Giáo án Sinh học 9 kì 2 - Trường THCS Quách Văn Phẩm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Bài 34: THOÁI HÓA GIỐNG DO TỰ THỤ PHẤN VAØ DO GIAO PHỐI GẦN I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Biết được phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn. - Giải thích du phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao phấn. - Giải thích được sự thoái hóa của tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật. - Nêu được vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn giống. - Rèn luyện kỹ năng tự nghiên cứu với SGK, trao đổi theo nhóm, và quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ hình vẽ. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. - Tranh phóng to hình 34.1 - 4 SGK (hoặc) - Maùy chieáu Overhead vaø film ghi hình 34.1 - 4 SGK III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: TÌM HIỂU SỰ THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC Ở CÂY GIAO PHẤN 1. Thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phaán. GV yêu cầu HS đọc SGK, thảo luận theo - HS đọc SGK, thảo luận theo nhóm, thống nhóm, trả lời các câu hỏi sau: nhất nội dung trả lời câu hỏi. - Dưới sự chỉ đạo của GV, các nhóm báo cáo kết quả thảo luận, các nhóm khác bổ sung để nêu lên được đáp án đúng: - Mục đích của việc cho cây giao phấn tự thụ * Việc cho cây giao phấn tự thụ phấn là để phaán laø gì? taïo doøng thuaàn. - Việc tạo dòng thuần ở cây giao phấn được * Việc tạo dòng thuần ở cây giao phấn được tieán haønh nhö theá naøo? tieán haønh nhö sau: GV gợi ý HS: Cần nắm được: - Tự thụ phấn bắt buộc: Dùng túi cách li lấy - Cách cho cây giao phấn tự thụ phấn (bắt phấn cây nào thì rắc lên đầu nhụy cây đó. Lấy buoäc). hạt của từng cây gieo riêng thành từng hàng, - Phương pháp tạo dòng thuần ở cây giao chọn những cây có đặc điểm mong muốn cho phaán. tự thụ phấn. Làm như vậy qua nhiều thế hệ sẽ tạo được dòng thuần. - Nuoâi caáy haït phaán cuûa caây ñôn boäi, roài nhaân đôi số lượng NST để tạo cây lưỡng bội. - HS đọc SGK, quan sát tranh phóng to hình 34.1 SGK, thảo luận theo nhóm để thực hiện 2. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây  SGK. giao phaán. - Qua thảo luận (dưới sự hướng dẫn của GV) HS phải nêu lên được: - GV gợi ý HS: Cần nắm vững các đặc điểm Hiện tượng thoái hóa (ở ngô) do tự thụ phấn ở caây giao phaán bieåu hieän nhö sau: Caùc caù theå Döông Xuaân Sang. - 97 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn Phẩm.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Nam 2009_2010 có sức sống kém dần, biểu hiện ở các dấu hieäu nhö phaùt trieån chaäm, chieàu cao vaø naêng suất cây giảm dần. Ơû nhiều dòng còn có biểu hieän baïch taïng, thaân luøn, baép dò daïng vaø ít haït.. của các cây bị thoái hóa.. Hoạt động 2: TÌM HIỂU THOÁI HÓA DO GIAO PHỐI GẦN Ở ĐỘNG VẬT * GV yeâu caàu HS quan saùt tranh phoùng to hình 34.2 SGK và nghiên cứu SGK để trả lời câu hoûi: - Giao phoái gaàn laø gì? - Haäu quaû cuûa giao phoái gaàn?. - HS quan sát tranh, nghiên cứu SGK, trao đổi theo nhóm và cử người báo cáo kết quả. - Dưới sự hướng dẫn của GV, HS thảo luận phải đưa ra câu trả lời đúng: * Giao phối gần là hiện tượng những con vật sinh ra từ một cặp bố mẹ giao phối với nhau hoặc giao phối giữa bố mẹ với các con của chuùng. * Giao phối gần thường gây ra hiện tượng thoái hóa: sinh trưởng và phát triển yếu, sức đẻ giảm, quái thai, dị tật bẩm sinh... Hoạt động 3: TÌM HIỂU NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ THOÁI HÓA GV yêu cầu HS trả lời 2 câu hỏi: - Thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gaàn. - Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa?. - HS quan saùt hình 34.3 SGK, tìm hieåu muïc III SGK, thảo luận theo nhóm để thống nhất câu trả lời. - Moät vaøi nhoùm trình baøy keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm, caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt, boå sung và dưới sự chỉ đạo của GV, cả lớp cùng xây dựng được đáp án đúng. Đáp án: * Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần thì thể dị hợp tử giảm dần, thể đồng hợp tử tăng dần. * Tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa là vì: trong các quá trình đó thể đồng hợp tử ngaøy caøng taêng, taïo ñieàu kieän cho caùc gen laën gaây haïi bieåu hieän ra kieåu hình.. GV giải thích cho HS rõ: Một số loài thực vật tự thụ phấn cao độ (cà chua, đậu Hà Lan..) hoặc thường xuyên giao phối gần (chim bồ câu, cu gáy..) không bị thoái hóa khi tự thụ phaán hay giao phoái gaàn. Vì chuùng ñang coù những cặp gen đồng hợp không gây hại cho Döông Xuaân Sang. - 98 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn Phẩm.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Nam 2009_2010 chuùng.. Hoạt động 4: TÌM HIỂU VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG PHÁP TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC VAØ GIAO PHỐI GẦN TRONG CHỌN GIỐNG GV nêu câu hỏi: Tại sao người ta sử dụng tự HS đọc SGK, thảo luận theo nhóm, thống nhất thụ phấn bắt buộc và giao phấn gần trong chọn câu trả lời. Dưới sự hướng dẫn của GV, các gioáng? nhóm thảo luận phải nêu lên được: Người ta dùng phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần trong chọn giống là để củng cố và giữ gìn tính ổn định của một số tính traïng mong muoán, taïo doøng thuaàn, thuaän lợi cho sự đánh giá kiểu gen từng dòng, phát hiện các gen xấu để loại ra khỏi quần thể.. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. 1. GV cho HS đọc phần tóm tắt cuối bài nêu lên được 2 nội dung cơ bản: Nguyên nhân của sự thoái hóa, ý nghĩa của tự thụ phấn và giao phối gần trong trồng trọt và chăn nuôi. 2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.  Câu 1. Người ta tạo dòng thuần bằng phương pháp tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật.  Câu 2. Nội dung trả lời đã được nêu ra ở hoạt động 3.  Câu 3. Trong chọn giống người ta dùng 2 phương pháp để củng cố và giữ tính ổn định của một số tính trạng mong muốn, tạo dòng thuần, đánh giá kiểu gen từng dòng, phát hiện gen xấu để loại ra khỏi quần thể. V. DAËN DOØ:. * Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài. * Trả lời các câu hỏi sau: 1. Người ta đã tạo dòng thuần ở cây giao phấn bằng phương pháp nào? 2. Vì sao tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật qua nhiều thế hệ có thể gây ra hiện tượng thoái hóa? Cho ví dụ. 3. Trong chọn giống, người ta dùng hai phương pháp này nhằm mục đích gì?. . Döông Xuaân Sang. - 99 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn Phẩm.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Baøi 35: ÖU THEÁ LAI I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Nêu được khái niệm ưu thế lai, cở sở di truyền của hiện tượng ưu thế lai. - Xác định được các phương pháp thường dùng trong tạo ưu thế lai. - Nêu được khái niệm lai kinh tế và phương pháp thường dùng trong lai kinh tế. - Rèn luyện kĩ năng quan sát, thảo luận theo nhóm và tự nghiên cứu với SGK. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. - Tranh phóng to hình 35 SGK (hoặc) - Maùy chieáu Overhead vaø film ghi hình 35 SGK. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: TÌM HIỂU HIỆN TƯỢNG ƯU THẾ LAI - GV neâu caâu hoûi: Öu theá lai laø gì? Cho ví duï. - GV theo dõi nhận xét và xác nhận đáp án đúng.. - GV nhaán maïnh: Öu theá lai bieåu hieän roõ nhaát trong trường hợp lai giữa các dòng có kiểu gen khaùc nhau. Tuy nhieân, öu theá lai bieåu hieän cao nhất ở F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ.. - HS quan sát tranh, đọc mục I SGK trao đổi theo nhóm để xác định câu trả lời. - Moät vaøi HS (do GV chæ ñònh) trình baøy keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm mình, HS khaùc boå sung, để cùng xây dựng được đáp án chung của lớp. Đáp án: Ưu thế lai là hiện tượng con lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh, choáng chòu toát, caùc tính traïng veà hình thaùi vaø năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội giữa hai bố mẹ. Ví dụ: Cây và bắp ngô của con lai F1 vượt trội caây vaø baép ngoâ cuûa 2 caây laøm boá meï (2 doøng tự thụ phấn).. Hoạt động 2: TÌM HIEÅU NGUYEÂN NHAÂN ÖU THEÁ LAI - GV nêu vấn đề: Người ta cho rằng, các tính trạng số lượng do nhiều gen trội quy định. Ơû hai dạng bố mẹ thuần chủng, nhiều gen lặn ở trạng thái đồng hợp biểu lộ một số đặc điểm xaáu. - Khi lai chúng với nhau, các gen trội có lợi mới được biểu hiện ở F1. Ví dụ: P: AAbbCC x aaBBcc F1: Döông Xuaân Sang Phaåm. AaBbCc. + HS theo doõi GV giaûng giaûi, roài thaûo luaän theo nhóm trả lời 2 câu hỏi của  SGK. - Tại sao khi lai giữa 2 dòng thuần, ưu thế lai bieåu hieän roõ nhaát? - Tại sao ở thế hệ F1 ưu thế lai biểu biểu hiện rõ nhất, sau đó giảm dần qua các thế hệ? + Dưới sự hướng dẫn của GV, các nhóm thảo luận và phải nêu lên được: * Khi lai giữa hai dòng thuần thì ưu thế lai biểu hiện rõ nhất. Vì các gen trội có lợi được biểu. - 100 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Nam 2009_2010 Ở các thế hệ sau cặp gen dị hợp giảm dần, ưu hiện ở F1. theá lai cuõng giaûm daàn. * Ở thế hệ F1 ưu thế lai biểu hiện rõ nhất, sau đó giảm dần. Vì ở F1 tỉ lệ các cặp gen dị hợp cao nhất và sau đó giảm dần.. Hoạt động 3: TÌM HIEÅU CAÙC BIEÄN PHAÙP TAÏO ÖU THEÁ LAI 1. Phương pháp tạo ưu thế lai ở giống cây troàng. * GV yêu cầu HS nghiên cứu mục III SGK để nêu lên được phương pháp tạo ưu thế lai ở cây troàng. * GV cho HS neâu moät vaøi ví duï. - Ở ngô đã tạo được giống ngô lai F1 năng suất taêng 20 – 30%. - Ở lúa tạo được giống lúa lai F1 năng suất taêng 20 – 40%. * GV lưu ý thêm: Người ta còn dùng phương pháp lai khác thứ để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và giống mới. 2. Phương pháp tạo ưu thế lai ở vật nuôi. * GV giải thích: Ở vật nuôi, để tạo ưu thế lai, chủ yếu người ta dùng phép lai kinh tế, tức là cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai doøng thuaàn khaùc nhau, roài duøng con lai F1 laøm saûn phaåm (khoâng duøng laøm gioáng). * Áp dụng phương pháp này, Việt Nam thường dùng con cái thuộc giống trong nước giao phối với con đực cao sản thuộc giống thuần nhập nội. Con lai có khả năng thích nghi với điều kieän khí haäu vaø chaên nuoâi gioáng cuûa meï, coù sức tăng sản của bố.. - HS nghiên cứu SGK, thảo luận theo nhóm, cử đại diện báo cáo kết quả thảo luận. - Đại diện một vài nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung, dưới sự hướng dẫn của GV, HS nêu lên được các phương pháp đúng: Đối với thực vật, người ta thường tạo ưu thế lai baèng phöông phaùp lai khaùc doøng: taïo 2 doøng tự thụ phấn rồi cho chúng giao phấn với nhau.. - HS thảo luận theo nhóm, trả lời câu hỏi: Lai kinh teá laø gì? Taïi sao khoâng duøng con lai kinh tế để nhân giống? - Đại diện một vài nhóm HS (được GV chỉ ñònh) baùo caùo keát quaû thaûo luaän nhoùm. Caùc nhoùm khaùc boå sung. - Dưới sự chỉ đạo của GV, HS cả lớp phải nêu lên được: * Lai kinh tế là cho giao phối giữa cặp vật nuoâi boá meï thuoäc hai doøng thuaàn khaùc nhau, roài duøng con lai F1 laøm saûn phaåm. * Không dùng con lai kinh tế để làm giống là vì: con lai kinh teá laø con lai F1 coù nhieàu caëp gen dị hợp, ưu thế lai thể hiện rõ nhất, sau đó gaûm daàn qua caùc theá heä.. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. 1. GV yêu cầu HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài và nêu lên được khái niệm ưu thế lai, nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai và phương pháp tạo sự ưu thế lai. 2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.  Câu 1. * Đánh dấu + vào ô  chỉ câu đúng nhất trong các câu sau: 1. Öu theá lai laø gì?  a. Con lai F1 khoẻ hơn, sinh trưởng nhanh, phát triển mạnh, chống chịu tốt.  b. Các tính trạng hình thái và năng suất cao hơn so với bố mẹ. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 101 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Nam 2009_2010  c. Có khả năng sinh sản vượt trội so với bố mẹ.  d. Caû a vaø b. 2. Cơ sở di truyền của ưu thế lai là gì?  a. Các tính trạng số lượng (các chỉ tiêu về hình thái và năng suất..) do nhiều gen trội quy ñònh.  b. Ở cả hai dạng bố mẹ thuần chủng, nhiều gen lặn ở trạng thái đồng hợp biểu lộ một soá ñaëc ñieåm xaáu.  c. Khi cho chúng lai với nhau, chỉ có các gen trội được biểu hiện ở con lai F1.  d. Caû a, b vaø c. Đáp án: 1.d; 2.d. * Muốn duy trì ưu thế lai người ta phải dùng phương pháp nhân giống vô tính: giâm, chiết, gheùp..  Câu 2. Đối với cây trồng, người ta dùng các phương pháp lai khác dòng và lai khác thứ để tạo ưu thế lai, nhưng phương pháp khác dòng được áp dụng nhiều hơn.  Câu 3. Nội dung trả lời đã được thực hiện theo lệnh trong bài. V. DAËN DOØ:. * Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài. * Trả lời các câu hỏi sau: 1. Ưu thế lai là gì? Cho biết cơ sở di truyền của hiện tượng trên? Tại sao không dùng con lai F1 để nhân giống? Muốn duy trì ưu thế lai thì phải dùng biện pháp gì? 2. Trong chọn giống cây trồng, người ta đã dùng những phương pháp gì để tạo ưu thế lai? Phương pháp nào được dùng phổ biến nhất, tại sao? 3. Lai kinh tế là gì? Ở nước ta, lai kinh tế được thực hiện dưới hình thức nào? Cho ví dụ.. . Döông Xuaân Sang Phaåm. - 102 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Baøi 36: CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CHOÏN LOÏC I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Xác định được phương pháp chọn lọc hàng loạt một lần và nhiều lần và ưu nhược điểm cuûa phöông phaùp naøy. - Xác định được phương pháp chọn lọc cá thể và ưu nhược điểm của phương pháp chọn loïc caù theå. - Rèn luyện kĩ năng quan sát, tự nghiên cứu với SGK và thảo luận theo nhóm. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. - Tranh phóng to hình 36.1 - 2 SGK (hoặc) - Maùy chieáu Overhead vaø film ghi hình 36.1 - 2 SGK. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: TÌM HIEÅU VAI TROØ CUÛA CHOÏN LOÏC TRONG CHOÏN GIOÁNG * GV yêu cầu HS nghiên cứu mục I SGK để neâu vai troø cuûa choïn loïc trong choïn gioáng. * GV gợi ý HS: Cần phải nghiên cứu kĩ các ý: - Chọn lọc để có giống phù hợp nhu cầu con người. - Chọn lọc để phục hồi giống đã thoái hóa. - Trong lai tạo giống và chọn giống đột biết, biến dị tổng hợp, đột biến cần được đánh giá, chọn lọc qua nhiều thế hệ thì mới có giống tốt. * GV nêu vấn đề: - Người ta chọn các phương pháp chọn lọc phù hợp với mục tiêu và hình thức sinh sản của đối tượng. - Người ta thường áp dụng 2 phương pháp chọn lọc cơ bản: chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá theå.. * HS độc lập nghiên cứu SGK, thảo luận theo nhóm cử đại diện trình bày kết quả thảo luận cuûa nhoùm. * Đại diện một vài nhóm báo cáo, các nhóm khác bổ sung. dưới sự hướng dẫn của GV, cả lớp phải nêu lên được: Vai trò của chọn lọc trong chọn giống là để phục hồi lại các giống đã thoái hóa, đánh giá chọn lọc đối với các dạng mới tạo ra, nhằm tạo ra giống mới hay cải tiến giống cũ.. Hoạt động 2: TÌM HIỂU CHỌN LỌC HAØNG LOẠT * GV yêu cầu HS trả lời 2 câu hỏi: - Chọn lọc hàng loạt 1 lần và 2 lần giống và khaùc nhau nhö theá naøo? - Có 2 giống lúa thuần được tạo ra đã lâu: Giống A bắt đầu giảm độ đồng đều về chiều cao và thời gian sinh trưởng, còn giống B có sai khác khá rõ rệt giữa các cá thể về hai tính trạng nêu trên. Em sử dụng phương pháp và hình thức chọn lọc nào để khôi phục lại hai Döông Xuaân Sang Phaåm. - HS quan sát hình 36.1 SGK, đọc mục II SGK, thảo luận theo nhóm, cử đại diện trình baøy keát quaû thaûo luaän. - Một vài HS (được GV yêu cầu) báo cáo kết quaû thaûo luaän cuûa nhoùm, caùc nhoùm khaùc boå sung và cùng xây dựng đáp án đúng. Đáp án: * Gioáng nhau, choïn caây öu tuù: troän laãn haït caây öu tuù laøm gioáng cho vuï sau: ñôn giaûn deã laøm,. - 103 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Nam 2009_2010 đặc điểm tốt ban đầu của 2 giống đó. Các tiến ít tốn kém, để áp dụng rộng rãi; tuy nhiên, chỉ hành trên từng giống nhau thế nào? dựa vào kiểu hình (dễ nhầm với thường biến). - Khác nhau: Ở chọn lọc 1 lần thì so sánh giống “chọn lọc hàng loạt” với giống khởi đầu và giống đối chứng, nếu hơn giống ban đầu, bằng hoặc hơn giống đối chứng thì không cần chọn lọc 2 lần. Còn chọn lọc hàng loạt 2 lần cũng thực hiện như chọn lọc hàng loạt 1 lần, nhưng trên ruộng giống năm thứ II, gieo trồng giống chọn “chọn lọc hàng loạt” để chọn cây öu tuù. * Đối với giống lúa A nên chọn hình thức chọn lọc hàng loạt 1 lần là vì giống A mới bắt đầu giảm độ đồng đều về chiều cao và thời gian sinh trưởng. Còn giống B nên chọn hình thức hàng loạt 2 lần là vì giống B đã có sai khác nhieàu veà 2 tính traïng neâu treân.. Hoạt động 3: TÌM HIEÅU CHOÏN LOÏC CAÙ THEÅ * GV yeâu caàu HS quan saùt tranh phoùng to hình 36.2 SGK và đọc mục III SGK để nêu lên được: Thế nào là chọn lọc cá thể? * GV lưu ý HS khi quan sát hình: Ở năm I, trên ruộng chọn giống khởi đầu (1), chọn ra những cá thể tốt nhất. Hạt của mỗi cây được gieo riêng thành từng dòng để so sánh (năm II). Các dòng chọn lọc cá thể (3, 4, 5, 6) được so sánh với nhau, so sánh với giống khởi đầu (2) và giống đối chứng (7) sẽ cho phép chọn được dòng tốt nhất (đáp ứng mục tiêu đặt ra).. * HS quan sát tranh, đọc SGK, thảo luận theo nhóm, cử đại diện báo cáo kết quả thảo luận cuûa nhoùm. * Dưới sự chỉ đạo của GV, các nhóm thảo luận phải nêu lên được: Choïn loïc caù theå laø choïn laáy moät soá ít caù theå tốt, nhân lên một cách riêng rẽ theo từng dòng. Nhờ đó, kiểu gen của mỗi cá thể được kieåm tra.. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. 1. GV cho HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài và phải phân biệt được chọn lọc hàng loạt vaø choïn loïc caù theå. 2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.  Câu 1. Đánh dấu + vào ô  chỉ câu đúng nhất trong các câu sau, khi viết về các phương pháp choïn loïc gioáng :  a. Phương pháp chọn lọc hàng loạt cũng được áp dụng trên vật nuôi và đã tạo ra những giống có năng suất cao về thịt, trứng, sữa ..  b. Chọn lọc hàng loạt đem lại kết quả ổn định, nâng cao được năng suất vật nuôi, cây troàng.  c. Chọn lọc cá thể phối hợp được việc chọn lọc dựa trên kiểu hình với việc kiểm tra kiểu gen, nhanh đạt kết quả nhưng đòi hỏi theo dõi công phu và chặt chẽ. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 104 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Nam 2009_2010  d. Chọn lọc cá thể thích hợp với cây tự thụ phấn, cho hiệu quả nhanh, cũng thích hợp với những cây có thể nhân giống vô tính bằng cành, củ, mắt ghép. Đáp án: a, b, và d.  Caâu 2. Phöông phaùp choïn loïc caù theå. - Ở năm I, trên ruộng chọn giống khởi đầu, chọn lấy những cá thể tốt nhất. - Gieo hạt của từng cây được chọn riêng thành từng dòng để so sánh. - Ở năm II, người ta so sánh các dòng với nhau và với giống gốc, giống đối chứng để choïn doøng toát nhaát. V. DAËN DOØ:. * Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài. * Trả lời các câu hỏi sau: 1. Phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần du chọn lọc hàng loạt 1 lần và nhiều lần được tiến hành như thế nào, có ưu nhược điểm gì và thích hợp với loại đối tượng nào? 2. Phương pháp chọn lọc cá thể được tiến hành như thế nào? Có ưu, nhược điểm gì so với phương pháp chọn lọc hàng đầu và thích hợp với đối tượng nào? * Đọc trước bài: “Thành tựu chọn giống ở Việt Nam”.. . Döông Xuaân Sang Phaåm. - 105 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Bài 37: THAØNH TỰU CHỌN GIỐNG Ở VIỆT NAM I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Trình bày được các phương pháp thường sử dụng trong chọn giống vật nuôi và cây troàng. - Xác định được phương pháp cơ bản trong chọn giống vật nuôi và cây trồng. - Nêu được các thành tựu nổi bật trong chọn giống vật nuôi, cây trồng. - Rèn luyện kĩ năng tự nghiên cứu với SGK và trao đổi theo nhóm. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. Phiếu học tập ghi nội dung về về các dạng gây đột biến nhân tạo. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: TÌM HIỂU THAØNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG * GV nêu vấn đề: Dựa vào các quy luật di truyền, biến dị, kĩ thuật phân tử, tế bào, ở Việt Nam đã tạo ra hàng trăm giống cây trồng mới, thoâng qua 4 phöông phaùp chuû yeáu: 1. Gây đột biến nhân tạo. * GV lưu ý HS: Cần nghiên cứu kĩ các dạng gây đột biến nhân tạo (3 dạng). * GV treo baûng phuï 1: ghi noäig dung veà caùc dạng gây đột biến nhân tạo: Các dạng gây đột bieán nhaân taïo Gây đột biến nhân taïo roài choïn caù theå để tạo giống mới. Phối hợp giữa lai hữu tính và xử li đột biến .. Noäi dung. * HS nghiên cứu SGK, thảo luận theo nhóm để nêu lên được: - Thế nào là gây đột biến nhân tạo trong chọn gioáng caây troàng? - Những thành tựu thu được từ gây đột biến nhân tạo cây trồng ở Việt Nam là gì? * Đại diện một vài nhóm HS trình bày kết quả thaûo luaän cuûa nhoùm, caùc nhoùm khaùc boå sung.. Choïn loïc caù theå öu tuù trong các thể đột biến để tạo giống mới. Lai hữu tính rồi xử lí đột biến và chọn lọc cá thể ưu tú để tạo giống mới. Choïn gioáng baèng Choïn caù theå öu tuù choïn doøng teá baøo trong doøng teá baøo xôma, có biến dị xôma có biến dị hoặc hoặc đột biến đột biến xôma để tạo xoâma. giống mới. * GV dựa vào bảng phụ để phân tích và hoàn Đáp án: * Gây đột biến nhân tạo trong chọn giống cây thiện câu trả lời của các nhóm HS. troàng laø: Gây đột biến nhân tạo, chọn thể đột biến ưu tú làm giống mới. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 106 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Nam 2009_2010. 2. Lai hữu tính để tạo biến dị tổ hợp hoặc chọn lọc cá thể từ các giống hiện có. GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK để nêu lên được các thành tựu chọn lọc giống qua lai hữu tính tạo biến dị tổ hợp hoặc chọn lọc cá thể.. 3. Tạo ưu thế lai (ở F1) và tạo giống đa bội theå. GV cho HS tìm hiểu SGK để nêu được thành tựu tạo giống ưu thế lai và tạo giống đa bội thể ở Việt Nam.. GV nhaán maïnh: Trong choïn gioáng caây troàng, phương pháp lai hữu tính vẫn được coi là phöông phaùp cô baûn nhaát.. Lai hữu tính rồi gây đột biến chọn lọc cá thể öu tuù laøm gioáng. Choïn caù theå öu tuù trong doøng teá baøo xoâma coù biến dị hoặc đột biến xôma để tạo giống. * Những thành tự từ gây đột biến nhân tạo cây trồng ở Việt Nam, được thể hiện trên lúa, ngô, đậu tương, lạc, cà chua, táo .. với năng suaát cao phaåm chaát toát. * HS tự nghiên cứu SGK, trao đổi theo nhóm và cử đại diện trình bày kết quảthảo luận trước cả lớp. Dưới sự hướng dẫn của GV, các em phải nêu lên được: - Trong tạo biến dị tổ hợp, ngườita đã lai giống lúa DT10 với OM8 để tạo ra DT17 có ưu điểm cuûa caû hai gioáng luùa ñem laïi. - Trong chọn lọc cá thể, người ta đã chọn được các giống: Cà chua P375, lúa CR203, đậu töông AK02 coù naêng suaát cao, phaåm chaát toát vaø thích hợp với vùng thâm canh. * HS tìm hiểu SGK, trao đổi theo nhóm, cử đại dieän, baùo caùo keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm. * Dưới sự chỉ đạo của GV, các nhóm thảo luận và phải nêu lên được: - Trong tạo giống ưu thế lai, người ta đã tạo được: Giống ngô lai LVN10 chịu hạn, chống đổ và kháng sâu bệnh đó, có năng suất 8 – 12 taán/ ha, gioáng ngoâ lai LVN4 coù khaû naêng thích ứng rộng, đạt 8 – 10 tấn/ha. Giống ngô lai LVN20 có khả năng chống đổ tốt, có thể đạt 6 – 8 taán/ha. - Trong tạo giống đa bội thể, người ta đã tạo được: giống dâu số 12 (tam bội), có lá dày .. naêng suaát bình quaân 29,7 taán/ha/naêm.. Hoạt động 2: TÌM HIỂU THAØNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI * GV phaân tích cho HS roõ: Lai gioáng laø phöông pháp chủ yếu để tạo nguồn biến dị cho chọn giống mới, cải tạo giống có năng suất thấp và taïo öu theá lai.. - HS độc lập nghiên cứu SGK, thảo luận theo nhóm, và cử đại diện trình bày kết quả thảo luaän cuûa nhoùm. - Dưới sự hướng dẫn của GV, các nhóm thảo luận và phải trình bày được: * GV yêu cầu HS nghiên cứu mục II SGK để * Trong tạo giống mới: Trong những năm 80 trình bày được: Các thành tựu chọn giống vật (thế kỉ XX) đã tạo được 2 giống lợn mới: Đại nuôi ở Việt Nam. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 107 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Nam 2009_2010 baïch x Æ – 81 vaø Bôcsai x Æ – 81 (coù nhieàu öu ñieåm cuûa boá vaø meï). Đã tạo được giống gà lai Rốt – Ri, Plaimao – Ri; giống vịt lai Bạch tuyết (vịt Anh đào x vịt coû) coù nhieàu öu ñieåm hôn gioáng boá vaø gioáng meï. * Caûi taïo gioáng ñòa phöông: Lai caùi ñòa phöông tốt nhất x đực ngoại tốt nhất (đực cao sản được dung liên tiếp qua 4 – 5 thế hệ) tạo được giống có tầm vóc gần giống ngoại, có tỉ lệ thịt nạc tăng, khả năng thích nghi khá tốt. Ví dụ, ở lợn, ở bò .. * Tạo giống ưu thế lai (F1): Ở nước ta, đã có những thành công nổi bật trong tạo giống lai F1 ở lợn, bò, dê, gà, vịt, cá .. Ví dụ: Hầu hết lợn thịt hiện nay là lợn lai kinh teá, boø vaøng Thanh Hoùa x boø Hoânsten Haø Lan cho con lai chịu được nóng cho 1000kg sữa/con/năm tỉ lệ bơ 4 – 4,5%. * Nuôi thích nghi các giống nhập nội (với sự chaêm soùc vaø khí haäu Vieät Nam) nhö vòt sieâu thịt, siêu trứng, gà tam hoàng, chim trắng .. Chúng được dùng để lấy thịt, sữa, trứng tạo ưu theá lai vaø caûi taïo gioáng noäi. * Ứng dụng công nghệ sinh học trong công taùc gioáng: Coâng ngheä caáy chuyeån phoâi cho phép cấy phôi từ bố mẹ cao sản sang những bò cái khác, giúp làm tăng nhanh đàn bò sữa (hoặc thịt). Coâng ngheä thuï tinh nhaân taïo cho gia suùc baèng tinh trung bảo quan trong môi trường pha chế, giúp cho việc giảm số lượng và nâng cao chất lượng đực giống, tạo thuận lợi sản xuất con lai * GV phaân tích cho HS thaáy raèng: Trong choïn F1 ở vùng sâu, vùng xa. Dùng công nghệ gen gioáng vaät nuoâi, lai gioáng laø phöông phaùp chuû để phát hiện sớm giới tính của phôi, phục vụ yếu vì nó tạo ra nguồn biến dị tổ hợp cho tạo cho mục đích con người.. giống mới, cải tạo giống có năng suất thấp và taïo öu theá lai.. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. 1. GV cho HS đọc lại phần tóm tắt cuối bài và nhắc lại được các thành tựu trong chọn gioáng caây troàng vaø trong choïn gioáng vaät nuoâi. 2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 108 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Nam 2009_2010  Câu 1. * Đánh dấu + vào ô  chỉ câu đúng nhất trong các câu sau. Trong chọn giống cây trồng, ở Việt Nam đã sử dụng những phương pháp nào? 1. Gây đột biến nhân tạo. 2. Lai hữu tính để tạo biến dị tổ hợp hoặc chọn lọc cá thể từ các giống hiện có. 3. Tạo giống ưu thế lai (ở F1). 4. Taïo gioáng ña boäi theå. 5. Taïo gioáng baèng nuoâi caáy moâ.  a. 1,2,3,4;  b. 1,2,3,5;  c. 2,3,4,5;  d. 1, 3,4,5. Đáp án: a. * Phương pháp cơ bản nhất là phương pháp lai hữu tính.  Câu 2. Nội dung trả lời đã được nêu ra khi thực hiện  SGK.  Câu 3. Thành tựu nổi bật nhất trong chọn giống vật nuôi và cây trồng ở nước ta là: chọn giống lúa, ngô và sử dụng ưu thế lai ở lợn, gà. V. DAËN DOØ:. * Học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài. * Trả lời các câu hỏi sau: 1. Trong chọn giống cây trồng, người ta sử dụng những phương pháp nào? Phương pháp nào được xem là cơ bản? Cho ví dụ minh họa kết quả của mỗi phương pháp đó. 2. Trong chọn giống vật nuôi, chủ yếu người ta dùng phương pháp nào? Tại sao? Cho ví dụ. 3. Thành tựu nổi bật nhất trong chọn giống vật nuôi và cây trồng ở Việt Nam là ở lĩnh vực nào?. . Döông Xuaân Sang Phaåm. - 109 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Bài 38: THỰC HAØNH: TẬP DƯỢT THAO TÁC GIAO PHẤN I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Thao tác giao phấn ở cây tự thụ phấn và cây giao phấn. - Rèn luyện các kĩ năng thực hành hai giống lúa bằng phương pháp cắt vỏ trấu. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. - Tranh phóng to hình 38 SGK (hoặc) - Maùy chieáu Overhead vaø film ghi hình 38 SGK. - Hai giống lúa và hai giống ngô có cũng thời gian sinh trưởng, nhưng khác rõ rệt về chiều cao cây, màu sắc, kích thước hạt. - Kéo, kẹp nhỏ, bao cách li, ghim, cọc cắm, nhãn ghi công thức lai, chậu vại để trồng cây (đối với lúa), ruộng trồng các giống ngô mang lai. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: QUAN SAÙT THAO TAÙC GIAO PHAÁN - GV chia lớp thành các nhóm thí nghiệm (3 – 4 HS). - GV chỉ trên tranh phóng to hình 38 SGK để giaûi thích cho HS roõ: - Caùc kó naêng choïn caây, boâng hoa, bao caùch li và dụng cụ dùng để giao phấn. - Tiếp đó GV biểu diễn các kĩ năng giao phấn trước HS.. - HS quan sát tranh, trao đổi theo nhóm để nắm được các kĩ năng cần trong giao phấn cho cây. Gồm có: Cắt vỏ trấu đẻ lộ rõ nhị đực; dùng kẹp để rút bỏ nhị đực; bao bông lúa bằng giấy kính mờ (có ghi ngày lai và tên người thực hiện); nhẹ tay nâng bông lúa cho phấn ra khỏi chậu nước và lắc nhẹ lên bông lúa để khử đực; bao bằng giấy kính mờ và buộc thẻ có ghi ngày tháng, người thực hiện, công thức lai.. Hoạt động 2: TẬP DƯỢT THAO TÁC GIAO PHẤN - GV chuẩn bị các khóm lúa dùng làm mẹ từ chiều hôm trước, có thể đánh lúa vào chậu để đưa tới lớp. - GV löu yù HS: Caàn caån thaän, kheùo leùo trong thao tác khử đực, bao bông lúa bằng giấy bóng mờ để tránh giao phấn và tổn thương các hoa để bị cắt một phần vỏ trấu. Chọn bông lúa của cây làm bố có hoa nở để rũ phấn vào nhụy của hoa đã khử đực thì có hiệu quaû cao. - GV theo dõi, giúp đỡ và động viên các nhóm laøm thí nghieäm.. Döông Xuaân Sang Phaåm. - Dưới sự hướng dẫn của GV, HS thực hiện các thao tác giao phấn theo các bước đã nêu. - Trong caùc nhoùm thí nghieäm, coù theå phaân công: mỗi người thực hiện một hoặc vài thao taùc giao phaán.. - 110 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Nam 2009_2010 IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. 1. GV cho moät vaøi HS nhaéc laïi tieán trình thao taùc giao phaán. 2. HS viết thu hoạch về nội dung và kết quả thực hiện các thao tác giao phấn. V. DAËN DOØ:. * Theo dõi tiếp sự phát triển tạo thành hạt và quả lúa. * Ôn lại bài 37 để chuẩn bị kiến thức cho bài 39: thực hành.. . Döông Xuaân Sang Phaåm. - 111 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Bài 39: THỰC HAØNH: TÌM HIỂU THAØNH TỰU CHỌN GIỐNG. VAÄT NUOÂI VAØ CAÂY TROÀNG I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Söu taàm tö lieäu. - Trưng bày tư liệu theo chủ đề. - Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích để rút ra kiến thức từ các tư liệu và làm báo cáo. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. * Tranh ảnh, sách báo dùng để tìm hiểu thành tựu trong chọn giống vật nuôi và cây trồng: - 1 tranh hoặc ảnh về các giống bò nổi tiếng trên thế giới và ở Việt Nam, bò lai F1. - 1 tranh hoặc ảnh về các giống lợn nổi tiếng trên thế giới và ở Việt Nam, lợn lai F1. - 1 tranh hoặc ảnh về sự thay đổi tỉ lệ các phần của cơ thể bò và lợn do chọn giống tiến hành theo các hướng khác nhau. -1 tranh hoặc ảnh về các giống vịt nổi tiếng trên thế giới và ở Việt Nam, vịt lai F1. -1 tranh hoặc ảnh về các giống gà nổi tiếng ở Việt Nam và giống nhập nội, gà lai F1. -1 tranh hoặc ảnh về một số giống cá trong nước và nhập nội, cá lai F1. -1 tranh hoặc ảnh về giống lúa và giống đậu tương (hoặc lạc, dưa). -1 tranh hoặc ảnh về lúa và ngô lai. * Baûng phuï ghi noäi dung baûng 39 SGK. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: SẮP XẾP CÁC TRANH THEO CHỦ ĐỀ GV cho các nhóm HS (3 – 4 HS) sắp xếp các * HS trao đổi theo nhóm và sắp xếp các tranh tranh của nhóm (mang theo) theo chủ đề. theo chủ đề: - Thành tựu chọn giống vật nuôi, có đánh số thứ tự các tranh. - Thành tựu chọn giống cây trồng, có đánh số thứ tự các tranh.. Hoạt động 2: QUAN SAÙT, PHAÂN TÍCH CAÙC TRANH * GV yêu cầu HS quan sát, phân tích các tranh * HS quan sát tranh, trao đổi theo nhóm, cử và so sánh với kiến thức đã học để thực hiện đại diện trình bày kết quả thảo luận.  SGK. * Hai HS được GV gọi lên bảng để điền và hoàn thành bảng (có nội dung bảng 39 SGK): * GV theo dõi, nhận xét, bổ sung và treo bảng - Một HS điền vào cột “Hướng sử dụng” (và) - Moät HS ñieàn vaøo coät “Tính traïng noåi baät”. * phụ ghi đáp án bảng 39 SGK. HS cả lớp theo dõi, bổ sung và cùng xây dựng đáp án đúng.. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN: Döông Xuaân Sang Phaåm. - 112 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Nam 2009_2010 1. GV yêu cầu HS trình bày tóm tắt về thành tựu chọn giống cây trồng (1 HS) và thành tựu về chọn giống vật nuôi (1 HS khác). 2. Cho biết ở địa phương em hiện đang nuôi, trồng những giống mới nào? V. DAËN DOØ:. Ôn tập nội dung chương VI và chuẩn bị trả lời các câu hỏi ôn tập của bài 40.. . Döông Xuaân Sang Phaåm. - 113 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Nam 2009_2010 Ngày soạn: Ngaøy daïy:. Baøi 40: OÂN TAÄP: DI TRUYEÀN VAØ BIEÁN DÒ I. MUÏC TIEÂU:. Hoïc xong baøi naøy, HS coù khaû naêng: - Hệ thống hóa, chính xác hóa và khắc sâu kiến thức đã học. - Trình bày được những kiến thức đã học. - Vận dụng kiến thức, kĩ năng trong giải quyết các tình huống xảy ra trong thực tế. - Rèn luyện kĩ năng phân tích, so sánh, tổng hợp và khái quát hóa. II. PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC:. Các bảng phụ ghi sẵn đáp án cần điền bảng. III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:. Hoạt động 1: TOÙM TAÉT CAÙC ÑÒNH LUAÄT DI TRUYEÀN * GV yêu cầu HS tìm các cụm từ phù hợp điền vào ô trống để hoàn thành bảng 40.1 SGK. * GV có thể nêu thêm câu hỏi gợi ý HS về: Noäi dung, giaûi thích vaø yù nghóa cuûa ñònh luaät nào đó (nếu cần). * GV nhaän xeùt, boå sung vaø treo baûng phuï coâng bố đáp án (như sau). Teân ñònh luaät Noäi dung Phaân li F2 coù tæ leä kieåu hình xaáp xæ 3 troäi : 1 laën Troäi khoâng F2 coù kieåu hình xaáp xæ 1 hoàn toàn troäi : 2 trung gian : 1 laën Di truyền độc F2 có tỉ lệ kiểu hình bằng laäp tích tæ leä cuûa caùc tính traïng hợp thành. Di truyeàn lieân Caùc tính traïng do nhoùm keát gen lieân keát quy ñònh được di truyền cùng nhau. Di truyền giới Ơû các loài giao phối tỉ lệ tính đực : cái xấp xỉ 1 : 1.. * Ba HS được GV chỉ định lên bảng điền vào 3 coät cuûa baûng 40.1: Moät HS ñieàn vaøo coät “Noäi dung”; moät HS ñieàn vaøo coät “Giaûi thích”; vaø moät HS ñieàn vaøo coät “YÙ nghóa”. * Dưới sự hướng dẫn của GV, cả lớp thảo luận và cùng nêu lên đáp án đúng. Đáp án: Tóm tắt các định luật di truyền.. Giaûi thích Phân li và tổ hợp của cặp gen tương ứng. Phân li và tổ hợp của cặp gen tương ứng. Phân li độc lập và tổ hợp tự do của các cặp gen tương ứng. Caùc gen lieân keát cuøng phân li với NST trong phaân baøo. Phân li và tổ hợp của các cặp NST giới tính.. YÙ nghóa Xác định trội thường laø toát. Tạo kiểu hình mới (trung gian). Tạo biến dị tổ hợp. Tạo sự di truyền ổn ñònh cuûa caû nhoùm tính trạng có lợi. Điều khiển tỉ lệ đực/ caùi.. Hoạt động 2: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ NHỮNG DIỄN BIẾN CƠ BẢN CỦA NST QUA CÁC KÌ TRONG NGUYEÂN PHAÂN VAØ GIAÛM PHAÂN. * GV yêu cầu HS tìm các cụm từ phù hợp điền * HS thảo luận theo nhóm, thống nhất nội vào ô trống để hoàn thiện bảng 40.2 SGK. dung cần điền và cử đại diện báo cáo kết quả. * Ba HS được GV gọi lên bảng: Một HS điền vaøo coät “Nguyeân nhaân”; moät HS ñieàn vaøo coät Döông Xuaân Sang Phaåm. - 114 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Nam 2009_2010 “Giaûm phaân I”; moät HS ñieàn vaøo coät “Giaûm phaân II”. * GV theo dõi, nhận xét và hoàn thiện đáp án * Các nhóm khác nhận xét, bổ sung và cùng (treo bảng phụ ghi đáp án). nêu lên đáp án đúng. Đáp án: Những diễn biến cơ bản của NST qua caùc kì trong nguyeân phaân vaø giaûm phaân. Caùc kì Kì đầu. Kì giữa. Kì sau. Kì cuoái. Nguyeân phaân NST kép đóng xoắn, đính vào thoi phân bào ở tâm động. Caùc NST keùp co ngaén cực đại và xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Từng NST kép tách nhau ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế baøo. Caùc NST ñôn trong nhaân với số lượng bằng 2n như ở tế bào mẹ.. Giaûm phaân I NST kép đóng xoắn. Cặp NST tương đồng tiếp hợp theo chieàu doïc vaø baét cheùo. Từng cặp NST kép xếp thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.. Giaûm phaân II NST keùp co laïi, thaáy roõ soá lượng NST kép (đơn bội). Caùc NST keùp xeáp thaønh 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.. Các cặp NST kép tương Từng cặp NST kép tách đồng phân li độc lập về 2 nhau ở tâm động thành 2 cực tế bào. NST đơn phân li về 2 cực teá baøo. Các NST kép trong nhân với Các NST đơn trong nhân số lượng n kép = ½ tế bào với số lượng bằng n (NST meï. ñôn).. Hoạt động 3: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ BẢN CHẤT VAØ Ý NGHĨA CỦA CÁC QUÁ TRÌNH NGUYEÂN PHAÂN, GIAÛM PHAÂN VAØ THUÏ TINH * GV cho HS tìm các cụm từ phù hợp điền vào ô trống để hoàn thiện bảng 40.3 SGK. * GV goïi 2 HS leân baûng: Moät HS ñieàn coät “Baûn chaát”, moät HS ñieàn coät “YÙ nghóa”.. * HS trao đổi theo nhóm, cử đại diện trình bày keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm. * HS cả lớp theo dõi, bổ sung và dưới sự chỉ đạo của GV, cả lớp xây dựng được đáp án đúng. * GV xác nhận đáp án (treo bảng phụ ghi đáp * Đáp án: Bản chất và ý nghĩa của quá trình aùn). nguyeân phaân, giaûm phaân vaø thuï tinh. Caùc quaù trình Nguyeân phaân. Giaûm phaân. Thuï tinh. Baûn chaát. YÙ nghóa. Giữ nguyên bộ NST 2n, 2 tế bào con được tạo ra đều có bộ NST 2n như tế baøo meï. Làm giảm số lượng NST đi một nửa. Các tế bào con có số lượng NST (n) = ½ teá baøo meï (2n). Kết hợp 2 bộ NST đơn bội (n) thành bộ NST lưỡng bội (2n).. Duy trì oån ñònh boä NST qua caùc theá heä teá baøo.. Döông Xuaân Sang Phaåm. - 115 Lop7.net. Goùp phaàn duy trì oån ñònh boä NST qua các thế hệ cơ thể ở những loài sinh sản hữu tính và tạo ra biến dị tổ hợp. Goùp phaàn duy trì oån ñònh boä NST qua các thế hệ cơ thể ở những loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Nam 2009_2010. Hoạt động 4: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ CẤU TRÚC VAØ CHỨC NĂNG CỦA ADNN, ARN VAØ PRÔTÊIN * GV cho HS tìm các cụm từ phù hợp điền vào * GV cho 2 HS lên bảng: Một HS điền vào cột ô trống để hoàn thiện bảng 40.4 SGK. “Cấu trúc”, một HS điền vào cột “Chức naêng”. * Dưới sự chỉ đạo của GV, cả lớp thảo luận và nêu lên được đáp án đúng. * GV treo bảng phụ (ghi đáp án). Đáp án: Cấu trúc và chức năng của ADN, ARN vaø proâteâin. Các loại đột biến Khaùi nieäm Đột biến gen Những biến đổi trong cấu trúc của ADN thường tại một điểm nào đó. Đột biến cấu trúc Những biến đổi trong cấu trúc của NST NST Đột biến số lượng Những biến đổi về số lượng trong bộ NST NST. Các dạng đột biến Maát, theâm, chuyeån vò, thay theá moät caëp nucleâoâtit Mất, lặp đảo, chuyển đoạn Dò boäi theå vaø ña boäi theå.. Hoạt động 5: ÔN TẬP KIẾN THỨC VỀ CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN * GV cho HS tìm các cụm từ phù hợp điền vào * Hai HS (được GV chỉ định) lên bảng: Một ô trống để hoàn thiện bảng 40.5 SGK (trước học sinh điền vào cột “Khái niệm”, một HS giờ học). điền vào cột “Các dạng đột biến”. * HS cả lớp góp ý kiến bổ sung và dưới sự hướng dẫn của GV, cả lớp xây dựng được đáp án đúng. * GV nhận xét và treo bảng phụ (ghi đáp án) Đáp án: Các dạng đột biến. Đại phân tử ADN ARN. Proâteâin. Caáu truùc - Chuoãi xoaén keùp - 4 loại nuclêôtit A, T, G, X - Chuoãi xoaén ñôn - 4 loại nuclêôtit A, U, G, X. Chức năng - Lưu giữ thông tin di truyền - Truyền đạt thông tin di truyền - Truyền đạt thông tin di truyền - Vaän chuyeån axit amin - Tham gia caáu truùc riboâxoâm - Caáu truùc caùc boä phaän cuûa teá baøo - Enzim xúc tác quá trình trao đổi chất - Hoocmôn điều hòa quá trình trao đổi chất - Vận chuyển, cung cấp năng lượng... - Moät hay nhieàu chuoãi ñôn - 20 loại axit amin. IV. CỦNG CỐ VAØ HOAØN THIỆN:. Các câu hỏi ôn tập (đã được gợi ý trả lời ở từng bài cụ thể). 1. Giải thích sơ đồ: ADN  mARN  prôtêin  tính trạng. 2. Giải thích mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình. Người ta vận dụng mối quan hệ này vào thực tiễn sản xuất như thế nào? Döông Xuaân Sang Phaåm. - 116 Lop7.net. Trường THCS Quách Văn.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>