Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (113.53 KB, 9 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>Kiểm tra bài củ</b>
Giải phương trình sau: 2x2<sub> + 3x -5 = 0 (HS tự giải)</sub>
<b>Giải</b>
2x2<sub> + 3x -5 = 0 (a=2;b=3;c=-5)</sub>
∆=b2<sub>- 4ac=3</sub>2<sub>-4.2.(-5)=49; </sub>
∆=49>0 vậy PT có hai nghiệm phân biệt
<i>x</i><sub>1</sub>=−<i>b</i>+
2 .2
<i>x</i><sub>1</sub>=1
Vậy PT có hai nghiệm là x1=1 và x2=
−5
2
<b>Bài mới Hệ thức Vi-ét và Luyện Tập</b>
<b>Bài tập</b>
Với PT 2x2<sub> + 3x -5 = 0 vừa giải ở trên hảy:</sub>
a) Tính tổng hai nghiệm x1+x2 và tích hai nghiệm x1.x2
b) Tính các tỉ số −
<i>b</i>
<i>a</i> <sub> và </sub>
<i>c</i>
<i>a</i>
c) So sánh tổng x1+x2 và tích x1.x2 tìm được với các tỉ số
−<i>b</i>
<i>a</i> <sub> và </sub>
<i>c</i>
<i>a</i> <sub> ở trên</sub>
<b>Giải</b>
a) 2x2<sub> + 3x -5 = 0 có nghiệm là x</sub>
1=1 và x2=
−5
2 <sub> (đã giải ở trên)</sub>
Tính x1+x2=1+
(−5
2 ) <sub>=</sub> −
3
2 <sub> và x</sub><sub>1</sub><sub>.x</sub><sub>2</sub><sub>=1. </sub> (
−5
2 ) <sub>=</sub>
−5
2
b) Tính −
<i>b</i>
<i>a</i>=−
3
2 <sub> và</sub>
<i>c</i>
<i>a</i>=
−5
2
c) So sánh
<i>x</i><sub>1</sub>+<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>b</i>
<i>a</i> (=−
3
2) <sub> và </sub> <i>x</i>1.<i>x</i>2=
<i>c</i>
<i>a</i> (=
−5
2 )
Bài tập trên minh họa cho sự liên hệ giửa tổng hai nghiệm x1+x2 và tích hai nghiệm x1.x2 với
các hệ số a; b; c của phương trình
I/Định lý VI-ÉT (SGK Tốn 9 tập 2/ trang 51)
<b> Bài tập áp dụng1:</b>
Không giải phương trình, hảy tính tổng và tích hai nghiệm(nếu có) của mỗi phương trình:
<b>a) -x2<sub> +5x +2 = 0 b) 2x</sub>2<sub> -9x +2 = 0 </sub></b>
<b>Giải</b>
a) -x2<sub> +5x +2 = 0( a=-1; b=5; c=2)</sub>
Vì a;c trái dấu PT có hai nghiệm phân biệt ( Bước1:Kiểm tra điều kiện có nghiệm của PT)
<i>x</i><sub>1</sub>+<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>b</i>
<i>a</i> =
−5
−1=5 <sub>và </sub> <i>x</i>1.<i>x</i>2=
<i>c</i>
<i>a</i> =
2
−1=−2 <sub>( Bước2: Tính tổng ,tích hai nghiệm)</sub>
b)2x<b>2<sub> -9x +2 = 0 HS tự giải</sub></b>
<b>HD: 2x</b>2<sub> -9x +2 = 0 ( a=2; b= -9; c=2)</sub>
∆=b2<sub>- 4ac=(-9)</sub>2<sub>-4.2.2=65> 0 nên PT có hai nghiệm phân biệt(Bước1)</sub>
=> x1+x2=...., x1x2 = ... ( Bước2)
- Nếu x1, x2 là hai nghiệm của phương trình ax2 + bx + c = 0 (a≠ 0)
thì
1 2
1. 2
( Bước1: vì a,c cùng dấu nên ta tính ∆ để kiểm tra điều kiện có nghiệm)
<b> Bước2: Tính tổng ,tích hai nghiệm nếu có)</b>
<b>II/ Áp dụng</b>
<b>a)Tìm nghiệm cịn lại khi biết một nghiệm của PT bậc hai</b>
SGK Toán 9 tập 2/ trang 51( HS tự làm)
<b>HD: PT 2x2<sub> -5x +3 = 0 (*)</sub></b>
a) a = ....; b = ....; c=...
=> a + b+ c = ...+ (...) +... =...
b) Thay x1=1 vào PT (*)
2(...)2<sub> -5.(...) +3 = 0</sub>
0 = 0
Vậy x1=1 là một nghiệm của PT (*)
c)Theo định lý Vi-ét ta có Chú ý: Ta có thể tìm x2 bằng tíchx1.x2
<i>x</i><sub>1</sub>+<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>b</i>
<i>a</i> =
−(−5)
2 =
5
2 ⇒<i>x</i>1+<i>x</i>2=
5
2 <i>x</i>1.<i>x</i>2=
<i>c</i>
<i>a</i> =
3
2⇒<i>x</i>1.<i>x</i>2=
3
2
⇒1+<i>x</i><sub>2</sub>=5
2
⇒<i>x</i><sub>2</sub>=3
2
⇒1 .<i>x</i><sub>2</sub>=3
2
⇒<i>x</i><sub>2</sub>=3
2
minh họa cho trường hợp tổng quát sau:
Trường hợp 1
<b>Bài tập áp dụng2</b>
Tính nhẩm nghiệm của PT 4x<b>2<sub> -5x +1 = 0</sub></b>
<b>Giải</b>
Ta có a = 4 ; b = - 5 ; c = 1
=> a + b + c = 4+( - 5) + 1 = 0
?2
Phương trình ax2 <sub>+bx+c=0 (a≠0)</sub>
* Nếu a + b +c = 0 thì phương trình có một nghiệm x1 = 1 và
<i>x</i><sub>2</sub>=<i>c</i>
<i>a</i>
Nêntheo hệ thức Vi-ét
x1 = 1 là một nghiệm của phương trình và
<i>x</i><sub>2</sub>=<i>c</i>
<i>a</i> =
1
4
<b>Bài tập </b>
Tính nhẩm nghiệm của PT -7x<b>2<sub> -5x +12 = 0( HS tự làm)</sub></b>
SGK Toán 9 tập 2/ trang 51 (HS tự làm tương tự ?2)
?3 minh họa cho trường hợp tổng quát sau:
Trường hợp 2
<b>Bài tập áp dụng 3</b>
Tính nhẩm nghiệm của PT 3x<b>2<sub> +5x +2 = 0( HS tự làmtương tựBài tập áp dụng 2)</sub></b>
<b>HD: a = ... ; b = ... ; c = ... </b>
=> a - b + c = 3-( ...) + ... = 0 => x1 = -1 là một nghiệm của phương trình....
SGK Tốn 9 tập 2/ trang 52 ( HS tự làm)
<b>b) Tìm hai số biết tổng và tích của chúng</b>
<b>Xét bài tốn: Tìm hai số biết tổng của hai số bằng S, tích hai số bằng P</b>
Gọi số thứ nhất là x, số thứ hai là ( S – x)
tích của chúng bằng P ta có phương trình
x . (S - x) = P
x2 - S.x + P = 0 (a = 1 ; b = - S ; c = P)
∆=b2<sub>- 4ac=(-S)</sub>2<sub>- 4.1.P = S</sub>2 <sub>- 4P</sub>
- phương trình có nghiệm nếu
?3
Phương trình ax2 <sub>+bx+c=0 (a≠0)</sub>
* Nếu a - b +c = 0 thì phương trình có một nghiệm x1 = -1 và
<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>c</i>
<i>a</i>
2 <sub>4</sub> <sub>0</sub>
<i>S</i> <i>P</i>
<b>Tóm tắt</b>
PTx2<b><sub> - S.x + P = 0 thường gọi tắt là PT tổng,tích</sub></b>
<b>Bài tập áp dụng 4</b>
a)Tìm hai số biết tổng của hai số bằng 5và tích hai số đó bằng 6?
<b>Giải</b>
Ta có S= 5; P= 6 => S2 <sub>- 4P= 5</sub>2 <sub>- 4.6 = 1>0(Bước1:Kiểm tra điều kiện có hai số đó)</sub>
vậy có tồn tại 2 số cần tìm
Hai số cần tìm là hai nghiệm của PT (Bước2: Giải PT tổng,tích rồi kết luận)
x2<sub> - 5x +6=0( HS tự giải PT)</sub>
....=>x1= 2 và x2 = 3 Vậy hai số cần tìm là 2 và 3
b)Tìm hai số biết tổng của hai số bằng 5 và tích hai số đó bằng 12?
Ta có S= 5; P= 12 => S2 <sub>- 4P= 5</sub>2 <sub>- 4.12 = -23<0 (Bước1:Kiểm tra điều kiện có hai số đó)</sub>
Vậy khơng có hai số thỏa mản điều kiện trên
SGK Tốn 9 tập 2/ trang 52 (HS tự làm)
Ví dụ2 SGK Tốn 9 tập 2/ trang 52(HS xem SGK)
<b>TĨM TẮT NỘI DUNG BÀI HỌC</b>
Nếu hai số có <b>tổng bằng S và tích bằng P thì hai số đó là hai nghiệm của </b>
phương trình
x2<b><sub> - Sx + P = 0</sub></b>
S2 <sub>- 4P≥0 là điều kiện để có hai số đó </sub>
?5
I/Định lý VI-ÉT (SGK Toán 9 tập 2/ trang 51)
Trước khi sử dụng định lý Vi-ét để tìm tổng, tích hai nghiệm của PT ta phải kiểm tra điều kiện
có nghiệm của PT đó
<b>II/ Áp dụng</b>
<b>a)Tìm nghiệm cịn lại khi biết một nghiệm của PT bậc hai ax2 <sub>+bx+c = 0 (a ≠ 0)</sub></b>
Trường hợp 1: Nếu a + b +c = 0 thì phương trình có một nghiệm x1 = 1 và x2=
<i>c</i>
<i>a</i>
<b> Trường hợp 2: Nếu a - b +c = 0 thì phương trình có một nghiệm x</b>1 = -1 và x2 =
−<i>c</i>
<i>a</i>
<b>b) Tìm hai số biết tổng và tích của chúng</b>
Nếu hai số có tổng bằng S và tích bằng P (với S2 <sub>- 4P ≥ 0) thì hai số đó là nghiệm của phương </sub>
trình
x2<b><sub> - Sx + P = 0</sub></b>
( Trước khi tìm hai số ta phải kiểm tra điều kiện:S2 <sub>- 4P ≥ 0 )</sub>
<b>Dặn dò:</b>
<b>1) Xem kỹ cácBài tập áp dụngđã giải trong bài học</b>
<b>2) Học thuộc phần Tóm tắt nội dung bài học</b>
<b>3) Làm bài tập 25;26;27 và 28a,28c SGK Toán 9 tập 2/ trang 52,53</b>
<b>Học sinh cần xem kỹ các Bài tập áp dụng đã giải trong bài học trước khi luyện tập </b>
<b>nhé!</b>
<b>Bài 26SGK Toán 9 tập 2/ trang 52,53</b>( Dạng: dùng đk a+b+c=0 hay a-b+c=0 để nhẩm
nghiệm)
<b>Bài 26c</b>
<b>x2<sub> -49x -50 = 0</sub></b>
Ta có a = 1 ; b = - 49 ; c = -50
=> a - b + c = 1-( - 49) + (-50) = 0
Nên theo hệ thức vi-ét
x1 = -1 là một nghiệm của phương trình và
<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>c</i>
<i>a</i> =−
−50
1 =50
Bài 27b(Dạng: dùng hệ thức vi-ét để nhẩm nghiệm)
Vì S=-3+(-4)= -7; P= (-3)(-4)=12 nên x1 = -3 và x2= -4 là hai nghiệm của PT đã cho
<b>Bài 29 SGK </b>(Dạng: tính tổng và tích hai nghiệm (nếu có) của mỗi phương trình)
HS xem lạiBài tập áp dụng1 trước khi giải Bài 29
<b>Bài 29 c)</b>
<b>5x2<sub> +x +2 = 0 ( a=5; b= 1; c=2)</sub></b>
∆=b2<sub>- 4ac=1</sub>2<sub>-4.5.2 = -39< 0 nên PT vô nghiệm (Bước1)</sub>
=> khơng có tổng tổng, tích hai nghiệm của PT (Bước2)
( Bước1: vì a,c cùng dấu nên ta tính ∆ để kiểm tra điều kiện có nghiệm,
<b> Bước2: Tính tổng ,tích hai nghiệm nếu có của PT)</b>
<b>Bài 32b) </b>( Dạng: tìm hai số biết tổng và tích của chúng)
Gọi S=u+v=-42 và P=u.v= -400
Ta có S= -42; P= -400 => S2 <sub>- 4P=(-42 )</sub>2 <sub>- 4.(-400) = 3364 > 0 (Bước1:Kiểm tra điều kiện </sub>
có hai số đó)
Vậy có tồn tại 2 số cần tìm
Hai số cần tìm là hai nghiệm của PT (Bước2: Giải PT tổng,tích rồi kết luận)
x2<sub> – (-42)x +(-400)=0 </sub>
<b>x2 +42x -400=0( a=1; b= 42; c=-400) ( HS tự giải PT)</b>
∆=b2<sub>- 4ac=...</sub>
....=> x1= 8 và x2 = -50 Vậy hai số cần tìm là u=8 , v= -50 hay u=-50 , v= 8
( vì b=42 là số chẳn củng có thể dùng Cơng thức nghiệm thu gọn để giải PT)
<b>Bài 30a)</b>( Dạng: Tìm điều kiện của m để PT có nghiệm)
* Tìm m để PT có nghiệm
x2<sub> -2x +m =0 ( a=1; b= -2; c= m )</sub>
Để PT có nghiệm thì ∆ ≥ 0
4-4m≥ 0 ( chuyển vế đổi dấu số hạng)
-4m≥ -4 ( chia hai vế cho -4 là số âm phải đổi chiều BĐT)
m ≤ 1
Vậy m ≤ 1 thì PT có nghiệm
*Tính tổng ,tích các nghiệm theo m
<i>x</i><sub>1</sub>+<i>x</i><sub>2</sub>=−<i>b</i>
<i>a</i> =
−(−2)
1 =2 <i>x</i>1.<i>x</i>2=
<i>m</i>
1 =<i>m</i>
<b>Dặn dò: </b>
1)Xem lại các bài tập đã giải
2) Làm các câu còn lại trong các bài 29,30 và 32SGK Toán 9 tập 2/ trang 52,53