Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 89 đến tiết 96

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy soạn: 23/1/2011 Tuần 23: Tiết 89-90:. BUỔI HỌC CUỐI CÙNG An-ph«ng-xơ Đ«-đª) A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Häc xong bµi nµy HS cã ®­îc: 1. KiÕn thøc: - Nắm được nội dung ý nghĩa của truyện - Nắm được cốt truyện, nhân vật và tư tưởng của truyện: lòng yêu nước thể hiện cụ thể trong tình yêu tiếng nói dân tộc - ý nghĩa , gi¸ trÞ tiÕng nãi cña DT - Một số NT XD NV đặc sắc trong truyện. 2. Kü n¨ng: - - Nắm được tác dụng của phương thức kể chuyện theo ngôi thứ nhất nghệ thuật phát triển tâm lí nhân vật qua ngôn ngữ, cử chỉ, ngoại hình, hành động -T×m hiÓu, ph©n tÝch nv cËu bÐ Phrawng vµ thÇy Ha-men... 3. Thái độ: - GD tình yêu ngôn ngữ DT, yêu đất nước B/ChuÈn bÞ:. - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. -T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶. C/ HOẠT ĐỘNG DAY VÀ HỌC. 1/ Ổn định lớp : 1’ 2/ Kiểm tra bài cũ: 5’ ? Nêu nhận xét của em về cách tả người và thiên nhiên trong bài “Vượt Thác” ? Nghệ thuật chủ yếu trong truyện là gì? tác dụng như thế nào? 3/ Dạy bài mới: Mỗi dân tộc, mỗi đất nước đều có ngôn ngữ riêng gọi là tiếng mẹ đẻ. Nhưng vì một số lí do nào đó có những người đã không quý trọng tiếng nói ấy. Văn bản “buổi học cuối cùng” của An-phông-xơ Đô-đê – một nhà văn Pháp – sẽ cho chúng ta thấy cần phải có thái độ như thế nào đối với tiếng mẹ đẻ của dân tộc mình Néi dung TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động : Tìm hiểu chung I-TÌM HIỂU CHUNG 39’ Em hãy giới thiệu vài nét Tr¶ lêi theo chó thÝch * 1/T¸c gi¶ :(1840về tác giả của bài văn? 1897) lµ nhµ v¨n Ph¸p ,næi tiÕng víi thÓ lo¹i truyÖn ng¾n Câu chuyện diễn ra trong - Năm 1870 – 1871: cuộc 2/Tác phẩm: 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> hoàn cảnh nào, thời gian nào, điạ điểm nào? GV giới thiệu thêm về nước Pháp năm 1871 GV hướng dẫn HS đọc văn bản: giọng tự nhiên, thay đổi theo tâm trạng của nhân vật. GV đọc mẫu, GV cùng HS giải thích những từ khó có trong văn bản. ?Tãm tắt ng¾n gọn truyện ? Xác định thể loại của v¨n b¶n? ? Phương thức biểu đạt chÝnh cña v¨n b¶n? Bài văn có thể chia thành mấy đoạn?. chiến tranh Pháp Phổ, vùng An-dát giáp biên giới hai nước bị Phổ chiếm đóng -hs nghe. HS đọc tiếp theo HS đọc chú thích trong SGK/ 55 -hs tãm t¾t-bæ sung -Thể loại: Truyện ngắn. -PTB§:Tự sự +miêu tả. -hs tr¶ lêi Chia ®o¹n - Từ đầu -> “vắng mặt con”: quang cảnh trên đường và ở trường trước buổi học -Tiếp theo -> “buổi học cuối - Bè côc: 3 phÇn cùng”: diễn biến của buổi học -Còn lại: cảnh kết thúc buổi học. Nhân vật chính của truyện là ai? Ai được xem là nhân - Phrăng và thầy Hamen là vật trung tâm? nhân vật chính của truyện. Nv P được xem là nhân vật trung tâm, có vai trò quan trọng trong việc thể hiện tư tưởng, chủ đề của tác phẩm. Tư tưởng ấy được thể hiện trực tiếp qua lời thầy H nhưng nó trở nên thấm thía, gần gũi qua diễn biến nhận thức và tâm trạng của P Truyện được kể theo ngôi Trả lời - Theo ngôi thứ nhất, qua lời thứ mấy? kể của nhân vật P, tạo ấn -Ng«i kÓ:thø nhÊt tượng về một câu chuyện đã xảy ra có thực, thuận lợi biểu hiện tâm trạng, ý nghĩ của nhân vật là một HS nói về buổi học cuối cùng Em hãy giải thích vì sao -Vì đây là buổi học tiếng truyện có tên là “Buổi học Pháp cuối cùng của HS vùng cuối cùng”? Andát từ sau ngày hôm đó, GV nãi thªm cho hs nghe HS nơi đây sẽ phải học tiếng về cuộc xâm lược của các Đức thay cho tiếng Phỏp 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> nước khác với VN Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn bản II/ ĐỌCVĂN BẢN:. 35’ Chó ý ®v ®Çu Tâm trạng của câụ bé P trước buổi học cuối cùng là gì? Vì sao cậu có tâm trạng ấy? Lúc ấy cậu đang ở đâu? Nhưng cuối cùng cậu đã quyết định làm gì? Cậu đã gặp điều gì khác lạ trên đường đi? Vừa mới đến lớp học, cậu cảm thấy không khí ở đây như thế nào? Khi vào trong lớp, P thấy lớp học có gì lạ? Vì sao lại có sự khác lạ ấy? Ai là người thông báo về buổi học cuối cùng?H·y đọc lời thông báo đó?Em cã nx g× vÒ giäng ®iÖu khi nãi cña thÇy? Khi biết đây là buổi học Pháp văn cuối cùng, P đã có tâm trạng gì?. Em hãy tìm những chi tiết chứng mình điều đó? Vì sao cậu lại có sự thay đổi đó?. HIỂU. 1/Nhân vật Phrăng:  Trước buổi học:. -hs nªu. - Chán học, định trốn học - Vì chưa thuộc bài ,lại trễ giờ Trễ giờ -> chưa thuộc - Ở trên bãi cỏ… bài -> định trốn học - Đi đến trường - Nhiều người đang xem cáo thị, bọn lính Phổ tụ tập  Trong buổi cuối cùng:. học. Không khí lớp học yên lặng khác ngày thường-“mọi sự đều bình lặng y như một buổi sáng chủ nhật” -“dân làng =>không khí khác lạ ng«× lặng lẽ” - Có các cụ già trong làng đến dự ở hàng ghế cuối cùng -Cã c¶ d©n lµng ngåi => Vì đó là buổi học tiếng dù Pháp cuối cùng Thầy Hamen (HS kể ra chi tiết) -hs đọc : -Giäng dÞu dµng,tha thiÕt ,xóc động - “tôi choáng váng…” - “tôi tự giận mình biết mấy về thời gian bỏ phí…” Choáng váng, sững sờ và hiểu được nguyên nhân của mọi sự khác lạ. Cậu cảm thấy tiếc nuèi và ân hận vì sự lười nhác của mình =>So sánh, câu cảm - HS tìm và gạch dưới =>Thái độ thay đổi từ chán học chuyển sang - Có thể nói một phần lớn là hối hận, nuối tiếc, yêu 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Nhờ ai mà P đã thấm thía được sự thiêng liêng và cao quý của tiếng nói dân tộc?T/g dïng c¸ch nãi nµo trong ®o¹n nµy?. nhờ thầy H, thầy đã làm thay quý, ham học tiếng đổi tâm trạng, nhận thức của Pháp, đồng thời trân P trọng yêu quý thầy của -Tr¶ lêi mình. - Cậu bé được chứng kiến những hình ảnh cảm động của các cô già đến dự buổi học, nghe và hiểu những lời khuyên, nhắc nhở của thầy H. Từ đó nhận thức và tâm trạng của cậu biến đổi sâu sắc. Cậu hiểu được ý nghĩa thiêng liêng của tiếng Pháp và tha thiết muốn được học tập nhưng không còn cơ hội nữa Thầy H trong buổi học 2/ Nhân vật thầy Hamen: cuối cùng này có gì khác lạ về trang phục, giọng  trang phục: nói? - áo rơ-đanh-gốt  - trang phục:Trang Tâm trạng đó thể hiện qua - mũ tròn bằng nhựa đen thêu träng hành động gì của thầy  hành động:  hành động: trong buổi học? - Nói về tiếng Pháp: “là ngôn ngữ hay nhất thế giới…” Thái độ của thầy đối với - Đọc bài giảng bài HS như thế nào? - Chuẩn bị những tờ mẫu thật -ChuÈn bÞ bµi gi¶ng chu đáo ,cẩn thận đẹp  thái độ:  thái độ: -“thầy sẽ không mắng con -> dịu dàng, kiên nhẫn đâu…” Qua đó, em có nhận xét gì về tâm trạng của thầy H HS đọc lại đoạn cuối  hành động cuối vào buổi học cuối cùng buổi học: này? Đứng dậy trên bục, người tái GV yêu cầu Hs đọc lại nhợt, nghẹn ngào, không nói đoạn cuối hết câu, cầm phấn dằn mạnh Thầy H đã làm gì vào cuối hết sức: “nước Pháp muôn buổi học? năm”, dựa vào tường ra hiệu - Vì thầy cảm thấy đau đớn, xúc động trong lòng và Vì sao thầy lại có hành nỗi đau ấy đã lên đến cực động ấy? điểm -> không còn sức nói mà dồn hết sức lực để viết - -hs nhËn xÐt Hình ảnh thầy H có tác Khơi gợi lòng yêu nước trong  lòng yêu nước, trân dụng, ảnh hưởng gì đối mỗi con người qua việc yêu trọng tiếng nói dân với những người chứng tiếng nói dân tộc mình khi đất tộc kiến? nước bị chiếm đóng III/Tæng kÕt: 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ghi nhí: SGK/ 55 HS thảo luận: em hiểu gì về câu nói của thầy H: - Nêu lên giá trÞ to lớn, sức “Khi một dân tộc.., chốn mạnh thiêng liêng của tiếng lao tù”? nói dân tộc trong cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do. Đó là thứ tài sản tinh thần vô giá, sức sống tiềm tàng trong mỗi Truyện đã gửi đến cho dân tộc chúng ta thông điệp gì? Phải yêu quý, giữ gìn và học tập, nắm vững tiếng nói dân tộc mình vì nó là tài sản, là vũ khí đấu tranh Hãy nêu những nét đặc sắc - Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, NT của truyện? diễn biến tâm trạng (P), qua ngoại hình, lời nói, cử chỉ, hành động (thầy H) - Ngôn ngữ tự nhiên, lời kể chân thành, xúc động (hình ảnh, từ cảm thán, so sánh) HS đọc ghi nhớ/ 55 Hoạt động 3 : Hướng dẫn tự học .10’ 4/ Củng cố: - KÓ tãm t¾t truyÖn ? ? Nªu một sè chi tiết mà em thích nhất? Vì sao? 5/ Dặn dò: - Đọc kỉ chuyện, nhớ những sự việc chính , kể tóm tắc truyện . - Sưu tầm bài thơ văn nói về tiếng dân tộc . - Soạn bài mới : nhân hóa. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy soạn: 23/1/2011 Tiết 91:. Nh©n ho¸. A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Học xong bài này HS đạt được: 1. KiÕn thøc: - Nắm được khái niệm nhân hoá, các kiểu nhân hoá - Nắm được tác dụng chính của nhân hoá 2. Kü n¨ng: - NhËn biÕt vµ ph©n tÝch ®­îc gi¸ trÞ phÐp nh©n hãa - Biết dùng các kiểu nhân hoá trong bài viết của mình 3. Thái độ: - cã kÜ n¨ng sö dông phÐp nh©n hãa trong t¹o lËp vb B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - B¶ng phô ghi mÉu C/ HOẠT ĐỘNG DAY VÀ HỌC. 1/ Ổn định lớp : 1’ 2/ Kiểm tra bài cũ: 5’ ? So sánh là gì ?Cho biết cấu tạo của so sánh? ? Có mấy kiểu so sánh,tác dụng của so sánh 3/ Dạy bài mới: Trong truyện “Dế Mèn phiêu lưu ký” chúng ta thấy được thế giới loài vật cũng sinh động phong phú như thế giới của con người. Để có thể xây dựng được một thế giới sinh động như thế, nhà văn Tô Hoài đã sử dụng phép nhân hoá. Đây cũng là nội dung chính mà chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay Néi dung TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : tìm hiểu chung I/ Nhân hoá là gì? 25’ Hoạt động 2 GV gọi HS HS đọc đoạn thơ trong đọc đoạn thơ trong SGK SGK Đoạn thơ nói về những sự vật nào? Trời được gọi bằng gì? Từ ông được dùng để gọi ai? Gọi trời bằng ông có tác dụng gì? ? “trời, cây mía, kiến” đang làm gì? ? Những hành động đó vốn. - Trời, cây mía, kiến - Được gọi bằng “ông” - Gọi người =>Làm cho trời gần gũi với -Dïng nh÷ng tõ dành cho con người con người để chỉ vật - trời -> mặc áo giáp ra trận - cây mía -> múa gươm - kiến -> hành quân 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> chỉ dành cho ai? => chỉ dành cho con người Việc dùng những hoạt động của con người để miêu tả sự vật có tác dụng gì? Tác giả đã dùng những từ ngữ chỉ hoạt động của con người để nói về loài vật, cây cối, làm cho chúng trở nên giống người. Vậy ta nói tác HS đọc ghi nhớ giả đã sử dụng phép nhân hoá HS đọc mÉu SGK ? Thế nào là phép nhân HS thảo luận hoá? a) miệng, tay, mắt, chân, tai b) tre GV gọi HS đọc bµi/ 57 c) trâu a) dùng từ vốn gọi người để gọi vật Trong 3 câu a), b), c), sự vật b) dùng từ vốn chỉ hoạt nào được nhân hoá? động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật ? Trong ba câu đó các sự vật được nhân hoá bằng cách c) trò chuyện, xưng hô với vật như đối với ngưởi nào? HS tự tìm HS đọc ghi nhớ/ 58 ? Em hãy tìm thêm một số ví - Phép nhân hoá: đông vui, dụ về các kiểu nhân hoá đó? Vậy có bao nhiêu kiểu nhân mÑ,con, anh, em tÝu tÝt, bËn rén. hoá? §ó là các kiểu gì? =>T¸c dông: Lµm cho quang c¶nh bÕn c¶ng ®­îc miêu tả sống động hơn, người đọc dễ hình dung được c¶nh nhén nhÞp, bËn rén cña các phương tiện trên cảng.. 8’. Hoạt động 2 : luyện tập GV hướng dẫn HS làm luyện tập ? H·y chØ ra vµ nªu t¸c dông. => Sự vật, con vật được miêu tả sinh động hơn, tăng tính biểu cảm cho sự biểu đạt => Nhân hoá * Ghi nhớ: SGK/ 57 II/ Các kiểu nhân hoá: =>Dùng từ vốn gọi ngưêi để gọi vật =>Dùng từ chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ tính chất, hoạt động của vật =>Trò chuyện xưng h« với vật như đối với người * Ghi nhớ: SGK/ 58. Hs kẻ bảng hai cột để so III/ Luyện tập: s¸nh. Bµi 1/ 58. *Cách diễn đạt: - §o¹n 1:Dïng nhiÒu phÐp 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> cña phÐp so s¸nh trong ®o¹n v¨n. nh©n ho¸ nªn c©u v¨n sinh động, giàu hình ảnh và gợi c¶m h¬n. - Đoạn2: Diễn đạt đơn điệu không gợi được ở người đọc sự tưởng tượng so sánh Bµi 2/58.. §o¹n 1: §«ng vui. Tµu mÑ, tµu con. Xe anh, xe em. TÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra bËn rén.. §o¹n 2: RÊt nhiÒu tµu xe. Tµu lín, tµu bÐ. Xe to, xe nhá. NhËn hµng vµ chë hµng ra ho¹t động liªn tôc.. Bµi 3/ 58.. a)Dïng tõ ng÷ vèn chØ ho¹t So s¸nh: Đoạn 1: Dùng nhiều phép động, tình cảm của người để nhân hóa, ngay cả tên sự vật chỉ hoạt động, tình cảm của còng ®­îc viÕt hoa nh­ tªn sù vËt. người làm cho việc miêu tả b)Dùng từ ngữ vốn gọi chổi gần với cách miêu tả người để gọi vật. người. Đoạn văn do đó sinh Dùng từ ngữ chỉ hành động, tình cảm của người chỉ hành động, có tính biểu cảm cao. Đoạn 2: Miêu tả bình th- động, tình cảm của vật. Bµi 4/58. ­êng.  §o¹n 1: V¨n b¶n biÓu c¶m. §o¹n2:V¨n b¶n thuyÕt minh. ? HS t×m c¸c phÐp nh©n ho¸ vµ chØ râ kiÓu nh©n ho¸. Hoạt động Hướng dẫn tự học 6’ 4/ Củng cố: ? Nhân hoá là gì? ? Có mấy kiểu nhân hoá 5/ Dặn dò: - Học thuộc ghi nhớ, làm bµi tập, nhớ khái niệm nhân hóa . - Viết đoạn văn miêu tả có sử dụng phép nhân hóa - Soạn bài mới : Phương pháp tả người . 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy soạn: Tiết 92:. 23120011. Phương pháp tả người A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: HS đạt được: 1. KiÕn thøc: -cách làm bài văn tả cảnh , bố cục thứ tự miêu tả , cách XD đoạn văn và lời văn trong bài văn tả người . - Nắm được cách tả người và bố cục hình thức của một đoạn văn, một bài văn tả người . 2. Kü n¨ng: - Quan sát lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn MT - Trình bài những điều quan sát và lựa chọn kỹ năng trình bày những điều quan sát, lựa chọn theo thứ tự hợp lí - Viết một bài văn tả người. - -Bước đầu trình bày miệng một đoạn hoặc một bài văn tả người trước tập thể. 3. Thái độ: - có kĩ năng trình bày bài trước tập thể B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - B¶ng phô ghi mÉu C/ HOẠT ĐỘNG DAY VÀ HỌC: 1/ Ổn định lớp:1’ 2/ Kiểm tra bài cũ:4’ ? Muốn tả cảnh ta cần lưu ý điều gì? ? Nêu bố cục của một bài văn tả cảnh 3/ Dạy bài mới: Ở tiết TLV trước, chúng ta đã tìm hiểu về phương pháp tả cảnh. Hôm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu phương pháp tả người. Néi dung TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1 : tìm hiểu chung . 25’ GV chia tổ thảo luận các HS đọc đoạn văn trong I/ Phương pháp viết một đoạn văn, baì văn câu hỏi SGK/ 59, 60 tả người: ? Tìm những hình ¶nh, a) §ối tượng miêu tả từ ngữ miêu tả đặc điểm - Đoạn 1: dượng Hương và đặc điểm nổi bật: ấy? Thư đang vượt thác => Mạnh mẽ, hùng dũng, oai phong - Đoạn 2: tên cai Tứ gian giảo =>Xấu xí, thâm độc 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Yêu cầu của việc lựa chọn hình ảnh và chi tiết miêu tả ở c¸c đoạn có gì khác nhau? Muốn tả hình ảnh tĩnh ta dùng từ loại từ? Tả hình ảnh động dùng từ loại gì? Em có nhận xét gì về trình tự miêu tả ở đoạn 2? Vậy khi tả người ta cần lưu ý đến điều gì?. - Đoạn 3: hình ảnh 2 người trong keo vật => Khỏe mạnh, khéo léo, nhanh nhẹn HS tự phát hiện và phát biểu - tả chân dung, hình ảnh tĩnh - tả người gắn với hình ảnh: hình ảnh hành động - danh từ, tính từ - động từ, tính từ từ khái quát đến cụ thể (HSTL). Từ đoạn 3, em có thể rút ra kết luận gì về bố cục HS tự trả lời, GV chỉnh sửa của một bài văn tả - Mở bài: từ đầu -> “nổi lên ầm ầm”: giới thiệu chung người? về nơi diễn ra keo vật ?gồm mấy phần? Nhiệm - Thân bài: tiếp theo -> “ngang bụng vậy”: miêu tả vụ của mỗi phần? chi tiết keo vật - Kết bài: còn lại: nêu cảm nghĩ , nhận xét về nhân vật HS đọc ghi nhớ/ 61 Hoạt động 2: Luyện tập 10’ GV hướng dẫn HS làm luyện tập ?H·y nªu nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu mµ em sÏ lùa chọn khi miêu tả đối tượng :Một cụ già cao tuæi. HS th¶o luËn nhãm ghi ra vë nh¸p. 11 Lop6.net.  Khi tả người cần: - Xác định đối tượng miêu tả - Lựa chọn chi tiết tiêu biểu - Trình bày theo thứ tự b) Bố cục của một bài văn tả người: Mở bài: Thân bài: Kết bài: * Ghi nhớ: SGK/ 61 II/ Luyện tập Bµi tËp LËp dµn bµi : +/Më bµi:Giíi thiÖu đối tượng tả +Th©n bµi: Miªu t¶ chi tiÕt ngo¹i h×nh, cö chØ,lêi nói,hành động… -M¸i tãc b¹c,d¸ng ®i khoan thai.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Khu«n mÆt phóc hËu…. Hoạt động ; Hướng dẫn tự học 5’ 4/ Củng cố: ? Em hãy miêu tả hình ảnh c« giáo của em đang giảng bài trên lớp GV hướng dẫn hs làm dàn bài 5/ Dặn dò: - nhớ các bước và dàn ý khi làm bài văn tả người . - viết 1 đoạn văn tả người có sử dụng phép so sánh . - Làm bµi tập, soạn bài mới : Đêm nay Bác không ngủ. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngµy soạn: 31/1/2011 TUẦN 24:. Tiết:93-94. (Minh. Huệ). A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:. Häc xong bµi HS cã ®­îc: 1. KiÕn thøc: - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Bác Hồ, thấy được tình cảm yêu quý, kính trọng của chiến sĩ đối với Bác - Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự, MT và các bp NT được sử dụng trong bài 2. Kü n¨ng: - Kể tóm tắt diễn biến câu chuyện bằng đvăn ngắn - Biết cách đọc thơ TS được viết theo thể 5 chữ có sự kết hợp các yếu tố MT và biểu cảm thể hiện được tâm trạng lo lắng không yên của BH ; tâm trạng ngạc nhiên xúc động lo lắng và niềm sung sướng, hạnh phúc của người CS - Nắm được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ - tìm hiểu sự kết hợp giữa các yếu tố TS , MT, BC trong bài thơ . - Trình bài những suy nghĩ của bản thân sau khi học BT . 3. Thái độ: - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Bác Hồ -Kính trọng lãnh tụ, giáo dục lòng yêu nước thương dân. B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - Tµi liÖu tham kh¶o.. - Tranh ¶nh minh ho¹ C/HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1/ ¤n định lớp:1’ 2/ Kiểm tra bài cũ: 5’ ? Khi làm bài văn miêu tả người cần lưu ý điều gì? ? Bố cục của bài văn tả người Hoạt động 1 3/ Dạy bài mới TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 30’ Hoạt động 2 ? Em hãy giới thiệu đôi HS đọc trong SGK/ 66 nét về tác giả Minh Huệ. ? Hoàn cảnh ra đời của -hs nêu sgk 13 Lop6.net. Néi dung I/Tìm hiểu chung 1/ Tác giả: Minh Huệ.(19272003)- Tên thật là Nguyễn Thái, quê ở Nghệ An. 2/ Tác phẩm:.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> tác phẩm?. -sáng tác 1951, kể lại sự việc có thật về Bác trong chiến dịch biên giới 1950 GV đúc kết lại về bối cảnh lịch sử cuộc k/c chống P lúc đó: Vào mùa đông 1951 bên bờ sông Nghệ ,nghe một anh bạn là chiến sĩ Vệ Quốc Quân kể về chuyện được chứng kiến những đêm không ngủ của Bác trên đường Người đi chiến dịch BG-TĐ 1950.Minh Huệ đã vô cùng xúc động viết bài thơ này GV hướng dẫn HS đọc văn bản: - đoạn đầu: nhịp chậm, giọng thấp - đoạn 2: nhanh, cao - đoạn 3: chậm mạnh HS đọc bµi GV và HS cùng tìm hiểu chú thích những từ khó có trong văn bản -Nêu các chú thích ?Em có nhận xét gì về -Thể thơ:5 chữ PTBĐ:TS+MT+BC thể thơ?PTBĐ? -hs nêu Bài thơ kề lại câu chuyện - Kể câu chuyện một đêm gì không ngủ của Bác trên đường đi chiến dịch (HS kể tóm tắt lại câu chuyện) Tóm tắt câu chuyện? ? Bài thơ có thể được - Bè côc: 2 phÇn chia bố cục như thế nào? - 9 khổ đầu: lần thứ nhất anh đội viên thức dậy -7 khổ tiếp theo: lần thứ 3 anh ?NV trung tâm của bài là đội viên thức dậy -Bác Hồ-anh đội viên ai? Hình tượng BH được MT qua con mắt của ai? 35’ Hoạt động 2 : tìm hiểu VB Hoạt động 3 II/Đọc – hiểu VB : /Hình tượng Bác Hồ qua 1/Hình tượng Bác cái nhìn và cảm nghĩ của Hồ qua cái nhìn và anh đội viên được MT -2 lần cảm nghĩ của anh qua mấy lần thức giấc? đội viên Quan sát 9 khổ đầu *Lần thức dậy thứ 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Đọc 2 khổ đầu ? Cho biết thời gian, điạ điểm, hoàn cảnh diễn ra câu chuyện?Thế nào là mưa lâm thâm? ?Mái lều tranh xơ xác được hiểu ntn? GV nói thêm về h/c cuộc k/c lúc này ?Tất cả chi tiết ấy gợi cho em một cảm giác nào? ?Anh ĐV thức dậy thấy h/a Bác hiện lên ntn?Bác được tả qua những phương diện nào?. + trên đường đi chiến dịch nhất +đêm khuya, mưa + lều tranh, nơi trú tạm của bộ đội ->hs trả lời -Không gian lạnh -Cảm giác lạnh lẽo rét mướt lẽo rét mướt của mùa đông trong rừng. A.Tả dáng vẻ tư thế B.Cử chỉ chỉ hành động C.Lời nói D.Cả 3 phương diện trên -Ngồi lặng yên ,vẻ mặt trầm ?Hãy tìm những chi tiết ngâm,mái tóc bạc -Dùng nhiều từ láygợi hình->Bác tả dáng vẻ tư thế -hs nêu trong tư thế lặng ?NX cách dùng từ của yên suy nghĩ bên t/g?t/d? bếp lửa ?Anh đội viên quan sát -Dùng nhiều ĐT được những việc làm của -hs nêu: Bác ntn?Những cử chỉ đó -Đốt,dém,nhón chân… diễn tả những việc nói lên điều gì? ->tình yêu thương và sự chăm làm của Bác thể hiện tình yêu ?Đọc những lời nói của sóc như người cha, người mẹ. thương ân cần của Bác với anh ĐV?thể hiện người cha với các tình cảm gì của Bác? chiến sĩ 2 câu ““Bóng Bác cao -Lời nói:ân cần ,lo lắng thương lồng lộng/¢m hơn ngọn yêu -Bp so sánh->ca lửa hồng”dùng NT gì ngợi sự vĩ đại lớn ?t/d? -hs bình lao của Bác Vậy cảm nhận riêng của em về Bác vào lúc này là -hs phát biểu cá nhân gì? Tìm những chi tiết miêu *Lần thức dậy thứ - Ngồi đinh ninh tả hình ảnh Bác ba 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Thương dân công, nóng ruột Qua những chi tiết đó, em hiểu thêm gì con người của Bác? ?t/g dùng biện pháp NT -hs thảo luận và trả lời gì?cách dùng từ?. -Dùng từ láy tình yêu thương vô bờ đối với các chiến sĩ ,với dân công. GV gọi HS đọc khổ cuối - HS đọc khổ cuối Đây được xem là lời giải thích cho nguyên nhân không ngủ đêm nay của -hs bình; Hồ Chí Minh – vị cha Bác. Vì sao? già của dân tộc – luôn lo cho dân cho nước. Đây không phải là đêm không ngủ đầu tiªn hoặc đêm không ngủ sau cùng của Bác mà chỉ là một trong những đêm Bác không ngủ mà thôi. ? Qua những chi tiết Điều đó thể hiện Bác luôn quên miêu tả. em thấy hình mình vì vận nước =>Là người có tấm ảnh Bác Hồ hiện lên trong bài thơ như thế lòng yêu nước thương dân sâu sắc nào?. 2/Tấm lòng của anh ĐV với Bác. Tình cảm của anh đội viên được bộc lộ qua những câu thơ nào? Anh đội viên đã suy nghĩ gì về Bác?. -hs đọc “Anh đội viên thức dậy…” Ngạc nhiên khi Bác vẫn thức đi nhón chân, dém chăn đốt lửa. - Cảm nhận sự lớn Bác lo lắng chăm chút cho các lao vĩ đại nhưng gần anh đội viên. gũi của vị lãnh tụ  Anh đội viên đã nói gì sung sướng, hạnh - Hỏi thăm Bác, thì thầm mời phúc với Bác? Bác - Anh lo cho sức khỏe của Bác Qua những chi tiết đó, - “Bóng Bác cao lồng lộng em hiểu thêm gì về tình ¢m hơn ngọn lửa hồng” cảm của anh đối với Bác ->không tin vào mắt mình, cảm thấy Bác thật vĩ đại ?Em hiểu “ lòng vui 16 Lop6.net. -Anh đội viên cảm thấy kính yêu, biết ơn và hạnh phúc khi có Bác.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 9’. sướng mênh mông”của -Anh hỏi nhỏ “…lạnh lắm anh ĐV ở đây là gì? không?” -Vội vàng nằng nặc… - Cảm nhận sự lo lắng của Bác dành HS tự bộc lộ cho dân cho nước, -Lo lắng cho Bác, không thể khâm phục tự hào về Bác. Anh thức chợp mắt được - Hốt hoảng, giật mình cùng Bác để chia sẽ nỗi lo lắng của Bác -Thức luôn cùng Bác -hs nêu III/ Tæng kÕt: ? Em hãy nêu những nét nghệ thuật đặc sắc của bài thơ? -Bài thơ với lời lẽ Giản dị, gần Cách gieo vần cña bµi gũi, chân thực và vĩ đại. Thể hiện một cách tự nhiên, sâu sắc th¬ như thế nào? tấm lòng yêu thương mênh mông của Bác - Sử dụng nhiều từ láy -> sinh ?Khái quát lại nội dung động, gợi tả, gợi cảm - Trong cùng một khổ: gieo ở bài thơ? chữ cuối dòng 2, 3 - 2 khổ liền: chữ cuối khổ này với chữ cuối của dòng đầu khổ sau HS đọc ghi nhớ/ 67 *Ghi nhớ: SGK/ 67. Hoạt động 3 Hướng dẫn tự học : 5’ 4/ Củng cố: ? Phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ ? Hãy viết 1 bài văn ngắn bằng lời của người chiến sĩ kể về kỷ niệm 1 đêm được ở bên Bác Hồ khi ®i chiÕn dÞch HS viết bài - đọc trước lớp NhËn xÐt ,bæ sung 5/ Dặn dò: - Học thuộc bài thơ - Tìm hiểu kỉ hoàn cảnh sáng tác bài thơ . - Thấy được sự kết hợp độc đáo , phù hợp giữa thể thơ 5 chữ và lối kể chuyện MT,BC - Sưu tầm thơ nói lên TC của ND đối với BH kính yêu - Hoµn thiÖn bµi tËp - Soạn bài mới.. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngµy soạn: 1/2/2010. Tiết 95:. ẨN DỤ A/ MỤC TIấU CẦN ĐẠT: HS đạt được:. 1. KiÕn thøc: - Nắm được khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ - Nắm được tác dụng chính của ẩn dụ 2. Kü n¨ng: - NhËn biÕt vµ ph©n tÝch ®­îc gi¸ trÞ phÐp ẩn dụ trong thực tế sử dụng TV -Bước đầu tạo ra được một số kiểu ẩn dụ đơn giản trong viết và nói. 3. Thái độ: - cã kÜ n¨ng sö dông phÐp ẩn dụ trong t¹o lËp vb B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - B¶ng phô ghi mÉu C/ HOẠT ĐÔNG DẠY VÀ HỌC:. 1/ ¤n định lớp:1’ 2/ Kiểm tra bài cũ: 5’ ? Nhân hóa là gì? Có mấy kiểu nhân hóa?Cho VD từng kiểu. 3/ Bài mới: Tiếng Việt của chúng ta có rất nhiều biện pháp tu từ: nhân hoá, so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, thậm xưng… việc sử dụng các biện pháp tu từ này đã tạo nên hiệu quả tích cực cho việc diễn đạt. Hôm nay, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu biện pháp tu từ thứ ba: ẩn dụ Néi dung TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 25’ Hoạt động 1 : Tìm hiểu chung GV gọi HS đọc đoạn thơ I/¢n dụ là gì? HS đọc đoạn thơ trong trong SGK/ 68 SGK/ 68 Từ “người cha” muốn chỉ - Chỉ Bác Hồ - Vì người người cha và ai? Vì sao có thể ví “người cha” Bác Hồ có những phầm chất giống nhau: tuổi tác, với Bác Hồ? về tình yêu thương, sự Tác giả đã dùng cách gọi chăm sóc chu đáo “người cha” thay cho việc gọi Bác Hồ. Sở dĩ có thể ví Bác với người cha vì cả hai -Dùng cách so sánh đều có những điểm giống ngầm nhau mà người ta gọi là những nét tương đồng. HS đọc ghi nhớ/ 68 Cách gọi như thế gọi là - Làm cho người đọc có thể hình dung ra được * Ghi nhớ: SGK/ 68 phép ẩn dụ 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> 10’. ? Vậy thế nào là ẩn dụ? những đặc điểm, phẩm Việc gọi Bác Hồ bằng “cha” chất của Bác mà không phải diễn đạt ra. Nhờ đó có tác dụng gì? làm cho câu văn, câu thơ có tính hàm súc, tăng tính gợi hình , gợi cảm ? So sánh hai biện pháp tu Giống nhau: có nét tương từ: so sánh và ẩn dụ. Có gì đồng giống và khác nhau? Khác nhau: + So sánh: nªu lên cả vật so sánh và vật được so sánh + ẩn dụ: chỉ nêu lên một vế, vật, hiện tượng được nêu ra, còn vật, hiện tượng được biểu thị thì giấu đi GV gọi HS đọc mục 1/ 68 (ẩn) phần I HS đọc mục 1/ 68 phần I Các từ in đậm dùng để chỉ - thắp -> nở hoa sự vật hiện tượng gì? - lửa hồng -> màu đỏ HS đọc mục 2/ 69 “giòn tan” thường dùng để nêu đặc điểm của sự vật gì? - Bánh Đây là sự cảm nhận của giác quan nào? - vị giác Nắng có thể được cảm nhận bằng vị giác không? - không Dung từ “giòn tan” để nói về nắng là có sự chuyển đổi cảm giác Em có thể cảm nhận qua từ “giòn tan”, nắng ở đây được - rực rỡ miêu tả là nắng như thế nào? Qua các ví dụ trên, em hãy HS tự phát hiện và tìm ví cho biết có mấy kiểu ẩn dụ? dụ Mỗi kiểu cho một ví dụ? Hoạt động 2 : Luyện Tập GV hướng dẫn HS làm - Cách 1: diễn đạt bình thường. luyện tập - C¸ch 2: Sö dông so s¸nh ? So sánh đặc điểm và tác tạo cho câu thơ có tính hình tượng, biểu cảm hơn 19 Lop6.net. II/ Các kiểu ẩn dụ: Có 4 kiểu ẩn dụ: - ẩn dụ phẩm chất: Ví dụ: Người cha -> Bác Hồ - ẩn dụ hình thức Ví dụ: lửa hồng -> màu đỏ - ẩn dụ cách thức: Ví dụ: thắp -> nở hoa - ẩn dụ chuyển đổi cảm giác Ví dụ: nắng giòn tan -> to, rực rỡ. * Ghi nhớ: SGK/ 69. III/ Luyện tập: Bµi 1: SGK/69.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> dụng của ba cách diễn đạt.. Gîi ý hai yªu cÇu:  T×m c¸c Èn dô Nêu nét tương đồng giữa các sự vật, hiện tượng được so s¸nh ngÇm víi nhau. ? Tìm các ẩn dụ chuyển đổi c¶m gi¸c(Tõ thÞ gi¸c c¶m gi¸c, thÞ gi¸c thÝnh gi¸c…). so với cách diễn đạt thông thường. - C¸ch 3: Cã sö dông Èn dụ giúp cho sự diễn đạt hay h¬n: gîi h×nh , gîi c¶m, hµm sóc. a) Ăn quả - hưởng thụ thành quả lao động.  tương đồng về cách thøc. + Kẻ trồng cây - người lao động tạo ra thành quả. Tương đồng về phẩm chÊt. b) mùc ®en- c¸i xÊu +đèn sáng- cái tốt Tương đồng về phẩm chÊt. c) Thuyền – người đi xa + bến- người ở lại Tương đồng về phẩm chÊt. Bµi 2: SGK/70. Bµi 3: SGK/70 + Các ẩn dụ chuyển đổi c¶mgi¸c: ch¶y(a),ch¶y(b), máng(c), ­ít(d). + T¸c dông: Gióp cho c©u v¨n ( th¬)sinh động, hình ảnh đặc sắc và người đọc có thể cảm nhận sự vật,hiện tHS đọc kỹ các câu thơ, ượng một cách cụ thể h¬n b»ng nhiÒu gi¸c quan.. Hoạt động 3 Hướng dẫn tự học 4/ Củng cố: GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung c¬ b¶n. ? Tìm một số ẩn dụ và cho biết kiểu ẩn dụ? 5/ Dặn dò: - Học thuộc KN ẩn dụ . - Viết 1 đoạn văn có sử dụng phép ẩn dụ . - Hoµn thiÖn bµi tËp - Soạn bài mới : Luyện nói về văn MT. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy soạn: 1/2/2011 Tiết 96:. LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢ A/ MỤC TIấU CẦN ĐẠT: HS đạt được: 1. KiÕn thøc: - Phương pháp làm bài văn tả người. -Cách trình bày miệng một đoạn, bài văn MT 2. Kü n¨ng: - Nắm được cách trình bày một đoạn, một bài văn miêu tả - Luyện tập kỹ năng trình bày miệng những điều đã quan sát và lựa chọn theo một thứ tự hợp lí -Trình bày trước tập thể một cách tự tin. 3. Thái độ: - Có ý thức diễn đạt tự tin trước tập thể. B/ ChuÈn bÞ: - Đọc kỹ điều lưu ý trong sgv. - B¶ng phô ghi mÉu C/ HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1/ ¤n định lớp: 2/ Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS 3/ Bài mới: Chúng ta đã được học qua và làm bài tập về tả người, tả cảnh . Hôm nay, các em sẽ có một tiết thực hành về văn miêu tả. TG Giáo Viên Học Sinh Nội dung bài Hoạt động 1 : Hình thành kiến 10’ thức . Neâu yeâu caàu vaø yù nghóa cuûa giờ học . Bước 1 : Gọi Hs trình bày miệng tóm tắt tđoạn trích “Buổi học cuoái cuøng”  Cho Hs nhaän xeùt veà vieäc trình baøy mieäng cuûa baïn  Gv ruùt ra taàm quan troïng cuûa vieäc trình baøy mieäng : Caùc em tập trình bày miệng của một sự việc thường xuyên sẽ tạo cho các em thói quen nói trước đám đông một cách tự tin và lập trường vững .. 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>