<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày dạy:…/…../2016 tại lớp:…….
<b>BÀI 29 – TIẾT 31: DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI CHÂU PHI</b>

<b>I. Mục tiêu bài học:</b>
<b>1. Kiến thức:</b>

- Nắm vững sự phân bố dân cư rất không đồng đều ở Châu Phi.

- Hiểu rõ những hậu quả của lịch sử để lại qua việc buôn bán nơ lệ và thuộc địa hố bởi
các cường quốc phương tây.

- Hiểu được dân số khơng thể kiểm sốt được và xung đột sắc tộc triền miên cản trở sự
phát triển của Châu Phi.

- Tích hợp SKSS, BVMT: Trình bày được một số vấn đề cần giải quyết để phát triển
KT-XH

- Dân số tăng nhanh, nguồn lao động khá lớn, song chất lượng cuộc sống thấp, bệnh tật,
chiến tranh đe doạ, xung đột sắc tộc.

<b>2. Kĩ năng</b>

- Rèn kĩ năng đọc, phân tích lược đồ dân cư Châu Phi.

- Đọc phân tích bảng số liệu thơng kê về một số quốc gia ở Châu Phi.
<b>3. Năng lực</b>

- Hình thành cho học sinh khả năng tư duy tổng hợp và phân tích, sử dụng, phân tích bản
đồ, cập nhật thơng tin…

<b>4.Thái độ: </b>

- Chia sẻ với những khó khăn mà người dân châu Phi phải trải qua.
<b>II. Phương pháp dạy học</b>

- Phương pháp diễn giảng

- Phương pháp sử dụng phương tiện trực quan
- Phương pháp thảo luận nhóm

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>1. Chuẩn bị của giáo viên</b>

- Bài soạn, sách giáo viên, sách giáo khoa, sách chuẩn kiến thức kĩ năng, bản đồ châu
Phi; tham khảo số liệu thống kê của Ngân hàng Thế giới, tranh ảnh về con người và một
số vấn đề xảy ra trong xã hội châu Phi, hình trong sách giáo khoa (phóng to),....

<b>2. Chuẩn bị của học sinh</b>

- Sách giáo khoa, vở ghi, tìm hiểu nội dung bài trước ở nhà,...
<b>IV. Tiến trình dạy học</b>

<b>1. Ổn định lớp và kiểm tra sỉ số (1 phút)</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ ( không kiểm tra)</b>
<b>3. Dạy bài mới</b>

<b>3.1 Lời vào bài: </b>

<b>- Có thể dựa vào lời mở bài trong sách giáo khoa: Dân cư Châu Phi phân bố không</b>
<i>đồng đều và gia tăng nhanh. Bùng nổ dân số và đại dịch HIV, xung đột sắc tộc, sự can</i>
<i>thiệp của nước ngoài là nguyên nhân chủ yếu kìm hãn sự phát triển nền kinh tế - xã hội</i>
<i>Châu Phi. Tại sao lại có thể khẳng định như vậy? Câu hỏi này sẽ được lí giải qua bài</i>

<i>học. Hoặc có cách giới thiệu bài khác tùy giáo viên đứng lớp.</i>

<b>3.2 Nội dung bài mới (40 phút)</b>

<b>Hoạt động của giáo viên</b> <b>Hoạt động của học sinh</b> <b>Nội dung chính của bài</b>
<b>Hoạt động 1. Tìm hiểu lịch sử và dân cư châu Phi (HS</b>

<b>làm việc cá nhân: 20 phút)</b>

<b>1. Lịch sử và dân cư</b>
Bước 1: Giáo viên (GV) đặt

câu hỏi cho Học sinh (HS)
<i>? Nội dung bài hôm nay ta</i>
<i>cần tìm hiểu gồn mấy</i>
<i>phần? Đó là những phần</i>
<i>nào?</i>

Bước 2: GV mời 1 HS trả
lời.

Bước 3: GV hướng dẫn HS
đọc nội dung phần a. Sơ
lược lịch sử.

<i>? Hãy cho biết lịch sử châu</i>

- HS đọc tiêu đề mục 1, 2
để trả lời:

+ 1. Lịch sửu và dân cư
+ 2. Sự bùng nổ dân số và
xung đột tộc người ở châu
Phi.

- Thông qua kênh chữ sách
giáo khoa (sgk), yêu cầu HS
nêu được:

- Lịch sử châu Phi trải qua

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>Phi trải qua mấy giai đoạn,</i>
<i>mốc của từng giai đoạn lịch</i>
<i>sử đó?</i>

<i>? Trong thời kì cổ đại nền</i>
<i>kinh tế châu Phi có đặc</i>
<i>điểm gì?</i>

<i>? Bằng hiểu biết thực tế hãy</i>
<i>kể tên một số thành tựu của</i>
<i>nền văn minh sông Nin?</i>
<i>? Trong thế kỉ XVI – XIX ở</i>
<i>châu Phi có những biến</i>
<i>động nào về lịch sử?</i>

<i>? Trong nửa cuối thế kỉ XIX</i>
<i>- đầu XX, tình hình kinh tế</i>
<i>chính trị ở châu Phi có gì</i>
<i>thay đổi?</i>

- GV bổ sung kiến thức cho
HS: Sau chiến tranh thế giới
II với sự ra đời của các
nước Xã Hội Chủ nghĩa,
nhất là thắng lợi của cách
mạng Việt Nam (1945),
Trung Quốc (1949), …Năm
1960 được xem là “ năm
châu Phi”. Do có đến 17
nước châu Phi tuyên bố
giành độc lập.

Bước 4 : GV chuẩn kiến
thức và yêu cầu HS ghi nội
dung bài.

Bước 5 : GV hướng dẫn HS
quan sát Hình 29.1. Lược
đồ phân bố dân cư và đô thị
châu Phi và kênh chữ
sgk/trang 89.

bốn giai đoạn lớn gồm:
+ Thời kì cổ đại.

+ Từ thế kỉ XVI – XIX.
+ Cuối thế kỉ XIX - đầu
XX.

+ Sau chiến tranh thế giới
II.

- Dựa vào kiến thức bản
thân, yêu cầu HS nêu được :
Kim tự tháp Ai-Cập, tượng
Nhân Sư ……

- HS lắng nghe và ghi nhớ

- HS ghi nội dung chính của
bài.

- Châu Phi là một trong
những cái nôi của xã hội
lồi người. Trong thời kì cổ
đại có nền văn minh sông
Nin phát triển rực rỡ.

- Từ thế kỉ XVI – XIX,
Châu Phi bị xâm chiếm, dân
cư bị đưa sang châu Mĩ làm
nô lệ.

- Cuối thế kỉ XIX đầu XX,
toàn bộ châu Phi bị xâm
chiếm làm thuộc địa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i>? Trình bày sự phân bố dân</i>
<i>cư Châu Phi?</i>

<i>? Bằng những kiến thức đã</i>
<i>học hãy giải thích nguyên</i>
<i>nhân dẫn đến sự phân bố</i>
<i>dân cư như vậy?</i>

<i>? Đọc tên và xác định vị trí</i>
<i>một số đơ thị từ một triệu</i>
<i>dân trở lên ở Châu Phi?</i>
Bước 6 : GV chuẩn kiến
thức và yêu cầu HS ghi nội
bài

<i><b>* Chuyển ý : Đó là lịch sử</b></i>
<i>phát triển và dân cư vậy</i>
<i>tình hình gia tăng dân số</i>
<i>vấn đề nào của xã hội đáng</i>
<i>lo ngại ở châu Phi và hậu</i>
<i>quả như thế nào ? Ta sẽ</i>
<i>tiếp tục nghiên cứu mục 2.</i>
<i>Sự bùng nổ dân số và xung</i>
<i>đột tộc người ở châu Phi </i>

- HS trả lời, yêu cầu nêu
được: Dân cư Châu Phi
phân bố không đồng đều,
tập trung ở phần cực Bắc,
cực Nam, ven vịnh Ghi-Nê,
thung lũng sông Nin. Thưa
thớt ở vùng xích đạo và

trong các hoang mạc.

- Đối chiếu lược đồ 27.2 .
Các môi trường tự nhiên
châu Phi/sgk/trang 86 để trả
lời: Vùng có điều kiện tự
nhiên thuận lợi hoặc trong
các đô thị thì dân cư tập
trung đông đúc.

- Đại diện HS lên bảng xác
định trên bản đồ treo tường
các thành phố lớn tập trung
chủ yếu ở ven biển, hoặc hạ
lưu của các con sông.

- HS cả lớp lắng nghe.

<b>b. Dân cư. </b>

- Dân cư châu Phi phân bố
không đồng đều.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>Hoạt động 2. Tìm hiểu sự bùng nổ dân số và xung đột</b>
<b>tộc người ở châu Phi (HS làm việc theo cặp: 20 phút)</b>

<b>2. Sự bùng nổ dân số và</b>
<b>xung đột tộc người ở châu</b>
<b>Phi</b>

Bước 1: GV cung cấp thông
tin cho HS: Dân số châu Phi
là 1,17 tỉ người chiếm 15%
dân số Thế giới là 7,3 tỷ
người (2015), có 55 quốc
gia. Quốc gia trẻ nhất trên
Thế giới là Nam Sundan
(9/7/2011)

- Châu Phi dẫn đầu Thế giới
cả về tỉ lệ sinh, tỉ lệ tử, tỉ lệ
gia tăng dân số tự nhiên
2,6% (2015).

<i>? Hãy nhắc lại bùng nổ dân</i>
<i>số xảy ra khi nào?</i>

- Bùng nổ dân số xảy ra khi
tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên
đạt và vượt 2,1%.

<i>? Qua sự chuẩn bị bài ở</i>
<i>nhà hãy cho biết tình hình</i>
<i>dân số châu Phi có đặc</i>
<i>điểm gì?</i>

Bước 2: GV hướng dẫn HS
đọc bảng số liệu dân số của
một số quốc gia châu Phi và
xác định vị trí giới hạn trên

bản đồ. Yêu cầu GV treo
bảng đồ phân bố dân cư và
đơ thị châu Phi lên bảng.
<i>? Tìm và xác định vị trí trên</i>

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS lắng nghe và ghi nhớ

- Đại diện HS trả lời. Yêu
cầu HS nêu được: Bùng nổ
dân số ở diễn ra ở châu Phi.

- HS: Thực hiện trên bản

<b>a. Bùng nổ dân số.</b>

- Số dân: 818 triệu (2001)
chiếm 13,4% dân số thế
giới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i>bản đồ các quốc gia có tỉ lệ</i>
<i>gia tăng dân số cao hơn</i>
<i>mức trung bình và thấp hơn</i>
<i>mức trung bình?</i>

<i>? Hậu quả của sự gia tăng</i>
<i>dân số tự nhiên quá nhanh</i>
<i>ở châu Phi?</i>

<i>? Ngoài ra còn nguyên</i>
<i>nhân nào khác làm cho nền</i>
<i>kinh tế châu Phi chậm phát</i>
<i>triển?</i>

Bước 3: GV nêu vấn đề :
Châu Phi có thành phần
chủng tộc rất phức tạp, gồm
nhiều tộc người và hàng
nghìn thổ ngữ khác nhau
nên thường xảy ra xô sát và
xung đột. Song nguyên
nhân cơ bản là do đâu? GV
hướng dẫn HS đọc “ Trước
đây ….. Tạo cơ hội để nước
ngoài can thiệp”

<i>? Nguyên nhân nào dẫn đến</i>
<i>sự xung đột sắc tộc gay gắt</i>
<i>ở Châu Phi?</i>

Bước 4: GV hướng dẫn HS
quan sát miêu tả H29.2
/sgk/trang 92.

<i>? Nêu hậu quả của sự xung</i>
<i>đột sắc tộc?</i>

Bước 5: GV bổ sung kiến
thức:

- Chỉ số HDI của châu Phi
còn thấp hơn nhiều so với
Thế giới.

- Trên 50% dân số châu Phi
không được sử dụng nước
sạch, tỉ lệ dân số biết chữ
>14 tuổi rất thấp (chỉ
khoảng 50%).

- Sau khi giành được độc
đồ.

- HS trả lời, yêu cầu nêu
được: Nạn đói, đại dịch
HIV, nền kinh tế chậm phát
triển, việc làm, chất lượng
cuộc sống, …

- HS trả lời, yêu cầu nêu
được: Sự can thiệp của
nước ngoài, gia tăng dân số
quá nhanh, xung đột sắc tộc
….

- HS trả lời, yêu cầu nêu
được: Do thực dân đế quốc
thực hiện chính sách chia rẽ
dân tộc, kích động các dân

tộc ở Châu Phi để dễ bề cai
trị

- HS trả lời, yêu cầu nêu
được:Gây ra nhiều bất lợi
cho sự phát triển KT-XH
châu Phi về nhiều mặt như:
việc làm, chất lượng cuộc
sống, kìm hãm phát triển
KT, đất nước bị tàn phá,
nền kinh khủng hoảng, tị

<b>b. Xung đột tộc người.</b>

<b>* Nguyên nhân: Do châu</b>
Phi có nhiều tộc người khác
nhau, bị thực dân châu Phi
chia rẽ kích động.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

lập nhiều cuộc xung đột sắc
tộc, tôn giáo diễn ra cướp đi
sinh mạng hàng triệu người
(mùa xuân Ả - rập từ năm
2008 đến nay).

- Dịch bệnh tràn lan (dịch
sốt rét, vi rút Ebola,..). Châu
Phi chỉ chiếm 14% dân số
Thế giới nhưng chiếm 2/3
số người mắc HIV trên toàn

cầu hiện nay (trên Thế giới
mỗi ngày có 7500 người
nhiễm HIV mới thì châu Phi
chiếm 3500 người).

nạn, dịch bệnh, tệ nạn xã
hội,....

<b>4. Củng cố bài học (3 phút)</b>

<i>- Trình bày và giải thích sự phân bố dân cư ở Châu Phi?</i>

<i>- Nguyên nhân xã hội nào kìm hãm sự phát triển kinh tế xã hội ở châu phi?</i>
<b>5. Dặn dò ( 1 phút)</b>

- Học và trả lời bài theo câu hỏi SGK.
- Làm bài tập trong tập bản đồ thực hành.

- Chuẩn bị trước nội dung ôn tập (Xem lại nội dung bài đã học trong học kì I) - Tiết 32.
Ơn tập học kì I.

<b>V. Rút kinh nghiệm</b>

</div>

<!--links-->