Tuần 5. Uy-lít-xơ trở về (trích Ô-đi-xê - sử thi Hi Lạp)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (298.98 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Đọc văn

UYLITXƠ TRỞ VỀ

(Trích Ơđixê – Sử thi Hy Lạp)

Tiết 2
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Trọng tâm kiến thức kĩ năng
a. Kiến thức

- Trí tuệ và tình u của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp, biểu tượng của những phẩm chất cao đẹp mà người cổ đại Hi Lạp khát khao vươn tới.
- Đặc sắc của nghệ thuật sử thi Hô-me-rơ : miêu tả tâm lí, lối so sánh, sử dụng ngơn từ, giọng điệu kể chuyện.

b. Kĩ năng

- Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Phân tích nhân vật qua đối thoại.

c. Thái độ

Biết trân trọng tình cảm gia đình, biết đề cao vẻ đẹp trí tuệ
d. Nội dung tích hợp: tích hợp kiến thực địa lý và văn hóa (Hy Lạp)
 2. Định hướng năng lực

a. Năng lực

Giúp HS hình thành một số năng lực trong các năng lực sau:

- Năng lực chung: Năng lực tự học, Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, Năng lực thẩm mỹ, Năng lực thể chất, Năng lực giao tiếp, Năng
lực hợp tác, Năng lực tính tốn, Năng lực cơng nghệ thơng tin và truyền thông (ICT)

- Năng lực riêng: cảm thụ thẩm mĩ, Sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt

b. Phẩm chất

- Sống yêu thương, sống tự chủ, sng trỏch nhim
B. phơng tiện thực hiện

- GV: Sách giáo khoa, sách giáo viên, mỏy chiu, mỏy tớnh, Thiết kế bài học, Tài liệu tham khảo
- HS: bảng phụ, bút dạ, giấy A0...

C. CÁCH THỨC TIẾN HNH
- Gợi tìm, phân tích, so sánh, tổng hợp
D. tiến trình dạy học

HOT NG 1: KHỞI ĐỘNG
Thời gian: 4 phút

Phương 
pháp-phương tiện – kĩ

thuật, Nội dung
tích hợp

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

Định hướng năng
lực, phẩm chất

(4)

TUẦN 2

Tiết PPCT: 7

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

* Phương pháp:
nêu vấn đề, tổ chức
trị chơi.

* Kĩ thuật mảnh
ghép

*Tích hợp: kiến
thức văn hóa dân
gian

 GV tổ chức trị chơi: Nhìn tranh đốn truyện

GV giao nhiệm vụ: hãy quan sát những hình dưới đây và cho biết chúng gắn với những sự
kiện nào trong sử thi của Hômero?Hãy kể lại 1 trong những sự kiện ấy?

Đáp án

- Bức trạnh 1,2: gắn với câu chuyện con ngựa gỗ thành Tơroa trong Iliat

- Bức tranh 3:Cảnh Ooddi xê trở về tìm cách thoát khỏi sự cám dỗ của những nàng tiên
xinh đẹp

- Bức thảm ngày dệt đêm tháo của Peneop

GV dẫn chuyển: Pênlop chờ đợi chồng suốt 20 năm trời đằng đẳng ,tấm thảm ngày dệt đêm tháo
tìm cách trì hỗn thúc bách của bọn cầu hơn như 1 mình chứng cho phẩm chất của nàng Chúng ta
tiếp tục tìm hiểu về tính cách của người phụ nữ Hi Lạp cổ đại, đặc biệt là chân dung người anh
hùng Uylitxo trong đoạn trích. .

Cách 2: Sử dụng PP đóng vai: Hãy đóng vai Tênlemac kể lại cảnh gặp gỡ giữa Uylitxo và
Penenop?

- Năng lực: tự học,
giao tiếp

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Thời gian: 30 phút

(1) (2) (3) (4)

(7 phút)
*Phương
pháp: đóng
vai

*Kĩ thuật
KWL, phiếu
học tập, sơ
đồ tư duy

Tích hợp
kiến thức
văn hóa, địa
lý

Kĩ thuật:
Khăn trải
bàn, Trình

bày 1 phút

GV: Khi Uy-lít-xơ nói được bí mật về chiếc
giường cưói, Pê-nê-lốp đã phản ứng ra sao? 
HS: Suy nghĩ và trả lời

Nàng “bủn rủn chân tay”, “bèn chạy lại nứơc
mắt chan hồ ơm lấy cổ chồng, hơn lên trán
chồng”=> cử chỉ thể hiện tình cảm của nàng với
người chồng thân yêu sau 20 năm trời xa cách.
Nàng nói với chồng vì sao từ lâu nàng tự khép
cửa lịng mình trước bất cứ ai.

GV: Qua tất cả những chi tiết trên, ta có thể
thấy Pê-nê-lốp là người như thế nào?

HS: Suy nghĩ và trả lời

→ Pê-nê-lốp thận trọng, khôn ngoan, thơng
minh, nghị lực, chung thuỷ và tình cảm trong
việc giữ gìn, bảo vệ phẩm giá và hạnh phúc của
gia đìn → Nàng đã trở thành hình tượng người
phụ nữ Hi - Lạp cổ đại với hai điển tích huyền
thoại: tấm khăn dệt dở và chiếc giường cưới độc
đáo.

Gv: Nhân vật Pê-nê-lốp luôn đi kèm với định
ngữ nào?

HS: Suy nghĩ, trả lời

Pê-nê-lốp “ thận trọng ” được nhắc tới 5 lần
- Hs tìm sự khéo léo đưa ra thử thách của
Penelop và cách mà Uylixo vượt qua thử thách.
- Bằng kĩ thuật khăn trải bàn, trong vòng 2
phút hãy viết nhanh những phẩm chất đáng
quý của Pê-nê-lốp?

II. TÌM HIỂU CHUNG
1. Nhân vật Pênlop (tiếp)

- Sau khi U đã thay đổi hình dáng bên ngồi :
+ P vẫn không nhận ra chồng → thận trọng

+ Dựa vào sự trách móc của Uylixo, Penelop khéo léo thử
thách Uylixo với chi tiết liên quan đến “chiếc giường bí mật”
của 2 người. Uylixo đã mơ tả đúng bí mật chiếc giường. Đó
là cơ sở để Penelop nhận ra Uylixo.

+ Việc chọn cách thử “bí mật chiếc giường” đã cho thấy nàng
đã chọn được một cách ứng xử tốt nhất và thơng minh nhất.
Đó chính là biểu hiện của một vẻ đẹp trí tuệ và lòng chung
thủy, phẩm cách cao đẹp của nàng.

→ Thể hiện vẻ đẹp trí tuệ của 2 nhân vật.

- Sum họp: Penelop bủn rủn chân tay, chạy lại ôm cổ chồng,
hôn lên trán, nước mắt chan hịa và nói…

→ Sự thận trọng, thơng minh và thủy chung của nàng.Cịn

Uylixo ơm lấy người vợ thân yêu mà nước mắt dầm đề… →
Niềm hạnh phúc mà chàng xứng đáng được hưởng.

- Ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn : tình yêu xứ sở, tình vợ chồng,
tình cha con, mẹ con, tình chủ - khách, tình chủ - tớ ;

- Đề cao vẻ đẹp trí tuệ : thận trọng, khơn ngoan, mưu trí,
dũng cảm, tỉnh táo, sáng suốt và rất mực chung thủy của
nhân vật lí tưởng.

- Năng lực:
tự học, giải
quyết vấn đề,
giao tiếp
- Phẩm chất:
Biết yêu quý,
tự hào về
những giá trị
văn hóa dân
gian truyền
thống

(23 phút)
Phương 
pháp: nêu 
vấn đề, đàm
thoại phát
vấn, thảo

luận nhóm.

GV tổ chức cho HS làm việc theo cặp
Điền vào phiếu học tập sau:

Tình huống ST Biểu hiện

Hoàn cảnh hiện tại
Khi đối mặt với gặp
sự lạnh lùng của vợ
Khi tắm xong

2. Nhân vật Uy-lít-xơ

Tình huống ST Biểu hiện

Hồn cảnh hiện tại + Uy-lít-xơ là con người giàu trí
tuệ “ sánh tựa thần linh”, nhờ
có trí tuệ nên chàng đã vượt qua
được rất nhiều thử thách.

+ Giả vờ làm hành khất.
+ Uy-lit-xơ là con người anh

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Vượt qua thử thách

Đặc điểm tính cách?

GV gọi 1 số cặp nộp sản phẩm

Gọi 1 nhóm HS thuyết trình. Các cặp khác nhận
xét.

GV chốt

Hãy nêu những đặc sắc nghệ thuật mà em 
biết trong đoạn trích?

- Miêu tả tâm lí và khắc họa tính cách
nhân vật:

+ Sử định ngữ chỉ phẩm chất đi kèm với tên
nhân vật: "Pê-nê-lốp thận trọng". "Uy-lít-xơ cao
quý và nhẫn nại"

(Đây là nghệ thuật tiêu biểu của sử thi: A - sin
chạy nhanh như gió, Hê - ra mắt bị cái…)
+ So sánh có đi dài, nhiều tầng bậc để diễn tả
tâm lí nhân vật (đặc biệt là đoạn miêu tả về hạnh
phúc của Pê-nê-lốp khi gặp lại chồng mình)

- Kết cấu song hành, hơ ứng.

- Sử dụng hình ảnh: Chiếc thuyền có mái
chèo dài, chiếc giường.

- Nghệ thuật kể chuyện và chọn chi tiết
đặc sắc, độc đáo.

hùng, chàng đã cùng con trai tiêu

diệt 108 tên cầu hôn láo xược.
Khi đối mặt với gặp

sự lạnh lùng của vợ + Uy-lít-xơ khơng thể và cũngkhơng muốn giãi bày sự thật.
+ Có pha chút hờn dỗi khi nói vì
vẻ ngồi rách rưới của mình mà
vợ khơng nhận ra

+ Tin tưởng vào người vợ thơng
minh của mình, khẳng định hai vợ
chồng chắc chắn sẽ nhận ra nhau.
Khi tắm xong vẫn bị nghi ngờ:

+ Bản thân chàng cũng nghi ngờ
sự sắt đá của vợ

+ Tỏ ra trách móc, giận dỗi
+ Sai người kê giường ngủ riêng
Vượt qua thử thách Nhận ra và vượt qua thử thách dễ

dàng vì chính chàng là tác giả của
chiếc giường đó → Suốt 20 năm
qua, chưa bao giờ chàng qn
người vợ hiền của mình.

Đặc điểm tính cách

→ Uy-lít-xơ là người chồng, người cha bình tĩnh, nhẫn
nại, cao q, hết lịng vì vợ con.

III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật

- Miêu tả tâm lí nhân vật một cách chi tiết cụ thể, lối so sánh
có đi dài rất sinh động, giàu hình ảnh mang đặc trưng của
sử thi.

- Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng điệu kể chuyện chậm
rãi, tha thiết.

2. Ý nghĩa văn bản

Ca ngợi sức mạnh kì diệu của trí tuệ Hi Lạp cổ đại và
khát vọng đấu tranh 1. Nghệ thuật

- Phẩm chất:
Tự chủ, tự tin
- Năng lực
sáng tạo, giao
tiếp

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
Thời gian: 5 phút

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

*Phương
pháp: hoạt
động nhóm,
phương
pháp dự án,
*Phương

tiện: phiếu
học tập, sơ
đồ tư duy.

* Kĩ

thuật:Trình
bày 1 phút

GV giao nhiệm vụ:

Câu 1: Nêu những hiểu biết của em về Nhân vật Ơ-ri-clê?
Câu 2: Ai là tác giả sử thi "Ô-đi-xê"?

a. Hơ-me-ro
b. Van-ma-ki.
c. Ta-gor.

d. Vích-to Huygơ.

Câu 3: Tâm trạng của Pê-nê-lốp khi nói với người nhũ mẫu: "Già 
ơi,già hãy khoan hí hửng reo cười"như thế nào?

a. Chờ mong.
b. Hạnh phúc tột độ.
c. Nghi hoặc.

d. Tự ghìm lịng mình và ghìm cả nỗi mừng vui của người nhũ
mẫu.

- HS thực hiện nhiệm vụ:

- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:
Câu 4: Đọc đoạn văn sai và trả lời câu hỏi:

Đoạn trích Uỵ-lít-xơ trở về gồm hai phần và có bốn nhân
vật có quan hệ mật thiết với nhau : cha con, chủ tớ, và vợ 
-chồng, trong đó quan hệ vợ chồng chưa được thừa nhận. Phần
một (từ đầu đến “kém gan dạ”) gắn với đối thoại của các nhân
vật : Pê-nê-lốp có ba đơi thoại, trong đó hai đối thoại hướng tới
nhũ mẫu ơ-ri-clê, một đối thoại hướng về con trai Tê-lê-mác ;
Ưy-lít-xơ chỉ có một đối thoại song lại là đối thoại hai chiều ; 
Tê-lê-mác có hai đối thoại. Phần hai (đoạn cịn lại) có bốn đối thoại
chia đều cho Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp. Các đối thoại ở đây đều
mang sắc thái tình cảm riêng : đối thoại thăm dò để thử phản ứng
của nhau, đối thoại để ngỏ để buộc người được đối thoại phải
giải thích. Các đối thoại tạo ra sư phân biệt giữa người đối thoại
và người được đối thoại, theo kiểu nói đó mà chạnh lòng đây.

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt của văn bản
Câu 2: Hãy đặt tên cho đoạn văn bản

Câu 4: Đoạn văn trên đánh giá về nghệ thuật hay nội dung văn 
bản? Vì sao em biết điều đó?

Gợi ý

Câu 1:

- Là người đầy tớ trung thành, gắn bó suốt

đời với gia đình.

- Vui sướng khi nhận ra Uy-lít-xơ.

- Có những hiểu biết đặc biệt về chủ nhân
“cái sẹo do cái nanh trắng của một con lợn
lịi húc”

- Sẵn sàng đem tính mạng thề thốt khi
Pê-nê-lốp không tin.

=> Là người hết lòng hết dạ với chủ nhân
Câu 2: 'a'

Câu 3: d'

- Năng lực:
tự học, giải
quyết vấn đề,
giao tiếp
- Phẩm chất:
Biết yêu quý,
tự hào về
những giá trị
văn hóa dân
gian