Giáo án Đại số lớp 7 - Tiết 7 đến tiết 14

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TIEÁT 7 § 4: LŨY THỪA CỦA MỘT SỐ HỮU TỈ (TIẾP) A/. MUÏC TIEÂU  Hs nắm vững quy tắc về lũy thừa của một tích và lũy thừa của một thương.  Có kỹ năng vận dụng các quy tắc trên trong tính toán. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  GV: Đèn chiếu và các phim giấy trong ghi bài tập và công thức.  HS: Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA HS1: HS1: - Định nghĩa và viết công thức lũy thừa - Phát biểu định nghĩa lũy thừa bậc n của bậc n của số hữu tỉ x số hữu tỉ x Chữa bài tập 39 (Tr9 SBT) công thức: xn   x.x .x ...... x n thừa số với x  Q; n  N * (Cho HS sử dụng máy tính bỏ túi). Baøi taäp 39 (Tr9 SBT) 0 2 2  1  1 7    1 ; 3      2  2  2 49 1 =  12 4 4 4 4 1    5 3 (2,5)  15,625 ;   1     4  4   625 113 = 2 256 256. HS2: Viết công thức tính tích và thương HS2: với x  Q ; m, n  N hai lũy thừa cùng cơ số, tính lũy thừa x m .x n  x m  n của một lũy thừa x m : x n  x mn ( x  0, m  n) ( x m ) n  x m.n Chữa bài tập 30 (Tr19 SGK) Tìm x bieát: 3 1  1 a) x :      2  2 5 7  3  3 b)   .x     4  4.  1 a) x      2. 7. 3.  1  1 .        2  2. 5.  3  3  3 b) x    :       4  4  4. Lop6.net. 2. 4. . . 9 16. 1 16.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 2:1) LŨY THỪA CỦA MỘT TÍCH GV nêu câu hỏi ở đầu bài “Tính nhanh tích: (0,125)3.83 nhö theánaøo?” Để trả lời câu hỏi này ta cần biết công thức lũy thừa của một tích. - Cho HS laøm ?1 Tính vaø so saùnh: HS thực hiện, hai HS lên bảng: a) (2.5)2 vaø 22 .52 a) (2.5) 2  10 2  100 2 2.5 2  4.25  100  (2.5) 2 = 2 2.5 2 3 3 3 1  3 1 3 3 3 b)  .  vaø   .  1 3 3 27     2  4 b)  .  =     2 4 512 2 4 8 3 3 1 27 27 1 3    .  = . 8 64 512 2 4 3 3 3 1 3 1 3   .  =   .  2 4 2 4 - Qua hai ví duï treân, haõy ruùt ra nhaän xeùt HS: Muoán naâng moät tích leân moät luõy Muốn nâng một tích lên một lũy thừa, thừa, ta có thể nâng từng thừa số lên lũy thừa đó, rồi nhân các kết quả tìm được. ta coù theå laøm theá naøo? - GV đưa ra công thức ( xy) n  x n . y n với x  N Công thức trên ta có thể chứng minh như sau (GV đưa bài chứng minh lên maøn hình) ( xy) n  (xy).( xy).( xy)......( xy) . HS xem bài chứng minh trên màn hình. n laàn. (Với n>0) x .x ....... x) . ( y. y . y...... y) = (x.      n laàn n laàn n n = x y - Cho HS aùp duïng vaøo ?2 5 1 Tính a)   .3.5  3 b) (1,5)3.8 - GV lưu ý HS áp dụng công thức theo caû hai chieàu:. HS thực hiện; 5 5 1 1  5   .3.   .3   15  1  3 3  b) (1,5)3.8 = (1,5)3.23 = (1,5.2)3 =(3)3 27. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Lũy thừa của một tích (xy)n= x n y n Nhân hai lũy thừa cùng số mũ HS thực hiện; 2HS lên bảng (GV điền tiếp vào các công thức trên) - Bài tập: Viết các tích sau dưới dạng a) 208; b) (252)4.28=58.28=108 lũy thừa của một số hữu tỉ c) 158.(32)4=15838=458 a) 108. 28; b) 254 .28 c) 158 94 Hoạt động 3: 2) LŨY THỪA CỦA MỘT THƯƠNG Cho HS laøm ?3 HS thực hiện, hai HS lên bảng: Tính vaø so saùnh 3 3 (-2)3  2  2  2 8   1   2 a)   vaø a)  . .    3 3 3 3 3 27  3    3 (2) 3  8  3 27 3 3 (2) 3   2     3  33 5 5 105 100000 5 ;  10  105  10  b)   3125  5 b) vaø   32  2 25  2  25 - Qua hai ví dụ, hãy rút ra nhận xét: lũy HS: Lũy thừa của một thương bằng thừa của một chương có thể tính thế thương các lũy thừa. naøo? - Ta có công thức: n  x xn    ( y  0) y yn . . CaÙch chứng minh công thức này tương tự như chứng minh công thức lũy thừa cuûa moät tích. GV điền tiếp vào công thức trên Lũy thừa của một thương  x    y. n. xn  n ( y  0) y. Chia hai lũy thừa cùng số mũ - Cho HS laøm ?4 Tính. HS thực hiện, ba HS lên bảng:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 2 72 2  72      32  9 24 2  24  3 (7,5) 3   7,5    (3) 3  27   (2,5) 3  2,5  153 153   53  125 3 27 3 - Viết các biểu thức sau dưới dạng một HS làm: lũy thừa: a)  (10 : 2)8  58 a)108 : 28 6  3 3 2 2 6 6 b) 27 2 : 253 b)  (3 ) : (5 )  3 : 5    3 5. 72 2 (7,5) 3 153 ; ; 2 3 27 24 (2,5). Hoạt động 4: LUYỆN TẬP CỦNG CỐ -Viết công thức: luỹ thừa của môït tích, Một HS lên bảng viết. luỹ thừa của một thương, nêu sự khác (xy)n = xnyn (y bất kỳ  Q) nhau veà ñieàu kieän cuûa y trong hai coâng  x  n x n    ( y  0) thức. yn  y -Từ công thức luỹ thừa của tích hãy nêu quy tắc tính luỹ thừa của tích, quy tắc nhân hai luỹ thừa cùng số mũ. Tương tự, nêu quy tắc tính luỹ thừa của thương, quy tắc chia hai luỹ thừa cùng soá muõ. -Cho HS laø ?5 Tính HS laøm ?5 , hai hoïc sinh leân baûng: a) (0,125)3.83 a) (0,125.83) = 13 = 1. b) (-39)4:134 b) (-39:13)4 = 81 GV viên đưa đề bài 34 (Tr.22 SGK) lên HS phát biểu ý kiến: maøn hình Trong vở bài tập của Dũng có bài làm sau: a) (-5)2.(-5)3 = (-5)6 a) Sai vì (-5)2.(-5)3 = (-5)5 b) (0,75)3: 0,75=(0,75)2 b) Đúng 10 5 2 c) (0,2) :(0,2) =(0,2) c) Sai vì (0,2)10: (0,2)5 = (0,2)5 4 4 2 6  2 8   1   1  1   1          d)    d) Sai vì     7    7    7  7 . e). . . 3 503 503  50       1000 125 53  5 . e) Đúng. Lop6.net. .

<span class='text_page_counter'>(5)</span> f). 108 810  8     22 48  4 . Hãy kiểm tra các đáp số, sửa lại chỗ sai (neáu coù) Baøi 35 (Tr 22 SGK) GV đưa đề bài lên màn hình Ta thừa nhận tính chất sau: Với a  0 ; a  1 nếu am = an thì m = n Dựa vào tính chất này tìm m và n biết: m 1 1 a)    32  2 n 343  7    b) 125  5  - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm làm baøi taäp 37 (a,c) vaø 38 (Tr. 22 SGK) - Baøi 37 (a,c) (Tr22 SGK) Tìm giá trị của các biểu thức sau: 4 2.43 a) 210 2 7.93 c) 65.8 2. 10 230 810 2 3  f) Sai vì  2 8   214 8 30 2  4 2 16. m. 5 1 1     m  5 32  2  n 343 7 3 7   b)      n3 125  5  5 HS hoạt động theo nhóm 1 a)   2. . Baøi 37. 45 (2 2 ) 5 210 a) =   1 210 210 210 2 7.(32 ) 3 2 7.36  c) = (2.3) 5 .(23 ) 2 25.35.2 6 3 3 2 7.36 =   21135 2 4 16 Baøi 38: Baøi 38: a) 2 27  (23 ) 9  89 27 18 a) Viết các số 2 và 3 dưới dạng lũy 318  (32 ) 9  99 thừa có số mũ là 9 9 9 b) Trong hai số: 227 và 318 , số nào lớn b) Có: 8  9  2 27  318 hôn. Đại diện một nhóm lên bảng trình bày. GV vaø HS kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi nhoùm. Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Ôn tập các quy tắc và công thức về lũy thừa (học trong hai tiết) - Baøi taäp veà nhaø: baøi soá 38 (b,d), 40 (Tr22,23 SGK) vaø baøi taäp soá 44, 45, 46, 50, 51 (Tr10,11 SBT) - Tieát sau luyeän taäp.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TIEÁT 8 LUYEÄN TAÄP VAØ KIEÅM TRA 15 PHUÙT A/. MUÏC TIEÂU  Củng cố các quy tắc nhân, chia hai lũy thừa cùng cơ số, quy tắc tính lũy thừa của lũy thừa, lũy thừa của một tích, lũy thừa của một thương. Rèn luyện kỷ năng áp dụng các quy tắc trên trong tính giá trị biểu thức, viết dưới dạng lũy thừa, so sánh hai, tìm số chưa biết…. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  GV: Đèn chiếu và các phim giấy trong ghi tổng hợp các công thức về lũy thừa, bài tập. Đề kiểm tra 15 phút (phôtô cho từng HS).  HS: Giaáy trong, buùt daï, giaáy laøm kieåm tra. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA HS1: Điền tiếp để được các công thức HS1 lên bảng điền: đúng: Với x  Q ; m, n  N xmxn = xmxn = xm+n (xm)n = (xm)n =xm.n xm : xn = xm : xn = xm-n ( x  0 , m  n ) (xy)n = (xy)n = xnyn n n  x  x xn   =    y  = y n ( y  0)  y Chữa bài tập 37 (b) (Tr22 SGK) Tính giá trị biểu thức: (0,6) 5 b) (0,2) 6. . . Chữa bài tập 37 SGK. 35 243 (0,6) 5   5 0 , 2 0,2 (0,2) .0,2 GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Hoạt động 2: LUYỆN TẬP Dạng 1: Tính giá trị biểu thức. Baøi 40 (Tr23 SGK) Tính: Gọi 3 HS lên bảng chữa: 2 2 2 169 3 1 6 7  13  a)    a) =      7 2  14   14  196 5 4.20 4 5 4.20 4 c) c) = 255.45 25 4.4 4.25.4 4 1 1 1  5.20   . =   1.  100 100  25.4  100. b). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span>   10    3 . d) . 5.   6   5 . .. 4. d) =. (10) 5 .(6) 4 (2) 5 .55.(2) 4 .34  5 4 3 .5 35.5 4. (2) 9 .5  512.5  3 3  2560 1 =  853 3 3 =. Baøi 37 (d) (Tr22 SGK) Tính: 63  3.6 2  33  13 Hãy nhận xét về các số hạng ở tử. HS: Các số hạng ở tử đều chứa thừa số chung laø 3 (vì 6=3.2) Biến đổi biểu thức: GV ghi lại phát (3.2) 3  3.(3.2) 2  33 = bieåu cuûa HS  13 33.23  3.32.2 2  33 =  13 33.13 =  27  13 Baøi 41 (Tr23 SGK) HS laøm baøi taäp, 2HS leân baûng 2 17 2 1 4 3  a) Keát quaû: a) 1   .   4800 3 45 4  3 1 2 b) Keát quaû: -432 b) 2 :    2 3   Dạng 2: Viết biểu thức dưới các dạng của lũy thừa: Baøi 39 (Tr23 SGK) Cho x Q vaø x  0 HS laøm baøi 39,1HS leân baûng Viết x10 dưới dạng: a) Tích hai lũy thừa trong đó có một thừa số là x7. b) Lũy thừa của x2 c) Thương của hai lũy thừa trong đó số bò chia laø x12 Bài 40 (Tr9 SBT) . Viết các số sau dưới dạng lũy thừa với số mũ khác 1: 125; -125; 27; -27 Baøi 45 (a,b) (Tr10 SBT) Viết các biểu thức dưới dạng an. a) x10 =x7.x3 b) x10 = (x2)5 c) x10 = x12: x2 HS laøm baøi 40 SBT, GV goïi 2 HS phaùt bieåu yù kieán: 125 = 53; -125 = (-5)3 27 = 33; -27 = (-3)3 HS laøm baøi taäp, 2HS leân baûng trính baøy. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> (a  Q ; n  N ) 1 a) 9.33. 32 81  1 b) 4.2 5 :  2 3.   6. baøi giaûi: 1 a) = 33.9. .9  33 92  23   4  2 . b) = 2 2 .2 5 :  1 2. = 27:  2 7 .2  2 8 Daïng 3: tìm soá chöa bieát Baøi 42 (Tr23 SGK) a). 16. 16 =2 2n. a) 2 n. GV hướng dẫn câu a b). HS làm câu a dưới sự hướng dẫn của GV; câu b,c HS tự làm.. b). (3)  27 81 n.  2  2n . 16  8  23 2. n3.  (3) n  81.(27) (3) 4 .(3) 3  (3) 7 n7. c) 8n:2n = 4n =41  n=1. c) 8n:2n = 4 Baøi 46 (Tr10 SBT) Tìm tất cả các số tự nhiên n sao cho: a) 2.24  2n>22 a) 2.16  2n>4 25  2n>22 Biến đổi các biểu thức đại số dưới dạng  2<n  5 lũy thừa của 2.  n  3,4,5. HS leân baûng giaûi caâu b b) 32.33  3n  35 35  3n  35  n=5 Hoạt động 3:KIỂM TRA VIẾT 15 PHÚT Baøi 1: (5 ñieåm). Tính b) 9.27  3n  243. 2. 2. 2 2 a)   ;   ; 4 0 3.  5 . 7 1 5 3 b)   .   8 46 4 215 9 4 c) 6 3 6 8. 2. Bài 2: (3 điểm) Viết các biểu thức sau dưới dạng lũy thừa của một số hữu tỉ: a) 9.3 4. 1 2 .3 27. b) 8.2 6 :  2 3. . 1  16 . Bài 3: (2điểm)chọn câu trả lời đúng trong các câu A, B, C.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> a) 35.34 = A: 320 B: 920 C: 39 b) 23.24 25 = A: 212 B: 812 C: 860 Hoạt động 4: HƯỚNG DẪN VỀN NHAØ - Xem lại các dạng bài tập, ôn lại các quy tắc về lũy thừa. - Baøi taäp veà nhaø soá 47, 48, 52, 57, 59 (Tr11, 12 SBT) - Ôn tập khái niệm tỉ số giữa hai số hữu tỉ x và y (với y  0 ), định nghĩa hai phaân soá baèng nhau. a c  b d. - Viết tỉ số giữa hai số thành tỉ số hai số nguyên - Đọc bài đọc thêm: Lũy thừa với số mũ nguyên âm.. TIEÁT 9 §7.TỈ LỆ THỨC A/. MUÏC TIEÂU  HS hiểu rõ thế nào là tỉ lệ thức, nắm vững hai tính chất của tỉ lệ thức.  Nhận biết được tỉ lệ thức và các số hạng của tỉ lệ thức. Bước đầu biết vận dụng tính chất của tỉ lệ thức vào giải bài tập. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  GV: Đèn chiếu và các phim giấy trong ghi bài tập và các kết luận.  HS: Ôn tập khái niệm tỉ số của hai số hữu tỉ x và y (với y  0 ), định nghĩa hai phaân soá baèng nhau, vieát tæ soá hai soá thaønh tæ soá hai soá nguyeân.  Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA GV neâu caâu hoûi kieåm tra: Tỉ số của hia số a và b với b  0 là gì? HS1: tỉ số của hai số a và b (với b  0) là Kí hieäu. So saùnh hai tæ soá: thöông cuûa pheùp chia a cho b. 1,8 10 a vaø Kí hieäu: hoặc a:b 2,7 15 b So saùnh hai tæ soá: 10 2    10 1,8 15 3  1,8 18 2  15 2,7   2,7 27 3  GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm. HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Hoạt động 2: 1) ĐỊNH NGHĨA GV: Trong baøi taäp treân ta coù hai tæ soá 10 1,8  baèng nhau 15 2,7 10 1,8  Ta nói đẳng thức laø moät tæ leä 15 2,7 thức . Vậy tỉ lệ thức là gì? HS: Tỉ lệ thức là một đẳng thức của 15 12,5 vaø Ví duï: So saùnh hai tæ soá hai tæ soá. 21 17,5 15 5    15 12,5 21 7 HS:   12,5 125 5  21 17,5   17,5 175 7 . GV goïi HS leân baûng laøm baøi. 15 12,5  Vậy đẳng thức laø moät tæ leä 21 17,5 thức. - Nêu lại định nghĩa tỉ lệ thức. Điều HS nhắc lại định nghĩa tỉ lệ thức kieän? a c  .ÑK : b, d  0 b d - GV giới thiệu kí hiệu tỉ lệ thức: a c  . hoặc a: b = c: d b d Các số hạng của tỉ lệ thức:a;b;c;d Các ngoại tỉ (số hạng ngoài): a;d Caùc trung tæ (soá haïng trong):b;c - GV cho HS laøm ?1 (Tr24 SGK) HS laøm baøi ?1 Từ các tỉsố sau đây có lập được tỉ lệ Hai HS lên bảng làm bài tập thức hay không? 2 2 1 1 :4  .   2 4 5 4 10  2 : 4  4 : 8 a) : 4 vaø : 8 a) 5  5 5 5 4 4 1 1 5 :8  .   5 5 8 10  1 2 1 b)  3 : 7 vaø - 2 : 7 2 5 5. - 7 1 1 1 b)  3 : 7  .  2 2 7 2 2 1 -12 5  1 2 :7  .  5 5 5 36 3 1 2 1  3 : 7  2 : 7 2 5 5. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> (Không lập được tỉ lệ thức ) Baøi taäp: HS làm bài tập, sau đó gọi 2 HS lên baûng laøm caâu a,b 1,2 1,2 2 1,2 1  ;  a) Cho tæ soá: . Haõy vieát moät tæ soá a) 3,6 3,6 6 3,6 3 1,2  1 1,2 0,2 nữa để hai tỉ số này lập thành một tỉ lệ  ;  ;... 3,6  3 3,6 0,6 thức? Có thể viết bao nhiên tỉ số như Viết được vô số tỉ số như vậy. vaäy? b) HS tự lấy ví dụ về tỉ lệ thức b) Cho ví dụ về tỉ lệ thức. 4 x c) HS có thể dựa vào tính chất cơ bản c) Cho tỉ lệ thức:  5 20 của phân số để tìm x: 4 16 Tìm x?  5 20 Có thể dựa vào tính chất hai phân số bằng nhau để tìm x: 4 x   5.x  4.20 5 20 4.20 x  16 5 Hoạt động 3: 2) TÍNH CHẤT a c Khi có tỉ lệ thức  mà a, b, c, d  Z; b d b vaø d  0 thì theo ñònh nghóa hai phaân số bằng nhau, ta có: ad = bc. Ta thử xét tính chất này còn đúng với tỉ lệ thức nói chung hay khoâng? 18 24  , haõy xem SGK, 27 36 để hiểu cách chứng minh khác của đẳng thức tích: 18.36 = 24.27 - GV cho HS laøm ?2 a c Bằng cách tương tự từ tỉ lệ thức  , b d haõy suy ra ad = bc (tích ngoại tỉ bằng tích trung tỉ) - GV ghi: Tính chaát 1 (Tính chaát cô baûn của tỉ lệ thức) a c Neáu  thì ad = bc b d. - Xét tỉ lệ thức:. HS đọc SGK trangn 25 Một HS đọc to trước lớp HS thực hiện a c  b d a c  .bd  bd b d  ad = bc. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Ngược lại nếu ad = bc, ta có thể suy ra a c được tỉ lệ thức:  hay không? Hãy b d xem cách làm của SGK: Từ đẳng thức 18 24 18.36 = 24.27 suy ra để áp  27 36 duïng Tương tự từ ad = bc và a, b, c, d  0 a b làm thế nào để có:  ? c d b c  ? d a d b  ? c a. Một HS đọc to SGK phần: Ta có thể laøm nhö sau… HS thực hiện: ad = bc Chia hai veá cho tích bd ad bc a c    (1) ÑK : bd  0 bd bd b d HS: Từ ad = bc với a, b, c, d  0 a b Chia hai veá cho cd   (2) c d d c Chia hai veá cho ab   (3) b a d b Chia hai veá cho ac   (4) c a a c a b  (1)   (2) b d c d - Nhận xét vị trí của các ngoại tỉ và Ngoại tỉ giữ nguyên, đổi chỗ hai trung trung tỉ của tỉ lệ thức (2) so với tỉ lệ thức tỉ. (1). Tương tự nhận xét vị trí của các ngoại tỉ a  c (1)  b  c (3) d a trung tỉ của tỉ lệ thức (3), (4) so với tỉ lệ b d Trung tỉ giữ nguyên đổi chổ hai ngoại tỉ thức (1) a c d b  (1)   (4) b d c a - GV: Neâu tính chaát 2 (Tr25 SGK) Đổi chổ cả ngoại tỉ lẫn trung tỉ Neáu ad = bc vaø a, b, c, d  0 thì ta coù caùc tỉ lệ thức: a c a b d c d b  ;  ;  ;  b d c d b a c a - Tổng hợp cả hai tính chất của tỉ lệ thức: với a, b, c, d  0 có một trong 5 đẳng thức, ta có thề suy ra các đẳng thức còn lại. (GV giới thiệu bảng tóm taét trang 26 SGK). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Hoạt động 4: LUYỆN TẬP – CỦNG CỐ Bài 47(a) lập tất cả các hệ thức có thể HS laäp 6.63 = 9. 42 6 42 6 9 được từ đẳng thức sau:   ;  9 63 42 63 6.63 = 9. 42 63 42 62 9  ;  9 6 42 6 Baøi 46 (a,b) (Tr26 SGK) Tìm x trong các tỉ lệ thức: x 2  a) a) 27 3,6  x.36  27.(2) 27.(2) x  1,5 3,6 Trong tỉ lệ thức, muốn tìm một số ngoại HS: Muốn tìm một ngoại tỉ ta lấy tích tæ laøm theá naøo? trung tỉ chia cho ngoại tỉ đã biết. - Muoán tìm moäp trung tæ, ta laáy tích b) –0,52: x = -9,36: 16,38 ngoại tỉ chia cho trung tỉ đã biết. Tương tự, muốn tìm một trung tỉ làm thế  0,52.16,38 x  0,91 naøo?  9,36 HS: Dựa trên tính chất cơ bản của tỉ lệ Dựa trên cơ sở nào, tìm được x như thức. treân? Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Nắm vững định nghĩa và các tính chất tỉ lệ thức, các cách hoán vị số hạng tỉ lệ thức, tìm một số hạng tỉ lệ thức. - Baøi taäp soá 44, 45, 46 (c), 48 (Tr26 SGk) Baøi soá 61, 63 (Tr12, 13 SBT). Hướng dẫn bài 4 (SGK). Thay tỉ số giữa các số hữu tỉ bằng tỉ số giữa các số nguyeân: 12 324 12 100 10 a) 1,2: 3,24 = :  .  10 100 10 324 27 TIEÁT 10. LUYEÄN TAÄP. A/. MUÏC TIEÂU  Củng cố định nghĩa và hai tính chất của tỉ lệ thức.  Rèn kỹ năng nhận dạng tỉ lệ thức, tìm số hạng chưa biết của tỉ lệ thức; lập ra các tỉ lệ thức từ các số, từ đẳng thức tích. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  GV: Đèn chiếu và các phim giấy trong (hoặc bảng phụ) ghi bài tập.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>  Một tờ giấy bìa khổ A2 hoặc bảng phụ ghi Bảng tổng hợp hai tính chất của tỉ lệ thức (Trang 26 SGK).  HS: Hoïc baøi, laøm baøi taäp. Baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA HS1: Định nghĩa tỉ lệ thức HS1: Phát biểu định nghĩa tỉ lệ thức - Chữa bài tập 45 (Tr26 SGK) - Chữa bài tập 45 (Tr26 SGK) Tìm caùc tæ soá baèng nhau trong caùc keát Keát quaû: 28 8  2  quả sau đây rồi lập các tỉ lệ thức:    14 4  1  1 1 2 28 : 14 ; 2 : 2 ; 8 : 4 ; : ; 3 :10 2 ;1: 7 ; 3 : 0,3 2 2 3 3 2,1  3     10 7  10  HS2: Viết dạng tổng quát hai tính chất HS2: Hai tính chất của tỉ lệ thức (Tr25 của tỉ lệ thức. SGK) - Chữa bài tập 46 (b,c) (Tr 26 SGK) - Chữa bài tập: Tìm x trong tỉ lệ thức sau: b) –0,52: x = -9,36: 16,38  0,52.16,38  0,91 b) x = 1  9,36 4 x 17 161 23 c) 4  c) x = . : 7 16 4 100 8 2 8 17 161 8 119 . .   2,38 x = (Cho HS duøng maùy tính boû tuùi) 4 100 23 50 GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Hoạt động 2: LUYỆN TẬP Dạng 1: Nhận dạng tỉ lệ thức Baøi 49 (Tr26 SGK) Từ các tỉ số sau đây có thể lập được tỉ lệ thức không? (đưa đề bài lên màn hình) GV hoûi: Neâu caùch laøm baøi naøy? HS: Cần xem xét hai tỉ số đã cho có baèng nhau hay khoâng. Neáu hai tæ soá bằng nhau, ta lập được tỉ lệ thức. GV yeâu caàu 2HS leân baûng giaûi caâu a,b. a) 3,5  350  14 5,25 525 21 các HS khác làm vào vở. Sai khi nhận xét mời 2 HS khác lên giải  Lập được tỉ lệ thức 3 2 393 5 3 tieáp caâu c, d. b) 39 : 52  .  10 5 10 262 4 21 3 2,1: 3,5   35 5. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span>  không lập được tỉ lệ thức 6,51 651:127 3   c) 15,19 1519 :127 7  lập được tỉ lệ thức 2 2 0,9  9  d)  7 : 4    0 3 3  0,5 5 Bài 61 (Tr13 SBT) chỉ rõ ngoại tỉ và  không lập được tỉ lệ thức HS trả lời miệng trước lớp trung tỉ của các tỉ lệ thức sau:  5,1 0,69  a) 8,5  1,15 a) Ngoại tử là: -5,1 và –1,15 Trung tæ laø: 8,5 vaø 0,69 2 1 6 14 3 1 2 b) 2 b) Ngoại tử là: 6 và 80 3 2 2 3 35 80 4 3 3 2 Trung tæ laø: 35 vaø 14 c) –0,375: 0,875 = -3,63: 8,47 4 3 c) Ngoại tỉ là: -0,375 và 8,47 Trung tæ laø: 0,875 vaø –3,63 Daïng 2: Tìm soá haïng chöa bieát cuûa tæ leä thức: Bài 50 (Tr27 SGK) đưa đề bài lên màn HS: làm việc theo nhóm (4HS một hình nhoùm) GV: Phaùt cho moãi nhoùm moät phi giaáy Trong nhoùm phaân coâng moãi em tính soá trong có in sẵn đề bài như trang 27 SGK thích hợp trong 3 ô vuông, rồi kết hợp GV hoûi: Muoán tìm caùc soá trong oâ vuoâng thaønh baøi cuûa nhoùm. ta phải tìm các ngoại tỉ hoặc trung tỉ Kết quả: trong tỉ lệ thức. Nêu cách tìm ngoại tỉ, 1 trung tỉ trong tỉ lệ thức. N: 14 Y: 4 5 1 H: -25 Ợ: 1 3 1 C: 16 B: 3 2 3 I: -63 U: 4 Ö: -0,84 L: 0,3 EÁ: 9,17 T: 6 B I N H T H Ö Y EÁ U L Ö Ợ C Kieåm tra baøi laøm cuûa vaøi nhoùm treân màn đèn chiếu Baøi 69 (Tr13 SBT). Tìm x bieát. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> x  60   15 x GV gợi ý từ tỉ lệ thức ta suy ra được ñieàu gì? Tính x? 2 x b)  8 x 25 Tương tự hãy tìm x?. a). Baøi 70 (Tr12 SBT) Tìm x trong caùc tæ leä thức sau: 1 2 a) 3,8: 2 x  : 2 4 3. HS: a) x2 = (-15).(-60) = 900  x  30 b) Moät HS leân baûng: 8  16  x 2  2.  25 25 16 4  x2  x 25 5 608 608 1 HS laøm baøi taäp, x :2  . 15 15 2 2HS leân baûng 2 1 a) 2 x  3,8 .2 : 3 4 38 8 2 4 608 2x  . 2 .  10 3 3 1 15. 304 4  20 15 14 5 125 b) 0,25 x  3. : 6 1000 1 5 x  3. .8  20 6 4 1 x  20 :  80 4 x. 5 b) 0,25 x : 3  : 0,125 6. Dạng 3: Lập tỉ lệ thức Bài 51: Lập tất cả các tỉ lệ thức có thể được từ 4 số sau: 1,5; 2; 3,6; 4,8 - Từ bốn số trên, hãy suy ra đẳng thức tích. Áp dụng tính chất 2 của tỉ lệ thức hãy viết tất cả các tỉ lệ thức có được (GV treo bảng tổng hợp hai tính chất tổng hợp của tỉ lệ thức trên tường) Baøi 52 (Tr28 SGK) a c Từ tỉ lệ thức:  với a, b, c, d  0 ta b d coù theå suy ra. HS: 1,5 ,4,8 = 2.3,6 (=7,2) Các tỉ lệ thức lập được là: 1,5 3,6 1,5 2  ;  2 4,8 3,6 4,8 4,8 3,6 4,8 2  ;  2 1,5 3,6 1,5 HS trả lời miệng trước lớp: C là câu trả a c lời đúng vì  hoán vị hai ngoại tỉ ta b d d c được  b a. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> a d a b B:   b c c d b c a b C:  D:  d a d c Hãy chọn câu trả lời đúng Baøi 68 (trang 28 SBT) Hãy lập tất cả các tỉ lệ thức từ bốn trong naêm soá sau: 4; 16; 64; 256; 1024 - Hãy viết các số trên dưới dạng lũy thừa của 4, từ đ1o tìm ra các tích bằng nhau. A:. Từ mỗi đẳng thức trên, ta suy ra được 4 tỉ lệ thức. Vậy từ 3 đẳng thức trên ta suy ra được 12 tỉ lệ thức. Hãy viết các tỉ lệ thức có được từ một đẳng thức. 4 = 41; 16 = 42; 64 = 43; 256 = 44; 1024 = 45  4.44 = 42.43(=45) hay 4.256 = 16.64 * 42.45 = 43.44(=47) hay 16.1024 = 64.256 * 4.45 = 42.44(=46) hay 4.1024 = 16.256 HS: 4.256 = 16.64 4 64 4 16   ;  16 256 64 256 256 64 256 16  ;  16 4 64 4. Các tỉ lệ thức khác về nhà làm tương tự Baøi 72 – (trang 14 SBT) Chứng minh rằng tỉ lệ thức a c  (với b + d  0 ) ta suy ra được b d a ac  b bd a ac GV gợi ý:  b bd. HS nêu cách chứng minh: a c    ad = bc b d a(b + d) = b(a + c)  ab + ad = ab + bc   a(b + d) =b(a + c) ab + ad = ab + bc a  c   b bd Hoạt đồng 3: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Ôn lại các dạng bài tập đã làm. - Baøi taäp veà nhaø: Baøi 53 (trang 28 SGK) - Baøi 62, 64 70 (c, d), 71, 73 (trang 13, 14 SBT) - Xem trước bài “Tính chất dãy tỉ số bằng nhau”.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> TIEÁT 11. § 8:TÍNH CHAÁT CUÛA DAÕY TÆ SOÁ BAÈNG NHAU. A/. MUÏC TIEÂU  Nắm vững tính chất của dãy tỉ số bằng nhau.  Có kỹ năng vận dụng tính chất này để giải các bài toán chia theo tỉ lệ. B/. CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH  GV: Đèn chiếu và các phim giấy trong (hoặc bảng phụ) ghi cách chứngminh dãy tỉ số bằng nhau (mở rộng cho ba tỉ số) và bài tập.  HS ôn tập các tính chất của tỉ lệ thức .  HS: Giaáy trong, buùt daï, baûng phuï nhoùm. C/. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: KIỂM TRA - HS1: Nêu tính chất cơ bản của tỉ lệ - HS1: Tính chất cơ bản của tỉ lệ thức: a c thức Neáu  thì ad = bc b d (Tích ngoại tỉ bằng tích trung tỉ) Keát quaû: Chữa bài tập 70 (c,d) (trang 13 SBT) 1 c) x  ( 0,004) c) 0,01: 0,25 = 0,75x: 0,75 250 1 2 d) 1 : 0,8  : 0,1x d) x = 4 3 3 - HS2: Chữa bài tập 73 (trang 14 SBT) - HS2: (Có thể làm một trong các cách a c sau) Cho a, b, c, d  0 từ tỉ lệ thức  b d Caùch 1: a  c  ad = bc b d ab cd hãy suy ra tỉ lệ thức   -bc = -ad a c  ac – bc = ac – ad  (a - b)c = a(c - d) ab cd   a c a c b d    Caùch 2: b d a c b d ab cd 1 1   GV nhaän xeùt cho ñieåm a c a c hoặc cách khác hợp lý. Hoạt động 2: 1) TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU - GV yeâu caàu HS laøm ?1 2 3 2 3 1 cho tỉ lệ thức  HS laøm ?1     4 6 4 6 2. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Haõy so saùnh caùc tæ soá: Với các tỉ số đã cho. 23 23 ; 46 46. - GV: Moät caùch toång quaùt: a c a ac Từ  có thể suy ra  b d b bd Ở bài tập 72 (Tr14 SBT) chúng ta đã chứng minh. Trong SGK có trình bày cách chứng minh khác cho tỉ lệ thức này. Các em hãy tự đọc SGK, sau đó moät em leân trình baøy laïi. - Tính chất trên còn được mở rộng cho daõy tæ soá baèng nhau. a c e ace ace     b d f bd  f bd  f. 23 5 1   4  6 10 2 2  3 1  1     4  6  2  2  Vaäy 23 23 2 3 1      4  6 4  6 4 6  2 . HS tự đọc SGK trang 28; 29. Một HS lên bảng trình bày lại và dẫn tới kết luận: a c ac ac    b d bd bd ÑK b   d a c e HS:    k b d f  a  bk ; c  dk ; e  fk Từ đó tính giá trị các tỉ số:. Một HS đọc to ví dụ trang 29 SGK - Yeâu caàu HS laøm baøi taäp 54 (trang 30 HS laøm baøi taäp, 1HS leân baûng laøm SGK) Tìm hai soá x vaø y bieát: x y x y x  y 16  vaø x + y = 16    2 3 5 3 5 35 8 x  2  x  3.2  6 3 y  2  x  5.2  10 3 HS laøm baøi taäp, 1HS leân baûng laøm: Baøi 55 trang 30 SGK Tìm hai soá x vaø y bieát: x: 2 = y: (-5) vaø x – y = -7. x y 7 x y     1 2  5 2  (5) 7 x  1  x  2(1)  2 2 y  1  x  (5).(1)  5 5 Hoạt động 3:2) CHÚ Ý. - GV giới thiệu: Khi coù daõy tæ soá:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> a b c   ta nói các số a, b, c tỉ lệ với 2 3 5 caùc soá 2; 3; 5 Ta cuõng vieát: a: b: c = 2: 3: 5 - Cho HS laøm ?2 duøng daõy tæ soá baèng HS laøm ?2 nhau để thực hiện câu nói sau: Gọi số HS của lớp 7A, 7B, 7C lần lượt là Số HS của ba lớp 7A, 7B, 7C tỉ lệ với a, b, c thìs ta có: a b c caùc soá 8; 9; 10   8 9 10 - HS laøm baøi taäp 57 (trang 30 SGK) yeâu Baøi 57 SGK Goïi soá vieân bi cuûa ba baïn Minh, Huøng, cầu HS đọc đề bài. Tóm tắt đề bài bằng dãy tỉ số bằng Dũng lần lượt là a, b, c a b c nhau Ta coù:   2 4 5 Giaûi baøi taäp a b c a  b  c 44     4 2 4 5 2  4  5 11 a  4  a  2.4  8 2 b  4  b  4.4  16 4 c  4  c  5.4  20` 5 Hoạt động4: LUYỆN TẬP CỦNG CỐ - Neâu tính chaát cuûa daõy tæ soá baèng nhau Moät HS leân baûng vieát: a c e ace    b d f bd  f ace ace   .... = bd  f bd  f Bài 56 (trang 30 SGK). Tìm diện tích (giả thiết các tỉ số đều có nghĩa) của một hình chữ nhật biết tỉ số giữa Bài 56 SGK Gọi hai cạnh hình chữ nhật là a và b. Có 2 hai caïnh laø vaø chu vi baèng 28m a 2 5  vaø (a + b).2 = 28 b 5  a + b =14 a b a  b 14    2 2 5 25 7  a = 4(m); b = 10 (m) Vậy diện tích hình chữ nhật là: 4.10 = 40 (m2) Hoạt động 5: HƯỚNG DẪN VỀ NHAØ - Baøi taäp soá 58, 59, 60 (trang 30, 31 SGK). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>