Giáo án Tin học 8 - Tiết 1-8 - Năm học 2008-2009 - Trường THCS Sơn Tiến

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: 8C:. /08/2008 /08/2008 8D:. TiÕt 1 Bµi 1. M¸y tÝnh và chương trình máy tính I. Mục tiêu: KT: HS hiểu được một số khái niệm thuật ngữ đơn giản về chương tr×nh mT KN: HS biết dùng một lệnh trong cuộc sống hàng ngày để thực hiện một vài ví dụ HS BiÕt ¸p dông c¸c lÖn quen thuéc vµo bµi to¸n cô thÓ. T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, trực quan IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8C:. 8D:. B. KTBC: Kh«ng kiÓm tra C. Bµi míi H§ cña thÇy. H§ cña trß. Ghi b¶ng. H§ 1. T×m hiÓu vÒ viÖc 1.Con người ra lệnh con người ra lệnh cho MT nh­ thÕ nµo. cho m¸y tÝnh nh­ thÕ - GV: §Ó m¸y tÝnh cã thÓ - Nghe vµ ghi nµo? thùc hiÖn mét c«ng viÖc chÐp - §Ó chØ dÉn m¸y tÝnh thùc hiÖn theo mong muèn cña m×nh, một công việc nào đó, con con người phải đưa ra người đưa cho máy tính một nh÷ng chØ dÉn thÝch hîp hoÆc nhiÒu lÖnh, m¸y tÝnh sÏ cho m¸y tÝnh. lần lượt thực hiện các lệnh này VD: Nháy đúp chuột lên theo đúng thứ tự nhận được. biểu tượng  ra lệnh cho - HS lấy VD VD1. : Gâ 1 ch÷ A lªn mµn MT khởi động phần mềm. h×nh  Ra lÖnh cho MT ghi ? Khi thùc hiÖn sao chÐp 1 ch÷ lªn mµn h×nh. đoạn Vb, ta đã ra mấy lệnh VD 2. Sao chÐp 1 ®o¹n vb lµ cho MT thùc hiÖn - HS : 2 lÖnh: yªu cÇu MT thùc hiÖn 2 lÖnh: sao chÐp ghi vµo bé nhí vµ sao HĐ2. Tìm hiểu hoạt động chÐp tõ bé nhí ra vÞ trÝ míi. cña RoBot quÐt nhµ. ( GV chiÕu trªn mµn chiÕu) Giả sử có một đống rác và mét r«-bèt ë c¸c vÞ trÝ nh­ 2. VÝ dô: r«-bèt quÐt hình 1 dưới đây. Từ vị trí hiÖn thêi cña r«-bèt, ta cÇn nhµ Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. ra các lệnh để chỉ dẫn rô- HS quan sát trên bèt nhÆt r¸c vµ bá r¸c vµo mµ chiÕu. thùng rác để ở nơi quy NÕu thùc hiÖn theo c¸c lÖnh định. sau ®©y, r«-bèt sÏ hoµn thµnh tèt c«ng viÖc: VÞ trÝ thïng r¸c. Vị trí đống rác. VÞ trÝ r«bèt. ? Nh×n vµo h×nh, em h·y - Quan s¸t trªn mô tả các bước để Robot màn chiếu và trả cã thÓ thùc hiÖn nhÆt r¸c lêi. bá vµo thïng. 1. Rẽ phải 3 bước.. Gi¶ sö c¸c lÖnh trªn ®­îc viÕt. 2. Tiến 1 bước. vµ l­u trong mét tÖp víi tªn "Hãy nhặt rác ". Khi đó ta chØ cÇn ra lÖnh "H·y nhÆt rác", các lệnh trong tệp đó sẽ điều khiển rô-bốt tự động thực hiện lần lượt các lệnh nãi trªn.. 3. NhÆt r¸c 4. Rẽ phải 3 bước. 5. Tiến 3 bước 6. Bá r¸c vµo thïng. D. Cñng cè. - Ghi nhí 1. - lµm bµi tËp 1. SGK E. HDVN.. - Häc bµi theo SGK - Häc ghi nhí 1 vµ lµm l¹i BT 1; BT1 SGK V. Rót kinh nghiªm - HS hiểu được bài; biết sử dụng những lệnh hàng ngày để đưa vào trương trình MT - HS tự lấy đựoc VD minh hoạ cho bài - Thời gian đảm bảo - Hoàn thành nội dung chương trình.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: 8C:. /08/2008 /08/2008 8D: TiÕt 2 Bµi 1. M¸y tÝnh và chương trình máy tính. I. Môc tiªu: KT: HS hiểu được một số khái niệm thuật ngữ đơn giản về chương trình MT KN: - HS biết dùng một lệnh trong cuộc sống hàng ngày để thực hiện một vài ví dô - HS BiÕt ¸p dông c¸c lÖnh quen thuéc vµo bµi to¸n cô thÓ. - Biết viết chương trình đơn giản ra lệnh cho MT làm việc. T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8C:. 8D:. B. KTBC: Kh«ng kiÓm tra C. Bµi míi H§ cña thÇy. HĐ 1. Cách Viết chương tr×nh ra lÖnh cho MT lµm viÖc. H§ cña trß. Ghi b¶ng. 3. Viết chương trình: ra lệnh cho m¸y tÝnh lµm viÖc. - Việc viết các lệnh để Nghe ®iÒu khiÓn r«-bèt vÒ thùc chÐp. chÊt còng cã nghÜa lµ viÕt chương trình.. vµ. Trë l¹i vÝ dô vÒ r«-bèt nhÆt r¸c, ghi chương trình có thể có các lệnh như sau. - Khi thực hiện chương - Quan sát trên tr×nh, m¸y tÝnh sÏ thùc mµn chiÕu. hiÖn c¸c lÖnh cã trong chương trình một cách tuÇn tù. Các lệnh chỉ ra vị trí bắt đầu và kết thúc của chương trình. H§2. T×m hiÓu lý ph¶i viết chương trình. Hãy quét nhà; Bắt đầu Rẽ phải 3 bước; Tiến 2 bước; Nhặt rác; Rẽ phải 3 bước; Tiến 3 bước; Đổ rác; Kết thúc.. Tên chương trình. Dãy lệnh đơn giản trong chương trình. 4. T¹i sao cÇn viÕt ? §Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng chương trình? viÖc, m¸y tÝnh ph¶i hiÓu c¸c lÖnh ®­îc viÕt trong - Suy nghÜ tr¶ lêi - M¸y tÝnh “nãi” vµ “ HiÓu” b»ng chương trình. Vậy làm Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. thế nào để máy tính hiểu mét ng«n ng÷ riªng lµ ng«n ng÷ ®­îc c¸c lÖnh cña con m¸y tÝnh. người? Ta có thể ra lệnh - Nghe và ghi - Viết chương trình là sử dụng các cho m¸y tÝnh b»ng c¸ch chÐp. từ có nghĩa (thường là tiếng Anh) nãi hoÆc gâ c¸c phÝm bÊt - Các chương trình dịch đóng vai trò k× ®­îc kh«ng? "người phiên dịch" và dịch những các ngôn ngữ lập trình đã chương trình được viết bằng ngôn ra đời để giảm nhẹ khó ngữ lập trình sang ngôn ngữ máy để kh¨n trong viÖc viÕt m¸y tÝnh cã thÓ hiÓu ®­îc. chương trình  Nh­ vËy, th«ng tin ®­a vµo m¸y phải được chuyển đổi thành dạng d·y bit (d·y c¸c tÝn hiÖu ®­îc kÝ hiÖu GV: M« t¶ trªn m¸y b»ng 0 hoÆc 1). chiÕu viÖc ra lÖnh cho m¸y tÝnh lµm viÖc. D. Cñng cè. - Ghi nhí 1. - Ghi nhí 2 - Tr¶ lêi BT 2,3 SGK E. HDVN.. - Häc bµi theo SGK - Häc ghi nhí 1, 2 vµ lµm l¹i BT 2,3 SGK V. Rót kinh nghiªm - HS hiểu được bài; biết sử dụng những lệnh hàng ngày để đưa vào trương trình MT - HS tự lấy đựoc VD minh hoạ cho bài, hiểu được nguyên lý làm thế nào để MT hiểu được những yêu cầu = lệnh của con người. - Thời gian đảm bảo - Hoàn thành nội dung chương trình.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 07/09/2008 Ngµy gi¶ng: 09/09/2008 8C: 8D: TiÕt 3 Bài 2. Từ bài toán đến chương trình ( T1) I. Môc tiªu: KT: - Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện công việc thông qua lệnh. - Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều công việc liên tiếp một cách tự động. - Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể. - Biết ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính gọi là ngôn ngữ lập trình. - Biết vai trò của chương trình dịch. T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8C:. 8D:. B. KTBC: Nêu 1 vài ví dụ mà em hiểu đó là “lệnh” đưa ra để máy tính hiểu thực hiÖn? C. Bµi míi. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. H§ cña thÇy ? Em hiÓu thÕ nµo lµ bµi to¸n?. - §Ó m¸y tÝnh cã thÓ gióp gi¶i quyÕt c¸c bµi to¸n nãi chung, chóng ta còng phải viết chương trình, tøc chØ dÉn cho m¸y tÝnh thùc hiÖn c¸c phÇn c«ng viÖc cô thÓ th«ng qua c¸c lÖnh vµ cho kÕt qu¶ mong muèn.. H§ cña HS. Ghi b¶ng 1. Bài toán và chương trình - HS tr¶ lêi - Bµi to¸n lµ mét c«ng viÖc hay mét nhiÖm vô cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Ch¼ng h¹n, víi bµi to¸n ghi ra mµn h×nh tæng cña hai sè a vµ b ®­îc gâ vµo tõ bµn phÝm, - Nghe và ghi chép. chương trình có thể gồm các lÖnh nh­ h×nh sau ®©y:. C¸c bµi to¸n rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. VÝ dô: TÝnh diÖn tÝch h×nh tam gi¸c, t×m ®­êng ®i tr¸nh c¸c ®iÓm nót nghÏn giao th«ng trong giê cao ®iÓm, nÊu mét mãn ¨n tõ nh÷ng thùc phÈm hiÖn cã,.... 2. Bài toán và cách xác định bµi to¸n §Ó ph¸t biÓu mét bµi to¸n cô thÓ, người ta cần xác định rõ các điều kiện cho trước và kết quả cần thu ®­îc. VÝ dô. VËy, §èi víi bµi to¸n nÊu mét mãn ¨n: ?Điều kiện cho trước?. §Ó tÝnh diÖn tÝch h×nh tam gi¸c:  Điều kiện cho trước: Một cạnh và chiều cao tương øng với cạnh đó; -Thùc phÈm hiÖn  KÕt qu¶ cÇn thu ®­îc: cã (trøng, mì, DiÖn tÝch h×nh tam gi¸c. m¾m, muèi, ?KÕt qu¶ cÇn thu ®­îc?: rau,...); Muèn gi¶i ®­îc th× viÖc - Mét mãn ¨n. xác định bài toán là rất quan träng.. ? Mét bµo to¸n trªn m¸y tÝnh sÏ ®­îc gi¶i nh­ thÕ nµo?. 3. Qu¸ tr×nh gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh - M¸y tÝnh gi¶i bµi to¸n qua các bước sau: - Suy nghĩ, có thể + Xác định bài toán tr¶ lêi: Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. M¸y tÝnh kh«ng thÓ tù m×nh t×m ra lêi gi¶i cña c¸c bµi to¸n. Lêi gi¶i cña mét bµi to¸n cô thÓ ph¶i lµ t­ duy sáng tạo của con người và kết quả của tư duy đó là thuật toán. Một khi đã có thuật to¸n, dùa vµo thuËt to¸n chúng ta sẽ chạy chương trình vµ cho ta lêi gi¶i cña bµi to¸n .. - Gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh cã nghÜa lµ giao cho m¸y tÝnh c¸ch thùc hiÖn các hoạt động cụ thể qua từng bước để từ điều kiện cho trước ta nhận được kÕt qu¶ cÇn thiÕt.. + Thiết lập phương án giải quyÕt ( X©y dùng thuËt to¸n ) + Viết chương trình ( lập trình ) Chú ý: khi mô tả thuật toán, người ta thường chỉ ra cả INPUT và OUTPUT kèm theo để biết được thuật toán đó dùng để giải bài toán nµo.. - Ghi chÐp.. D. Cñng cè: 1. Cho một bài toán (xác định bài toán) là việc xác định các điều kiện ban đầu (thông tin vµo - INPUT) vµ c¸c kÕt qu¶ cÇn thu ®­îc (th«ng tin ra – OUTPUT). 2.. Gi¶i bµi to¸n trªn m¸y tÝnh cã nghÜa lµ giao cho m¸y tÝnh c¸ch thøc (thuËt to¸n) t×m ra lêi gi¶i cô thÓ cña bµi to¸n.. 3. Quá trình giải một bài toán trên máy tính có các bước: xác định bài toán; xây dựng thuật toán; lập chương trình.. E. HDVN: - Häc bµi theo SGK - Häc thuéc ghi nhí - Lµm c¸c bµi tËp. V. Rót kinh nghiÖm - HS Hiểu được thế nào là bài toán và các bước giải bài toán trên máy tính. - Xác định được một bài toán - Thời gian đảm bảo - Hoµn thµnh néi dung bµi gi¶ng.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 07/09/2008 Ngµy gi¶ng: 09/09/2008 8C: 8D: TiÕt 4 Bài 2. Từ bài toán đến chương trình ( tiÕp ) I. Môc tiªu: KT: - Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện công việc thông qua lệnh. - Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều công việc liên tiếp một cách tự động. - Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể. - Biết ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính gọi là ngôn ngữ lập trình. - Biết vai trò của chương trình dịch. T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8A: đủ. 8B: đủ. 8C: đủ. 8D: đủ. B. KTBC: Tr×nh bµy ghi nhí 1,2,3 sgk. C. Bµi míi H§ cña thÇy. H§ cña HS. . – §­a ra vÝ dô: ViÖc pha trµ mêi kh¸ch cã thÓ ®­îc nªu thành các bước như sau: Bước 1: Tráng ấm chén bằng nước sôi. - Nghe Bước 2: Cho trà vào ấm. Bước 3: Rót nước sôi vào chép. ấm và đợi khoảng 3-4 phót. Bước 4: Rót trà ra chén để mêi kh¸ch. Cách liệt kê các bước như trên là một phương pháp thường dùng để mô tả thuật toán.. Ghi b¶ng 4. ThuËt to¸n vµ m« t¶ thuËt to¸n VD: Bài toán giải phương trình bËc nhÊt d¹ng tæng qu¸t bx + c = 0: vµ ghi Bước 1. Nếu b = 0 chuyển tới bước 3. Bước 2. Tính nghiệm của phương trình x = –. c råi b. chuyển tới bước 4. Bước 3. Nếu c  0, thông báo phương trình đã cho vô nghiệm. Ngược lại (c = 0), th«ng b¸o phương trình có vô số. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. ? VËy ThuËt to¸n lµ g×?. nghiÖm. Bước 4. Kết thúc thuật to¸n. ThuËt to¸n lµ d·y c¸c thao t¸c cÇn thùc hiÖn theo mét tr×nh tù xác định để thu được kết quả cÇn t×m tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cho trước.. - Tr¶ lêi... - §­a ra vÝ dô 1trªn mµn chiÕu.. 5. Mét sè vÝ dô vÒ thuËt to¸n. VÝ dô 1. Mét h×nh A ®­îc ghÐp tõ mét h×nh ch÷ nhËt víi chiÒu réng 2a, chiÒu dµi b vµ mét h×nh b¸n nguyÖt b¸n kÝnh a như hình 5 dưới đây: - quan s¸t vµ ghi. chÐp.. Thuật toán đơn giản để tính diện tích hình A có thể gồm các bước sau: INPUT: a lµ 1/2 chiÒu réng vµ b lµ chiÒu dµi cña h×nh ch÷ nhËt, a lµ b¸n kÝnh cña h×nh b¸n nguyÖt. OUTPUT: DiÖn tÝch cña A. . . . Bước 1. Tính S1 = 2a  b {TÝnh diÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt} Bước 2. Tính S2 = π a2/2 {TÝnh diÖn tÝch h×nh b¸n nguyÖt} Bước 3. Tính kết quả S = S1 + S2.. * Trong biÓu diÔn thuËt to¸n, người ta thường sử dụng kí hiệu a  A để chỉ phép gán giá trị cña sè hoÆc biÓu thøc A cho biÕn a. VÝ dô: x   c/b (biÕn x nhËn gi¸ trÞ b»ng  c/b); i  i + 5 (biÕn i ®­îc g¸n b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña i céng thªm 5 đơn vị). - §­a ra c¸c vÝ dô 2,3,4,5,6 Sgk lªn mµn chiÕu cho HS quan s¸t. VÝ dô 2: TÝnh tæng cña 100 sè tù Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. nhiªn ®Çu tiªn. - quan s¸t vµ ghi INPUT: D·y 100 sè tù nhiªn ®Çu chÐp. tiên (từ 1 đến 100). OUTPUT: Gi¸ trÞ SUM = 1 + 2 + ...+ 100. Bước 1: Gán SUM  1; i  1. Bước 2: Gán i  i + 1. Bước 3: Nếu i ≤ 100, thì SUM  SUM + i và chuyển lên bước 2. Trong trường hợp ngược lại (i > 100), kÕt thóc thuËt to¸n. D. Cñng cè: Thuật toán thuật toán là dãy các thao tác cần thực hiện theo một trình tự xác định để thu được kết quả cần tìm từ những điều kiện cho trước. Bµi tËp:. 1.. H·y chØ ra INPUT vµ OUTPUT cña c¸c bµi to¸n sau: a) Xác định số học sinh trong lớp cùng mang họ Trần. b) Tính tổng của các phần tử lớn hơn 0 trong dãy n số cho trước. c) Tìm số các số có giá trị nhỏ nhất trong n số đã cho. 2. Gi¶ sö x vµ y lµ c¸c biÕn sè. H·y cho biÕt kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn thuËt to¸n sau:  Bước 1. x  x + y  Bước 2. y  x - y  Bước 3. x  x - y E. HDVN: Häc bµi theo Sgk vµ lµm c¸c bµi tËp V. Rót kinh nghiÖm - HS Hiểu được thế nào là bài toán và các bước giải bài toán trên máy tính. - Xác định được một bài toán - ChØ ra ®­îc INPUT, OUTPUT trong mét bµi to¸n cô thÓ. - Tõ mét thuËt to¸n HS biÕt ®­îc kÕt qu¶ cña bµi to¸n. - Thời gian đảm bảo - Hoµn thµnh néi dung bµi gi¶ng.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 08/09/2008 Ngµy gi¶ng: 11/09/2008 8C: 8D: TiÕt 5 Bµi 3. Lµm quen víi ng«n ng÷ lËp tr×nh ( T1) I. Môc tiªu: - KT: +) Häc sinh: Biết ngôn ngữ lập trình gồm các thành phần cơ bản là bảng chữ cái và các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh. Biết ngôn ngữ lập trình có tập hợp các từ khóa dành riêng cho mục đích sử dụng nhất định. Biết tên trong ngôn ngữ lập trình là do người lập trình đặt ra, khi đặt tên phải tuân thủ các quy tắc của ngôn ngữ lập trình. Tên không được trùng với các từ khoá. Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân chương trình. - KN: Hs nêu đc lại cấu trúc của của một chương trình; Đặt tên được cho một chương trình cụ thể.. - T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8C:. 8D:. B. KTBC: Tr×nh bµy ghi nhí 1,2,3, 4 sgk vµ tr¶ lêi bµi tËp1. HS TL: C. Bµi míi H§ cña ThÇy. H§ cña trß. Ghi b¶ng 1. Chương trình và ngôn ngữ lập trình.. ? Tại sao phải lập - HS suy nghĩ - Để tạo một chương trình máy tính, tr×nh cho m¸y tÝnh tr¶ lêi.. chúng ta phải viết chương trình theo - GV m« t¶ b»ng h×nh mét ng«n ng÷ lËp tr×nh . ¶nh trªn mµn chiÕu. - Ngôn ngữ lập trình là công cụ giúp để - HS ghi chÐp. HS Quan s¸t.. tạo ra các chương trình máy tính. * Việc tạo ra chương trình máy tính thực chất gồm hai bước sau: (1) Viết chương trình theo ngôn ngữ lập tr×nh; (2) Dịch chương trình thành ngôn ngữ máy để máy tính hiểu được.. ? Ng«n ng÷ lËp tr×nh. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. gåm nh÷ng g×?. 2. Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g×? Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm: - Bảng chữ cái: thường gồm các chữ cái tiếng Anh vµ mét sè kÝ hiÖu kh¸c nh­ dÊu phÐp - HS suy nghĩ, toán (+, , *, /,...), dấu đóng mở ngoặc, dấu nh¸y,... Nãi chung, c¸c kÝ tù cã mÆt trªn bµn tr¶ lêi:..... phím máy tính đều có mặt trong bảng chữ cái - GV ®­a ra vÝ dô cô cña mäi ng«n ng÷ lËp tr×nh.. trªn mµn chiÕu.. - C¸c quy t¾c: c¸ch viÕt (có ph¸p) vµ ý nghÜa cña chóng; c¸ch bè trÝ c¸c c©u lÖnh thµnh chương trình,.... - HS ghi chÐp... - quan s¸t vÝ dô. Ví dụ 1: Hình 6 dưới đây là một chương trình đơn giản được viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal. Sau khi dịch, kết quả chạy chương tr×nh lµ dßng ch÷ "Chao Cac Ban" ®­îc in ra trªn mµn h×nh.. - GV: Sö dông VÝ dô trên để chỉ ra các từ kho¸.. - GV lÊy c¸c vÝ dô đúng và sai về cách đặt tên chương trình.. a) Tõ kho¸: Program, Begin, uses,End. Lµ nh÷ng tõ riªng, chØ dµnh cho ng«n ng÷ lËp tr×nh. b) Sử dụng tên trong chương trình.. - HS tự đặt tên chương trình.. - Hai đại lượng khác nhau phải có tên kh¸c nhau. - Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸. - Tªn kh«ng ®­îc b¾t ®Çu b»ng ch÷ sè vµ kh«ng ®­îc cã kho¶ng tr¾ng.. D. Cñng cè: Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g×? ? chØ ra mét vµi tõ kho¸? ? Nêu cách đặt tên đúng của chương trình E. HDVN: Häc bµi theo Sgk vµ vë ghi. Häc ghi nhí 1 vµ tr¶ lêi c©u hái 1 gsk. V. Rót kinh nghiÖm: - HS năm đựơc ngôn ngữ lập trình gồm những phần gì? Biết cách đặt tên chương tr×nh. - Thời gian đảm bảo. - Hoµn thµnh néi dung bµi gi¶ng. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 08/09/2008 Ngµy gi¶ng: 11/09/2008 8C:. 8D:. TiÕt 6 Bµi 3. Lµm quen víi ng«n ng÷ lËp tr×nh ( T2) I. Môc tiªu: - KT: +) Häc sinh: Biết cấu trúc chương trình bao gồm phần khai báo và phần thân chương trình. - KN: Hs nêu đc lại cấu trúc của của một chương trình; Đặt tên được cho một chương trình cụ thể.. - T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ nghiªn cøu bµi häc. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8A: v2. 8B: v1. 8C: đủ. 8D: đủ. B. KTBC: - Khi đặt tên cho một chương trình cần chú ý điều gì? Hãy kể tên một vài từ khoá của chương trình lập trình? HS TL: - Hai đại lượng khác nhau phải có tên khác nhau. - Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸. - Tªn kh«ng ®­îc b¾t ®Çu b»ng ch÷ sè vµ kh«ng ®­îc cã kho¶ng tr¾ng. + Mét sè tõ kho¸:…. C. Bµi míi H§ cña ThÇy GV sö dông l¹i VD cña bài trước để mô tả cấu trúc chung của chương tr×nh cho hs: + PhÇn khai b¸o gåm hai lệnh khai báo tên chương tr×nh lµ CT_dau_tien víi tõ kho¸ program vµ khai b¸o th­ viÖn crt víi tõ kho¸ uses. + Phần thân rất đơn giản vµ chØ gåm c¸c tõ kho¸ begin vµ end. cho biÕt ®iÓm b¾t ®Çu vµ ®iÓm kÕt thúc phần thân chương. H§ cña trß. Ghi b¶ng. 3. Cấu trúc chung của chương trình. Cấu trúc của chương trình gồm: -Phần khai báo thường gồm các câu lệnh dùng để : - HS quan s¸t + Khai báo tên chương trình; VD trªn mµn + Khai b¸o c¸c th­ viÖn (chøa c¸c chiÕu vµ nghe lÖnh viÕt s½n cÇn sö dông trong GV gi¶i thÝch. chương trình) và một số khai báo kh¸c. - HS ghi chÐp.. - Phần thân của chương trình gồm c¸c c©u lÖnh mµ m¸y tÝnh cÇn thùc hiÖn. §©y lµ phÇn b¾t buéc ph¶i cã. PhÇn khai b¸o cã thÓ cã hoÆc kh«ng.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. tr×nh. Ph©n th©n chØ cã mét c©u lÖnh thùc sù lµ. Tuy nhiªn, nÕu cã phÇn khai b¸o ph¶i được đặt trước phần thân chương trình.. writeln('Chao Cac Ban') để in ra màn hình. dßng ch÷ Ban".. "Chao. Cac. 4. VÝ dô vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal.. -GV sö dông mµn chiếu để lấy ví dụ về ng«n ng÷ lËp tr×nh cho HS quan s¸t. Khi khởi động phần mÒm Turbo Pascal, - HS quan s¸t cöa sæ so¹n th¶o trªn mµn chiÕu chương trình như hình 8 dưới đây. Ta có thể sử dụng bàn phím để soạn thảo chương trình tương tự như so¹n th¶o v¨n b¶n víi Word.. Sau khi đã soạn thảo xong, nhÊn phÝm F9 để kiểm tra lỗi chính t¶ vµ có ph¸p cña lÖnh (dịch). Nếu đã hết lỗi chÝnh t¶, mµn h×nh cã dạng như hình 9 dưới ®©y sÏ xuÊt hiÖn.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Để chạy chương trình, ta nhÊn tæ hîp phÝm Ctrl+F9. Trªn cöa sæ kết quả của chương tr×nh sÏ hiÖn ra dßng ch÷ "Chao Cac Ban" nh­ h×nh D. Cñng cè: Ghi nhí 1. Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ tËp hîp c¸c kÝ hiÖu vµ quy t¾c sao cho cã thÓ viÕt được các lệnh tạo thành một chương trình hoàn chỉnh và chạy được trên m¸y tÝnh. 2. Một chương trình thường có hai phần: Phần khai báo và phần thân chương tr×nh C¢U HáI Vµ BµI TËP 1. Hãy cho biết các bước cần thực hiện để tạo ra các chương trình máy tính. 2. Ngôn ngữ lập trình có những thành phần cơ bản nào? Những thành phần đó cã ý nghÜa, chøc n¨ng g×? 3. Cấu trúc chương trình gồm những phần nào? Phần nào là quan trọng nhất?. D> HDVN: Häc bµi theo SGK vµ vë ghi - Häc thuéc phÇn ghi nhí. V. Rót kinh nghiÖm: - HS n¾m bµi tèt, nghiªm tóc häc tËp vµ h¨ng h¸i ph¸t biÓu ý kiÕn. - Thời gian đảm bảo - Hoµn thµnh néi dung bµi gi¶ng.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 16/09/2008 Ngµy gi¶ng: 18/09/2008 8C: 8D: TiÕt 7 + 8 Bµi thùc hµnh 1 Lµm quen víi Turbo pascal I. Mục tiêu: - KT: Hs đựoc làm quen với chương trình lập trình Turbo. Pascal. - KN: Thực hiện được thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với màn hình soạn thảo TP Thực hiện được các thao tác mở các bảng chọn và chọn lệnh. Soạn thảo được một chương trình Pascal đơn giản. Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả. Biết sự cần thiết phải tuân thủ quy định của ngôn ngữ lập trình - T§: HS nghiªm tóc trong häc tËp vµ thùc hµnh. II. ChuÈn bÞ: GV: So¹n bµi, däc tµi liÖu tham kh¶o, dông cô d¹y häc. HS: Chuẩn bị trước bài ở nhà. III. Phương pháp: thuyết trình, luyện tập. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng A. ổn định lớp 8C:. 8D:. B. KTBC: 1. Ngôn ngữ lập trình có những thành phần cơ bản nào? Những thành phần đó cã ý nghÜa, chøc n¨ng g×? 2.Cấu trúc chương trình gồm những phần nào? Phần nào là quan trọng nhất? TL: 1. Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm: - Bảng chữ cái: thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác như dấu phép toán (+, , *, /,...), dấu đóng mở ngoặc, dấu nháy,... Nói chung, các kí tự có mặt trên bàn phím máy tính đều có mặt trong bảng chữ cái của mọi ngôn ngữ lập tr×nh. - C¸c quy t¾c: c¸ch viÕt (có ph¸p) vµ ý nghÜa cña chóng; c¸ch bè trÝ c¸c c©u lÖnh thành chương trình,... 2. Cấu trúc chưong trình gồm 2 thành phần: Phần khai báo và thân chương trình. Trong đó Phần thân chương trình là quan trọng nhất. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. C. Bµi míi H§ cña ThÇy. GV cho HS lµm quen víi việc khởi động và thoát khỏi Turbo Pascal. NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn trªn mµn h×nh cña Turbo Pascal.. H§ cña trß. Ghi b¶ng. Bµi 1. Lµm quen víi viÖc khëi - HS nghe và động và thoát khỏi Turbo Pascal. quan s¸t c¸c NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn trªn thao t¸c cña mµn h×nh cña Turbo Pascal. GV. a)Khởi động Turbo Pascal bằng mét trong hai c¸ch: Cách 1: Nháy đúp chuột trên biểu trªn mµn h×nh nÒn tượng (hoÆc trong b¶ng chän Start); Cách 2: Nháy đúp chuột trên tên tÖp Turbo.exe trong th­ môc chứa tệp này (thường là thư mục TP hoÆc th­ môc con TP\BIN).. Quan s¸t mµn h×nh cña Turbo Pascal vµ so s¸nh víi hình 11 dưới đây: Thanh bảng chọn. Tên chương trình (tên tệp). Các dòng lệnh. + GV cho HS nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn: Thanh b¶ng chän; tªn tÖp ®ang më; con trỏ; dòng trợ giúp phía dưới mµn h×nh. Quan s¸t c¸c lÖnh trong tõng b¶ng chän.. - Nhấn phím F10 để mở bảng chän, sö dông c¸c phÝm mòi tªn ( và ) để di chuyển qua lại gi÷a c¸c b¶ng chän. - Nhấn phím Enter để mở một b¶ng chän.. Më c¸c b¶ng chän b»ng c¸ch kh¸c: NhÊn tæ hîp phÝm Alt vµ phÝm t¾t cña bảng chọn (chữ màu đỏ ở tên b¶ng chän, vÝ dô phÝm t¾t cña b¶ng chän File lµ F, b¶ng chän Run lµ R,...). Sö dông c¸c phÝm mòi tªn. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. lên và xuống ( và ) để di chuyÓn gi÷a c¸c lÖnh trong mét b¶ng chän. Nhấn tổ hợp phím Alt+X để tho¸t khái Turbo Pascal.. - Yêu cầu HS khởi động. chương trình Turbo Pascal vµ thùc hiÖn gâ c¸c dßng lÖnh theo mÉu.. Bµi 2. So¹n th¶o, l­u, dÞch vµ chạy một chương trình đơn giản. a) Khởi động lại Turbo Pascal và gõ các dòng lệnh dưới đây:. GV: Chó ý cho HS : - Gõ đúng và không để program CTDT; sót các dấu nháy đơn ('), - HS gõ các lện begin dÊu chÊm phÈy (;)vµ dÊu lªn m¸y tÝnh c¸ writeln('Chao cac ban'); write('Minh la Turbo chÊm (.) trong c¸c dßng nh©n. Pascal'); lÖnh. end. - Soạn thảo chương trình cũng tương tự như soạn th¶o v¨n b¶n: sö dông các phím mũi tên để di chuyÓn con trá, nhÊn phím Enter để xuống dßng míi, nhÊn c¸c phÝm Delete hoÆc BackSpace để xoá. a) NhÊn phÝm F2 (hoÆc lệnh FileSave) để lưu chương trình. Khi hộp thoại hiÖn ra, gâ tªn tÖp (vÝ dô b)NhÊn phÝm F2 (hoÆc lÖnh CT1.pas) trong « Save file as FileSave) để lưu chương trình. (phần mở rộng ngầm định là .pas) vµ nhÊn Enter (hoÆc nh¸y OK).. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. b). NhÊn tæ hîp phÝm Alt+F9 để biên dịch chương trình. Khi đó, chương trình ®­îc biªn dÞch vµ kÕt qu¶ hiÖn ra cã d¹ng nh­ h×nh 14 sau ®©y: c) Nhấn tổ hợp phím Alt+F9 để biên dịch chương trình.. Nhấn phím bất kì để đóng hép tho¹i. c) NhÊn tæ hîp phÝm Ctrl+F9 để chạy chương trình vµ quan s¸t kÕt qu¶. Nhấn phím bất kì để đóng hộp tho¹i. d) NhÊn tæ hîp phÝm Ctrl+F9 để chạy chương trình và quan sát kÕt qu¶.. Nhấn Enter để quay về màn h×nh so¹n th¶o. Như vậy, chúng ta đã viết được một chương trình hoàn chØnh vµ ch¹y ®­îc. - GV hướng dẫn HS chỉnh sửa chương trình. a). Xo¸ dßng lÖnh begin. Biªn dịch chương trình và quan s¸t th«ng b¸o lçi nh­ h×nh dưới đây:. Bài 3. Chỉnh sửa chương trình, l­u vµ kÕt thóc.. b). H×nh 16 NhÊn phÝm bÊt k× vµ gâ l¹i. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Sơn Tiến. Gi¸o ¸n tin häc 8. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------lÖnh begin. Xo¸ dÊu chÊm sau ch÷ end. Biªn dÞch. chương trình và quan sát th«ng b¸o lçi.. H×nh 17 Nhấn Alt+X để thoát khỏi Turbo Pascal, nh­ng kh«ng l­u c¸c chØnh söa. D. Cñng cè: TæNG KÕT 1. Các bước đã thực hiện:  Khởi động Turbo Pascal;  Soạn thảo chương trình;  Biên dịch chương trình: Alt + F9;  Chạy chương trình (Ctrl + F9) ; 2. Pascal không phân biệt chữ hoa, chữ thường: begin, BeGin, hay BEGIN đều đúng. 3. C¸c tõ kho¸ cña Pascal: program, begin, end. 4. Lệnh kết thúc chương trình là end. (có dấu chấm), các câu lệnh sau lệnh này bị bỏ qua trong quá trình dịch chương trình. 5. Mçi c©u lÖnh ®­îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm phÈy (;). 6. LÖnh writeln in ra mµn h×nh vµ ®­a con trá xuèng ®Çu dßng tiÕp theo. Th«ng tin cÇn in ra cã thÓ lµ v¨n b¶n, cã thÓ lµ sè,... vµ ®­îc ph©n t¸ch bëi dÊu phÈy. Lệnh write tương tự như writeln, nhưng không đưa con trỏ xuống đầu dòng tiếp theo.. - Yêu cầu hs đọc bài đọc thêm E. HDVN: - Häc phÇn tæng kÕt trong sgk V. Rót kinh nghiªm - HS nghiªm tóc trong thùc hµnh. - Một số học sinh còn nhận thức chậm về chương trình lập trình - Líp 8A ch­a chó ý trong häc tËp. - Thời gian đảm bảo, - Hoµn thµnh néi dung thùc hµnh.. Năm học 2008 - 2009 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>