Giáo án Ngữ văn 7 tuần 7 - Trường THCS Hiệp Thạnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. Tuaàn : 07 Tieát : 25. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp Ngày soạn : 12/9/2010 Ngaøy daïy : 22/9/ 2010. Baøi 07 Va8n hoïc. BÁNH TRÔI NƯỚC. Hoà Xuaân Höông. A . MUÏC TIEÂU Giuùp HS : Cảm nhận phẩm chất và tài năng của tác giả Hồ Xuân Hương qua một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật B. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thức - Sô giaûn veà taùc giaû Hoà Xuaân Höông - Vẻ đẹp thân phận chìm nổi của người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước . - Tính chất đa nghĩa của ngôn ngữ và hình tượng trong bài thơ . 2. Kyõ naêng - Nhận biết thể loại của văn bản. - Đọc – hiểu, phân tích bài thơ Nôm Đường luật . C. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG THẦY. HOẠT ĐỘNG TRÒ. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1 - KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh - Kieåm tra (?) Đọc thuộc lòng “ Côn Sơn ca”. Cho - HS thực hiện theo yêu cầu bieát noäi dung baøi thô? (?) Giới thiệu đôi nét về Nguyễn Trãi và của giáo viên . theå thô? - Bài mới Giới thiệu: Nếu như với văn bản Chinh phụ ngâm khúc , Đoàn Thị Điểm từng được xem là một phụ nữ có sắc, có tài “ xuất khẩu thành thi, baåm chaát thoâng minh” thì taøi naêng aáy một lần nữa ta cũng sẽ bắt gặp ở Hồ Xuân Hương, một người được mệnh danh là “ Bà. chuùa thô Noâm ”, laø thi haøo daân toäc, laø nhaø thô của phụ nữ. Trong sự nghiệp thơ ca của mình bài thơ “ Bánh trôi nước” được xem là một trong những bài thơ nổi tiếng, tiêu biểu cho tư tưởng nghệ thuật của phong cách Hồ Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Xuaân Höông. HOẠT ĐỘNG 2 - ĐỌC HIỂU VĂN BẢN Giáo viên : Treo văn bản, cho hs đọc. Thân em vừa trăng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Raén naùt maëc daàu tay keû naën Mà em vẫn giữ tấm lòng son Yêu cầu : HS đọc chú thích * (?) Giới thiệu đôi nét về tác giả ? (?) Tác phẩm Bánh trôi nước được viết theo theå thô gì ? (?) Em hiểu biết gì về thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật ? (?) Em haõy cho bieát boá cuïc cuûa baøi thô ? (?) Đại ý của bài thơ nói lên điều gì ? (?) Em hiểu thế nào về bánh trôi nước ?. I. TÌM HIEÅU CHUNG - HS thực hiện theo yêu cầu 1. Tác giả cuûa giaùo vieân - Hoà Xuaân Höông chöa roõ lai lòch - Được coi là Bà chúa thơ Nôm 2. Taùc phaåm -Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt 3. Boá cuïc - Khai, thừa, chuyển, hợp 4. Chủ đề - HS thực hiện theo yêu cầu - Vẻ đẹp bình dị, phẩm chất cuûa giaùo vieân trong trắng, sắc son của người phụ nữ Việt Nam xưa . Song - HS thực hiện theo yêu cầu thân phận chìm nổi . cuûa giaùo vieân - Khai, thừa, chuyển, hợp - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân II. PHAÂN TÍCH - HS thực hiện theo yêu cầu 1) Nội dung cuûa giaùo vieân * Bánh trôi nước là bài thơ có nhieàu taàng yù nghóa: - Có hai nét nghĩa: Tả thực bánh trôi nước . Thân phận người phụ nữ trong XH phong kieán .. HOẠT ĐỘNG 3 - PHÂN TÍCH Yêu cầu : HS đọc lại bài thơ (?) Câu “ Thân em vừa trắng lại vừa tròn , bảy nổi ba chìm với nước non ” có mấy nét nghóa ? (?) Nét nghĩa thứ nhất tả gì ? (?) Nét nghĩa thứ hai tả thân phận ai ? trong xaõ hoäi naøo ? (?) Em hiểu thế nào câu thành ngữ “bảy nổi - HS thực hiện theo yêu cầu ba chìm” ? cuûa giaùo vieân . - Ý nghĩa tả thực : Hình ảnh Giáo viên chốt : Thân phận của người phụ bánh trôi nước trắng, tròn, chìm, nữ xưa là như thế không làm chủ được số noåi . phaän mình …. - Nguï yù saâu saéc : + Thân phận trôi nổi của người “ Thaân em nhö traùi baàn troâi phụ nữ trong xã hội phong kiến . Gioù daäp soùng doài bieát taáp vaøo ñaâu” Ca dao + Trân trọng ca ngợi vẻ đẹp duyeân daùng, phaåm chaát trong Taû thự c quaù trình laø m saùng, nghóa tình, saéc son cuûa mà em vẫn giữ tấm lòng son” có những nét bánh. Dù xã hội , hoàn cành người phụ nữ xưa. nghóa naøo ? có hà khắc song người phụ nữ vẫn giữ vẹn lòng thủy chung son saéc … (?) Theo em theá naøo laø “ Taám loøng son” ? - Caûm thoâng, xoùt xa cho thaân - Thoâng caûm , xoùt xa ….. phận chìm nổi của người phụ nữ (?) Qua đó, em thấy thái độ của nữ sĩ đối với người phụ nữ ra sao ? (?) Caâu thô “ Raén naùt maëc daàu tay keû naën ,. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Giaùo vieân choát : Baøi thô mang tính ña nghĩa. Nghĩa thứ nhất thuộc nội dung miêu tả bánh trôi nước khi đang được luộc chín. Nghĩa thứ 2 phản ánh vẻ đẹp, phẩm chất trong sáng sắc son và thân phận của người phụ nữ xưa mặc dù sống trong hoàn cảnh xã hội hà khắc bởi những luật lệ Nho giáo phong kieán raøng buoäc… “ Thân em như tấm lụa đào. Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”. Ca dao. - HS thực hiện theo yêu cầu 2) Ngheä thuaät cuûa giaùo vieân . (?) Vậy, trong những nét nghĩa đó nghĩa nào - Vaän duïng ñieâu luyeän quy taéc laø chính , quyeát ñònh giaù trò baøi thô? - Đường luật của thơ Đường Luật . - HS thực hiện theo yêu cầu (?) Bài thơ được làm theo luật thơ gì ? cuûa giaùo vieân . - Ngô ngữ thơ bình dị, gần với Yeâu caàu HS thaûo luaän 3 phuùt : lời ăn tiếng nói hằng ngày, Với (?) Từ những phân tích trên, em hãy cho - Ngô ngữ bình dị gần với lời thành ngữ, mô típ dân gian . biết cách dùng ngôn ngữ của Hồ Xuân ăn tiếng nói hằng ngày , sử - Sáng tạo trong việc xây dựng Höông trong baøi thô ? dụng thành ngữ , mô típ hình ảnh nhiều tầng ý nghĩa . Yêu cầu : Đại diện nhóm trình bày . quen thuoäc . Giaùo vieân : Nhaän xeùt 3) YÙ nghóa vaên baûn -> Ngoài ra nữ sỹ còn sáng tạo trong việc a) Noäi dung xây dựng hình ảnh nhiều tầng ý nghĩa… Bánh trôi nước là một bài thơ (?) Qua phaân tích treân, em haõy cho bieát noäi thể cảm hứng nhân đạo trong dung chính của văn bản “ Bánh trôi nước” ? văn học viết Việt Nam dưới thời phong kiến, ca ngợi vẻ đẹp, phẩm chất của người phụ nữ, đồng thời thể hiện lòng thương cảm sâu sắc đối với thân phận chìm noåi cuûa hoïc . b) Ngheä thuaät - Ngôn ngữ thơ bình dị . (?) Về nghệ thuật có những nét gì đặc sắc ? Giaùo vieân: Treo baûng phuï phaàn yù nghóa vaên baûn . HOẠT ĐỘNG 4 - LUYỆN TẬP III. LUYEÄN TAÄP Yêu cầu : Ghi lại những câu hát than thân ở * Những câu hát than thân bắt bài học 4 ( kể cả phần đọc thêm ) bắt đầu đầu bằng từ thân em : - HS thực hiện theo yêu cầu - Thân em như trái bần trôi bằng hai từ thân em . Gioù daäp soùng doài bieát taáp vaøo ñaâu cuûa giaùo vieân - Thaân em nhö haït möa sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày. HOẠT ĐỘNG 5 - CỦNG CỐ - DẶN DÒ Yêu cầu : HS đọc lại phần ý nghĩa văn bản - HS thực hiện theo yêu cầu trong baûng phuï . Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. cuûa giaùo vieân . HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Yeâu caàu: HS veà nhaø tìm moái lieân quan trong cảm xúc bài thơ “ Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân bắt. đầu bằng từ thân em . (?) Vaên baûn “ Sau phuùt chi ly” trích trong taùc phaåm naøo, ai laø taùc giaû ? - Hoïc baøi, hoïc thuoäc loøng baøi thô “Baùnh troâi nước” - Soạn bài “ Sau phút chia ly” + Taùc giaû + Taùc phaåm + Theå thô + Chủ đề + Các câu hỏi trong phần đọc hiểu văn bản. Tuaàn : 07 Tieát : 26. Ngày soạn : 12/9/2010 Ngaøy daïy : 23/9/ 2010 Vaên hoïc. SAU PHUÙT CHIA LI. Diễn Nôm : Đoàn Thị Điểm. I . MUÏC TIEÂU Giuùp HS : - Cảm nhận được giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo và giá trị nghệ thuật ngôn từ trong đoạn trích . II. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thức - Ñaëc ñieåm cuûa theå thô song thaát luïc baùt . - Sơ giản về Chinh phụ ngâm khúc, tác giả Đặng Trần Côn , vấn đề người dịch Chinh phụ ngâm khúc - Niềm khao khát hing5 phúc lứa đôi của người phụ nữ có chồng đi chinh chiến ở nơi xa và ý nghĩa tố cáo chiến tranh phi nghĩa được thể hiện trong văn bản . - Giá trị nghệ thuật của đoạn thơ dịch Chinh phụ ngâm khúc . 2. Kyõ naêng - Đọc – hiểu văn bản theo thể ngâm khúc . - Phân tích nghệ tuật tả cảnh, tâm trang trong đoạn thơ trích thuộc tác phẩm dịch Chinh phụ ngâm khúc III. HƯỚNG DẪN – THỰC HIÊN HOẠT ĐỘNG THẦY. HOẠT ĐỘNG 1 - KHỞI ĐỘNG - OÅn ñònh. HOẠT ĐỘNG TRÒ. NOÄI DUNG. - Lớp trưởng báo cáo. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Kiểm diện, trật tự. Kieåm tra baøi cuõ (?) Đọc thuộc lòng bài thơ: Bánh trôi nước và giới thiệu về tác giả, tác phẩm , chủ đề - HS thực hiện theo yêu cầu vaên baûn naøy? (?) Phaân tích noäi dung vaø ngheä thuaät baøi thô cuûa giaùo vieân . Bánh trôi nước ? - Bài mới Giới thiệu bài: Các em đã từng nghe những câu hò, điệu hát từ những làn điệu dân ca mượt mà, gợi cảm. Thế nhưng, thơ ca do người VN sáng tạo ra không chỉ có những bài hát trữ tình ấy mà còn có thể loại ngâm khúc trong VHVN thời trung đại. Thể loại này có chức năng gần như chuyeân bieät trong vieäc dieãn taû taâm traïng saàu bi daèng daëc, triền miên của con người. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản” chinh phụ ngâm khúc” để có thể cảm nhận được tâm trạng của người phụ nữ VN ngày xưa trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh. HOẠT ĐỘNG 2 - ĐỌC HIỂU VĂN BẢN Hướng dẫn đọc: Giọng nhẹ nhàng, theo ñieäu ngaâm khuùc theå hieän noãi saàu meânh mang. Giáo viên: Đọc đọc đoạn trích Yêu cầu: HS đọc lại . Đọc phần chú thích * (?) “Chinh phụ ngâm khúc” được viết nguyên văn chữ Hán. Vậy, em hãy cho biết ñoâi neùt taùc giaû ? Giảng: Ông nổi tiếng “ Văn hay chữ tốt” 15 tuổi đỗ Hương Cống ( Cử nhân sau này) , thi Hội nhiều lần không đỗ . Ông nhận chức Huấn đạo, rồi Tri huyện, Ngự sử đài, sau đó cáo quan về làng dạy học , bẹnh và maát … (?) Giới thiệu đôi nét dịch giả: Đoàn Thị Ñieåm? (?) Ngoài Chinh phụ ngâm khúc Đặng Trần Côn còn có những tác phẩm tiêu biểu nào ? Giaûng: Tieâu Töông baùt caûnh, Tröông Löông boá y, Khaáu moân thanh, Tröông Haøn tö thuaàn loâ, Bích caâu kyø ngoä, Chinh phuï ngaâm khúc… Tác phẩm viết vào khoảng (1740 – 1742 theo loái taäp coå luùc oâng laøm tri huyeän Thanh Oai …goàm 478 caâu thô … (?) Em hieåu theá naøo laø “ Chinh phuï ngaâm khúc” (tựa đề)? (?) Em hiểu gì là thể loại ngâm khúc? (?) Chinh phụ ngâm khúc được sáng tác the thể loại gì ?. I. TÌM HIEÅU CHUNG 1) Taùc giaû. - Ñaëng Traàn Coân.( ?-? ) moät danh syõ - HS thực hiện theo yêu cầu sống khoảng nửa đầu thế kỷ cuûa giaùo vieân XVIII . Người làng Mọc ( Nhân Chính – Từ Liêm – Hà Nội ) nay thuộc quận Đống Đa – Hà Nội . - Dịch giả: Đoàn Thị Điểm ( - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân 1705 – 1748 ) là một nữ sỹ đẹp, có tài, người làng Giai Phạm Văn Hieáu – Vaên Giang – traán Baéc Ninh – Höng Yeân. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân 1) Taùc phaåm - HS thực hiện theo yêu cầu - Tác phẩm Đặng Trần Côn để lại cuûa giaùo vieân còn khoảng vài chục bài thơ Hán vaên Chinh phuï ngaâm khuùc laø ñaëc saéc nhaát . - Ngâm khúc là thể loại văn học -Khúc ngâm của người vợ có xuất hiện ở giai đoạn chế độ choàng ra traän. phong kiến khủng hoảng trầm trọng , ngâm khúc được sáng tác theo theå song thaát luïc baùt theå thô - HS thực hiện theo yêu cầu do người Việt sáng tạo nên . cuûa giaùo vieân . - Chinh phụ ngân khúc được. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. (?) Bản diễn Nôm của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm được viết theo thể loại gì ? Giới thiệu: Vị trí của đoạn trích bản diễm Noâm coù 408 caâu, goàm 3 phaàn: 1) Xuất quân ứng chiến. 2) Noãi buoàn nôi khueâ caùc. 3) Ước nguyện thanh bình. (?) Thể loại ngâm khúc ở dạng tiêu biểu nhất đã được sáng tác theo thể song thất lục baùt. Em hieåu theá naøo laø song thaát luïc baùt ( - 2 caâu 7, 1 caâu 6, 1 caâu 8  4 caâu trong 1 khoå. về số câu trong mỗi khổ và số chữ trong mỗi * Caù nhaân: SGK caâu)? (?) Quan sát 1 khổ thơ, em hãy nhận xét vế + Vần: Chữ cuối câu 7 (1) vần chữ 5 câu 7(2) caùch hieäp vaàn vaø nhòp? + Nhịp: 3 /4 hoặc 3/2/2  Taïo neân nhaïc tính phong phuù hôn luïc baùt, phuø hợp diễn tả tâm trạng sầu (?) Đoạn trích này, nội dung chính muốn đau sâu sắc. - Nỗi sầu đau của người noùi leân ñieàu gì? chinh phuï sau khi tieãn choàng ra traän. - HS thực hiên theo yêu cầu Yêu cầu: HS đọc chú thích từ khó cuûa giaùo vieân . HOẠT ĐỘNG 3 - PHÂN TÍCH - HS thực hiện theo yêu cầu Yêu cầu: HS đọc lại đoạn trích cuûa giaùo vieân Hướng dẫn phân tích Yêu cầu : HS đọc khổ 1. (?) Hãy giải thích từ: Chàng, thiếp. (?) Hai câu đầu ta thấy hai nhân vật chàng và thiếp đang ở trong hoàn cảnh như thế nào (?) Về nghệ thuật, cách nói: Chàng thì đi, - HS thực hiện theo yêu cầu thieáp thì veà laø caùch noùi nhö theá naøo ? Neâu cuûa giaùo vieân ý nghĩa cách nói đó? (?) Vậy tâm trạng buồn ở đây là tại vì sao ? - Nỗi sầu đã đầy tràn trong (?) Hình ảnh mây biếc, núi xanh có tác lòng người, trãi rộng lên trời mây, non núi Gợi lên cái dụng gì trong việc gợi tả nỗi sầu chia li đó? độ mênh mông, bao la của noãi saàu chia li.. Nguyeãn Quang Nghieäp. sáng tác bằng chữ Hán của Đặng Traàn Coân theo theå Nhaïc phuû ( Trường đoản cú ) - Baûn dieãn Noâm theo theå song thaát luïc baùt . -Vị trí đoạn trích +Phaàn 1: ( Caâu 53 64). 3) Đại ý - Nỗi sầu đau của người chinh phuï sau khi tieãn choàng ra traän.. II. PHAÂN TÍCH. - HS thực hiện theo yêu cầu Yêu cầu : HS đọc khổ 2 (?) Nỗi sầu chia li được gợi tả thêm bằng của giáo viên cách nói như thế nào ? ( từ nào thể hiện - Cách nói tương phản, đối được tâm trạng người chinh phụ?) nghĩa,điệp từ, đảo vị trí hai (?) Em có nhận xét gì về hình ảnh tương địa danh (có chuyển đổi 1 phản, đối nghĩa: Còn ngoảnh lại - hãy trông phần)- Cách. - Quyeán luyeán, bòn ròn, sang ? không nở rời xa. (?) Việc dùng điệp từ, đảo từ có ý nghĩa gì Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. trong việc gợi tả nỗi sầu chia li ?. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. + Điệp từ: Cách  Nhấn maïnh hai ñòa danh laøm noãi sầu càng day dứt như xoáy cả tim gan kẻ ở, người đi. + Ước lệ nghìn trùng, không gian mênh mông người ở lẻ loi, đơn độc, người đi xa cách vời vợi.. (?) Cùng nói về sự cách ngăn nhưng ở đây + Khổ 1: Mới nói ngăn cách. coù gì khaùc khoå 1? + Khổ 2: Ngăn cách đã mấy truøng. Yêu cầu : HS đọc khổ 3 (?) Tiếp tục nói về nỗi cách xa, nỗi sầu ở đây được gợi tả nâng lên như thế nào ? Cách - Điệp từ, điệp ngữ liên dùng từ ngữ ấy có ý nghĩa gì ? hoàn cùng, thấy, ngàn dâu (?) Em thấy nỗi sầu chia li ở đây có gì khác xanh  Nhấn mạnh sự quyến hai khoå treân ? luyến của 2 người, 2 người coù 1 taâm traïng, 1 noãi saàu muộn Nhấn mạnh sự ngăn cách giữa 2 người: nhữngmấy… (?) Câu thơ cuối mang hình thức nghi vấn Ai - Khổ cuối: gợi tả sự chia li saàu hôn ai coù yù nghóa gì ? oái oăm, nghịch chướng theo mức tăng trưởng đến cực độ không còn địa danh để có ý -Choát: Nhö vaäy Chinh phuï ngaâm laø 1 taùc nieäm xa caùch maø maát huùt phẩm trữ tình . Trong đó lối vận dụng điệp vào ngàn dâu thăm thẳm ngữ là 1 trong những yếu tố góp phần tạo mênh mông. - Đúc kết nỗi sầu  Khối nên tính trữ tình đa dạng cho khúc ngâm. (?) Hãy chỉ ra một cách đầy đủ các kiểu sầu, núi sầu. điệp ngữ trong đoạn thơ và nêu lên tác dụng - Điệp từ: Chàng, thiếp, biểu cảm của các điệp ngữ ấy ? caùch. - Điệp ngữ: lập lại nỗi sầu ở khổ 3, các sắc độ xanh - Điệp ngữ liên hoàn: Khổ 3. - Vưà điệp, vừa đảo.  Taïo aâm ñieäu, tieát taáu nhòp nhàng phù hợp tính cách nhaân vaät, taïo neân nhaïc tính (?) Từ những phân tích trên, em hãy phát cho khúc ngâm. biểu về cảm xúc chủ đạo và ngôn ngữ của - Cảm xúc chủ đạo: nỗi sầu chia li. đoạn thơ ? - Ngôn ngữ: Điêu luyện: đối nghĩa, tương phản, điệp từ, điệp ý, điệp ngữ liên hoàn, đảo ngữ, tính từ miêu tả các Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. - Nỗi buồn chia ly của người chinh phuï sau luùc tieãn choàng ra traän - Toá caùo chieán tranh phi nghóa - Lòng cảm thông sâu sắc với khao khát hạnh phúc lứa đôi của người phụ nữ . Trang :.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. Nguyeãn Quang Nghieäp. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. sắc độ của màu xanh.. HOẠT ĐỘNG 4 - LUYỆN TẬP (?) Trong đoạn trích này, các từ chỉ màu xanh được sử dụng mấy lần? Đó là những - HS thực hiện theo yêu cầu laàn naøo? (?) Em hãy phân biệt mức độ khác nhau của giáo viên trong các màu xanh và trao đổi với nhau để tìm ra tác dụng của việc sử dụng màu xanh khi dieãn taû noãi saàu chia li?. - Sử dụng nghệ thuật tương phản, đối nghĩa, điệp ngữ, so sánh, câu hỏi tu từ để biểu đạt cảm xúc . III. LUYEÄN TAÄP 1)a) + maây bieác, nuùi xanh, xanh xanh, xanh ngaét b) + Biếc: màu xanh đẹp  Saàu nheï nhaøng. + nuùi xanh: Xanh bình thường nỗi buồn thấm đượm vaøo caûnh vaät thieân nhieân + Xanh xanh: Hơi xanh, nhợt nhạt Buồn mênh mông lan toả, + Xanh ngaét: Xanh thuaàn 1 maøu treân dieän tích roäng raát ñau khoå, buoàn baõ, noãi saàu bao truøm taát caû. c) Noãi saàu chia li thaät da dieát, coàn caøo & ngaøy caøng taêng tieán như các sắc độ của màu xanh. HOẠT ĐỘNG 5 - CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Qua nỗi sầu chia li của người chinh phụ sau luùc tieãn ñöa choàng ra traän,em thaáy khuùc - HS thực hiện theo yêu cầu ngaâm naøy coù yù nghóa gì? cuûa giaùo vieân HƯỚNG DẪN TỰ HỌC (?) Bằng kiến thức đã học ở Tiểu học, em hãy cho biết “ quan hệ từ dùng để làm gì” - Veà nhaø hoïc baøi - Soạn bài: + Quan hệ từ theo hệ thống câu hỏi sách giaùo khoa + Luyeän taäp caùch laøm baøi vaên bieåu caûm: Phần chuẩn bị ở nhà ( Chú ý soạn theo phần gợi ý ) sách giáo khoa .. Hieäp Thaïnh , ngaøy 17 thaùng 09 naêm 2010 DUYEÄT CUÛA TOÅ CHUYEÂN MOÂN. …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Tổ trưởng. Nguyeãn Thò Kim Loan. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. Tuaàn : 08 Tieát : 27. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. Ngày soạn : 20/9/ 2010 Ngaøy daïy : 27/9/ 2010. Tieáng vieät. QUAN HỆ TỪ A . MUÏC TIEÂU - Nắm được khái niệm về quan hệ từ. - Nhận biết quan hệ từ. - Biết sử dụng quan hệ từ khi nói và viết để tạo liên kết giữa các đơn vị ngôn ngữ. B. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thức : - Khái niệm quan hệ từ. - Việc sử dụng quan hệ từ trong giao tiếp và tạo lập văn bản. 2. Kyõ naêng : - Nhận biết quan hệ từ trong câu. - Phân tích được tác dụng của quan hệ từ. C. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG TRÒ. HOẠT ĐỘNG THẦY. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1 -KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo. - OÅn ñònh : - Kieåm tra : (?) Đọc thuộc lòng đoạn trích thơ: Sau phút chia ly và giới thiệu qua tác giả , - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân. dòch giaû ? (?) Trình bày ý nghĩa đoạn trích thơ trên ? - Bài mới . Giới thiệu bài: Từ mà không có nghĩa từ vựng một cách tường minh , chúng chỉ là các phương tiện diễn đạt mối quan hệ giữa thực từ với thực từ … giữa câu với câu , giữa đoạn với đoạn . Nhưng chúng lại có vai trò như một đướng viền ý nghĩa cực kỳ tinh tế . Vì vậy tuy số lượng không lớn , nhưng quan hệ từ luôn được sử dụng với tần số rất cao trong hoạt động giao tiếp . HOẠT ĐỘNG 2:HÌNH THAØNH KIẾN THỨC Giaùo vieân : Treo baûng phuï ghi caùc ví duï. Yêu cầu : HS đọc (?) Dựa vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học . Hãy xác định các quan hệ từ trong caùc ví duï treân ? (?) Các quan hệ từ nói trên liên kết những. - HS : Quan saùt. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân. 1) THÊ NAØO LAØ QUAN HỆ TỪ ?. - HS : a. cuûa . b. nhö .. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. c. và, Bởi…nên . - Hoïc sinh : a) Của : nối định ngữ với (?) Nêu ý nghĩa của mỗi quan hệ từ ? DT  Quan hệ sở hữu. b) Như : nối bổ ngữ với TT  Quan heä so saùnh. c) + Vaø:  quan heä bình ñaúng + Bởi… nên : nối 2 vế caâu gheùp.  Quan heä (?) Như vậy công dụng của quan hệ từ là nguyên nhân , kết quả. gì ? - HS thực hiện theo yêu cầu - Dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ sở hữu , so sánh , nhân quả, đẳng cuûa giaùo vieân laäp… Ví dụ : Đồ chơi của chúng tôi chẳng Bài tập nhanh từ ngữ hay những câu nào với nhau ?. Cho biết có mấy cách hiểu đối với câu : Ñaây laø thö cuûa lan .. Giaùo vieân : Treo baûng phuï ghi ví duï 1 Yeâu caàu : HS doïc ví duï 1 SGK ( Muïc II ) Yeâu caàu : HS thaûo luaän nhoùm caâu hoûi sau : ( 3 phuùt ) (?) Trong các trường hợp trên , trường hợp nào bắt buộc phải có quan hệ từ, trường hợp nào không bắt buộc phải có quan hệ từ ? Yêu cầu : Đại diện nhóm trình bày . Giáo viên chốt: Các trường hợp : b , d , g , h bắt buộc phải có quan hệ từ để câu văn thêm rõ nghĩa . Các truờng hợp còa lại có quan hệ từ cũng được , không có cũng được …. (?) Vậy khi sử dụng quan hệ từ ta chú ý ñieàu gì ? Yeâu caàu : HS doïc ví duï 2 SGK ( Muïc II ) (?) Tìm quan hệ từ tương ứng có thể dùng thành cặp với các quan hệ từ đã cho ? GV chốt: Lưu ý có một số quan hệ từ duøng thaønh caëp. (?) Đặt câu với các cặp quan hệ từ vừa tìm được?. - HS : Đây là thư của Lan Đây là thư do Lan viết Đây là thư gửi cho Lan. có nhiều.( quan hệ sở hữu). - HS thực hiện theo yêu cầu II) SỬ DỤNG QUAN HỆ TỪ cuûa giaùo vieân. - HS : Thaûo luaän .. - Đại diện nhóm trình bày . 1. Baét buoäc : b , d , g ,h . coøn laïi laø khoâng.. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. - Trong thực tế giao tiếp và tạo lập văn bản, có trường hợp bắt buộc 2. Neáu… thì. Vì… neân. phải dùng quan hệ từ (nếu không Tuy … nhöng. Heã … thì . dùng thì câu văn sẽ đổi nghĩa, không Sỡ dĩ … là vì. rõ nghĩa ). Bên cạnh đó, cũng có 3. HS thực hiện theo yêu cầu trường hợp không bắt buộc dùng cuûa giaùo vieân. quan hệ từ ( dùng cũng được, không dùng cũng được) - Có 1 số quan hệ từ được dùng thành Bàaøi tập nhanh caëp. Nhận xét ý nghĩa của quan hệ từ với trong - HS : a) Với = và b) Với tôi = Cho tôi ( các câu sau : biết ) a) Nó với tôi đều quê ở Hiệp Thạnh . Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. b) Nó nói với tôi , nó quê ở Hiệp Thạnh c) Nó bảo tôi với giọng thân tình .. Nguyeãn Quang Nghieäp. c) Với = bằng .. III) LUYEÄN TAÄP. HOẠT ĐỘNG 3:LUYỆN TẬP Yêu cầu : HS đọc bài tập 1 . (?) Tìm các quan hệ từ ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt , boå sung .. - HS : Đọc bài tập . 1. Vaøo… cuûa… coøn…nhö… cuûa… - HS thực hiện theo yêu cầu trên… và… như. cuûa giaùo vieân. -Vaøo… maø… nhöng… nhö… cuûa … nhöng… cho. - HS : Đọc bài tập . 2. Với… và… với… với. - HS HS thực hiện theo yêu Neáu…thì… vaø. caàu cuûa giaùo vieân.. Yêu cầu : HS đọc bài tập 2 . (?) Tìm các quan hệ từ ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt , boå sung . Yêu cầu : HS đọc bài tập 3 . (?) Tìm các quan hệ từ ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt , boå sung .. - HS : Đọc bài tập . - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. Yêu cầu : HS đọc bài tập 5. (?) Tìm các quan hệ từ ? Giaùo vieân : Nhaän xeùt , boå sung .. 3. Đúng: b , d , g , I , k , l . Sai : a,c,e,h.. 5. - Noù gaày nhöng khoeû - HS : Đọc bài tập . - HS thực hiện theo yêu cầu ( ….. tỏ ý khen) - Noù khoûe nhöng gaày cuûa giaùo vieân. (…. toû yù cheâ ). HOẠT ĐỘNG 4 : CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Quan hệ từ dùng để biểu thi quan hệ ý nghóa naøo trong caâu ? (?) khi sử dụng quan hệ từ ta cần lưu ý ñieàu gì ? Hướng dẫn tự học - Học thuộc lòng ghi nhớ. - Làm hoàn chỉnh bài tập 4 . (?) Khi tạo lập văn bản, ta phải thực hiện đủ các thao tác nào trong các thao tác sau a) Tìm hiểu đề – tìm ý. b) Laäp daøn yù. c) Vieát baøi. d) Đọc và sửa chữa. e) a, b, c đúng. g) b,c,d đúng. h) Tất cả điều đúng. - Soạn bài : Luyện tập cách làm văn biểu cảm : ( Phần chuẩn bị ở nhà ) . Lưu ý khi soạn bài, chúng ta có thể soạn theo tổ. + Toå 1: Vieát veà caây tre. + Tổ 2: Viết về cây dừa. + Tổ 3: Viết về cây phượng. + Toå 4: Vieát veà caây mai. - Làm hoàn chỉnh dàn bài . - Viết mẫu đoạn mở bài, kết bài vào giấy. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân.. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. A0 .. Tuaàn : 08 Tieát : 28. Ngày soạn : 20/9/ 2010. Taäp laøm vaên. Ngaøy daïy : 28/9/2010. LUYEÄN TAÄP CAÙCH LAØM VAÊN BIEÅU CAÛM. A . MUÏC TIEÂU - Luyện tập các thao tác làm văn biểu cảm: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài. - Có thói quen động não, tưởng tượng, suy nghĩ, cảm xúc trước một vấn đề biểu cảm. B. KIẾN THỨC CHUẨN 1. Kiến thức - Đặc điểm thể loại biểu cảm. - Các thao tác làm bài văn biểu cảm, cách thể hiện những tình cảm, cảm xúc. 2. Kyõ naêng - Reøn luyeän kyõ naêng laøm baøi vaên bieåu caûm. C. HƯỚNG DẪN – THỰC HIỆN HOẠT ĐỘNG THẦY. HOẠT ĐỘNG TRÒ. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1.KHỞI ĐỘNG - Lớp trưởng báo cáo - OÅn ñònh - Kieåm tra baøi cuõ (?) Thề nào là đề văn biểu cảm và cách làm - HS thực hiện theo yêu cầu baøi vaên bieåu caûm ? cuûa giaùo vieân. - Bài mới Giới thiệu bài: Ở tiết trước , các em đã được học đề văn biểu cảm và cách làm văn bieåu caûm . Tieát hoïc naøy caùc em seõ luyeän taäp caùch laøm vaên bieåu caûm . HOẠT ĐỘNG 2 : HÌNH THAØNH KHÁI NIỆM 1) Tìm hiểu đề – Tìm ý Giáo viên : Ghi đề bài lên bảng . Đề : Loài cây em yêu. - HS : Bieåu caûm - HS : Về loài cây yêu thích Yêu cầu : HS dựa vào phần chuẩn bị ở nhà , . hãy tìm hiểu đề và tìm ý cho đề văn trên . - HS : Em yêu cây phượng vì Hướng dẫn : noù gaén boù bao kó nieäm tuoåi (?) Đề yêu cầu điều gì ? hoïc troø ngaây thô , hoàn nhieân , (?) Đối tượng biểu cảm là gì ? đáng yêu.Thân to , tán (?) Em yêu cây gì ? Vì sao em yêu loài cây rộng che mát , rễ lớn, hoa đó hơn các loài cây khác ? màu đỏ thắm Đẹp , dẽo Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. dai , chịu đựng mưa nắng . (?) Cây đem lại cho em những gì trong đời - Toả mát trên con đường , ngôi trường tạo vẻ đẹp thơ soáng vaät chaát vaø tinh thaàn ? moäng , haáp daãn , khoâng khí Giaùo vieân : Cho HS luyeän taäp laäp daøn baøi trong laønh ... cho đề văn trên. Yêu cầu : HS thảo luận tổ cùng xây dựng dàn ý cho đề bài trên . - HS : Thảo luận xây dựng daøn baøi . - Ñai dieän trình baøy.. Yêu cầu : Đại diện trình bày . Giaùo vieân : Nhaän xeùt, boå sung .. HOẠT ĐỘNG 3 - LUYỆN VIẾT - HS thực hiện theo yêu cầu Yêu cầu : HS đọc dàn bài sửa hoàn chỉnh cuûa giaùo vieân. Yêu cầu : HS viết đoạn mở bài và kết bài Giaùo vieân : Thu laïi baøi . Nhaän xeùt . Giáo viên : Treo bảng phụ cho HS đọc và ghi nhớ dàn bài sau :. Nguyeãn Quang Nghieäp. 2. Laäp daøn baøi a. Mở bài : Nêu loài cây, lí do em yeâu thích. b. Thaân baøi: 1.Caùc phaåm chaát cuûa caây ( Coù theå mieâu taû, neâu phaåm chaát) . 2.Loài cây trong cuộc sống của con người . 3.Loài cây trong cuộc sống của em. - Cây gợi nhớ đến tuổi học trò, thầy bạn thân yêu. Cây phượng là loài cây em yêu. - Màu đỏ của phượng , âm thanh tieáng ve laøm cho cuoäc soáng chuùng em theâm vui töôi roän raøng  Caây phượng là loài cây em yêu. c. Keát baøi: Tình yêu của em đối với cây ( Em raát yeâu quyù caây , xao xuyeán baâng khuâng khi chia tay với cây thân yêu để bước vào kì nghỉ hè) 3) Vieát baøi. a. Mở bài Giới thiệu chung về cây . Lý do em yeâu thích. b. Thaân baøi Nêu các đặc điểm gợi cảm của cây Giaù trò cuûa caây c. Keát baøi Tình cảm của em về loài cây . Yêu cầu : HS đọc bài tham khảo SGK HOẠT ĐỘNG 4 - CỦNG CỐ - DẶN DÒ (?) Nêu các thao tác làm bài văn biểu cảm ? - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Xem lại thể loại văn biểu cảm . (?) Bài thơ “ Qua đèo Ngang” được viết theo theå thô gì ? Taùc giaû laø ai ? Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. 4) Sửa bài. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TRƯỜNG THCS HIỆP THẠNH. GIÁO ÁN : NGỮ VĂN 7. Nguyeãn Quang Nghieäp. - Soạn bài “ Qua Đèo Ngang” theo câu hỏi - HS thực hiện theo yêu cầu cuûa giaùo vieân. phần đọc hiểu văn bản.. Năm học : 2010 – 2011 Lop7.net. Trang :.

<span class='text_page_counter'>(15)</span>