiÒu GiÊy bÞ r¬i gÇn ngän tre -DiÒu GiÊy nhËn ra lçi vµ nhê Giã cøu m×nh -Giã dïng søc n©ng DiÒu GiÊy lªn,nh­ng 2 c¸i ®u«i DiÒu GiÊy ®x bÞ m¾c vµo ngän tre -ý nghĩa: Không nên kiêu căng, tự phụ, nếu không có sự hỗ trợ của cộng đồng và bè bạn, sẽ thất bại đau đớn 2. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù a) Sù viÖc trong v¨n tù sù: ®­îc tr×nh bµy mét c¸ch cô thÓ: sù viÖc x¶y ra trong thêi gian, địa điểm cụ thể, do NV cụ thể thực hiện, có nguyên nhân, diễn biến, kết qu¶...Sù viÖc trong v¨n tù sù ®­îc s¾p xÕp theo mét trËt tù, diÔn biÕn sao cho thÓ hiện được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> b) Nh©n vËt trong v¨n tù sù thùc hiÖn c¸c sù viÖc vµ ®­îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n. Nhân vật phụ chỉ giúp nhân vật chính hoạt động. Nhân vật được thể hiện qua các mÆt: tªn gäi, lai lÞch, tÝnh nÕt, h×nh d¸ng, viÖc lµm... BT1: Chọn lọc những sự việc mà hai nhân vật Lí Thông, Thạch Sanh đã làm * Th¹ch Sanh: -§­îc Ngäc Hoµng sai xuèng ®Çu thai, ®­îc thiªn thÇn d¹y cho vâ nghÖ vµ phÐp thÇn th«ng -sống trong túp lều dưới gốc đa, hàng ngày kiếm củi nuôi thân -KÕt nghÜa anh em víi LÝ Th«ng -§i canh miÕu thê thay LÝ Th«ng, giªt chÕt tr»n tinh -Bắn bị thương đại bàng đang cắp công chúa -§i cøu c«ng chóa, bÞ h·m h¹i, khi t×m ®­êng ra cøu ®­îc con vua Thuû TÒ ®­îc vua Thuỷ Tề trả ơn tặng cho cây đàn thần -Bị vu oan và bị bắt giam, đánh đàn và được giải oan -Tha cho mÑ conLÝ Th«ng -được kết hôn cùng công chúa, dùng đàn thần đẩy lui quân 18 nước chư hầu ,cho họ ¨n c¬m -§­îc lªn lµm vua * LÝ Th«ng: -Làm nghề bán rượu -Gạ kết nghĩa anh em cùng Thạch Sanh để lợi dụng -Lừa Thạch Sanh đi canh miếu thờ để chịu chết thay mình -Cướp công của Thạch Sanh -Nhờ Thạch Sanh đi tìm công chúa, hãm hại Thạch Sanh để tranh công -BÞ v¹ch trÇn téi ¸c -Bị sét đánh, hoá kiếp thành bọ hung a) NhËn xÐt vai trß ý nghÜa cña 2 nh©n vËt nµy trong truyÖn Th¹ch Sanh: Hai nh©n vËt tiªu biÓu cho phe thiÖn, phe ¸c, phe chÝnh nghÜa, phi nghÜa. KÕt thóc: phe chính nghĩa, phe thiện đã thắng; phe phi nghĩa, phe ác bị trừng trị . Hai NV có vai trò ý nghĩa chủ chốt để làm rõ chủ đề truyện.NV chính quan trọng: Thạch Sanh b) H·y tãm t¾t truyÖn Th¹ch Sanh dùa theo sù viÖc mµ hai nh©n vËt LÝ Th«ng, Thạch Sanh đã làm c) Em hiÓu “Th¹ch Sanh” nghÜa lµ g×?(Th¹ch: keo chÊt tõ 1 thùc vËt nh­ rau c©u, rong biÓn; Sanh: lµ 1 lo¹i c©y cïng hä víi c©y si, c©y ®a) : CËu bÐ hä Thạch sống dưới gốc đa 3. Chủ đề bài văn tự sự -Chủ đề là vấn đề chính mà người viết muốn đặt ra trong văn bản -Dµn bµi v¨n tù sù: +MB: giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc +TB: KÓ diÔn biÕn cña sù viÖc +KB: KÕt côc cña sù viÖc II. NghÜa cña tõ 1. Khái niệm: nghĩa của từ là nội dung (sự vật, tính chất,hành động, quan hệ...) mµ tõ biÓu thÞ. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 2. C¸c c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ: -Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ -Đưa ra những từ đồng nghĩa trái nghĩa với từ cần giải thích BT: Cã c¸c tiÕng sau cïng chØ mµu ®en: «; mùc, th©m, huyÒn T×m nh÷ng tiÕng cã thÓ kÕt hîp víi mçi tiÕng trªn. C¸c tiÕng trªn cã thÓ thay thÕ cho nhau trong nh÷ng kÕt hîp em võa t×m ®­îc kh«ng? NghÜa cña c¸c tiÕng trªn gièng nhau nh­ng kh¶ n¨ng kÕt hîp cña chóng kh«ng gièng nhau: Ngùa «, chã mùc, quÇn th©m, m¾t huyÒn. TuÇn 9,10 ¤n tËp truyÖn truyÒn thuyÕt Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ I. ¤n tËp truyÖn truyÒn thuyÕt 1. Các truyện truyền thuyết đã học: -Con Rång, ch¸u Tiªn -Th¸nh Giãng Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> -B¸nh ch­ng b¸nh giµy -S¬n Tinh ,Thuû Tinh -Sự tích Hồ Gươm 2. C¬ së lÞch sö: a) Con Rång, ch¸u Tiªn: -Vua Hùng , nước Văn Lang -thµnh Phong Ch©u b) Th¸nh Giãng: -Lµng Giãng, viÖc më héi Giãng hµng n¨m. -Những bụi tre đàng ngà -Lµng Ch¸y -Nói Sãc c) B¸nh ch­ng b¸nh giµy: -Phong tục làm bánh chưng bánh giày ngày Tết của người Việt Nam -Hùng Vương d) S¬n Tinh ,Thuû Tinh -Hiện tượng lũ lụt hàng năm e) Sự tích Hồ Gươm -Hồ Gươm -Cuộc kháng chiến chống quân Minh do Lê Lợi lãnh đạo. BT: Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¸c sù kiÖn lÞch sö vµ nh©n vËt lÞch sö trong mét truyÖn truyÒn thuyÕt mµ em thÝch nhÊt. Gîi ý: -KÓ v¾n t¾t sù kiÖn lÞch sö -KÓ tãm t¾t nh©n vËt lÞch sö. -Những sự kiện và nhân vật đó gợi cho em suy nghĩ gì? Về truyền thống của dân tộc? Về sự kế thừa và phát huy những truyền thống đó? II. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ 1.Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: -Chuyển nghĩa là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ làm cho từ có nhiều nghĩa. -Trong quá trình chuyển biến về nghĩa của từ, nghĩa ban đầu để làm cơ sở hình thµnh c¸c nghÜa kh¸c gäi lµ nghÜa gèc. C¸c nghÜa ®­îc n¶y sinh tõ nghÜa gèc vµ cã quan hÖ víi nghÜa gèc lµ nghÜa chuyÓn. 2. Phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm: -Từ đồng âm là những từ có vỏ ngữ âm giống nhau ngẫu nhiên. Giữa các từ đồng ©m kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo vÒ nghÜa. -Trong tõ nhiÒu nghÜa, c¸c tõ Ýt nhiÒu cã liªn hÖ víi nghÜa gèc. Cô thÓ lµ gi÷a nghÜa gốc và các nghĩa chuyển đều có ít nhất một nét nghĩa chung trùng với một nét nghĩa cña nghÜa gèc. 3. NghÜa trong c©u cña tõ: NghÜa cña tõ chØ ®­îc béc lé cô thÓ khi quan hÖ víi c¸c tõ trong c©u. VD: trong câu Đôi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm giông Từ mắt có nghĩa là : cơ quan để nhìn của người hay động vật. Đây là nghĩa gốc. Trong c©u C©y mÝa nµy m¾t th­a l¾m. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tõ m¾t cã nghÜa lµ: chç låi lâm , gièng h×nh con m¾t, mang chåi ë th©n c©y. Trong c©u: M¾t na hÐ më nh×n trêi trong veo Tõ m¾t cã nghÜa lµ: bé phËn gièng h×nh con m¾t ë ngoµi vá mét sè qu¶. 4. Bài tập1: Xác định và giải thích nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ mũi trong các c©u sau: a) Trïng trôc nh­ con chã thui ChÝn m¾t chÝn mòi chÝn ®u«i chÝn ®Çu (ca dao) b) Mũi thuyền ta đó mũi Cà Mau (Xu©n DiÖu) c) Qu©n ta chia lµm hai mòi tÊn c«ng d) Tôi đã tiêm phòng ba mũi Mũi: nghĩa gốc: bộ phận nhô lên giưã mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. BT2:H·y gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ mÆt trong c¸c c©u th¬ sau cña NguyÔn Du. C¸c nghÜa trªn cã nghÜa nµo lµ nghÜa gèc hay kh«ng? -Người quốc sắc, kẻ thiên tài Tình trong như đã, mặt ngoài còn e -Sương in mặt, tuyết pha thân Sen vàng lãng đãng như gần như xa -Làm cho rõ mặt phi thường Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia -Buån tr«ng néi cá rÇu rÇu Chân mây mặt đất một màu xanh xanh MÆt cã nghÜa: -Chỉ thái độ, cử chỉ của người khi giao tiếp. -Chỉ phần phía trên hoặc phần phía ngoài của vật, phân biệt với phần bên dưới hoặc bªn trong. -Chỉ tài năng hơn người được bộc lộ.. TuÇn 11,12. C¸ch lµm bµi v¨n tù sù ViÕt bµi TLV sè 1. I. C¸ch lµm bµi v¨n tù sù. 1. Các bước tiến hành:Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý, viết thành văn, sửa lỗi. -Khi tìm hiểu văn tự sự thì phải tìm hiểu kĩ lời văn của đề để nắm vững yêu cầu của đề bài. -Lập ý là xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề, cụ thể là xác định: nhân vËt, sù viÖc, diÔn biÕn, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa cña c©u chuyÖn. - Lập dàn ý là sắp xếp việc gì kể trước, việc gì kể sau để người đọc theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2. Ng«i kÓ: Ng«i 1 vµ ng«i 3 -Khi kể các nhân vật bằng tên gọi của chúng, người kể tự giấu mình đi, tức là kể theo ngôi thứ ba,người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì đang diễn ra với nhân vËt. -Khi tự xưng là “tôi” kể theo ngôi thứ nhất,người kể có thể kể trực tiêp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua,, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ cña m×nh. 3. Lêi kÓ: -Khi kể người có thể giới thiệu tên, họ, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài năng, ý nghĩ cña nh©n vËt. -Khi kể việc thì kể các hành động, việc làm , kết quả và sự đổi thay do các hành động ấy đem lại. -Mỗi đoạn văn thường có 1 ý chính diễn đạt thành 1 câu gọi là câu chủ đề. Các câu khác diễn đạt những ý phụ dẫn đến ý chính đó, hoặc giải thích cho ý chính, làm cho ý chÝnh næi lªn. 4. Thø tù kÓ: Khi kÓ chuyÖn, cã thÓ kÓ c¸c sù viÖc liªn tiÕp nhau theo thø tù tù nhiên, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau, cho đến hết. -Nhưng để gây bất ngờ, gây chú ý, hoặc để thể hiện tình cảm nhân vật, người ta có thể đem kết quả hoặc sự việc hiện tại kể ra trước, sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các việc xảy ra trước đó. BT:Cho đề văn: Hãy kể chuyện về một người bạn tốt. a) TH§ bµi trªn. b) Tìm ý cần thiết phục vụ đề bài. c) Lập dàn ý cho đề bài d) TËp viÕt mét ®o¹n v¨n. 1.THĐ: -Kiểu bài: Tự sự, người kể: ngôi 1 -Nội dung: người bạn tốt 2. T×m ý: -Miêu tả vài nét về người bạn tốt -Những việc làm hành động chứng tỏ bạn là người bạn tốt. 3.LËp dµn ý: a) MB: giíi thiÖu hoµn c¶nh diÔn ra c©u chuyÖn vµ xuÊt hiÖn nh©n vËt. b) TB: Kể diễn biến truyện (gồm các sự việc đã chọn). c)KB: KÕt qu¶ cña sù viÖc. T×nh b¹n bÒn v÷ng m·i m·i. II. ViÕt bµi TLV tù sù: Đề bài: Hãy kể chuyện về một người bạn tốt.  Yêu cầu: Bài viết phải có bố cục 3 phần rõ ràng, đầy đủ.  Cã nh©n vËt, sù viÖc râ rµng  Diễn đạt phải lưu loát.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TuÇn 13,14. ¤n tËp truyÖn cæ tÝch C¶m thô v¨n häc. I. ¤n tËp truyÖn cæ tÝch -Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời một số kiểu nhân vật như : nhân vật bất h¹nh, nh©n vËt dòng sÜ vµ cã nhiÒu phÐp l¹, nh©n vËt th«ng minh hoÆc ngèc nghÕch, nh©n vËt động vật, người kì lạ,..Truyện cổ tích thường mang yếu tố hoang đường . Nó thể hiện ước mơ và niÒm tin cña nh©n d©n vÒ c¸i thiÖn th¾ng c¸i ¸c, c¸i tèt thay thÕ c¸i xÊu, ­íc m¬ vÒ Êm no h¹nh phóc. Cæ tÝch thÊm ®­îm triÕt lÝ: ë hiÒn gÆp lµnh, ¸c gi¶ ¸c b¸o. a) C¸c nh©n vËt trong truyÖn cæ tÝch: - Sọ Dừa: Con người dị hình dị dạng nhưng có tài . Tuổi thơ của Sọ Dừa có nhiều bất hạnh: mồ côi, gia đình nghèo khổ, mang dị hình dị dạng rất đáng thương. Cậu có tài chăn bò, thổi sáo. Có tài làm phép lạ hoá ra nhà cửa, lễ vật để hỏi cô út về làm vợ. Có trí thông minh, Sọ Dừa thi đỗ Trạng nguyên, trải qua những khó khăn gian khổ, Sọ Dừa cùng cô út được hưởng một cuộc sống h¹nh phóc. -Thạch Sanh: chàng dũng sĩ tài ba, con người của những chiến công.Thạch Sanbh vốn là con trời, được Ngọc Hoàng sai xuống đầu thai làm con ông bà nông dân nghèo. Cuộc đời của Thạch Sanh đầy những gian truân.Chàng sớm mồ côi cả cha lẫn mẹ. Chàng sống trong một túp lều dưới gốc ®a, lµm nghÒ kiÕm cñi, ®­îc thiªn thÇn d¹y cho vâ nghÖ vµ mäi phÐp thÇn th«ng. + Chiến công thứ nhất: Chàng kết nghĩa anh em với Lí Thông-gã hàng rượu. Chàng đến miếu thần là để thế mạng cho Lí Thông. Trong thế bị động, bị chằn tinh tấn công, nhưng chàng đã dũng cảm h¹ gôc con ch»n tinh khæng lå, trõ tai ho¹ cho nh©n d©n. + Chiến công thứ hai: Diệt đại bàng, cứu công chúa.Chàng đã bắn bị thương đại bàng. Làn theo vết máu, chàng tìm đến hang ổ và giết chết đại bàng, cứu công chúa. Bị Lí Thông hãm hại, trên đường tìm lối ra, Thạch Sanh đã cứu được Thái tử con vua Thuỷ Tề, được vua Thuỷ Tề trả ơn. Chµng l¹i trë vÒ gèc ®a, kiÕm cñi nu«i th©n. + Bị vu oan, bị bắt giam,Thạch Sanh đã dùng tiếng đàn giãi bày tâm sự.Nhờ tiếng đàn, công chúa khỏi câm, chàng được trả tự do, được vạch trần tội ác của mẹ con Lí Thông, được cưới công chúa. Chàng đã dùng đàn thần, niêu cơm thần đẩy lui quân 18 nước chư hầu, và sau được lên làm vua. 3. Em bÐ th«ng minh -Ca ngîi trÝ th«ng minh cña em bÐ. -TrÝ th«ng minh cña em bÐ ®­îc træ tµi trong 4 lÇn: + Lần 1: Trước câu hỏi oái ăm của viên quan, em bé đã hỏi vặn lại. Em bé đã lấy cái không xác định để giải đáp cái không xác định. + Lần 2: Vua ban cho làng em 3 thúng gạo nếp, 3 con trâu đực và hạn trong 3 năm, trâu ấy phải đẻ thành chín con. Thật kì quặc vì trâu đực làm sao có thể đẻ được? Có loại trâu nào đẻ được 3 con trong 3 năm? Em bé đã tìm cáh gặp vua, và câu hỏi ngây thơ của em làm cho vua phì cười: “Bố mày là giống đực thì làm sao mà đẻ được!” Thế là em bé có cớ vặn lại. Trí thông minh của em bé thể hiện ở việc em đã biết sử dụng phép luận suy là lấy cái vô lí, cái phi lí để giải thích, bác bá c¸i v« lÝ, phi lÝ Êy. + Lần 3: Em đã đố lại nhà vua bằng cáh đưa một kim khâu để rèn thành dao xẻ thịt chim. Em đã lấy cái không thể nào làm được để giải thích sự việc không thể nào làm được. +Lần 4: Em đọ sức với sứ giả nước láng giềng: xâu sợi chỉ luồn qua đường ruột vỏ một con ốc vặn rất dài bằng cáh hát lên một bài hát dân gian.Câu đố khó với nhiều người nhưng với em bé thì ch¼ng kh¸c nµo trß ch¬i. -Qua 4 lần thử tài, em bé đã được phong làm trạng nguyên *ý nghÜa: -Nhân dân ta đã sáng tác ra câu chuyện để mua vui, để yêu đời. -Truyện đè cao trí khôn dân gian. 4. C©y bót thÇn: * Cảm nghĩ về nhân vật Mã Lương:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> -Mã Lương nghèo khổ, có năng khiếu vẽ, biết tự luyện tập nên vẽ giỏi. Em chưa có bút vẽ. Em ®­îc gÆp thÇn vµ ®­îc thÇn cho c©y bót b»ng vµng. -Cây bút thần đã phát huy tài năng rực rỡ của Mã Lương.Trước đây, em dùng que, tay...để vẽ chim, cá, bức vẽ nào cũng đẹp , nhưng chưa đạt được đến mức độ kì diệu, thiêng liêng.Khi có bút thần, em vẽ chim, cá, tô điểm thiên nhiên đã đẹp lại càng đẹp thêm. --Mã Lương đã trải qua những năm tháng dài vất vả để tự kiếm sống. Em đã vẽ cho bà con nghèo khổ những dụng cụ cần thiết cho cuộc sống sinh hoạt...Qua đây, có lẽ người xưa muốn giử gắm một quan niệm : Hãy đem nghệ thuật phục vụ lao động, phấn đấu cho ấm no, hạnh phúc của người nghèo, của nhân dân. -Mã Lương đã dùng bút thần chống lại bọn độc ác ,tham lam. Nó cứu em thoát khỏi nhà địa chủ, nó giúp em chống lại tên vua độc ác. Em đã vẽ những con vật ngược lại với ý nhà vua, và cuối cùng, em đã dùng bút thần chôn sống vua, hoàng hậu, hoàng tử, lũ đại thần. -Cây bút thần trong tay Mã Lương có một sức mạnh thần kì, thể hiện ước mơ về công lí, lẽ đời: ác giả ác báo, bọn phi nghĩa tàn ác nhất định sẽ bị trừng phạt. - Cây bút thần kì diệu , là biểu tượng cho sức mạnh nhiệm màu về nghệ thuật.Nó ca ngợi sức mạnh của chính nghĩa, của thiện tâm, nói lên ước mơ của nhân dân trong cuộc đấu tranh diệt trừ ác độc, tham lam để vươn tới một cuộc sống ấm no hạnh phúc. II. C¶m thô v¨n häc 1.Các bước làm bài văn cảm thụ văn học: 4 bước Bước 1: - Đọc kĩ đề bài, nắm được yêu cầu của đề. - Kh¸i qu¸t néi dung vµ nghÖ thuËt chÝnh cña bµi, ®o¹n. Bước 2: -Tìm ý và đặt tiêu đề cho từng ý (nếu có) -T×m dÊu hiÖu nghÖ thuËt ë tõng ý (cßn gäi lµ “®iÓm s¸ng”) Bước 3: - LËp dµn ý ®o¹n (bµi) v¨n (th¬) - ë mçi dÊu hiÖu nghÖ thuËt: nªu t¸c dông cña tõng biÖn ph¸p nghÖ thuËt víi néi dung cña ®o¹n (bài). Dự kiến nêu cảm nghĩ đánh giá liên tưởng theo hiểu biết của em. Bước 4: Viết thành bài (đoạn )văn bài cảm thụ 2. Luyện tập: Hãy phân tích cái hay, cái đẹp mà em cảm nhận được từ các câu thơ sau: Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre T©m hån t«i lµ mét buæi tr­a hÌ To¶ n¾ng xuèng lßng s«ng lÊp lo¸ng. (TÕ Hanh) -Đoạn thơ giới thiệu con sông quê hương và tình cảm của tác giả với con sông quê hương. -§o¹n th¬ chia lµm 2 ý nhá +2 câu đầu: T/g giới thiệu con sông quê hương.từ gợi tả xanh biếc, động từ có, ẩn dụ nước gương trong, nh©n ho¸ soi tãc nh÷ng hµng tre. +2 câu cuối: T/c của t/g với con sông quê hương: So sánh tâm hồn tôi là...ĐT toả rất gợi hình, từ l¸y gîi h×nh. - Dµn ý +2 c©u ®Çu, nhµ th¬ giíi thiÖu con s«ng quª. ấn tượng ban đầu về dòng sông , đó là màu xanh biếc: màu xanh đậm, đẹp, hơi ánh lên dưới ánh mặt trời. Mặt nước sông trong như tấm gương khổng lồ. Những hàng tre 2 bên bờ như những cô gái đang nghiêng mình soi tóc trên mặt nước sông trong như gương. Ngay phút nan đầu giới thiệu con sông quê hương xinh đẹp, dịu dàng, thơ mộng, nhà thơ đã kín đáo bộc lộ niềm tự hào, yêu mÕn con s«ng. +2 câu cuối: T/c của t/g với con sông quê hương: T/g so sánh cái trừu tượng với cái cụ thể để làm rõ tình cảm của nhà thơ với con sông quê hương. Động từ toả kết hợp với từ láy lấp loáng khiến dìng sông như đẹp thêm lên dưới ánh mặt trời .. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TuÇn 15-16. LuyÖn tËp c¶m thô v¨n häc Ch÷a lçi dïng tõ. I. LuyÖn tËp c¶m thô v¨n häc: BT1: Hãy thưởng thức vẻ đẹp của sen trong một bài ca dao Việt Nam: Trong đầm gì đẹp bằng sen L¸ xanh b«ng tr¾ng l¹i chen nhÞ vµng NhÞ vµng b«ng tr¾ng l¸ xanh GÇn bïn mµ ch¼ng h«i tanh mïi bïn a) T×m hiÓu tr×nh tù t¶, c¸ch t¶ mét b«ng sen råi t¶ c¶ ®Çm sen cña bµi ca dao. b) Viết cảm nghĩ , liên tưởng , phân tích bài ca dao trong đoạn văn ngắn từ 1012 câu. HD gi¶i: a) - Trước khi tả bông sen, câu ca dao có nhiệm vụ giới thiệu sen , đồng thời ca ngợi vẻ đẹp của sen bằng nghệ thuật so sánh hơn kém. - C©u ca dao 2 t¶ 1 b«ng sen theo tr×nh tù tõ ngoµi vµo trong: l¸..b«ng..nhÞ - C©u ca dao 3 t¶ 1 b«ng sen n÷a theo tr×nh tù quay l¹i: nhÞ ..b«ng...l¸. - Chắc chắn còn tảtiếp bông thứ 3 , thứ 4 ...cho đến hết đầm, tưởng tượng theo tay trỏ của người tả. Vậy tả 2 bông sen: theo lối vừa lặp, vừa đảo là để tả cả đầm sen bát ng¸t.(®©y lµ 2 h×nh ¶nh tiªu biÓu cho c¶ ®Çm sen) b) ViÕt ®o¹n v¨n: 4 câu ca dao đã giới thiệu với chúng ta hoa sen và đầm sen. Câu 1 vừa giới thiệu hoa sen vừa ca ngợi sen đẹp không gì sánh bằng qua nghệ thuật so sánh hơn kém. Bông sen đã hiện lên trước mắt chúng ta qua cách tả độc đáo từ ngoài vào trong L¸ xanh b«ng tr¾ng l¹i chen nhÞ vµng Ba màu sắc miêu tả thật trang nhã : xanh , trắng, vàng đã đem lại vẻ dịu dàng của sen.Ta tưởng tượng như người tả đang trỏ vào từng bông, từng nét đẹp của hoa để giới thiệu với người ngắm cảnh. Câu 3 vừa lặp lại, vừa đảo các bộ phận của một b«ng sen NhÞ vµng b«ng tr¾ng l¸ xanh Ta h×nh dung cßn tiÕp n÷a: b«ng thø 3, b«ng thø 4 vµ hÕt c¶ ®Çm sen. VËy t¶ 2 b«ng để tưởng tượng ra cả đầm sen bát ngát , thơm ngào ngạt. Lối tả của dân gian thật tinh tÕ C©u 4 nãi lªn phÈm chÊt cao quý cña sen GÇn bïn mµ ch¼ng h«i tanh mïi bïn Câu 4 khiến người đọc liên tưởng sen với con người. Con người dù có sống nghèo khổ nhưng ở họ vẫn ngời lên phẩm chất cao đẹp đáng quý. BT2: Trong sgk Ngữ văn 6, tập hai (trang 100)- phần đọc thêm có đoạn thơ: Tre xanh Xanh tù bao giê Chuyện ngày xưa...đã có bờ tre xanh Th©n gÇy guéc, l¸ mong manh Mµ sao nªn luü, nªn thµnh tre ¬i? Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> ở đâu tre cũng xanh tươi Cho dù đất sỏi, đất vôi bạc màu! Cã g× ®©u, cã g× ®©u Mì mµu Ýt ch¾t dån l©u ho¸ nhiÒu Rễ siêng không ngại đất nghèo Tre bao nhiªu rÔ bÊy nhiªu cÇn cï Vươn mình trong gió tre đu C©y kham khæ vÉn h¸t ru l¸ cµnh Yªu nhiÒu n¾ng ná trêi xanh Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm a) Đoạn thơ viết theo phương thức biểu đạt chính nào? A.Tự sự B. Miêu tả C. Lập luận D.Biểu cảm E. Cả 4 phương thức A,B, C,D b) §o¹n th¬ sö dông hai biÖn ph¸p tu tõ chÝnh nµo? A. §iÖp ng÷-nh©n ho¸ B. Nh©n ho¸-Èn dô C. Nh©n ho¸-so s¸nh c) Viết đoạn văn ngắn để làm rõ yeu cầu sau: :Qua A và B đã xác định trên, nội dung đoạn thơ đã biểu hiện rất sâu sắc và sáng tạo” (ĐV từ 12-15 câu) II. Ch÷a lçi dïng tõ, ch÷a c©u sai ng÷ ph¸p BT1: Thay thế các từ đồg nghĩa với “Phù Đổng Thiên Vương” trong đoạn văn sau: “Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương tôi tưởng tượng đến một trang nam nhi sức vóc khác người, những tâm hồn còn thô sơ và giản dị, như tâm hồn tất cả mọi người xưa. “Phù Đổng Thiên Vương”gặp lúc quốc gia lâm nguy dã xông pha ra trận,đem sức khoẻ mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế “ Phù Đổng Thiên Vương”vẫn còn ăn một bữa cơm rồi nhảy xuống hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u, ngồi dựa vào một gốc cây to, giấu kín nỗi đau đớn mà chết”. (NguyÔn §×nh Thi) BT2: Đặt đấu câu thích hợp vào mỗi câu trong đoạn đối thoại dưới đây: Hu Hu Sao giê nµy mµ mÑ vÉn ch­a vÒ? Mµy cã im ®i kh«ng Hu Hu T¹i v× mÑ ®i chî l©u qu¸ Thôi nào Anh xin Chốc nữa mẹ về anh nhường hết quà cho em A Mẹ đã về Mẹ đã về Chµo c¸c con Sao l¹i khãc nhÌ MÑ ¬i anh m¾ng con BT3: Ph¸t hiÖn vµ ch÷a nh÷ng c©u sai sau ®©y: a) Chiếc xe đạp của Thuý bon bon chạy trên đường và hát vang bài hát. b) Em đến trường gặp bạn đức mới được trả lại cái bút. c) Cầu thang đưa em đến tận phòng học ở gác hai rồi tiến vào lớp.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TuÇn 17,18. Kể chuyện tưởng tượng Kể chuyện đời thường I. Kể chuyện tưởng tượng Truyện tưởng tượng là những truyện do người kể sáng tạo ra bằng trí tưởng tượng cña m×nh, kh«ng cã s½n trong s¸ch vë hay trong thùc tÕ nh­ng nã vÉn cã mét ý nghĩa nào đó. Bµi tËp: Cã mét b«ng lóa bÞ r¬i bªn vÖ ®­êng. ChuyÖn g× sÏ x¶y ra nhØ ? H·y tưởng tượng và kể lại câu chuyện. 1. Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: Kể chuyện tưởng tượng - Yªu cÇu: B«ng lóa kÓ chuyÖn m×nh, ng«i kÓ :1 2. LËp dµn ý -Giới thiệu tình huống: Ngày mùa, họ hàng nhà lúa được người thu hoạch đưa về nhµ.B«ng lóa bÞ r¬i bªn vÖ ®­êng. - Bông lúa đang buồn rầu thì một tốp người đi qua. Họ phát hiện thấy bông lúa bị rơi. Lúa hi vọng mọi người sẽ nhặt nó lên. Nhưng không, người reo lên định nhặt bông lúa thì bị người khác gạt đi. Họ lặng lẽ bỏ qua. -Mét cËu bÐ ch¨n vÞt di qua, thÊy nã, reo lªn: Ta nhÆt nã vÒ cho vÞt ¨n. Lóa run rÈy. Về nhà, cậu bé định đem lúa cho vịt khiến lúa bàng hoàng thì bà mẹ của cậu bé vừa đi làm về. Bà khen lúa đẹp và mang treo lên, phơi khô và cất đi làm giống, hi vọng b«ng lóa Êy sÏ cho nhiÒu b«ng lóa ch¾c mÈy ë mïa sau. -Suy nghÜ cña b«ng lóa: Mét h¹t thãc vµng chÝn giät må h«i. T«i sÏ s¶n sinh ra c¸c thế hệ thật đẹp để đền đáp công ơn của con người. II. Kể chuyện đời thường. Đề bài: Em hãy kể lại một bữa cơm thân mật trong gia đình nhân dịp đón người thân đến thăm. 1. Tìm hiểu đề: -Kiểu bài: kể chuyện đời thường -Nội dung: bữa cơm thân mật trong gia đình nhân dịp đón người thân đến thăm. 2. LËp dµn ý: a) MB: Giới thiệu việc bà nội lên chơi- mẹ làm cơm đón bà. b) TB: * Sự chuẩn bị của bố mẹ và các anh chị em trong nhà để làm cơm đón bà: - §i chî - Lau nhµ cöa - NÊu ¨n - Bố chuẩn bị xe đón bà.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> * Trong b÷a ¨n: - Các món ăn ngon, hấp dẫn được bày biện, trang trí thật đẹp (tả một vài món cụ thể, chi tiết, màu sắc, hương vị...) - C¶ nhµ ch¨m sãc, g¾p thøc ¨n mêi bµ. - Bµ hái chuyÖn c¶ nhµ: c«ng viÖc cña bè mÑ, häc hµnh cña c¸c ch¸u. - Bè mÑ hái th¨m t×nh h×nh quª nhµ. - Mọi người nhắc những kỉ niệm xưa. c) KÕt bµi: - Niềm vui của tất cả mọi người trong gia đình. - T©m tr¹ng cña em. III. Thùc hµnh. - HS tËp viÕt nh÷ng ®o¹n v¨n ng¾n. - GV chÊm ch÷a bµi cho HS.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> TuÇn 19, 20. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 ¤n tËp vÒ tõ lo¹i. I. ¤n tËp vÒ tõ lo¹i 1. Kh¸i niÖm: - Danh tõ - §éng tõ - TÝnh tõ. 2. Bµi tËp. BT1: Xác định danh từ, động từ, tính từ trong đoạn văn sau: - Gần đến chuồng ngựa, hắn nhìn thấy những tia sáng hồng lọt qua khe cửa, một mùi thơm ngào ngạt bốc ra. Hắn ghé mắt nhòm qua khe cửa thì thấy Mã Lương ngồi bên một lò lửa rực hồng đang ăn bánh nướng. Tên địa chủ kinh ngạc: Lò lửa ở đâu ra? Bánh ở đâu ra? Hắn nghĩ ngay rằng tất cả những thứ đó đều nhờ bút thần mà có. Tức quá, hắn sai bọn đầy tớ đến để giết Mã lương, cướp lấy cây bút thần. ( C©y bót thÇn, truyÖn cæ tÝch Trung Quèc) BT2: Tìm các cụm danh từ, cụm động từ và cụm tính từ trong đoạn trích sau và điền các cụm từ đó vào mô hình. Vua có công chúa vừa đến tuổi lấy chồng. Hoàng tử nhiều nước sai sứ đến hỏi công chóa lµm vî nh­ng kh«ng ai võa ý nµng. Nhµ vua ph¶i më mét héi lín cho hoµng tö các nước và con trai trong thiên hạ tới dự, để cong chúa trên lầu cao ném quả cầu may: hễ quả cầu rơi trúng người nào, công chúa sẽ lấy người ấy làm chồng. Khi công chúa sắp sửa ném quả cầu, bỗng nàng bị một con đại bàng khổng lồ cắp đi. §¹i bµng bay qua tóp lÒu cña Th¹ch Sanh. Tr«ng thÊy nã, Th¹ch Sanh liÒn dïng cung tªn vµng b¾n theo. (Th¹ch Sanh) BT3: Viết một đoạn văn ngắn tả buổi lao động của lớp em, trong đó có sử dụng các cụm động từ. Gạch chân cụm động từ em vừa tìm được. II. ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 2 §Ò bµi: Sau mét buæi häc, mét chiÕc bµn bÞ g·y ch©n, than phiÒn víi mét chiÕc ghÕ hỏng. Em tưởng tượng và kể lại câu chuyện đó. 1. Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: Kể chuyện tưởng tượng - Néi dung: mét chiÕc bµn bÞ g·y ch©n, than phiÒn víi mét chiÕc ghÕ háng. 2. LËp dµn bµi: a) MB: - Lêi giíi thiÖu cña ghÕ - Hoµn c¶nh ghÕ t©m sù víi bµn. b) TB: * Lêi t©m sù cña bµn: - Khi ra đời khoẻ mạnh, đẹp đẽ,rất đáng tự hào. - Từ khi cậu HS ấy được nhận tôi, cậu ấy đã bôi bẩn, vẽ bậy, thậm chí lấy cả dao lam cạo vào người tôi, tôi đau đớn kêu van nhưng cậu ấy đâu có nghe. -Cậu ấy thường xuyên xô đổ tôi mỗi khi vội ra chơi hoặc tan học. Cái chân gãy này của tôi là do cậu ấy làm chiều hôm qua đấy. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> * Lêi t©m sù cña ghÕ: - T«i còng kh«ng may m¾n h¬n b¸c ®©u , c¸i cËu Êy còng sang bªn t«i, nhÈy nhãt, giẫm đạp, đánh đổ, vẽ bậy....Bây giờ tôi thành ra tàn tật thế này, cứ phải đứng trong xã líp, võa buån võa khæ b¸c ¹. - Lêi an ñi cña bµn - Thái độ của em khi nghe những lời ấy -Em đã mang việc này báo cáo với cô giáo chủ nhiệm. Cô giáo cho chúng em tham gia vµo c«ng viÖc söa ch÷a bµn ghÕ.Ch¾c bµn vµ ghÕ biÕt vËy sÏ vui l¾m ®©y. c) KB: -Lêi khuyªn cña em víi c¸c b¹n HS: H·y gi÷ g×n vµ b¶o vÖ cña c«ng.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> TuÇn 21,22. C¶m thô v¨n häc C¸c biÖn ph¸p tu tõ.. A. C¶m thô v¨n häc BT: Nhà thơ Tố Hữu đã diễn tả niềm vui sướng của mình khi gặp lí tưởng Đảng trong c¸c c©u th¬ sau: Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lÝ chãi qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim. a) H·y ph©n tÝch c¸c “ ®iÓm s¸ng nghÖ thuËt”: Tõ Êy, bõng n¾ng h¹,, mÆt trêi ch©n lÝ, hồn tôi là một vườn hoa lá, để cảm nhận niềm vui sướng vô bờ của nhà thơ. b) NÕu hiÓu Tõ Êy lµ tõ ngµy Êy, tõ h«m Êy;...em h·y viÕt vÒ mét Tõ Êy trong häc tËp của mình ( trong học tập, sih hoạt, trong phấn đấu tu dưỡng...) ĐV từ 6-8 câu) HD Gi¶i a) H·y ph©n tÝch c¸c “ ®iÓm s¸ng nghÖ thuËt” - Từ ấy là một tập hợp từ chỉ thời gian: từ cái ngày ấy, từ cái hôm ấy, có ý nghĩa đánh dấu mốc quan trọng trong một chặng đường đời người. - Nếu đặt bài thơ vào hoàn cảnh đất nước đang chìm trong bóng đêm nô lệ dưới ách thèng trÞ cña thùc d©n Ph¸p míi cã thÓ hiÓu hÕt ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh nghÖ thuËt nhµ th¬ dùng để diễn tả niềm vui sướng khi gặp lí tưởng Đảng. Hình ảnh “bừng nắng hạ” ở “trong t«i” cø nh­ lµ phi lÝ nh­ng l¹i hîp lÝ vµ hay ë chç t©m hån nhµ th¬ nh­ cïng mät lúc sáng rực lên ánh nắng ấm áp của mùa hạ, như xua đi đêm tối. - Phèi hîp víi “ bõng n¾ng h¹” lµ h×nh ¶nh Èn dô “mÆt trêi ch©n lÝ” (c¸ch nãi hay vÒ lÝ tưởng Đảng) . Và sự lí giải mặt trời ấy “chói” qua trái tim nhà thơ , làm đổi thay tất cả. - Tõ c¸i ngµy Êy, t©m hån t/g trµn ®Çy søc sèng míi. H×nh ¶nh so s¸nh “hån t«i lµ mét vườn hoa lá” đã khẳng định điều trên. Cái vườn hoa lá ấy tràn đầy hương thơm và rộn rã tiÕng chim. Các “điểm sáng nghệ thuật” của đoạn thơ đã diễn tả thật tự nhiên và sống đọng một nét của đời sống tinh thần và rất cần thiết cho con người. c) ViÕt vÒ mét Tõ Êy trong häc tËp cña em. “ Từ cái ngày hôm ấy, em không thể quên được trong cuộc đời đi học. Bởi vì trong 5 năm tiÓu häc em kh«ng bao giê ®­îc khen lµ häc kh¸ v¨n. B¶n th©n em còng ch­a thÊy lóc nµo thú vị với môn đó. Lên lớp 6, em được mọt cô giáo dạy văn có cách dạy khác hẳn. Hỗu như trong 45 phút của tiết học, lời giảng của cô đã cuốn hút em. Nghe tiếng chuông báo hết giờ học, em mới biết thời gian đã trôi qua quá nhanh. Thì ra em đã bị lời giảng của cô thuyết phục. Và đến cái ngày hôm ấy, giờ trả bài tập làm văn kể chuyện đời thường với đề bài: “Em hãy kể một câu chuyện về người thân của em” , bài em viết về người cậu ruột đáng kính đã mất. Thật bất ngờ, em được cô cho điểm 9 và được đọc bài trước lớp. Rồi tình huống xảy ra mà không ai lường trước được: em vừa đọc bài vừa khóc- em khóc vì nhớ cậu em, em khóc vì sung sướng trong học tập...Trong lớp cô giáo và các bạn lặng im, xúc động... Phải chăng, từ ngày hôm ấy , tình yêu văn chương đã nảy mầm đâm lá trong hồn em? Em đã có “ một từ ấy” sâu sắc trong tuổi thơ đi học”. B. C¸c phÐp tu tõ. 1. So s¸nh:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> -So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. 2. CÊu t¹o cña phÐp so s¸nh: Mô hình cấu tạo đầy đủ của một phép so sánh gồm: -Vế A: Đối tượng (sự vật ) được so sánh. - Bộ phận hay đặc điểm so sánh (phương diện so sánh). - Tõ so s¸nh. VÕ B: sù vËt lµm chuÈn so s¸nh. Trong 4 yÕu tè trªn ®©y yÕu tè (1) vµ yÐu tè (4) ph¶i cã mÆt. NÕu v¾ng c¶ yÕu tè (1) th× yếu tố (4 ) phải co điểm tương đồng quen thuộc. Lúc đó ta có ẩn dụ.Yếu tố (2)và (3) có thể vắng mặt . Khi yếu tố (2) vắng mặt người ta gọi là so sánh chìm. Yếu tố (3) là các từ so sánh. Mỗi từ có một sắc thái giả định khác nhau: Như có sắc thái giả định. Là có sắc thái khẳng định. Tựa thể hiện mức độ chưa hoàn hảo. 3. C¸c kiÓu so s¸nh: a) So sánh ngang bằng: là, như, y như, tựa như, giống như hoặc cặp đại từ Bao nhiêu...bấy nhiªu. b ) So s¸nh h¬n kÐm. H¬n, h¬n lµ, kÐm, kÐm g× 4. T¸c dông cña so s¸nh: + So sánh tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh độg + So sánh còn giúp cho câu văn hàm súc gợi trí tưởng tượng của ta bay bổng. 5. Bµi tËp: BT1. Trong c©u ca dao: Nhí ai bæi hæi båi håi Như đứng đống lửa như ngồi đống than a) Từ bổi hổi bồi hồi là từ láy có gì đặc biệt? ( đây là từ láy chỉ mức độ cao) b) Gi¶i nghÜa tõ l¸y bæi hæi båi håi.( Tr¹ng th¸i cã nh÷ng c¶m xóc, ý nghÜ cø trë ®i trë lại trong cơ thể con người) c) Phân tích cái hay của câu thơ do phép so sánh đem lại.( Trạng thái mơ hồ trừu tượng chỉ được bộc lộ bằng cách đưa ra hình ảnh cụ thể: đứng đống lửa, ngồi đống than để người khác hiểu được cái mình muốn nói một cách dễ dàng. Hình ảnh so sánh có tính chất phóng đại nên rất gợi cảm). BT2: Em hãy trình bày tác dụng của các phép so sánh trong đoạn thơ dưới đây của TốHữu Ta đi tới, trên đườg ta bước tiếp Rắn như thép, vững như đồng §éi ngò ta trïg trïng ®iÖp ®iÖp Cao nh­ nói, dµi nh­ s«ng Chí ta lớn như biển đông trước mặt! (Các phép so sánh được đưa ra liên tiếp làm cho sự việc vừa cụ thể vừa sinh động. So sánh giữa cái trừu tượng với sự vật cụ thể, hình ảnh làm chuẩn so sánh vừa cứng rắn, vừa hùng vĩ, do đó lôi cuốn và tạo niềm tin cho mọi người.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> TuÇn 23,24. V¨n miªu t¶ C¸c biÖn ph¸p tu tõ. I.V¨n miªu t¶: 1. Khái niệm: Văn miêu tả là loại văn giúp người đọc hình dung ra những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, sự việc, con người, phong cảnh ,..làm cho những vật, việc, người, cảnh đó như hiện lên trước mắt người đọc. 2. Quan sát tưởng tượng và so sánh nhận xét trong văn miêu tả: - Muốn miêu tả được, trwcs hết người ta phải biết quan sát, rồi từ đó nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng,ví von, so sánh ...để làm nổi bật lên được những đặc ®iÓm tiªu biÓu cña sù vËt. 3. Rèn phương pháp viết văn tả cảnh: - Muốn tả cảnh, trước hết phải hiểu rõ mình định tả cảnh gì. Sau khi quan sát và lựa chọn được những h/ả tiêu biểu cho cảnh sắc đó , thì phải trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự nhất định. - Bài văn tả cảnh thường có 3 phần: + MB: Giíi thiÖu c¶nh ®­îc miªu t¶. + TB: Tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự nhất định. + KB: Thường phát biểu cảm tưởng về cảnh sắc đó. 4. Rèn phương pháp viết văn tả người: * Muốn tả người cần: - Xác định được đối tượng định tả ( chân dung hay tả người trong tư thế làm viÖc) - Quan s¸t, lùa chän c¸c chi tiÕt miªu t¶ - Tr×nh bµy kÕt qu¶ quan s¸t theo mét thø tù. * Bè côc: 3 phÇn + MB: Giới thiệu người được miêu tả. + TB: Miêu tả chi tiết (ngoại hình, cử chỉ, hành động, lời nói) + KB: Thường nhận xét hoặc phát biểu cảm nghĩ vềngười được tả. Bµi tËp1: Em h·y t¶ mét phiªn chî. 1. Tìm hiểu đề: - ThÓ lo¹i: v¨n miªu t¶. - ND t¶: mét phiªn chî  QuÇy b¸n thùc phÈm  QuÇy b¸n hoa qu¶  QuÇy b¸n rau  QuÇy b¸n gµ vÞt 2. LËp dµn ý: a) MB: Giới thiệu một phiên chợ đồng bằng b) TB: Lần lượt miêu tả theo trình tự quan sát từ ngoài vào trong: - Quang c¶nh chung. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - T¶ chi tiÕt: + Quầy bán hoa quả tươi ngon, đủ màu sắc. + Quầy bán rau tươi non. + Quầy bán quần áo đủ các loại, phong phú về chủng loại, rực rỡ về màu sắc. + QuÇy b¸n c¸: c¸ bÐo trßn b¬i léi tung t¨ng. + Quầy bán gà vịt: tiếng gà vịt cãi nhau, tiếng người mua hàng. c) KB: C¶m nghÜ cña em vÒ mét phiªn chî. Bµi tËp 2:T¶ c« gi¸o em ®ang say s­a gi¶ng bµi. a) MB: Giíi thiÖu c« gi¸o em. b) TB: T¶ kh¸i qu¸t ch©n dung c« gi¸o - T¶ vµi chi tiÕt næi bËt vÒ ngo¹i h×nh - Tay cô cầm viên phấn nhịp nhịp theo chân bước - Giäng c« trong trÎo - Cô như nhập vào trong bài giảng để truyền hết cái hay cái đẹp của bài cho c¸c em HS. - Thỉnh thoảng cô đi xuống dưới lớp quan sát, nhắc nhở các bạn còn ghi chép sai hoÆc ch­a tËp trung chó ý. c) KB: C¶m nghÜ vÒ c« gi¸o kÝnh yªu. II. C¸c biÖn ph¸p tu tõ ( tiÕp) 2. Nh©n ho¸. - Khái niệm: Nhân hoá là cách gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật, hiện tượng thiên nhiên bằng những từ ngữ vôn được dùng để gọi hoặc tả con người; Làm cho thế giới loài vật , cây cối, đồ vật,...trở nên gần gũi với con người, biểu thị được những suy nghĩ tình cảm của con người. - C¸c kiÓu nh©n ho¸: 3 kiÓu + Gọi vật bằng những từ vốn gọi người. + Những từ chỉ hoạt động tính chất của con người được dùng để chỉ hoạt động tính chÊt cña vËt. + Trò chuyện, xưng hô với vật như với người. Bài tập 1 : Tìm các phép nhân hoá t/g đã sử dụng trong bài Cây tre VN và nêu tác dụng của các phép nhân hoá đó. Bài tập 2: Viết một đoạn văn kể về cuộc trò chuyện của các đồ dùng học tập mà em nghe ®­îc.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>