Giáo án môn Ngữ Văn lớp 7 – Năm học 2010 – 2011

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 Tuần 1 Tiết 1 Soạn ngày : 23/8/2010. Bµi 1. Văn bản. Cổng trường mở ra - Lớ Lan A- Mục tiêu cần đạt. * Gióp häc sinh: - Cảm nhận và thấm thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đôớ với con cái . - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người . B- ChuÈn bÞ: Gv : SGK + SGV. HS: Bµi so¹n + SGK C-TiÕn tr×nh lªn líp : * Hoạt động 1: Khởi động - KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh - Bµi míi : Như thường lệ, mỗi năm một lần cứ vào dịp 5/9 là tất cả HS trong cả nước nô nức phấn khởi đón trào ngày khai trường, chào 1 năm học mới . Nhưng có lẽ ngày khai trường đầu tiên vào lớp 1 là ngày đáng nhớ không của riêng ai. Hôm nay học bài văn này, chúng ta sẽ hiểu được trong đêm trước ngày khai trường để vào lớp 1 của con, những người mẹ đã làm gì và nghÜ nh÷ng g× nhÐ? * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản - Theo em cần đọc văn bản này với giọng đọc như thế nào? Vì sao? ( GV đọc mẫu gọi 1- 2 HS đọc rồi uốn nắn ) - Học sinh đọc phần chú thích : - Yªu cÇu : Giäng trÇm tÜnh, tha thiÕt, s©u l¾ng , chËm r·i ( V¨n b¶n biÓu c¶m) - Hãy xác định bố cục văn bản? - Hãy tóm tắt đại ý của văn bản bằng một vµi c©u ng¾n gän?. I/ Tìm hiểu chú thích 1. Tác giả Lí Lan 2- Từ khó - Từ mượn7,8,10 II/ Đọc – Phân tích văn bản * Bè côc ( 2 phÇn) P1: Từ đầu – Tgiới mà mẹ vừa bước vào : Tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày con đến trường. P2: ( Còn lại ) Vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc đời con người.. ( HS theo dâi P1 cña v¨n b¶n) - Trong đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác thường ? Tìm chi tiết ? - Nhận xét về cách miêu tả nhân vật đứa con?. 1, Tâm trạng của người mẹ * Con: - C¶m nhËn ®­îc sù quan träng cña ngµy khai trường lần đầu tiên. - Giúp mẹ dọn đồ chơi - Ngñ dÔ dµng, ngon lµnh: “ Nh­ uèng... Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 HS Thảo luận nhóm. Theo em vì sao người mẹ không ngủ được?.  Miªu t¶ t©m tr¹ng c¶m xóc trÎ con “h¸o høc nh­ng còng rÊt v« t­, kh«ng lo nghÜ ” * MÑ - Chuẩn bị chu đáo cho con - Kh«ng tËp trung lµm ®­îc viÖc g× - Tr»n träc kh«ng ngñ ®­îc - Suy nghÜ miªn man.. - §¾p mÒn, bu«ng mµnh, nh×n con ngñ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con -Yêu con đến độ quên mình, đức hy sinh, một vẻ đẹp giản dị mà lớn lao trong người Qua những việc làm đó, em cảm nhận được mẹ Việt Nam. g× vÒ t×nh c¶m mÑ con? - Nhí ngµy bµ ngo¹i d¾t vµo líp 1, nhí t©m - Trong đêm không ngủ người mẹ đã sống trạng hồi hộp trước cổng trường. l¹i nh÷ng kû niÖm nµo trong qu¸ khø? ( r¹o rùc, b©ng khu©ng, xao xuyÕn ) - Nhớ lại những kỷ niệm đó ? lòng mẹ “ rạo - Những từ láy liên tiếp gợi tả những tâm rùc nh÷ng b©ng khu©ng xao xuyÕn” tr¹ng võa vui, võa nhí, võa håi hép cña NhËn xÐt g× vÒ c¸hch dïng tõ trong c©u người mẹ khi lần đầu vào lớp 1 v¨n trªn? T¸c dông cña nã trong viÖc miªu tả tâm trạng người mẹ? ( Tưởng như người mẹ đang tâm sự với con nh­ng thùc ra lµ ®ang nãi víi chÝnh m×nh, ®ang tù «n l¹i kû niÖm cña riªng m×nh  §i s©u vµo thÕ giíi t©m hån, miªu t¶ tinh tÕ t©m tr¹ng håi hép, tr¨n trë, xao xuyÕn, Trong văn bản người mẹ nói chuyện với bâng khuâng của người mẹ những điều con hay với ai? Tác dụng của cách viết đó ? không nói trực tiếp được) * RÊt yªu con, s½n sµng hy sinh v× sù tiÕn bé cña con, quan t©m lo l¾ng cho con vµ tin tưởng ở tương lai của con 2, Vai trò của nhà trường, của gia đình -( Liên hệ với hoàn cảnh của địa phương, đất - Qua phân tích đoạn1, em hình dung người nước VN ) mẹ tron văn bản là người như thế nào? - Kh«ng ®­îc phÐp sai lÇm trong gi¸o dôc: ( HS theo dâi phÇn 2 cña v¨n b¶n) Sai 1 ly ®i 1 dÆm * Gi¸o dôc cã vai trß quan träng trong cuéc Câu nói của mẹ “ bước qua cánh cổng đời con người trường một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra” - Không thầy đố mày làm nên - Ngµy em bÐ cán con Trong kho tàng tục ngữ ca dao Việt Nam có Bây giờ em đã lớn khôn thế này rÊt nhiÒu nh÷ng c©u ca nãi vÒ vai trß cña C«ng cha nghÜa mÑ ¬n thÇy giáo dục, của nhà trường đối con người. Em Nghĩ sao cho bõ những ngày.. h·y t×m? III/ Tæng kÕt - Víi giäng v¨n t©m t×nh, nhÑ nhµng, s©u lắng, bài văn đã đề cập đến 1 vấn đề quan trọng trong đời sống mỗi con người. Vấn đề * Hoạt động 3: Tổng kết, luyện tập giáo dục và sự quan tâm của giáo dục đối với. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 NhËn xÐt g× vÒ giäng v¨n ? Tác dụng của nó đối việc thể hiện nội dung t¸c phÈm? - Kû niÖm s©u s¾c nhÊt trong ngµy vµo líp 1 cña em lµ g×? - H·y kÓ l¹i - Đọc phần đọc thêm - Cho biết nội dung chính của đoạn văn đó. * Hoạt động 4 :Củng cố dặn dũ: `. vấn đề này Qua đó ta hiểu thêm về tâm trạng tình cảm của người mẹ dành cho con cái. - Ghi nhí( SGK) IV/ LuyÖn tËp - Gäi 1 – 3 HS kÓ l¹i kû niÖm cña m×nh trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc - Học sinh đọc phần đọc thêm - Tâm trạng người mẹ trong buổi đầu đưa con vµo líp 1 - Häc bµi - ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 10 c©u kÓ l¹i kû niÖm s©u s¾c nhÊt cña em khi vµo líp 1 - §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n “ MÑ t«i ”. Tuần 1 Tiết 2 Soạn ngày : 24/8/2010. MẸ TÔI ( Nh÷ng tÊm lßng cao c¶) - Et-môn-đôc-tơ-A-mi-xi A- Mục tiêu cần đạt : * Gióp HS hiÓu: - Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của ch mẹ đối với con cái. - Con c¸i ph¶i biÕt¬n - , hiÕu th¶o víi cha mÑ. B – Chuẩn bị Một số bài thơ nói về tình mẹ con C- Tiến trình lên lớp * Hoạt động 1: Khởi động - ổn định tổ chức - KiÓm tra bµi cò: - Trong đêm trước ngày khai trườngcủa con người mẹ không ngủ được và có những suy nghĩ gì? Qua đó thể hiện điều gì? - §äc ®o¹n v¨n chuÈn bÞ ë nhµ - Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi; Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, người mẹ có vị trí và ý nghĩ hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao cả. Nhưng không phải khi nào cũng ý thức được điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm míi nhËn ra tÊt c¶. Bµi v¨n “ MÑ t«i” sÏ cho ta mét bµi häc nh­ thÕ. * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011. - GV đọc mẫu - Nêu yêu cầu đọc. Gọic HS đọc bài ( GV bæ sung thªm vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm). I/ Tìm hiểu chú thích 1. Tác giả: Et- môn đô đơ- At-mi-xi (1846-1908) là nhà văn I-ta-li-a . - §äc chó thÝch 2. Tác phẩm: Văn bản dưới hình thức là một bức thư. - Bè côc v¨n b¶n; 3. Từ khó: 7,8,9,10 * Bè côc : 2 phÇn a: Từ đầu đến vô cùng: Vì sao bố phải viết thư - Tại sao NDVB là bức thư người bố gửi b: Còn lại: Nội dung bức thư> cho con nhưng nhan đề lấy tên “Mẹ tôi II/ Đọc- Phân tích văn bản ” nhân vật tôi là người kể lại nội dung - Nhan đề ( Tác giả đặt  phù hợp) bức thư đề cập đến chuyện xảy ra giữa bố Đây là trang nhật ký của En-ri-co-ghico – con hay ( kể lại việc mình phạm lỗi, kể lại thái độ của mẹ –con? mục đích bức thư nhằm nói bố trước khi viết thư ghi lại bức thư của bố ) vÒ b¶n th©n bè hay mÑ cña En ri c«? Bøc - Nội dung thư đề cập chuyện xảy ra giữa mẹ thư nhấn mạnh đến vai trò cuả người nào – con  nhÊn m¹nh c«ng lao, sù hy sinh, vai trong gia đình? trò của người mẹ  con trong gia đình * Lý do viÕt th­ - V× sao bè En ri l¹i viÕt th­ khi nói với mẹ tôi nhớ lời thiếu lễ độ ”  Viết Nghiã của cụm từ “ thiếu lễ độ” En ri cô kể lại tâm trạng của mình khi đọc thư bố thư để cảnh cáo . - Tâm trạng xúc động vô cùng. nh­ thÊ nµo? *, Néi dung bøc th­: 1. Thái độ dạy bảo nghiêm khắc của bố - NhËn xÐt g× vÒ c¸ch x­ng h« cña bè víi - ¤ng r¸t yªu con qua giäng th­ tr×u mÕn, nhiÒu lÇn nh¾c tªn con qua viÖc lµm tõ “ ¹! con trong thư ? Thấy đựơc điều gì ?Có Nµy ! R»ng! ” t¸c dông nh­ thÕ nµo trong viÖc gi¸o dôc Lêi gi¸o huÊn th©m s©u t©m hån con lµm em con ? “xúc động vô cùng” Trước sự sai trái của con “ Nh­ mét nh¸t dao ®©m vµo tim- buån ®au đớn” Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư? Thµ r»ng kh«ng cã con cßn h¬n. Con ph¶i xin lçi mÑ. * Thái độ buồn bã tức giận, đau đớn cương quyết, nghiêm khắc, hiểu, yêu thương và t«n träng vî qua đú em thấy thỏi độ của người bố ntn? 2. Hình ảnh của người mẹ: -“ Thức suốt đêm cúi mình trông chừng, quằn qu¹i nçi sî, khãc nøc në khi nghÜ r»ng cã thÓ mÊt con” T×m nh÷ng chi tiÕt trong bµi nãi vÒ -Sẵn sàng bỏ hết 1 năm HP để tránh cho con 1 hình ảnh người mẹ? giờ đau đớn”đi ăn xin để nuôi con, hy sinh tính  Tìm những câu thơ văn nói về tình mạng để cứu con chỉ cho con nỗi bất hạnh khi. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 c¶m mÑ con? HS thảo luận nhóm - Qua bức thư người bố gửi cho con, người đọc thấy hiện lên hình ảnh người mÑ nh­ thÕ nµo? ( Qua đó khiến cho lời khuyên con càng th¸m thÝa, s©u xa) . - Lý do En ri cô xúc động khi đọc thư a, Bè gîi l¹i nh÷ng kû niÖmgi÷a mÑ vµ En ri. b, Vì thái độ kiện quyết và nghiệm khắc cña bè. c, V× lêi ch©n t×nh s©u s¾c cña bè d, V× em thÊy sî bè e, V× En ri xÊu hæ, hiÕu th¶o, thµnh thËt( a,b,c,d,e) Vì sao người bố không trực tiếp nói với En ri mµ l¹i viÕt th­? §äc phÇn ghi nhí ( GV hướng dẫn HS làm bài tập) HĐ 3 : Tổng kết , luyện tập. kh«ng cã mÑ  Hình tượng người mẹ cao cả, lớn lao về đức hy sinh và tình yêu thương mênh mông .  Khuyên bảo thấm thía Tình yêu thương cha mÑ lµ t×nh c¶m thiªng liªng h¬n c¶ gèc cña đạo làm con “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã” kẻ bất hiÕu. 3. H×nh thøc viÕt th­: - T×nh c¶m s©u s¾c vµ tÕ nhÞ nhiÒu khi kh«ng thÓ nãi trùc tiÕp. - ViÕt th­ chØ nãi riªng cho con biÕt lçi cña mình  giữ được sự kín đáo tế nhị, vừa cho thÊy sù t«n träng con.  Lời giáo huấn vô cùng xúc động thấm thía III/ Tæng kÕt : ghi nhí ( SGK 12) IV/ LuyÖn tËp Bµi 1: ( §o¹n trÝch ë phÇn ghi nhí ) Bài 2: Yêu cầu đó là chuyện gì ? Xảy ra vào thêi gian nµo? ë ®©u? x¶y ranh­ thÕ nµo? Bè mÑ buån phiÒn ra sao? Suy nghÜ, t×nh c¶m cña em? - Kh¸i qu¸t bµi - Häc bµi, hoµn thµnh nèt bµi tËp cßn l¹i - T×m hiÓu bµi “Tõ ghÐp”. HĐ 4 : Củng cố dặn dò:. Tuần 1 Tiết 3 Soạn ngày : 25/ 8/2010. Tõ ghÐp A/ Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh nắm được câú tạo của hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập. - HiÓu ®­îc ý nghÜa cña c¸c lo¹i tõ ghÐp B / ChuÈn bÞ: Bảng phụ để ghi các bài tập C/TiÕn tr×nh lªn líp * Hoạt động 1: Khởi động - ổn định tổ chức: - KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 - Bµi míi: Giới thiệu bài : ở lớp trước các em đã được học về khái niệm từ ghép. Đó là những từ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. VËy tõ ghÐp cã mÊy lo¹i? Chóng ta ®i vµo t×m hiÓu bµi häc ngµy h«m nay. * Hoạt động 2: Hỡnh thành kiến thức - §äc 2 vÝ dô SGK trang 13 chó ý c¸c tõ in ®Ëm? - Bµ ngo¹i  So s¸nh víi bµ néi - Th¬m phøc  Th¬m phøc - C¸c tõ trªn cã tiÕng nµo lµ tiÕng chÝnh ? TiÕng phô? - NhËn xÐt vÒ trËt tù c¸c tiÕng? - §äc 2 NL (SGK 14 ) chó ý nh÷ng tõ in ®Ëm: QuÇn/ ¸o TrÇm / bæng - ở 2 NL này có xác định được tiếng chính, tiÕng ohô kh«ng? Quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng ra sao? - Qua ph©n tÝch c¸c NL trªn, em rót ra KL g× vÒ cÊu t¹o cña tõ ghÐp CP- §L? - H·y so s¸nh nghÜa cña tõ bµ ngo¹i víi nghÜa cña tõ bµ? Thîm phøc vµ th¬m? + Bà: Người đàn bà sinh ra mẹ (hoặc cha) + Bà ngoại : Người đàn bà sinh ra mẹ - Th¬m phøc : Mïi th¬m bèc lªn m¹nh, hÊp dÉn . - Thơm: mùi nhũ hương của hoa, dễ chịu lµm cho thÝch ngöi ? - So sĨnh nghườ quđn vắi Ĩo trÇm bæng víi trÇm, bæng. + QuÇn ¸o: Trang phôc nãi chung + TrÇm bæng: ¢m thanh lóc trÇm, lóc bæng nghe rÊt ªm tai.  Qua ph©n tÝch em rót ra ®­îc KL g× vÒ nghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô? * Hoạt động 3: Luyện tập - XÕp c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i ghÐp §L? ghÐp chÝnh phô?. HS Thảo luận nhóm - Điền thêm tiếng để tạo từ ghép CP?. I/ Các loại từ ghép 1. Ví dụ :sgk a. –Bà ngoại- bà: tiếng chính ; ngoại : tiếng phụ. -Thơm phức- thơm : tiếng chính ; phức ; tiếng phụ. *Cả 2 từ trên đều có tiếng chính đứng trước tiếng phụ đứng sau. b. – Quần áo, trầm bổng *cả 2 từ này không phân ra tiếng chính tiếng phụ, các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp. 2. Ghi nhớ : sgk II/ Nghĩa của từ ghép 1. Ví dụ :sgk a. So sánh nghĩa của từ bà ngoại-bà; thơm phức – thơm. - Từ bà ngoại nghĩa hẹp hơn từ bà. - Từ thơm phức nghĩa hẹp hơn từ thơm. b. Từ quần áo nghĩa rộng hơn nghĩa của mỗi tiếng - Từ trầm bổng nghĩa rộng hơn nghĩa của mỗi tiếng.. 2. Ghi nhớ : sgk II/ LuyÖn tËp: Bµi tËp 1:Phân loại từ ghép - Chính phụ: Cười nụ, lâu đời, xanh ngắt, nhµ m¸y, nhµ ¨n. - Đẳng lập: Suy nghĩ, chài lưới, cây cỏ, ẩm ­ít, ®Çu ®u«i. Bµi tËp 2:điền tiếng để tạo từ ghép chính phụ - Bút máy ( chì, bi ), thước dây ( gỗ ), mưa ( m­a rµo, phïn, bôi): ¨n ( c¬m, phë,. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 b¸nh), tr¾ng tinh ( nân , hång) Bµi tËp 3:điền tiếng để tạo từ ghép đẳng - Điền thêm tiếng để tạo từ ghép ĐL? lập Nói (non, s«ng ); mÆt nói, ham muèn, häc hành (tập ) ; xanh ( tươi, đẹp ) Bµi tËp 4:Giải thích - T¹i sao cã thÓ nãi; 1 cuèn s¸ch, 1 cuèn vë - Mét cuèn s¸ch, mét cuèn vë v× s¸ch, vë mµ kh«ng thÓ nãi 1 cuèn s¸ch vë? những danh từ chỉ sự vật tồn tại dưới dạng cá thể, có thể đếm được. - S¸ch vë : tõ ghÐp §L cã nghÜa tæng hîp chØ chung c¶ lo¹i nªn kh«ng thÓ nãi 1 cuèn s¸ch, 1 cuèn vë . - GV có thể hướng dẫn HS tra từ điển để Bµi tËp 5:Giải thích cách gọi t×m nghÜa c¸c tõ trong Bµi tËp 5? a, Hoa hång ( ghÐp CP ) chØ tªn 1 lo¹i hoa b, ¸o dµi (ghÐp CP ) chØ tªn 1 lo¹i ¸o c, Cµ chua (ghÐp CP ) chØ tªn 1 lo¹i cµ d, C¸ vµng (ghÐp CP ) chØ tªn 1 lo¹i c¸ C¶nh, v©y to, ®u«i lín vµ xoÌ réng, th©n thương hoa mầu vàng, đỏ. - So s¸nh nghÜa cña c¸c tõ ghÐp víi nghÜa Bµi tËp 6: So sánh nghĩa cña nh÷ng tiÕng t¹o nªn chóng - ThÐp hîp kim bÒn, cøng, dÎo cña s¾t víi một lượng nhỏ Cacbon. - Gang: hîp kim cña s¾t víi Cacbon vµ 1 sè nguyªn tè. - Gang thép: Cứng cỏi, vững vàng đến mức kh«ng g× lay chuyÓn ®­îc. - M¸t : chØ tr¹ng thµi vËt lý. - Tay: bộ phận trên cơ thể người, từ vai  các ngón đê cầm, nắm. GV ( 1 sè tõ ghÐp do sù ph¸t triÓn l©u cña - M¸t tay: ChØ 1 phong c¸ch nghÒ nghiÖp ; LS cã nh÷ng tiÕng bÞ mê nghÜa hoÆc mÊt cã tay nghÒ giái, dÔ thµnh c«ng träng c«ng nghĩa nhưng ta vẫn có thể xác định được viÖc . đó là loại từ ghép nào nhờ ý nghĩa của nó) - Chân : bộ phận phía dưới của cơ thể con người dùng để đi đứng. - Tay chân: kẻ giúp việc đắc lực, tin cẩn . - Nóng: nhiệt độ cao hơn nhiệt độ cơ thể người hoặc trạng thái thời tiết cao hơn mức TB. * Hoạt động 4 :Củng cố dặn dũ - Lòng; bụng của con người biểu tượng của t©m lý - Nóng lòng : Có tư tưởng mong muốn cao độ làm việc gì. - Häc bµi, lµm BT còn lại trong sgk - Xem trước bài 4 “ LK trong VB ”. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011. Tuần 1 Tiết 4. Soạn ngày: 26/8/2010. LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN A- Mục tiêu cần đạt: * Gióp häc sinh thÊy : - Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết .Sự liên kết ấy cần thể hiÖn trªn c¶ hai mÆt: hµnh thøc ng«n ng÷ vµ néi dung ý nghÜa. - Cần vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xây dựng được những văn bản có tính liªn kÕt B- ChuÈn bÞ: - Một số đoạn văn sử dụng các phương tiện liên kết. C- TiÕn tr×nh lªn líp. * Hoạt động 1: Khởi động * Giíi thiÖu bµi : GV viết lên bảng câu “ Tôi đến trường. Em Lan bị ngã ” rồi hỏi học sinh. Câu có? Thông tin? Các thông tin? Các thông tin này có liên quan đến nhau không? ( 2 thông tin không liên quan đến nhau  khó hiểu) - Vậy sửa như thế nào ? ( Trên đường đến trường tôi nhìn thấy em Lan bị ngã )  Sửa như vậy 2 thông tin rời rạc đã liên kết với nhau, tạo nên 1 câu có ý nghĩa, dễ hiểu . Đó là ván đề mµ ta cÇn t×m hiÓu trong bµi häc ngµy h«m nay… * Hoạt động 2: Hỡnh thành kiến thức Ng÷ liÖu - GV treo b¶ng phô cã NL 1 ( ®o¹n v¨n SGK 17 ) . Em hãy đọc đoạn văn này? Cho biÕt ®o¹n v¨n ®­îc trÝch tõ v¨n b¶n nµo ? T¸c gi¶ ? §o¹n v¨n lµ lêi cña ai nãi víi ai ? ( Bè En ri nãi víi con ) - NÕu bè viÕt th­ nh­ vËy em cã hiÓu râ bè muèn nãi g× kh«ng ? V× sao ? ( HS chän vµ ph©n tÝch 1/3 lÝ do ë SGK) - C1: Néi dung lµ g× ? Lçi lÇm cña em? C2+3: Néi dung g× ? T/c cña mÑ, sù hy sinh to lín . C4: Nội dung gì ? Thái độ của bố đối với En ri c«  C¸c c©u trong ®o¹n v¨n co sliÒn m¹ch kh«ng - Theo em, ta có thể sửa như thế nào để ®o¹n v¨n dÔ hiÓu? - V©þ ®o¹n v¨n dÔ hiÓu ph¶i cã t/c g× ? - §Ó c©u v¨n, ®o¹n v¨n cã sù liªn kÕt ta ph¶i lµm g×?. * Hoạt động 3 : Luyện tập. I / Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản 1, TÝnh liªn kÕt cña v¨n b¶n *Ví dụ: sgk - Liªn kÕt lµ mét trong nh÷ng t/c quan träng nhÊt cña v¨n b¶n... *Ghi nhớ: sgk * Bµi tËp øng dông : BT 1 ( SGK 19 ) - Thø tù c©u ( 1-4-2-5-3). 2, Phương tiện liên kết trong văn bản: Ví dụ : sgk - ViÕt c©u, ®o¹n v¨n cã néi dung chÆt chÏTN - Dùng từ, câu hợp lý làm phương tiện LK * Ghi nhí : sgk * Bµi tËp øng dông: BT 3 ( trang 19 ) II/ LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Sắp xếp lại các câu theo thứ tụ hợp lí. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 - Các câu văn trong đoạn văn đã có sự liên kÕt ch­a? V× sao? HS Thảo luận nhóm - Sù liªn kÕt gi÷a 2 c©u cã chÆt chÏ kh«ng? đặt trong văn bản để giải thích?. -1 – 4 – 2 – 5 – 3 Bµi tËp 2:Giải thích về tính liên kết C©u 1,2,3,4 kh«ngcïng néi dung víi nhau dï vÒ h×nh thøc c¸c c©u nµy cã vÎ rÊt liªn kÕt  ch­a cã sù liªn kÕt. Bµi tËp 3 : Điền từ ngữ thích hợp vào chổ trống Tìm từ thích hợp để điền vào chổ trống, để bà – bà – cháu - bà – bà – cháu – thế là các câu liên kết chặt chẽ với nhau? - Bµi tËp 4: Giải thích sự liên kết Hai c©u t¸ch khái c¸c c©u kh¸c trong v¨n b¶n Nhận xét về sự liên kết của các câu cã vÎ nh­ rêi r¹c ( C1: Nãi vÒ mÑ – C2: Nãi vÒ con) - §Æt 2 c©u nµy trong v¨n b¶n th× c©u thø 3 đã kết nối 2 câu trên thành một thể thống nhÊt lµm cho ®o¹n v¨n trë nªn chÆt chÏ. -Về nhà Häc bµi * Hoạt động 4 :Củng cố dặn dũ - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp trong s¸ch gi¸o khoa - §äc t×m hiÓu v¨n b¶n “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª”. -------------------------------------------------------------------. Tuần 2 Tiết 5.6 Soạn ngày 01/ 9 /2010. Văn bản. CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ ( Khánh Hoài ) A- Mục tiêu cần đạt được:. - Häc sinh thÊy ®­îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña hai em bÐ trong c©u chuyÖn. - Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh và biết cảm thông, chia sẻ. B- ChuÈn bị Tranh minh họa cảnh hai anh em chia tay nhau , và bài thơ “Hai chị em” của Vương Trọng kể về cảnh một gia đình li hôn. C-TiÕn tr×nh lªn líp: * Hoạt động 1: Khởi động -Bài cũ : Đọc thuộc lòng đoạn văn về người Mẹ trong văn bản “Mẹ tụi” mà em thích nhất ? - Qua v¨n b¶n “MÑ t«i” em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m s©u s¾c nµo trong quan hÖ gia đình? - Bµi míi: - Như chúng ta đã biết, tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Song không phải ai cũng được lớn lên trong những mái ấm tình thương như vậy. Có những đứa trẻ phải chịu đựng nỗi mất mát và đau đớn về mặt tinh thần .Cuộc chia tay của những con Búp Bê viết về vấn đề này . Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản - HS đọc chú thích 1?. I/ Tìm hiểu chú thích 1Tác giả: Khánh Hoài. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 - Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ t¸c gi¶ ? t¸c phÈm . - C¸c tõ khã trong v¨n b¶n ®­îc gi¶i thÝch nh­ thÕ nµo ? ( Nªu KN mµ tõ biÓu thÞ ) GV đọc mẫu - Nêu yêu cầu đọc: Đọc với giọng trầm, thể hiÖn t©m tr¹ng cña tõng nh©n vËt - TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø ? - ViÖc lùa chän ng«i nµy cã t/d g×?. T¹i sao tªn truyÖn Cuéc chia tay tªn truyÖn có liên quan gì đến ý nghĩa của truyện? ( GV: Những con Búp Bê vốn là những đồ chơi tuổi nhỏ, thường gợi lên sự ngộ nghĩnh, trong s¸ng, ng©y th¬, v« téi . Còng nh­ anh em Thµnh Thuû v« t­ trong s¸ng, kh«ng cã tội lỗi gì thế mà đành phải chia tay nhau nghÞch lý? ) - Khi nghe mẹ ra lệnh chia đồ chơi Thành và Thủy có biểu hiện gì?. Cả hai anh em đều có tâm trạng gì? Tìm những chi tiết nói lên tình cảm yêu thương quan tâm đến nhau của hai anh em trước khi chia tay?. 2.Tác phẩm:Truyện viết về cuộc chia tay của hai em bé. Tác phẩm đạt giải nhì trong cuộc thi thơ văn viết về quyền trẻ em năm 1992. 3. Từ khó: 3.4.5 II/ Đọc - Ph©n tÝch v¨n b¶n: * Ng«i kÓ: - Kể theo ngôi 1 ( người kể xưng Tôi ) - Thành là người chứng kiến sự việc xảy ra, cũng là người chịu nỗi đau khi gia đình tan vì . - T/dông: + Lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn . + Gióp t¸c gi¶ diÔn t¶ s©u s¾c nçi ®au, nh÷ng t/c trong sáng của 2 anh em trước bi kịch của gia đình  Sức thuyết phục. 3: Tªn truþÖn: - Mượn chuyện những con búp bê phải chia tay nhau để nói lên 1 cách thấm thía con người phải chia tay nhau, làm tăng sự đau xãt, thÊm thÝa v« lý cña cuéc chia tay - Tên truyện gợi 1 sự nghịch lý khiến người đọc phải quan tâm theo dõi phần nào thể hiện ý đồ của tác giả. 1: Cuộc chia búp bê và t×nh c¶m cña hai anh em: -Nghe mẹ ra lệnh chia đồ chơi +Thủy: + Run lên bần bật +Cặp mắt tuyệt vọng +Hai bờ mi sưng mọng lên vì khóc nhiều -Thành: + Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc. +Nước mắt cứ tuôn ra ướt đầm hai gối và hai cánh tay áo. -Cả hai anh em đều có tâm trạng buồn khổ và bất lực. - Tình cảm hai anh em dành cho nhau + Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động. - Thành giúp em học, chiều nào cũng đón em. +Chia đồ chơi Thành nhường hết cho em Thuỷ thương anh nhường anh con vệ sỹ ví sợ không ai gác cho anh ngủ + đặt nốt con em nhá  T×nh c¶m anh em rÊt mùc gÇn gòi, g¾n bã. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 NhËn xÐt vÒ t/c¶m cña AE Thµnh?. sâu nặng , thân thiết thương yêu quan tâm chia sÎ lÉn nhau.. - Trên đường tới trường, thấy cảnh vật, c¶nh quen thuéc t©m tr¹ng cña Thuû nh­ thÕ nµo? - V× sao Thuû cã nh÷ng biÓu hiÖn nh­ vËy? - Chi tiÕt c« gi¸o tÆng Thuû sæ vµ bót cã ý nghÜa g×?. 2- Cuéc chia tay víi líp häc. + Trªn ®­êng tíi líp häc. - Đột nhiên dừng lại,mắt nhìn đau đáu . - C¾n chÆt m«i, nh×n ®¨m ®¨m kh¾p n¬i  L­u luyÕn kh«ng muèn rêi xa, bµng hoµng. + Tíi líp : TÊt c¶ kinh ng¹c * Chi tiÕt : C« gi¸o tÆng Thuû 1 quyÓn sæ, 1 cai bút bi với lời động viên Thuỷ học tập tốt. - Tìm chi tiết nói lên những biểu hiện của  Tình yêu thương, quan tâm với sự động Thuû? viên tin tưởng mong Thuỷ tiếp tục học tập. - Chi tiÕt: Thuû cho biÕt “ Em sÏ kh«ng ®i häc nữa, sẽ đi chợ bán hoa quả  Cảm động Khi chia tay với lớp học có chi tiết nào * Cô giáo tái mặt, giàn giụa nước mắt lũ trẻ cảm động nhất? khãc mçi lóc mét to h¬n. 3, Cuéc chia tay gi÷a 2 anh em ThµnhThuû: - Thuû : - Buån ( kh«ng gÆp bè ) – m¾t nh×n ®¨m ®¨m - Cuéc chia tay gi÷a 2 anh em Thµnh – c¶nh vËt, khãc thót thÝt, nøc në. Thuû diÔn ra nh­ thÕ nµo? - VÖ sü th©n yªu..Anh ¬i bao giê... - T©m tr¹ng cña Thuû ra sao - Giäng r¸o ho¶nh; “ Anh ph¶i h÷a kh«ng bao - Tìm những chi tiết nói lên tâm trạng ấy? giờ để chúng... - Sau khi đặt con nhỏ cạnh co vệ sỹ- Thuỷ - Lêi nãi tØnh t¸o, suy nghÜ nghiªm đã nói gì? tóc. - T¹i sao l¹i nãi giäng r¸o ho¶nh? - Sù chia c¾t t×nh th©m Thuû ®au đớn - Khao kh¸t m·nh liÖt - Thành: Mếu máo, đứng chôn chân nhìn theo - T©m tr¹ng cña Thµnh trong gi©y phót nµy  Tâm trạng của người mất hồn, cô đơn bơ ra sao? v¬, kh«ng kÓ xiÕt. * C¶ hai anh em Thµnh – Thuû ph¶i chịu nỗi đau đớn tột cùng của cuộc chia tay không đáng có. - Nghệ thuật đối lập có ý nghĩa gì trong viÖc thÓ hiÖn néi dung ( Nh÷ng sù vËt, con vËt v« t­ v« gi¸c cßn ®­îc sèng bªn nhau, cÇn cã nhau, cßn nh÷ng em bÐ v« t­, trong s¸ng, nh©n hËu, yêu thương nhau thì phải xa nhau mãi  v« lý ) - T¸c gi¶ cßn sö dông chi tiÕt nghÖ thuËt đối lập nào nữa? Tác dụng ? ( Nçi buån khæ ngá cïng ai, nh­ mét lêi. * Nghệ thuật đối lập 2 Búp Bê >< 2 AE - 2 Bóp Bª bªn nhau “ Em Nhá quµng tay vµo vÖ sü “ - 2AE Thµnh – Thuû ph¶i xa nhau  §ã lµ nghÞch c¶nh trí trªu lµm næi râ chia tay lµ v« lý phi lý do kh«ng cã thÓ + §èi lËp : - Ngo¹i c¶nh >< T©m can - C¸ch kÓ chuyÖn + KÓ tõng miªu t¶ c¶nh xung quanh, b»ng nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt - Lêi kÓ, ch©n thµnh gi¶n dÞ, cã søc truyÒn. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 nhắc nhở mọi người hãy lắng nghe, hãy san sẻ cùng đồng loại ). c¶m III/ Tổng kết. * Ghi nhí -Mọi người hãy biết giữ lấy hạnh phúc gia đình.. * Hoạt động 3 : Tổng kết - §äc phÇn ghi nhí. Bố mẹ hãy biết lắng nghe tâm sự của con mình.. - Häc bµi - So¹n “ Ca dao, d©n ca” - Xem trước bài ‘Bố cục trong văn bản”. - Qua truyÖn t¸c gi¶ muèn nh¾n göi ®iÒu g×? Hoạt động 4: Củng cố dặn dò. Tuần 2 Tiết 7 Soạn ngày 02 / 9 /2010. Bè côc trong v¨n b¶n A- Mục tiêu cần đạt : * Gióp häc sinh hiÓu râ: - Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cụ khi tạo lập V¨n b¶n. - Thế nào là bố cục rành mạch và hợp lý để bước đầu xây dựng được một bố cục rành mạch và hîp lý trong bµi. - Tính phổ biến và hợp lý của dạng bố cục 3 phần nhiệm vụ của mỗi phần để từ đó có thể MB – TB – KB đúng hướng, đạt kết quả tốt hơn B- ChuÈn bÞ: GV chuẩn bị bảng phụ ghi các ví dụ về văn bản có bố cục 3 phần C- TiÕn tr×nh lªn líp: * Hoạt động1 : Khởi động - KiÓm tra:- Liªn kÕt trong v¨n b¶n lµ g×? - Các phương tiện liên kết - Bµi míi ; * Giíi thiÖu bµi: Trong tất cả các hoạt động vui chơi, giải trí,TDTT hư bóng đá, bóng rổ, ..các HLV phải sắp xếp các cầu thủ thành 1 đội hình, Còn trong chiến đấu những vị tướng phải bố trí các đạo quân, các cánh quân thành thế trận. Vì sao phải làm như vậy nếu không sắp xếp đội hnình hËu qu¶ sÏ nh­ thÕ nµo? ChÝnh v× vËy trong viÖc t¹o lËp c¸c v¨n b¶n cã cÇn ®­îc bè trÝ vµ s¾p đặt theo 1 cách nhất định không?. Bµi h«m nay chóng ta häc vÒ “ Bè côc trong v¨n b¶n” Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. I/ Bố cục và những yêu cầu về bố cục trong văn bản. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 1, Bè côc trong v¨n b¶n; HS đọc và trả lời bài tập1/a? a.§¬n xin ra nhËp §éi TNTP HCM - Em muốn viết đơn xin ra nhập Đội TNTP - Quèc hiÖu HCM th× cã cÇn s¾p xÕp néi dung theo trËt - Tên đơn tự nhất định không? Sắp xếp như thế nào? - Hä vµ tªn - Ngµy, th¸ng,n¨m sinh - Học sinh lớp, trường? - Lý do xin vµo §éi? - Lêi høa khi trë thµnh §éi viªn? - Lêi c¶m ¬n - Nơi, ngày tháng viết đơn Có thể ghi tuỳ thích nội dung nào trước cũng - Chữ ký, họ và tên. ®­îc kh«ng? * không thể tự do ghi, phải theo trật tự trước sau nÕu kh«ng v¨n b¶n sÏ lén xén, khã hiÓu. - Theo em v× sao khi x©y dùng v¨n b¶n cÇn b. GV chốt : Sự sắp đặt nội dung các phần quan t©m bè côc ? trong v¨n b¶n theo 1 tr×nh tù hîp lý  Bè côc v¨n b¶n *Bè côc: Lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, ®o¹n trong v¨n b¶n theo 1 tr×nh tù hîp lý, cã hÖ thống trước sau rõ ràng 2, Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n -C¸ch kÓ chuyÖn nh­ trªn kh«ng hîp lý ë a. Hai câu chuyện trên chưa có bố cục chç nµo? b. Cách kể chuyện như trên khó tiếp nhận vì - V× sao l¹i nh­ vËy. H·y so s¸nh víi v¨n nội dung các câu chưa thống nhất với nhau. b¶n ë s¸ch Ng÷ v¨n 6? Kh«ng nªu bËt ®­îc ý nghÜa phª ph¸n, kh«ng buồn cười. c.Bố cục 2 câu chuyện trên sắp xếp lại như Theo em nên sắp xếp bố cục 2 câu truyện trong sgk Văn 6 trên như thế nào? - Xếp đặt các phần: đoạn trong VB phải hợp lý, phù hợp mục đích giao tiếp 3, C¸c phÇn cña bè côc: a.Tù sù MB: GT chung vÒ n/v, sù kiÖn TB: DiÔn biÕn ph¸t triÎn cña SV KB:KÕt thóc truyÖn Nêu nhiệm vụ 3 phần của văn bản tự sự và Miªu t¶ miêu tả? MB: T¶ kh¸i qu¸t TB: T¶ chi tiÕt KB: Nªu c¶m nghÜ. - Cã cÇn ph©n biÖt râ rµng nhiÖm vô cña b. Nhiệm vụ của các phần cần được phân tõng phÇn kh«ng? V× sao? biệt cụ thể, v× mçi phÇn cã nhiÖm vô riªng. c. Nói như thế là không đúng vì mở bài là Nhận xét câu c? giới thiệu đối tượng, sự việc còn kết luận là bộc lộ cảm xúc về đối tượng và sự việc. d. HS tự bộc lộ(không đồng ý với ý kiến đó) *Ghi nhớ sgk. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 *Hoạt động 3 luyện tập HS tự lấy vd. HS Thảo luận nhóm Nêu bố cục của văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”?. Bố cục trên đã rành mạch hợp lí chưa? Vì sao?. * Hoạt động 4 Củng cố dặn dũ. III/ LuyÖn tËp Bài tập 1: Lấy ví dụ minh họa về một văn bản có trình tự và một văn bản không có trình tự. Bµi tËp 2:Nêu bố cục chuyện cuộc chia tay của những con búp bê - Tâm trạng 2 AE đêm trước ngày chia tay - T©m tr¹ng 2AE trong buæi s¸ng chia tay ( HiÖn t¹i qu¸ khø ) + Khi chia đồ chơi (HT- QK) + Chia tay líp häc + Cuéc chia tay cña 2AE  Bè côc râ rµng, rµnh m¹ch vÉn cã thÓ kÓ l¹i b»ng 1 bè côc kh¸c? BTËp 3:Nhận xét bố cục - Bè côc ch­a rµnh m¹ch, hîp lý - §iÓm 1,2,3 ë TB chØ kÓ l¹i viÖc häc tèt chø ch­a ph¶i lµ KN häc tèt - §iÓm 4: kh«ng nãi vÒ häc tËp ( l¹c ý ) - GV kh¸i qu¸t bµi - HS nh¾c l¹i tÇm quan träng cña viÖc x©y dùng bè côc trong v¨n b¶n. - Häc bµi - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp ë SGK - Xem trước bài Mạch lạc trong văn bản.. ------------------------------------------------------------------------------------------------------Tuần 2 Tiết 8 Soạn ngày 04/ 9 / 2010. MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN A- Mục tiêu cần đạt: * Giúp học sinh - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh - Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài TLV B- Chuẩn bị: GV chuẩn bị các văn bản mẫu ghi vào bảng phụ thể hiện tính mạch lạc. C- Tiến trình lên lớp: * Hoạt động 1 - Kiểm tra: - Gọi HS lên trình bày bố cục Đơn xin …TNCS HCM - Cho biết thế nào là bố cục trong VB? - Những yêu cầu về bố cục trong VB? - Chữa bài tập 3 (SBT) - Bài mới * Giới thiệu bài Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia . Nhưng VB lại không thể liên kết. Vậy là thế nào các phần, các đoạn của một VB được phân cách rành mạch mà lại không mất đi sự. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 liên kết chặt chẽ với nhau . Đó chính là vấn đềmà chúng ta cần tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay. * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức I/ Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản Mạch lạc trong văn bản có những tính chất 1, Mạch lạc trong VB a. Mạch lạc trong văn bản có những tính chất gì? -Tuần tự đi qua khắp các phần, các đoạn trong văn bản. -Thông suốt liên tục không đứt đoạn. b. Trong văn bản mạch lạc là sự nối tiếp của Em có tán thành ý kiến đó không ? Vì sao? các câu các ý theo một trình tự hợp lí. Vì các câu các ý ấy thống nhất về một chủ đề. 2. Các điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc. a. Văn bản: “Cuộc chia tay của những con búp bê” Nêu sự việc chính của văn bản? -Mạch lạc của văn bản là sự chia li. -Liên hệ tâm lí, ý nghĩa. b. Các sự việc nêu trên đã liên kết xoay quanh Các sự việc trên có thống nhất với nhau một chủ đề thống nhất. Đó là sự mạch lạc văn không? bản. c. Các đoạn ấy nối với nhau theo mối liên hệ thời gian. Các đoạn ấy nối với nhau theo mối liên hệ *Ghi nhớ sgk nào? * Hoạt động 3 Luyện tập II- Luyện tập Bài tập HS Thảo luận nhóm a, Tính mạch lạc trong VB: “ Mẹ tôi” - Tìm hiểu mạch lạc các VB có ở Bài tập 1? + Trả lời n/v “ Tôi” – lý do bố viết thư + ND bức thư mà em nhớ lại: - Nhắc sv hỗn láo của em với mẹ - Nhắc lại quá khứ mẹ lo mất con - Đánh giá sự hy sinh vô giá của mẹ - Đặt giả định ngày mẹ mất  sự hối hận của con đã muộn. - Bố y/c nghiêm khắc từ nay không lặp lại lỗi Chủ đề xuyên suốt trong văn bản là gì?  phải xin lỗi mẹ  Chủ đề xuyên suốt trong VB “ Lòng mẹ..” tất cả các đoạn, các phần đều liên kết trôi chảy gợi nhiều suy nghĩ cho người đọc b1, Tính mạch lạc trong VB: Hãy cho biết tính mạch lạc trong văn bản? + Chủ đề : Lao động là vàng. + 2 Câu đầu: Nêu chủ đề. + Đoạn giữa : - Kho vàng chôn dưới đất - Sức LĐ của con người- lúa tốt – vàng. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011. Tính mạch lạc trong văn bản có hợp lí không?. * Hoạt động 4 Củng cố dặn dò. + Đoạn kết 4 câu cuối: Nhấn mạnh chủ đề thêm lần nữa b2, Đoạn văn của Tô Hoài :…. Sắc vàng,trù phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông giữa ngày mùa . - ý tứ được dẫn dắt theo dòng chảy hợp lý, phù hợp nhận thức người đọc: Câu đầu khái quát về sắc vàng trong t/g( mùa đông, giữa ngày) và không gian ( làng quê) . Sau đó t/g nêu những biểu hiện của sắc vàng trong t/g và không gian đó. Hai câu cuối là nhận xét, cảm tưởng của t/g về màu vàng - Hoàn thành BT 2 còn lại. - Soạn bài “Ca dao dân ca”.. Tuần 3 Tiết 9 Soạn ngày 08/ 9 / 2010. CA DAO – DÂN CA NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH A- Mục tiêu cần đạt :. * Giúp học sinh: - Hiểu được KN ca dao, dân ca. - Nắm được nội dung ý nghĩa và 1 số hình thức ngt tiêu biểu của ca dao dân ca qua bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình - Thuộc những bài ca dao trong VB B-chuÈn bÞ:. GVsưu tầm thêm một số câu ca dao nói về tình cảm gia đình C-TiÕn tr×nh lªn líp :. * Hoạt động 1: Khởi động - Kiểm tra bài cũ: - Nêu những nét nghệ thuật độc đáo của truyện ngắn “Cuộc chia tay …” - Qua truyện ngắn này tác giả muốn nhắn nhủ điều gì đến bạn đọc? - Bài mới * Giới thiệu bài: Ca dao dân ca là tiếng hát “đi từ trái tim lên miệng, là thơ ca trữ tình dan gian, phát triển và tồn tại đề đáp ứng nhu cầu và hình thức bộc lộ tình cảm của ND. Nó đã, đang và sẽ còn ngân vang mãi trong tâm hồn người Việt Nam.. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011. Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. - Đọc chú thích * ? Cho biết: + Hiểu 1 cách chung nhất ca dao dân ca là gì ? + Hiện nay người ta hiểu từng khái niệm ra sao? - GV đọc mẫu 1 bài. Chú ý cách ngắt nhịp - Gọi 2 HS khác đọc. Hãy cho biết lời của mỗi bài ca dao?. -Đọc bài ca dao. Lời bài ca dao này là lời của ai nói với ai? - Bài ca dao này có gì đặc sắc về nghệ thuật? - Hình ảnh “ Núi và biển” gợi cho ta liên tưởng gì?. - Biện pháp so sánh trong bài có tác dụng gì trong việc diễn tả nội dung?. - Tìm thêm những bài ca dao khác cũng nói đến công cha, nghĩa mẹ? - Bài ca sao này là lời của ai nói với ai? - Người con gái nhớ về mẻtong thời gian nào trong ngày? Tại sao cô lại nhớ quê, nhớ mẹvào thời gian này? - Không gian của nỗi nhớ ấy là ở đâu? “ Ngõ sau ” là nơi như thế nào?. I/ Giới thiệu chung - Ca dao, dân ca chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người. + Dân ca: Sáng tác kết hợp lời và nhạc( hát) + Ca dao: Lời thơ củ dân ca, thơ dân gian - Lưu ý: Chú thích : 1,6. II/Đọc- Phân tích văn bản: 1, Nhân vật trữ tình, đối tượng trữ tình: Bài 1: Lời mẹ con qua điệu hát Bài 2: Lời của người con gái lấy chồng xamẹ, quê + Bài 3: Lời cháu con nhớ ông bà + Bài 4: Lời anh em nói với nhau 2, Nội dung: * Bài 1: - Lời người mẹ ru con, nói với con + Công cha- núi  So sánh bằng những + Nghĩa mẹ - nước h/ảnh chỉ mức độ to lớn * Bình - Núi, biển là những hình ảnh to lớn, cao rộng khôn cùng, là hình ảnh vĩnh hằng của TN. Những hình ảnh ấy lại được miêu tả bổ sung bằng những điệp ngữ (ngất cao, rộng mênh mông) - Công lao to lớn mênh mông của cha mẹ đối với con cái không đo đếm được con cái ghi lòng - So sánh Cha- trời, mẹ – biển…là cách so sánh quen thuộc của VHPĐB của người VN với cách so sánh đầy hình ảnh như vậy. * Bài ca dao không chỉ là lời giáo huấn khô khan về chữ hiếu, đạo làm con bởi các K/N công cha, nghĩa mẹ đã trở nên cụ thể, sinh động - Công cha nặng lắm ai ơi Nghĩa mẹ bằng trời 9 tháng cưu mang * Bài 2 - Lời người con gái lấy chồng xa quê nói với mẹ và quê mẹ - Chiều chiều: Tác giả gợi, buồn gợi nhớlà thời điểm của sự trở về, đoàn tụ - Ngõ sau: Nơi vắng vẻ, heo hút, ít người để ý vào thời gian chiều hôm, ngõ sau càng. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 17.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 vắng lặng - “Nhớ …ruột đau chín chiều”  tâm sự không biết chia sẻ cùng ai, ngổn ngang trăm mối.  Nhớ về quê mẹ, nhớ cha mẹ, buồn tủi vì - Không gian và thời gian ấy gợi lên nỗi niềm không thể gần gũi để đỡ đần cha mẹ giữa gì trong tâm trạng cô gái ? lúc trái gió trở trời, đau đớn cho cảnh ngộ, ( GV giảng thêm về sự bất bình đẳng nam nữ thân phận làm dâu của mình và thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa) * Bài3: - Bài ca dao là lời của ai nói với ai? - Lời của con cháu nói với ông bà ( người - Cái hay của bài ca dao này được thể hiện thân) như thế nào ở từ ngữ, hình ảnh, biện pháp - Ngó lên: Trân trọng, tôn kính nghệ thuật? - Hình ảnh so sánh : Nuộc lạt mái nhà: nhiều, - “ Nuộc lạt” được giải nghĩa như thế nào? gợi sự kết nối, bền chặt, không tách rời (quan hệ huyết thống, tình cảm..) - Tình cảm, tâm sự của nhân vật trữ tình - So sánh tăng tiến : bao nhiêu, bấy nhiêu. trong bài ca dao này là gì?  con cháu phải luôn trân trọng, tôn kính - Nhiều bài ca dao khác cũng có nội dung nhớ đến công lao của ông bà tương tự . Hãy tìm ? * Bài 4: - Đọc bài ca dao? Bài ca dao là lời của ai nói - Lời của ông bà, cha mẹ nói với cháu con với ai? hay lời của anh em ruột thịt ? - Những từ ngữ nào trong bài ca dao thấy - Cùng chung, một- anh em tuy 2 nhưng lại quan hệ giữa A- E rất gắn bó? là một. Chung 1 cha mẹ sinh ra , cùng chung - Nghệ thuật đặc sắc trong bài? sống sướng khổ có nhau trong một nhà. - Anh em, chân – tay  so sánh bằng hình ảnh cụ thể * Bình: - Sự gắn bó thiêng liêng, máu thịt .Đem những bộ phận cơ thể người ra để so sánh nói về tình cảm anh em Hình ảnh: Tay- chân không thể thiếu, không thể tách rời trên cơ thể người cũng như tình cảm anh em1 nhà gắn bó máu thịt, sâu sắc.  Anh em trong 1 nhà phải hoà thuận, - Bài ca dao nhắc nhở ta điều gì? phải biết nương tựa giúp đỡ lẫn nhau để - Tìm những câu ca dao nói về tình cảm anh cha mẹ vui lòng. em gắn bó? III/ Tổng kết Hoạt động 3 : Tổng kết - Nghệ thuật: Thể thơ lục bát, âm điệu tâm HS Thảo luận nhóm tình, nhắn nhủ, những hình ảnh quen thuộc - Đọc lại 4 bài ca dao cho biết biện pháp nghệ Cả 4 bài đèu là lời độc thoại của nhân vật trữ thuật nào được sử dụng trong 4 bài? tình. - Nội dung: Sự gắn bó, tình cảm sâu nặng trong quan hệ giữa cha – mẹ ><con – cái: Cả 4 bài ca dao có nội dung gì chung? ông bà- con cháu, anh em ruột thịt.. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 18.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011. GV hướng dẫn HS luyện tập. * Hoạt động 4 Củng cố dặn dò:.  Tình cảm thiêng liêng cần giữ gìn, bồi đắp IV/ Luyện tập - Đọc thêm những bài ca dao cuối bài - Thử hát 1 bài quan họ ? hát xoan hay 1 bài lý mà em biết? - Khái quát nội dung toàn bài - Làm bài tập số 2 ( phần LT) - Tìm hiểu bài: “ Những câu hát về tình tình yêu quê hương, đất nước, con người... Tuần 3 Tiết 10 Soạn ngày 08/9/2010. NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC CON NGƯỜI A- Mục tiêu cần đạt: - Gióp HS n¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa 1 sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biÓu cña nh÷ng bµi ca có chủ đề về tình yêu quê hương đất nước, con người trong bài học - Thuộc những bài ca dao trong văn bản B – chuẩn bị: GV sưu tầm thêm một số câu ca dao nbois về tình yêu quê hương đất nước con người. C-Tiến trình lên lớp * Hoạt động1 : Khởi động . Kiểm trabài cũ - Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao về tình cảm gia đình - Cho biết cái hay của bài 1 ? - Hình thức nghệ thuật tiêu biểu của 4 bài ca dao ? - Bài mới *Giới thiệu bài: - Cùng với tình cảm gia đình thì tình yêu quê hương đất nước, con người cũng là chủ đề lớn lao của ca dao, dân ca, xuyên thấm trong nhiều câu hát. Những bài ca thuộc đề này rất đa dạng Hoạt động 2: Đọc – hiểu văn bản I/ Tìm hiểu chú thích - Từ loại nào chiếm đa số trong các chú thích?( - Bốn bài ca dao thể hiện tình cảm yêu quê địa danh) hương đất nước, ta càng tự hào về những danh lam thắng cảnh của quê hương đâtý nước. Gv hướng dẫn và gọi HS đọc bài. - Chú thích:sgk - Đọc bài ca dao 1? Cho biết bài ca dac có? II/ Đọc- Phân tích văn bản. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 19.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án : Ngữ Văn 7 – Năm học 2010 – 2011 phần? - Có ý kiến cho rằng: P1 là lời bài chàng trai. P2 là lời cô gái. ý kiến của em? - Trong lời đối đáp ấy có gì độc đáo?( dùng địa danh và đặc điểm tiêu biểu của địa danh để hỏi đáp) - Chàng trai hỏi những gì và cô gái đã trả lời ra sao? - Em có nhận xét gì về những địa danh đem ra hỏi? - Theo em hình thức đối đáp nhằm mục đích gì?Họ là những con người ntn? - Từ “ rủ nhau” trong bài gợi cho em điều gì? ( Khi nào ta nào cũng vậy? Đọc 1 số bài ca dao có cụm từ “rủ nhau”. - Bài ca dao nhắc đến những địa danh nào? - Nhận xét gì về nghệ thuật trong bài ca dao - Nhận xét về những địa danh được nhắc đến trong bài? ( GV nhắc lại truyền thuyết Hồ Gươm, cho HS quan sát tranh ảnh…). - Nhắc đến những địa danh tiêu biểu nhân vật trữ tình còn muốn bộc lộ tình cảm gì? - Em có suy nghĩ gì về câu hỏi cuối bài?. - Bài ca dao đưa ta vè với cảnh đẹp ở vùng nào? Cảnh ấy được vẽ ra như thế nào? Nghệ thuật gì được sử dụng trong bài? - Câu thứ 3 có gì đặc biệt? - Có ý kiến cho rằng: Câu cuối là lời mời đến thăm xứ Huế, ý của em?. * Bài 1: - Lời hát đối đáp cuả chàng trai và cô gái - Hỏi và đáp xoay quanh các địa danh Những địa danh của vùng Bắc Bộ, không chỉ có đặc điểm địa lý TN mà còn có cả dấu vết lịch sử, văn hoá đặc biệt nổi bật - Người hỏi chọn nét tiêu biểu để hỏi - Người đáp trả lời đúng ý người hỏi  Họ là những người có hiểu biết, lịch lãm, tế nhị.Thử tài nhau, chia sẻ sự hiểu biết đồng thời thể hiện niềm tự hào về vẻ đẹp cảu quê hương mình, đất nước mình. * Bài 2: - Rủ nhau: những người có quan hệ gần gũi thân thiết, chung mối quan tâm làm việc gì đó gợi sự đồng tâm nhất trí  Rủ nhau lên núi đốt than… Rủ nhau xuống biển mò cua… Rủ nhau đi tắm hồ sen…) - Cảnh kiếm Hồ - Cầu Thê Húc - Đền Ngọc Sơn -NT : Lặp từ “xem” như đang lần lượt xem từ cái chung đến cái riêng cụ thể. - Đài Nghiên, Tháp Bútgợi nhiều hơn tả - Những địa danh nôỉ tiếng, tiêu biểu của Hà Nội, Thăng Long, gợi 1 vùng đất đẹp, giàu truyền thống văn hoá, lịch sử -Cảnh đa dạng: Hồ, cầu, đền, đài, tháp -Hợp thành không gian thơ mộng, thiêng liêng, âm vang của lịch sử, văn hoá - Lòng tự hào về vẻ đẹp của Thăng Long cũng là tình yêu, quê hương, đất nước. - Hỏi ai: …? Câu hỏi tu từ, giàu âm điệu nhắn nhủ, tâm tình.  Khẳng định ghi nhận công lao xây dựng đất nước của ông cha nhiều thế hệ cũng là lời nhắc nhở các thế hệ con cháu phải tiếp tục giữ gìn, xây dựng đất nước * Bài 3: Đường quanh quanh Non xanh, nước biếc…tranh hoạ đồ -NT: So sánh, gợi nhiều hơn tả  vẻ đẹp sông núi hài hoà, có mầu sắc, đường nét - Ai vô..thì vô… Câu 6 kết thúcmở, đại. Người thực hiện : Phạm Văn Thành Trường THCS Trần Phú Lop6.net. 20.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>