Bài 50. Hệ sinh thái

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (120.89 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 13/3/2017
Ngày dạy: 9B: 16/3/2017

Tiết 55: ÔN TẬP

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- HS được củng cố và khắc sâu kiến thức về hệ sinh thái, cách viết chuỗi và lưới
thức ăn.

2. Kỹ năng:

- Rèn kĩ năng viết sơ đồ chuỗi thức ăn và vẽ lưới thức ăn đơn giản.
- Nhận biết được các thành phần của hệ sinh thái trong chuỗi thức ăn.
- Xác định được mắt xích chung của lưới thức ăn

- Xác định được các mối quan hệ trong quần xã ngoài quan hệ dinh dưỡng
3. Thái độ

- Giáo dục học sinh ý thức học tập, lòng yêu thích bộ mơn qua đó thêm u thiên
nhiên, có ý thức bảo vệ đa dạng sinh học

II. CÁC PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Vấn đáp, hoạt động nhóm tiếp cận VNEN, sơ đồ tư duy
III. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

1. Giáo viên:

- Các bài tập, câu hỏi về hệ sinh thái

- Phiếu học tập ( Cho từng cá nhân HS ), máy chiếu
2. Học sinh:

- Ôn lại kiến thức về chương hệ sinh thái

( Đặc biệt chú ý kĩ năng viết chuỗi và lưới thức ăn )

IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC
1. Ổn định tổ chức: (1')

2. Khởi động: (1')

* Kiểm tra đầu giờ ( Không kiểm tra, lồng ghép trong tiết học bài mới )

* Giới thiệu bài:

- GV các em đã được học về chương hệ sinh thái, bài học hôm nay các em sẽ 
đi thực hiện một số bài tập về hệ sinh thái.

3. Bài mới ( Slide 1 )

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Hoạt động 1: (8')

Mục tiêu: HS nhắc lại được khái niệm 
quần thể, quần xã, hệ sinh thái. Nêu
được các thành phần của hệ sinh thái,
chuỗi thức ăn, lưới thức ăn

Cách tiến hành:

HOẠT ĐỘNG CHUNG CẢ LỚP(mục1,2 )

- GV yêu cầu HS nhắc lại một số khái
niệm cơ bản của chương hệ sinh thái:

I. Kiến thức cần nhớ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

? Quần thể, quần xã,hệ sinh thái?
? Các thành phần của 1 hệ sinh thái
? Chuỗi và lưới thức ăn?

- HS thực hiện hoạt động cá nhân hoàn
thiện bài tập điền từ trong phiếu học tập
( Mục I.1 trang 1 )

Cá nhân HS báo cáo, chia sẻ

- GV chiếu các slide 2,3,4,5 cho HS báo
cáo và chốt vấn đề

- GV yêu cầu học sinh nhắc lại thành
phần của hệ sinh thái bằng cách hoàn
thiện sơ đồ trong phiếu học tập ( mục 2, 
trang 1 )

- HS hoàn thiện sơ đồ và báo cáo, chia
sẻ ( 1 HS lên bảng vẽ dưới dạng sơ đồ

tư duy )

- GV chốt vấn đề bằng slide 6 và nhắc
lại vấn đề: Nhân tố hữu sinh gồm SV
sản xuất, SV tiêu thụ, SV phân giải.

? Vậy lưới thức ăn hồn chỉnh gồm có 
những thành phần nào?

- HS: sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ,
sinh vật phân giải.

Hoạt động 2: (33')

Mục tiêu: HS áp dụng kiến thức, kĩ 
năng về hệ sinh thái để thực hiện được
một số dạng bài tập về hệ sinh thái.
Cách tiến hành:

HOẠT ĐỘNG CÁ NHÂN/NHÓM

- GV yêu cầu HS thực hiện bài tập 1
( Slide 7 ) bằng cách hoàn thiện phiếu 
học tập ( bài 1 trang 2 )

1.a:

- HS: Cá nhân làm bài tập mục 1, viết
chuỗi thức ăn lên bảng lớn và chia sẻ
- HS, GV chốt lại chuỗi thức ăn chuẩn

2. Thành phần của hệ sinh thái 
hoàn chỉnh

- Thành phần của hệ sinh thái:
+ Nhân tố vô sinh: đất, nước…
+ Sinh vật sản xuất: thực vật.

+ Sinh vật tiêu thụ: động vật ăn thực
vật, động vật ăn động vật.

+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm

II. Bài tập

Bài tập 1:

Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn

( GV cho HS hoàn thiện bài tập trên
cơ sở các chuỗi thức ăn mà các em
đưa ra)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1.b:

- GV yêu cầu HS trên cơ sở các chuỗi
thức ăn vừa lập hãy vẽ sơ đồi lưới thức
ăn theo nhóm

- HS thảo luận nhóm vẽ chuỗi thức ăn

Đại diện 1 nhóm báo cáo, vẽ lên bảng
lớn, chia sẻ

- HS, GV kiểm tra, chốt lại chuỗi thức
ăn chuẩn

1.c,d:

- GV yêu cầu HS trả lời 2 câu hỏi còn
lại của BT 1

? Nêu tên những mắt xích chung trong 
lưới thức thức ăn đã xây dựng?

? Nêu các sinh vật theo từng thành phần
chủ yếu của hệ sinh thái?

- HS phát biểu và tổ chức chia sẻ
- HS, GV chốt lại kiến thức

+ GV thơng báo: Ngồi các chuỗi thức
ăn mà các em đã viết, với các sinh vật
đã cho các em có thể viết được thêm
chuỗi thức ăn khác và bổ sung vào lưới
thức ăn cho hoàn chỉnh hơn

+ GV thông báo chuỗi thức ăn và lưới
thức ăn có thể có từ các sinh vật trên
bằng các slide 8,9,10,11

+ GV yêu cầu HS về nhà hoàn thiện
thêm cho bài tập 1 ( Nếu còn chuỗi thức
ăn khác mà các em phát hiện ra )

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

- GV: Các sinh vật trong quần xã gắn bó
với nhau bởi nhiều mối quan hệ, trong
đó quan hệ dinh dưỡng có vai trị quan
trọng được thể hiện qua chuỗi và lưới
thức ăn. -> GD ý thức bảo vệ đa dạng
sinh học, không làm mất cân bằng hệ
sinh thái tự nhiên.

Vậy ngoài mối quan hệ dinh dưỡng ra
cịn có các mối quan hệ sinh thái
khác->ĐVD vào bài tập 2

- GV cho HS hoạt động cặp đôi thực
hiện bài tập 2,3 ( Phiếu học tập trang

b. Lưới thức ăn

c. Mắt xích chung

d. Thành phần của hệ sinh thái

Bài tập 2: Các mối quan hệ sinh
thái trong quần xã

Bài tập 3: Xác định quân thể, quần
xã, đặc trưng của quần thể.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2 )

- GV thông báo kết quả cho HS chấm
chéo bằng các slide 12,13,14,15 và giải
đáp thắc mắc của HS ( nếu có )

4. Tổng kết và hướng dẫn về nhà: (2')
a. Nhận xét,đánh giá:

- GV nhận xét chung giờ bài tập về ý thức học tập, kĩ năng áp dụng làm bài,...
b. Hướng dẫn về nhà ( Slide 16 )

- HS ôn lại cách lập sơ đồ chuỗi thức ăn và lưới thức ăn. Cách đọc sơ đồ
- Ôn lại các kiến thức đã học từ kì II đến bài hệ sinh thái

5. Phụ lục ( Hệ thống bài tập, câu hỏi ( phiếu học tập ) và các slide trình chiếu)

I. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ HỆ SINH THÁI

Hãy tìm những cụm từ thích hợp điền vào các chỗ trống để hoàn thiện các
khái niệm

1. Quần thể sinh vật là tập hợp những……… ……….cùng sinh
sống trong một………ở một thời điểm nhất định. Những cá thể
trong quần thể có khả năng.………để tạo ra những thế hệ mới.

2. Quần xã sinh vật là tập hợp nhiều ……… .……….. thuộc các loài khác
nhau, cùng sống trong một ……… ...và chúng có .

………mật thiết, gắn bó với nhau.

3. Hệ sinh thái bao gồm………..………….

và ………(sinh cảnh). Trong đó các sinh vật ln tác động
qua lại lẫn nhau và tác động với các nhân tố vô sinh của mơi trường tạo thành một
hệ thống hồn chỉnh và tương đối .…………

4. Chuỗi thức ăn là ………nhiều loài sinh vật có quan

hệ……….với nhau. Mỗi lồi trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ
mắt xích phía trước, vừa là sinh vật bị mắt xích phía sau tiêu thụ.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ SINH THÁI HOÀN CHỈNH

II. BÀI TẬP

Bài 1: Cho các sinh vật sau: Cỏ, chim ăn sâu, sâu ăn lá cây, mèo rừng, thỏ, hổ, 
vi sinh vật, gà, rắn.

a. Hãy viết chuỗi thức ăn có thể có từ các sinh vật trên? ( Mỗi chuỗi gồm 4 mắt 
xích )

b. Vẽ sơ đồ lưới thức ăn từ các chuỗi thức ăn ( ở phần a )?

c.Nêu tên những mắt xích chung trong lưới thức ăn?

d. Sắp xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu của hệ sinh thái?

Bài 2: Ghép các ví dụ ( cột A ) với các mối quan hệ sinh thái ( cột B ) trong bảng 
sau sao cho đúng và điền kết quả vào cột C

Các ví dụ Các mối quan hệ

1. Chim ăn sâu a. Cộng sinh 1-c

2. Sán bã trầu sống trong ruột lợn b. Kí sinh nửa kí sinh 2-b

3. Ong hút mật hoa c. Sinh vật ăn sinh vật khác 3-a

4. Cá ép bám vào rùa biển d. Hội sinh 4- d

5. Động vật ăn thịt lẫn nhau khi q đơng e. Cạnh tranh khác lồi 5-g
6- Hiện tượng rễ các cây nối liền nhau f. Hỗ trợ cùng lồi 6-f
7-Trâu và bị cùng ăn cỏ trên một cánh đồng g. Cạnh tranh cùng loài 7-e
Bài 3: Hãy lựa chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:

1. Trong những tập hợp sau, đâu là quần thể:

A. Các con voi trong rạp xiếc. B. Những con chim trong rừng.
C. Một bầy voi trong rừng râm châu Phi. D. Những cá thể cá sống trong hồ
nước

2. Đặc trưng cơ bản của quần thể là:

A.Tỉ lệ giới tính. B.Thành phần nhóm tuổi.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

C.Mật dộ quần thể. D.Bao gồm cả A, B và C.

3.Những đặc điểm đều có ở quần thể người và các quần thể sinh vật khác là:
A.Văn hoá, giáo dục, mật độ, sinh và tử. B.Hôn nhân, giới tính mật độ
C.Giới tính, lứa tuổi, mật độ, sinh và tử. D.Giới tính, sinh sản, hơn nhân,
văn hố

4. Tập hợp sinh vật nào dưới đây có thể hình thành nên quần xã:
A. Phong lan. B. Sáo mỏ vàng.
C.Vọoc quần đùi trắng D. Xoan đỏ

Bài tập về nhà

Bài 4: Cho sơ đồ chuỗi thức ăn sau: Cỏ-> Thỏ-> Hổ->Vi sinh vật
a. Hãy cho biết mối quan hệ giữa cỏ, thỏ, hổ?

b. Ý nghĩa của mối quan hệ này là gì?

Bài 5: Cho các sinh vật sau: Thực vật, dê, châu chấu, gà, vi sinh vật
a. Hãy viết chuỗi thức ăn có thể có từ các sinh vật trên?

(Mỗi chuỗi gồm 3 mắt xích trở lên)

b. Vẽ sơ đồ lưới thức ăn từ các chuỗi thức ăn ( ở phần a )?

c.Nêu tên những mắt xích chung trong lưới thức ăn?

</div>