Giáo án Toán 6 - Phương Thị Bích Hoan – Trường THCS Đông Hội

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. TiÕt 93: V¨n b¶n:. hịch tướng sĩ (TrÇn Quèc TuÊn) A. Môc tiªu bµi häc: Giúp học sinh cảm nhận được lòng yêu nước bất khuất của Trần Quốc Tuấn ,của nhân dân ta trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i x©m thÓ hiÖn qua lßng c¨m thï giÆc ,tinh thÇn quyÕt chiến ,quyết thắng kẻ thù xâm lược. - Nắm được đặc điểm cơ bản của thể hịch .Thấy được đặc sắc nghệ thuật văn chính luận của Hịch tướng sĩ - Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận, có sự kết hợp giũa tư duy lô- gíc và tư duy hình tượng ,giũa lí lẽ và tình cảm. B. ChuÈn bÞ: Gi¸o viªn so¹n bµi. Học sinh :đọc – soạn. KiÓm tra bµi cò: ? Qua văn bản: chiếu dời đô của Lí Công Uẩn, em cho biết vì sao Lí Công Uốn quyết định dời đô ra thành Đại La? Bµi míi. C¸c em th©n mÕn! Trong thế kỉ thứ 13, nước Đại Việt ta đã 3 lần đánh thắng giặc Nguyên – Mông. Những chiến công vang dội đời Trần như Chương Dương, Hàm Tử, Bạch Đằng...đã làm nên hào khí §«ng A, t« th¾m trang sö vÎ vang cña d©n téc. Một trong những yếu tố vô cùng quan trọng tạo nên những chiến công hiển hách đó, chính là công lao to lớn của người anh hùng Trần Quốc Tuấn, người anh hùng ấy không chỉ tỏa sáng nơI lưỡi búa cờ mao mà còn rạng ngời trong văn chương sử sách. Trong giờ học hôm nay, cô và các em cùng đến với áng văn bất hủ : “ Hịch tướng sĩ” của vị quèc c«ng tiÕt chÕ thèng lÜnh TrÇn Quèc TuÊn. Mêi c¸c em më s¸ch trang 55. *§©y lµ bøc ¶nh vÏ ch©n dung cña TrÇn Quèc TuÊn? Qua t×m hiÓu I.Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm SGK h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? * M¸y chiÕu:Mét sè nÐt vÒ tiÓu sö vµ sù nghiÖp cña TrÇn Quèc TuÊn 1. T¸c gi¶. - (1231?- 1300) Trần Quốc Tuấn tước Hưng Đạo Vương , là con An - Là danh tướng kiệt xuÊt cña d©n téc. Sinh Vương Trần Liễu. - Ông là một người có trái tim yêu thương vĩ đại: yêu nước, thương dân, khoan hoà, độ lượng, công minh liêm chính. - Là người có tài cao, trí dũng, văn võ song toàn: có chiến lược, chiến thuật điều binh khiển tướng, nghiên cứu thuật binh thư, thảo hịch, để Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. lêi di chóc khuyªn vua ... - Ông đã có nhiều chiến tích lẫy lừng trong 3 cuộc kháng chiến chèng Nguyªn - M«ng. + LÇn thø nhÊt : n¨m 1257 «ng ®­îc cö cÇm qu©n chÊn gi÷ biªn thuú phÝa B¾c. + Hai lÇn sau: N¨m 1285 vµ n¨m 1287, «ng lµm TiÕt chÕ Thèng lĩnh các đạo quân , cả hai lần đều thắng lợi vẻ vang. - §êi TrÇn Anh T«ng , «ng vÒ trÝ sÜ ë V¹n KiÕp (nay lµ x· H­ng §¹o ,huyện Chí Linh ,tỉnh Hải Dương) rồi mất ở đấy. Nhân dân tôn thờ ông là Đức thánh Trần và lập đền thờ ở nhiều nơi trên đất nước. Qua t×m hiÓu SGK. ? Em hãy cho biết bài hịch ra đời trong hoàn cảnh nào?. 2. T¸c phÈm.. - HSTL *Đây là toàn bộ văn bản Hịch tướng sĩ bằng chữ Hán. * MC Theo biên niên lịch sử cổ Trung đại Việt Nam: Hịch tướng sĩ - Dụ chư tì tướng hịch văn –được công bố vào tháng 9 năm 1284. Trước khi 50 v¹n qu©n M«ng Cæ do Tho¸t Hoan cÇm ®Çu kÐo sang x©m lược nước ta lần 2 (Năm 1285) GV. Sau thÊt b¹i th¶m h¹i lÇn thø nhÊt, qu©n Nguyªn M«ng tiếp tục cậy thế ngang ngược, hống hách : chúng vẫn sai sứ sang nước ta nhũng nhiễu, bắt cống nạp vàng bạc, ngọc lụa, âm mưu th«n tÝnh §¹i ViÖt. Chóng cµng ngµy cµng ra søc hoµnh hµnh, ngän löa chiÕn tranh s¾p bïng lªn gi÷ déi. Trong hµng ngò tướng sĩ lúc bấy giờ cũng có những người dao động, có tư tưởng cÇu hoµ. Lúc này nhà Trần đã tăng cường bố phòng, mở hội nghị Diên Hång vµ héi nghÞ B×nh Than vµo cuèi n¨m 1283 ®Çu n¨m 1284. TrÇn Quèc TuÊn ®­îc vua TrÇn Nh©n T«ng cö gi÷ chøc Quèc công tiết chế thống lĩnh. Sau khi ông đã soạn thảo Binh thư yếu lược , trong cuộc duyệt binh lớn ở Đông Thăng Long 9/1284 tác gi¶ c«ng bè bµi hÞch. *MC Đây là hình ảnh cuốn Binh Thư yếu lược, là tâm huyết của Trần Quốc Tuấn. Cuốn sách đã ghi lại tóm tắt những điều về binh pháp, làm tư liệu học tập và rèn luyện cho tướng sĩ. Để hiểu rõ văn bản Hịch tướng sĩ cô trò ta cùng chuyển sang II.T×m hiÓu v¨n b¶n. phÇn II : GV: Cần đọc to rõ ràng, giọng điệu thay đổi linh hoạt cho phù Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. hîp víi tõng ®o¹n: khi th× hïng hån, tha thiÕt, khi th× døt kho¸t, ®anh thÐp , khi th× mØa mai, chÕ diÔu... L­u ý c©u cuèi cña bµi hịch lại cần đọc với giọng chậm, tâm tình. GV đọc một đoạn phần chữ to. Gọi học sinh đọc tiếp – nhận xét. C¸c em chó ý vµo phÇn chó thÝch SGK.. ? Em h·y cho biÕt Hèt TÊt LiÖt lµ ai? - Tøc vua ThÕ Tæ nhµ Nguyªn.. ?Vậy Vân Nam Vương là ai? - Tøc Tho¸t Hoan ... Còn một số nhân vật và những từ khó khác, các em đọc kĩ phần chó thÝch SGK.. ? V¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ v¨n hÞch. Em h·y cho biÕt đặc điểm chính của thể hịch là gì? *MC - HÞch lµ thÓ v¨n nghÞ luËn thêi x­a - Do vua chúa, tướng lĩnh hoặc thủ lĩnh một phong trào dùng để cổ động, thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài.Kích động tình cảm,tinh thần người nghe,có tính chiến đấucao. - Thường được viết theo thể văn biền ngẫu, có hai vế song hành đối xứng, khi đọc nghe âm vang. * ?So sánh những đặc điểm cơ bản giống và khác nhau. gi÷a hÞch vµ chiÕu. - Gièng nhau: Cïng lµ mét lo¹i v¨n ban bè c«ng khai, cïng lµ thÓ v¨n nghÞ luËn, kÕt cÊu chÆt chÏ, lËp luËn s¾c bÐn, cã thÓ ®­îc viÕt b»ng v¨n xu«i, v¨n vÇn hoÆc v¨n biÒn ngÉu. - Khác nhau về mục đích, chức năng: + Chiếu dùng để ban bố mệnh lệnh +Hịch là để cổ vũ, thuyết phục, kêu gọi, mục đích là khích lệ tinh thÇn, t×nh c¶m.. ? Văn bản này được viết theo ngôi thứ mấy? Phương thức biểu đạt chính là gì? - Ng«i thø nhÊt sè Ýt (ta). - Phương thức nghị luận.. ? Vậy em hiểu ta ở đây là ai? Và văn bản hướng tới đối tượng nào? - Ta - Trần Quốc Tuấn nói với “các ngươi”- các tì tướng.( Chủ tướng nói với các tướng sĩ) Như vậy :đây là bài văn nghị luận do chủ tướng Trần Quốc Tuấn viết, nhằm thuyết phục tướng sĩ học tập binh thư yếu lược. Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. - Kích động lòng yêu nước căm thù giặc của tướng sĩ đời Trần. Từ đó mµ ra søc häc binh th­. *MC.Thông thường bài hịch kêu gọi đánh giặc có bốn phần chÝnh : +phần mở đầu có tính chất nêu vấn đề . +Phần thứ hai thường nêu truyền thống vẻ vang trong sử sách để gây lòng tin tưởng. +Phần thứ ba thường nhận định tình hình để gây lòng căm thù giặc , phân tích phải trái để làm rõ đúng sai . +Phần kết thúc thường đề ra chủ chương cụ thể và kêu gọi đấu tranh.. ? Dựa vào đặc diểm đó các em hãy thảo luận câu hỏi sau: H·y cho biÕt bµi hÞch nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung tõng phÇn? *MC- Chia lµm 4 phÇn: - Phần 1:Từ đầu đến “còn lưu tiếng tốt”: Nêu gương trung thần nghÜa sÜ. - Phần 2: Từ “Huống chi” đến “cũng vui lòng”: Tội ác của kẻ thù và t©m tr¹ng cña t¸c gi¶. - Phần 3: Từ “Các ngươi” đến “không muốn vui vẻ phỏng có được không?”: Phân tích phải trái làm rõ đúng sai: Phần này có thể chia lµm hai ý nhá : + Từ “Các ngươi” đến “muốn vui vẻ phỏng có được không?”: Nêu mối ân tình giữa chủ và tướng, phê phán những biểu hiện sai trong hàng ngũ tướng sĩ. + Từ “Nay ta bảo thật” đến “không muốn vui vẻ phỏng có được không?”: Khẳng định những hành động đúng nên làm để tướng sĩ thÊy râ ®iÒu hay lÏ ph¶i. - PhÇn 4:Cßn l¹i:Nªu nhiÖm vô cÊp b¸ch,khÝch lÖ tinh thÇn chiến đấu. ? Nhận xét bố cục của bài hịch tướng sĩ? G: Kết cấu của Hịch tướng sĩ về cơ bản giống kết cấu chung cña thÓ hÞch, kÕt cÊu chÆt chÏ, l«gic, m¹ch l¹c nh­ng cã sù thay đổi linh hoạt. Vậy bài “hịch tướng sĩ” Trần Quốc Tuấn kêu gọi, thuyết phục , 1. Nêu gương những cổ vũ các tướng sĩ có sức thuyết phục như thế nào cô và các em trung thần nghĩa sĩ. cùng tìm hiểu phần 1: Nêu gương những trung thần nghĩa sĩ. Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. ? Theo dõi vào đoạn 1 của văn bản em hãy cho biết: Tác giả đã. nêu lên những tấm gương trung thần nghĩa sĩ nào? MC Có người là tướng như: Do Vu, Vương Công Kiên, Cốt Đãi Ngột Lang, XÝch Tu T­. - Có người là gia thần như : Dự Nhượng, Kính Đức. - Có người làm quan nhỏ coi giữ ao cá như: Thân Khoái.. ? Các nhân vật lịch sử mà tác giả nêu gương có đặc diểm g× chung. - §Òu s½n sµng chÕt v× vua v× chñ.. ? Việc nêu những tấm gương như thế nhằm mục đích gì? - Nh»m thuyÕt phôc, khÝch lÖ ý chÝ lËp c«ng, tinh thÇn x¶ th©n v× nghÜa lín. G: Trước thái độ thờ ơ của của một số tướng sĩ , Trần Quốc Tuấn đã nêu các tấm gương trong lịch sử Trung Quốc từ xưa đến nay, từ lớn đến nhỏ đều tận tụy, trung thành, xả thân vì vua, vì chủ. Mục đích cho khắp tướng sĩ môn hạ ai ai cũng tự tin làm được bậc trung thần nghĩa sĩ, để khích lệ ý chí lập công, tinh thần vì nghĩa lín. GV. Sau khi nêu gương sử sách để khích lệ ý chí lập công danh, hi sinh vì nghĩa lớn, tác giả quay về thực tế trước mắt. Vậy tội ác cña giÆc vµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ nh­ thÕ nµo chóng ta cïng 2.Téi ¸c cña giÆc vµ t©m tr¹ng cña t¸c gi¶. chuyÓn sang phÇn 2. Më ®Çu phÇn 2 t¸c gi¶ viÕt: *Téi ¸c cña giÆc *MC “Huống chi ta cùng các ngươi sinh phải thời loạn lạc,lớn gặp buổi gian nan” Em hiÓu thêi lo¹n l¹c, buæi gian nan lµ nãi tíi thêi điểm lịch sử đất nước ta lúc đó như thế nào? - Đó là thời kì đất nước đang đứng trước hoạ xâm lăng.Quân M«ng Cæ ®ang r×nh rËp x©m chiÕm. *MC. §©y lµ h×nh vÏ minh ho¹ qu©n M«ng Cæ lóc bÊy giê. Vã ngùa chúng đi đến đâu làm nhà cửa đổ nát, thành trì tan hoang, nhân d©n bÞ giÕt hoÆc bÞ b¾t lµm n« lÖ. ? Tác giả đã sử dụng quan hệ từ cùng (ta cùng các ngươi) để chỉ mối quan hệ giữa Trần Quốc Tuấn với các tướng sĩ như thế nào. - Cïng mét thÕ hÖ, cïng chÞu chung nh÷ng gian nan thö th¸ch nÆng Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. nề, cùng cảnh ngộ nước mất nhà tan, cùng chia ngọt xẻ bùi, cùng vinh, cïng nhôc, GV. C©u v¨n nh­ mét lêi t©m huyÕt cña vÞ thèng so¸i thæ lé t©m tình với tướng sĩ, Ta - các ngươi cùng một thế hệ , cùng cảnh ngộ nước mất nhà tan , cùng có trách nhiệm gánh vác sứ mệnh lịch sử của nước nhà. ?Trong buổi loạn lạc,gian nan ấy, sự ngang ngược và tội ác của giặc đã được tác giả lột tả qua câu văn nào? M¸y *- Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường , uốn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ, thác mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa, để thoả lòng tham không cùng, giả hiệu Vân Nam Vương mà thu bạc vàng, để vét của kho cã h¹n.. - Xø giÆc ®i l¹i nghªnh ngang - Uốn lưỡi cú diều - sỉ mắng triều đình - Th©n dª chã - b¾t n¹t tÓ phô. - Thác mệnh- đòi ngọc lôa - Gi¶ hiÖu – thu bac vµng, vÐt cña kho.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c vÕ c©u trong ®o¹n v¨n trªn. - Các vế câu đối xứng, song hành, nhịp nhàng. ? Chỉ rõ sự song hành, đối xứng giữa các vế trong các câu trên. ? “Ngã thÊy xø giÆc ®i l¹i nghªnh ngang ngoµi ®­êng”, c©u v¨n gîi t¶ h×nh ¶nh cña xø giÆc nh­ thÕ nµo.? - Hèng h¸ch, ng¹o - Quân giặc đi lại , hành động tự do, vô phép. -Ngạo mạn, coi thường không nể sợ ai hết.Ngang nhiên làm những mạn, việc biết rằng mọi người có thể phản đối. GV. Thùc tÕ lÞch sö lµ: Sau thÊt b¹i th¶m h¹i lÇn thø nhÊt 1258, cậy thế “Thiên triều” đế quốc Nguyên - Mông liên tiếp cử sứ giả sang nước ta sách nhiễu . N¨m 1266, xø nhµ Nguyªn yªu s¸ch vua TrÇn ph¶i sang trầu vua Nguyên, bắt biên sổ dân sang nộp, đòi đặt chức giám trị Mông Cổ ở nước ta. Thoát Hoan – con trai Hốt Tất Liệt bắt triều đình đem An Tư công chúa dâng cho nó. Năm 1277 Sài Xuân đi sứ, buộc ta lên tận biên giới đón rước. Năm 1281, Sài Xuân lại sang sứ, lần này hắn cưỡi ngựa đi thẳng vào cửa Dương Minh, quân sĩ Thiên Trường ngăn lại, đã bị Xuân lấy roi đánh toạc cả đầu. Vua sai Thượng tướng Thái sư Trần Quang Khải ra đón tiếp, thì hắn nằm khểnh kh«ng dËy. ? Em hiểu “triều đình” là cơ quan nào?,” tể phụ” là ai? - “Triều đình” là bộ máy lãnh đạo nhà nước cao nhất thời phong Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. kiÕn. - “Tể phụ” là bậc quan đầu triều, giúp vua trị nước. ? Cú diều, dê chó là ám chỉ đối tượng nào - ChØ bän giÆc. ? Kẻ thù nghênh ngang đi lại, mắng nhiếc, xỉ nhục, bắt nạt triều - Láo xược, xúc phạm đình, tể phụ, em có suy nghĩ gì về hành động của quân giặc? đến danh dự của quốc - Chúng rất láo xược, ngạo mạn, hống hách, không coi ai ra gì. Dám thể. xúc phạm đến cả triều đình. G: Người ta thường nói: đất có thổ công, sông có Hà bá, quốc gia nào cũng có qui định, phép tắc nhất định, thế mà gặc Mông nguyên sang nước ta lại ngang nhiên, vô phép, láo xược, dám xúc pam đến triều đình, quốc thể. Chúng như loại cầm thú đội lốt người, xấu xa, bẩn thỉu, tâm địa độ ác. Trần Quôca Tuấn chỉ cho các tướng sĩ thấy đó là nỗi đau, nỗi nhục lớn khi chủ quyền đất nước bị xâm phạm. G: không chỉ có thế, chúng còn Thác mệnh Hốt Tất Liệt đòi ngọc lôa - Giả hiệu Vân Nam Vương thu bạc vàng – vét của kho . ? Em hiÓu th¸c mÖnh, gi¶ hiÖu cã nghÜa lµ g×? - Thác mệnh , giả hiệu là mượn tiếng, mượn danh. G: Ngäc lôa, b¹c vµng, cña kho lµ tµi s¶n quý cña d©n téc, chóng vơ vét…. Cho đầy túi tham về nước ? Qua các chi tiết đó, Trần Quốc Tuấn đã vạch trần bản chất cña giÆc M«ng Nguyªn lµ g× - Chúng rất tham lam, tàn bạo, chúng tìm đủ trăm phương nghìn kế -- Tham tàn, vô đạo. để bóc lột, vơ vét của cải để thoả mãn lòng tham vô đáy của chúng. *?Tác giả sử dụng câu văn dài hay còn gọi là trường cú, kết hợp với nghệ thuật ẩn dụ, phép đối trong văn biền ngẫu có tác dụng g×? - Cã t¸c dông v¹ch trÇn ©m m­u, tham lam, tµn b¹o cña qu©n x©m lược . - Thấy được thái độ căm giận, khinh bỉ cao độ của TQT đối với bọn giÆc. ¤ng coi chóng nh­ nh÷ng loµi cÇm thó xÊu xa, bØ æi nhÊt. GV. Với phép ẩn dụ và tác dụng của nghệ thuật đối trong văn biÒn ngÉu. Mçi vÕ c©u nh­ v¹ch trÇn mét d· t©m, mét ©m m­u tham lam, tàn bạo của quân xâm lược phương Bắc. Chúmg đã dám xúc phạm đến quốc thể và niềm tự tôn dân tộc. Đồng thời Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. thấy được thái độ căm giận, khinh bỉ ghê tởm đến cao độ của TrÇn Quèc TuÊn . ¤ng coi chóng nh­ nh÷ng loµi cÇm thó xÊu xa, bØ æi nhÊt. Bằng cách nói ấy TQT đã chỉ ra cho mọi người một nỗi nhục lớn khi chủ quyền đất nước bị xâm phạm. ? Trần Quốc Tuấn nhắc lại tội ác của giặc nhằm mục đích gì - Khích lệ lòng căm thù giặc, nỗi nhục mất nước, lòng tự tôn dân tộc khi đất nước bị xâm phạm. ? Vµ lßng c¨m thï giÆc nh­ ngän löa ngµy mét bèc cao hõng hùc. ¤ng cßn so s¸nh bän giÆc nh­ thÕ nµo? *- Thật khác nào như đem thịt mà nuôi hổ đói, sao cho khỏi tai vạ về - Đem thịt mà nuôi hổ đói sau! ?Em có nhận xét gì về hình ảnh so sánh đó? - Cách so sánh cụ thể, sâu sắc : hổ đói phải ném cho chúng bao nhiêu thịt mới vừa- có lúc người nuôi hổ đói phải thế mạng! Cũng nh­ ph¶i cèng n¹p biÕt bao nhiªu ngäc lôa, b¹c vµng cho tho¶ lßng tham vô đáy của lũ giặc. ? VËy qua c¸ch so s¸nh Êy TrÇn Quèc TuÊn cßn muèn nh¾c nhë các tướng sĩ điều gì? - Nhắc nhở tướng sĩ luôn phải cảnh giác, không được khoanh tay đứng nhìn bọn giặc tung hoành ngang ngang ngược. GV. Bằng cái nhìn sáng suốt và cảnh giác TQT đã vạch trần dã t©m vµ bé mÆt tham lam tµn b¹o. Bän giÆc lu«n lµ nh÷ng con hæ kh¸t måi nu«i chóng sao cho khái tai v¹ vÒ sau. VËy em hiÓu tai v¹ vÒ sau mµ TrÇn Quèc TuÊn nãi tíi lµ g×? - Đó chính là thảm hoạ nước mất nhà tan. - C¶nh giÆc d· dµy xÐo, tµn s¸t nh©n d©n Như Nguyễn Trãi đã viết: Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ. GV.Như vậy, TQT đã bộc lộ tấm lòng mình để khêu gợi ý thức dân tộc đối với tướng sĩ. Trong thâm tâm, ông đã hình dung rõ mån mét toµn c¶nh cuéc chiÕn tranh, víi nh÷ng tªn lÝnh Nguyªn - Mông hiếu chiến, rạp mình trên lưng ngựa ,đi đến đâu là đốt phá, giết chóc, cướp giật đến đó. ?Và ông đã trực tiếp bày tỏ tâm trạng của mình qua chi tiết nào * Tâm trạng của tác gi¶. nµo? - HS tr¶ lêi. Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. *MC. Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối , ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa. ? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? em có nhận xét nh­ thÕ nµo vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶? - T¸c gi¶ dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, - Sö dông nh÷ng tÝnh tõ chØ tr¹ng th¸i t©m lÝ. ? Tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, em hiểu như thế nào về câu văn nµy. ? Qua đó ta có thể hình dung được tâm trạng của vị thống soái lúc nµy nh­ thÕ nµo? - Tr¨n trë, b¨n kho¨n, lo l¾ng, c¨ng th¼ng - Băn khoăn lo lắng đến quên ăn, mất ngủ, đau đớn đến thắt tim, thắt ruột. Lo lắng đau đớn đến tột cùng. GV.Nçi ®au Êy, t©m tr¹ng Êy ®­îc diÔn t¶ mét c¸ch cô thÓ xóc động, ám ảnh. Ăn và ngủ là nhu cầu sống không thể thiếu được của mỗi người. Thế mà vị thống soái đã và đang trải qua những đêm ngày căng thẳng. Câu văn được cắt thành nhiều vế như những đợt sóng dồn dập trào lên, nỗi trăn trở, băn khoăn, lo âu c¨ng th¼ng, thÓ hiÖn nçi ®au, nçi nhôc tét cïng cña vÞ thèng lÜnh. ? Vµ c¸i nguyªn cí cña nçi ®au, sù c¨m tøc Êy lµ g×? *- ChØ c¨m tøc ch­a x¶ thÞt lét da, nuèt gan uèng m¸u qu©n thï.. - Tíi b÷a - quªn ¨n - Nửa đêm- vỗ gối - Ruét ®au nh­ c¾t - Nước mắt đầm đìa. -->Tr¨n trë, lo ©u, ®au đớn đến tột cùng.. - C¨m tøc ch­a x¶ thÞt lét da, nuèt gan, uèng m¸u qu©n thï.. ? Cách dùng từ của tác giả trong câu văn này có gì đặc biệt? - Các động từ mạnh được sử dụng rất đắt: xả thịt, lột da, nuốt gan, uèng m¸u ? Việc sử dụng hàng loạt các động từ trong câu văn để biểu lộ thái - Căm phẫn, uất hận. độ của tác giả với kẻ thù như thế nào. -->Cã t¸c dông diÔn t¶ lßng c¨m thï giÆc s«i sôc, c¨m phÉn, uÊt hËn tột độ, quyết tâm không đội trời chung với giặc. G: Nỗi đau xót đến bầm gan, tím rụôt vì nước, vì dân mà quên ¨n , mÊt ngñ. ? Trần quốc Tuấn tự nhủ với các tướng sĩ điều gì. *- DÉu cho tr¨m th©n nµy ph¬i ngoµi néi cá, ngh×n x¸c nµy gãi trong - Tr¨m th©n - ngh×n x¸c da ngùa ta còng cam lßng. ?Em hiÓu néi cá ë ®©y cã nghÜa lµ g×? Là đồng cỏ – bài chiến trường. ? “Nghìn xác này gói trong da ngựa” câu văn đã nhắc tới điển tÝch nµo - Lấy từ câu của Mã Viện đời Hán: bậc trượng phu nên chết ở Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. giữa chiến trường, lấy da ngựa mà bọc thây: ý nói làm trai phải đánh đông dẹp Bắc, xả thân nơi chiến trường vì nghĩa lớn. ? Trong c©u v¨n nµy t¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? Khẳng định quyết tâm nào của tác giả.? - Biện pháp nghệ thuật nói quá. (Thậm xưng, khoa trương). - Thể hiện quyết tâm xả thân vì nước. GV. “Tr¨m th©n, ngh×n x¸c” lµ c¸ch nãi thËm x­ng trong phó hÞch ngµy x­a. “X¸c gãi trong da ngùa” lµ ®iÓn tÝch nãi lªn niÒm kiêu hãnh tự hào của các tướng sĩ khi được hi sinh trên chiến địa. TQT đã có một cách nói rất hay, rất sâu sắc và độc đáo về một lêi thÒ thiªng liªng, biÓu hiÖn mét t­ thÕ hiªn ngang lÉm liÖt, tinh thần quyết chiến của người anh hùng dám xả thân vì nước. Đó như lời thề, lời giãi bày lòng mình với các tướng sĩ. Mỗi chữ, mỗi dòng như máu chảy như nước mắt hiện hình. Đó là tấm lßng, gan ruét, t©m huyÕt cña vÞ tæng chØ huy. ? Nh­ vËy qua tÊt c¶ c¸c chi tiÕt chóng ta vïa ph©n tÝch em cã c¶m nhận gì về vị chủ tướng Trần Quốc Tuấn? *- Đó là một vị anh hùng yêu nước, hiên ngang, bất khuất có tinh - yêu nước, hiên ngang, thần quyết chiến sẵn sàng xả thân vì nước. bÊt khuÊt, cã tinh thÇn quyÕt chiÕn s½n sµng x¶ thân vì nước. ? Vị chủ tướng ấy đã tự thổ lộ tâm tình của mình với tướng sĩ sẽ có t¸c dông nh­ thÕ nµo? - Có tác dụng động viên, khích lệ, cổ vũ, thuyết phục. Chính Trần Quốc Tuấn như là một tấm gương yêu nước bất khuất. GV. Lêi hÞch chÝnh lµ gan ruét, lµ tÊc lßng , lµ t©m huyÕt cña vị chủ tướng đang bày tỏ, tâm sự, chia sẻ với bầy tôi, với những người anh em, con cháu của mình. Chính vì vậy mà nó càng có søc thuyÕt phôc to lín. ChÝnh v× thÕ khi giÆc Nguyªn - M«ng trµn sang vua TrÇn Nhân Tông lo lắng hỏi TQT: “Nên đánh hay nên hàng”, ông đã m¹nh mÏ tr¶ lêi: “NÕu bÖ h¹ muèn hµng h·y chÐm ®Çu thÇn ®i đã!” Đó là lời thề “Sát Thát”, là tinh thần quyết chiến, là tiếng nói đầy trách nhiệm của vị Quốc công Tiết chế đối với tổ quốc §¹i ViÖt. * TiÓu kÕt: . ? Qua tÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt chóng ta võa t×m hiÓu em cã nhËn xÐt Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. g× vÒ nghÖ thuËt, c¸ch lËp luËn, ng«n tõ, giäng ®iÖu cña ®o¹n v¨n? * - Nghệ thuật đối, ẩn dụ, so sánh, sử dụng những câu văn dài (trường cú) - C¸ch lËp luËn chÆt chÏ, sö dông tõ ng÷ chÝnh x¸c, cã søc biÓu c¶m, giäng v¨n hïng hån, ®anh thÐp. ? Qua đó tất cả các biện pháp nghệ thuật đó biểu hiện nội dung g×? - Nêu những tấm gương sáng trong lịch sử để khích lệ động viên các tướng sĩ, vạch trần tội ác tàn bạo của bọn giặc, thổ lộ tấm lòng trung quân ái quốc , ý chí quyết chiến của mình trước tướng sĩ và ba quân. Qua đó thấy được một tấm lòng yêu nước, thương dân đến cháy báng. §Ó hiÓu râ h¬n chóng ta chuyÓn sang phÇn LuyÖn tËp. *MC.C« cã bµi tËp tr¾c nghiÖm nhanh. C¸c em suy nghÜ vµ tr¶ lêi. *MC.Hướng dẫn về nhà. Để thuyết phục tướng sĩ Trần Quốc Tuấn đã chỉ ra mồi quan hệ ân tình giữa chủ tướng và các tướng sĩ và mối quan hệ ấy như thế nµo c« trß ta sÏ cïng hiÓu trong tiÕt häc tiÕp theo.VÒ nhµ c¸c em häc kÜ bµi vµ lµm bµi tËp 1 phÇn luyÖn tËp SGK.. Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án dự thi Giáo viên giỏi tỉnh Ninh Bình. Phan Thị Thu Hường – THCS Khánh An, Yên Khánh, Ninh Bình Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span>