Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 24 - Trường THCS Thạnh Hải

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 24. Tieát 85 .. Ngaém traêng Đi đường Hoà Chí Minh. I. Mục tiêu cần đạt. 1. Kiến thức: - Cảm nhận được tình yêu thiên nhiên đặc biệt sâu sắc của Bác Hồ, dù trong hoàn cảnh tù ngục Người vẫn mở rộng tâm hồn tìm đến giao hoà với vầng trăng ngoài trời - Hiểu được ý nghĩa của tư tưởng bài thơ : Từ việc đi đường gian lao mà nói lên bài học đường đời, đường cách mạng . - Cảm nhận được sự hấp dẫn nghệ thuật của thơ Bác , sức truyền cảm nghệ thuật của bài thơ rất bình dị tự nhiên mà chặt chẽ, mang ý nghĩa sâu sắc . 2. Kóõ naêng: - Rèn kĩ năng đọc, phân tích hình ảnh thơ. 3. Thái độ : - Tình yêu thiên nhiên , có ý thức phấn đấu vươn lên trong cuộc sống . II. Chuaån bò. 1. Giáo viên : Sgk , sgv , bồi dưỡng Ngữ văn 8 , tranh ảnh , bảng phụ . 2. Học sinh : Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên ở tiết trước . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học . Hoạt động của thầy Hoạt động 1 . Khởi động (2’). Hoạt động của trò. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới.. 1. Ổn định tổ chức . Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. Nội dung cần đạt ..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 2. Kieåm tra baøi cuõ . 3. Giới thiệu bài. Cho hoïc sinh xem taäp thơ “ Nhật kí trong tù”, giới thieäu ngaén goïn veà taäp thô vaø baøi thô : Mùa thu năm 1942, từ Cao Baèng, laõnh tuï Nguyeãn Aùi Quoác laáy teân laø Hoà Chí Minh, sang Trung Quốc để tranh thủ sự viện trợ quốc teá cho caùch maïng Vieät Nam. Đến huyện Túc Vinh ( Quảng Tây ), người bị nhà cầm quyền Tưởng Giới Thạch bắt giữ, rồi bị giải tới giải lui gần 30 nhà giam cuûa 13 huyeän thuoäc tænh Quảng Tây, bị bài ải cực khổ hơn một năm trời. Trong thời gian đó, để ngâm ngợi cho khuây, vừa ngâm vừa đợi ngày tự do, Baùc vieát taäp nhaät kí trong tù bằng chữ Hán . Bác vẽ hai naém tay bò xích ñang giơ cao cùng bốn câu đề từ : Thân thể ở trong lao Tinh thần ở ngoài lao Muốn nên sự nghiệp lớn Tinh thaàn caøng phaûi cao . Tập thơ được dịch ra tiếng Việt năm 1960, được phổ biến rộng rãi, trở thành một sự kiện văn học lớn. Tieát hoïc hoâm nay ta seõ. Nghe .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 cuùng tìm hieåu baøi thô “ Ngaém traêng” vaø “ Ñi đường” trong tập thơ này . Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh tìm hieåu khaùi quaùt vaøi neùt veà taùc giaû vaø taùc phaåm .(3’) * Muïc tieâu : Giúp học sinh nắm được những nét chính về tác giả, tác phaåm.. 1. Haõy nhaéc laïi vaøi neùt chính veà taùc giaû . 2. Hãy nêu xuất xứ của hai baøi thô . 3. Hai baøi thô thuoäc theå thô naøo ? Bản dịch bài Đi đường thuoäc theå thô luïc baùt . Chuyeån : Trong thô ca cuûa Baùc tình caûm yeâu thieân nhieân luoân saâu saéc vaø phong phuù .“ Ngaém traêng”, baøi thô vieát veà moät cuoäc ngaém traêng thaät ñaëc bieät. Chính trong hoàn cảnh đặc bieät aáy maø loøng yeâu thieân nhiên nói riêng, vẻ đẹp taâm hoàn cuûa Baùc noùi chung caøng boäc loä roõ. Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh đọc , phân tích những giá trị nội dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô Ngaém traêng . (13’). I. Giới thiệu .. 1. Taùc giaû.. Khaùi quaùt . Trình baøy . Xaùc ñònh .. 2. Taùc phaåm. - Trích : “ Nhaät kí trong tuø ” cuûa Hoà Chí Minh . - Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyeät. Nghe .. II. Đọc – hiểu văn bản .. A. NGAÉM TRAÊNG .. * Muïc tieâu : Rèn kĩ năng đọc, thấy được taâm hoàn yeâu thieân nhieân say ñaém cuûa Baùc duø trong caûnh tuø. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 đày, nghệ thuật đối chuẩn xác tạo hình ảnh thơ độc đáo.. Nghe, đọc , nhận xét .. 4. Hướng dẫn cách đọc : Câu 1 : 2/2/3 hoặc 2/5, gioïng bình thaûn. Caâu 2 : 4/3 gioïng boái roái. Caâu 3, 4 : 4/3, gioïng đằm thắm, vui, sảng khoái. - Đọc, lệnh học sinh đọc, nhaän xeùt . Xaùc ñònh . 5. Bác Hồ ngắm trăng Ngắm trăng hoàn cảnh đặt trong hoàn cảnh như thế biệt : trong tù . naøo? Trình baøy . 6. Vì sao Bác lại nói đến Trong tù làm gì có rượu, cảnh “ Trong tù không rượu làm gì có hoa, chỉ có muỗi, cũng không hoa” ? Điều đó rệp bẩn thỉu, tù túng, thiếu muoán noùi leân ñieàu gì ? thoán. Trình baøy . 7. Theo em con người chỉ Người ta chỉ ngắm trăng ngắm trăng trong hoàn khi tâm hồn thảnh thơi, thư thaùi . caûnh naøo ? Nhaän xeùt . 8. Câu thơ thứ hai cho ta thaáy taâm traïng gì cuûa Nhaän xeùt . người tù ? 9. Qua hai caâu thô treân chuùng ta thaáy phaåm chaát gì Nghe . của người tù Hồ Chí Minh ? Bình : Trong caûnh tuø ngục khắc nghiệt ấy đã cho thấy người tù không hề vướng bận bởi những ách naëng veà vaät chaát, taâm hoàn vẫn tự do, vẫn ung dung, vẫn thèm được tận hưởng cảnh trăng đẹp. Câu thơ dịch “ Cảnh đẹp đêm nay,. 1. Đọc văn bản .. 2. Tìm hieåu vaên baûn . a. Hoàn cảnh ngắm traêng, taâm traïng cuûa Baùc . - Ngaém traêng trong caûnh tù đày. - Hoàn cảnh khắc nghieät, thieáu thoán.. - Boái roái, xoán xang trước cảnh đêm trăng đẹp . => Taâm hoàn yeâu say ñaém thieân nhieân .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 khó hững hờ” chưa chuyển tải được cái ái náy, bối rối trong lời tự hỏi “ nại nhược haø” ( bieát laøm theá naøo ? ) Sự bối rối, xốn xang rất ngheä só cuûa Hoà Chí Minh trước cảnh đêm trăng quá đẹp. Người chiến sĩ cách mạng vĩ đại ấy vẫn là một con người yêu thiên nhiên moät caùch say meâ vaø hoàn nhiên đã rung động, mãnh liệt trước cảnh trăng đẹp dù ñang laø thaân tuø . 10. Cho hoïc sinh quan saùt tranh, đọc hai câu cuối ( Phieân aâm vaø dòch thô ) . 11. Hai caâu thô theå hieän moái quan heä vaø tình caûm như thế nào giữa người và traêng ?. Quan sát tranh . Đọc hai caâu thô cuoái . só .. b. Tâm hồn người thi. Thaûo luaän ñoâi baïn . - Người và trăng chủ động - Người tù thả hồn vượt ra đến với nhau, ngắm nhau ngoài cửa sắt nhà tù để tìm say đắm. đến ngắm trăng sáng. - Trăng vượt qua song sắt nhà tù để ngắm nhà thơ. -> Tình caûm song phöông mãnh liệt của hai người, cả hai chủ động đến với nhau, ngaém nhau say ñaém. Xaùc ñònh. 12. Biện pháp nghệ thuật Phép đối và nhân hóa . nào được tác giả sử dụng ở ñaây ? Trình baøy . Nhaân minh nguyeät 13. Hãy chỉ ra phép đối, song nhân hóa đó ? Nguyeät thi gia 14. Hai caâu thô noùi leân ñieàu gì ? Dieãn giaûi : Caâu thô dòch bò maát ñi raát nhieàu caùi hay so với nguyên tác chữ Hán. Trình baøy . Nghe .. - Nguyeät khaùn thi gia . => Sự giao hòa thắm thiết giữa người và trăng .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 .Hai caâu thô nguyeân taùc coù kết cấu đăng đối rất đẹp. Cả hai câu đều có cùng một kết cấu ( người và trăng được đặt ở hai đầu câu thơ, chắn ở giữa là cửa nhà tù ) nhưng có sự đảo ngược : câu trên theo trật tự người – trăng, câu dưới theo trật tự trăng – người. Nhân và nguyệt là một cặp đối, minh nguyeät vaø thi gia laø moät caëp đối, thể hiện sự giao hòa tuyệt đẹp của trăng và người. Ngắm trăng nhưng lại phát hiện ra vẻ đẹp của cõi người. Người xưa ngắm trăng thấy trăng đẹp, trăng trong, lại buồn cho cõi đời caùt buïi traàm luaân. Lí Baïch nghĩ ngợi : Ngẩng đầu nhìn trăng saùng Cúi đầu nhớ cố hương Tản Đà ngao ngán nói với chị Hằng : Trần thế em nay chán nửa roài! Hoà chí Minh ngaém traêng rất giống người xưa trong niềm say mê cái đẹp thiên nhiên nhưng lại khác người xưa trong sự phát hiện vẻ đẹp của cõi người. Người thả tâm hồn vượt ra ngoài cửa sổ nhà tù để tìm đến ngắm vầng trăng sáng giữa bầu trời cao rộng. Và vầng trăng cũng vượt qua song sắt nhà tù để tìm đến ngắm Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 nhà thơ trong tù. Chữ “ khán” được lặp lại cùng moät vò trí trong caû hai caâu thơ kết hợp với hai động từ “ hướng”, “ tòng” đã tạo neân moái quan heä tri aâm, tri kỉ giữa người và trăng. Cả hai đã chủ động tìm đến với nhau, laëng leõ ngaém nhau say ñaém, baát chaáp song saét Trình baøy . nhaø tuø . - Sức mạnh tàn bạo lạnh 15. Hình ảnh cái song sắt lùng của nhà tù vẫn bất lực đứng ở giữa người tù – nhà trước tâm hồn tự do của thơ và vầng trăng có ý người tù cách mạng . nghóa gì ? - Theå hieän moái quan heä ñaëc biệt, sự giao hòa thấm thía giữa trăng và người. Người tù hướng ra ngoài cửa sổ say ñaém vaàng traêng saùng, vầng trăng chủ động vượt qua song sắt, qua khe cửa hẹp của nhà tù đến với tri aâm ngaém nhaø thô. Caû hai đều chủ động tìm đến nhau, giao hoøa cuøng nhau, ngaém nhau say ñaém. Nghe . Bình :Nhà tù là hiện thực taøn baïo vaø ñen toái, vaàng trăng trên bầu trời là thế giới của cái đẹp, của tự do vaø aùnh saùng. Song saét nhaø tuø khoâng ngaên caûn noãi taâm hồn của người tù nghệ sĩ tìm đến với cái đẹp, với tự do và ánh sáng. Mở đầu bài thơ là nhà tù và người tù, đến cuối bài thơ thì nhà tù Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 vẫn có đó nhưng chỉ thấy traêng vaø nhaø thô khoâng coøn thấy người tù đâu cả. Người tù đã vượt ngục trở thành nhà thơ. Cuộc vượt ngục baèng tinh thaàn aáy khoâng chæ theå hieän taâm hoàn ngheä só yeâu thieân nhieân maõnh lieät vaø saâu saéc maø coøn cho thaáy sức mạnh tinh thần kì diệu của người tù – chiến sĩ – thi sĩ. Có thể ung dung giữa chốn ngục tù tàn bạo để tâm hồn bay bổng với vẻ đẹp của thiên nhiên, đó chính laø tieâu bieåu cho tinh thần thép của người chiến só coäng saûn : “ Thân thể ở trong lao Tinh thần ở ngoài lao” Hoạt động 4 : Hướng daãn hoïc sinh khaùi quaùt laïi những giá trị vừa tìm hiểu . (3’ ) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh khaùi quaùt laïi những nét chính về nội dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô.. 3. Toång keát .. Trình baøy .. 16. Neùt ngheä thuaät noåi baät cuûa baøi thô laø gì ?. Trình baøy .. 17. Bài thơ đã thể hiện ñieàu gì ?. a. Ngheä thuaät . - Thể thơ tứ tuyệt giản dị maø haøm suùc. - Giọng điệu tự nhiên, thanh thoát. - Sử dụng phép đối, biện phaùp nhaân hoùa. b. Noäi dung. Tình yeâu thieân nhieân saâu saéc phong thaùi ung dung cuûa Baùc ngay caû trong caûnh ngục tù cực khổ tối tăm . 4. Luyeän taäp .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Hoạt động 5 : Hướng daãn hoïc sinh luyeän taäp .(4’) * Muïc tieâu : Nhaän xeùt veà tinh thaàn coå ñieån, tinh thaàn theùp trong baøi Trao đổi đôi bạn . thơ; so sánh với các bài thơ Thi đề : vọng nguyệt; thi vieát veà traêng khaùc.. 18. Tinh thaàn coå ñieån vaø tinh thaàn theùp, chaát ngheä só và chất chiến sĩ được kết hợp như thế nào trong bài thô ?. 19. Có người nói bài thơ là một cuộc vượt ngục thaønh coâng vaø kì laï cuûa Hoà Chí Minh. YÙ kieán cuûa em nhö theá naøo ?. 20. Thơ Bác đầy trăng,. liệu : rượu, hoa, trăng; cấu trúc đăng đối, hình ảnh chủ thể trữ tình với tình cảm thieân nhieân ñaëc bieät nhaïy caûm, saâu saéc, maõnh lieät, hồn nhiên thể hiện sức mạnh tâm hồn sức mạnh to lớn của người chiến sĩ – nghệ sĩ. Đằng sau những câu thơ rất thơ, những hình ảnh rất trữ tình, cổ điển đó là một tinh thần thép, là sự tự do nội tại, phong thái ung dung vượt lên sự tàn baïo cuûa tuø nguïc, tinh thaàn lạc quan, luôn hướng về phía aùnh saùng . Trình baøy . Đúng vậy ! Mỗi bài thơ trong taäp Nhaät kí trong tuø là một cuộc vượt ngục bằng thơ, vượt ngục trong tưởng tượng mà không hề ảo tưởng. Bài thơ là minh chứng cho ý thơ : Thân thể ở trong lao Tinh thần ở ngoài lao Tự do tiên khách trên trời Bieát chaêng trong nguïc coù người khách tiên ! Neâu teân baøi thô, so saùnh, nhaän xeùt . “ Thơ Bác đầy trăng” nghóa laø trong thô Baùc coù. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 hãy nêu những bài thơ viết veà traêng cuûa Baùc maø em biết. Nhận xét những bài thơ đó so với bài thơ “ Voïng nguyeät” .. nhieàu baøi vieát veà traêng vaø những cảnh trăng trong thơ Người được miêu tả rất đẹp, đầy ấn tượng : Ngắm trăng, Trung thu, Ñeâm thu, .... trong Nhaät kí trong tuø ; Raèm thaùng gieâng, Caûnh khuya, Tin thaéng traän, saùng tác ở chiến khu Việt Bắc thời kì kháng chiến chống Phaùp . So với những bài thơ sáng tác ở thời kì kháng chieán choáng Phaùp cuoäc ngaém traêng trong baøi thô “ Voïng nguyeät” dieãn ra trong hoàn cảnh tù đày giống như những cuộc ngắm trăng ở caùc baøi thô trong Nhaät kí trong tuø. Vaø coù theå noùi, hình ảnh trăng ở mỗi bài thơ của Baùc moãi khaùc. Trong Raèm thaùng gieâng laø vaàng traêng xuân tràn đầy ánh trăng loàng loäng traøn ngaäp caû baàu trời đầy ắp sắc xuân. Ở Cảnh khuya, trăng đẹp tới kì ảo, giống như một bức sôn maøy loäng laãy. Tất cả đều cho thấy Bác Hoà coù moät taâm hoàn ngheä só, luôn mở ra giao hòa với trăng, một biểu tượng của cái đẹp tuyệt vời, vĩnh cửu trong vuõ truï. Nghe .. Chuyển : Sự giao hòa với thiên nhiên được thể hieän saâu saéc trong baøi “ Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Ngaém traêng” cuûa Baùc. Phong caùch thô cuûa Hoà Chí Minh : vừa tả cảnh, vừa tả tình, vừa có ý nghĩa thực, vừa có ý nghĩa tượng trưng, triết lí như thế nào ? Những điều đó được thể hiện qua bài thơ “ Đi đường” sau ñaây. Hoạt động 6 : Hướng dẫn học sinh đọc, hiểu bài thơ Đi đường . (13’). B. ĐI ĐƯỜNG. * Muïc tieâu : Rèn kĩ năng đọc, thấy được từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lí đường đời : vượt qua gian khổ chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang ; giá trị sử Nhaän xeùt . duïng caùc bieän phaùp ngheä Gioïng chaäm raõi, suy ngaãm, thuaät taïo neân giaù trò baøi thô.. 21. Trên cơ sở đã tìm hiểu thể thơ và luyện đọc ở nhà, em hãy nêu cách đọc bài thơ “ Đi đường”.. baûn phieân aâm nhòp 4/3, 2/2/3; baûn dòch thô nhòp 2/4, 2/4/2, 2/4, 4/2/2 nhaán maïnh các điệp từ . Đọc, nhận xét .. 1. Đọc văn bản.. 2. Tìm hieåu vaên baûn. a. Câu khai đề.. Nghe. Nhaän xeùt . Caâu dòch meàm maïi hôn nhưng lại bỏ điệp từ tẩu lộ > làm giảm đi ít nhiều gioïng thô suy ngaãm, thaám thía . Nỗi gian lao của người đi Trình baøy . bộ trên đường núi . Có đi đường mới biết đường ñi khoù . b. Câu thừa . 23. Caâu thô neâu leân noäi Trình baøy . Hết dãy núi này đến dãy dung gì ? Nỗi vất vả cực nhọc : hết núi khác , liên miên bất tận núi cao này đến núi cao . khác, nhiều khó khăn, thử 24. Noãi gian khoå vaát vaû thách nối tiếp chờ đón con của người đi đường được. Lệnh học sinh đọc, nhận xeùt . 22. Đọc câu phiên âm và baûn dòch thô; haõy nhaän xeùt, so sánh giữa hai câu .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 người.. mieâu taû nhö theá naøo ?. Trình baøy . Cuộc đời khó khăn, đường đời khó khăn, hết khó khăn 25. Câu thơ có phải chỉ này đến khó khăn khác, con nói lên nỗi gian truân của người cách mạng muốn việc đi bộ trên đường núi thành công không thể không vượt qua . khoâng ?. Con đường cách mạng, con đường đời đầy khó khaên. Caàn nhìn thaúng vaøo khoù khăn gian khổ mà vượt qua noù . 26. Em bieát baøi thô Đường nào, câu thơ Đường nào cũng nói về chủ đề này ? Bình : Đó là những suy ngẫm thấm thía được Hồ Chí Minh đúc kết từ bao cuộc chuyển lao, đi đường. Nỗi gian lao của người đi bộ đường núi là điều không noùi ai cuõng bieát, nhöng khoâng phaûi ai cuõng caûm nhaän moät caùch thaám thía. Chỉ có những người nào đã từng trải qua, từng thể nghiệm thì mới thấu hiểu đầy đủ cái sự thực hiển nhiên đó và mới thật sự thấm thía mấy chữ “ đi đường khó”. Câu thơ rất ñôn sô nhöng mang naëng suy nghĩ, cảm xúc và gợi ra. Trình baøy .. Nghe .. c. Caâu chuyeån .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 yù nghóa khaùi quaùt saâu xa vươn ra ngoài chuyện đi bộ đường núi . 27. Điệp từ “ trùng san” được sử dụng tiếp theo ở đây thuộc dạng điệp ngữ nào ? Bài thơ nào đã học được sử dụng dạng điệp ngữ đó ? Tác dụng nghệ thuật của lối điệp ngữ đó là gì ?. Trình baøy . - Điệp ngữ vòng . - Sau phút chia li của Đoàn Thò Ñieåm , Caûnh khuya cuûa Hoà Chí Minh . - Laøm maïch thô, yù thô noái lieàn taïo caûm giaùc lieân mieân, keùo daøi cuûa caûnh vaät, taâm traïng . Đi hết núi này đến núi Nhaän xeùt . khaùc cuoái cuøng cuõng phaûi - Đi hết núi này đến núi tới đích . khaùc cuoái cuøng cuõng phaûi 28. Câu thơ này tác giả tới đích . muoán khaùi quaùt qui luaät gì - Luùc khoù khaên, hieåm ? Mở ra tâm trạng như thế nghèo, gian truân, vất vả nhaát thì cuõng chính laø luùc nào của chủ thể trữ tình ? đích đang đến. Qui luật càng gần thắng lợi thì càng nhieàu gian nan . - Thời điểm mở ra một chặn đường mới .. Đường đi khó , khó không phaûi vì ngaên soâng, caùch nuùi mà khó chỉ vì lòng người ngaïi nuùi, e soâng. Caøng gaàn thắng lợi càng gian nan. Đó laø qui luaät cuûa vieäc ñi đường cũng là qui luật của cuộc đời, qui luật xã hội .Đường tẩu lộ nan của người tù đến thời điểm mở ra một chặng đường mới, một vị thế mới. Con đường học tập của chuùng ta khoâng phaûi laø moät đường thẳng, bằng phẳng, maø noù voâ cuøng gian nan, Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 khó khăn bởi kiến thức nhân loại trước mắt ta vô cùng rộng lớn, để chiếm lĩnh được nó có hiệu quả đòi hỏi ở mỗi chúng ta phải nổ lực cao mới có thể lĩnh hội được những cái hay, thú vị của tri thức . 29. Tâm trạng của người tù khi đứng trên đỉnh núi nhö theá naøo ? 30. Hình aûnh aáy coù yù nghóa gì ?. Trình baøy .. Trình baøy .. d. Câu hợp. - Sung sướng, hân hoan của người đi đường cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhieân . - Hình ảnh người chiến sĩ caùch maïng treân ñænh cao cuûa chieán thaéng, traõi qua bao gian khoå, hi sinh. Nieàm tin thắng lợi của cách mạng. Nghe . Bình : Người tù dù trong tö theá bò xieàng xích nhöng Người luôn luôn cảm thấy tự do, ngắm cảnh đẹp trên đường : “Daãu troùi chaân tay đến ngặt nghèo Khắp rừng hương ngát với chim kêu Tự do thưởng ngoạn ai ngăn được Cái thú vị nhất của người đi đường núi là trèo lên được đến đỉnh núi cao ấy có thể bao quát toàn cảnh không gian thoáng rộng trong tư thế tự do , làm chủ. Nếu câu thơ thứ ba tứ thơ đột ngột bay vút lên theo chieàu cao nhaát cuûa daõy nuùi, đỉnh núi, thì câu kết lại mở Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 ra baùt ngaùt theo chieàu roäng, theo taàm bao quaùt cuûa ñoâi mắt nhìn từ điểm cao. Cảm giaùc haøi hoøa cao – roäng được cân bằng. Đó chính là cái kết thúc độc đáo, mới mẻ, đồng thời tạo nên tầm vóc lớn lao, sâu sắc của tứ thô . 31. Qua baøi thô “Ñi đường” em rút ra được ñieàu gì ?. Trình baøy. Con người cần phải cố gắng hết mình vượt mọi khó khaên, vöôn leân reøn luyeän, học tập để đạt đỉnh cao của phẩm chất đạo đức và kiến thức khoa học. Khi ấy ta sẽ vô cùng sung sướng được thâu tóm cả đất trời, vũ trụ, thấu hiểu mọi việc lớn nhỏ, gaàn xa, roäng heïp nhö “ muôn trùng nước non” vậy . Nghe .. Bài thơ ca ngợi ý chí, sự chiến đấu của con người trước những thử thách của cuộc đời trên con đường đến với ước mơ. Bài thơ ra đời từ hơn sáu mươi năm trước, đến nay và có lẽ mãi mãi vẫn mới mẻ với con người, sẽ là bạn đường của con người hôm nay và mai sau. Đời người là những chaëng ñi noái tieáp khoâng dừng. Hãy gắng vượt qua moïi gian khoå, haõy hieân ngang, duõng caûm, kieân trì trong hoïc taäp , trong lao động, trí tuệ, tâm hồn sẽ thâu tóm được “ muôn trùng. 3. Toång keát .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 nước non”, làm chủ được moïi leõ buoàn vui trong cuoäc soáng . Hoạt động 7 : Hướng daãn hoïc sinh khaùi quaùt laïi những giá trị vừa phân tích . (3’) * Muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh khaùi quaùt laïi những nét chính về nội dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô.. 32. Nêu những giá trị ngheä thuaät cuûa baøi thô .. 32. Haõy neâu vaéng taét noäi dung yù nghóa baøi thô .. Hoạt động 8 : Hướng daãn hoïc sinh luyeän taäp.(2’). a. Ngheä thuaät . - Bài thơ tứ tuyệt giản dị Trình baøy . maø haøm suùc, mang yù nghóa tư tưởng sâu sắc. - Sử dụng biện pháp điệp từ . b. Noäi dung . Từ việc đi đường núi đã Trình baøy . gợi ra chân lí đường đời : Nói việc đi đường núi vượt qua gian khổ chồng nhưng ngụ ý nói về con chất sẽ tới thắng lợi vẻ đường cách mạng, đường vang . đời. Con đường cách mạng laø laâu daøi, laø voâ vaøn gian khoå nhöng neáu kieân trì beàn chí để vượt qua gian nan thử thách thì nhất định sẽ đạt đến thắng lợi . 4. Luyeän taäp.. Giaûi thích .. * Muïc tieâu : Đi đường không chỉ là bài Xác định phương thức biểu thơ tức cảnh, tự sự. Bài thơ đạt của bài thơ.. coù taùc duïng coå vuõ tinh thaàn 33. Ñaây coù phaûi laø baøi con người vượt qua khó thơ tả cảnh, tự sự không ? khăn thử thách trên đường Vì sao ? đời để vươn tới mục đích cao đẹp .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 Là bài thơ tả cảnh, tức caûnh, neáu chæ xem xeùt treân beà maët, nghóa ñen : taû caûnh, kể chuyện đi đường. Bài thơ có khuynh hướng khái quát triết lí thế lộ nan được rút ra từ hành lộ nan. Hoạt động 9 : Hướng daãn hoïc sinh toång keát chung hai bài thơ vừa tìm hieåu .(1’) * Muïc tieâu : Nhaéc laïi noäi dung, ngheä thuật vừa tìm hiểu ở hai bài thô.. III. Toång keát .. Đọc lại ghi nhớ .. Lệnh học sinh đọc lại ghi nhớ hai bài thơ . Hoạt động 10 : Hướng dẫn công việc ở nhà . (1’) * Muïc tieâu:. Nghe.. Giuùp hoïc sinh coù taâm theá, cách chuẩn bị bài ở nhà.. - Đọc phần đọc thêm : “ Nhaät kí trong tuø” vaø thô Hoà Chí Minh ở Pác Bó . - Tìm đọc tập thơ “ Nhật kí trong tuø” . - Chuaån bò phaàn hoïc : “ Caâu caûm thaùn” theo caâu hỏi gợi dẫn sgk . + Đọc ví dụ , xác định caâu caûm thaùn , daáu hieäu nhaän bieát . + Tìm ví duï , ñaët caâu caûm thaùn .. * Nhaän xeùt – Ruùt kinh nghieäm .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..  Ngày soạn:………………………………….. Ngaøy daïy:……………………………………. Tuaàn 24. Tieát 86.. Caâu caûm thaùn I. Mục tiêu cần đạt . 1. Kiến thức: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cảm thán. Phân biệt câu cảm thán với các kiểu câu khác. Nắm vững chức năng của câu cảm thán. 2. Kóõ naêng: - Biết sử dụng câu cảm thán phù hợp với tình huống giao tiếp. Nhận biết câu cảm thán, phân biệt với câu dùng để bộc lộ cảm xúc nhưng không phải câu cảm thán. 3. Thái độ : - Có ý thức sử dụng câu cảm thán đúng hoàn cảnh giao tiếp, đúng mục đích . II. Chuaån bò. 1. Giáo viên : Sgk, sgv, bảng phụ, thiết kế dạy học Ngữ văn 8 . 2. Học sinh : Đọc, chuẩn bị bài theo định hướng câu hỏi sgk . III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học. Hoạt động của thầy Hoạt động 1 : Khởi động. (2’). Hoạt động của trò. * Muïc tieâu : - Tạo hứng thú, tâm thế tìm hiểu bài mới.. 1. Ổn định tổ chức . 2. Kieåm tra baøi cuõ . 3. Giới thiệu bài . Trong giao tiếp người ta thường sử dụng nhiều kiểu. Nghe .. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. Nội dung cần đạt.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 câu khác nhau, trong đó câu cảm thán được sử dụng để bộc lộ cảm xúc một cách trực tiếp. Vậy thế nào laø caâu caûm thaùn vaø coâng duïng cuûa noù ra sao, tieát hoïc hoâm nay seõ giuùp caùc em tìm hieåu. Hoạt động 2 : Hướng daãn hoïc sinh tìm hieåu naém được đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thaùn. (15’). I. Đặc điểm hình thức và chức năng.. * Muïc tieâu : Nắm được đặc điểm hình thức, chức năng của câu cảm thaùn.. 1. Treo bảng phụ đoạn văn và đoạn thơ . 2. Gọi học sinh đọc. 3. Trong những đoạn trích treân caâu naøo laø caâu caûm thaùn ? 4. Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cảm thaùn ?. 5. Câu cảm thán dùng để laøm gì ? Khi vieát ñôn, bieân bản, hợp đồng hay trình baøy keát quaû, giaûi moät baøi toàn … có thể dùng câu cảm thaùn khoâng ?. Quan saùt . Đọc . Xaùc ñònh .. Trình baøy .. Trình baøy . Câu cảm thán dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói, khi viết đơn, biên bản, hay hợp đồng, trình bày kết quả một bài toán ta khoâng duøng caâu caûm thaùn vì. 1. Tìm hieåu ví duï .. - Caâu caûm thaùn : a. Hỡi ơi lão Hạc ! b. Than oâi! - Dấu hiệu hình thức nhaän bieát : + Từ ngữ cảm thán: hỡi ôi, than oâi . + Daáu caâu : daáu chaám than . Ôi, hởi, than ôi … có sử duïng daáu chaám than. - Tác dụng : Dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói, người viết trong giao tieáp haøng ngaøy, trong vaên baûn ngheä thuaät.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Thiết kế dạy – học Ngữ văn 8 đó là những văn bản hành chính hoặc văn bản khoa học. Câu cảm thán thường duøng trong thô vaø trong nhiều thể loại văn khác nhö: mieâu taû, keå chuyeän, kí 6. Vậy thế nào là câu sự, tuỳ bút … Trình baøy . cảm thán? Dấu hiệu nào để nhaän bieát laø caâu caûm thaùn ?. 7. Hãy cho ví dụ có sử duïng caâu caûm thaùn . 8. Hãy thêm các từ cảm thán và dấu chấm than để chuyển đổi các câu sau thaønh caâu caûm thaùn : a. Anh đến muộn quá . b. Buoåi chieàu thô moäng . c. Những đêm trăng lên . Hoạt động 3 : Hướng daãn hoïc sinh luyeän taäp thực hành đạt các yêu cầu baøi taäp . (25’). Neâu ví duï .. 2. Ghi nhớ . - Caâu caûm thaùn laø caâu coù những từ ngữ cảm thán như : ôi, than ôi, hỡi ơi, chao ơi (ôi ), trời ơi, thay, xiết bao, biết chừng nào….dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói ( người viết ) xuaát hieän chuû yeáu trong ngôn ngữ nói hằng ngày hay ngôn ngữ văn chương. - Khi vieát caâu caûm thaùn thường kết thúc bằng dấu chaám than. Thực hiện hoàn thành câu caûm thaùn. a. Trời ơi, anh đến muộn quaù ! b. Buoåi chieàu thô moäng bieát bao! c. Ôi, những đêm trăng lên !. * Muïc tieâu : Xaùc ñònh caâu caûm thaùn; phân tích giá trị từ ngữ, cảm xuùc theå hieän noäi dung trong caùc caâu vaên; reøn kó naêng ñaët caâu.. Giaùo vieân : Traàn Thanh Nhaøn Lop8.net. III. Luyeän taäp..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>