<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:
Ngày giảng:

Tiết 21

<i><b>Văn bản:</b></i>
<b>bài ca côn sơn</b>

<i><b> <Nguyễn Tr·i></b></i>
<b>A. Mơc tiªu: Gióp HS:</b>

1. KiÕn thøc:

- Nắm đợc sơ giản về tác giả Nguyễn Trãi; sơ bộ về đặc điểm thể thơ lục bát
- Hiểu đợc sự hoà nhập giữa tâm hồn Nguyễn Trãi với cảnh trí Cơn Sơn c
th hin trong vn bn

2. Kĩ năng:

- Nhận biết thể loại thơ lục bát

- Phõn tớch on th ch Hỏn đợc dịch sang tiếng Việt theo thể thơ lục bát
3. T t ởng :

- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên quê hơng đất nớc, ý thức học tập, trân trọng
các bậc tiền nhân.

<b>B. ChuÈn bÞ:</b>

- SGK, SGV, TLHDTH chn KTKN, ch©n dung Ngun Tr·i, tranh ảnh

Côn Sơn.

- Trò: Đọc kĩ bài thơ, hoàn cảnh sáng tác, chú thích; soạn bài theo câu hỏi
SGK

<b>C. Ph ơng pháp:</b>

- P.P: c din cm, vn ỏp, phân tích giảng bình, tổ chức cho HS tiếp nhận
kiến thc

- KT: Động nÃo

<b>D. Tiến trình giờ d¹y</b>

<i><b>1- ổ</b><b> n định tổ chức</b><b> (1’): Sĩ số:</b></i>
<i><b>2- Kiểm tra bài cũ (5’)</b></i>

<b>? §äc thuộc lòng 2 bài thơ Sông núi nớc Nam và Phò giá về kinh(Cả</b>
phiên âm và dịch nghĩa)

? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật đặc sắc của hai bài thơ?
- Nghệ thuật + Thể thơ…

+ Giọng thơ: Hùng hồn, hào sảng, đanh thép, tự hào
+ Ngôn ngữ hàm súc cô đúc

- Nội dung: - Sông núi nớc Nam: Bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên khẳng
định chủ quyền lãnh thổ đất nớc, nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyến
đó trớc mọi kẻ thù

- Phị giá về kinh: Hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình
thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần

<i><b>3- Bµi míi</b></i>

* Giới thiệu bài( 2’) : Nguyễn Trãi, vị anh hùng dân tộc văn võ song tồn. Với
ơng u nớc và thơng dân ln song hành trong trái tim đầy nhiệt huyết. Bên
cạnh những áng thơ văn bất hủ về lòng yêu nớc thơng dân, chúng ta còn thấy
một Nguyễn Trái thi nhân sống thanh cao hoà hợp với thiên nhiên, yêu thiên
nhiên. Để hiểu rõ hơn tâm hồn cao khiết ấy chúng ta cùng đến với bài thơ “
Côn Sơn ca”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

KT: động nóo

<b>?) Nêu những hiểubiết của em về tác giả?</b>
- Gọi HS trình bày. GV chốt, bổ sung

- ễng cú cụng lớn với dân với nớc, với nhà Lê
nhng cuộc đời lại kết thúc bi thảm trong vụ án
Lệ chi viên năm 1442 – Năm 1464 Vua Lê
Thánh tơng đã rửa oan cho ơng

?) H·y kĨ tªn mét số tác phẩm của Nguyễn TrÃi
mà em biết?

- Bỡnh Ngô đại cáo, Ưc Trai thi tập, Quốc âm thi
tập, Quân trung từ mệnh tập…

? Hoàn cảnh ra đời của bài thơ?

<b> Hoạt động 2 P.P: Vấn đáp, ptích Gbình. </b>
KT: động não

<b>* GV nêu yêu cầu đọc</b>
- Nhịp 2/2/2

- GV đọc mẫu, gọi nhiều HS đọc
? Giải thích một số t?

- Đàn cầm, Côn Sơn, nêm

? Thể thơ? Đặc điểm của thể thơ?

- Nguyên tác: chữ hán=> dịch thơ lục bát
+ Câu 6 chữ, câu 8 chữ

+ Vần

+Nhịp 2/2/2/; 3/3; 4/4

* GV: Bài thơ viết bằng chữ hán gồm 36 c©u,
SGK trÝch 12 c©u

? Bài thơ biểu đạt mấy nội dung?
- Cảnh trí Cơn Sơn

- T©m hån Ngun Tr·i

? Cảnh trí Cơn Sơn đợc gợi tả bằng những chi
tiết nào?

- Cơn Sơn có: Suối, đá rêu phơi, thơng nh nêm,
trúc râm

? Có gì độc đáo trong cách tả suối, đá?

- H. ảnh so sánh => bức tranh hài hoà màu sắc,
đờng nét, âm thanh

* GV: Trong quan niƯm xa; tïng, cóc tróc mai
t-¬ng trng cho sự thanh cao trong sạch của quân
tử, giai nhân

? Tùng, trúc gợi cảm giác về một thiên nhiên nh
thế nào?

- Thanh cao mỏt m trong lnh => Vẻ đẹp của
ngàn xa

? Bằng cách miêu tả đó em có cảm nhận gì về vẻ
đẹp của Cơn Sơn trong hồn thơ Nguyễn Trãi?
- HS phát biểu, nhận xột, GV cht

? Từ ta trong đoạn thơ chỉ ai? Đợc lặp lại mấy
lần? Tác dụng?

? Hình ảnh và tâm hồn Nguyễn TrÃi hiện lên
trong đoạn thơ nh thế nào?

<i><b> 1. Tác giả</b></i>

- Vị anh hùng dân tộc, văn
võ song toàn

- Nm 1980 ụng c cụng
nhn l danh nhân văn
hố thế giới

2. T¸c phÈm :

- Trích Ưc Trai thi tập
sáng tác trong thời gian về
sống ẩn dật tại Côn Sơn

<b>II. Đọc hiểu văn bản: </b>
(23)

1. Đọc, hiểu chú thích

2. Kết cấu bố cục:

- Nguyên tác: thơ chữ Hán
- Dịch: thơ lục bát

3. Ph©n tÝch:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Nghe T.suối nh …
- Ngồi trên đá nh…
- Nằm bóng mát
- Ngâm thơ nhàn

? Em có nhận xét gì về cách diễn đạt của đoạn
thơ? - Điệp ngữ, so sánh

? Qua đó em hiểu gì về cuộc sống và tâm hồn
nguyễn Trãi?

- Cuéc sống thảnh thơi.

- Tâm hồn: thanh cao hoà mình vào thiên nhiên(
Con ngời và thiên nhiên nh muốn hoà quyện
nhau tạo thành sức sống mÃnh liệt cho toàn cảnh
TN)=> tâm hồn thi sĩ

? So sỏnh ting sui vi tiếng đàn, tiếng hát do
con ngời tạo ra đã xuất hiện ở nhà thơ nào? Từ
đó em có cảm nhận gì về tâm hồn cốt cách của
họ?

- Sự đồng điệu của những tâm hồn thi sĩ, của
những nhân cách cao đẹp

? Em hiĨu nh thÕ nµo về ý thơ: Ngâm thơ nhàn
trong bóng trúc râm xanh mát

- T thế ung dung, nhà tản giao hoà víi thiªn
nhiªn

* GV: Chữ “ Nhàn” lúc này chỉ là nửa bên
ngồi, cịn trong ơng vẫn đau đáu một niềm tin,

hi vọng có dịp đem tài sức phò vua giúp nớc,
giúp dân=> Một chữ nhàn mang tính tích cực
<b>Hoạt động 3</b>

P.P: vấn đáp, tổ chức cho HS tự tiếp thu kiến
thức

KT: động não

? Từ nhan đề , có những bài ca nào vang lên
trong đó?

- Bài ca về cảnh đẹp Cơn Sơn

- Bài ca về niềm vui sống ung dung thanh thản
của con ngi gia TN ti p.

<b>? Những nét nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ?</b>
? Qua bài thơ em ấn tợng nh thế nào về Nguyễn
TrÃi?

- HS thảo luận trả lêi

- GV chốt: Ngời anh hùng dân tộc, danh nhân
văn hố gắn bó máu thịt với thien nhiên đất nớc
và con ngời của quê hơng => Bài thơ là tiéng nói
cất lên từ trái tim sâu nặng da diết của ông.
<b> Hoạt động 4(5’): P.P: Vấn đáp, tổ chức cho HS </b>

b. T©m hån Ngun Tr·i:

<b> - Thanh cao trong sạch, </b>
yêu thiên nhiên và hoà
hợp với thiên nhiên.

4.Tổng kết :
4.1 Nội dung:

- Bài thơ ca ngợi cảnh Côn
Sơn nên thơ hấp dẫn và sự
giao hoà trọn vẹn giữa con
ngời với thiên nhiên của
một tâm hồn cốt cách
thanh cao.

4.2 Nghệ thuật:

- Giọng thơ nhẹ nhàng êm
ái

- Hình ảnh so sánh, điệp
ngữ

4.3 Ghi nhí: (SGKT81)

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

tự tiếp thu kiến thức ; KT: động não
? Đọc thuộc bài thơ? – 2 HS đọc, nhận xét
- GV ỏnh giỏ

? Đọc và làm bài tập1T81( SBT)

- Hỡnh ảnh so sánh độc dáo trong thơ Hồ Chí
Minh và thơ Nguyễn Trãi qua hai câu thơ có
điểm tơng đồng?

“ TiÕng suèi trong nh tiÕng h¸t xa”
“ Côn Sơn suối chảy rì rầm

Ta nghe nh ting n cầm bên tai”
- HS tự bộc lộ

- GV bæ sung

- Là sản phẩm của những
tâm hồn thi sĩ hoà nhËp
víi thiªn nhiªn

+ Nguyễn Trãi: Tiếng
suối, tiếng đàn cầm
+Bác Hồ: Tiếng suối,
tiếng hát

<i><b>4. Cđng cè :(2’)</b></i>

<b>?) Nªu cảm nhận về bài thơ?</b>

- bài thơ là tiếng nói và tâm hồn của bậc vĩ nhân
- Là bức tranh thấm đẫm tình quê tình ngời
5. H<i><b> íng dÉn vỊ nhµ( 1 )</b></i>’

<i><b>- Häc thc vµ phân tích bài thơ</b></i>

- Son: Bui chiu đứng ở phủ Thiên Trơng trông ra.
Từ Hán Việt

<b>E. Rót kinh nghiƯm</b>

...
...

………
………
………
………
………
………

</div>

<!--links-->