Tài liệu phòng,chống cúm A

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (57.6 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bé y tÕ
_______

Céng hoµ x héi chủ nghĩa việt namÃ
Độc lập - Tự do - Hạnh phóc

_______________________
Híng dÉn

Chẩn đốn, điều trị và phịng lây nhiễm cúm A (H1N1) 
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2762 /QĐ-BYT ngày 31 tháng 7 năm

2009

cña Bé trëng Bé Y tÕ)
_____________________

Vi rút cúm đã gây nhiều vụ dịch lớn trên thế giới với tỉ lệ tử vong
cao. Có 3 týp vi rút cúm là A, B và C, trong đó vi rút cúm A hay gây đại
dịch. Các chủng vi rút có thể thay đổi hàng năm.

BƯnh cóm A (H1N1) l©y trun tõ ngêi sang ngời, diễn biến lâm
sàng đa dạng, có nhiều trờng hợp nỈng, tiÕn triĨn nhanh, dƠ dÉn tíi tư
vong. ViƯc chÈn đoán và điều trị còn gặp nhiều khó khăn.

I. Chẩn đoán

Dựa trên các yếu tố và triệu chứng sau:
1. Yếu tố dịch tễ:

Trong vòng 7 ngày:

-Sng hoc n t vùng có cúm A (H1N1).

- Tiếp xúc gần với ngời bệnh, nguồn bệnh: nghi ngờ, có thể hoặc đã
xác định mc cỳm A (H1N1).

2. Lâm sàng:

Bệnh diễn biến cấp tính và có một số biểu hiện sau đây:
- Sốt.

- Các triệu chứng về hô hấp:
+ Viêm long đờng hô hấp.
+ Đau họng.

+ Ho khan hoặc có đờm.
- Các triệu chng khỏc

+ Đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, nôn, tiêu chảy.

Nhiều trờng hợp có biểu hiện viêm phổi nặng, thậm chí có suy hô
hấp cấp và suy đa tạng.

3. Cận lâm sàng:

- Xét nghiệm chẩn đoán căn nguyên:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

+ Nuôi cấy vi rút: thực hiện ở những nơi có điều kiện.
- Công thức máu: số lợng bạch cầu bình thờng hoặc giảm nhẹ.
- X quang phổi: có thể có biểu hiện của viêm phổi không điển hình.

4. Tiêu chuẩn chẩn đoán:

a) Trờng hợp nghi ngờ:

- Cú yu t dch tễ, sốt và triệu chứng viêm long đờng hô hấp.

b) Trờng hợp xác định đ mắc bệnh: ã
- Có biểu hiện lâm sàng cúm.

- Xét nghiệm dơng tính khẳng định nhiễm vi rút cúm A (H1N1).

c) Ngêi lµnh mang vi rót:

Khơng có biểu hiện lâm sàng nhng xét nghiệm có cúm A (H1N1).
Những trờng hợp này cng phi c bỏo cỏo.

II. điều trị

1. Nguyên tắc chung:

- Bệnh nhân phải đợc cách ly và thông báo kịp thời cho cơ quan y tế
dự phòng.

- Dùng thuốc kháng vi rút đơn độc hoặc kết hợp (oseltamivir,
zanamivir) càng sớm càng tốt, kể cả các trờng hợp tiếp xúc trực tiếp
với ngời bệnh và có sốt.

- §iỊu trị hỗ trợ trong những trờng hợp nặng.

- iu tr tại chỗ ở những cơ sở thích hợp và yêu cầu tuyến trên giúp đỡ

đối với những trờng hợp nặng.

2. Điều trị thuốc kháng vi rút:
- Thuốc kháng vi rút:

+ Oseltamivir (Tamiflu):

* Ngời lớn và trẻ em trên 13 tuổi: 75mg 2 lần/ngày 5 ngày.
* Trẻ em từ 1-13 tuổi: dùng dung dịch uống tuỳ theo trọng lợng
cơ thể

. <15 kg: 30 mg x 2 lần/ngày 5 ngày.
. 16-23 kg: 45 mg x 2 lần/ngày 5 ngày.
. 24-40 kg: 60 mg x 2 lần/ngày 5 ngày.
. > 40 kg: 75 mg x 2 lần/ngày x 5 ngày.
* Trẻ em dới 12 th¸ng:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

. 6-11 th¸ng: 25 mg x 2 lần/ngày x 5 ngày.

+ Zanamivir: dng hớt nh liu. Sử dụng trong các trờng hợp:
Khơng có oseltamivir, trờng hợp chậm đáp ứng hoặc kháng với
oseltamivir.

LiỊu dïng:

* Ngêi lín vµ trẻ em trên 7 tuổi: 2 lần xịt 5mg x 2 lần/ngày.
* Trẻ em: Từ 5-7 tuổi: 2 lần xịt 5 mg x 1 lần/ngày.

+ Trờng hợp nặng có thể kết hợp oseltamivir và zanamivir.

+ Trng hp ỏp ng chậm với thuốc kháng vi rút: thời gian điều
trị có thể kéo dài đến khi xét nghiệm hết vi rút.

- Cần theo dõi chức năng gan, thận để điều chỉnh liu lng cho phự
hp.

3. Điều trị hỗ trợ
a) Hạ sốt.

Ch dùng paracetamol khi nhiệt độ trên 39oC (không dùng thuốc hạ sốt
nhóm salicylate nh aspirin).

b) Bảo đảm chế độ dinh dỡng và chăm sóc.
- Dinh dỡng:

+ Ngời bệnh nhẹ: cho ăn bằng đờng miệng.

+ Ngời bệnh nặng: cho ăn sữa và bột dinh dỡng qua ống thông
dạ dày.

+ Nếu ngời bệnh không ăn đợc phải kết hợp ni dỡng bằng đờng
tĩnh mạch.

- Chăm sóc hơ hấp: giúp ngời bệnh ho, khạc; vỗ rung vùng ngực; hỳt
m.

c) Sử dụng kháng sinh thích hợp khi có bội nhiễm vi khuẩn
d) Hỗ trợ hô hấp khi có suy hô hấp:

- Nằm đầu cao 30-450.

- Cho ngời bệnh thë oxy víi lu lỵng thÝch hỵp.

- Những trờng hợp không đáp ứng với thở oxy cần hỗ trợ hô hấp bằng
máy thở khơng xâm nhập hoặc xâm nhập.

e) Ph¸t hiện và điều trị suy đa phủ tạng.

g) Nhng trng hợp nặng điều trị giống nh cúm A (H5N1) nặng đã đợc
Bộ Y tế ban hành.

4. Tiªu chn ra viƯn:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Tình trạng lâm sàng ổn định.

b) N¬i cã xÐt nghiÖm Real time RT-PCR:
- Sau khi hÕt sèt 3 ngµy.

- Tình trạng lâm sàng ổn định.

- XÐt nghiƯm lại Real time RT-PCR vi rút cúm A (H1N1) vào ngày thứ
t âm tính. Trong trờng hợp xét nghiệm lại vào ngày thứ t vẫn dơng tính
thì xét nghiệm lại vào ngày thứ sáu.

5. iu tr cỳm A (H1N1) trong trờng hợp dịch lây lan trong cộng
đồng, không chẩn đoán xác định đợc bằng xét nghiệm:

Các trờng hợp nghi ngờ trong vùng dịch đã đợc xác định, có biểu hiện
lâm sàng cần cách ly, mang khẩu trang, vệ sinh hụ hp v ra tay:

+ Cách ly và điều trị triệu chứng.

+ Các trờng hợp diễn biến nặng, ngời già, trẻ em dới 5 tuổi, phụ
nữ có thai, ngời có bệnh mạn tính: cách ly, điều trị tại bệnh viện theo
h-ớng dẫn trên.

III. Phòng lây nhiễm
1. Nguyên tắc:

Thực hiện các biện pháp cách ly và chống nhiễm khuẩn nghiêm ngặt.
Khi phát hiện ngời bệnh nghi ngờ mắc cúm A (H1N1) phải khám, phân
loại và cách ly kịp thời.

2. Tỉ chøc khu vùc c¸ch ly trong bƯnh viƯn:

- Tổ chức các khu vực cách ly nh đối với các bệnh truyền nhiễm gây
dịch nguy hiểm khác.

+ Bè trÝ phßng khám sàng lọc phát hiện ngời bệnh nghi nhiễm
cúm ở khu vực khám bệnh.

+ Bố trí buồng bệnh riêng cho các trờng hợp nghi ngờ và mắc
bệnh tại khoa truyền nhiễm và các khu điều trị riêng.

- Hn ch v kiểm sốt ngời ra vào khu vực cách ly.
3. Phịng ngừa cho ngời bệnh và khách đến thăm:

- Tất cả ngời bệnh, ngời nghi ngờ mắc bệnh phải mang khẩu trang
ngoại khoa khi ở trong buồng bệnh cũng nh khi đi ra ngoài buồng
bệnh. Ngời bệnh cần đợc hớng dẫn vệ sinh đờng hô hấp.

- Khi vận chuyển ngời bệnh cần báo trớc cho nơi tiếp đón. Ngời bệnh
và ngời chuyển ngời bệnh cần mang đầy đủ phơng tiện phòng hộ cá
nhân. Khử khuẩn các phơng tiện vận chuyển sau khi dùng.

- Trờng hợp ngời nhà chăm sóc ngời bệnh hoặc tiếp xúc với ngời bệnh
phải đợc hớng dẫn, đăng ký và áp dụng các biện pháp phòng lây
nhiễm nh nhân viên y tế.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Röa tay thêng quy trớc và sau khi thăm khám ngời bệnh bằng xà
phòng hoặc dung dịch sát khuẩn nhanh.

- Phng tin phũng h gồm: Khẩu trang ngoại khoa, khẩu trang N95,
kính bảo hộ, mặt nạ che mặt, áo choàng giấy dùng một lần, găng tay,
mũ, bao giầy hoặc ủng. Phơng tiện phòng hộ phải ln có sẵn ở khu
vực cách ly, đợc sử dụng đúng cách và khi cần thiết. Sau khi dùng đợc
xử lý theo quy định của Bộ Y tế.

- Bệnh phẩm xét nghiệm: Phải đặt trong túi nilon hoặc hộp vận chuyển
đóng kín theo quy định đến phịng xét nghiệm.

- Giám sát: lập danh sách nhân viên y tế trực tiếp chăm sóc, điều trị
cho ngời bệnh, nhân viên làm việc tại khoa có ngời bệnh và nhân viên
phịng xét nghiệm xử lý bệnh phẩm. Những nhân viên này cần đợc
theo dõi thân nhiệt và các biểu hiện lâm sàng hng ngy.

- Những nhân viên mang thai, mắc bệnh tim phổi mạn tính tránh tiếp
xúc với ngời bệnh.

5. X lý dụng cụ y tế, đồ vải và dụng cụ dựng cho ngi bnh:

- Lau và khử khuẩn bề mặt buồng bệnh hai lần mỗi ngày bằng dung
dịch khử khuẩn.

- Dụng cụ y tế: Những dụng cụ dùng lại phải khử khuẩn ngay tại khu
vực cách ly, sau đó chuyển về khu vực quy định để cọ rửa và tiệt
khuẩn.

- Phơng tiện dùng cho ngời bệnh: phải tẩy uế và cọ rửa bằng xà phòng
và hoá chất khử khuẩn. Ngêi bƯnh dïng dơng cơ phơc vơ vƯ sinh vµ
dinh dìng riªng.

- Đồ vải: áp dụng phơng pháp vận chuyển và xử lý nh đồ vải nhiễm
khuẩn nguy hiểm (thu gom đồ vải trong túi nilon màu vàng trớc khi vận
chuyển xuống nhà giặt. Không ngâm đồ vải tại khu vực cách ly. Giặt
đồ vải trong các dung dịch khử khuẩn. Trong trờng hợp phải giặt bằng
tay thì trớc khi giặt đồ vải phải ngâm khử khuẩn).

6. Xư lý ngêi bƯnh tư vong:

- Ngời bệnh tử vong phải đợc khâm liệm theo quy định phòng chống
dịch, phải khử khuẩn bằng dung dịch khử khuẩn.

- Chuyển tử thi đến nơi chôn cất hoặc hoả táng bằng xe riêng và đảm
bảo đúng quy định phòng lây nhiễm.

- Tử thi phải đợc chơn cất hoặc hoả táng trong vịng 24 giờ.
7. Các biện pháp phòng bệnh chung:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Vệ sinh cá nhân, vệ sinh hô hấp, súc miƯng - häng b»ng c¸c thc

s¸t khn theo híng dÉn cđa Bé Y tÕ.

- Tránh tập trung đơng ngời khi có dịch xảy ra./.

KT. bé trëng
 Thø trëng

(§· ký)

</div>